Burgemeester Peek hield
Nieuwjaarsrede
Het referendum der KVP
Het nieuwe
het
stadhuis noordelijk
Singelplantsoen
Het St.-Liduina Comité
in 1958
van
Dankwoord van de nestor
Conjuncturele begrotings
politiek
VERH0EFF
Nu de Rijks H.B. S. moet worden
i«f
Speciale
weriereriizen
Democratische verkiezingen
afgebroken
Het Stedelijk Museum
E.V.A.G. n.v.
OFFICIAL FORD DEALER
Onze verkeers
problemen
De gemeentelijke
zelfstandigheid
GARAGE WALDO
Carnavalsavond
r.-k. Middenstandsbond
Kosteloze inenting
Overleden
(Vervolg Stadsnieuws
elders in dit blad)
/-STOOMYERVERIJ^
3.75
3.00
IN 5 C
ZATERDAG 17 JANUARI 1959
PAGINA 2
Wij staan in het begin van 1959 vol goede moed. - In het komende jaar 80.000 inwo
ners - Een nieuwe plaats voor het stadhuis - Ondanks bestedingbeperking konden de
werkzaamheden in onze stad op een breed front worden voortgezet - Conjuncturele
begrotingspolitiek niet gemakkelijk - De financiële verhouding tussen Rijk en Ge
meente - Woningbouw stemt tot tevredenheid - Naar nieuwe verhoudingen - Reserve
tegenover Rotterdams voorstel voor een supra communaal orgaan - De gemeente
lijke zelfstandigheid - Stedelijk Museum gaat 60-jarig bestaan vieren.
nieuwe schiedamsche courant
De groslijststemming
V
.J
De ruine van Mathenesse
Het nieuwe bouwterrein
C I T R O N
2 cv
KOOPJES BIJ TIMCO
Meer dan nodig
In de toekomst
In de gemeenteraadsvergadering van gisteravond heeft de burgemeester, mr.
J. W. Peek, een Nieuwjaarsrede uitgesproken, waarin hij zoals gewoonlijk een
overzicht gaf van de positie van Schiedam in het kader der nieuwe ontwik
kelingen, die elk jaar opnieuw tot andere problemen leiden. Hij sprak uitvoe
rig ove.' de wijze, waarop onze stad zich in het grote geheel zal moeten scha
ren. hierbij rekening houdende met tal van factoren, die van buitenaf invloed
uitoefenen.- Hierbij belichtte hij speciaal de taak van het gemeentebestuur in
deze tijden. De financiële verhouding tussen Rijk en Gemeente is nog steeds
een zorgenkind. Deze heeft o.a. een nivellerende centralisatie tot gevolg, waar
door de gemeentelijke zelfstandigheid in het gedrang komt. De burgemeester
v.enste intussen de ogen niet te sluiten voor het feit, dat de absolute zelfstan
digheid van de gemeenten, om in vrijheid zelf hun doeleinden te bepalen een
verouderd begrip is geworden. Hij kon voorts een zeer interessante mededeling
doen ten aanzien van het nieuwe stadhuis. Zijn betoog te dien aanzien geven
we hierneven in extenso weer. Voorts sprak hij over de Volkshuisvesting en
over het Stedelijk Museum, dat dit jaar zijn zestig-jarig bestaan gaat vieren.
Mr. Peek herinnerde er aan. dat bij
raadsbesluit van 24 oktober 1899 aan de
van gemeentewege aangelegde verzame
ling van oudheidkundige voorwerpen, op
de gemeente betrekking hebbende, de
officiële naam gegeven werd van „Stede
lijk Museum"; bij datzelfde raadsbesluit
werd tevens 100.- gevoteerd om de kos
ten van inrichting, onderhoud en aanko
pen te dekken. Uit dit Museum, zo was
de opzet, zou de grootsheid van Schiedams
verleden onwedersprekelijk naar voren ko
men.
„Op ons. het tegenwoordige geslacht",
zo luidde de toelichting, „rust de plicht
de geschiedenis aan de vergetelheid te
ontrukken. Het vervullen van die plicht
wordt een aangename taak, nu Schiedam
wel degelijk te wijzen heeft op tal van
merkwaardigheden en bijzonderheden uit
vroeger tijden." Tot zover de toelichting.
Vele voorwerpen, aan de hand waarvan
men de geschiedenis van Schiedam beter
zou kunnen verstaan, bevonden zich ech
ter in handen van particulieren, die aar
zelden om deze aan het gemeentebestuur
af te staan, omdat zij de zekerheid van
een goede bewaring misten. Om hierin
te voorzien werd nu aan de gemeentelijke
verzameling een officiële status gegeven;
als bewaarplaats werd aangewezen de St..
Joris Doelen. Vanuit dit bescheiden be
gin is dan het huidige Museum gegroeid,
dat in het jaar 1959 zijn 60-jarig bestaan
zal vieren. Niet alleen is het domicilie
gewijzigd en is de verzameling onderge
bracht in het voorname gebouw van het
oude St.-Jacobs Gasthuis aan de Hoog
straat. maar de gehele inrichting en de
opzet is op een zeer veel hoger plan ge
komen; uit de „plaatselijke oudheidka
mer" is een centrum van culturele acti
viteit gegroeid, dat bekend is tot buiten
de grenzen van onze gemeente en zelfs
van ons land. Herhaaldelijk komen aan
vragen binnen, ook van buitenlandse mu
sea. om stukken uit de Schiedamse ver
zameling te mogen lenen, hetgeen er op
wijst, dat de waarde van deze verzameling
algemene erkenning begint te ondervin
den.
