Servetien voor een feestdiner.
DAT WAST PAS
SMETTELOOS WIT!
Aanvaarden of ontwijken
van eigen cultuur
Aftreden MaoTse-toeng
nu officieel bevestigd
Bevredigende ontwikkeling der
omzetten Lucas Bols
r* f I 1 u
en hagel, hagelwit
KIJK! Geen vlekje meer,
S-
Profdr. J. Gadourekhoogleraar
sociologie in Groningen
Irak sluit grens
met Perzië
§sa
dèt wast pas smetteloos wit!
Tariefsverhogingen in
de gemeente Zwolle
Geraerd ter Borchtprijs
voor Jo Pessink
W.-Duitsland wil kolen-
invoer uit Amerika met
2 a 3 min ton beperken
Bod van 20 pet. op
aandelen Allan
Trio inbrekers in café
gearresteerd
Besmettelijke ziekten
„Geliefd bij het volk
HS4V <r 1
- tm w&w>>
ServeTTENMET vlekken,'tafellakens waarop jus gemorst is, kus-
senslopen, overhemden, nachtgoedwat een was toch elke week.
Maar de moderne huisvrouw weet er raad op: zij heeft Omo. U toch
ook? Int een paar tellen geeft Omo een overvloedig schuimend sop.
Daar gaat de hele was in (ook de bonte straks!). En wat is het resul
taat? Meer dan fantastisch. Ziet U nog een vlekje? Niet één. Is alles
wit geworden? Hagel, hagelwit! Zo worden Uw beide wensen ver
vuld: Omo wast èn vlekkeloos èn hagelwit. Met een sop, dat Uw
wasgoed.en.Uw.wasketel.of,fflgfhin? „kerngezond" houdt!
C"
A'r
§82!
WOENSDAG 17 DECEMBER 1958
PAGINA 8
Provinciesubsidie voor
Fries probleemgebied
Frysk Orkest 10 mille meer
Stichting te Leeutvarden
Krachtig verset aangekondigd
RECHTERLIJKE MACHT
In donker Amsterdam
Belgrado: onenigheid
"i
«fff
v
Mei
*eceml
Sw., gj
bieten,
dorff,
fies;
ritz;
"Wilh.h
Shell
Shell 1
sario,
L. Kaï
Angola
Hunik
vinke
5* 35.
waalh.
Hu el va
India,
sten l
erts, l
7- stg.
fceda,
^Visma
Geests
fcwagei
Schelle
hout,
Hoek
Tholtn
{neren:
h.h.v.
^ulcaa
Hijnh.,
land, i
Ken, 1
Kristir
yankt
S"w., s
l'anurt
yretta,
Hedde:
«Us, 1
Schieh
Zoniet
fileren
ftg„ IV
st
«anno
S.H.V.
17 d
suiker,
iVlaash
Ada.ms
Majorc
Per,
Spoort
heim,
I. Hal
dekreb
dett.a
fen;
Stg.. IV
Hudig
Kraan,
y.H.Bi
Jedig,
H.T.B.
t.h.b.
Ver, Ni
dan,
diksva
borg;
Pass.,
Jdaash
^Vaalh
x'er, IV
chalks
Lions
Herwe
verma
Jen, I
M.
stg.,
Huitslj
pernis
^piis,
Arthui
vertj
Le Bc
Gerarc
tocht;
heek,
Hover
Hunda
Hambt
Je an
Buekh
Ju r jen
gen:
■Move,
thenbi
?yk.
kerk,
«5.Q
kissab
Antw.
«Uil;
Aegir,
psteli,
sicls
??st,
Afabls
da'stai
"«I-ha.,
gleUe;
Hambi
Hruid,
Jmpor
iafie,
U muit
disch,
l&ide;
f'olfhï
Oslo;
fprine
Lind,
a
Kareth
Lanric
J^erpei
Londe
JJ Ah
^astie,
Luma<
JJew
pahdo
Arnfir
halbot
hfigho
Jefijo,
£olen
Hundv
17 d
Pass.;
®tad,
bijlade
Amste
Vert
fieeku
Jfidia,
Lucas
pauve
Skive;
Londe
?rince
Leith-
£he
Lcrlsfi
j.U d
1
Angle,
Aagtel
Anlsd5
All°ni!
