Katholieken en niet-Katholieken
op zoek naar eenheid
nik ga de grootste expeditie
naar Nieuw Guinea leiden"
Minister Debré belooft
rlefini lieve oplossing f
Verduisterde Zwiindrechts
Toede heertje half miljoen?
0p ontdekkingsreis naar hef nog nimmer
betreden Sterrengebergte
O
Internationale Bidweek begint morgen
I
Geen antwoord
Dr. L. D. BRONGERSMA
Bijzonder onderwijs in Frankrijk
Zonder de oude twisten, waaraan het
land al te veel heeft oreleden
Kieskeurigheden
Vier jaar gevangenisstraf geëist
vb
Samen bidden, maar ook werken voor eikander
CHRISTENHEID
OP WEG
Gehuwde onderwijzeres
in katholiek onderwijs
Vliegramp in
Argentinië
Kard. Doepfner voor
Westberlijnse zender
Nog geen voordracht
voorzitter van N.T.S.
Mislukking collectieve
boerderijen in Polen
Vreemde manipulaties
ZATERDAG 17 JANUARI 1959
PAGINA 7
Père Couturier
Watsons initiatief
°P
Aandacht van de
„Wereldraad"
Actie uit solidariteit
Na wijziging L.O.-wet
O
«ev,
Wa
Burger, wonende in Dordt,
dient hete soep op in een bord,
zonder daarbij nog te weten,
dat 't zo heet niet wordt gegeten.
't Kiezerskorps kent hem al
als een nogal vreemd „geval",
dat zijn mond eens heeft gebrand,
aan de fakkels in zijn hand.
En nu, met een mond vol blaren,
Gaat hij ijlings aan 't verklaren.
Dat zijn tong soms dubbel slaat,
is iets, wat hem weer ontgaat.
'n Nederlander echter, nuchter,
naar zijn aard ad rem of schuchter,
laat de Dordtse burger vitten
en op zijn eigen blaren zitten.
S. T. EMMER.
Woekerrente?
Katholiek is afgeleid van het Griek
se woord „katholikos": alge-
meen. Wanneer wij ons deze
aam toeëigenen, belijden we, dat
v® Kerk openstaat voor allen en te-
ens in haar algemeenheid de een-
enj Wjj verwerkelijken, waarvoor de
bad bij het Laatste Avondmaal,
i fa daarom merkwaardig, dat het
'Datief voor de „internationale bid-
li.i niet 's uitgegaan van katho-
m ke zijde, maar dat de initiatiefne-
lid was van de (Amerikaanse)
eP>scopale kerk.
t». 35 'n de 'aatsle eeuwen de con-
a-reformatorische geest in ons zó
(Jei4c> dat wel een grote activiteit
j Crd ontwikkeld op het gebied van
buitenlandse missie, maar de niet-
atholieke christelijke groeperingen,
®veel als tegenstanders werden ge-
®n? Of hadden we ons zonder meer
®er(?elegd bij het feit van een ver
beurde christenheid?
c, Ket streven naar eenheid onder de
lastenen heeft zich voor het eerst
brgedaan onder de protestanten. De
2j°®k der verdeeldheid openbaarde
bevi stei"kst in hun zendingsar-
so -Da31' werd de onderlinge tegen-
waak der christenen ervaren als de
j.°otste hinderpaal voor de versprei-
ng van het Evangelie. Juist inzake
on 2fndinS zijn de protestanten daar-
1 het eerst tot onderlinge overeen-
Schu8* gekornen- Predikanten van ver
killende geloofsbelijdenis zijn van-
L 1850 zich gaan bezighouden
a et gemeenschappelijke besprekingen.
ahvankelijk betrof het problemen
to? P'"3ktische aard, zoals afspraken
j. afbakening van ieders werkter-
ln uitwisseling van taal- en vol-
v=hkundige gegevens, mededeling
h elders ervaringen en samen-
ku g van bijbelvertalingen. Men
Co ahi echter reeds spoedig tot de
pr P hsie, dat voor de problemen van
l0alische aard geen eensgezinde op-
namg. gevonden kon worden, wan-
le r niet tevens de geloofsverschil-
We j sPrake kwamen. Hiermede
Op!, de grondslag gelegd voor de
stp be beweging, die als eer-
tip ?esultaat had de wereldconferen-
kerk, in 1907 nam tot het houden van
een week van gebed voor de eenheid
der christenkerken. Dit initiatief vond
allerwegen weerklank.
