Nieuw raadhuis in Hoogkarspel
Kind moet worden geleerd
blijvende waarden te zien
Sotiitterende
handschoenen
en De.Gruyter betaalt!
HET SNOEPJE VAN DE WEEK
rVONDST in T ZOEK LICHT
DULLES IN ZIEKENHUIS OPGENOMEN
Gevarieerd van kleur en materiaal,
is liet uniek voor heel „De Streek
van 116 voor
ZONDER KOKEN
van 110 voor
Uniek
Blik ia de toekomst
De burgemeester van
Zaltbommel overleden
In 4 maanden tijds kreeg ik 20
gulden voor mijn kassabons van
De Gruyter. Daar heb ik fijn van
geprofiteerd!
Geef mij maar De Gruyter
altijd die gratis kassabons, daar
heb je als huisvrouw wat aan.
Leids stationsplein
krijgt flatgebouw
Rijksadviescommissie
monumentale kunsten
Comité
Negatieve leuzen voor
de Kamerverkiezingen
Straaljagers noodzaak
op Soesterberg
Noury Van der Lande
NIEUWS TREKT ALTIJ"
IEDERE DAG
SPEELS EN STRAK TUSSEN DE POLDERS
l&rgÉ
Speelse fantasie
Tien procent korting op alle artikelen
slechts met uitzondering van
roomboter, 6uiker, zout en soda.
Voor de kinderen
steeds een andere lekkernij met elke
week een nieuwe verrassing erbij.
Verbetering entree 5 miljoen
Prof. Romme: „Maak kabinets
formatie niet nu reeds
onmogelijk
èsrr vf
Door IS AT O-deelneming
Geen vestiging in Ierland
WOENSDAG 11 FEBRUARI 1959
PAGINA 6
1 7 februari
Geldig
-r^
(Van onze verslaggever)
Een exotische pracht door de dikke rijp
op struiken en bomen vertoonde het pol
derland, toen wij naar Hoogkarspel re
den. Als een sprookjessiot doemde in de
ze entourage daar plotseling het moder
ne nieuwe raadhuis op, dat morgenmid
dag officieel door de commissaris der Ko
ningin van Noord-Holland, dr. Prinsen
geopend wordt.
De ambtenaren ter secretarie aan de
hal beneden beginnen zich er al een beetje
thuis te voelen en ook de dorpelingen gaan
er aan wennen. Met het gouden paard
tegen de groene buitenmuur, waar juist
de raadzaal uitsteekt, zijn de tuinders
van Hoogkarspel al lang vertrouwd. Het
is uit hun eigen gemeentewapen en her
innert aan de tijd vóór 1900. toen hier
nog uitsluitend de landbouw werd be
oefend. Gemeentewerklieden dragen het
paard, zelfs op hun uniformpet. Nu zijn
er wel, die zeggen, dat h.t paard de ver
keerde kant uit stapt en boze tongen be
weren zelfs, dat de gemeenteraad van
richting veranderd is, maar men heeft de
kunstenaar zijn vrijheid gelaten. Deze, de
beeldhouwer A. Dresmé uit Utrecht, heeft
zijn .paard gegoten in aluminium: het is
van hoofd tot staart 1.70 m groot.
Door zijn vorm, strak van lijn en toch
weer speels, vanwege de toepassing van
verschillende materialen en een variatie
van kleuren, mag het raadhuis, zeker
voor „De Streek" uniek genoemd worden.
Het heeft ook een zekere intimiteit door
een geraffineerde en praktische indeling
van de verschillende ruimten door ar
chitect L. van Steenhardt Carré uit Am
sterdam. de geestelijke vader van dit
bouwwerk. Deze maakte ook uitwendig
een duidelijke scheiding tussen het meer
representatieve gedeelte en de diensten.
Tot aan het dak toe wordt dit geaccen
tueerd in de betonnen balustrade rond de
flauw hellende leien kap, die rond raad
zaal en burgemeesterskamer op de ver
dieping gebroken is.
