dagblad voor Schiedam en omstreken
Opzienbarende verklaring van Dulles
West-Eerlijn
een vrije stad
Princiuieel akkoord tussen
westelijken inzake Berlijn
De Gaulle en Adenauer willen
vrijhandels-impasse doorbreken
Lijfarts van Pius XII
ontkent aantijgingen
Tegenbeschuldiging aan adres
der Vaticaanse autoriteiten
15 januari
Maatregelen" voor hervatting
overleg met Groot-Brittannië
Bommenwerper
met kernwapen
in brand
Verloving Japanse kroonprins met niet
adellijk meisje goedgekeurd
r
Ilc wil bolletje
Frans-Duits topgesprek in Bad Kreuznach
Gesprek met Galeazzi Lisi
begin uitverkoop
Concrete maatregelen
Spoedig einde van
Spoetnik III
Duitsers eer
lang naar
de stembus
DONDERDAG 27 NOVEMDER 1958
Kwestie-Berlijn brengt weer
spannende uren
Burgemeester Brandt
vraagt opheldering
Anchorage-Schiphol
zonder tussenlanding
Ook Belgische trams en
bussen rijden weer
mm *0w*
De Sovjet-Unie heeft aan de
Westelijke mogendheden voorge
steld, dat zij van West-Berlijn een
«Vrije stad" met een eigen regering
ZuHen maken. Dit is hedenmiddag
Meegedeeld door het Russische
Persbureau Tass, dat de inhoud be
kend maakte van een nota, die in
de loop van de ochtend door minis
ter Gromyko achtereenvolgens aan
de ambassadeurs van de Verenigde
Staten, Groot-Brittannië en Frank
rijk en aan de zaakgelastigde van
West-Duitsland is overhandigd. De
diplomaten waren daarvoor op het
Sovjet-ministerie van buitenlandse
Zaken geroepen. Zij accepteerden
het stuk zonder met de Russische
Minister nader in discussie te tre
den.
In de nota zegt de Sovjet-Unie,
dat zij „bereid is namens de vier
Mogendheden (die Berlijn bezet-
Ion) officieel contact op t« nemen
Met de regering van de Duitse De-
Mocratische Republiek (Oost-
Duitsland) als de V.S., Groot-Brit
tannië en Frankrijk zullen toe
stemmen in de liquidatie van het
"ezettingsregime in West-Berlijn
en de oprichting daarvan van een
Vrye stad met eigen regering".
John Foster Dulles, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken,
heeft gisteren op zijn wekelijkse persconferentie in Washington met
betrekking tot de moeilijkheden rond Berlijn een verklaring afgelegd
welke vooral in West-Duitsland veel verbazing heeft gewekt. Dulles
zei nl. dat de westelijke mogendheden in bepaalde gevallen wellicht
bereid zullen zijn zich direct in te laten met Oostduitse ambtenaren,
maar alleen in de hoedanigheid van „agenten" van de Sovjet-Unie.
De Amerikaanse minister zei, dat de V.S. zich vaak hebben ingelaten
met volken, die zij diplomatiek niet erkenden en hij noemde als voor
beeld communistisch China. Volgens Dulles was tussen de drie weste
lijke mogendheden en West-Duitsland overeengekomen zich eventueel
met de Oostduitsers in te laten als „agenten" maar dan onder bijzondere
voorwaarden en afhankelijk van de omstandigheden van het ogenblik.
Naar aanleiding van deze verklaring van Dulles zei gisteravond een
Westduitse regcringsvoerdcr, dat in Bonn „niets bekend was over een
overeenkomst, dat de westelijke mogendheden wellicht met Oostduit
sers als „agenten" contact zullen opnemen".
