Culinair en spiritueel
festijn in Rivièrahal
m
s
Lezen en schrijven bij katholieken
Wurgende greep op onderwijs
missie in Zuid-Afrika
van
rs
boekenweek
Wim Kan nog eens „dunnetjes
over de drempel
if
Botsing eiste
27 levens
Katholieke boekhandel
is op de goede iveg
Regeringsmaatregelen inzake rassenscheiding
leiden tot vernietiging
SÜ
n
In ROTTERDAM
Halbstarken" stalen
sigarettenaanstekers
Ruiintevaartexpositie
in Amsterdam
VOORDRACHT PROF. ROGIER IN ALKMAAR
Opheffing Ned. Inst,
voor Int. Culturele
Betrekkingen
Öelastingfaciliteiten
^0°r gedemobiliseerden
K
A
H.H. Wijdingen
«f
Minister Cals opende
nieuw laboratorium
L 2
DONDERDAG 5 MAART 1959
PAGINA
b ff
ff "lak
k
s
Si.
^'t de beste koffiebonen!
fl
*1°rmaal - coffeïnevrij - espresso
Feest openen overbodig
Journalisten-cabaret
Door politie over grens gezet
•r
ff
ff
het getal, dat aansluiting geeft
op het einde van de woningnood!
Radicale wijziging
l
0t,geren KVP Apeldoorn vraagt
>5» 14 en 15 maart zullen in de kapel
v$w het Theologicum der Missionarissen
V het H. Hart (M.S.C.) te Stein (L.)
k. "hgr. dr. G. Lemmens, de volgende
de M.S.C.-congregatie tot
In een beschouwing van een medewerker in Zuid-Afrika, gepubli. j
ceerd in ons blad van 27 februari, over de politiek en liet sociaal J
systeem van de Zuidafrikaanse regering, dat liet blanke en zwarte
ras apart houdt als twee niet te combineren elementen, werd gewag I
gemaakt van 't onderwijs op nationalistische leest, hetwelk de „spes
patriae" in de „juiste richting" moet bewerken. Dit aldus schoeien
geschiedt om steun te krijgen van het jonge kiezerskorps, dat een
grote uitbreiding onderging door het verlenen van kiesrecht vanaf
18 jaar.
Het zijn vooral de maatregelen op onderwijsgebied, welke de Missie
in Zuid-Afrika zeer zware slagen heeft toegebracht. De Zuid
afrikaanse Bisschoppenconferentie heeft verklaard, dat de regering
het gehele katholieke onderwijs met alle kracht ondermijnt.
Zonder subsidie
Toekomst zeer somber
Zusters van King ztvaar
getroffen
Veilig zwijgen
Met zorg bereid!
normaal coffeïnevrij - espresso
3* li*
V oor Utrechtse universiteit
=3
Gisteravond en hedenmorgen heeft
'aR ook Rotterdam zijn boekenfeest
^leefd. Een feestelijk en toepasse-
'A versierde Rivièrahal liet werk
'ah J. C. Tybout bood de feest-
v }f. ^igers, iv.o. de -burgemeester
'l,evrouw Van Walsuin,
en
onderdak.
ten: door journalisten, die (soms)
lavj programma werd gevuld door
JjS' ^rijvers, die van „niets" „iets"
lc€ 'lle'V opschroeven lot „alles"
P Un
o«»i °or cabaretiers, die „alles" tot
3j?ij weten terug te brengen. Het
aa» j; een buitengewoon plezierig feest
nccJ. ^(v°rden. Het bal, dat tot besluit
SS;! aals vond, zal echter niet ieder
-V" ^oden hebben, wat ervan ver.
werd.
XWI
"a
Burgemeester Jan Walsum en
Henriëtte Holthausen aan een van de
welvoorziene buffetten.
Advertentie
Na een woord van welkom namens de
Rotterdamse boekverkopers sprak bur
gemeester Van Walsum een volgens hem
overbodig openingswoord, waarin hij
vaststelde, ddt de opkomst voor de feest
avond bewees, dat de boekhandelaren een
goed initiatief hebben genomen en dat
de Rotterdammers het boek een goed hart
toe dragen. Ook in Rotterdam blijken der
gelijke manifestaties voldoende belang
stelling te trekken.