Het betonskelet het gebouw is ruim
9 meter hoog en heeft een diepte van 13
meter. is voor zover het leverkleurige
beton nie-t voldoende tot uiting komt, op
gevuld met Bocholts. een Duitse mergel
steen.
Deze gebroken steen draagt met de
serpentino-wand ertoe bij, dat het ge
bouw, vierkant als het is, een niet al te
massieve indruk maakt.
Dc architect heeft trouwens zjjn speel
se fantas,ie laten werken, wat tot uitdruk
king komt in de ingang, waar de wand te
genover de mergelmuur bekleed is met
verticale gele en witte strips van alumi
nium. De binnenhuisarchitect W. Bauer
uit Amsterdam, heeft deze speelsheid nog
doorgezet, naar onze smaak wat te veel,
met zijn gekleurde lichtbollen in de hal
boven, die daardoor veel van 'n chinoise
rie heeft.
Voortreffelijke werk deed hij met
de lampen in raadzaal en trappenhuis,
op ongelijke hoogte opgehangen, waarbij
de bogen der plastic-koorden een eigen
functie hebben. Trouwens de gehele in
richting van raadzaal en ook het verde
re interieur door hem verzorgd, is bij
zonder fraai en draagt een artistiek ken
merk. De tinten van de betimmering met
twee Afrikaanse houtsoorten van de grote
ziiwand en het sierliik gemodelleerde meu
bilair passen goed bij elkaar. Ook het
blauw van het vilten tapijt, het groen
blauw van dc bekleding der stoelen en het
groen van het linoleum op dc deur harmo
niëren uitstekend met elkaar. De licht
grijze wand achter de zetels van burge
meester en wethouders is versierd met
een graffito figuraties van volgels
van de Amsterdamse beeldhouwer G. van
der Wagt.
De raadzaad is met oen „modern fold
door", opbouwbare plastic wamd ge
scheiden van een commissiekamer, zodat
beide ruimten tot één grote zaal zijn te
maken. Men heeft dan twee grote glazen
wanden, die een ver uitzicht over het
polderlandschap bieden.
Een mooie hoekoplossing rechts van het
gebouw werd gevonden met het glazen
trappenhuis, waarin de twee draagkolom-
men, bekleed met serpentine-strips. tevens
dienst doen als aan- en afvoerkanaal
voor de luchtverversing.
Muren van de hal berieden en boven
zijn bezet met Solnhofer-tegels, wat de
anders kille ruimte levendiger en warmer
maakt, hetgeen ook bereikt is met de
houten wand van de raadzaal, uitge
voerd in Amerikaans dennehout.
Hoogkarspel mag trots zijn op dit raad
huis, dat een bewijs is van de progres
sieve geest van het gemeentebestuur. Het
toont ook in sociaal opzicht zijn tijd te
begrijpen, want om de bevolkingsaanwas
(nu ongeveer 3000 zielen) op te vangen,
ligt al een uitbreidingsplan gereed, even
eens va,n architect Van Steenhardt Carré.
Het plan omvat een paar honderd wonin
gen, een kleuterschool, een wijkgebouw,
voor het Wit-Gele Kruis en een nieuwe
brandweergarage. De gemeente heeft nog
behoefte aan nieuwe industrie om de on
geveer 50 pendelaars, (welk getal zeker
zal uitgroeien) naar Zaandam en Am
sterdam werk bij huis te geven.
Uit zijn werkkamer naast de raad
zaal richt burgemeester P. Groot soms
de blik in de verte, alsof hij in de toe
komst wil zien
I. A.
Maandag hield drs. W. de Hey, pe
dagoog te Nijmegen, als laatste in de cy
clus die „De Koepel" te Rotterdam orga
niseert een zeer constructieve lezing over:
„Opvoeding in een veranderende wereld".
Opvoeding, aldus de spreker, staat mid
den in de sociale werkelijkheid, dus mid
den in de veranderingen waar onze hui
dige maatschappij aan onderhevig is.
