Dagblad voor Schiedam en omstreken
t
Staatsgreep in Soedan
Opperbevelhebber naar voren geschoven, zoals
destijds Naguib
Amerikaanse vliegtuigen door
Sovjet-toestellen beschoten
/tm
3987,
Hulp verlenen aan
oorlogsslachtoffers
behoort óók tot wederopbouw
Gegevens waardeloos
Sportnota kan pas in de loop
van 1959 gereed komen
Paus creëert 23 kardinalen
Mogelijke uitbreiding van het
kardinaalscollege tot 90 leden
Mgr. Giobbe gaat
heen als nuntius
Washington protesteert
Er zijn er naar schatting 15 miljoen
|fa:
V-y
w 1
wM
DINSDAG 18 NOVEMBER 1958
r
EN DAT PRAAT MAAR OVER
100.000 TONNERS
"D
Streven naar stabiliteit
Z cv
nu
Geen Vaticaanse
televisiezender
lÉÉftiË
Gloednieuwe Norton
Mg r. Ta rdi n i benoemd
tot staatssecretaris
SPOEDIG EEN TWEEDE CONSISTORIE?
Moeilijk dilemma
biJ
3eslissing over nieuwe
functie na consistorie
CITROEN
kleine auto
HET WEER
VOOR MORGEN
DROOG WEER
fflVÏÏv'-
Nieuive gegevens
Proefenqnête
ROME, maandag.
(Van onze Romeinse correspondent).
Paus Joannes XXIII heeft gisteren de creatie van drie
en twintig nieuwe kardinalen aangekondigd. Het aan
tal kardinalen dat sedert 1586 70 bedroeg is nu op 75
gebracht. Hiermee heeft Paus Joannes XXIII dus een bijna
vierhonderd jaar oude traditie gebroken. Het was namelijk
Paus Sixtus V, die het aantal kardinalen op maximum
zeventig had gesteld.
Onder de thans benoemden is ook mgr. Tardini, die van
morgen door de Paus tevens is benoemd tot staatssecretaris
van het Vaticaan. Mgr. Tardini was tot nu toe pro-staats
secretaris.
Het is ook een bijzonderheid, dat in het college van kardi
nalen nu twee broers zitting zullen hebben, namelijk Am-
leto en Gaetano Cicognani. Gaetano Cicognani is in 1953
tot kardinaal gecreëerd, terwijl thans zijn broer, die de
laatste vijf en twintig jaar apostolisch delegaat in de V.S.
is geweest, tot deze hoge waardigheid is geroepen.
Op 15 december zal een geheim consistorie worden gehou
den, tijdens welke drie en twintig kardinalen zullen wor
den gecreëerd. Donderdag 18 december zullen de plechtig
heden worden gesloten met een openbaar consistorie,
waarbij Paus Joannes XXIII aan de kardinalen de kardi
naalshoed zal uitreiken.
Thans laten wij de lijst van
nieuw benoemde kardinalen
volgen:
Mgr. William Godfrey (69),
aartsbisschop van Westminster,
Engeland.
Mgr. Richard Cushing (63),
aartsbisschop van Boston V.S.
Mgr. John O'Hara (70), aarts
bisschop van Philadelphia V.S.
Mgr. Julius Doepfner (49),
bisschop van Berlijn, Duits
land.
Mgr. Franziskus Koenig (53),
aartsbisschop van Wenen, Oos
tenrijk.
Mgr. Paiil Marie Richaud
(71), aartsbisschop van Bor
deaux.
Mgr. José y Monreal (54),
aartsbisschop van Sevilla Span
je.
Mgr. Antonio Maria Barbieri
(66), aartsbisschop van Mon
tevideo, Urugay.
Mgr. José Garibi y Rivera
(69), aartsbisschop van Guada
lajara, Mexico.
Mgr. Amleto Cicognani (75),
apostolisch delegaat in de V.S.
gedurende de afgelopen vijf
entwintig jaar en een broer
van kardinaal Gaetano Cicog
nani, prefect van de Vaticaanse
Congregatie van de Riten.