A u?rt
Abire
Alceta
VSeni
7]Phai
^arn?.c
Vfitste
Vhiste
Jfidyk
A Uba
VeStr
A»?is
•ijatu
a asi
Ai!erti
(Van onze correspondent)
Prof. dr. I. Gadourek, hoogleraar ln
de sociologie aan de Rijksuniversiteit
te Groningen aanvaardde gistermiddag
zijn ambt met een inaugurele rede over
het bewust aanvaarden of ontwijken van
de eigen cultuur.
Hij vertelde een en ander over de re
sultaten van een sociologische enquete op
dit gebied. Prof- Gadourek is een van
de jongste hoogleraren in Nederland. Hij
werd in 1923 te Brno in Tsjeeho-Slowakije
geboren, studeerde daar tot 1948, de staats
greep en vluchtte toen naar Nederland als
leider van het verzet onder de studen
ten. In Ledden zette hij zijn etudde voort,
legde in 1950 zijn doctoraal af en promo
veerde in 1953.
Prof. Gadourek stelde dat het van de
mate van identificatie met eigen cultuur
afhangt of de bevolking bereid is in een
oritdeke situatie voor eigen instellingen
op te komen. Het gevaar bestaat dat
mensen, die zich niet bij een der culture
le richtingen aansluiten of slechts passief
egen cultuur aanvaarden, in hedonisme
vervallen en aan psychische desintegra
tie bloot staan.
Met het oog op deze en dergelijke be
schouwingen is een poging gedaan om in
een landelijke enquête de intensiteit, de
richting en de belangrijkste correlaties
van de cultuur-aanvaarding en -ontwij
king te meten. Aan bijna 1300 personen
uitgeloot uit 85 gemeenten is een reeks
van 14 vragen door de enquêteurs voorge
legd. Gevraagd werd of men zichzeli
beschouwde als aanhanger van een der
politieke partijen of richtingen, van een
kerkgenootschap van 'n filosofische denk
school. of men hierover sprak met ande
ren, trachtte anderen tot eigen richting
over te halen, boeken las over eigen rich
ting enz.
De bevindingen tonen aan dat ongeveer
9 pet van onze bevolking zich met geen
bestaand cultureel stelsel kan verenigen
10 pet vermeldt uitsluitend bindingen van
politieke aard. Voor 72 pet van de bevol
king komt de cultuur-aanvaarding over
een met de aanvaarding van een gods
dienstige richting al zijn er ongeveer 7
pet. buitenkerkelijken in deze groep.
Slechts ongeveer een derde van de bevol
king verklaarde over eigen richting te
hebben nagedacht. Het percentage bleek
bii personen van de Gereformeerde rich-
ting dubbel zo hoog te zijn als bij het
Rooms-Katholieke bevolkingsdeel Het on
derzoek wees verder uit, dat de groep
van cultuur-ontwijkende personen overwe
gend uit de grote steden afkomstig is, op
vallend veel personen uit in godsdienstig
opzicht gemengd huwelijk omvat en voor
namelijk uit mensen in niet-agrarische
beroepen is samengesteld. Daar er ook
meer migranten in deze groepering zijn
te vinden dan in de normale bevolking,
is het vermoeden versterkt, dat veelvul
dig contact met andersgezinden vaak
leidt tot verbreking van culturele bindin
gen-
Het onderzoekingsmateriaal wordt ver
der gebruikt om een verfijnd instrument
te vinden voor het meten van cultuur
aanvaarding of -ontwijking teneinde de
innerlijke vereenzaming van de mensen
nauwkeuriger te kunnen vaststellen. Men
hoopt dan een dieper inzicht te ver
krijgen in bepaalde vormen van afwijkend
gedrag.