Deze maatschappij ontbeert nadrukkelijk
een vast sociaal patroon. In gesloten ge
meenschappen leeft men volgens tradities,
die ruimte voor sociaal initiatief van het
individu doen ontbreken. Daartegenover
staaf echter, dat het Hele leven in de ge
meenschap, en dus ook de opvoeding, een
vaet- aaneenschakeling van gewoonten
is geworden, waaraan een ieder zich zal
en moet houden, maar die tevens zeker
heid voor de toekomst geven.
Deze gesloten gemeenschappen zijn ech
ter aan het verdwijnen. Tradities worden
verbroken en daarmee vervalt de hou
vast. onder meer ook weer bij de opvoe
ding. De ouders geraken in onzekerheid.
Zij moeten bepaalde invloeden weren uit
het opvoedingsmilieu, waartegen zij mach
teloos staan Zij worden dus genoodzaakt
door de veranderingen van de sociale
structuur, een opvoeding te zoeken, los
van vele tradities, die de jeugd een lei
draad moet zijn bij de opbouw van hun
sociaal bewustzijn.
Allereerst moet de moderne opvoeding
ruimte laten om het kind zelfstandig te
doen worden, het zelfverantwoordelijkheid
bij te brengen en het zelf beslissingen te
leren nemen Moderne opvoeding is dus
terug te brengen tot. het probleem: „Hoe
maken wij onze jeugd tot zelfstandige in
dividuen?" En onder deze zelfstandig
heid zullen we dan moeten verstaan gees
telijk zelfbezit en niet, het materieel sla
gen in het leven, het maatschappelijk suc
ces.
Primair bij dit geestelijk zelfbezit is de
voorwaarde, dat men afstand moet kun
nen doen van zichzelf. Zich niet blind sta
ren op de bevrediging van de subjectie
ve behoeften van het individu, maar de
objectieve waarden van de dingen over
wegen. Ook bij het onderwijs dient men
hier rekening mee te houden. Het kind
moet worden geleerd, de objectieve, de
blijvende waarde van de dingen te zien.
dus zelfstandig te denken en te oordelen
Echter, er is geen opvoeding tot zelf
standigheid mogelijk als het kind geen
vrijheid wordt gegeven. Een vrijheid
natuurlijk, die het kind kan dragen. Het
milieu waarin het kind wordt opgevoed
moet zodanig worden geschapen, dat er
voor een dergelijke vrijheid plaats is. De
jeugd zal hiervan, op de altijd aanwezige
uitzonderingen na. geen misbruik van
maken. Onderzoek heeft, uitgewezen dat
de moderne jeugd zeker niet wenst te le
ven in een ongeordende wereld. Zij eist
de vrijheid, de sociale orde te handhaven.
Drs. de _Hey pleitte In dit verband voor
een vrijheid bij de opvoeding, die maat
schappelijk bezien redelijk is en die ge
schraagd wordt door een besef van zelf
verantwoordelijkheid.
De opvoeders zullen in deze vrijheid
moeten blijven corrigeren. Zij zullen
eisen kunnen stellen, maar genoodzaakt
zijn, deze eisen te motiveren Het motief
moe» worden ontleend aan de innerlijke
waarde van de dingen die geëist worden.
De jeugd moet derhalve leren die waar
den zelf te zien. Zij zal leren beseffen dat
de levensvormen veranderen, maar de
waarden van bet leven niet. In dit ver
band moet de jeugd ook kritisch kunnen
zijn. Ze moet Ieren afstand te nemen van
de d'.<ngen die hem door de maatschappij
als waardevol worden gesuggereerd, van
uit deze afstand deze waarden objectief
te beoordelen.