Spencer Jones, een anglicaans gees
telijke in Engeland, propageerde de
ze gebedsactie in zijn land. De gebeds
week zou gehouden worden van 18
januari, het feest van St.-Petrus' Stoel
te Rome, tot 25 januari, de feestdag
van St.-Paulus' bekering. Iedere chris.
ten, ongeacht zijn richting, werd ge
vraagd mee te bidden. Reeds het
jaar daarop zijn tal van katholieken
op deze uitnodiging ingegaan en heb
ben de gebedsweek meegemaakt.
In 1909 kreeg de internationale bid
week de goedkeuring en aanbeveling
van Paus Pius X. In 1910 ging de
initiatiefnemer, Paul Watson, teza
men met 16 leden van twee door hem
gestichte religieuze gemeenschappen,
over tot de katholieke Kerk.
N West-Europa werd de interna
tionale bidweek met zeer groot
succes gepropageerd door Paul
Couturier. Hij leefde van 1881 tot 1953.
Na zijn priesterwijding had hij dertig
jaar lang wis- en natuurkunde gedo
ceerd, toen hij op 53-jarige leeftijd
plotseling gegrepen werd door de tra
giek van de verscheurde christenheid.
Geheel zijn leven had hij tot dan toe
doorgebracht in Lyon. Onbekend met
de problematiek van de reformatori
sche christenheid, zwak van gezond
heid en onbemiddeld wordt hij de en
thousiaste propagandist voor het ge
bed om de eenheid der christenen en
voor de internationale bidweek.
Vijftien jaar lang organiseerde hij
bijeenkomsten van katholieke pries
ters met calvinistische of lutherse
predikanten in een klooster te Lyon
te Edinburgh in 1910. Deze eerste
naar de eenheid van het chris-
l^ dom was niet het werk van enke-
v_ Realisten, maar de uitdrukking
11 een verlangen dat overal leefde.
egen deze achtergrond moeten
we het initiatief zien, dat Paul
Watson, lid van de episcopale
IN EEN beschouwing in ons blad
van 23 december j.l. onder bo>
venstaande titel hebben wij ge
Jp'd, dat de zorg van oud-minister
^uurhoff voor de weduwen en wezen
J°r een onvoldoende tempo werd
gekenmerkt. Naar onze gevoelens
ad de heer Suurhoff reeds enkele
'aren geleden iets voor de weduwen
11 Wezen kunnen doen, wanneer hij
v'erkelijk het plan van de K.V.P.
0°nr een noodvoorziening met alle
'lergie had gesteund en had willen
erWezenlijken.
Onlangs
oud-minis-
Het Vrije
-- een interview toegestaan
- asrin hij indirect een antwoord gaf
t -"langs nu heeft de
y^aan een redacteur van
°nze visie. Een overtuigend ant-
°ord is het niet. Zijn betoog bevat
°Vendien enige beschuldigingen
an het adres der K.V.P., welke kant
clp wal raken. Zo bijv. de volgén-
Passage: „Nee, hij zal nooit be-
et-en, dat hij dat ontwerp uit de
^uw geschud heeft, maar dat de
het nu net doet alsof z'j het i1?
leven geroepen heeft, vindt hij
an een vrijmoedigheid, waarbij je
erstand stil staat".
st^t °ns betreft behoeft het ver
end van oud-minister Suurhoff
te staan, te minder omdat
Jebiteerd heeft. Het is terecht opge
V.P. dergelijke onzin nooit ge-
Kv en n*et alleen» door de
Vp,: '*3 dat de weduwen- en wezen-
Scu?ekering een reeds lange voorge-
ClJledenis heeft. Reeds enkele de
ertla. terug heeft men pogingen
in het werk gesteld. Niemand
Ofj,, °verigens de oud-minister de eer
^houden, het wetsontwerp voor de-
V- algemene verzekering, op basis
ge2- ^t S.E.R.-advies, te hebben in-
rn- rnd. Daarover behoeft dus geen
ningsverschil te bestaan.