Mgr. Domenico Tardini (70),
staatssecretaris.
Mgr. Giovanni Battista Mon-
tini (61). aartsbisschop van
Milaan, Italië.
Mgr. Giovanni Urbani' (58),
de nieuwe patriarch van Vene
tië, Italië.
Mgr. Alfonso Castaldo (68),
aartsbisschop van Napels, Italië
Mgr. Paolo Giobbe (78),
apostolisch nuntius-internun
tius in Nederland.
Mgr. Fernando Cento (75),
apostolisch nuntius in Portugal
Mgr. Giuseppe Fietta (75),
apostolisch nuntius in Italië.
Mgr. Carlo Chiarlo (77),
voormalig nuntius in Brazilië.
Mgr. Carlo Confalonieri (65),
secretaris van de Congregatie
voor de Seminaries.
Mgr. Francesco Bracci, secre
taris van de Congregatie van
de H. Sacramenten.
Mgr. Francesco Roberti, se
cretaris van het H. Concilie.
Mgr. André Jullien (76), de
ken van het tribunaal van de
Rota.
Mgr. Alberto di Jorio, secre
taris van het College, van Kar
dinalen.
(Van onze correspondent
ROME, maandagavond.
In Nederlandse kringen te Rome heerst diepe teleurstelling over het
feit, dat de aartsbisschop van Utrecht, mgr. B. Alfrink, niet tot degenen
behoort, die op 15 december a.s. door de Paus lot kardinaal zullen worden
gecreëerd. Uit enkele zeer recente gebeurtenissen, ja zonder meer uit een
opmerking van de II. Vader persoonlijk, hadden priesters en leken van
de Nederlandse kolonie te Rome niet stelligheid verwacht, dat
mgr. Alfrink zou worden benoemd. Thans blijkt, dat het aantal kandidaten
zo groot was, dal de Paus zelfs met een van de meest „ijzeren" tradities
van de H. Kerk heeft gebroken en het maximum aantal kardinalen van
70 op 75 heeft gebracht.
Mgr. Tardini staats
secretaris
nieuwe
amsc
courant
Generaal Abboed deed greep
naar de macht in Khartoem
Zoals wij gisteren reeds in een deel van onze oplage konden melden,
heeft het Soedanese leger gisterochtend onder de leuze „eerlijkheid en
onschendbaarheid" de macht aan zich getrokken, de politieke partijen
afgeschaft, alle kranten gesloten en de noodtoestand afgekondigd. De in
Engeland opgeleide generaal Ibrahim Abboed, de 58-jarige opperbevel
hebber van de strijdkrachten, die de staatsgreep leidde, verklaarde te
sullen streven naar betere betrekkingen met Nassers Verenigde Arabische
Republiek en naar een oplossing van „alle hangende vraagstukken".
In Londen was evenwel de eerste indruk, dat het hier
»pro-Nasser"-staatsgreep geldt.
niet een
In Khartoem was het gisteravond rus-
"g. Er was de gehele dag normaal ge
kerkt. Alle regeringsgebouwen en buiten
landse ambassades werden door militai-
ren en pantserwagens bewaakt.
In een communiqué van generaal Ab
boed, dat door radio-Omdoerman werd
omgeroepen, werd gezegd, dat de corrup
te in het land en de politieke instabiliteit
een gevolg waren van het feit, dat de po-
htieke partijen elk op wettige of onwet-
i'ge wijze winst nastreefden. Op deze wij-
konden geen hervormingen worden in
gevoerd om de toestand van het land en
°e bevolking te verbeteren.
Het is niet meer dan natuurlijk, dat
veiligheidstroepen van het leger een
oinde aan de chaos maken en de veilig
heid en stabiliteit voor alle burgers her
stellen. Wij zijn niet uit op winsten en
ya hebben tegen niemand een wrok.
Wij streven alleen naar stabiliteit", al
dus het communiqué.
Volgens een woordvoerder van de Soe-
aanese ambassade te Cairo heeft gene
er. Abboed ook opdracht gegeven de
mondwet af te schaffen en het parlement
zn °jtl5intIen. Een militaire Hoge Raad
u de regering in handen hebben.
