„KOOPJE" VAN AMERIKA
MET RIJKE GEVOLGEN
Russisch-
Amerika
werd
49e ster
Kreekrakplan
Misplaatst medelijden
Bloedbad op Cuba
ZATERDAG 24 JANUARI 1959
Tekort aan woonruimte
„Russisch" AmerV
Jacht naar goud
Eigenaardige gebruiken
Ontdaan van bontmantel
Cijfers
De barre staat van de ver
geet-mij-niet is door dat alleS
een stukje modern Amerika
geworden. In zijn taal, zijn ge
woontes en zijn politiek. Zip
natuurlijke hulpbronnen wach
ten op ontwikkeling en er is
behoefte aan miljoenen onder
nemende mensen die de kleine
groep van tweehonderdduizend
pioniers komen versterken, Ih
een wereld die aan overbevol
king leidt is dat een uniek ge
luid W.K.
Men moet bij de beoordeling van het onlangs in
de publiciteit gekomen Kreekrakplan niet vergeten,
dat het en zelfs op de eerste plaats een on
derdeel vormt van een plan, dat veel meer omvat
dan alleen een Brabants havenplan, met name de
hoog nodige ontwikkeling van het westelijk deel
van de provincie Noord-Brabant; een ontwikkeling,
welke te lang heeft stil gestaan in verband met de
strijd om het roemruchte Moerdjjkkanaal. Vooral
het gebied ten westen van Breda zou profiteren van
het Bergse zeehaven-project, terwijl het van ver
dere verbindingen landinwaarts afhangt, welk pro
fijt andere Brabantse gebieden er eventueel van
kunnen trekken.
Het lijdt geen twijfel, dat het Kreekrakplan een
belangrijke factor kan vormen voor de economische
opbloei van de gebieden tussen Bergen op Zoom
en Breda, van waaruit thans zeer vele. zgn. pende
laars dagelijks reizen moeten maken naar die in
dustriële centra, waar de werkgelegenheid gebo
den wordt, welke in hun eigen omgeving in onvol
doende mate aanwezig is. Wij denken hier vooral
aan Etten. Leur en Rucphen, waar de industria
lisatie enkele jaren in een snel tempo voortgang
vond, doch waar, naar het schijnt, thans de vaart
er wat uit is.
Wanneer wij de plannen, welke ten aanzien van
Bergen op Zoom worden gekoesterd, op zichzelf
bezien, dan ontkomen we niet aan de indruk, dat
het daar te formeren havencomplex een verlengstuk
gaat worden van het Antwerpse havengebied. I>e
aansluiting op het Zandvlietse kanaal laat daaraan
weinig twijfel bestaan, evenmin het voornemen om
een zuidelijke entree tot het Kreekrakproject te
verkrijgen via de Zandvlietsluis, welke berekend
zal zjjn op schepen tot 30.000 brt. Daardoor krijgt
dit havengebied mogelijk meer dan gewestelijke
betekenis.
Gezien in het kader van Benelux zal niemand
bezwaren kunnen aanvoeren tegen dit aspect van
het Kreekrakproject. In een economisch gezond be
stel kan deze uitbreiding van het Antwerpse haven-
plan op Nederlands gebied wellicht zelfs bevorder
lijk geacht worden voor nationaal-Nederlandse
belangen, als prikkel namelijk voor het up-to-date-
houden van de outillage der grote Nederlandse ha
vens voor een zo snel en perfect mogelijke dienst
verlening in deze havens.
Maar het economische bestel moet dan ook in
derdaad gezond zijn. Men moet uiteraard waken
tegen enigerlei begunstiging aan een buitenlandse
haven al ligt die dan ook binnen de Benelux
die met kunstmatige middelen als Rijnvaartpre
mies haar eigen belangen tracht te beschermen.
Het is, naar het ons voorkomt, op dit ogenblik
nog niet goed te overzien welke gevolgen het
Kreekrakplan zal hebben op het geheel van vraag
stukken, dat met de Nederlandse zeehavens samen
hangt. Dit kan slechts een reden temeer zijn voor
degenen, die in Nederland havencomplexen be
heren of van plan zijn dat te doen, om met elkaar
in goed overleg te treden. Wij hebben helaas reden
om aan te nemen, dat tot nog toe een dergelijk
overleg niet van de grond is gekomen. Nu de plan
nen nog in het papieren stadium verkeren, is het
niet te laat voordeel te trekken uit elkanders in
zichten en ervaringen door een gemeenschappelijk
beraad.