De gemeenteraad van Zwolle heeft,
vooruitlopende op de behandeling van de
begroting 1959, vast een vijftal tarieven
verhoogd, namelijk de gemeentelijke leges,
slachtrechten en keurlonen, straat- en
rioolbelasting, havengelden en de vee
markttarieven. Het zijn er nog slechts vijf
van de dertien die het gemeentebestuur
wil opvoeren, om een kleine 400.000 te
dekken van het geraamde begrotings
tekort van ongeveer f 880.000.
Tot de verhoging werd reeds nu beslo
ten, om de nieuwe tarieven per 1 januari
a.s. van kracht te kunnen doen zijn.
(Van onze correspondent)
In de vergadering van de Prov. Staten
van Friesland is gisteren besloten een be
drag van f 50.000 op de begroting uit te
trekken voor de sociale ontwikkeling van
het probleemgebied Oostelijk Friesland.
Er is in de afgelopen jaren door de Com
missie Sociaal Plan Ontwikkelingsgebied.
Oostelijk Friesland een schema opgesteld,
waarin o.m. suggesties worden gedaan
voor diverse met rijkssteun te verwe
zenlijken projecten op sociaal-cultureel en
sociaal-hygiënisch terrein.
Het rijk verleent doorgaans slechts een
subsidie van 50 pet. van de investerings
kosten- De begrotingspositie van de ge
meenten in dit gebied laat vrijwel geen
speling toe en hierdoor zijn Ged. Staten
ertoe gekomen, de Staten voor te stellen
f 50.000 uit te trekken om met dit bedrag
de gemeenten te steunen bij de verwe
zenlijking van noodzakelijke plannen.
In deze vergadering is voorts de jaar
lijkse subsidie aan het Frysk Orkest ter
sprake gekomen. Dit had een verhoging
van f 10.000 per jaar gevraagd, doch Ge
deputeerden stelden voor, in verband met
de zorglijke positie van de financiën van
Friesland, slechts een verhoging van
f 5.000 toe te kennen. Op voorstel van
de heer A- Oosterhof (C.H.) is evenwel
besloten om de subsidie toch van 52.612
tot f 62.767 te verhogen.
(Van onze coreespondent)
Voor de vijfde maal heeft de commis
saris der Koningin in Overijssel, ir.
J. B Ridder De van der Schueren in
het Provinciehuis te Zwolle gisterenmid
dag de Geraerd Ter Borchprijs uitge
reikt. Deze prijs 1000 gold dit jaar mo
numentale toegepaste kunst.
De jury bekroonde uit elf Inzendingen
die van de Deventer kunstenaar Jo Pes
sink en wel de halversiering in glasmo
zaïek, die hij vervaardigde voor de la
gere landbouwhuishoudschool te Emme-
loord.
Een eervolle vermelding kregen W. J.
v. d. Kerke uit Kampen met de wand
schildering in de halschool te Kampen,
Hans Horselt te Enschede met een wand
schildering in de kleuterschool en twee
sgrafjto's in de Kapucijnenkapel te En
schede en J. Schoennaker uit Olden-
zaal met het St.-Martinusraam in de
Plecheimuskerk te Oldenzaal-
De jury bestond uit mevrouw H. van
Andel-Brückmann, dr C. 7. Diesch. dr.
D. Hannema, A. Middelhoek en Chr. de
Moor.
Gemeld dient, dat Johan Haanstra niet
kon meedingen, omdat hij vier jaar
terug de prijs won en binnen zes jaar niet
opnieuw kan inzenden.
De Amerikaanse regering heeft de West-
duitse regering er officieel van in kennis
gesteld, dat zp zich krachtig zal verzetten
tegen alle maatregelen van de zijde van
laatstgenoemde regering, die ten doel heb
ben onmiddellijke en omvangrijke beper
kingen te leggen op de invoer van kolen,
welke voor het grootste deel uit de Ver.