Wat de verhouding tot Cairo betref'
was zondag nog gemeld, dat tWee Soeda-
"ese ministers met de regering van de
WAR- een basis hadden gevonden voor
Officieel overleg inzake het geschil over
het Nijlwater en andere kwesties. Er
v^onden besprekingen tussen
passer en premier Abdoellah
net program.
Premier Chalil stond aan het hoofd
Inn een tweePavtijencoalitie. die sinds
„p1 1956 regeerde. Generaal Abboed is
'h goede vriend van hem.
'aai 4 Vordt mogelijk geacht, dat de gene-
die enige tijd niet op de voorgrond
s getreden, op dezelfde wijze naar vo
ren is geschoven als generaal Nagiub bjj
het begin van de omwenteling in Egypte.
De leiders van de belangrijke Ansar- en
Chatmia-sekte, El Mahdi en El Mirghani.
hebben zich direct achter de actie van
generaal Abboed geschaard.
De woordvoerder van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken noem
de de staatsgreep een „binnenlandse aan
gelegenheid", waarbij geen invloed van
buitenaf is uitgeoefend. Functionarissen
waren van oordeel dat een wijziging in de
betrekkingen tussen de V.S. en Soedan
niet te verwachten is. Zij namen aan, dat
het Amerikaanse economische hulppro
gram gewoon zal worden uitgevoerd.
Van Soedanese zijde is in het hoofd
kwartier van de V. N. te New York
meegedeeld, dat generaal Abboed pro-
westers noch pro-Nasser is, maar alleen
„pro-Soedan".
Egyptische officiële functionarissen
namen een gereserveerde houding ten
aanzien van de staatsgreep in Khar
toem aan. Men toonde zich evenwel in
genomen met Abboed's verklaring, dat
hij zal streven naar een verbetering
van de betrekkingen met de VAR.
In sommige kringen te Cairo is men
geneigd het gebeurde te Kartoem
te vergelijken met de staatsgreep
te Karatsji, vooral omdat generaal Ab
boed nooit gesproken heeft over het
Arabische nationalisme. Buitenlandse
diplomatieke waarnemers in de Egyp
tische hoofdstad zijn het er over eens,
dat het motief voor de staatsgreep voor
al gelegen is in de slechte economische
toestand van Soedan.
Generaal Abboed heeft nog deelgenomen
aan de woestijnoorlog van de Britten te
gen de Duitse veldmaarschalk Rommel in
Noord-Afrika. Hij wordt beschouwd als
niet politiek.
De benoeming van mgr. Paolo
Giobbe tot kardinaal houdt in, dat hij
nog voor het geheime consistorie op 15
december zijn functie als internuntius
zal hebben neergelegd en naar Rome
vertrokken zal zijn. Daar zal hij op
de dag van het consistorie de kardi
naalshoed ontvangen.
Over de functie, welke hij daarna in
de Kerk zal bekleden wordt waar
schijnlijk eerst na het consistorie be
slist.
De Amerikaanse regering heeft bij de
Sovjet-Unie geprotesteerd tegen aanval
len van Sovjetnachtjagers op Amerikaan
se toestellen boven de Oostzee en de Ja
panse. Zee. Deze incidenten hadden zich
op zeven november voorgedaan. De tekst
van het Amerikaanse protest, dat vier
dagen geleden te Moskou werd overhan
digd werd gisteren te Washington gepu
bliceerd.
In de nota van Washington wordt ge
zegd dat. als de Sovjets boven interna
tionale wateren opnieuw een dergelijke
gevaarlijke taktiek volgen, de comman
danten van de Amerikaanse vliegtuigen
opdracht zullen krijgen, de nodige en pas
sende defensieve maatregelen te nemen.
Het incident boven de Oostzee had zich
op honderd km van het dichtsbijzijnde
Sovjetrussische gebied voorgedaan On
danks die omstandigheid hadden twee
Russische jagers tweemaal op een Ame
rikaans toestel geschoten Dit vliegtuig
had niet teruggevuurd.
