Open gesprek regulieren en
seculieren noodzakelijk
K
I
Nederlandse
musici boycotten
Fransen
Landbouw is in gevaar
Tegenstrijdige conclusies
rond instorten van toren
Nieuwe roman van
Jos Panhuvsen
NIEUWE KARDINALEN GECREëERD
Stedelijke belangstelling voor de boer
daalt onrustbarend
Ongeval bij Staatsmijnen in 1955
„Ik
kom niet terug
Viering Koninkrijksdag in Den Haag
Si
De eendracht moet voorbeeld
zijn voor de wereld"
Engelse P.T.T. moet 150.000
man extra aannemen om
te kunnen versturen
Zal Paus zelf een
missiebisschop wijden?
Boycot tegen Frankrijk
Behandeling voor
Bossche gerechtshof
B. D. Ochse overleden
St V& tuewóte
g&BRUNOTT
Oorlogstuig wacht in
Middelburgs schuurtje
Hofdichter van
Oeteldonk
V B
DINSDAG 16 DECEMBER 1958
PAGINA 3
i d
Discussie
fond
een
oud probleem
Priesterlijke eensgezindheid
uitgangspunt
Ook religieus is onderdaan
van bisschop
Pogingen tot nauwer
samenwerken
Behalve een analyse in de breedste
zin, worden er echter ook aanwijzingen
gegeven om, met handhaving van een
verschil in levenswijze dat onoverko
melijk wordt geacht, toch tot een
nauwer samengaan te geraken.
SHERRY
Het mysterie in 's mensen leven
Pioniersfiguur in film- en
bioscoopkringen
FRANSE MODELLEN
f //VERLOVINGSRINGEN
Op Mijnopruimingsdienst
Stimulans
„ABC" in kleuren
Verwacht wordt „OUlt fabriceren en zij zullen, als de „buit"
wordt geteld, gezamenlijk tot een bedrag
Honderden ontwerpen
Amerikaanse invloed
Wij constateren bij de regulieren tekorten in de be
leving van de gemeenschap niet het bisdom.
Pastorele dagen en andere diocesane bijeenkomsten
worden matig bezocht door regulieren.
De mogelijkheid om in een parochie en een bisdom
in te groeien is door de grote mobiliteit, voor regu
lieren gering.
De banden tussen diocees en regulieren zijn te alge
meen van aard en te weinig persoonlijk.
Seculieren zijn vaak bang, dat regulieren teveel de
belangen van hun instituut laten prevaleren.
Er zün klachten over de manieren van sommige
regulieren bij de werving van roepingen.
Er is een bewust of onbewust besef van de secu
lieren dat zij de eigenlijke diocesane geestelijkheid
vormen en dat de regulieren een assisterende functie
hebben.
Zo worden regulieren voor een groot deel buiten de
volwaardige gemeenschap van het bisdom gehouden.
Deze openhartige opmerkingen over
de seculiere en reguliere priesters in
Nederland, kan men terugvinden in
't dubbel nummer van Nederlandse Ka
tholieke Stemmen, maandschrift voor
theologie en zielzorg dat geheel is ge-
Wijd aan de verhouding seculierenre-
Sulieren. Het boeiende en waardevolle
Van dit nummer is dat zowel seculie-
r®n als regulieren aan dit onderwerp
aandacht hebben besteed. Waar boven
dien wordt meegedeeld, dat men sinds
1954 op dit onderwerp gestudeerd heeft,
fiiag men hieruit opmaken dat de zes
artikelen, die dit nummer bevat, de
opinies weergeven die in de kringen
der geestelijkheid in ons land over dit
onderwerp bestaan.
Aangezien ook de leken veel met dit
onderwerp te maken hebben en er juist
op dit punt zoveel misverstanden be
staan, leek het ons goed de kernpunten
hit deze artikelen een ruimere ver
spreiding te geven dan onder „vakge
noten" alleen.
De tegenstellingen die wij in de aan
hef hebben weergegeven vinden voor
een zeer belangrijk deel hun oorsprong
in de opvatting over de verhouding tus
sen de priesters en de bisschoppen.