hehk ons nummer van 23 december
voirt wil echter gesteld, dat bij
t^i doende medewerking van de oud-
w enkele jaren vóór de in-
g^bing-treding van de nieuwe al-
dopetle wet, een noodregeling, als
\ve-r,de K.V.P. gewild, in de schreeu-
Serfjf nood van de weduwen en we-
Srj. d kunnen voorzien. Daarop
Vqj'Pt de heer Suurhoff terug in de
g^nde passage:
^•>En waar komt nu in dit verhaal
de t» weg naar het wetsontwerp
da* .Y-P- eraan te pas, die meent
de?pZl,i de stoot heeft gegeven tot
krY Wet?" „Ach", zegt Suurhoff
haar i' -daarmee grijpen ze terug
ge<3a toen ze een poging hebben
êelj an om een tussentijdse noodre-
°p Y krijgen. Maar die poging is
hood niets uitgelopen, want zo.'n
hiej. re§eling had geen zin. Die zou
kir,„ P°emenswaard eerder in wer-
hitip, hunnen treden, dan de defi-
of in een woning te Genève. Deze
bijeenkomsten, die drie a vier dagen
duurden, bestonden uit gebed, be
sprekingen en stille overdenking. De
stille uren vooral namen een voorna
me plaats in. Telkens wanneer na
gescheiden godsdienstoefeningen of
heftige discussie de verdeeldheid pijn
lijk ervaren werd, bracht de stille
overdenking de gesprekspartners
weer bij elkaar. Het belangrijkste
was het gebed: „Prier, encore prier,
toujours prier!" „Bidden, opnieuw
bidden, altijd bidden!" zei abbé Cou
turier.
De beweging door abbé Couturier be
gonnen en gepropageerd neemt nog
steeds in kracht en omvang toe. On
der een steeds grotere kring van
christenen van allerlei gezindten
worden gebedskaarten, affiches, bro
chures en ander propaganda-mate-
riaal verspreid. Abbé Couturier heeft
in de persoon van pater P. Michalon,
directeur van het seminaire univer
sitaire (Place Abbé-Larue, Lyon) een
waardige opvolger gevonden.
ok de „commissie voor geloof
en kerkorde" van de Wereld
raad van Kerken heeft, zoals zij
reeds vanaf 1920 gewoon was, voor
1959 de oecumenische christenheid
wederom tot de wereklgebedsweek
opgeroepen. Anglicaanse, protestant
se, orthodoxe en rooms-katholieke
christenen van meer dan zestig lan
den vinden elkaar in een gemeen
schappelijk gebed voor de eenheid.
In oecumenische kerkdiensten, in de
eigen kerkgebouwen der gemeenten,
in de kapellen en aula's van middel
baar en hoger onderwijs, alsmede in
kleine gebedskringen zullen zij zich
bezinnen over de eenheid van alle
christenen.
In haar oproep van 1959, in folders,
die in het Engels, Frans en Duits
onder alle leden van de Wereldraad
worden verspreid, zegt de Wereld
raad: „Nog steeds zijn de meningen
verdeeld over de vraag wat eenheid
der christenen eigenlijk betékent. De
wereld wordt 't ongelukkige schouw
spel geboden, dat de wereldgebeds
week van 18 tot 25 januari wordt ge
houden door groeperingen, die daar
aan klaarblijkelijk totaal verschillen
de bedoelingen en doelstellingen ver
binden. Niettemin moet het intercon
fessioneel gebed gehandhaafd en be
vorderd worden, want als ons bidden
de werkelijkheid van onze beklagens
waardige toestand zou ontwijken en
veronachtzamen, zou het geen echt
bidden zijn"
Het verwijt, dat deze oproep richt
tegen verschillende groeperingen is
wel op zijn plaats Maar het is onver
mijdelijk, dat iedere geloofsgroepe-
ring de eenheid ziet vanuit haar eigen
geloofsovertuiging. Abbé Couturier
maakte daarom het gebed, dat ieder
een kan bidden: „Heer, geef ons de
eenheid zoals Gij die wilt en langs de
wegen die Gij wilt"
In 1957 hield de protestantse theo
loog prof. Oscar Cullmann, bij
gelegenheid van de jaarlijkse ge
bedsweek voor de eenheid der kerken
te Zurich een voordracht over „Het
oerchristendom en het oecumenische
probleem"
Uitgaande van wat het Nieuwe Tes
tament over de eenheid van de Kerk
zegt, wees Cullmann erop, hoe het
oecumenische gesprek tussen katho
lieken en protestanten duidelijk ge
maakt heeft, dat menselijkerwijze
gesproken de eenwording onmoge
lijk is. Beide gesprekspartners im
mers hebben een geheel eigen op
vatting over het kerkbegrip, die zij
niet kunnen loslaten, zonder ontrouw
te worden aan eigen geloofsovertui
ging. Hoe diep dit wezenlijk verschil
van opvatting ook moge zijn, toch is
in de theologische besprekingen het
besef gegroeid van christelijke soli
dariteit: de eenheid van alle gedoop-
ten die „de Naam des Heren aanroe
pen"
Maar als de eenheid van geloof dan
niet te bereiken is, zo zegt Cullmann,
waarom dan niet gestreefd naar de
eenheid van liefde? Als een prakti
sche uiting daarvan stelt Cullmann
dan voor jaarlijks een wederzijdse
collecte te houden: door de protes
tanten voor de behoeftige katholie
ken, en door de katholieken voor de
behoeftige protestanten. Een dusda
nige collecte kan als eerlijke uiting
van gemeenschappelijk christendom
veel ertoe bijdragen de sfeer tussen
Rome en de Reformatie te zuiveren
van al wat nog in tegenspraak is met
het echte verlangen naar de eenheid.