„Het Vrije Volk" jammerde dezer dagen
over de „conservatieve concentratie", welke prof.
Oud thans om zich heen hoopt te verzamelen en
die „straks de confessionele partijen onder druk zal
zetten". Deze partijen „zullen aan die druk nau
welijks weerstand kunnen bieden". In dit verband
constateert het blad „een tragiek", nl. van „het
politiek confessionalisme". hierop neerkomend,
dat „confessionele kiezers, die van het conserva
tisme van Oud volstrekt niet gediend zijn" met
hun stem ongewild tóch de V.V.D. in de kaart
spelen.
Het medelijden met de „confessionele kiezer is
roerend, maar helaas al te duidelijk ingegeven
door belustheid op eigen voordeel. Het liedje dat
„Het Vrije Volk" hier zingt, is niet nieuw en wordt
met hetzelfde enthousiasme voorgedragen door
prof. Oud, zij het dan dat hij het woord ,.P. v. d.
A." invult waar de socialisten „V.V.D." hebben
staan. Beiden hebben diep medelijden met de con
fessionele kiezers, die zegt de één voortdu
rend aan de leiband lopen van de. socialisten ófwel
profeteert de ander bezwijken zullen voor
de druk van mijnheer Oud en de zijnen.
Nu zal het de belangstellenden niet ontgaan zijn
dat de groei in wat „Het Vrije Volk" de conserva
tieve concentratie van prof. Oud noemt, niet op de
eerste plaats ontleend is aan de z.g. „confessionele
kiezers". Degenen, die bij de staten- en gemeente
raadsverkiezingen prof. Oud aan zijn opmerkelijk
succes geholpen hebben, zijn grotendeels dezelf
den die de P. v. d. A. haar al even opmerkelijke
nederlaag hebben toegebracht. Dat waren degenen
om wier vaandelvlucht de P. v. d. A.-voorman, de
heer De Kadt. indertijd de leuze „we moeten rechts
richten" aanhief. De partij is hem daarin overigens
niet gevolgd de heer De Kadt zichzelf trouwens
evenmin maar het is enigszins te vrezen, dat
men met de nieuwe leuze; „links af opnieuw ach
ter de feiten, nl. achter de vaandelvlucht naar de
P.S.P. aanloopt.
Over tragiek gesproken! Nee, de confessionele
partijen en allerminst de K.V.P. hebben het mede
lijden noch van de liberalen noch van de socialis
ten van node. Dat aan deze partijen beurtelings
heulen-met-de-wederpartij wordt aangewreven is
op zichzelf reeds een aanwijzing, dat zij tegenover
de V.V.D. zowel als tegenover de P. v. d. A. hun
eigen karakter behouden hebben.
Wij kunnen hét liberaal-socialistische medelij
den inderdaad het beste honoreren door onszelf
te bljjven. In de vlottende kiezersmassa's van naar
elkaar doorbrekende ..doorbraakpartijen" vormen
de confessionele partijen en vooral de K.\.F.
een factor van politieke stabiliteit, waartegen
over de vaagheid van de V.V.D. en de innerlijke
onzekerheid van de P. v. d. A. bedroevend afsteken.
Wat in het kader van de consolidering van
macht op Cuba onder leiding van Fidel Castro ge
durende deze week is gebeurd, is voor de nuchter
denkende Nederlander, die als goed democratisch
burger nu niet bepaald iedere dag te maken heelt
met de methodes, die bij een opstand plegen te
worden toegepast, een verkrachting van alles, wat
ook maar enigszins met democratie te maken heeft,
welke betekenis men ook aan dit veelgebruikte en
misbruikte woord zou willen hechten.
Fidel Castro heeft deze week een waar bloedbad
aangericht onder de aanhangers van de door hem
verdreven president Batista. Meer dan tweehon
derd personen hebben in deze campagne het leven
gelaten en naar de rebellenleider donderdag op
een persconferentie mededeelde, zullen er in het
geheel vierhonderd voormalige aanhangers van
Batista worden geëxecuteerd. De journalisten na
men aan, dat de reeds ter dood gebrachten daar
onder begrepen zijn. In de processen, die worden
gevoerd in het sportpaleis van Havana, treden re
bellen op als aanklagers, verdedigers en rechters.