Fout van Kroesjtsjef
Britse boodschap
1 1 111 f
w-
Bliksembezoek
Geen „handelsoorlog''
'l'/'/M'/'
HET WEER
VOOR MORGEN
kfa rt',MASSHf
KOUDER
Voor tweede maal
Jos Cleber terug uit Japan
Explosie deed zich niet voor
EEUWENOUDE TRADITIE GEBROKEN
y y v
nieuwe
leoamscne courant
i
EVENTUEEL CONTACT MET
AGENTEN" VAN MOSKOU
Gisteravond heeft de burgemeester van
West-Berlijn, Brandt, een verklaring aan
de pers verstrekt, waarin h\j mededeelde
aan de Westduitse minister van buiten
landse zaken, Von Brentano, opheldering
omtrent Dulles' verklaring, dat er een
overeenkomst tussen de westelijke mo
gendheden en West-Duitsland was, te
hebben gevraagd.
Met nadruk verklaarde Dulles, dat de
V.S. niet van plan zjjn enige van hun
rechten op toegang tot Berlijn door de
lucht, over de wég, per spoor en via de
kanalen te zullen opgeven.
De Amerikaanse minister vermeed
echter een direct antwoord te geven op
de vraag of het Westen geweld zal gebrui
ken om zijn recht door te drijven als Oost-
Duitsland de toegangen tot West-Berlijn
zou afsluiten. Het Westen heeft geen en
kele van zijn rechten afgeschreven, zo zei
Dulles.
Minister Dulles verklaarde voorts, dat
er tussen de westelijke mogendheden
principiële overeenstemming bestond
over de kwestie-Berlijn en dat. bij geen
enkel geval zag waaruit meningsver
schillen tussen de westelijken zou kun
nen rijzen.
Kroesjtsjef heeft naar Dulles' mening
een fout gemaakt door zjjn verklaringen
over Berlfjn te baseren op vermeende
schendingen van de overeenkomst van
Potsdam. De status van de geallieerden
in Berljjn en de verantwoordelijkheden en
verplichtignen van de Sovjet-Unie vloeien
op geen enkele wjjze uit de Potsdamover
eenkomst voort.
Vandaar dat de Sovjets nu nagaan of ze
betere argumenten hebben, zo er al argu
menten zijn, aldus Dulles.
De perschef van het Witte Huis, James
Hagerty, heeft gisteren verslaggevers me
degedeeld, dat president Eisenhower aan
staande zondag in Augusta in de staat
Georgia, besprekingen met minister Dul
les zal voeren over de kwestie-Berlijn en
andere wereldvraagstukken „Deze bijeen
komst heeft niet het karJkter van een
spoedvergadering" aldus Hagerty. Pre
sident Eisenhower verblijft on het ogen
blik met vakantie in Augusta.
In het Britse Lagerhuis heeft dc Britse
minister van staat, Ormsby-Gore gisteren
bekendgemaakt, dat Groot-Brittannië zijn
standpunt in zake de kwestie-Berlijn aan
Moskou kenbaar heeft gemaakt. Dit is ge
beurd in een persoonlijke brief van pre
mier McMillan aan premier Kroesjtsjef.
De brief zou in het afgelopen weekeinde
zijn verzonden.
heeft gevoerd niet dc Oostduitse leiders
premier Grotewohl. partij-secretaris Ul-
bricht en de minister van buitenlandse
zaken Bolz.
Het onderwerp van bespreking Is ge
weest „actuele vraagstukken, die beide
staten aangaan". Volgens de Oostduitse
radio hebben de besprekingen „in de af
gelopen dagen" plaats gehad. Een woord
voerder van de Sovjet-ambassade in Ber
lijn zei: Gromyko is op het ogenblik niet
in Berlijn". Hij voegde eraan toe. dat later
nadere mededelingen zouden worden ge
daan.
Da, het bezoek van de Sovjet-minister
aan Berlijn zeer verrassend i<j geweest
blijkt onder andere uit het feit, dat zelfs
de woordvoerder van het kabinet van de
Oostduitse premier zich verbaasd toonde
toen hij van de radio-mededeling hoorde.
Zoals bekend heeft prof. dr. Ricardo
galeazzi Lisi, lijfarts van wijlen Paus
Mus XII, onlangs enige dagen te Ant
werpen vertoefd. Over zijn reis naar
®elgic heeft hij slechts willen loslaten,
''at hfj te Antwerpen bij een patiënt was
Keroepen.