Het is prof. dr. J. C. Groot van het
Groot-Seminarie te Warmond, die hier
een boeiend artikel aan wijdt. Hij stelt
het zeer scherp waar hij opmerkt dat
het volle gewicht van de presbyterale
Gs priesterlijke, red.) eensgezindheid
'net de bisschop zich concreet toe moet
spitsen op de eensgezindheid met de
Plaatselijke bisschop rond wie men met
andere diocesane priesters samen
de raad, de corona, vormt. Deze we-
Zensstru'ctuur mag door geen uitzonde-
ving ongedaan worden gemaakt. Hij
acht dan ook geen reden aanwezig te
spreken over een aparte spiritualiteit
Van de diocesane clerus.
„Aan alle priesters komt toe een
Priesterlijke spiritualiteit waarvan het
'Pede-herderzijn van Christus' kudde
en dus de gezamenlijke solidariteit met
het episcopaat de vaste kern is, die in
een priester door geen andere vorm
spiritualiteit overschaduwd mag
berden".
t-Hit wordt ook erkend door dr. H.
*f°elaars C.s.s.R. voorzover het over
-.„gewone zielzorg" gaat.
laatste spreekt echter ook over
öe buitengewone zielzorg, welke deel
Pitrnaakt van de doelstelling, die de
stichter van een orde of congregatie
®an zijn instelling meegaf. Een derge-
hjke vorm van zielzorg zal dan ook in
verschillende bisdommen worden uitge
oefend.
De religieuzen, die zich aan dit soort
Helzorgwerk als het geven van retrai
ns, missies, weekenden etc. wijden be
titelt hij als de „trekkende geestelijk
heid", die vanaf het begin der Kerk
heeft bestaan. Hoewel dr. Boelaars het
'o zijn algemeenheid zo stelt dat de re
geling van deze vorm van zielzorg, be
nevens de toetsing en goedkeuring
hiervan aan de leiding van de algeme
ne Kerk toekomt, bewijst het kerkelijk
Vecht en de praktijk, zoals hij even la
ter opmerkt, dat de regeling van der
gelijke werkzaamheden toch voor een
belangrijk deel ook door de bisschop in
rijn diocees wordt geregeld. „Doordat
heze de vestiging van bepaalde religi
euzen in zijn bisdom toelaat, aanvaardt
h'j hun eigen werkzaamheden'
Hoezeer overigens de opvattingen
£ver de verhouding tussen de secu-
bere en reguliere geestelijkheid uiteen
den, wordt nog duidelijker uit een
?riikel van pater Kuiters O.E.S.A. in
Tijdschrift voor geestelijk leven,
F'e het accent laat vallen op de ver
houding tussen Paus en regulieren en
•ssohop en seculieren, als zouden re-
Triieren een pauselijk apostolaat uit
benen en de seculieren een bisschop
pelijk apostolaat. Pater dr. B. van
rouwen stelt hier tegenover dat het
theologisch en praktisch juister is
;üssen de seculiere en reguliere pries-
-d een fundamentele gelijkheid te
/ellen in de uitoefening van de pries-
Orlijke functies volgens de woorden
kah Paus Pius XII „als onderdaan en
-'per van de bisschop".
"ater Van Leeuwen acht het onjuist
®n tegenstelling te construeren tussen
"Uselijke en bisschoppelijke macht en
b Pauselijk herderschap, door middel
tph de regulieren uitgeoefend, ten kos-
Aan het bisschoppelijk herderschap,
elfs in de missiegebieden, waar de
Spalieren de algemeen-kerkelijke pau-
jg tike opdracht tot zielzorg en aposto-
het duidelijkst vervullen, wordt
ij baar gestreefd door middel van door
f Paus aangestelde apostolische pre-
liiu en vicarissen, zo spoedig moge-
komen tot een normale epis-
5?ailo qtmrtimr
*ip9°k het werk 'van de buitengewone
Sa„ 0rg als het Open Deur- en Una
Of,jCta-werk, evenals het apostolaat
los r de buitenkerkelijken mogen niet
lij, ^taan van de totale verantwoorde-
tgf ^eid en zorg van de bisschop. Pa-
I5- Van Leeuwen onderstreept het be-
b0A.Van een juist inzicht in de ver-
H nS van de priesters tot de bis-
hjj 0pPen nog eens zeer scherp, waar
c°nstateert:
V ''Hl deze erkenning van de afhan-
-vÜkheid van de bisschop in alle
priesterlijke activiteiten schijnt er in
Tderland, ondanks sommige aanwij-
lbgen van het tegendeel, onder de
Jpulieren een kentering gaande te
1P. De verklaring hiervan ligt voor
j-b.deel op theologisch gebied, na-
het in de theologische reflexie op
tut bisschopsambt en op de relatie
dSen priester en bisschop; voor
Pa11 d?el ook °P praktisch terrein,
jjriielijk in de groeiende inschake-
8_Van de regulieren in de gewone
van zielzorg en aposto
laat in de veranderende structuur
van de zielzorg".