Henriëtte Holthausen nam vervolgens
de leiding en gaf een toelichting op het
menu. Gezien het feit dat een mens niet
leeft van brood alleen en zelfs niet alleen
van Elzasser Aardappelsla, om maar eens
één gerecht te noemen, werd tijdens dit
bescheiden culinair feest het woord ge
voerd door de heer M. Paulissen. die iets
vertelde qver wijn in het algemeen en
over de geserveerde wijn in het bijzonder
Hij verving de heer Maurice Roelants, die
evenals de heer Godfried Bomans, die
ook 't woord zou voeren, verhinderd was,
zij het om geheel verschillende redenen.
Anthonie van Kampen en Leo Uitten Bo
gaard vertelden iets van eetgewoonten van
andere volkeren, waarbij de laatste, op
vergeeflijke wijze van zijn onderwerp af
dwaalde. Hij verdedigde de Rotterdamse
mentaliteit tegenover de Amsterdamse.
Een bezitter van de laatste had hem n.l.
gewezen op de onmogelijkheid, om in.
Rotterdam een boekenfeest te organise
ren. omdat men daartoe „cultuur" moet
bezitten. De wijn werd aangeboden door
de werkcommissie voor Collectieve Wijït-
propaganda in samenwerking met het
comité National de Propagande en Faveur
du Vin.
Na een korte pauze kwam het Amster
dams journalistencabaret op het hun nog
al wat moeilijkheden bezorgende po
dium. Er werd druk met micorfoons ge
manipuleerd, maar hetgeen er dóór
kwam. maakte dat ten volle de moeite
waard. Na bespreking van dit program
ma „Pers-Vers", eerder in ons blad, ach
ten wij ons van uitvoerige behandeling
ontslagen. Er is terecht luid geapplaudi-
seerd en de vraag rijst slechts, wanneer
Rotterdam zelf met een dergelijk journa
listencabaret komt. Zolang dit nog niet
het geval is. kunnen de Amsterdammers
gerust nog eens terugkomen.
Wim Kan werd vervolgens ingeleid door
Mies Bouwman, die na het culinaire
festijn, de gastvrouwelijke taak van Hen
riëtte Holthausen had overgenomen. Hij
bracht een liedje in de geest van de avond
en bleef im de stijl, door dit af te lezen,
hetgeen hem door niemand kwalijk geno
men werd. Vervolgens toonde hij
zich verbaasd ever de tegenwoor
dige jeugd, die of nozem wordt, of rechten
gaat studeren. Voor het óverige liet hij 't
aan de zaal over, om (opnieuw) verbaasd
te zijn, over zijn enorme woordenregen.
„Moet", aldus Wim Kan, „de jeugd niet
eens plichten gaan studeren?" „Echt iets
voor Rotterdam, om een dergelijke facul
teit in te stellen".
-.An 't end kwam Corry ook nog effe.
Vink zó leuk. Altijd an't end komt Corry
nog effe. Doet ze net, of ze niet wil kom-
me, maar vertel mij wat; ze stond t'r al
lang op te wachte".
Waarmee Wé maar zeggen willen, dat
Corry Vonk In de slotovatie werd betrok
ken. De bloemen, die Henriëtte Holthau-
seh eerder had ontvangen, verwisselden
van eigenaar.
Een aantal musici van het Metropoie-
orkest verzorgde de voetnoten. Een van de
prijswinnaars van de tijdens dit bal ge
houden limmerickwedstrijd bewees wel,
dat de Rotterdammers niet zo snel te ver
murwen zijn. als het om uitbundig fees
ten gaat.
Wellicht zal een volgend jaar, want
dat een avond in dergelijke geest ieder
jaar terug moet komen staat vast de
organisatie iets soepeler zijn. dan nu het
geval was. Wat meer uitbundigheid, wat
meer zwier. Rotterdammers, om te be
werken, dat het bal na het boekenfeest,
inderdaad een boekenbal wordt en geen
„boekensteunenbal", hetgeen, het moet
gïzegd worden, het gisteravond nog net
niet was.
s
II1
(Van onze correspondent)
Dezer dagen ontving de sigaren-winke
lier L. aan het Willemsplein te Arnhem
bezoek van vijf Duitse jongemannen. Het
waren typische representanten van 't gil
de der „Halbstarken". Zij vroegen enke
le aanstekers te mogen zien. De zoon van
de winkelier toonde verscheidene exempla
ren met het resultaat, dat een ervan werd
gekocht.