Een medewerker van „De Gazet van
Antwerpen" heeft een kort gesprek gehad
Met de Italiaanse arts, toen hij op het
"unt stond op het vliegveld Meisbroek het
vHegtuig naar Rome te nemen-
Galeazzi ontkende met klem, dat hij
•J6t beroepsgeheim van arts had geschon
den door het verkopen en doen publice
ren van foto's en artikelen over de
"verleden paus, die in de pers zijn
Verschenen. „Ik heb ze niet gemaakt en
""g minder verkocht", zo voegde hij hier
?an toe. Hij zei, dat in de kamer, waar-
}n Paus Pius XII was gestorven tientai-
en personen waren binnengelaten. Ook
televisie was de toegang niet gewei
gerd, toen hierom werd verzocht-
Galeazzi Lisi zei, dat dc moeilijkheden,
"je hem door de Italiaanse artsenvereni-
s'ng in de weg werden gelegd, het ge
volg waren van veranderingen, die zich
"Uvermijdelijk in het Vaticaan voordeden
ha de dood van de paus, „om bepaalde
Personen door enkele vrienden te kunnen
Vervangen".
.Tenslotte verklaarde Galeazzi Lisi, dat
'i zich krachtig voor de Italiaanse art-
senvereniging zou verdedigen. Daarna zal
*3 gevolg geven aan verschillende uit
nodigingen om lezingen te houden. Zo zal
hij reeds volgende maand in New York
een lezing houden en vervolgens zal hij
een rondreis maken door de Verenigde
Staten.
Naar het Hoofdbedrijfschap Detailhan
del meedeelt, zal de eerstvolgende uitver
koopperiode aanvangen op hetzelfde tijd
stip als het vorige jaar, namelijk op 15
januari en duren tot en met 2 februari
Waarnemers in Londen nemen aan, dat
Groot-Britta-nnië de Sovjet-Unie heeft ge
waarschuwd voor de consequenties van
een wijziging i-n het huidige delicate
machtsevenwicht in Berlijn. Er zijn tot
op heden geen berichten ontvangen over
gelijke stappen van Frankrijk of de V.S.
In een verrassende mededeling van de
Oostduitse radio is gisteren gezegd, dat de
Sovjet-minister van buitenlandse zaken,
Gromyko, in Oost-Berlijn besprekingen
Generaal de Gaulle en bondskanselier Adenauer, die gisteren te Bad
Kreuznacli hebben geconfereerd, hebben het initiatief genomen tot een
stap om de impasse over de Europese vrijhandelszone te verbreken.
Zij zeggen in een communiqué, dat zij „een multilaterale associatie"
aanbevelen tussen r! zes partners van de Gemeenschappelijke Markt en
de elf overige lerlen van de O.E.E.S.
Voorts hebben de Gaulle en Adenauer ook over Berlijn gesproken.
Beiden achten het van belang, zo luidt het communiqué, dat de tegen
woordige vier-mogendlieden-status van de stad gehandhaafd blijft.
Dr. Heinrich von Brentano, de Westduitse minister van buitenlandse
zaken, heeft tijdens een persconferentie verklaard, dat de besprekingen
zijn gevoerd in een geest van oprechtheid en vriendschap. De conferentie
lveeft een nieuw stadium in de samenwerking tussen de beide landen
ingeluid, zo zeide hij.
3Mct betrekking tot dc Europese econo
mische vraagstukken die het hoofdthema
waren van de besprekingen, herbeves
tigt het communiqué de vastbeslotenheid
van beide landen om ,je samenwerking
op economisch en politiek gebied, met
de vier andere partners van klein Euro
pa voort te zetten.
„Deze samenwerking is geenszins in
strijd met het samengaan met de andere
O.E.E.S.-landen; integendeel het is de
bedoeling dit laatste te handhaven en ver
der te ontwikkelen", aldus het communi
qué.