Deze idee van prof. Cullmann is
door pater Michalon van Lyon in ge
wijzigde vorm overgenomen. Pater
Michalon roept protestanten en rooms-
katholieken op tot gezamenlijke ac
ties voor het verlenen van hulp aan
de armen. Daarin ziet hij nog een
sterkere eenheid naar voren komen,
die zo noodzakelijk is „opdat de we
reld gelove dat Gij mij hebt gezon
den." Het „Christelijk gemeenschap
pelijk doen", zal aldus de grondslag
worden van het „gemeenschappelijk
christelijk geloven."
Met ingang van 1 januari 1959 is een
wijziging van de lager onderwijswet in s
werking getreden, waardoor er geen wet- §1
telQk verbod meer zal bestaan tegen de H
vaste aanstelling van een gehnwde on- §1
derwjjzeres. Ook bestaat er vanaf de
datum geen wettelijk voorschrift meer tot
beëindiging van de aanstelling,, wanneer
een onderwijzeres in het huwelijk treedt. S
De bisschoppelijke bepalingen, waaraan H
de Katholieke schoolbesturen onderwor- =jj
pen zyn en die voor de aanstelling van
een gehuwde onderwijzeres hetzij vas, s
hetzen tijdelijk de goedkeuring van de
bisschop, resp. de bisschoppelijk lnspec-
teur vroegen, blijven voor het bisdom
Roermond ook na 1 januari 1959 onver-
anderd van kracht, totdat eventueel een
nieuwe landelijke regeling op dit punt zal
zijn vastgesteld. Dit heeft de vicaris-ca-
pitularis van dit bisdom in de Analecta
medegedeeld. Voor vaste aanstelling van
een gehuwde onderwijzeres zal als regel H
gc goedkeuring verleend worden. Voor s
aanstelling gedurende ten hoogste zes
maanden is de goedkeuring vereist van de
bisschoppelijk inspecteur. Voor aanstelling
gedurende langer dan zes maanden is de
goedkeuring van de bisschop vereist.
Ook de Analecta vanhet bisdom Rot-
terdam bevat een soortgelijke beslissing,
rn.e!t dl,ew verstande echteer, dat voor een
tijdelijke aanstelling van ten hoogste een
maand de toestemming van de regionale
bisschoppelijk inspecteur wordt gevergd, s
voor een aanstelling van ten hoogste één si
jaar, die van de hoofdinspecteur «n voor
langere tijd, die van de bisschop zelf. S
Bij de stad Mar Del Plata is een Ar- H
gentijns vliegtuig met 46 passagiers en
een bemanning van vijf in zee gestort. H
Slechts vier passagiers hebben zich zwem-
mend kunnen redden. De overige 47 in-
zittenden zijn om he leven gekomen.
Het toestel, een C-46, verongelukte in s
een hevige storm toen het op het vliegveld
Mar Del Plata wilde landen. Het behoorde H
aan de luchtvaartmaatschappij „Austral". §j
Kardinaal Doepfner, bisschop van
Berlijn, zal zich in <Je toekomst geregeld
via de zender van radio Vrij Berlijn tot
de Oostduitse katholieken richten. Elke
veertien dagen zal hij daarom een spreek-
beurt vervullen om zo heeft hij ver-
klaard op deze wijze contact te onder-
houden met de Oostduitse katholieken,
daar hij onder de huidige omstandigheden
hen meestal niet bezoeken kan.
Naar aanleiding van perspublikaties
over een voordracht voor de benoeming
van een voorzitter van de Nederlandse
Televisie Stichting deelt het NTS-bestuur
mede, dat de eerste bespreking over deze
voordracht is gehouden, dat daarbij vele
namen zijn genoemd, doch dat nog nie
mand voor deze functie is gepolst en even
min reeds een voordracht is opgemaakt.