Men krijgt bij dit alles wel de indruk, dat er
van een rustige rechtspraak over werkelijke mis
daden nauwelijks sprake kan zijn en zeker niet,
wanneer men bedenkt, dat de eerste zitting, die
gisteren plaats had, door 17.000 heethoofdige Cu
banen werd bijgewoond.
Intussen is niet gezegd, dat de beschuldigden in
deze processen beslist allemaal onschuldige kin
deren zijn. Velen van hen zijn aanhangers geweest
van een regime, dat zich vooral kenmerkte doer
corruptie en afschuwelijke wreedheden en het is
dan ook niet onbegrijpelijk, dat het Cubaanse volk
thans buiten zichzelf is van vreugde en alle maat
regelen van zijn nationale held goedkeurt.
Hoe Cuba echter de weg terug zal vinden naar
de democratie, waarvoor deze revolutie werd be
gonnen, is voora!s"«g niet duidelijk, maar het is
wel ^aarschjjnUjk. dat het een lange weg zal zyn.
ALASKA geen
DE ALEOETEN, die samen met Eskimo's en Indianen de
oorspronkelijke bevolking vormen, noemen het Alakh-
Sknak wat waarschijnlijk Goed Land betekent en
we mogen aannemen, dat Alaska een Engelse-verbastering
is van dat woord. Het land is o_ok al eens aangeduid als
Sewards dwaasheid, Walrussia, Amerikaans Siberië. Po
laria, Icebergia en Land van de Middernachtzon. Het
meest met Alaska verwant zijn de woorden als Eskimp,
hondeslee, noorderlicht, QJieechako (een Indianenstam),
goud en zuurdeeg, wat de naam is voor de doorgewinterde
pioniers, die daarmee hun eigen brood bakten. Zijn vlag
het ontwerp van een 13-jarige schooljongen, Benny
Benson heeft acht sterren op een blauw veld dat tege
lijk de avondhemel, de zee, de bergmeren en de wilde
bloemen symboliseert. Het goud van die sterren vertelt
v^n de rijkdom die in de schoot van het land ligt opge
sloten. Zeven van die sterren vormen het beeld van de
Grote Beer, de meest opvallende verschijning aan de noor
delijke hemel. De achtste is de poolster waarop zeeman,
jager, woudloper, ontdekkingsreiziger en onderzoeker hun
richting bepalen. Het bloemsymbool voor Alaska is de
Vergeet-mij-niet
ALASKA is allerminst het
bevroren continent zoals velen
zich denken. Grote gebieden
zijn voor wat het klimaat be
treft het best te vergelijken
met Baltimore, Philadelphia,
New England en Montana in
een veel zuidelijker deel van
de Verenigde Staten. Barrow
aan de kust van de Noordelijke
IJszee kent mildere winters
dan het 180 km beneden de
poolcirkel liggende Fairbanks.
De positie van Alaska ten op
zichte van de noordpool is
daarom het best te vergelijken
met het gebied van Schotland,
Noorwegen, Zweden en Fin
land.
De regen in het zuidoostelijke
deel bevordert de dichte groei van
het Tongass Nationale Bos en
voedt de duizenden rivieren en ri
viertjes waarin de zalm ieder
jaar zijn kuit komt schieten. Te
gelijkertijd worden daardoor de
grote waterreserves gevormd,
die voldoende energie leveren voor
een jaarlijkse produktie 'van 50
miljoen kilowatturen; niet het
minst de papierfabrieken die het
hout uit de bossen ter plaatse ver
werken, zullen hiervan profiteren.
