ubi co
Dagblad voor Schiedam en omstreken f pv<ia zet"regering voor
Duitse arbeiders tegen
machtsconcentraties
President N.S.
Galeazzi Lisi
te Brussel
Nog 1000 onderivijzers méér nodig
Geen huurverhoging voor het
einde van de kabinetsperiode
Noe meer conflictstof voor een
eventuele politieke crisis
Bomhulzen als
kerkklokken
Zelfbeheersing is
geen tevredenheid
Vakbeweging heeft het recht
eisen op tafel te leggen
De Hondsbosse
zeewering in
herstel
Ir. Lohman volgt dr.
Den Hollander op
23.000 betogers: „Op de barricaden!"
over „werkgevers-mentaliteit"
Televisie uit het
buitenland
Huurverhoging èn
kostenverlaging
Dure ondergrondse
in Amsterdam
Felle woorden van NW-voorzitter
Verlaging leerlirmensehaal iets eerder in verschiet
VRIJDAG 21 NOVEMBER 1958
GEDUCHT PROBLEEM
Massale betoging in Dortmund
ZESDE ONDERWIJS-NOTA
Nieuw getuigenverhoor
„Zeven Provinciën"
Menslievend record:
130 liter bloed
schuimrubber- mairas
Dat was nog in het algemeen het
reeds lang bekende standpunt van
minister Witte. Maar direct daar
na antwoordde hij bovendien op
bovenvermelde uitlatingen van de
^.Dommer.
"ij zei nu, dat hij op het vraag
stuk der huren niet kon vooruit
lopen. Begrijpelijk. Deze zaak is
in onderzoek bij de S.E.R,
Maar, indien het waar is, zo zei
Uiinister Witte, dat de P.v.d.A.
Seen medewerking zal verlenen
aan een huurverhoging binnen
deze kabinetsperiode, dan is de
Mogelijkheid niet uitgesloten, dat
°ns beider verantwoordelijkheid
°P een gegeven moment niet meer
te combineren is.
HET WEER
VOOR MORGEN
WEINIG VERANDERING
Socialistische verklaring
Van de tafel geveegd?
Heruitzending mogelijk
Per km 20 tot 30 miljoen
Propaganda had succes
U.l.o. nog zorgelijk
hieuwe scniedamsche courant
Wat moet men daaruit opmaken?
Het is bekend, dat het streven van
Minister Witte gericht is op een gelijk-
Overwegend droog weer met enkele
verspreide opklaringen en hier en
oostelijke richtingen. Ongeveer de-
daar mist. Meest zwakke wind uit
delfde temperaturen,
sterdag 22 november: zon op 8.10, onder
■U; maan op 15.04, onder 3.52.
Het algemeen bestuur van het Duitse
Vakverbond heeft gisteren alle werkne
mers en burgers in de Bondsrepubliek
opgeroepen de strijd van het Duitse Vak
verbond tegen machtsconcentratie in de
economie te steunen.
De oproep was opgesteld op een bij
eenkomst van het bestuur, die kort voor
een grote protestbijeenkomst te Dortmund
werd gehouden.
Onder meer wordt gewezen op ophef
fing van het medebeschikkingsrecht door
samensmelting van grote ondernemingen
en op beperking van dit recht op for
meel juridische gronden.
Het is de plicht van de partijen en
de regering het algemeen belang voor
de machtsconcentratie en de gevolgen er
van te beschermen. De staat moet voor
een doelmatige controle op economisch en
technisch noodzakelijke fusies zorgen, al
dus wordt in de oproep gezegd.
De protestbijeenkomst werd bijgewoond
door ruim 23.000 personen. De voorzitter
van het vakverbond, Richter, verklaarde
onder luide bijval van de aanwezigen:
„Wij zullen niet toestaan, dat het zelf
beschikkingsrecht van onze vakbeweging
wordt beperkt. Wij zullen ons ertegen
verzetten, dat de levensvoorwaarden en
de sociale zekerheid van de werknemers
slechter worden".
Als middel tegen machtsmisbruik van
invloedrijke zijde stelde Richter voor de
mijnbouw en andere sleutelindustrieën
in staatseigendom te doen overgaan.