Het NTS-bestuur zal spoedig overgaan tot
het opstellen van een voordracht en deze
vervolgens voorleggen aan de staatssecre
taris, aldus de mededeling van het N.TS.
bestuur.
„WIST U, dat ik talloze brieven lieb gekregen van alle
mogelijke mensen, vanaf vijftien jaar oude jongens, tot
bejaarde mannetjes toe, die vroegen of er geen kans was,
dat zij aan de expeditie konden deelnemen? Wel een
bewijs, dat men nog iets voor een avontuur voelt. Maar
jammer genoeg voor al die sollicitanten, onze expeditie
is géén wild avontuurtje, maar een wetenschappelijk
opgezette ontdekkingsreis". Dit zei mij gistermorgen dr. L.
D. Brongersma (52), de leider van de grote expeditie naar
liet Sterrengebergte op Nieuw Guinea, die binnenkort zaj
worden gemaakt. Dr. Brongersma is directeur van het
Rijksmuseum van Natuurlijke Historie in Leiden en in dit
museum, volgestopt met skeletten van alle mogelijke dieren
als u het gebouw binnenkomt moet u al tussen een
cre-wacht van vier nogal griezelige olifant-skeletten door
marcheren kreeg ik het verhaal te horen van deze
grootscheepse onderneming.
(Van onze correspondent)
PARIJS, hedenmorgen.
De Franse eerste minister, Debré, heeft
gisteren met 453 tegen 56 stemmen een
verklaring van vertrouwen in zö'n be
leid van alle nationale partijen, op een
enkele na, verkregen. Bü de bezwaren,
die naar voren werden gebracht tegen
het feit, dat de gevraagde offers voor
de financiële sanering het mees, op de
arbeiders en de kleine middenstand druk
ken, kon niet verwacht worden, dat de
socialisten vóór de regering zouden stem
men, waaraan zü bovendien niet deelne
men. Zij hebben zich echter onthouden
van een agressieve houding tegenover de
regering.
De communisten deden dat, zoals men
kon verwachten, wei. Er waren ongeveer
een dozijn onafhankelijken, die op grond
van de politiek in Algerije zich van stem
ming onthielden.
e regeling".
^ele arorn die noodregeling niet en-
'iVnr, laren vóór 1960 had kunnen
lie|. C'n' Verklaart de heer Suurhoff
iUiS(. nader. Maar daar gaat het
de pJYü1' ontkent evenmin, dat
Jen °d onder de weduwen en we-
e^etiri 1954 niet voldoende bekend
Seen'd was. Daarvoor behoefde men
aPvat?-ader rapport af te wachten. De
het dat de heer Suurhoff sinds
"terg 'D-initiatief van 1954 op dit
traag te werk is gegaan
n wij dan ook handhaven.
De socialisten behoefden zich bij deze
houding initussen ook n-ie, uit te spreken
over de zeer belangrijke verklaring, die
eerste minister Debré inzake het bijzon- jü
der onderwijs heeft gedaan. Maar daar- H
door tast men ook in het duister, welke
invloed de oplossing voor het overeen-
komstige vraagstuk in België op de partij
in Frankrijk heeft gehad Te vrezen is.
dat de Franse socialisten zich nog steeds g
vastklampen aan de oude sektarische lal"
citeiits-leuzen. Maar dit L niet gevaar-
lijk meer. nu in de Assemblée een zo gro- jj]J|
te meerderheid aanwezig is, die er voor
stander van is de strijd, waaronder het
land zoveel heeft geleden, door het recht
te doen beslissen. Dientengevolge behoeft
men er ook niet bang voor te zijn, dat
een oplossing in deze zaak op de lange
baan zal worden geschoven.
Tot, uitvoerige uiteenzettingen gaf de
kwestie geen aanleiding. De heer Bosson.
die voor het ogenblik de MRP-fractie
leidt, had in zjjn rede opgemerkt er zeer
verwonderd over te zijn, flat hfl in de
regeringsverklaring van de heer Debré
niet* vernomen had over de schoolkwes
tie. „Gjj hebt gesproken over de noodtoe
stand van onze scholen en nniversitei-
'en. Maar ik verwonder mij erover, dat
gjj niets gezegd hebt over de misère van
het bijzonder onderwijs- Alle hulpbronnen
van het lana moeten worden aangewend
zo hebt gij zelf gezegd. Alle overtuigin
gen van alle geestelijke richtingen van
Frankrijk eerbiedigen en zonder de ver
ouderde twisten te doen herleven, moet
het middel worden gevonden om allen die
zich voor de Franse jengfl wensen in te
snanncn, te doen medewerken. Moge
Frankrilk het voorbeeld van België vol
gen". Deze woorden werden algemeen
met armlaiis door de regeringsmeerderheid
beantwoord.