Tijdens het gesprek met de jongemannen
bukte de verkoper zich even onder de
toonbank, om een weggerold schroefje op
te rapen. Dit bood de ongenode gasten de
gelegenheid vier kostbare aanstekers van
de toonbank te grissen.
Pas toen de knapen zich verwijderd had
den ontdekte de zoon van de winkelier
de diefstal. Hij snelde hen achterna en
het lukte hem de knapen juist in de buurt
van het hoofdbureau van politie te achter
halen- Er kwamen spoedig enige agenten
naar buiten, zodat de jongens niet alleen
konden worden ingerekend, maar ook de
gestolen aanstekers voor de dag kwamen.
De jongens zijn naderhand door de Vreem-
delingen-politie over de grens gezet.
(Van onze Amsterdamse redactie)
B. en W. van Amsterdam voelen voor
de suggestie van enkele raadsleden om In
de hoofdstad een internationale ruimte
vaarttentoonstelling te organiseren
Zoiets als de succesvolle „Atoom"-ex-
positle op Schiphol. Het gemeentebestuur
zal alles in het werk stellen om deze
ideeën levensvat baarheid te geven.
Deze radiografisch overgebrachte
foto toont bergers bij de volkomen
verwrongen en geheel uitgebrande
overblijfselen van een grote bus,
welke op de Pan-Amerikaanse
hoofdverkeersweg te Cortazar in
Mexico tegen een stilstaande vracht
auto is opgereden. Beide voertuigen
vlogen onmiddellijk in brand met
het gevolg, dat 27 mensen het leven
verloren. Identificatie van de sloffe,
lijke resten is onmogelijk. De vracht
auto zou geladen zijn geweest met
alcoholhoudende dranken vermoede,
lijk contrabande.
Het ministerie van onderwijs, kunsten
en wetenschappen deelt het volgende me
de: op het gebied der buitenlandse cultu
rele betrekkingen bestond tot dusverre een
taakverdeling tussen het ministerie van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
enerzijds en het Nederlands Instituut voor
Internationale Culturele Betrekkingen
anderzijds. Het ligt in de bedoeling der
regering in de toekomst deze zorg in haar
geheel onder te brengen bij het ministerie
van O.K. en W.. De reden hiervoor is niet
te vinden in een mindere waardering
voor het werk van het Nederlands In
stituut,- dat integendeel ten zeerste op
prijs wordt gesteld, maar wel in de fei
telijke ontwikkeling van de laatste tijd.
Van een verslaggever)
„Lezen en schrijven bij Katholieken", aldus was de voordracht getiteld,
welke prof. dr. L. J. Rogier gisteravond in Alkmaar in het kader van de
Boekenweek heeft gehouden. In deze rede heeft prof. Rogier „het ver
schijnsel der culturele inertie hij de Nederlandse Katholieken", dat hij
enkele maanden geleden op de landdag van de St.-Adelbert.Vereniging in
Nijmegen heeft belicht, meer getrokken in het literaire vlak. Het betoog
samenvattend kan men zeggen dat prof. Rogier de taak, welke de
katholieken zich (wel) stellen, nl. „het erfdeel der vaderen handhaven
en terugeisen", wil verslaan als een opdracht om aan de lectuur van de
mensen bij te dragen en aldus de katholieke levensbeschouwing te propa
geren en te demonstreren.
Prof- Rogier betoogde dat de uiet-
geloofsgenoten in toenemende mate de
verwachting gaan koesteren dat van ka
tholieke zijde bijdragen aan de culturele
schat van de natie worden geleverd. Op
de katholieken rust de plicht deze ver
wachting to honoreren. Zij moeten zich
losmaken van de •.ghetto-mentaliteit".
Het isolement mag niet meer een omhei
ning zijn maar moet een krachtcentrale
worden, van waar wij uitgaan. De lite
raire vruchten van eigen terrein moeten
ook voor anderen'' bestemd kunnen zijn.
Spr- noemde het in dit verband een ge
lukkige ontwikkeling, dat de katholieke
boekhandel steeds meer „opengebroken"
wordt. Nog maar eer: halve eeuw geleden
had de katholieke boekhandelaar een
beroep dat veelal door de koster van de
kerk als nevenfunctie werd uitgeoefend
slechts vrome prentjes te bieden en spe-
cimina van kerkelijke kunst", welke het
produkt waren van een verregaande wan
smaak.