Staten komen, aldus werd gisteren door
het Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken bekend gemaakt.
In officiële Amerikaanse kringen ver
klaart men, dat de Westduitse regering
het voornemen heeft, de invoer van Ame
rikaanse kolen, die in 1958 een omvang
had van 12 miljoen ton, met 2 a 3 miljoen
ton per jaar te verminderen. De West
duitse regering, die in september jl. reeds
een eerste beperkende maatregel nam, is
op grond van de G.A.T.T.-overeenkomst
verplicht de Ver. Staten te raadplegen
over alle besluiten, welke zij op dit ge
bied wil nemen. Op grond van de ont
snappingsclausule behoudt zij echter vol
ledige vrijheid van handelen.
In Amerikaanse kringen weigert men
mede te delen, welke de aard van de re-
pressaille maatregelen, welke de Ameri
kaanse regering gedwongen zou zijn te
nemen, wanneer de Westduitse regering
niet definitief van haar voornemen tot in
voerbeperking zou afzien.
(Van onze correspondent)
Tot officier van Justitie bij de arron
dissementsrechtbank te Zwolle is bij K B
benoemd mr. P. J. Stigter, sinds 1951
substituut-oficier bij dezelfde rechtbank.
Hij volgt mr. J. W. M. des Tombe op, die
in juni yan dit jaa? is overleden,
Naar wij vernemen, is binnen enkele
dagen de publikatie van een bericht te
verwachten, waarin de Amsterdamsche
Bank en de Herstelbank aan aandeelhou
ders Allan een aanbod doen tot overne
ming van hun aandelen tot de koers van
20 pet., met dien verstande dat !ndien de
bankier voor 31 december 1968, hetzij als
liquidatie-uitkering, hetzij als provenu
bij de verkoop dezer aandelen daarvoor
een hogere opbrengst dan 20 pet mocht
verkrijgen, zij bovendien het merendeel
aan aandeelhouders die van het aanbod
gebruik maken c.q. hun recht verkrtjgen-
den, zullen uitkeren. Het aanbod ge
schiedt onder het gebruikelijke voorbe
houd, dat een naar het oordeel van de
bankier voldoende aantal aandelen wordt
aangeboden.
In een café in de Nieuwe Brugsteeg in
donker Amsterdam zijn gisteravond de
2I-jarige dakbewerker P. uit Son en de
17-jarige fabrieksarbeider J. A. I. van D.
en de even oude sloper H. J., beiden uit
Eindhoven, aangehouden, die ervan wor
den verdacht drie inbraken te hebben
gepleegd.
Het was in het café opgevallen, dat de
jongemannen over bijzonder veel geld be
schikten. Op hen werd een bedrag van
ruim f 7.600 gevonden en bovendien wa
ren zij in het bezit van een aantal goe
deren. die van het gestolen geld zouden
zijn gekocht.
De Eindhovense politie had juist de op
sporing van het trio verzocht. Alle drie
inbraken zijn gepleegd in Eindhoven.
Twee in de nacht van zaterdag op zondag
in fabriekjes en de derde in de nacht van
zondag op maandag in een kantoor.
In de week van 30 november tot 6 de
cember, is 1 geval van kinderverlamming
met verlamming voorgekomen. Voorts
werden gesignaleerd 5 gevallen van pa-
ratyfus b, 23 gevallen van difterie en
155 gevallen van roodvonk. Van deze
laatste ziekte kwamen 41 gevallen voor in
Amsterdam en 23 in Rotterdam.
Zoals wij gisteren reeds in een deel van onze oplage konden melden is
het aftreden van Mao Tse-toeng als president van communistisch China
door de Chinese minister van buitenlandse zaken, Tsjen Yi, bevestigd
in een mededeling aan het corps diplomtique.