De gemoederen in de zaal raakten
verhit, toen Richter melding maakte van
wat hjj noemde de onbevredigende wette
lijke regeling van de doorbetaling van
loon in ziektegevallen. De aanwezigen
I loeiden en cisten een algemene staking.
Richter bad in het biizonder kritiek op
de minister van Arbeid en Sociale Za
ken, Blank.
Ook toer. een leider van mijnwerkers,
Gutermuth, en van metaalbewerkers.
Brenner, het woord voerden kwam het tot
grote opwinding. Er werden kreten ge
hoord als „op de barricaden" en „al
leen geweld kan ons helpen".
Gutermuth noemde de invoer van de
Amerikaanse steenkool in de laatste maan
den: verraad aan de Duitse mijnwerkers.
Aan het einde van de bijeenkomst
werd de oproep van het hoofdbestuur met
grote bijval aangenomen.
De Duitse Socialistische Partij heeft gis
teravond een verklaring uitgegeven, waar
in wordt gepleid voor wettelijke maatre
gelen tegen de concentratieneiging in het
economische leven. In de verklaring wordt
eraan herinnerd, dat de socialisten in het
verleden steeds opnieuw hebben gewaar
schuwd voor teveel concentratie in het
particuliere bedrijfsleven, in het bijzonder
omdat daaraan ook het gevaar verbonden
is van een grote eenzijdige concentratie
van politieke macht.
„Met bitterheid hebben wjj moeten
vaststellen dat er. nu er weer sprake is
van een „opgaande lijn" en van mogelijke
welvaart, geen enkele aanduiding is voor
het begrip, dat de vakbeweging nu het
meest volstrekte recht heeft de eis op ta
fel te leggen dat, als er dan van enige ver
ruiming van mogelijkheden sprake is, de
ze in de eerste plaats ten goede dient te
komen aan degenen, die de afgelopen ja
ren de zwaarste lasten te dragen hebben
gekregen."
Deze en andere forse taal sprak
gisteren de heer C. van Wingerden, voor
zitter van het N.V.V. tijdens een congres
van de Algemene Nederlandse Agrarische
Bedrijfsbond. Hij doelde met het boven
staande kennelijk op de pas door minister
Zijlstra in de Tweede Kamer afgelegde
verklaring aangaande de economische
toestand in Nederland en had daarvóór
reeds gezegd, dat de vakbeweging in de
tijd van bestedingsbeperking haar ver
antwoordelijkheid niet geschuwd had en
f n een kerk te W iernsheim in
Duitsland hangen grote cilinders als
kerkklokken. Deze cilinders zijn
homhulzen en luchtmijnen, waar
schijnlijk van Engelse vliegtuigen bij
bomaanvallen op Pforzheim. j
betekenen, 'dat wij los van de andere
had meegewerkt, „al hebben we er in
eigen kring niet veel plezier aan beleefd".
Hij ging ook in op de recente rede van
mr. De Graaf, uitgesproken op het Sociaal
Verbond van Werkgevers, „waarin de
wensen en verlangens van de vakbewe
ging eenvoudig niet worden genoemd of
van de tafel worden geveegd".
De heer van Wingerden vervolgde:
„Wij vragen ons af, of men in werkge
verskring nu werkelijk denkt dat men met
die mentaliteit, met de standpunten zoals
die door de werkgevers zijn kenbaar ge
maakt, met ons tot overeenstemming
kan komen over de aan de orde zijnde
vraagstukken. Dat zou dan betekenen,
dat wij zouden moeten instemmen met een
huurverhoging, waarvan de voordelen
naar de huiseigenaren gaan, en waardoor
zelfs bij de looncompensatie de stijging
van de produktiviteit wordt opgesoupeerd
en eventuele mogelijkheden voor het te
rugdraaien van de bestedingsbeperking
voor de werknemers worden weggenomen.
Dat zou betekenen, dat wij de werktijdver
korting voorlopig op stal zouden moeten
zetten. Dat zou betekenen, dat wij 't vraag
stuk van de loongrenzen voor de sociale
verzekering moeten laten liggen. Dat zou
vraagstukken, die aan de orde zijn, zouden
moeten medewerken aan het geven van
een advies over verhoging van de melk
prijs."