Tenslotte legde de spreker er de nadruk
op, dat we het kind ten allen tijde ais een
persoonlijkheid moeten benaderen, zijn le
vensstijl en zijn expressief vermoeen als
die van een persoon beoordelen. De vol
wassenen moeten sterker komen tot een
volkomen belangeloze ontmoeting met
de jeugd, opdat deze niet de indruk krijgt
dat alle verhoudingen in de moderne
maatschappij verzakelijkt zijn. Anders
zal deze jeugd, die een geborgenheid no
dig heeft, nog wantrouwender komen te
staan tegenover de haar opvoedende ge
neratie.
Gisterenmiddag is op 54-jarige leeftijd
plotseling overleden de burgemeester van
Zaltbommel, de heer A. H. Buissink- Om
bat de burgemeester zich niet wel voelde
had hij een afspraak met zijn dokter om'
zich na de vergadering te laten onderzoe
ken. In het ziekenhuis werd hij tijdens
een gesprek met de internist onwel en
overleed ter plaatse. De heer Buissink
was sinds 1947 burgemeester van Zalt-
Dommel.
(Van onze correspondent)
De laatste jaren is het kale Leidse sta
tionsplein, dat een zeer slechte entree
van de sleutelstad vormde, voor velen
een bron van ergernis geweest. Men heeft
enkele plannen ontworpen, die echter vrij
spoedig weer werden verworpen, omdat
de kosten te hoog en de belangstelling
van zaken- en bedrijfsleven te gering wa
ren.
Thans heeft de Rotterdamse architect K.
Landers een bebouwingsproject ontwor
pen, dat naar wordt verwacht op korte
termijn zal worden gerealiseerd. Het plein
zal volgens dit project worden bebouwd
met een flatgebouw van 120 meter lang,
11 meter diep en 25 meter hoog. Het zal
on de -begane grond bestaan uit een aan
eengesloten winkelgalerij vervolgens vijf
woonlagen met als top twee kantoorlagen.
die zullen worden verhuurd aan de Rijks
gebouwendienst.
Over de financiering van dit grootse
plan, dat vijf miljoen zal vergen, is of
ficieus reeds overeenstemming bereikt.
De bouw zal worden uitgevoerd door de
Rotterdamse aannemingsmaatschappij
J. P. van Eesteren en men verwacht ko
mende lente de eerste spade in de grond
te kunnen steken.
De Staatssecretaris van onderwijs, kuns
ten en wetenschappen heeft een rijks
adviescommissie ingesteld voor het ver
lenen van opdrachten op het gebied der
momumentale kunsten. Tot leden zijn be
noemd: J. B. Bakema, te Rotterdam; Y. S.
Dijkstra, te Emmen; prof. V. P. S. Esser,
te Amsterdam; F. Spanjaard, te Scheve-
ningen; prof. A. Troost, te Nuenen en mr.
L. J. F. Wijsenbeek, te 's-Gravenhage.
Tot zijn niet stemhebbende vertegen
woordiger in de commissie heeft de
Staatssecretaris benoemd mr. J. F. M. J.
Jansen, en tot diens plaatsvervanger G. A.
Giltay Veth. Secretaris is P. Reurslag te
's-Gravenhage.
De commissie heeft tot taak de minister
van o.k. en w. te adviseren met betrek
king tot het verlenen van opdrachten
voor werken van monumentale kunst
(beeldhouwwerk, wandbeschiideringen,
e.d.).
TWEE televisiecommentators heb
ben van gedachten gewisseld over de
Lunik Woodrow Wyatt van de B.B.C.
en Boris Belitzky, de specialist inzake
wereldruimte van Radio Moskou hiel
den over de televisie een kort debat.
Boris Belitzky zei tenslotte: wij weten
hier nog niet veel van de maan. Het
enige, dat we met zekerheid weten is,
dat het geen grote kaas is. Tevens zijn
we er volkomen zeker van, dat, wan
neer de Amerikanen de maan zullen
bereiken, we er een comité van ont
vangst zullen l/ebben. dat hen hartelijk
zal begroeten
Boris Belitzky was feitelijk een bee
tje brooddronken van enthousiasme,
zoals de burgers van Sovjet-Rusland
dit waren, na de eerste, in triomfan
telijke bewoordingen gestelde berich
ten uit het Kremlin over de Lunik. De
ze berichten hadden wel wat weg van
een mededeling van het Oppercomman
do van de Wehrmacht z.g. Maar Boris
kon enthousiast zijn. Het Westen is
even beduusd geweest van het feit. dat
het Kremlin in staat, bleek, de eerste
satelliet door de wereldruimte te laten
snellen.