Het spreekt vanzelf, dat men, uit
gaande van de gelijkheid in verhouding
tot dc bisschop van parochiegeestelij
ken (seculieren en regulieren) dan ook
de vraag gaat stellen: waarom geen
regulier priester als deken of als bis
schop, als lid van een kapittel.
Een bewijs van de openhartigheid
waarmee in Nederlandse Katholieke
Stemmen deze gevoelige materie wordt
aangepakt, blijkt uit deze vragen wel
duidelijk.
Dat deze vragen door een regulier
gesteld worden doet hieraan niets af.
Het viel ons bij het bestuderen van de
gehele reeks artikelen echter wel op
dat een zeer belangrijk facet van dit
probleem wat onderbelicht is gebleven,
nl. de verhouding van de religieus tot
zijn oversten vergeleken met die tot de
bisschoppen. Wel wordt het woord van
Pius XII aangehaald dat het gezag
van de oversten het karakter van deel
hebbing krijgt aan het gezag van de
hiërarchie. Toch zal o.i. de relatie tus
sen oversten en bisschoppen van fun
damenteel belang zijn voor een verbe
tering in de verhouding van regulieren
en seculieren. Pater Van Leeuwen
maakt hier wel enkele opmerkingen
over die o.m. op het gezamenlijk „plan
nen" betrekking hebben.
Ook aan de historische achtergron
den van de in ons land gegroeide
verhouding tussen regulieren en se
culieren, wordt ruim aandacht ge
schonken:
Mgr. dr. H. J. M. Fortmann, presi
dent van het Philosophicum Dijnsel-
burg, ziet een open gesprek als het
meest noodzakelijke in de huidige fase.
„Wij moeten aan beide zijden de moed
hebben om de situatie eerlijk en rea
listisch te zien en dan samen te ont
dekken wat de belangen van het Rijk
Gods van ons vragen".
„Ideaal zal onze verhouding mis
schien nooit worden. Maar zij kan toch
beter worden. En het is de moeite
waard ons daarvoor in te spannen".
Zo besluit mgr. Fortmann tevens dit
bijzondere nummer dat een waardevol
le bijdrage levert tot de discussies die
zo veel en vaak fel gevoerd worden
over de verhouding regulieren en se
culieren en die een van de eigenaardig
heden is van het katholieke leven in
ons land.
BOBADILLA Y COMPANIA, JEREZ DE LA FRONTERA
IMPORTEURS: JACOBUS BOELEN. AMSTERDAM
(Van onze Brusselse correspondent)
Enkele dagen geleden werd de Benedic
tijner missionaris, pater Jozef F. Cornelis,
door Z.H. de Paus benoemd tot titelvoe-
rend bisschop van Tunis en apostolisch
vicaris van Katanga (B. Kongo), ter ver
vanging van de enkele maanden geleden
overleden bisschop mgr. De Hemptinne.
Mgr. Cornelis, die op 9 oktober 1910 te
Gent werd geboren en in het Benedic
tijnerklooster van St.-Andries bij Brugge
zijn voorbereidende studies tot het pries
terschap heeft gedaan, ontving de H.
priesterwijding in juli 1935. In 1936 ver
trok hij naar Kongolese missies, waar hij
in 1957 vicaris-generaal van mgr. De
Hemptinne werd.
Een Belgisch katholiek blad vernam uit
Rome dat Z.H. de Paus zich zou hebben
voorgenomen zelf de wijding aan de nieu
we bisschop toe te dienen. Die plechtig
heid zou op 27 december a.s., feestdag
van de H. Johannes, in het Vaticaan
H. J. W. plaats hebben.
De Nederlandse Toonkunstenaarsbond
heeft zo deelt hij mede zijn leden en
andere georganiseerde Nederlandse musi
ci opgewekt geen medewerking te verle
nen aan het maken van opnamen voor
Franse maatschappijen, die grammofoon
platen en geluidsbanden vervaardigen Se
dert 3 december boycot het Franse Syn-
dicat National des Artists Musiciens"
deze maatschappijen. Het eist namelijk
verhoging der tarieven met 10 pet en
een verbod o mzonder betalihg meer dan
een keer van gemaakte opnamen gebruik
te maken. De Franse organisatie heeft
thans ook buitenlandse collega's ver
zocht zich solidair te verklaren. Bij deze
actie zijn zowel artiesten uit de klassieke
muzieksector als de amusementsmuziek-
sector betrokken De filmmaatschappijen
hebben aldus het bestuur van de N.T.B.
de eisen reeds ingewilligd.