Het antwoord, dat de N.V.V.-voorzit-
ter zelf reeds gaf, luidt:, „Neen, en laat
men ons goed verstaan. Zoals in het ver
leden, zullen wij ook nu onze verant
woordelijkheid blijven dragen en zijn
wij bereid om met iedereen en met
elke instantie over constructieve oplos
singen te praten. Maar wij voegen er
deze waarschuwing aan toe: het is een
vergissing te menen, dat de zelfbeheer
sing van de vakbeweging en de arbeids-
rust in ons land uitingen zijn van tevre
denheid."
De gewezen lijfarts van Paus Pius Xll.
prof. Geleazzi Lisi, is gisteren plotse
ling uit Rome naar Brussel vertrokken.
Men tast in het duister over de bedoe
ling van deze reis. Wel staat vast, dat
het onderzoek der Italiaanse artsenver
eniging naar aanleiding van de publika-
ties van het „dagboek" van Galeazzi Li
si, waarin bijzonderheden over de laat
ste uren van Paus Pius XII werden me
degedeeld, thans beëindigd is, en dat de
betrokkene van de resultaten van dit on
derzoek op de hoogte is gesteld. Hem ls
tot 2 december de tijd gegeven om zijn
verdediging in te dienen- Op een nader
te bepalen datum zal hij zich persoonlijk
voor de tuchtraad van de Italiaanse art
senvereniging moeten verantwoorden.
Het schijnt, dat vooralsnog geen straf
rechterlijke vervolging tegen dokte*r Ga
leazzi mogelijk is, omdat de familie
leden van de overleden paus geen klacht
hebben ingediend- Zij hebben daartoe als
nog de gelegenheid tot 90 dagen na de
publikatie van het dagboek, dat is dus
tot 16 januari.
Aldus beicht het K.N.P.
Van het persbureau Belga vernemen
wij nog, dat prof. Galeazzi Lisi volgens
sommige berichten steun tracht te verkrij
gen van een internationaal bekend rechts
geleerde. Hij zou reeds een omvangrijk
dossier voor zijn verdediging voor de
tuchtraad der Italiaanse artsenvereniging
hebben voorbereid.
Ter aanvulling van het onderzoek naar
het aan de grond lopen van Hr. Ms. ..De
Ze-ven Provinciën" in de havenmonding
van Den Helder op 26 augustus jl„ zal de
Marineraad onder voorzitterschap van
mr. L. van Lookeren Campagne nog twee
getuigen horen.
De raad zal daartoe in het gebouw
van dezee-krijgsraad te 's-Gravenhage op
maandag 1 december in openbare zitting
bijeenkomen. De nieuwe getuigen zijn
de toenmalige commandant maritieme
middelen in Den Helder en een verte-
tegenwoordiger van het in de haven
monding werkende baggerbedrijf.
,Het echtpaar Alinder uit Stockholm
j heeft een bijzonder en icel zeer
j menslievend record op zijn naam
staan. Dezer dagen was het de
tweehonderdste maal, dat de heer
Alinder zijn bloed gaf voor de bloed
bank van Het Rode Kruis. Hij is
hiermede begonnen in 1943zijn
echtgenote begon vier jaar later,
maar heeft, het ook trouw volge
houden: het was nu de 88ste maal
voor haar. Samen hebben zij in de
loop van de jaren 130 liter bloed
afgestaan. Bijgaande foto werd
tijdens htm jubileum:donatie'^ ge
maakt.
Bommer wierp
bom
Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 20 november.
>>Onze fractie is niet bereid binnen deze kabinetsperiode mee te werken aan
nieuwe huurverhoging".
Dit verklaarde hedenmiddag de heer Bommer (PvdA) bij de behandeling van
de begroting van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid.
Terwijl andere sprekers, zoals de heer v. d. Peijl
(C.H.) en Andriessen (KVP) dit punt niet aanraakten-
omdat de kwestie van een eventuele huurverhoging
op verzoek van de regering in onderzoek is bij de
S.E.R., kwam men van de zijde van de PvdA nü reeds
tot deze categorische uitspraak.