Dit kon slechts bereikt worden door ver
andering van de aanvankelijke opzet; de
belangstelling is niet meer uitsluitend ge
richt op Schiedams verleden, zelfs niet
alleen op de werken van Schiedamse kun.
stenaars; de nadruk ligt thans op de mo-
voor Schiedam, Vlaardlngen en het
Westland.
Boslaan 6-12, Tel. 4684 (K 1898), Tel. 64288
Uit de Nieuwjaarsrede van de burge
meester geven we nog het volgende weer
over de verkeersproblemen in onze stad:
Met de verdere ontwikkeling van onze
omgeving hangen nauw samen de ver
keersproblemen. niet alleen die voor het
grote doorgaande verkeer maar even
zeer voor het plaatselijk verkeer. Ver
keerstellingen hebben aangetoond, dat in
de laatste 6 jaren het gemotoriseerde ver
keer (zonder de bromfietsen) bijna ver
dubbeld is. Het maximum van de capa
citeit van het Koemarktplein wordt thans
bedenkelijk dicht benaderd. Voor een ge
deelte zal het verkeer zich hierop wel in
stellen en de tijdrovende knooppunten
vermijden; 't is althans opmerkelijk, dat
het rijwielverkeer op het Koemarktplein
tijdens de spitsuren met rond 20 pet. is
gedaald. Voor de automobilisten bestaan
er echter praktisch geen uitwijkmogelijk
heden; zij zouden door de binnenstad of
door de Gorzen moeten gaan en dat stelt
hen weer voor andere problemen. Onze
aandacht zal dus gericht moeten zijn op
het scheppen van doorgaande verbindin
gen; de doortrekking van de Burgemees
ter van Haarenlaan en haar verbinding
met het Stationsplein, zullen hierbij een
belangrijke rol spelen.
Bij het vraagstuk van goede verbin
dingen staan de openbare vervoermidde
len op de voorgrond; in het komende jaar
zuilen de lokale autobuslijnen aan een
nadere beschouwing worden onderworpen.
Het terzake uitgebrachte rapport van het
E.T.I. en de enigszins daarvan afwijken
de voorstellen van de R.E.T. zullen in de
volgende vergaedring in beraadslaging
komen.
Dagblad voor Schiedam en omstreken
81ste Jaargang No. 23884
AM 18
SCHIEDAM
TELEFOON 66152
POSTREKENING NR. 5 9 0 9 4 S
ADVERTENTIES
f 8.15 per mm-hoogte. Bij contract
speciale tarieven.
INGEZONDEN MEDEDELINGEN
f 0J0 per mm-hooigte. Bij contract
tarieven.
derne. de eigentijdse kunst, van Neder
landse bodem, voornamelijk van na de
jongste wereldoorlog. Dat betekent 'n uit
gebreid, nimmer afgerond arbeidsterrein,
waar men slechts kan werken, wanneer
men in voortdurend contact staat met de
thans levende generatie van scheppende
kunstenaars.
Maar het gaat niet om het verzamelen
alleen; dat is slechts dienstig tot het
eigenlijke doel: de culturele schatten van
onze tijd open te stellen voor onze gene
ratie, opdat haar ogen daarvoor geopend
worden en zij haar vreugde daaraan be
leeft Hiertoe werden 8 tentoonstellingen
gehouden en 13 jeugdavonden; de cyclus
lezingen „Ontmoetingen met de kunst"
in dit seizoen voor de tweede maal ge
houden, ontmoet een groeiende belang
stelling. Zo begint het Schiedamse Museum
zich een eervolle plaats te veroveren in
de rij van Nederlandse musea; met de an
dere instellingen in den lande wordt een
vruchtbaar contact onderhouden en ook
in de landelijke pers spreekt men met
waardering over de artistieke prestaties
van ons Museum. Ongetwijfeld zal dit
alles bij de viering van het 60-jarig be
staan nader worden uitgesproken en toe
gelicht. Overwogen wordt bij die gelegen
heid een tentoonstelling te houden van
het kunstbezit bij Schiedamse burgers;
dan zal aan het licht komen hoeveel cul
tureel gevoel en liefde voor de kunst
aanwezig is; met andere woorden, aan
de behoeften van hoevelen de verzameling
van het Schiedams kunstbezit tegemoet
komt. Dit zal dan een aansporing zijn om
voort te gaan op de ingeslagen weg, om
ons Museum uit te bouwen tot een waar
devol centrum in deze Zuidhollandse be-
volkings-agglomeratie.
Het is niet zo, altlus de burgemees
ter in zijn Nieuwjaarsrede dat de gemeen
telijke zelfstandigheid het eind van alle
wijsheid is; maar wel is het een door
de historie beproefd en waardevol geble
ken goed, een geschikt middel om de be
langen van de burgerij door haar ver
tegenwoordigers te doen verzorgen. Cen
tralisatie betekent, dat de bestuursverant-
woordelijkheid wordt verschoven van de
lokale organen naar de landelijke instan
ties, betekent dat de afstand tussen be
stuur en burger vergroot wordt en dat
deze ruimte wordt opgevuld door rege
ling, voorschrift, formulier en instructie.