De internationale federatie van musici
heeft eveneens een beroep gedaan aan al
le musici ter wereld om zich bij deze boy
cotactie aan te sluiten.
Op de jaarlijkse conferentie van Ara
bische Kamers van Koophandel in Caïro
is besloten de Franse produkten te boy
cotten. Volgens een Algerijnse afgevaar
digde zal dit besluit verstrekkende gevol
gen hebben voor de Franse handel met de
Arabische landen.
(Van onze correspondent)
Waren de omstandigheden voor de rund
veehouderij gunstig, voor dc akkerbouw
was zulks allerminst het geval. De op
brengst van alle gewassen is sterk tegen
gevallen, met uitzondering van de suiker
bieten. Voor de tuinbouw ging, in het bij
zonder voor de kascultuur, een redelijk
jaar voorbij. De fruitoogst was bijzonder
groot met wel zeer lage prijzen. Dit deel
de de voorzitter van de Groninger Maat
schappij van Landbouw, de heer H. J.
Muntinga, gisteren mee in een rede,
waarin hij de positie van de landbouw
schetste.
De landbouw is in gevaar, vond de heer
Muntinga en hij wekte de boeren op zelf
creatief te zijn en een positieve houding
te vinden, zodat een bloeiende vrije land
bouw voor de toekomst in stand kan blij
ven. Hij behandelde voort® de sterk naar
voren gekomen ordening en de steeds
groeiende afstand tussen stad en platte
land.
Doordat grote groepen in de steden de
problematiek van de boer niet meer ver
staan is ook de belangstelling van de
politieke partijen en in de volksverte
genwoordiging gaan dalen. Hierin schuilt
een groot gevaar.
Ondanks het feit dat door een orde
nende maatschappij de landbouw een
plaats kreeg toegewezen blijkt dat vele
Het gerechtshof te 's Hertogenbosch
heeft gisteren de gehele dag besteed aan
de behandeling van een ernstig ongeluk,
dat op 30 december 1955 is gebeurd bij
het stikstofbindingsbedrflf van de Staats
mijnen te Stein. Daar was een zogenaam
de prill-toren in aanbouw, waarvan de
bovenste, ongeveer 35 meter hoog gele
gen betonnen vloer instortte. Bij dit on
geluk verloren negen personen het leven.
Onder beschuldiging verantwoordelijk
te zijn voor deze instorting, stonden in
hoger beroep terecht de uitvoerder A.
G. en de civiel ingenieur F. W.. die bei
den verbonden zijn aan een Bredase beton
en aannemersbedrijf. Beide heren waren
in eenste instantie door de rechtbank te
Maastricht vrijgesproken.
Tien getuigen en getuigen deskundigen
DE KLEINE ROMAN, die Jos Pan-
huysen in opdracht van het minis
terie van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft geschreven, is
een belangrijke aanwinst in de Ne
derlandse leterkunde. Dit kan men
helaas niet van elke opdracht, wel
ke het geachte ministerie op dit ge
bied heeft gegeven, zeggen. Maar
elk nieuw boek van deze katholieke
schrijver van de eerste rang ze
verschijnen met een zekere regel
maat is een gebeurtenis van be
tekenis, met of zonder opdracht.
Zijn nieuwste boek: „IK KOM NIET
TERUG" vertoont opnieuw zijn meester
schap, zijn eigen stijl en verbeeldings
kracht. Hij komt de mensen naderbij
op een wijze, welke van meet af aan iets
ongekends fascinerends heeft, waarbij
hij in een korte, strak gespannen taal
het mysterie in 's mensen leven gestal
te geeft, door middel van de gewone
dingen, die de mens omgeven in het da
gelijks leven, bij de naam te noemen.
Dit laatste is een van de redenen, waar
om „Ik kom niet terug" onze aandacht
Vraagt. Het verhaal is knap geschreven,
met grote beheersing gecomponeerd en
getuigt van een visie op de mensen, die
zoals de lezer al lezende zal ontdek
ken voortspruit uit een overtuiging,
verpakt in een rake formulering met
een gedachtengang, die verrast om de
vanzelfsprekendheid.