We zullen ons hier niet verdiepen in
de vraag, of de sovjet-geleerden zich
een beetje verrekend hebben. In de
Verenigde Staten wijst men er op. dat
't gewicht van de satelliet en het gro
te aantal instrumenten, welke er in ge
monteerd waren, onwillekeurig het
vermoeden wettigen, dat het. niet de
bedoeling kan zijn geweest, de Lunik
voor goed weg te schieten. Men geeft
toe, dat het desondanks een prestatie
was, om een kunstmaan zo dicht bij de
echte maan te brengen. Maar men
troost zich toch met de gedachte, dat
het nog steeds mogelijk is, dat het een
Amerikaanse raket zal zijn, die het
eerst de maan bereikt. Ondanks Boris
Lebitzky en ondanks de enthousiaste
studenten, die op het Rode Plein de
satelliet Lunik doopten, naar luna
(maan) en nik (van Spoetnik). Blijk
baar waren ze in de overtuiging ge
bracht, dat de maan het doei was van
het projectiel, hetwelk nu officieel
„Mestja" is gedoopt, hetgeen illusie of
droom betekent.
Op de satelliet en op alle instrumen
ten stond trots een U.S.S.P 1959 aan
gebracht. Er zal echter nimmer een
mens zijn, die deze handtekening zal
kunnen controleren, want het Sovjet-
Russische pronkstuk heeft slechts een
uiterst geringe kans, ooit weer de aar
de te naderen of er op terug te vallen.
Algemeen wordt aangenomen, dat het
eerlang, na een miljoen jaren of zo, in
de brandende gloed van de zon zal ver
dwijnen. Overigens weet men nog niet
zeker, welke invloeden de andere pla
neten er op zullen uitoefenen, waar
door het veel eerder uit zijn baan zal
worden getrokken, om dan zijn onder
gang tegemoet te snellen,
In de "erenigde Staten gaat men nu
met een grimmige vastberadenheid
aan de slag, om het Project Discoverer
ten uitvoer te brengen: elke maand
een raket de wereldruimte in en om de
twee maanden een raket in de richting
van de maan, bovendien nog een ra
ket in de richting van de planeet Ve
nus.
''aar za' ons c'us ongetwij
feld een wedloop opleveren tussen de
twee grote concurrenten in de race
door de wereldruimte en naar de maan.
Want de Russen zullen uiteraard niet
stil blijven zitten en wel het een *en an
der met het afschieten van de Lunik
geleerd hebben.
Hiertegenover beschikken de Ameri
kanen over hun sprekende en kijkende
satellieten, de typen „Atlas", die voor
zien zijn van een teleca.mera, welke
honderdduizenden kilometers ver ziet
en van een radio-apparaat, dat allerlei
gegevens zal uitzenden. Naar 't schijnt,
hebben de Russen ook een dergelijk
apparaat, dat het fameuze „hiep, tiep,
biep uitzendt. Tot dusver zijn ze erg
karig geweest met het verstrekken van
gegevens omtrent deze signalen Het
Amerikaanse apparaat zendt Morse-te
kens uit.
Intussen blijven de Sovjet-geleerden
enthousiaste verklaringen aan de lo
pende band afleggen. Ze hebben een
satelliet beloofd, die om de maan zal
cirkelen. Volgens Nicolas Anblème. lid
van de sovjet Russische Academie,
worden er reeds machines en appara
ten gemaakt, die op de menselijke
stem reagerea e n daarmede geleid
kunnen worden.