Dit alles is uit en te na naar voren
gebracht; zij, die zich hebben bezig ge
houden met het bestuur van de grote ge
meenten, hebben herhaaldelijk gewe
zen op de degradatie van de samenle
ving tot een ongenuanceerde massa. Ik
zal hierover thans niet uitweiden. In de
praktijk blijkt men zich met deze ont
wikkeling toch niet zo gelukkig te voelen
en er wordt dan ook naar nieuwe wegen
gezocht om de problemen op te lossen:
wijkraden, burgerdagen, gemeentekranten
enz.; hierbij is steeds het doel de bur
ger te betrekken bij het gemeentelijk be
stuur. Maar dan moet men aan dat be
stuur een inhoud geven, waarbij de acti
viteit niet uitsluitend bepaald wordt van
boven af, maar waar ook de gelegen
heid bestaat en ruimte wordt gegeven
aan initiatieven van onder op. Mogelijk
zal hierdoor de organisatie van onze lan
delijke gemeenschap niet op een basis
van optimaal economisch nut kunnen
worden opgetrokken, maar dat is ook niet
het eerste belang. Niet de zakelijke ver
houdingen van het perfectionisme moeten
de doorslag geven, maar de zorgen voor
gemeenschap en individu beide.
Om hiertoe te geraken is het nodig, dat
het verantwoordelijkheidsbesef niet wordt
ondermijnd en dat de gelegenheid tot ini
tiatieven open wordt gelaten. Een eerste
vereiste is dan. dat voor de gemeenten
meer zekerheid wordt geschapen met be
trekking tot hun inkomsten en tot de be
steding van de zogenaamde „doelreser-
ves". Aan deze zekerheid heeft in het ver
leden veel. zo niet alles ontbroken. Aan
de ene kant ziet men een beperking
van het gcmeenteljjk aandeel in de op
brengst der middelen zonder voldoende
rekening te houden met de groeiende
eisen, welke ook aan de plaatselijke be
sturen gesteld worden aan de andere kant
ziet men een ruime toepassing van sub
jectieve bijdragen, waardoor als het ware
een premie wordt gesteld op een begro
tingsbeleid, dat meer streeft naar te
korten dan naar reserves. Het valt aan
de gemeentebesturen niet kwalijk te ne
men, dat zij van de bestaande mogelijkhe
den gebruik hebben weten te maken;
maar of een regeling, welke tot deze
hanhandelwijze aanleiding geeft, de in
stemming verdient, is een tweede.
Nederland is nu niet bepaald het tand,
dat opvalt door de roerigheid van politie
ke operaties. Als nuchtere cn praktische
mensen houden wij ervan geregeerd te
worden door een bedrijfszekere regering
die een constante koers volgt en wij zijn
zelfs bezadigd genoeg om onze regering
de tijd te gunnen haar programma uit te
voeren.
De recente kabinetscrisis, gevolgd door
ontbinding van de kamer, is dan ook
voor de meesten van ons gekomen als een
pijnlijke verrassing. Vrijwel iedere den
kende Nederlander vraagt zich met ont
stemde verbazing af, of dit nu wel nodig
is geweest.
Het is wel zeker, dat de socialistische
ministers, die op een gegeven moment
hun ontslag indienden, zich spijtig dezelf-
de vraag hebben gesteld. Maar de heren
konden niet anders, omdat de partij,
waarvan zij lid zijn, eenvoudig decreteer
de dat zij ontslag moesten nemen.
Het kabinet was een kabinet van samen
werking en waar samengewerkt wordt
vanuit verschillende standpunten, ontbre
ken natuurlijk de spanningen niet. Maar
er is geen sprake van dat de onderlinge
meningsverschillen in het kabinet, die er
altijd zijn geweest, nu zo plotseling ineens
de samenwerking onmogelijk zouden heb
ben gemaakt. De crisis is niet in het ka
binet ontstaan, maar zij is van buitenaf
aan de socialistische ministers opgelegd
En vanaf buitenaf wil in dit geval zeg
gen: vanuit de topleiding van de Partij
van de Arbeid.
Deze leiding heeft met grote schrik bij
de laatste verkiezingen grondige verlie
zen geïncasseerd. Zij kreeg vanuit haar
kader en leden veie verwijten te verdu
ren, vooral vanuit de oude rode kern der
S.D.A.P.. waarvan de voormannen nooit
anders hebben leren denken dan in ter
men van oppositie. Om aan deze roerig
heid tegemoet te komen en om een dam
op te werpen tegen het wegstromen van
stemmen, meenden de leiders van de
P. v. d. A. zich de mogelijkheid te moe
ten reserveren, in de oppositie te gaan.
Daarom kregen de socialistische minis
ters de opdracht hun portefeuille in te le
veren en daarom werd de grote voorman
dr. D'rees het bos ingestuurd.
Deze manipulaties zijn een klassiek
voorbeeld, van hoe het in de politiek niit
moet. De Partij van de Arbeid heeft cLo
regeringsverantwoordelijkheid neergelegd,
enkel en alleen omdat de partijleiding
meende dat het dragen van die verant
woordelijkheid stemmen zou kosten. Met
andere woorden: het landsbelang is zon
der meer opgeofferd aan de belangen van
de partij.
Het is daarom zaak, dat de grote tegen
speler de Katholieke Volkspartij bij de
aanstaande verkiezingen een afdoende
reactie laat zien op dat kleinzielig gedoe.
Het belang van het land eist dat er een
sterke regering komt en daarvoor is nodig
dat de K.V.P. een duidelijke overwinning
behaalt. Er moet een frisse en stevige
propaganda worden gevoerd, waarvoor
het kader natuurlijk een dringend beroep
moet doen op de medev. -rking van alle
katholieke kiezers.
Een goed stuk propaganda js gelegen
in het feit, dat de leiding van de K.V.P.
geen gebruik heeft willen maken van de
korte termijn om op grond daarvan de
samenstelling van de kandidatenlijsten
aan zich te trekken. Ondanks enorme or
ganisatorische bezwaren geschiedt de kan
didaatsstelling ook deze keer volgens de
zeer democratische tradities van deze
partij. En tot deze tradities behoort ook
de groslijststemming, die oP zondag 18
januari op de gebruikelijke stembureaus
wordt gehouden. Ondanks de korte ter
mijn hebben de besturen der Schiedam
se afdelingen kans gezien aan de leden
een convocatie te doen toekomen. Mocht
inderhaast iemand overgeslagen zijn, dan
kan hij niettemin aan de stemming deel
nemen op vertoon van zijn contributie-
kaart. Men stemt door één hokje in te
vullen voor de naam van één voorkeurs
kandidaat.