De gemiddelde neerslag van 38
cm in het zuidoosten staat echter
in enorme tegenstelling tot de
12 Vi cm aan de noordelijke kust.
Alaska is door dat alles een
land van tegenstellingen. Daar
door zag men aanvankelijk alleen
de wa'ardeloze ijswoestenij in het
koopje dat William H Seward, de
toenmalige minister van buiten
landse zaken, de Verenigde Sta
ten in 1867 bezorgde. „Seward's
Dwaasheid" zei men, toen er voor
de aankoop van dit gebied een be
drag van 7.200.000 dollars aan de
Russen werd betaald. Maar koop
nu eens het hele gebied van de
Verenigde Staten voor al met al
36 miljoen dollar (circa 136 mil
joen gulden), want dat is de lo
gische gevolgtrekking uit het feit
dat Alaska een vijfde deel van
het oppervlak der overige Ver
enigde Staten beslaat. Een mo
derne rijksbegroting kent grotere
tekorten. Doch die brengt geen
gouden en andere schatten, zoals
dat met dit een half miljoen vier
kante mijlen omvattende onge
looflijk rijke gebied het geval is.
Een van de weinige dingen waar
over rnen in Alaska klaagt, is het
tekort aan woonruimte voor ie
dereen die de bevolking van
208.000 zielen enkele tienduizen
den minder dan steden als Ant
werpen en Utrecht wil komen
versterken. Evenals over de
beperkte communicatiemiddelen
waardoor tot enkele jaren gele
den de post per hondeslee bezorgd
moest worden. Het leven is er
daardoor duur, maar de lonen
hoog. En voor het overige vindt
de burger er alle gemakken en
genoegens die hij voor zijn dage
lijks leven nodig heeft. Er zijn
scholen en er is een universiteit,
ziekenhuizen en radiostations, en
in de meeste steden zijn er nacht
clubs. warenhuizen, modemaga
zijnen en taxi's. Dat alles is om
geven door een natuur die in rijk
dom zijn weerga niet heeft.
Nee, zo dwaas als zijn tijdgeno
ten hem vonden was William H.
Seward toch ook weer niet. En
misschien vindt u zelfs enig be
grip voor de Russen die nu spij
tig volhouden dat Sewards koop
je eigenlijk onwettig en ongeldig
was. Want ook al hoort Alaska
geografisch volkomen bij het Ame
rikaanse continent, het is de Tus-
sische tsaar Peter de Grote ge
weest, die in de achttiende eeuw
de eerste serieuze aanspraken
deed gelden op dit gebied.
Met eenzelfde recht zouden ech
ter ook de Denen weieens tegen
de Verenigde Staten kunnen proce
deren, want het was de Deense
zeekapitein Vitus Bering die in
1728 in opdracht van de Russi
sche vorst de noordwestelijke kust
verkende. Hij drong daarbij door
tot het gedeelte dat nu nog als Be
ring Straat op de kaarten staat,
en in 1741 keerde hij er terug.
Erg vriendelijk zijn de Russen
toen overigens ook al niet door de
Amerikanen ontvangen. Alexei
Chirikoff, Bering's onderbevelheb
ber, verloor er een deel van zijn
landingstroepen, maar dat neemt
toch niet weg dat de Russen nog
altijd hun aanspraken baseren op
Berings expeditie.
Veel geluk hebben zij Alaska
ging) bezorgt samen met de indus
trie van visconserven aan 30.000
mensen een bestaan, en het hoeft
dan ook niet te verwonderen ..dat
het biologisch visserij-onderzoek
en de wettelijke regeling van de
vangsten een grote plaats inne
men in de nieuwe Amerikaanse
staat.
Op de visserij volgden de delf
stoffen die grotendeels nog onbe
roerd in Alaska's bodem liggen,
maar die tot nu toe toch al 900
miljoen dollar hebben opgeleverd.
Het goud, dat Alaska in de alge
mene belangstelling bracht, staat
nog altijd nummer één. Daarop
volgen platina, koper, steenkool
en zilver. Met nog een hele reeks
andere delfstoffen in kleinere hoe
veelheden. In de toekomst zullen
ook deze economische hulpbron
nen zeker verder worden geëxplo
reerd en ontwikkeld, maar voor
lopig maken de transportmogelijk
heden het nog wenselijk zich te
concentreren op hoogwaardige
mineralen met een gering volu
me, bij voorkeur in niet te ver ver
wijderde streken. De befaamde
Kennecott Kopermijnen aan de
Copper River zijn hiervan een
sprekend voorbeeld. Voor het ver-
Het. centrum van Juneau, de hoofdstad vail Alaska, met op de
achtergrond de begroeide hellingen van de Mount Roberts.