Na de eerste wereldoorlog is de katho
lieke boekwinkel radicaal van structuur
veranderd. Zij helpt thans de bewustzjjns-
vernauwing onder katholieken, waaraan
zij mede debet is, ongedaan te maken-
Door hetgeen zjj te bieden heeft, is zfj
thans ook ,naar de ervaring leert, ge
zocht door niet-katholieken. De katho
lieke boekhandel is haar taak ,<te propa
geren en te demonstreren wat uit de ka
tholieke levensvisie aan kunst, weten
schap en literatuur wordt gegeven" gaan
(Van onze oorrespondent)
Iafdeling Apeldoorn van de Jongeren
teaahisatie van de KVP heeft zich met
«ei \9X°°rstel tot het kringbestuur gewend.
sNii!?n. gevraagd of her; niet wen-
£.is, dat zij die gedurende maanden
iN'itaire dienstplicht hebben vervuld,
tl tijd een zekere compensatie krijgen
gel
af
tet'
eb'
)0'
vorm van vrijstelling van belasting
Sw'tende een periode, welke overeen
«i-j biet de in werkelijke dienst doorge-
Mjl "te tijd. Wanneer dit te ver zou gaan
de Apeldoornse KVP-jor.geren be-
ttv'jje facU'lteiten ten aanzien van loon-
r tn-komstenbelasting.
1MB
Jtijj'aken en diaken worden gewijd: W.
fl. rrt -rrjikt.
Keyenburg; J. Verdonschot, Ne-
Arn. Croonen, Eindhoven; L.
Rutges, Mont-
u u u
hu-, ergen, Castricum, J.
h
-tt -H- Groenewegen, Naaldwijk;
Alb. Schellekens, Breda; Jac. Lam-
Hengelo: Mat. van Langen, Am-
'ijjj' Scheer, Kampen; Car. Goossens, An-
eh H. Vergouwen, Hoeven.
De bisschoppen, die in het begin van
dit jaar hebben vergaderd, wijzen erop,
dat de vooruitzichten voor het katholieke
missie-onderwijs aan de Zuidafrikaanse
''7'C '"V de blanken: meisjes van de HIGH school in Springs. Ook daar
';cn prachtig apostolaat. Het Zuidafrikaanse meisje moet leren om
echt vrouw te worden en voor hel gezinsleven open te staan.
negers zeer somber zijn. Binnen twee jaar
zal het katholieke onderwijs vernietigd
blijken. Twee factoren in de regerings-
politiek hebben deze ontmoedigende situa
tie geschapen, zo verklaarden de bisschop
pen: ten eerste de opheffing van de re-
geringssubsidies en ten tweede de intrek
king van de officiële erkenning van som
mige scholen. Sedert de Bantoe-onderwijs
.A v
Er zijn vrouwen nodig, die met een
echt apostolisch hart willen helpen.
Zuster Consilia Post O.P. uit Nieu-
werkerk aan de IJssel met zwarte
kinderen.
in 1953 in werking trad. moesten 24 scho
len van de missie gesloten worden. F.r
blijven er thans nog 662 over.
De hardste slag kwam verhoudingsge
wijs aan bij de middelbare scholen en
kweekscholen. Geèn enkele kweekschool
wordt meer erkend met a]s gevolg dat
de diploma's van deze scholen waardeloos
zijn. Bovendien is één der kweekscholen
door de regering gesloten, terwijl een an
dere voor sluiting staat. Negen katholieke
middelbare scholen vier ervan waren
de grootste van het land werden reeds
gesloten.
»Pe wurgende greep op de onderwijs
opleiding en het middelbaar onderwijs zal
spoedig zijn zware tol eisen", zo ver
klaarden de bisschoppen.
De onderwijswet van 1953 bepaalde, dat
al de scholen voor inheemsen, opgericht
en geleid door de missionarissen, aan de
staat zouden worden overgedragen of ver
der zonder subsidie gedreven dienen te
worden. De meeste kerken zwichtten voor
de dreiging, behalve de katholieke. Zij
stichtten «en fonds om het .verlies van sub.,
sidies ad 5'It miljoen gulden per jaar al
thans voorlopig op te vangen. De Zuid-
Afrikaanse katholieken, een kleine min
derheid, brachten de kapitale som van 7
miljoen gulden bijeen. De bisschoppen
wijzen er echter op, dat het fonds ma
ximaal slechts zal reiken tot het hegin
1961. Ondertussen moesten reds enkele
scholen gesloten worden.