Het verhaal vertelt over de ontmoeting
tussen een man van om en nabij dertig
jaar en 'n jonge vrouw, die na een ruzie
van huis is weggelopen. De man neemt
de vrouw mee naar zijn kamer en ver-
PAUS JOANNES XXIII HEEFT
GISTEREN 23 NIEUWE KARDI
NALEN GECREEERD. 21 kardi
nalen waren in het geheim consis
torie aanwezig. Mgr. Paolo Giobbe
luistert naar een Pauselijke koe
rier, die de officiële benoemings
brief voorleest.
schaft haar onderdak. De vrouw weet
eerst niet goed wat ze moet doen. Er
ontstaat een verhouding tussen hen. De
man houdt niet van deze vrouw. De
vrouw echter opent de ogen van de man,
die eigenlijk bezeten is van gekoesterde
wraakgevoelens op zÜn ongelukkig ver
leden. Hij had gedacht de vrouw te mis
bruiken om deze gevoelens bot te vieren.
De vrouw laat hem in de spiegel van
zijn eigen wezen kijken. Het verhaal is
geschreven als alles al voorbij is; in een
soort zelfbesef laat de man alles nog
eens in gedachten passeren. Het is een
verhaal over 't raadsel dat zich in aller
lei gedaanten achter het gewone leven
verschuilt. De meesterlijke ironie, welke
Panhuysen hanteert, maakt het boek
niet zwaarder op de hand, alleen maar
meer aantrekkelijk.
Du.
Op zijn 66ste verjaardag overleed za
terdag jl. te Heemstede de heer B. D.
Oohse. oud-directeur van de N.V. Film
fabriek Polygoon, die een vooraanstaande
pioniersfiguur in film- en bioscoopkrin
gen was. De heer Ochse is geruime tijd
ziek geweest.
Onder zijn leiding groeide de mede door
hem gestichte Polygoon uit tot een groot
journaalbedrijf met internationale ver
takkingen en als produktiemaatschappij
van bedrijfs- en culturele films.
De heer Oohse bevond zich bij het uit
breken van de oorlog in 1940 in het bui
tenland. Hij diende de Nederlandse zaak
als handels-attaché en bij het Ne
derlandse voorlichtingsbureau te San
Francisco. Na de oorlog ais tijdelijk offi
cier in ons land teruggekeerd, werd hij
belast met de organisatie van het bio
scoopwezen. Nadien wijdde hij zich ge
heel aan de her-opbouw van zijn bedrijf
en bracht samenwerking met de produk-
tie-maatschappij Profilti en andere film
bedrijven tot stand.
De overledene heeft de Ned. Bioscoop
bond in diverse functies, o.a. als onder
voorzitter van de bond en als voorzitter
van de raad van beroep gediend. Bij het
40jarige beslaan in oktober jl. werd
hem het .erelidmaatschap van de bond
toegekend.
H.M. de Koningin erkende de verdiens
ten van de heer Ochse door hem te be
noemen tot officier in de Orde van Oran
je Nassau.
(Advertentie)
N.a.v. „Ik kom niet terug" door Jos. Pan
huysen; uitg. Stols, Den Haag.
:ENTRUM- BINNcNWw,
w
zijn ter zitting gehoord over de vraag,
waaraan het ongeluk in feite te wijten
is geweest. De uitvoerder was nl. alleen
verantwoordelijk voor de hulpconstruc
tie in de toren en de druk die daardoor
op de benedenvloer werd uitgeoefend.
Twee deskundigen hadden daarover
rapport uitgebracht, waarbij zij echter
tot tegenstrijdige conclusies kwamen.
Prof. Haas van de Delftse T.H. meende,
dat hc (ongeluk te wijten was aan te zwa
re belasting van de benedenvloer. Dr.
ir. Emmen van de Rijksgebouwendienst
was van mening dat een materiaalfout in
een in de hulpconstructie gebruikte rail
de instorting heef. veroorzaakt.
G. is een goed vakman, zo werd gezes-
maar is niet gewend tekeningen te maken
van zijn projecten, hetgeen hem door de
president en de nrocureur-generaal m
Moons verweten werd. Deze achtte, wat
ook de juiste oorzaak van de ramp is ge
weest. toch in ieder geval de tekortko
ming van G. ten aanzien van de veilig
heid bewezen. Hij achtte zijn schuld niet
zo groot als de officier van Justitie te
Maastricht, reden waarom hij thans één
maand hechtenis eiste. Tegen ir. W. eiste
hij evenals het Openbaar Ministerie in
eerste instantie vrijspraak.