„Wij gaan dus binnenkort, om
precies te zijn op 18 maart a.s.,
met de K.L.M. via de Noordpool-
route naar Biak. Vandaar vertrekken
wij naar 't Sterrengebergte. De be
doeling is, dat wij 'n zo groot moge
lijk deel von dit gebergte zo grondig
mogelijk onderzoeken op verschil,
lende wetenschappelijke gebieden.
Dit betekent, dat wij met een staf
van 12 wetenschapsmensen op weg
gaan: wij onderzoeken de bodem
bevinden er zich ertsen in de grond?
de bevolking, de opbouw van de
Papoea-maatschappij, de planten
groei, de dierenwereld, etc. Dit al
les om uit te vinden, hoe de eco
nomie van het land in de toekomst
zal moeten worden geleid. Daarnaast
staan dan natuurlijk de wetenschap
pelijke ontdekkingen, die wij zullen
doen. Onze staf bestaat verder uit
een talendeskundige er worden
daar maar liefst 225 talen gespro
ken en een man, die dit nog nim
mer door blanken betreden gebied
in kaart zal gaan brengen. In het
kort: ons doel is zuiver weten
schappelijk, maar onze expeditie is
voor de verdere ontwikkeling van
het land op economisch gebied nood
zakelijk."
Het wordt, zo hoorde ik, de groot
ste expeditie die ooit naar Nieuw-
Guinea is gemaakt, Niet wat het
aantal mensen met de staf mee
bestaat de expeditie uit 70 man,
verzorgers, bewaking, etc. maar
wat de omvang van de onderzoe
kingen betreft. In 1920 is al eens
eerder een expeditie gemaakt, daar
aan namen vijf wetenschapsmensen
deel, maar hiervoor was een ver
zorgingsstaf van 400 man nodig.
Dit hoeft nu niet, omdat de expedi
tie van dr. Brongersma op de meest
moderne manier te werk gaat. 'Zo
zullen o.a. helikopters worden ge
bruikt.
Het basiskamp wordt ingericht op
een vliegveld dat inmiddels al is aan
gelegd in het dal van de Sibilrivier.
Van hieruit vertrekken de onder-
zoekingsgroepen. Helikopters zorgen
ervoor, dat deze groepen, die het
Sterrengebergte in alle richtingen
zullen doorkruisen, van voedsel wor
den voorzien. Dit spaart o.a. een
groot aantal dragers uit. Het kamp
is gebouwd door de Papoea-politie
die ook aan de expeditie zal deel
nemen en door een detachement
van 20 Nederlandse Mariniers, on
der commando van de technische
leider van de expeditie, de kapitein-
luitenant ter zee-vlieger G. F. Vee-
nema.
„Uiteraard zo vertelde dr. Bron
gersma moet er voor onze kara
vaan heel wat bagage mee: we ver
voeren in totaal 40 ton aan alle moge
lijke zaken naar Nieuw-Guinea. O.a.
De Poolse boeren hebben in 1958 215
collectieve boerderijen gevormd, waardoor
het totale aantal tot 1.838 is gestegen,
aldus meldt het Poolse persbureau PAP
Er zijn thans na de „omwenteling" van
oktober 1956 slechts 29.000 boeren in col
lectieve boerderijen verenigd, omdat de
communistische partij wel wil collectivi
seren. maar dit, volgens officiële uitspra
ken, niet met geweld wil doen. Het aan
tal collectieve boerderijen nam als gevolg
van deze houding van 9.975 in juni 1956
tot 1.534 in december van dat laar af, na-
iat duizenden onrendabele collectieve
boerderijen waren opgeheven.
De officier van J ustitie bij de rechtbank te Dordrecht lieeft gisteren tegen
de 29-jarige Zwijndrechtse meubelhandelaar J. B. K., die terecht stond,
verdacht van het feit oplichtingen te hebben gepleegd tot een totaal
bedrag van omstreeks een half miljoen gulden, vier jaar gevangenisstraf
met aftrek geëist.