Het kader houdt zich er gaarne van
overtuigd, dat zoveel mogelijk leden aan
de groislijets'temming zullen deelnemen
en dat iedere groslijststemmer deze daad
zal beschouwen als de inzet van de per
soonlijke propaganda die in de komende
weken door iedere katholiek moet worden
uitgedragen.
Voorzitter Centrale
K.V.P. Schiedam-
ZIJN NIEUWJAARSREDE deed burgemeester Peek een belangrijke me
dedeling over het nieuwe stadhuis, daaraan de volgende beschouwing vastkno
pend:
Dat vertraging in de behandeling van een zaak niet alleen ten nadele van
een goede oplossing komt, bewijst ons de aangelegenheid van de bouw van een
nieuw stadhuis. Reeds in de oorlogsjaren gemaakte studies hadden uitgewezen,
dat de enige plaats, welke voor deze bouw in aanmerking zou kunnen komen,
was gelegen aan het Emmaplein. De ontwikkeling van de stad had het eeuwen
oude centrum, de Grote Markt, terzijde van de grote verkeersstromen gesteld;
de Koemarkt en het Singelplantsoen, verbonden door de Broersvest, dat zou het
nieuwe stedebouwkundig hart van de gemeente worden, de plaats waar de
verkeersaders zouden samenvloeien en wederom uitwaaieren, het centrum van
de gemeentelijke activiteit.
In de vrucht van genoemde studie, dei vervallen; dc ruïne vindt een haar waar-
Bebouwingsvoorschriften voor de Bebouw-! dige plaats in de voortuin van het nieuwe
de Kom, is dan ook de oostelijke zijde van stadhuis, iets wat bij de oude plannen .niet
het Emmaplein gereserveerd voor bijzon
dere bebouwing, waarbij in de eerste
plaats is gedacht aan het nieuwe stad
huis. Niet zonder meer is deze plaats door
de raad aanvaard; de omstandigheid, dat
in eerste instantie 43 panden zouden moe
ten worden afgebroken en later nog eens
74, heeft velen zich doen afvragen of een
andere oplossing niet de voorkeur zou ver-
mogelijk was; de oude joodse begraaf
plaats kan thans worden opgenomen in de
groenvoorziening van het op het plein aan
te brengen wegenstelsel. De afstand tot
de kerk is vergroot, zodat beide bouw
kundige elementen elkanders aanzien niet
beïnvloeden.
Wellicht het belangrijkste voordeel is
dienen; genoemd zijn toen onder meer het verkregen door het feit, dat de nieuwe
oude Hermes-terrein aan de Damlaan en P 's "e °Pen ruimte als verkeersplein
de grond van de stadskwekerij aan de ?ilf,erept l3?*.'. de PrÜsvraag in
Nassaulaan; zelfs het gebied tussen de .e!? °°'c ^ïj de latere studies openbaar-
Lange Kerkstraat en de Schie, ofschoon i ?lc steeds de neiging om het stadhuis
reeds intensief bebouwd, is naar vorenniet °P de aangegeven plaats te projecte-
gebracht. Doch al deze suggesties zijn af— ren maar naar voren te schuiven; toege-
gestuit op de moeilijkheden, welke dan I SeYen moet worden dat het aanzien van
zouden ontstaan in verband met de ge- gebouw daarbij aan waarde won, doch
KAMPIOENEN
to-t 20 woorden 1 0.50 bi] vooruitbe
taling. Elk woord meer 3 ct. Maxi
mum 60 woorden.
Alle advertentie-orders worden afge
sloten en uitgevoerd overeenkomstig
de Regelen voor het AdrverteratAe-
ABONNEMENTEN
f 7.40 per kwartaal, f 2.54
maand en f 0.59 per week.
per
dachte plaats. Geen ander punt in de
stad kan het opnemen tegen de ongeveer
3 hectare grote ruimte rondom het Emma
plein, waar de neven-outillage van een
stadhuis (plein, parkeerplaats, plantsoen)
een geëigende plaats zal kunnen vinden.
Daarom hebben B. en W. met de grootst
mogelijke meerderheid vastgehouden aan
de eenmaal gedane voorstellen, temeer
ook, omdat zij er van overtuigd waren en
nog zijn, dat de verouderde bebouwing in
het centrum van de stad toch verdwijnen
zal om plaats te maken voor meer eigen
tijdse bouwwerken. Bij de behandeling
van de begroting voor het jaar 1956 heb
ik hieromtrent het volgende gezegd; „Ook
de naar voren gebrachte mening, dat
wanneer wij het stadhuis ergens anders
in de stad zouden bouwen, de huizen tus
sen het Singelplantsoen en het Marconi-
plein nog 40 a 50 jaar bewoond zouden
kunnen blijven, deel ik niet. Ik ben er van
overtuigd, dat indien bijvoorbeeld het stad
huis aan de noordzijde van het plein zou
worden gebouwd, deze huizen toch na eni
ge jaren geamoveerd zouden zijn ten be
hoeve van andere bijzondere bouwwerken
en dat die donkere hoek met zijn verouder
de gebouwen, evenals overal elders in het
stadscentrum weldra zou zijn verdwenen".