Er wordt voorts in gezegd, dat de
premier en de bondsskanselier hebben ge
sproken over „maatregelen", die met in
gang v-am 1 janua-ri 1959, wanneer de Ge
meenschappelijke Markt van kracht wordt,
kunnen worden genomen. „Deze maat
regelen zullen worden onderworpen aan
het oordeel van de andere EEG-leden",
aldus het communiqué.
Waarnemers lezen hierin de bevesti
ging. dat de Gaulle en Adenauer het in
derdaad eens zijn geworden over concrete
maatregelen ter voorkoming van discri
minatie jegens landen buiten de Gemeen
schappelijke Markt
Bijzonderheden omtrent deze maatrege
len zijn niet bekendgemaakt, maar naar
verluiat willen Frankrijk in West-Duits
land voorstellen om aan alle 17 landen
van de O.E.E.S. de tien procent tarief
verlaging en de contingentenverruiming
van 20 procent te verlenen.
In diplomatieke kringen wordt dit ge
zien als een poging om een „handels
oorlog" te voorkomen. Het onmiddellijke
gevaar van een economische splitsing in
twee kampen, zou op die wijze worden
afgewend en er zou tijd worden gewon
nen voor een verdere gedachtenwisse-
ling over de vrijhandelszone en over de
voorgestelde „multilaterale associatie".
Naar verluidt, zal de reikwijdte van zulk
een „associatie" door de organisatie van
de Gemeenschappelijke Markt moeten
worden vastgesteld.
Zwaar bewolkt met plaatselijk mist
en hier en daar wat motregen, maar
ook enkele verspreide opklaringen.
Zwakke tot matige oostelijke wind.
Lagere temperaturen.
Vrijdag 28 november: zon op 8.20, onder
16.35 uur; maan op 18.40, onder 9.45 uur.
Om tien voor één gistermiddag ston
den op Schiphol de schroeven van de vier
motoren van de PH-DSK „Middellandse
Zee" stil en „De Zaaiers" naar voren om
met luid geschal hun leider, de heer Jos
Cleber, die op uitnodiging van dc KLM en
vergezeld van zijn echtgenote een reis
naar Japan en Biak had gemaakt, te ver
welkomen. Het raam van de stuurhut van
de DC-7C werd opengeschoven, gezagvoer
der G. J. de Haas stak glunderend zijn
hooffl naar buiten en zjjn duim maakte de
bekende beweging.
En terwijl iedereen naar voren drong
om de heer en mevrouw Cleber te be
groeten, slipte de bemanning rustig en te
vreden en zonder enige ophef naar de
douanehal. Tevreden over de vlucht van
Anchorage naar Schiphol, zonder tussen
landing. ondanks het feit. dat men hier
en daar lichte tegenwind had gehad. Het
logboek vermeldde het vertrek van An
chorage: 20.50 uur dinsdagavond, precies
volgens schema. Aankomst Schiphol
woensdagmiddag 12.50 u, 45 min. eerder
dan het schema aangaf. Totale vliegtijd
18 uur precies. Gezagvoerder De Haas
was er voor de tweede maal in geslaagd
de etappe tussen Anchorage en Schiphol
zonder tussenlanding af te leggen- De eer
ste keer deed hij 15 uur 23 minuten over
dit traject.
„De route leidde weer precies over de
geografische Noordpool", vertelde de cap
tain, en dat is eigenlijk alles wat er over
deze vlucht te vertellen is. De rest is rou
tine, vele uren in duisternis vliegen- Bij
Bergen kwamen wij bij de Noorse kust
en daar werd het dag. Van daar naar
Amsterdam was maar een kort stuk."
Tot nu toe is de zeer lange etappe van
Anchorage naar Schiphol twee maal non
stop afgelegd. Het is een toevallige om
standigheid, dat ook de eerste keer ge
zagvoerder De Haas aan de stuurknup-
pel zat.
De raket waarmee de derde Sovjetrus-
sische kunstmaan in een baan om de aar
de is gebracht, zal in de eerste dagen
van december in de dichtere luchtlagen
van de dampkring komen en verbranden.