Minister Witte antwoordde daarop des avonds, toen
hij het had over het afvlakken van de piekhuren.
waarvoor de heer Van Vliet (KVP) had gepleit. Hij
zei allereerst, dat hij daarvoor niet veel voelde, omdat
deze pieken te subjectief waren voor een algemene
beoordeling. Maar hij zei er bij, dat hjj hoopte de
kleine huurverschillen te kunnen wegwerken bij een
algemene huurverhoging welke, naar hij hoopte, bin
nenkort tot stand zou komen.
MINISTER witte,
Verantwoordelijkheid
trekken van de oude huren ten gunste
van ons woningbezit. De regering wacht
natuurlijk eerst het advies van de S.E.R
af en zal dan dienaangaande een beslis
sing moeten nemen. Maar indien die be
slissing uitvalt naar de kant van een
huurverhoging, waaraan de PvdA niet
zou willen meewerken, is er een con
flict geschapen, dat ernstige gevolgen
met zich brengen kan.
Want dan zou er, hoe het ook uitvalt-
een conflict gaande zijn tussen de PvdA
en haar eigen x""s,
socialistische
ministers, mei
alle gevolgen I p ^Ifl® i
van dien. Al
dus wordt er
steeds meer
conflictstof
aangedragen
voor een drei
gende kabi
netscrisis. Dc
PvdA heeft Ék
zich reeds,
wat de huren J bommer.
betreft, vast- lode van rust
gelegd op een
definitief standpunt. De regering zal dit
oij het bepalen van haar standpunt
overwegen.
De heer Bommer was uitgegaan van
ie opvatting, dat de oplossing van dit
vraagstuk niet alleen moest worden ge
zocht in een huurverhoging, maar ook
in kostenverlaging bij de bouwprijs en
dat een evenwicht tussen deze beide
noodzakelijk was. Om dit evenwicht
te kunnen bereiken, was nu juist vol
gens hem een periode van rust in de
huren nodig om aan die kostenverlaging
te kunnen werken.
(Voor het vervolg zie elders in deze
editie).
In beginsel is heruitzending van buiten
landse televisieprogramma's door middel
van steunzendertjes technisch uitvoerbaar.
Het zal echter, gezien de dichte bezetting
van de thans voor televisie in gebruik
Hinde frequentiebanden, moeilijk zijn hier
voor in dit stadium golflengten te krijgen.
Dit vraagstuk is overigens aan inter
nationale regelingen onderworpen.
Dit heeft minister Van Aarteen aan de
Tweede Kamer meegedeeld, bij de schrifte
lijke stukkenwisseling over de begroting
van het P.T.T.-bedrijf. De Kamer had ge
vraagd, of de studie van de P.T.T. naar
de uitvoerbaarheid van het gebruik- van
steunzendertjes voor de heruitzending van
buitenlandse televisieprogramma's reeds
resultaten heeft opgeleverd en hierover al
overleg is gepleegd met O.. K. en W. en
de Nozema.
De commissie, die een studie maakt
naar de mogelijkheid van een ondergrond
se in Amsterdam, heeft een voorbeeld-
ontwerp vervaardigd, waaruit o.a. is ge
bleken, dat de kosten een van de grootste
tegenwerkende factoren voor het tot
standkomen van een dergelijke verbinding
zijn. Per km. zal een ondergrondse name
lijk een uitgave gaan vergen van 20
tot f 30 miljoen.
Ook Brussel heeft over een ondergrond
se gedacht. De particuliere trammaat
schappij is echter tot de slotsom geko
men, dat zij op haar drukste lijnen, wan
neer die ondergronds gemaakt zouden
worden, nog niet 50 pet van het vervoer
van de Parljse metro zal halen. Dat is de
reden, dat men in de Belgische hoofdstad
zeer weinig voelt voor een dergelijk pro
ject.
Bij herstelwerkzaamheden aan de
Hondsbosse zeewering bij Petten, is
men er toe overgegaan van am
fibie-vaartuigen gebruik te maken
om grote blokken steen in zee te
brengen, die de zinkstukken hon
derd meter uit de kust moeten
versterken.
Het volgende jaar zullen by het gehele lager-onderwys 54.700 onderwijzers
nodig zijn. Dat is 1050 méér dan er op 1 januari van dit jaar vereist waren.