Mr. Toxopeus uit Breda, die G. verde
digde, betoogde dat het steigerwerk her
haaldelijk. ook van de zijde van he'
bouwbureau der Staatsmijnen, was ge
controleerd en telkens in orde was be
vonden. Hij achtte niet bewezen, dat zijn
cliënt ten aanzien van zijn verantwoorde
lijkheid een tekortkoming had begaan en
bepleitte vrijspraak.
Arrest op 29 december.
factoren van buiten af deze plaats voort
durend ondergraven zodat in de praktijk
de theoretische plaats bij lange niet
kan worden ingenomen. Door gebrek
aan belangstelling blijf) dit in brede
kring onopgemerkt.
Spr. nam vervolgens enkele tekortko
mingen in het garantiebeleid onder de
loep (geen rekening gehouden met vocht
gehalte der granen vrij^ uitloop geen we
zenlijke betekenis meer voor aantal vrije
produkten geen uitzicht op lonende pro-
duktie).
Bjj de melk kan men haast niet meer
van een garantie, zelfs niet op minimum
basis, spreken, aldus de heer Muntinga.
Men zegt te kampen te hebben met een
te veel aan vet, maar vreemde vetten laat
men rustig, zulks op basis van de prijs
op dc overschottenmarkt, ons land bin
nenkomen. terwijl men er eenvoudig niet
aan denkt om het vetgehalte van dc melk
te verhogen. De zgn. proef met melk met
hoger vetgehalte moet wel op een^mis-
lukking uitlopen, gezien het duidelijk en
onredelijk prijsverschil.
Zien we nu naar de resultaten van het
garantiebeleid, dan blijkt, dat bij de ra
ming van het inkomen van de boer op
basis van de voor de oogst 1959 vastgestel
de garantieprijzen, het in vooruitzicht
gestelde arbeidsinkomen bij lange na niet
wordt gehaald. Het ligt voor de noorde
lijke bouwstreek ca 2600 lager dan in
het vooruitzicht is gesteld. Voor het Old-
ambt zelfs 9200 lager, zodat hier een
„minus" aan arbeidsinkomen wordt be
rekend.
(Van onze correspondent)
Drie maal heeft de Middelburgse politie
nu reeds de Mijnopruimingsdienst geat
tendeerd op het feit, dat er in het begin
van deze maand twee projectielen
opgegraven bij werkzaamheden op het
klein-industrieterrein in deze stad. Bij
de vondst van het eerste projectiel atten
deerde de uitvoerder de politie, die op
haar beurt de Mijnopruimingsdienst tipte.
Toen het tweede projectiel was blootge-
legd ging er een tweede waarschuwing
naar deze dienst.
Het oorlogstuig is toen tijdelijk in een
schuurtje gedeponeerd, in afwachting
van de komst van de Mijnopruimings
dienst, die intussen voor de derde maal is
gewaarschuwd.
De Oeteldonkse carnavals-club in
's Hertogenbosch zal voor het eerst
in haar geschiedenis een wedstrijd
uitschrijven voor een carnaval
schlager
Dit gebruik bestaat reeds in en
kele plaatsen in het Duitse Ruhr-
gebied en zal nu ook in Zuid-
Nederland worden geïntroduceerd.
Om dit voor te bereiden zal de
Oeteldonkse club op 12 januari in
het „Casino" te 's Hertogenbosch
een auditie houden, waarbij het pu
bliek de jury zal vormen.
De bekroonde schlager zal nog
dezelfde avond worden vermenig
vuldigd en ingestudeerd. De com
ponist ervan zal zich „hofdichter"
mogen noemen.
De Kon Ver, „Oost en West", afdeling
's-Gravenhage. heeft gisteravond een bij
eenkomst gehouden ter herdenking van
de bekrachtiging van het Statuut van het
Koninkrijk der Nederlanden door H.M. de
Koningin op 15 december 1954
In zijn openingswoord zei de voorzitter
van de vereniging prof. mr. De Block,
dat onvoldoende overwogen wordt, dat het
Koninkrijk een diepe inhoud heeft, die de
strijd om het behoud ervan ten volle
rechtvaardigt Hij drong aan op een ster
kere eendracht tussen de rijksdelen, die
in sociaal opzicht ver verwijderd van
elkaar staan. „De eendracht moet een
voorbeeld zijn voor de wereld".