De meubelhandelaar, die als ijscoventer begonnen is, breidde met een
ontzagwekkend tempo zijn zaken uit. Enkele maanden, nadat hij in de
Bruinelaan in Zwijndrecht een nieuw meubelmagazijn had geopend, ver
dween hij spoorloos met achterlating van zijn schuld, die aanvankelijk
geraamd werd op 362.000, maar later tegen het half miljoen bleek aan
te lopen. K. gelukte het de grens over te komen, maar twee weken later
kwam hij terug. Hij meldde zich op het politiebureau in Zwijndrecht.
Op 1,15 na had hij geen geld meer.
voedsel voor 70 man gedurende de
zes maanden, dat de expeditie zal
duren. Het enige eten, dat we niet
meenemen is groente. Die zullen
we zelf gaan telen, want in ons kamp
wordt ook een groente-tuin aange
legd. Daarnaast nemen we natuur
lijk ook nog een zeer grote sorte
ring wetenschappelijke instrumenten
mee. Hieronder rekenen we ook de
1200 liter 96 pct.-alcohol, nodig....
neen. niet voor ons borreltje....
maar voor de conservering van
planten, e.d. Al onze bagage zal met
de „Musi Uoyd" vanuit Rotterdam
worden verscheept.
Ja en dan zal het afwachten
worden, hoe de blanke ontdekkings
reizigers door de Papoea's zullen
worden ontvangenTenslotte zul
len de Nederlanders in gebieden ko
men, waar nog nooit één blanke
één stap heeft gezet
„De berg-bevolking is ©ver het al
gemeen erg geschikt"; wuift dr.
Brongersma onze angstige ge
dachten over kannibalen en zo weg:
„het is een ander soort mensen, dan
er aan de knsten woont, maar ja,
je kunt natuurlijk nooit weten
Maar dan is het toch weer een
veilige gedachte, dat je altijd on
der bewaking van potige politie of
Mariniers het oerwoud ingaat
Over dat oerwoud gesproken: som
migen denken, dat je op zo'n expe
ditie zo maar zonder meer een stuk
je het bos gaat inwandelen. Nu.
dat is het niet. Het Sterrengeberg
te is een zwaar, ontoegankelijk ter
rein met diepe dalen, steile hellin
gen en zeer dicht begroeid. Onze
dagelijkse vorderingen zullen wij dan
ook moeten uitdrukken in meters.
Hoe wij precies te werk zullen gaan?
Ja, wij hebben natuurlijk een plan
en we beschikken zelfs over kaarten,
die aan de hand van luchtfoto's zijn
gemaakt. Maar veel zal natuurlijk
afhangen van de plaatselijke om
standigheden. In ieder geval ls het
zo, dat deze expeditie een bedrijf
zal worden, waarin zo efficiënt mo
gelijk gewerkt moet worden."
Over dat werken gesproken: dr.
Brongersma onthulde mij, dat er
door alle deelnemers hard zal moe
ten worden aangepakt, zo in de geest
van: „het onmogelijke doen we
direct, voor wonderen hebben we iets
meer tijd nodig." En opgeven zal
er ook niet bij zijn, indachtig de
lijfspreuk van de expeditie voor
moeilijke ogenblikken: ,,De toestand
is hopeloos, maar niet zorgwek
kend".
Zo ziet u, dat een expeditie-leider
heel wat optimisme in voorraad
moet hebben
Optimisme, dat hebben natuurlijk
ook de mensen, die deze expeditie
hebben „uitgevonden." Dat zijn dan
de Maatschappij voor Wetenschappe-
lijk Onderzoek in de Tropen en het
Kon. Nederlands - Aardrijkskundig i
Genootschap, die een stichting in het
leven hebben geroepen, waaruit de
expeditie wordt gefinancierd.
Totale kosten: Iets meer dan één s
miljoen gulden.
Dit geld is op een kleine 70.000
gulden na bijeengebracht door de
Stichting, door het Rijk, door instel- 1
lingen en bedrijven en door partlcu-
lieren. De bijdragen variëren van
330.000 gulden (het Rijk) tot 1,— 1
van een gepensioneerde, die óók wil-
de meedoen. Zo zijn er ook men-
sen geweest, die de Inhoud van hnn 1
kaartpot voor de expeditie hebben i
afgestaan.