In 1960 zal het aantal onderwijzers dat nodig is vermoedelijk nogmaals met
750 toenemen en in 1961 met 150. Bij de berekening van deze getallen zijn de
in 1956 geldende klassedelers uitgangspunt geweest.
Aldus Juidt de conclusie van de „Zesde nota betreffende de behoefte aan
onderwijzers bij het gehele lager onderwijs", die minister Cals aan de Tweede
Kamer heeft gezonden.
Te beginnen met 962 zullen, op basis van
de voor 1956 geldende klassedelers, voort
durend minder leerkrachten vereist zijn,
aldus de nota. In 1967 neemt hun aantal
weer enigermate toe.
Voor de jaren 1959 en 1960 rekent de
minister nog met een te-kort van resp
150 en 50 onderwijzers. Van 1961 af zijn
echter potentiële overschotten te verwach
ten. die in het alge-meen genomen iets
gunstiger zijn dan in de voorgaande nota's
was geraamd.
De mogelijkheid tot verlaging van de
leerlingensch'aal zal daardoor vermoede
lijk iets eerder aanwezig zijn dan aan
vankelijk werd verondersteld.
De minister meent, mede in verband
met deze verlaging, de maatregelen ter
bestrijding van het onderwijzerstekort on
verminderd te moeten voortzetten. Daar
om wil hij o.m. een verlenging van de
regeling voor de toekenning van fictieve
diensttijd aan hoofden en onderwijzers bij
het lager onderwijs andermaal bevorde
ren. Voorts wijst hij erop, dat de toeken
ning van studie-toelagen aan kweekschool-
leerlingen in het afgelopen cursusjaar
wederom groter is geweest dan in de
voorafgaande jaren Verder vermeldt hij
het succes, dat de propaganda-actie blij
kens de cijfers der nieuwe aanmeldingen
bij de kweekscholen, kennelijk heeft gehad.
Minister Cals meent, dat het nodig, is
de ontwikkeling van de voorziening in de
behoefte aan onderwijzers met aandacht
te blijven volgen. Hoewel er tekenen zijn,
die wijzen op het intreden van een gun
stiger situatie bij het g.l.o. zal bij het
u.l.o. de toestand in de eerstkomende
jaren zorgelijk blijven. Ook al zouden vol
doende onderwijzers met de volledige
onderwijsbevoegdheid voor het gehele
lagèr onderwijs aanwezig zijn. dan is
daarmede het u.l.o slechte ten dele gebaat.
Het is aldus de minister, daarom nood
zakelijk, dat een gedeelte hunner een of
meer zg. u.l.o.-akten behaalt. Uit de
cijfers van geëxamineerde en geslaagde
kandidaten voor de u.l.o.-akten in de
jaren .1953 t/m 1958, die in de nota zijn
opgenomen, is een gunstige ontwikkeling
af te leiden Minister Cals meent uit die
cijfers de conclusie te mogen trekken, dat
de zgn. bonusregeling en de „regeling
bevordering studiezin onderwijzers" goede
vruchten afwerpen.
**waar w'ï vernemen, is in verband
'eer .het bereiken van de 65-jarige
'Lijd, aan de president van de N.V.
eriandsche Spoorwegen, dr. ir. F.
tl6 hen Hollander, op zijn verzoek door
bisteren gehouden buitengewone al-
%fhene vergadering van aandeelhou-
5 per 1 januari 1959 ontslag ver
leend op de meest eervolle wijze en
onder dankzegging* voor de vele diens
ten, in een lange reeks van jaren aan
de N.V. Nederlandsche Spoorwegen
bewezen. Met ingang van dezelfde da
tum is dr. ir. F. Q. den Hollander be
noemd tot commissaris van de N.V.
Als opvolger van dr. Den Hollander
is per 1 januari 1959 tot president be
noemd ir. J. Lohmann, directeur van
de vennootschap.
Per 1 januari 1959 is de directie der
halve als volgt samengesteld: ir. J.
Lohmann, president, dr. D. J. Wansink,
directeur, ir. J. P. Koster, directeur.
(Voor een verklaring, die de nieuwe
president kort na zijn benoeming heeft
afgelegd, zie elders in deze editie).
I