Een andere geleerde deed voorspel
lingen aangaande verbazingwekkende
elektronische apparaten.
Ais alles uitkomt, wordt 1959 't won
derjaar der techniek....
In een propagandabijeenkomst van de
kieskring Leiden van de K.V.P heeft de
lijstaanvoerder prof. Romme maandag
scherpe kritiek geleverd op de uitspraak
van prof. Oud. dat de liberalen in geen
geval met de socialisten in een kabinel
zitting zuilen nemen.
Prof Romme hekelde in het algemeen
het in deze verkiezingscampagne naar
voren gekomen gebruik om negatieve uit
spraken te doen ten aanzien va.n de komen
de kabinetsformatie. Wanneer prof. Oud
bijvoorbeeld navolging zou vinden' dan
zou reeds bij voorbaat een brede-basis-
kabinet of een rechts kabinet met deel
neming van de liberalen tot de onmoge
lijkheden behoren. Het staatkundige on
verstand zou dan hoogtij vieren en het
land zou reeds voor de verkiezingen in
het slop raken en daarna onbestuurbaar
zijn.
Volgens de katholieke fractieleider is
dr. Drees met deze verkiezingstaktiek be
gonnen. In een radiotoespraak stelde deze
namelijk dat 't niet waarschijnlijk zou zijn
dat de P. v. d. A. in de regering zal
terugkeren. Prof. Oud deed er toen een
schepje bovenop en kwam' met een ca
tegorische verklaring, dat geen liberalen
en socialisten in één kabinet zitting zouden
hébben In een interview zei de liberale
lijsttrekker daarna, dat hij dit heeft ge
zegd, omdat de kiezers moeten weten
waar zij aan toe zijn. Een dergelijke uit
spraak acht prof. Romme onjuist, omdat
de kiezers niet in de eerste plaats moeten
weten waar zij met de heer Oud niet aan
toe zijn. maar veeleer waar zij met hem
wél aan toe zijn.
JIËlslIiËX'j-^'••eSb -■ V -> s
Deelneming van Nederland aan de
NATO maakt het noodzakelijk, dat ook op
Soesterberg een aantal squadrons straal
jagers wordt gestationeerd. Na de ver
lenging van de startbanen op dit vlieg
veld zijn speciale veiligheidsmaatregelen
getroffen. Tenslotte is besloten de reèds
bestaande plannen tot 't overplaatsen van
het 700ste squadron, uitgerust met F-
86K straaljagers te bespoedigen.
Dit heeft minister Staf geantwoord op
een brief van mr. A. P. Korthals Altes,
de burgemeester van Zeist, betreffende
het gevaar van op Soesterberg gestatio
neerde straaljagers.
De burgemeester deed van dit antwoord
mededeling in de raadsvergadering van
maandag. De minister schreef nog-, dat
met bovenstaande mededelingen volgens
hem werd aangetoond, dat de regering
al het mogelijke doet om dit viie'gveld
dat in een dicht bevolkte streek ligt te
ontlasten.
De Kon. Industriële Mij. v.h. Noury
en Van der Lande te Deventer, die het
voornemen had te Sligo in Ierland een
chemische fabriek te vestigen, heeft mee
gedeeld, dat zij van het plan heeft af
gezien wegens „onverwachte ongunstige
marktontwikkelingen". De onderhande
lingen met de plaatselijke autoriteiten te
Sligo werden ongeveer anderhalf jaar ge
leden begonnen.
De Amerikaanse staatssecretdi',s
van buitenlandse zaken, de tO-fif
rige John Foster Dulles, lieeft
gens een mededeling van het ft?'
te Huis in Washington tijdclvr
zijn functie neergelegd. Dulles
opgenomen in het militaire "a\.
ter Reed-hospitaal tc Washingt°'
om daar een hernia-operatie
ondergaan. Bij zijn aankomst
het hospitaal werd hij feeƒ7''0
door het hoofd van de geneeskW1'
dige dienst.