Indiaanse totempalen rechts naast het trottoir) vormen een
pittoreske versiering. Het Baranoff hotel uiterst links) is het.
grootste van deze staat, en befaamd om zijn goede keuken.
niet gebracht. Hun bontjagers
roeiden de zee-otters uit, de Ale-
oeten dwongen zij tot slavendien
sten, en met de Indianen voerden
zij oorlog. Door dat alles werden
ook andere naties op dit land op
merkzaam en behalve de Span
jaarden ging ook de bekende En
gelse ontdekkingsreiziger captain
James Cook op last van zijn re
gering op onderzoek uit. Ook hij
kon echter niet verhinderen dat
de RussischAmerikaanse Han
delmaatschappij in 1799 een con
cessie kreeg voor alles wat betrek
king had op dit stuk Russisch-
Amerika. Zeven jaar later ver
plaatste Alexander Baranof, de
eerste zaakwaarnemer van de han
delmaatschappij, de hoofdstad
van de Mississippi en ten noorden
op Kodiak Eiland naar Sitka, dat
jarenlang de meest cosmopoliti-
sche stad is geweest ten westen
van de Missisippi en ten noorden
van Mexico City.
Sitka zou ook de laatste hoofd
stad zijn van RussischAmerika,
maar nu nog zijn er van die hou
ten orthodoxe kerkjes met hun
in de vorm van een ui eindigen
de torens als getuigen voor deze
periode. Dat Alaska daarop Ame
rikaans werd is in zekere zin te
danken aan de Russische angst
voor Groot-Brittannië dat onder
de jonge koningin Victoria een on
gekende macht ontplooide. De
Krimoorlog die de Russen op
eigen terrein tegen de Britten
moesten uitvechten werd de di
recte aanleiding. In 1855 boden zij
de Verenigde Staten Alaska te
koop aan, om zo te voorkomen
dat Engeland ook langs deze kant
het Siberisch-Russische grondge
bied te dicht zou kunnen naderen.
Toch zou het nog twaalf jaar du
ren voor William Seward de dol
lars op tafel legde die de prijs
vormden voor het met de Russi
sche baron De Stoeckl gesloten
verdrag.
Pas in de laatste jaren van die
eeuw, toen de ontdekking van
goud de befaamde Gold Rush
naar Klondike in het gebied van
de Yukon veroorzaakte, begonnen
de Amerikanen Seward's Dwaas
heid met andere ogen te bekij
ken. Er werden bestuursmaatre
gelen genomen om orde te bren
gen in die chaos van avonturiers,
er werden regelingen getroffen
voor kolonisten, en daaruit groei
de weer het recht van Alaska om
een afgevaardigde (maar zonder
stemrecht!) te benoemen naar
het congres. Weer enkele jaren
later (1912), toen het gebied de
daarnaast en vooral is het een
waardevol element in de besteding
van de vrijetijd die met jagen,
vissen, kamperen en fotograferen
wordt gevuld. Ontmoetingen met
zwarte, grijze en ijsberen horen
daarbij tot de romantische moge
lijkheden, evenals met een van de
30.000 elanden, rendieren, buf
fels of andere wildsoorten wier
aantal dank zij de beschermende
maatregelen de laatste jaren
sterk is toegenomen. Zeehonden
(die behalve het kostbare seal
skin voor bontmantels ook nog olie
en meel opleveren) komen voor 80
procent in Alaskavoor. En ver
geet behalve de vogels ook de klei
nere pelsdieren niet, zoals de
waardevolle nerts (jaarlijkse ex
port ruim 40 000 pelzen), de blau
we, rode en witte vossen, de bi-
samrat, de marter en de lynx, de
wolf en de wezel om maar enkele
schatten uit de bontvoorraad van
Alaska met name te noemen.
Al dat wild, al die vis, al die vo
gels van het land zijn een geschenk
van de hemel voor de honderden
Indianen, Eskimo's en Aleoeten die
nog vasthouden aan de oude :f-
le zekerheden. Want al diegenen
die een geschenk van de gast
heer hadden aanvaard, waren op
hun beurt verplicht hem, als de
nood aan de man kwam bij te
staan.