Nog steeds staan B- en W. op het stand
punt dat nabjj het Singelplantsoen dè aan
gewezen plaats ligt voor het nieuwe stad
huis. Inmiddels heeft zich echter een nieu
we omstandigheid voorgedaan, welke tot
een vernieuwde studie heeft genoopt. De
toestand van 't gebouw van de Rijks-
H-B.S. is gebleken zodanig te zjjn, dat het
gebruik van het schoolgebouw niet langer
verantwoord is te achten. Het gebouw zal
dus, nadat elders in de huisvesting van
de school is voorzien, gesloopt moeten
worden. Hierdoor ontstaat een geheel nieu
we situatie; hetgeen ik eind 1955 nog als
veronderstelling naar voren bracht, is
thans mogelijk geworden: plaatsing van
het stadhuis aan de noordzijde van het
Singelplantsoen.
Een in overleg met de architecten inge
steld onderzoek heeft uitgemaakt, dat de
ze mogelijkheid zoveel voordelen biedt,
dat aan deze plaats de voorkeur moet
worden gegeven. Verschillende factoren
nl. welke de aanwijzing van de aanvanke
lijk gedachte plaats en de uiteindelijke
vormgeving van het gebouw belangrijk be
ïnvloedden, spelen hier niet of nauwelijks
een rol.
Nu de oprit van de Proveniersbrug is
komen te vervallen, is meer ruimte ver
kregen om de juiste plaats vast te leggen;
door het vervallen van de functie van het
rioolgemaal aan de Broersvest kan de
rioolwaterkcldcr thans zonder bezwaar
de verhouding tot het kerkgebouw werd
daarbij wel wat scheef getrokken en wat
belangrijker is, de nuttige ruimte van het
plein werd daardoor dusdanig ingekrom
pen, dat de stedebouwkundige waarde van
het ontwerp in ernstige mate geschaad
werd.
Met al deze moeilijkheden heeft de nieu
we situering niet te kampen: hierdoor is
de gelegenheid tot een stedebouwkundig
verantwoorde plaats van een voornaam en
imponerend gebpuw zeer vergroot. Ter
verwezenlijking van deze nieuwe visie zijn
nieuwe rooilijnen ontworpen, welke in een
volgende vergadering aan de raad ter
vaststelling worden aangeboden!
Zo wordt een nieuw bouwterrein gecre-
eerd, groot ongeveer 1 hectare, be
grensd door de Broersvest, de Overschie-
sestraat, de Emmastraat en het Singel
plantsoen. Zoals gezegd, deze plaats is
stedebouwkundig en bouwtechnisch volko
men verantwoord; zjj, die zich aanvanke
lijk hebben verzet tegen het oude plan om
dat dit het slopen van ruim 100 panden
met 150 woningen vroeg, kunnen met vol
doening constateren, dat naast de ver
plaatsing van dc brandweerkazerne en de
gemeentelijke smederij slechts 38 wonin
gen zullen moeten worden geamoveerd.
Tenslotte een woord van geruststelling
tot hen, die mochten vrezen dat door^deze
omschakeling de uitvoering van de bouw
plannen zal worden vertraagd; besprekin
gen met de bij deze aangelegenheid be
trokken instanties in Den Haag hebben
uitgewezen, dat hier de normale procedu
re gevolgd kan worden, nl. onteigenings
plan gebaseerd op de rooilijnen. Na goed
keuring der rooilijnbesluiten kan dus di
rect een aanvang worden gemaakt met de
voorbereidingen voor het onteigeningsplan,
zonder dat de omslachtige procedure voor
een nutswet behoeft te worden gevolgd.
Intussen kunnen de architecten hun studie
voortzetten.
Moge het, aldus de burgemeester, de
heren gebroeders Kraayvanger, die deze
gewijzigde situering met klemmende argn
menten hebben verdedigd, gegeven zijn
voor deze plaats een schetsplan te ontwer
pen, dat ons nader tot een stadhuis zal
brengen, waarin de arbeidszin en de schep
pingskracht der burgerij maar ook de een
trale plaats onzer gemeente in de groeien
de randstad Holland op indrukwekkende
wijze tot uitdrukking worden gebracht.
do goedkoopste kilometer»
ter wereld
VRAAGT DEMONSTRATIE
SINGEL 41-45 - SCHIEDAM
Officieel agent voor Schiedam
Vlaardlngen - Maassluis -
Hoek van Holland
TELEFOON 64.65.0 (3 lUnen)
In de samenstelling van het St.-Lidui-
nacomitc kwam in het afgelopen jaar ver
andering, tengevolge van de pastoors-
mutaties in onze stad. Pastoor L. D. Oor
sprong werd vervangen door pastoor
L. Beekman en pastoor A. Oorsprong
door pastoor A. C. v. d. Brekcl.
Een zwaar verlies leed het comité be
gin december door de overplaatsing van
onze moderator, de weleerwaarde heer
J, W. Poel, als rector te Delft.
Een zeldzame combinatie van zeer gro
te werkkracht met een innemende be
scheidenheid heeft deze functionaris aller
hoogachting en sympathie doen verwer
ven. Wat hij deed voor de chronische
zieken van Schiedam, bij gelegenheid
van het Eucharistische Triduum, weet het
comité beter dan zij. Vandaar, dat het,
bij zijn woord van oprechte dank en de
beste wensen, nog eens speciaal aan dit
gedeelte van Kapelaan Poels activiteit wil
herinneren. Een niet minder ernstig ver
lies staat het comité te wachten door de
a.s. uittreding van de penningmeester, de
heer H. J. M. de Valk, waaromtrent hij
in november j.l. mededeling deed. Veran
dering van werkzaamheden, die dagelijks
verblijf in Amsterdam noodzakelijk en
spoedige vestiging aldaar... wenselijk
maakt is de reden van deze ontslagne
ming. Niemand onzer, die het besluit van
de heer De Valk niet zal eerbiedigen,
maar ieder zal het, billijken met oprecht
leedwezen.