Het is de eerste maal. dat dr. I
Brongersma een expeditie leidt. i
maar aan ervaring ontbreekt het
hem niet: hij heeft al vele ontdek-
kingsreizen gemaakt, o.a. naar
Nieuw-Guinea het is de derde 1
keer, dat dr. Brongersma daarheen
vertrekt naar Malakka. Java 1
Zuid-Afrika, Siam. Nog maar kort s
geleden Is hij teruggekeerd van een
reis naar Singapore en Calcutta En
dan nu, voor 'n half jaar, weer naar
Nieuw-Guinea. g
„Niet zo prettig voor mijn gezin, M
maar, zij weten wat het voor mij
betekent. Mijn vrouw heeft in het-
zelfde vak gestudeerd als Ik (we H
zijn zelfs op een en dezelfde dag 1
gepromoveerd) mijn dochter stu- s
deert ook al in dezelfde richting, al-
leen mijn zoon is een andere kant
uitgegaan, die studeert chemie."
„En waarmee zult u z ichzelf
naast de algehele leiding gaan be- s
zighouden in Nieuw-Guinea?"
„Met slangen. Daar gaat nu een-
maal mijn grootste interesse naar
uit
FRANS VAN HOUTERT 1
Aan K. werden twee gevallen van op
lichting en twee gevallen van valsheid in
geschrifte ten laste gelegd. Hij zou in 1958
twee heren te Rotterdam hebben bewogen
tot afgifte van 27.540.— door een tele
gram te laten zien, waarin stond dat hij
850 salonkasten moest leveren. Hij zei
geen geld voorhanden te hebben om deze
in te klaren en vroeg de heren daarom
hem te helpen. Het telegram had hij ech
ter aan zichzelf gestuurd.
In het tweede geval had hij eveneens in
1958 iemand uit Rotterdam bewogen tot
afgifte van f 90.000.— eveneens voor bel
financieren van een partij meubelen, die
hij zogenaamd moest leveren.
Voorts zou hij in 1957 een rekening heb
ben vervalst om een te veel In zijn kas
weg te werken en ten laatste werd hem
ten laste gelegd, dat hij een kwitantie had
vervalst om een handelszaak te fingeren.
De eerste feiten erkende hij, de valsheid
in geschrifte niet.
Verdachte zei in handen van woekeraars
te zijn gevallen. Zijn geldschieters hadden
bijzonder hoge rente bedongen voor de
leningen die zij hem verstrekt hadden.
Tijdens de behandeling van deze zaak
bleek wel, dat K. met tonnen omge
sprongen was, alsof het tientjes waren.
Hij zei op een bepaald moment zelf. dat
hij een lening van tnindcr dan een halve
ton de moeite niet waard had gevonden.
Over de lening, die hg van de twee
Rotterdamse heren had verkregen, zei
hö dat hg voor een bedrag van f 27.000
een schuldbekentenis van f 27.450 had
moeten tekenen, die f 540.— vormden
de rente voor één dag. Van de derde
Rotterdammer had hg f 90.000 geleend,
maar daarvoor had hij een schuldbeken
tenis van f 95.400 moeten tekeiien, het
geen neerkwam op een rente van 5400
voor één dag.
Verdachte verklaarde voorts, dat hg
in 1955 begonnen was met geld lenen op
abnormale voorwaarden. Hg leende toen
zes mille tegen een rente van 40 proeent.
Van dat moment af ging het bergaf
waarts met hem en kwam hij van de re
gen In de drup. Ten einde raad ging hg
naar een advocaat, maar In plaats van
hem te helpen, leende deze hem drie
ton.
De officier achtte het ten laste gelegde
wettig en overtuigend bewezen. Hg zei,
dat verdachte zelf de hoge rentes had toe
gezegd en dat niet de geldschieters die
in eerste instantie hadden bedongen. Niet
alleen heeft hij grote financiers opgelicht,
maar ook kleine beleggers.
De verdediger, mr. H. van de Heuvel,
zei in zgn pleidooi, dat degenen die K.
geld leenden, terdege wisten, dat hij
vreemde manipulaties ondernam. In zulke
gevallen, aldus de raadsman, kan dan ook
niet van oplichting worden gesproken. Van
valsheid in geschrifte zag de raadsman in
deze onverkwikkelijke affatre, waarin ds
grote mannen achter de schermen blijven
en vrij uitgaan, weinig of niets.
Bovendien kon er uit de vervalsing, die
K. ten laste werd gelegd, geen nadeel ont
staan. De verdediger constateerde op
grond van een en ander dat vrijspraak
zou moeten volgen, althans ontslag van
rechtsvervolging.