De grote ontwikkeling van Alas
ka kwam in en na de oorlog. En
zelfs de tlingits hebben onder het
nieuwe regime kunnen ervaren
dat er ook nog andere mogelijk
heden bestaan om zich maatschap
pelijke zekerheid" te verschaffen.
Misschien heeft dat hen ook ge
holpen om evenals de meeste an
dere inheemsen als goede zaken
lieden of in dienst van de staat
een andere levenswijs te aanvaar
den. Minder schilderachtig wel
iswaar, maar meer in overeen
stemming met de eisen van deze
tijd.
In die dagen is ook de grote
autoweg ontstaan, die dwars door
Canada een rechtstreekse verbin
ding vormt met de overige Ame
rikaanse staten. Militaire rede
nen maakten die weg noodzake
lijk, en zonder die dwingende
noodzaak zou wellicht ook nooit
zo makkelijk het kapitaal van
114 miljoen dollar beschikbaar
zijn gesteld, dat voor de totstand
koming van deze meer dan 2.400
status kreeg van georganiseerd
territorium met territoriale wet
geving, werd ook de vroege Rus-
sisch-Amerikaanse hoofdstad Sit
ka vervangen door het nu even
5.000 inwoners lellende Juneau,
dichtbij de kust van de Stille Oce
aan.
De rente die Alaska zijn nieuwe
heren heeft opgebracht, is moei
lijk te becijferen. Maar dat men
die wel degelijk ziet, bewees het
Amerikaanse congres toen het in
1949 tweemaal zoveel dollars be
schikbaar stelde als heel Alaska
had gekost, voor een vijfjaren
plan dat de vestiging van kolonis
ten, de ontwikkeling van handel
en industrie en de bouw van scho
len, ziekenhuizen, bibliotheken en
andere instellingen van openbaar
nut moest bevorderen.
Het toerisme (auto, boot, vlieg
tuig of een van de comfortabele
gestroomlijnde treinen) is slechts
een van de zaken die de welvaart
van het oude goudland aange
naam strelen. De visserij (meer
dan 2 miljoen dollar opbrengst
sinds Seward zijn dwaasheid be
voer van de olie die onder de druk
van de oorlogsomstandigheden
werd aangeboord is er intussen al
een pijpleiding ontworpen naar
een ijsvrije haven.
De technische mogelijkheden
voor de landbouw zijn er zodanig,
dat Alaska voor 80 tot 90 procent
in zijn eigen behoeften zou kunnen
vcwrzien als de vervoerkosten
ook voor landbouwmachines en
andere benodigdheden niet zo
hoog waren. Thans is het dikwijls
voordeliger om artikelen als bo
ter. eieren, pluimvee, varkens
vlees en verse groenten uit een
ander deel van de Verenigde Sta
ten te laten komen. Hetgeen niet
wegneemt, dat er door de over
heid hard wordt gewerkt om de
boeren behalve de economische
hulpmiddelen ook de landbouw-
technische voorlichting te ver
schaffen die zij nodig hebben om
het land in dit opzicht eveneens
tot groter ontwikkeling te bren
gen.
Maar het meest schilderachtig
van Alaskas hulpbronnen zyn
toch wel de bossen en het wild.
Wat dit laatste betreft hebbén
Amerikaanse, Engelse en Spaan
se avonturiers de Russen wie
het twee eeuwen geleden alleen
maar om de pelsdieren te doen
was braaf geholpen om Alas
ka van zijn bontmantel te ont
doen; en ook nu nog zijn er weinig
inwoners van Alaska, die niet op
de een of andere manier bij de
jacht of de visserij betrokken zijn.
Vooral de jacht betekent geld,
kleding en voedsel tegelijk, doch
gewoonten waarin jagen en vissen
een grote rol spelen. Vooral in die
kringen leven ook nog de oude ta
len en volksgebruiken en de tra
ditie van de ambachtsman-kunste
naar die ivoor snijdt (eskimo's) of
met natuurlijke verfstoffen zijn
maskers, schilden en totempalen
kleurt, zoals de Indianen..