Vervolgens memoreerde hij dat de Ne
derlandse Antillen zich in een innerlijke
crisis bevinden. „Dit moet voor ons een
stimulans zijn. om in samenwerking met
dit gebied te komen tot een oplossing
van de moeilijkheden. Ook de Antillen
hebben iets in te brengen en hun stand
punt moeten we meer waarderen
De Surinaamse etnoloog dr C. F. A
Bruijning hield een causerie over het on
derwerp „Suriname, volk in wording"
Sprekende over de eenwording van de di
verse volksgroepen in Suriname, waar
schuwde hij tegen een te snel integratie
proces op korte termijn. Als belangrijke
factor beschouwde hij het feit. dat iedere
bevolkingsgroep de mindere is t.o.v de
totaliteit der andere. „Deze toestand is
een geluk, daar iedere groep een eigen
top van academici heeft, die het sireven
tot integratie op verantwoorde wijze kan
leiden."
In het tweede deel van de avond hield
Frank Martinus Arion uit Curacao een
voordracht over de „aspecten van de li
teratuur van de Nederlandse Antillen" In
de Antilliaanse literatuur beschouwde de
heer Arion als de belangrijkste stromin
gen de Spaanse, de Afrikaanse en de Ne
derlandse Verder schetste hij de betekenis
van de uit 1940 daterende literaire groep
„De Stoep".
Ter afwisseling zong de Arubaanse stu
dent Rufu Odor met guitaarbegeieiding
liederen uit de Nederlandse Antillen en
Zuid-Amerika, Zijn optreden ontlokte
de zaal een daverend applaus.
Tot slot van de avond werd de „AB C.' -
kleurenfilm die kortgeleden opgenomen
i® op de olie-eilanden Aruba. Curacao en
Bonaire, vertoond.
545 miljoen Kerstkaarten
DE KANS IS GROOT, dat u ill <k komende weken, als u tenminste
vrienden of kennissen in Engeland heeft wonen, een kaart ontvangt niet
de beslv wensen voor een Zalig Kerstfeest en „plezierige feestdagen". Die
kaart, die dan zo zorgzaam door de brievenbesteller bij u in de bus wordt
gegooid, is er dan één van de 545 miljoen, die dit jaar in Engeland rond
de Kerstdagen zullen worden verstuurd.
545 miljoen Kerstkaarten....
Dit enorme aantal kaarten zal het record worden, dat Engeland ooit op
dit gebied beeft geboekt. Sinds de tweede wereldoorlog is de rage een
ander woord is er moeilijk voor te vinden ontstaan: iedereen zendt
iedereen met Kerstmis een kaart, om hem of baar zijn beste wensen te
doen toekomen. De omzet in deze kaarten neemt snel toe: vorig jaar werd
precies liet dubbele bereikt van het aantal, dat in liet eerste naoorlogse
jaar werd verstuurd.
Tj. 7 .55 vijftig ondernemingen, die Kerstkaarten
1lfm 91) 11)7 inpjj T7f)7If/, van zo om en nabij de twintig miljoen
VUIL A.U IllLlJtH Il fJUIIU pcmd sterl.ng komen Vanzelfsprekend
Onnodig te zeggen, dat er aan deze 545pikken ook de posterijen een graantje
miljoen kaarten een lief eentje wordit|mee. Nu ja, een graantje.-vier miljoen
postzegels is waarlijk niet zo'n onaan
trekkelijk bedrag! Maar die vier miljoen
pond is geen zuivere winst voor de En
gelse P.T.T. Want er is maaT liefst een
extra staf van 150.000 ambtenaren en be
ambten nodig, om die Kerstkaarten-zee
te kunnen indammen
Ondanks het feit. dat er een groot aan
tal handelaren is, is het aantal fabrikan
ten, dat de markt beheerst betrekkelijk
klein. Meer dan de helft van de Kerst
kaarten wordt namelijk gefabriceerd door
een handjevol ondernemers, dat reeds
jaren in de Kerstkaarten-industrie zit.
Hun namen zijn voor de Engelsen, net zo
vertrouwd geworden als de namén van
de top-fabrikante,n in de „echte" indu
strie.
Toch zjjn ook de „nieuwkomers" in de
ze bedrijfstak allerminst zonder succes.