Verder kan het jaarverslag ditmaal
slechts melding maken van de gewone oe
feningen van devotie, die in 1958 alle op
de daarvoor bestemde tijden gehouden
zijn. Wanneer we het verloop daarvan
nauwkeurig nagaan, dan ontkomen we
niet aan de indruk, dat velen ervan het
lot delen van bijna alle oudtijdse devotie
praktijken: van de St.-Liduinabroeder-
schap kan men zeker niet zeggen, dat zij
bloeit, zie belangstelling voor de bede
vaarten vermindert, hetgeen blijkt, zowel
uit het aantal tochten, als uit het ge
tal der deelnemers, zelfs de geanimeerde
opkomst bij de „Stille Omgang" schijnt
(Advertentie)
Na de Nieuwjaarsrede van de burge
meester, die met een zeer waarderend ap
plaus beloond werd, bleek, dat de raad
inplaats van de heer Poot een nieuwe nes
tor heeft gekregen.
Als nestor van de raad sprak n.l. thans
de heer H. W. Willemse (KVP) een dank
woord. Hij merkte hierin op, dat in de
Rotterdamse raad de nestor gezegd had,
dat het dankwoord van het oudste lid
daar sinds honderd jaar een traditie was.
Hoe lang dit in Schiedam het geval is,
wist hij niet, maar hij deed het graag,
echter met gemengde gevoelens, omdat
het hem als de oudste aanwijst. Hij beant
woordde gaarne de goede wensen, door
de burgemeester aan het adres der raads
leden geuit, er op wijzend, dat mr. Peek
terecht gewezen heeft op de vele proble
men, die zich voordoen en de daarmede
verbonden moeilijkheden. Des te meer
verheugt het hem echter, dat de raad in
zijn werk gesteund wordt door een college
van B. en W., waarvoor hij de grootste
eerbied heeft. Hij bracht ten slotte de
beste wensen van de leden van de ge
meenteraad aan de burgemeester over.
De raad heeft vervolgens de verschil
lende agendapunten w.o. de benoemingen
afgehandeld en de diverse voorstellen
aangenomen, van welker inhoud we min of
meer uitgebreid melding hebben gemaakt.
Slechts enkele sprekers voerden het
woord. Dhr. v. Woerkom (VVD) besiprak
de kwestie-Moorlag en hoorde van wet
houder mr. Van Kinderen, dat de kwestie
aan weerszijden te hoog is gelopen, maar
dat B en W volkomen bereid zijn, om tot
H. W. Willemse
een redelijke schikking te komen. Mr. Van
Kinderen kon op een desbetreffende vraag
voorts nog mededelen, dat de raad in fe
bruari een overzicht van de in Nieuwland
beschikbare bedrijfsruimte zou ontvangen,
dat inmiddels geen gunstig beeld zal op
leveren. Helaas moesten de geprojecteerde
bedrijfsruimten achter de winkels van het
Dr. Wibautplein bij de winkels getrokken
worden. De kwestie is in studie en er zal
bij de nieuwe blokken rekening mede wor
den gehouden. Vooral ten aanzien van de
Coignet-woningen zijn er gunstige per
spectieven. Men mag inmiddels niet ver
wachten. dat in de voornaamste straten
bedrijfsruimten zullen worden ingericht.
Die zullen toch aan de buitenkant van
Nieuwland moeten komen.
Omtrent de conjuncturele begrotingspoli
tiek merkte de burgemeester in zijn nieuw
jaarsrede op:
Eep andere vraag, welke zich voordoet,
is die van de conjuncturele begrotings
politiek, waarover 'n de laatste tijd zo
veel gesproken en geschreven is. Onder
de huidige omstandigheden zal het voe
ren van zodanige politiek op welhaast
onoverkomenljjke moeilijkheden stuiten.
Wij hebben evenwel gezien waartoe men
komt, wanneer gemeenten en bedrqfs-
leven elkaar verdringen voor de poorten
van dc kapitaalmarkt: prijsverhoging en
daarop bestedingsbeperking. Toegegeven
moet worden, dat het enige moed eist om
in tijden van voorspoed niet alle beschik
bare middelen te besteden, maar om
daarvan terzyde te leggen met l\ct doel
in tijden van recessie in het bcdryfs-
leven de werkgelegenheid te verruimen
door het uitvoeren van uitgestelde werk
zaamheden.
Aan moed. inzicht en doorzicht heeft
het, echter aan de gemeentebesturen, en
zeker aan die van de grote gemeenten,
nimmer ontbroken; ik acht het daarom
volkomen verantwoord, dat in deze rich
ting de mogelijkheden overwogen worden
en de nodige zekerheden worden gescha
pen.
Cunjuncturele begrotingspolitiek eist
toch de vaststelling van een beleidslijn
voor een aantal jaren en dit is thans niet
goed mogelijk.
De gemeentebegroting wordt per
jaar bezien en goedgekeurd en men
moet maar afwachten of de samenstel
ling van de gemeenteraad of de opvat
tingen van het toezichthoudend orgaan een
voortzetting van deze beleidslijn mogelijk
maken. Het verleden heeft wel aangetoond
dat in tijden van tekorten van een zelf
standig gemeentelijk beleid geen sprake
meer is.