De tlingit (spreek uit: klink-et)
indianen uit zuidoostelijk Alaska
onderhouden daarbij eveneens de
kunst van het weven van kostbare
dekens waarvan slechts een zes
tal oude vrouwen het geheim be
zit. Er zijn welcens pogingen ge
daan om die chilkat dekens
waarvan elke draad met de vin
gers wordt gedraaid, machinaal
te vervaardigen, maar het ver
schil is duidelijk zichtbaar door
dat het effect van de in de ruwe
geitewol meegegeven cederbast
ontbreekt.
In vroeger jaren vormden de
tlingits een voik waarin niemand
ooit lang rijk kon blijven. Als hij
erin geslaagd was een aantal de
kens te bezitten die in dit milieu
minder om te slapen dan als be
talingsmiddel golden, werd er met
een een groot feest georganiseerd
een zogenaamde potlatch
waarbij de rijke man al zijn bezit
aan anderen weggaf. Ook daar
mee bewijzend dat er niets nieuws
is onder de zon.
Hoe armer zo'n tlingit werd,
hoe meer hij immers in aanzien
steeg. Voor ons mag dat dan
vreemd klinken, maar voor hem
was dat in werkelijkheid niet veel
anders dan de hoge bedragen die
wij neertellen voor ouderdoms
voorzieningen en andere socia-
km lange weg (ruim de af
stand van Amsterdam naar Lis
sabon) noodzakelijk was. Maar
nu die weg er eenmaal is, zijn
er tal van reizigers die van deze
gelegenheid profiteren om zelfs
bij de meest ongunstige weers
omstandigheden deze tocht per
auto te maken. Er zijn ook auto
busverbindingen en gelegenheden
te over om onderweg in hotels
of op kampeerterreinen te over
nachten.
De tocht per auto is daardoor
een aantrekkelijker avontuur dan
de reis per boot of vliegtuig, dat
overigens door de grote afstanden
en de grote stukken onbegaan
baar terrein na de hondeslee wel
het meest populaire vervoermid
del is geworden. Passagiers,
vrachtgoederen en post worden
per vliegtuig vervoerd en er zijn
gehuchten met tien of meer inwo
ners wier enig contact met de bui
tenwereld het vliegtuig is. Vlieg
tuigen onderhouden verbindingen
met China en Japan, met de cen
tra van bonthandel en visserij-
tussen de steden als Seward en
Anchorage onderling (een tocht
je van een half uur, dat we beter
met een rit per autobus zouden
kunnen vergelijken) en met de
toeristische bezienswaardigheden
zoals de om zijn vulkanen be
faamde „Valley of Ten Thousand
Smokes". Twee diensten die uit
sluitend met watervliegtuigen wor
den uitgevoerd, boeken jaarlijks
een kleine honderdduizend pas
sagiers. En voor de luchtreizigers
die uit onze streken de poolroute
kiezen heeft het vliegveld van
Skagway geen onbekende klank.
De gestroomlijnde Aurora van de Alaska Railrou-» is een van de moderne treinen die een voorname
rol spelen de ontwikkeling van het land. E lenst functioneert het hele jaar door, en er zijn
uitstekende aansluitingen niet andere middel en van. vervoer verder het binnenland in.
En misschien heeft u ook nog
belangstelling voor deze cijfers:
Alaska bezit 650 vliegtuigen en
met zijn 200 watervliegtuigen om
vat het een kwart van alle water
vliegtuigen ter wereld. Er is een
leger van 14.000 piloten, verdeeld
over de 270 vliegvelden en 30 lan
dingsplaatsen voor watervliegtui
gen. In 1950, toen Alaska nog
maar een bevolking had van
128.643 personen, werden er
217.230 Alaskase passagiers geboekt
gemiddeld bijna twee lucht
reizen per persoon per jaar. Daar
naast heeft Alaska dan nog zijn
legertje van Bush Pilots, wilder
nispiloten die de afgelegen gebie
den bezoeken, welke niet voorko
men in de dienstregeling van de
grote lijnen. Vooral in de kleine
re steden en dorpen vormen zij
de ruggegraat van een geïsoleer
de maar gezonde economie.
De aanleg van de grote autoweg die Alaska met de overige staten verbindt, werd door de oorlogs.
omstandigheden een dwingende noodzaak. Per vrachtauto moest over grote afstanden t materiaal
worden aangevoerd om in de ontdooide grond een solide basis te leggen voor het te verwachten
ver keer.