Dit is gisteren door Tass bekendgemaakt.
De raket heeft 2800 omwentelingen om
de aarde voltooid. Zijn grootste hoogte is
verminderd tot 480 km. Zijn omlooptijd
bedraagt 91,25 minuut, een tijd die snel
afneemt.
Op 7 december a.s gaan de
Duitsers naar de stembus. Er
hebben zich zes partijen aan
gekondigd. Hier staan de zes
met de verkiezingsborden voor
de Brandenburger Tor.
Op dc luchtmachtbasis Chennauli in de
Amerikaanse staat Louisiana is gisteren
een B-47 bommenwerper met een kern
wapen aan boord in brand geraakt. Vol
gens ooggetuigen zou er een „grote vuur
bal" zichtbaar zijn geweest. Onmiddellijk
werden alle toegangswegen versperd naar
dit vliegveld, waar bommenwerpers van
het Strategische Luchtmachtcommando
zijn gestationeerd. Zjj staan daar steeds
gereed om binnen het kwartier, voorzien
van kernwapens, te kunnen opstijgen.
De Amerikaanse luchtmacht heeft offi
cieel meegedeeld, dat er geen enkel ge
vaar voor een kernexplosie of voor radio
actieve besmetting heeft bestaan, hoewel
zo werd officieel bevestigd een kern
wapen aan boord van het brandende
vliegtuig was.
Alle uitzonderingsmaatregelen werden
opgeheven toen het vuur gedoofd was.
Werkgevers en werknemers van de Bel
gische bus- en trammaatschappijen zijn
gisteravond tot overeenstemming gekomen
over een eis tot loonsverhoging. De voor
gaande twee dagen hadden alle plaatse
lijke openbare vervoersdiensten stilge
legen. Een algemene loonsverhoging van
twee tot vier procent is toegezegd.
De Japanse keizerlijke raad heeft
vandaag de verloving van de 25-ja-
rige Kroonprins Akihito met een niet
adellijk meisje, de 24-jarige Mitsjiko
Sjoda, officieel goedgekeurd. Keizer
Hirohito had reeds zijn goedkeuring
aan de verloving gehecht.
Mitsjiko is de dochter van een di
recteur van een meelconcern. Het hu
welijk zal volgend jaar gesloten
worden. Eerst moet nog een paleis
voor het jonge paar worden gebouwd.
De Kroonprins heeft zijn verloofde
enige tijd geleden voor het eerst ont
moet op een tennisbaan in een luxe
vakantieplaats in de bergen.
Men verwacht, dat het besluit van
de prins om met de eeuwenoude tra
ditie te breken en een niet adellijk
meisje te trouwen, door de Japanse
bevolking met instemming zal worden
begroet.
Mitsjiko Sjoda staat bij haar vrien
den en kennissen bekend als een har
telijk, eenvoudig en opgewekt meisje.
Zij is vorig jaar afgestudeerd aan de
universiteit van het Heilig Hart in To
kio. Zij studeerde Engels. In augustus
en september van dit jaar heeft zij
een reis naar Europa en Amerika ge
maakt. Mitsjiko Sjoda heeft twee
broers, een van hen is ouder dan zij,
en een jonger zusje.
De verloofde van de kroonprins is op
haar reis begin oktober ook een paar
dagen in ons land geweest. Zij heeft
hier een bezoek gebracht aan de Ja
panse ambassadeur te 's-Grave.nhage
en mevrouw Ohye, met wie zij onder
meer naar Hilversum en Het Gooi
is geweest. Mevrouw Ohye, enthousiast
amateur-fotografe, heeft hie een paar
foto's gemaakt van Mitsjiko Sjoda. Het
meisje heeft ook het Rijksmuseum in
Amsterdam bezocht.
Zij is voorts in september in Brus
sel geweest, om daar als vertegen
woordigster van het „Heilig Hart Col
lege" in Japan een internationale stu
denten-conferentie bij te wonen.