Enige uren later had een Amerikaans
militair vliegtuig boven de Japanse Zee
driemaal aan schijnaanvallen door Sovjet
jagers bloot gestaan. Ook in dit geval
had het Amerikaanse toestel „niettegen
staande de gevaarlijke en uitdagende ma
noeuvres" van de sovjet-vliegtuigen niet
geschoten. Ook waren de Sovjet-toestellen
in geen enkel opzicht bedreigd.
Aan het slot van de nota zegt de Ame
rikaanse regering te verwachten dat de
Sovjet-regering maatregelen treft om een
einde te maken aan dergelijke aanvallen.
Zij wordt verantwoordelijk gesteld voor
de gevolgen van een herhaling van de
incidenten.
•s werelds zuinigste grote
De Vaticaanse autoriteiten hebben ten
stelligste ontkend, dat Radio Vaticana
plannen zou koesteren voor televisie-uit
zendingen en de oprichting van een daar
voor benodigd t.v.-zendstation. Enkele
persbureaus hebben het bericht gelan
ceerd. dat de Paus daarvoor toestemming
zou hebben gegeven, aldus het K.N.P.
president
Chalil op
Droog weer met overdrijvende wol
kenvelden. Overwegend matige wind
tussen oost en zuidoost. Ongeveer
dezelfde temperaturen.
j°cn.5dag 19 nov.: zon op 08.05, onder 16.45,
"aU op 13.57, onder 00.40.
tWvmè "T
y'J'-t
m i
A':V' >Aï
émS®
In de ridderzaal in Den Haag is giste
ren een door de World Veterans Fede
ration in samenwerking met de Neder
landse regering georganiseerde confe
rentie geopend, waarop een tachtigtal
deskundigen uit 14 landen zullen spreken
over de wetgeving ten behoeve van oud-
strijders en oorlogsslachtoffers. Hoewel,
zoaIs de Nederlandse voorzitter van de
federatie, de heer Ch. J. M. van Lanschot,
in zijn openingswoord opmerkte, de confe
rentie zich in het bijzonder zal bezig
houden met de bestudering van de vraag
stukken in Europa, wonen ook afgevaar
digden uit de Verenigde Staten, Canada,
Birma en Pakistan de besprekingen bij.
Namens de Nederlandse regering wer
den de deskundigen verwelkomd door de
staatssecretaris van marine, vice-admiraal
H. C. W. Moorman. Hij herinnerde eraan,
**>1 y,7nsterdamse bruidspaar M. BC. de Lang-Calbo, dat als gast van de V.V.V.
Qp.k*.wee~k in Trentn zal doorbrengenheeft na d* ven. 'ho.v.no'le
{<2* iH Trent0 zal doorbrengen, heeft na de huwelijkssluiting een bezoek
-eft aan Artis> waar de koningsarend, welke Trento aan deze dierentuin
"Ud/. 9escflonkenuit zijn veertiendaagse quarantaine werd verlost. Het jonge
maakte met Verschillende dieren kennis. De foto laat zien hoe het wat
huiverige bruidje een levendige slang kreeg omhangen
dat van 1940 tot 1945 ongeveer 250 000
Nederlandse burgers en militairen het
leven hebben verloren. „Dank zij de ge
zamenlijke inspanningen van regering en
volk is de materiële schade vrij goed her
steld. Gebleven is echter het persoonlijke
leed van duizenden oorlogsslachtoffers De
regering kan slechts trachten het zoveel
mogelijk te verzachten".
D« secretaris-generaal van de World
Veterans Federation, de heer Curtis Cam-
paigne. legde er in zijn toespraak de na
druk op, dat een gecoördineerd en inter
nationaal streven om oorlogsslachtoffers
te heipen een onderdeel behoort te zijn
van elk na-oorlogs programma voor de
wederopbouw „En indien internationale
overeenkomsten zijn gesloten om huizen,
weg^n en bruggen te herbouwen, wordt
het een dwingende eis tot internationale
afspraken te komen over de rehabilitatie
van hen. die door de oorlog zijn getroffen.