Een van deze fabrikanten, die enkele ja
ren geleden een Kerstkaarten-fabriekje
begon in een keldertje in een stille, Lon-.
dense buurt, heeft nu een prachtig ge
bouw in het centrum, waar 700 mensen
»e&dÉe(a& gg gjjm te Eöigeiamdi gen <i» BWBWWil*» 5™° ÖNÉB löfSWMl v«Sffleneii, Deze fi.rma ye?-i
wacht dit laa«" meer dan 31 miljoen kor
ten te zullen verkopen, in prijs variërend
van enkele stuivers tot enkele guldens.
In totaal maakt deze onderneming 200
verschillende ontwerpen. Hiertegenover
staat echter, dat een waarlijk grote(!> fir
ma zo'n acht negenhonderd verschillen
de onderwerpen op de markt brengt
Volgens de fabrikanten varieert de
smaak van het publiek van jaar tot
Jaar een kaart, die het verleden jaar
niet deed, vliegt nu met tienduizenden
stuks de deur uit. Opmerkelijk is. dat het
publiek onder de invloed komt van de
typisch Amerikaanse Kerstkaart; de
vraag naar kaarten, die op Amerikaanse
ontwerpen zijn geïnspireerd neemt
steeds grotere vormen aan. Hierdoor
komt het ook, dat men alle mogelijke
kaarten kan verkrijgen zowel voor
iemand, die in het ziekenhuis bij ligt te
komen van een operatie als voor een drie
jaar oude kleuter. De traditie echter van
sommige Engelse regimenten, om Kerst
kaarten te sturen met de afbeeldingen
van veldslagen, werd onlangs sterk be
kritiseerd door een 'eger-aalmoezenier,
die dit soort vrome Kerstwensen toch
wel wat 51 te bloeddorstig vond.
Kaarten met religieuze en historische
afbeeldingen liggen nog steeds „het best
in de markt", hoewel er een neiging
is te bespeuren naar meer persoonlijke
kaarten. Zo zjjn er namelijk heel wat fa
milies, die hun eigen Kerstkaarten laten
drukken, compleet met een foto van hun
hele gezin. Dit gebeurt dan in navolging
van Koningin Elizabeth, die elk jaar
haar Kerstkaarten voorziet van een favo
riete familie-foto. Meestal zelfs een foto,
(lie zij zelf genomen heeft.
De Kerstkaarten-industrie, die nu vele
Engelsen een flink jaarinkomen ver
schaft, dankt zijn opkomst aan het fe«t>
dat in 1843 een vooraanstaande Engels
man vergat, zijn traditionele Kerstbrie
ven aan zijn vrienden te sturen. Deze
Engelsman Sir Henry Cole, de ontwer
per van de eerste Engelse postzegel en
grondlegger van het Londense Victoria
en Albert-museum, was totaal vergeten,
aan de schrijftafel te gaan zitten. Hij be
dacht toen omdat de tijd ontbrak, zijn
talloze vrienden en bekenden alsnog te
schrijven een methode, om zo snel als
mogelijk was. iedereen alsnog zijn beste
wensen te doen toekomen, zodat hij nie
mand een teleurstelling behoefde te be
zorgen. Hij liet toen een vooraanstaande
kunstenaar, J. C. Horsley. een ontwerp
voor een Kerstkaart, maken en er ver
volgens duizend exemplaren van afdruk
ken. Een deel hiervan ging naar de
vrienden van Sir Henry, het resterende
deel werd verkocht in een Londense
boekhandel in Bondstreet voor een shil
ling per stuk. een hoge prijs in die da
gen.
Toch duurde het nog tot 1862 voordat
er sprake was van een commerciële han
del in Kerstkaarten. Deze eerste kaarten
hadden alleen nog maar teksten, geen il
lustraties. Met de vorderingen echter van
de drukkunst kwamen er ook illustra
ties bij.
Sindsdien is de omzet ïn Kerstkaarten
bijzonder sterk gestegen. En bet ziet er
niet naar uit, dat er spoedig een veran
dering in de gewoonte zal komen, dat
iedereen iedereen een Kerstkaart stuurt.
Zolang er tenminste nog ondernemingen
zijn zoals die textielfabriek in de buurt
van Londen die 420 pond per jaar uit
geeft om zijn tienduizenden klanten een
Kerstwens te sturen, zal het met de En
gelse Kerstkaartenindustrie bepaald wel
lukken