Op een bijeenkomst van twee en een half uur met de buitenlandse
diplomaten, zo wordt van betrouwbare zijde vernomen, heeft minister
Tsjen een besluit van het partijbestuur voorgelezen, waarin de beslissing
van Mao wordt goedgekeurd. Er wordt in gezegd dat Mao de laatste jaren
meer dan eens de wens heeft geuit als president af te treden,
75
In het besluit van het partijbestuur
wordt voorts gezegd, dat Mao, als er
een bijzondere omstandigheid mocht ont
staan. die het nodig maakt dat hij weer
de functie van president op zich neemt,
opnieuw tot president kan worden be
noemd.
Minister Tsjen verklaarde dat Mao zeer
geliefd is bij het Chinese volk, dat be
zorgd is over het besluit van Mao Het
volk zal echter op de hoogte worden ge
steld van de motieven om de bestaande
vrees weg te nemen, aldus Tsjen.
De Chinese minister voegde hieraan
toe. dat de „volkscommunes" tot ont
wikkeling zullen komen, en dat men
over enkele jaren de vruchten van deze
nieuwe sociale eenheden zal zien. Het
prestige van Mao zal voortdurend stij
gen. aldus minister Tsjen.
Sommige buitenlandse commentators
hebben beweerd, dat Mao's besluit het ge
volg is geweest van de mislukking van de
communistische politiek tegenover de
eilanden voor de kust van het Chinese vas
teland Deze zienswijze wordt, hier in Pe
king echter als een grap beschouwd, zo
vervolgde Tsjen.
Andere commentators stelden, dat de
communistische partij in China een ern
stige crisis doormaakt, waarin de par
tijleiders intrigeren met het doel macht
te krijgen, aldus de minister. Maar daar
is geen sprake van. want de partij vormt
een krachtige eenheid.i
In Joegoslavische regeringskringen
blijft men niettemin verband zien tussen
Mao's aftreden als president en de duide
lijke bewijzen van onenigheid tussen de
Sovjet-Unie en communistisch China
over de „volksoommunes" in China.
Maar, zo zei men, het is nog te vroeg
om te kunnen stellen, dat Mao gevallen
is op aandringen van de Sovjets en er
zijn bewijzen voor de mening, dat de
wrijving tussen China en Rusland voort
duurt. Men kon niet geloven dat Mao
zijn hoge functie vrijwillig had opgege
ven.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft de aankondiging
van Mao's aftreden in verband gebracht
met berichten over onrust op het Chine
se vasteland. De woordvoerder van het mi
nisterie, Lincoln JVhite, zei dat de Ameri
kaanse regering over gegevens beschikt
over ontevredenheid tegen de onderdruk
king in China.
Volgens een in Caïro opgevangen uit
zending van Radio Bagdad heeft de
Iraakse regering besloten de grens met
Perzië te sluiten en de telecommunica-
ties met dat land te verbreken.
Zoals men weet heeft zondag j.l. de
Perzische minister van Buitenlandse Za
ken Hekmet in het parlement erover ge
klaagd, dat Irak een vijandelijke houding
jegens zijn land had aangenomen en an
ti-Perzische demonstraties en activiteiten
toestond. Voorts had volgens min. Hek
met Irak zich gemengd in binnenlandse
aangelegenheden van Perzië door Bah
rein wat Perzië voor zich opeist a's
deel van de Arabische natie te noemen.
De thans beschikbare gegevens z(jn te
onvolledig om nu reeds ten opzichte van
de over 1958 te declareren dividenden
voorspellingen te doen. Gezien echter de
bevredigende ontwikkeling van de om
zetten mogen wij de verwachting uit
spreken, dat dc exploitatiewinst over 1958
tenminste gelijk zal zijn aan die over 1957,
aldus berich, de N.V. Amsterdamse Li
keurstokerij 't Lootsje der Erven Lucas
Bols, te Amsterdam in een overzicht
m.b.t. de gang van zaken in het afgelo
pen jaar.