Eén van de doelstellingen van de
conferentie is de hulpbronnen van
vriend en vijand uit het verleden samen
te brengen om de verschrikkelijke ge
volgen van oorlog zo volledig als de
wetenschap dat mogelijk maakt, uit te
wissen".
Op de conferentie, die tot 26 november
zal duren, zal in de komende dagen nog
het woord worden gevoerd door de West-
duitse minister van arbeid en sociale
zaken. Th. Blank, en de Franse minister
voor oud-strijders-aangelegeniheden, E.
Michelet.
De World Veterans Federation omvat
meer dan 20 miljoen leden in 36 landen.
Geschat wordt, dat er ongeveer 15 miljoen
oorlogsslachtoffers zijn.
Een geheet nieuw type lichtgewicht
motorrijwiel de eerste machine
van dit soort, welke ooit in Enge
land icerd gebouwd, met een vier-
tact tweecilinder motor en inge
bouwde versnellingsbak is te zien
op de grote tentoonstelling van
rijwielen en motorrijwielen, welke in
het Earls Court te Londen wordt
gehouden. Het is deze „Jubilee 250''
van Norton, welke twee cilinders van
125 cc naast elkaar heeft.
Er wordt aan de samenstelling van een
sportnota, waarom de Tweede Kamer
heeft gevraagd, gewerkt, doch het stuk
zal pas in de loop van volgend jaar kun
nen worden voltooid, zo heeft minister
Cals meegedeeld In de M. v. A. over zijn
begroting.
Destijds zijn voor de samenstelling van
een eerste conceptnota gegevenK verza
meld over de materiële en personeJe voor
ziening op het gebied van de lichamelijke
opvoeding. Deze gegevens, welke betrek
king hadden op d« situatie van enkele ja
ren geleden, zijn thans niet meer bruik
baar, omdat zij geen juist beeld meer ge
ven van de huidige toestand. Een eenvou
dige correctie ervan is niet mogelijk ge
bleken. Het was daarom noodzakelijk over
te gaan tot het verzamelen van nieuwe
gegevens, waarvan de bewerking, als zij
alle zijn ontvangen, nog enige tijd in be-
•lag zal nemen.
Parallel hiermede heeft de staatssecre
taris stappen ondernomen om tot, een zo
volledig mogelijke inventarisatie van de
hier te lande voor sportdoeleinden be
schikbare accommodatie te komen.
In verband daarmee is een werkgroep
ingesteld die een studie heeft gemaakt
van de meest wenselijke opzet en wijze
van uitvoering van een te houden lande
lijke enquête.
De werkzaamheden van de werkgroep
zijn inmiddels zover gevorderd, dat ver
moedelijk nog deze maand een nood-
zakeHjk gebleken proefenquête zal kun
nen worden gehouden. Over de resul
taten van de definitieve enquête, waar
mede naar de mening van de minister
bij de samenstelling van de nota licha
melijke opvoeding en sport rekening zal
moeten worden gehouden, zal echter
eerst in de loop van 1959 kunnen wor
den beschikt.
Op dit punt moeten wij evenwel met
een zekere nadruk een omstandigheid be
lichten, die in de haast aan vrijwel alle
waarnemers is ontgaan. Het feit, dat de
nieuwe Paus zo spoedig na zijn uitverkie
zing reeds overgaat tot het benoemen van
nieuwe kardinalen, wordt algemeen ver
klaard door de veronderstelling, dat het
conclaaf unaniem 't verlangen heeft geuit,
dat de nieuwe Paus (wie dit ook zou zijn)
onmiddellijk zou overgaan tot aanvulling
van het Heilig College. De nieuwe Paus
stond voor de grote moeilijkheid van het
zeer grote aantal kandidaten en hef uiterst
beperkte aantal vacatures, nl. 18. Hij be
vond zich evenwel tegenover de algeme
ne wens het Heilig College aan t.e vul
len en wenste dit zonder uitstel te doen
en derhalve besloot Hij een voorlopige
lijst van nieuwe kardinalen te publiceren
en tevens (noodgedwongen) het traditio
nele maximum van 70 te overschrijden.