De verklaring van het Episcopaat ein
digt met 'n ernstige waarschuwing. „Daar
de financiële middelen verdwijnen, wordt
het steeds moeilijker voor de Kerk haar
kostbaar onderwijs-systeem te behouden.
De toekomst van het katholieke Afrikaan
se onderwijs ziet er zeer somber uit. Deze
wordt echter nog ontmoedigender, als
men haar bekijkt tegen de achtergrond
van de opkomende rebellie en 't godsdien
stige indifferentisme, welke geboren wor
den in de neutrale staatsscholen. Zoals wij
over de gehele wereld kunnen zien. is de
katholieke Kerk het sterkste bolwerk te
gen anarchie, indifferentiesme en commu
nisme. Het is te betreuren, dat de zo le
vensbelangrijke invloed der katholieke
Kerk in Zuid-Afrika onmogelijk wordt ge
maakt. De geschiedenis zal uitwijzen, hoe
tragisch dit is geweest".
Bijzonder zwaar getroffen door de maat
regelen tegen het missie-onderwijs zijn de
Dominicanessen-missiezusters van King
William Town in Zuid-Afrika. Haar missie
wordt beschouwd als het. grootste mis
sie-instituut, van zusters aldaar. Circa 1000
zusters werken in. plm. 60 huizen, ver
spreid over 8 diocesen, op opvoedkundig,
sociaal en medisch gebied voor zwarten,
kleurlingen en ook blanken. Haar gebied
omvat Kaapstad-provincie, Transvaal en
Oranje Vrijstaat.
Deze congregatie bezit huizen in Euro
pa waar zusters worden opgeleid voor
uitzending; in ons land in Venlo; Alber-
tushof geheten. Sinds de oorlog vertrok
ken vandaar 70 Nederlandse zusters naar
genoemde missie.
Zij heeft verder een noviciaat voor Zuid-
r::'""
verstaan, een taak, welke zjj gemeen heeft
met de katholieke scholen, instellingen
van hoger onderwijs en bibliotheken.
Prof. Rogier stelde dat de katholieken
op cultureel terrein ondanks de boven
geschetste verblijdende evolutie van de
„cultuuruitdragerij" nog altijd niet de
plaats innam waarop zij kwantitatief recht
hebben. Hoewel er factoren in het spel
zijn, die we niet zelf in de handen heb
ben, dienen we toch, aldus spr., op de
eerste plaats de schuld bij ons zelf te
zoeken. Dr. Schaepman heeft er al op ge
wezen dat er tegenover de opgeëiste
en sinds de vestiging van de Bataafse re
publiek in 1795 welttelijk verkregen
rechten plichten staan, dat er tegenover
een krijgen een geven moet staan. Poel-
hekke signaleerde aan het eind van de
vorige eeuw al het feit dat de deelneming
van katholieken aan de wetenschapsbe
oefening gering is. Onder de studenten
waren er toen nog geen 7katholieken
Poelhekke sprak eufemistisch van
„nog geen helft" terwijl 35 'ie van de
bevolking katholiek was. Het Thijm-ge-
nootschap, dat mede op instigatie van
Poeihekke is opgericht, heeft zich sinds
dien ingezet voor de bevordering van de
wetenschapsbeoefening door katholieken.
De belangstelling voor middelbaar onder
wijs onder katholieken vertoont thans een
verheugende ontwikkeling. Het aantal
leerlingen benadert het percentage katho
lieken van 40%. Op de universiteiten is
het percentage kath. studenten nu 29
De achterstand op het gebied van de
exacte wetenschappen is echter nog be
schamend. Dit is te meer te betreuren
daar de problematiek rond de cybernetica
en de atoomsplitsing juist zo nauw ge
lieerd is met levensbeschouwelijke vragen.