Onder de huidige regeling staan dus
de gemeenten voor de keus; zij kunnen
in tijden van voorspoed reserves vormen
welke in een volgende depressie zullen
worden benut om kapitaalswerken uit te
voeren; dit zal geodkoper zijn en ook de
werkloosheid bestrijden en hiermede word)
dan een wezenlijke bijdrage geleverd
aan de bevordering van het menselijk wel
zijn. Maar men mag met 100 pet. zeker
heid verwachten, dat het toezichthoudend
orgaan hiertoe niet snel zijn toestemming
zal geven. Immers, in tijden van reces
sie is het een en al versobering wat de
klok slaat en dit is geen gunstige voe
dingsbodem voor het doen uitvoeren van
werken, welke ook nog wel even kunnen
worden uitgesteld. Het ligt v°°r de hand.
dat de eis gesteld wordt, dat de gevorm
de reserves zullen dienen om de tekorten
op die gew. dienst op te vangen. Bij deze
gedragslijn behoudt de gemeente wel
licht een tijd lang formeel haar finan
ciële zelfstandigheid, maar zij brengt wei
nig tot. stand.
Een ander systeem is in de goede tijd
alle werken uit te voeren, welke maar
mogelijk zijn. ook al komt dat veel duur
der uit; wanneer dan de magere jaren ko
men. zullen de tekorten op de gewone
dienst gedekt moeten worden door een
subjectieve bijdrage. In dat geval zijn een
aantal werken tot stand gekomen en wor
stelt men alleen met een meer inten
sieve controle van het toezichthoudend
orgaan, hetgeen administratief meer
rompslomp geeft, maar verder van wei
nig betekenis is omdat de omstandighe
den toch geen grootse daden mogelijk
maken. In vele gevallen zal voor de ge
meentebesturen de keus niet moeilijk zijn.
Wanneer ik dan pleit voor een rege
ling, welke aan dc gemeentebesturen
meer zekerheid c'i daardoor meer mogciyk
heden biedt, dan wil ik mün ogen niet
sluiten voor het feit. dat de absolute zelf
standigheid van dc gemeenten om in vrq-
heid zelf hun doeleinden te bepalen een
verouderd begrip is geworden; de bepa
ling en het nastreven van de doelein
den zullen moeten zün aangepast aan de
gang van zaken en dc omstandigheden in
het grote geheel, hetzij dat dit is de Ne
derlandse Staat hetzy dat dit is de Eu
ropese Gemeenschap.
Hier is dus sprake van een „nieuwe
zelfstandigheid", welke haar optreden to-
past in de totaliteit en rekening houdt
met verder gaande belangen.
Maar wie zal het beleid van het grote
geheel bepalen en beoordelen of een be
paald gemeente-besluit dit beleid al dan
niet doorkruist? Dat kan alleen de rege
ring zelve, zodat dit toetsingsbeleid ai
leen aan haar toekomt Echter is ook zij
niet in. staat tot een volledig oordeel te
komen,; uiteraard beziet zij de zaken van
één kant. zodat de mogelijkheid sterk
naar voren komt, dat de plaatselijke belan.
gen meer dan nodig worden achtergesteld.
Daarom is het goed, wanneer dit beleid
wordt gevoerd in samenwerking met de
gemeenten zelve, bijvoorbeeld in de vorm
van een Raad voor de Gemeentefinan-
ciën. Het spreekt vanzelf, dat de taak
van dit lichaam niet verder gaat dan het
geven van algemene richtlijnen; 'n te zeer
afdalen in de détails zou betekenen, dat
voor de gemeentebesturen een nieuw or
gaan zou zijn geschapen, dat alle beslui
ten met financiële consequenties ter be
oordeling zou krijgen. Ik verheel mij dus
niet. dat aan 'n ontwikkeling in deze rich
ting grote gevaren kunnen kleven, doch
hieraan zal wel nimmer zijn te ontkomen;
iedere regeling, welke zoals ik reeds ge
zegd heb onverenigbare grootheden zal
moeten verenigen, draagt het karakter
van een compromis. In dat opzicht'is er
dus niets nieuws. Wel nieuw is de gele
genheid om althans i® hoofdlijnen 't over
heidsbeleid van de onderscheidene in
stanties te coördineren en voor langere
tijd te bepalen zodat voor de gemeente
besturen meer zekerheid wordt geschapen
omtrent de mn-miterhoden om de gemeen
telijke belangen te verzorgen.
Maar hoe deze regeling in de toekomst
ook zal komen te luiden, voor een goede
verzorging van deze belangen is in de
eerste plaats nodig, dat de gemeente be
schikt over do nodige middelen. Die afge
lopen tijd heeft ons weer duidelijk voor
ogen gesteld hoe moeilijk het is om de
activiteit terug te schakelen, om de be
staande en soms reeds geheel uitgewerkte
plannen terzijde te stellen om waardevol
le kansen en plotseling zich voordoende
mogelijkheden onbenut te laten.
Dit zijn ervaringen, welke in 1958 aan
de gemeentebesturen in rijke mate ten
deel zijn gevallen, en ook Schiedam is
hiervan niet onkundig gebleven. Een aan
tal onteigeninigspdannen ter voorbereiding
van de woningbouw in de komende jaren
konden niet worden uitgevoerd; weliswaar
zal deze stagnatie niet direct in de bouw
wereld zelve merkbaar worden, aangezien
wij nog voldoende grond ter beschikking
hebben om nog 1 of 2 jaren te kunnen
bouwen, maar wel verloopt daardoor de
stedebouwkundige ontwikkeling stroever
dan anders het geval zou zijn geweest
en kan op sommige punten de gelegen
heid van een oplossing of van een betere
oplossing niet worden afgewacht en moet
op andere punten de gelegenheid tot een
gunstige regeling onbenut worden gela
ten Zo bleven ook de verbetering van de
wegen in de binnenstad en de bruggen
bouw wachten op het beschikbaar komen
van1 bet. daarvoor nodige kapitaal. Zo zal
de verdere vormgeving van onze stad
wat langer zal moeten behelpen in een
terug nog toescheen en het is wel zeker
dat men zich op verschillend gebied nog
wat langer zal moeten behlpen in een
overgangsfase.