Het ligt in de bedoeling om, zoals ge
bruikelijk, gedurende januari 1959 een
interim-dividend uit te keren. Het per
centage hiervan zal in het begin van 1959
worden bekendgemaakt.
De totaalverkioop van gedistilleerde
dranken in Nederland, uitgedrukt in li
ters van 50 pet alcoholgehalte, was ge
durende de periode januari tot een met
oktober 1958 6lechts 3 pet hoger dan die
in de overeenkomstige periode van 1957,
terwijl gedurende 1957 de verkoop ongun
stig werd beïnvloed door de accijnsver
hoging, welke op 15 januari van dat jaar
van kracht werd.
In het jaarverslag over 1957 werd reeds
medegedeeld, dat het concern Lucas Bols
gedurende dat jaar t.a.v. de totaalomzet
van gedistilleerd in Nederland op een niet
onbelangrijke relatieve stijging mocht
bogen.
Ook gedurende de maanden januari tot
en met oktober 1958 is de stijsin£ van de
omzet van het concern in Nederland be
langrijk groter geweest dan de hierboven
genoemde stijging van de totaalverkoop
van 3 pet.
De exporten van gebottelde concern-
artikelen vanuit Nederland vertoonden
gedurende de periode januari tot en met
oktober 1958, vergeleken met de overeen
komstige periode in 1957, een tevreden
stellende stijging, dit in weerwil van het
feit. dat de Nederlandse totaalexport van
gebotteld gedistilleerd gedurende dezelfde
periode, wederom vergeleken met de over
eenkomstige periode gedurende 1957, een
daling te zien gaf van circa 5 pet.
He aandeel van Lucas Bols in de to
taalexport steeg derhalve in 1958 niet on*
aanzienlijk.
Dochterondernemingen
De verkopen van de dochteronderne
mingen en produktiebedrijven in binncn-
en buitenland stemmen tot dusverre, i®
't algemeen gesproken, tot tevredenheid!
die in Duitsland, Oostenrijk, Italië, Span*
je, de Verenigde Staten van Noord-Ame-
rika en Argentinië hebben zich zelfs zeef
gunstig ontwikkeld.
De omzetten in België en Canada heb
ben zich praktisch gehandhaafd, terwil1
die in Frankrijk, Zwitserland en de Un'>e
van Zuid-Afrika een geringe daling }e
zien hebben gegeven. Deze dalingen zü®
mede het gevolg van omstandigheden we'*
ke, naar men vertrouwt, van tijdelijk
aard zullen blijken te zijn.
Het Bols-prodiuktiebedrijf in Brazib®
heeft neg met afzetmoeilijikheden te kam
pen. De belangrijke stijging der verkope®
in Argentinië zijn mede te verklaren door
de inflatoire tendenzen aldaar in de looP
van 1958. Het is verheugend, dat door oi'°^
zetstijgingen en opeenvolgende verho
gingen van de verkoopprijzen mag wor
den verwacht, dat hierdoor de waarde
vermindering van de Peso goeddeel*
wordt gecompenseerd.
De verkoopprijzen werden in binne®
en buitenland niet verhoogd, terwijl oor*-
de kostenfactoren, waaronder salarissem
lonen enz. geen wijziging van beteken
vertoonden. Hierop wordt door Argenti®
uiteraard een uitzondering gemaakt.
De in het buitenland behaalde win*1
konden naar Nederland worden getran
fereerd.
Tenslotte wordt medegedeeld,
1958 het gedeelte van de aandelen in e^,
van de dochterondernemingen, hetw®
nog in handen van derden was,
kregen. Hiertoe zijn nominaal ,«0,
nieuwe aandelen in het gewone «and®
kapitaal onderhands geplaatst. De 0 J)(
ring van deze aandelen werd 'v5r'{rc\,cq
Door deze plaatsing werd opnieuw
aanzienlijke agio-reserve gevormd.