Maar, en dit is uiterst belangrijk voor
dit revolutionaire gebaar, voor deze wijzi
ging van een traditie van bijna vier eeu
wen zou een officieel document nodig
zijn: een zogenaamde Apostolische Con
stitutie. En het is om die reden, dat in be
paalde Vaticaanse kringen vanavond de
overtuiging werd geformuleerd, dat dit
zeer binnenkort gaat gebeuren. Men zou
dus aldus deze kringen binnen zeer
korte tijd zowel een Apostolische Consti
tutie tegemoet kunnen zien, waarin de
Paus officieel de motieven aangeeft,
waarom hjj het maximum aantal kardi
nalen van de H. Kerk wil verhogen, en
voorts de aankondiging van een tweede
consistorie. Algemeen wordt dus nu ver
wacht, dat de H. Vader binnenkort het to
taal aantal kardinalen op 90 of 100 zal
brengen en voorts tot nieuwe benoemin
gen zal overgaan onder wie zich dan ook
al die prelaten zouden bevinden, die van
daag moesten worden overgeslagen.
Wij herhalen nogmaals, dat het ten
zeerste de aandacht heeft getrokken, dat
de Paus niet een officieel document heeft
doen publiceren, waarin Hij zijn besluit
aankondigt, en motiveert, om het Heilig
College uit te breiden terwijl de vorige
Paus in 1953 met opvallende nadruk in
zijn officiële redevoering tijdens het con
sistorie bekend maakte dat Hij na lang
nadenken besloten had „voorlopig af te
zien van uitbreiding van het Heilig Colle
ge'. En uit deze omstandigheden wordt
hier thans geconcludeerd, dat deze eerste
benoeming van kardinalen door de nieuwe
Paus zeer binnenkort door een tweede zal
worden gevolgd.
Een andere nieuwigheid, die evenwel
verscheidene precedenten kent, is het
feit, dat de Apostolische delegaat in
Washington, mgr. Amleto Cicognani, tot
kardinaal zal worden verheven, on
danks het feit, dat zijn broer Gaetano
reeds kardinaal is, n.l. prefect van de
Congregatie der Riten.
De Codex van het Kanonieke recht
verklaart nadrukkelijk, dat niemand kar
dinaal van de H. Kerk kan worden, die
binnen een bepaalde familiegraad al een
verwant in het Heilig College heeft. De
laatste maal, dat twee broers kardinaal
waren, was onder Leo XIII. die in 1887
Serafine Vanutelli de rode hoed verleende
en in 1891 aan diens broer Vincenzo. Heel
merkwaardig is, dat eerstgenoemde, die
in 1915 overleed als deken van het Heilig
College, automatisch in deze functie door
zijn broer werd opgevolgd. (Het spreekt
uiteraard vanzelf, dat de Paus de macht
en de bevoegdheid bezit om de bepalingen
van het kerkelijk recht voorbij te gaan).
Het laatste, maar wellicht meest be
langrijke nieuws van vandaag is de offici
ële benoeming van mgr. Tardini (die dus
ook op 15 december kardinaal zal worden)
lot staatssecretaris van Paus Joannes
XXIII. De Paus ontving hedenmorgen alle
leden van het staatssecretariaat en in een
korte begroetingstoespraak zei Hij ge
heel onverwacht „Wij begroeten met
bijzondere welwillendheid mgr. Tardini,
de pro-staatssecretaris, en we delen hem
od ditzelfde ogenblik mede dat hii van nu
af aan zonder meer onze staatssecretaris
is."
Een uur later werd de lijst van nieuwe
kardinalen vrijgegeven, waarop mgr Tar
dini als een der eersten staat genoemd.
Dit is een karakteristiek gebaar van de
nieuwe Paus, die spontaan is en de zaken
regelt, zoals het hem het beste voorkomt,
zonder al teveel rekening te houden met
tradities en gebruiken.