Daarom kan men niet zonder meer zeg
gen, dat, het vertraagde tempo het uit
eindelijk resultaat zal schaden. In de voor
bijgegane jaren was het toch vaak zo,
dat de problemen van alle kanten op ons
aanstormden en dringend om 'n oplossing
vroegen; de tijd van bezinning ontbrak
dan cn vaak moesten snel voorzieningen
sotroffen worden omdat de maatschappij
niet kon wachten tot onze plannen waren
afgewogen.
te verflauwen. Hadden wij voor deze laat
ste vrij hooggespannen verwachtingen van
de vrouwelijke deelneming, het comité
constateerde tot zijn spijt, dat de da
mes, ook het tweede jaar, dat ZÜ uit"
trokken, numeriek bij de heren ten ach
ter bleven.
Een uitzondering op bovengenoemde
verschijnselen maakte ook dit jaar de
grandioze feestviering op de sluitingsdag
van de jaarlijkse Liduinanovene en de
voorbeeldige deelneming aan de traditio
nele gebedsweek. Deze laatste schijnt zo
verankerd te liggen in het religieuze le
ven van de katholieke Schiedammers, dat
zij bestand blijkt tegen de geest van de
tijd. Blijkbaar gaat er hierdoor, wellicht
zonder dat zij het zelf weten, een propa
ganda van hen uit onder de nieuwe en
jonge Schiedammers. Zeker is althans,
dat de laatsten bij de noveneoefeningen
en het sluitingslof geenszins ontbraken.
Voortbouwen op deze propaganda zal
in de toekomst mogelijk de voornaamste
taak van het St.-Liduinacomité moeten Uit
maken. De Nieuwe Schiedamse Courant
van 18-9-'58 wees er in een artikeltje van
„Damwachter" op. dat in „Nieuwland
een nieuw Schiedam aan het ont
staan is, dat in tal van facetten verschilt
van het oude, zelfs, wat de bewoners
betreft. Oude verenigingen. zoals de Ka
tholieke Kring, de Katholieke Filmactie
en het r.-k. Vrouwengilde, die haar zetel
in het hart van de stad hebben, slaan
een brug naar het nieuwe land. waar zo-
velen wonen, die ze in hun werkzaam
heid op allerlei gebied willen betrekken",
heer Van Nimwegen.
Ligt in deze woorden niet een wenk op
gesloten. ook voor het St.-Liduina Comité!
Willen we de St.-Liduinacultus op peil
houden, dan dienen ook wij het oog ge
richt te houden op de nieuwe wijken en de
nieuwe gebiedsdelen van onze stad. aldus
het jaarverslag van de secretaris, de
eer Van Nimwegen.
Het St.-Liduinacomité heeft zich te de
zer zake reeds ernstig beraden. Hopelijk
zal het de juiste methode vindén, om met
behoud van het deugdelijke in het bestaan
de en ontvankelijk voor inspirerende nieu
we vormen, oud en nieuw te verbinden.
Ook dit jaar zal een zuidelijke carna
valsprins naar Schiedam komen om een
avond vol zotte leut te brengen.
Op woensdagavond 28 januari a.s. komt
Prins Cees I in Musis Sacrum om 8 uur
aan als gast van de leden van de r.-k.
Middenstandsbonds.
Zijn hofkapel „De Blaaspoepers", o.l.v.
Graaf van Loenhout zal jong en oud laten
dansen op de maat van het carnavalslied
en een vlot bandje zorgt voor de dans
muziek.
Z.H. Prins Cees I zal het zeer op prijs
stellen om prijzen uit te delen voor de
meest carnavaleske kostuums (eenvoudige
middelen niet huren).
Op dinsdag, 20 januari, des namiddags
van 4 tot 4.30 uur bestaat voor inwoners
van Kethel gelegenheid tot kosteloze in
enting tegen pokken ten huize van dokter
P. v. d. Kuij. Noordeinde 5. Trouwboekjes
der ouders of geboortebewijzen der kin-
dere meebrengen.
Hier ter stede is 15 januari, op 63-jarige
leeftijd overleden de heer N. J. v. d.
Kraan, technisch hoofdambtenaar A bij de
dienst van gemeentewerken Schiedam en
adj. hoofflbrandmeester eerste klasse, ge
boren te Schiedam op 5 januari 1895.
De overledene trad op 5 januari 1919 als
timmerman bij gemeentewerken in dienst.
Na verschillende rangen als baas, opzich
ter, enz. doorlopen te hebben werd hij
met ingang van 11 januari 1955 benoemd
tot technisch hoofdambtenaar A.
,De heer Van der Kraan was zowel in
als buiten de dienst bekend als een be
kwaam en voortreffelijk ambtenaar.
Op 15 oktober '33 is de overledene als
brandmeester bij de Brandweer gekomen
en werd op 1 mei '41 als hoofdbrandmees
ter le klasse aangesteld. Hij werd op 12
januari '50 wegens gezondheidsredenen op
non-actief gesteld.
Van 1948 tot 1953 was hij voorzitter van
de Vereniging van Bevelvoerenden van de
Brandweer.
Singel 142 - Tel. 69929
Winkel: Oostsingel 2
(hoek Singel)
t* 10
VOOR ALLE KLEDING
COSTUUM
chemisch reinigen
JAPON
glad model
Gratis halen en bezorgen
im in—