Wie algemene tijdschriften op het gebied
van de medicijnen, de scheikunde e.d., na
1945 verschenen, naslaat, bemerkt, aldus
spr., dat er een teleurstellend aantal arti
kelen van katholieke zijde in zijn versche-
nen:. 0°k 'n andere algemene wetenschap
pelijke tijdschriften zijn de bijdragen van
katholieke hand gering in aantal. Door-
eengenomen bevatten deze bladen nog
geen 10 pet. „katholieke pennevruchten".
IVlen voelt nog steeds de gevolgen van
de mentaliteit rond de eeuwwisseling en
daarvóór, dat het publiceren in algemene
periodieken voor katholieken maar een
kwaljjke zaak en uit den boze was.
Deze geest heeft de opvoeding van onze
directe voorouders beheerst mannen als
Poelhekke en Thjjm hebben nochtans een
ander voorbeeld laten zien met hun publi-
katies in De Gids en de Groene Amster
dammer en wjj zjjn er nog niet (geheel)
aan ontgroeid.
Er is van katholieke kant nog een „vei
lig zwijgen", vooral in de exacte weten
schappen. „Wij moeten ons echter losma
ken van deze roomsheid zonder moeder-
kerkelijk bewustzijn", aldus prof. Rogier.
De gedachten werelden van katholieken en
niet-katholieken mogen niet zonder mr» r
naast elkaar staan, maar moeten raak
punten hebben. Daartoe dienen ook de
katholieken van hun kant te lezen cn
vooral te schrijven.
Een talrijk gehoor heeft het boeiende
betoog met grote belangstelling gevolgd
De avond was georganiseerd door de
boekhandel Jan Kühne te Zaandam.
(Advertentie)
Zuster Simona Entius O.P.
Gouda bij de zwarten.
uit
afrikaanse roepingen en een noviciaat
voor roepingen uit de naturellen.
Het hoge peil van het onderwijs en de
liefdevolle verpleging trekken zeer veie
niet-katholiekenn aar scholen, internaten
en ziekenhuizen. En „goodwill" betekent
immer de eerste stap op weg naar een
eventuele bekering.
Maar de maatregelen van de regering
bedreigen dit werk, op onderwijsgebied
vooral, met de ondergang door inhouden
van subsidies, intrekking van erkenning
en sluiting, doordat bepaalde gebieden
tot verboden gebied worden verklaard
ofwel voor de blanken ofwel voor de zwar
ten.
Het is de wurgende greep van de Zuid
afrikaanse regering op de activiteiten
van de katholieke Kerk. Eentactiek en
systeem, welke het gehele land dreigen
te voeren tot een bloedige chaos.
v:
In het missichospitaal te Glen Grey; rechts zuster Mathilde Moonen O.P.
- uit Rotterdam.
Na vele jaren van voorbereiding en
wachten op uitvoering in verband met de
situatie op de geld- en de bouwmarkt, is
j eindelijk dezer dagen het nieuwe Ana-
lytisch Chemisch Laboratorium van de
Rijksuniversiteit te Utrecht gereedgeko
men.
Het fraaie en royaal opgezette nieuwe
gebouw is gelegen aan de Croesestraat,
naast het gebouw voor organische schei
kunde. Het biedt studiegelegenheid voor
120 eerste jaarsstudenten, doch heeft een
totale capaciteit van 350 personen. Het
.kwam lot stand onder directie van de
Rijksgebouwendienst; architect was ir.
G- J. Urbancik, terwijl de inrichting van
het interieur voor een groot deel ge-
1 schiedde volgens de adviezen van ir J.
Holstein, architect van de Rijkscom
missie voor de Monumentenzorg. De kos-
ten van deze nieuwbouw bedroegen 6 a
7 miljoen gulden.
Bij ontwerp en uitvoering van het ge
bouw is dankbaar gebruik - k'
vele gegevens, ver-'rakt hi .-h'
van andere universitaire en 'ustriële la
boratoria. Het geheel maakt *en uitste
kende indruk Ook aan de esthetische
vormgeving is grote zorg besteed In dit
verband vallen vooral de inrichting van de
bibliotheek en van de kantine op. alsmede
de symbolische gevelversiering van het
frontgebouw, ontworpen en uitgevoerd in
i baksteen-mozaïek door de Amsterdamse
wandschilder en glazenier B. Hendriks.
Vanmiddag is het nieuwe laboratorium
met enige plechtigheid door minister Cals
geopend-
