Jeugdige huisvrouw uit
Utrecht „Miss Bril 1959"
Chief
Whip
Prinses Irene': troef
Canadese Meren
op
De mythe van de
universiteit
Pullovers
Peek&Cloppenburg
mÊSËm
SERIE-PRODUKTIE
VAN DAF-JES GESTART
elke woensdag
jongens-
markt
mm
wders
Spannende finale in Amsterdam
Bijna aanvaring
op proeftocht
Middenstandswensen
voor nieuw Kabinet
'mm
1111
Eerste kopers ontvingen officieel
hun
nieuwe wagen
Vier gelukkigen
Leidse universiteit
schreef de 5000ste in
Big' Ben honderd
jaar
Congres nationaal
lekenapostolaat
Prestige-strijd rond onderwijzers-toelating
R. K. M. betreurt liét
vertrek van mr. Bachg
VICTORIA
- WATER
Vrouwelijk
enthousiasme
V li
DINSDAG 24 MAAKT 1959
PAGINA 3
Dat was in 1575 anders.
v:
Vrij en blij
Ook de H. A. L.?
Compromis
zuiver wol
licht van gewicht
Italiaanse kleuren
zorg bereid!
normaal - coffeïnevrij espresso
Üiil
ll| !||i;
it*
PiSsil
SÉRI
iiifi
aglll
iiillf
Nationale trots
Van Doornelaan
Dealers
Gezichtsbedrog
Geen „automatisme"
Uit de beste koffiebonen!
MiSeggg
normaal coffeïnevrij espresso*
(Van onze correspondent)
Met een ietwat wonderlijke plechtigheid
in de senaatskamer van de universiteit
te Leiden, waar de student slechts in rok
pleegt binnen te komen om ten overstaan
van een met toga getooide hoogleraar te
promoveren, is gistermorgen op nogal ge
moedelijke wijze de vijfduizendste student
aan de Leidse universiteit ingeschreven.
Rector magnificus prof. dr. H. L. Lam
zat in zijn colbertjasje, geëscorteerd door
andere universitaire autoriteiten en de
vijfduizendste betrad eveneens in onoffi
cieel kostuum dc kamer, die andere stu
denten slechts bij het verlaten van de
universiteit in bepaalde gevallen kunnen
betreden.
De 42-jarige heer Karei Hendrikus Bak
ker bevond zich echter niet op geheel
voor hem onbekend terrein. In Indonesië
behaalde hij reeds zijn artsexamen, maar
om praktijkbevoegdheid in Nederland te
krijgen, is een aanvullende studie nood
zakelijk. De heer Bakker hoorde van de
rector magnificus, dat de Leidse univer
siteit in 1575 startte met een aantal stu
denten, dat kleiner was dan het aantal
hoogleraren: 16 tegen 18. Thans kent Lei
den 195 hoogleraren, die sinds gistermor-
ggen aan vijfduizend studenten de weten
schapsbeoefening bijbrengen.
Het heeft tot ver in het begin van deze
eeuw geduurd, voordat het eerste dui
zendtal werd behaald: in 1916; elf jaar la
ter werd het getal 2.000 bereikt en twin
tig jaar later het derde duizendtal. Toen
ging het vrij vlot: in 1947 kwam het ogen
blik, dat vierduizend studenten tegelijk
aan de universiteit van Leiden studeer
den.
(Van onze verslaggever)
Als op 26 juni koningin Elizabeth aan boord van haar jacht Briftania dc St.-Lau-
rence Seaway officieel zal openen, is de „Prinses Irene" al op weg naar Chicago, de
stad welke zich dank zjj de nieuwe Seaway hoopt te ontwikkelen tot een grote zee
haven, wellicht ten koste van New York.
GISTERMIDDAG VOND DE VERKIEZING plaats van Miss Bril .7.95.9 in het
4Polio-paviljoen te Amsterdam. Dc gelukkige.was Emmie Mcydam uit Utrecht,
wordt hier gefeliciteerd door Helène van Dam uit Amsterdam, die dc beker
aan haar moet afstaan.
^an
onze Amsterdamse
redactie)
"Een vrouw met een bril
Ean er zeer aantrekkelijk
litzien". Onder dit veel
belovend motto werd gis
teren in het Apollopavil-
ioen in Amsterdam dc
boor dc Stichting „Oog
en Bril" een instelling
van de samenwerkende
"pticiënsbonden geor
^"iseerde wedstrijd om
"e titel „Miss Bril 1959*
inhouden. Hoé aantrekke-
J-lk bewees dc winnares,
■Je lieftallige en jeugdige
h)cvrouw Emmy Mcydam
fl't de Lange Nicuwstraat
in Utrecht, een 18-
,lar'ge schoonheid, echt
genote van een metselaar
en moeder van een baby
Van een half jaar.
Uitermate nerveus had
fl'eze ex-kapster het laat-
ste spannende kwartiertje
afgewacht en ze straalde
^an verrassing toen bleek.
flat de deskundige jury
•1Ulst haar had uitverko-
rab. Gekleed in een
prachtig lang avondtoilet
,an zilverbrokaat, waarbij
faar charmante avondbr.il
'b de moderne modetin-
'eh blauw-wit en fraai
^garneerd met een de-
t?ratie van blauwe parel
bes uitstekend paste, ont-
Vins ze al* een vorstin
huldeblijken. Haar
/Oorgangster Miss Bril
k|a8 in de persoon van
*hej Heieen van Dam uit
^■fbsterdam kuste haar en
balkte haar de sjerp over,
rv7ijl mevr. M. L. E. C.
v Wijck-Dyckhoff, echt
genote van de hoofdstede-
'ik-e wethouder, het ge-
flkkige mevrouwtje de
jUsselbeker overhandigde.
f"atuurlijk was er ook een
^bitterende tuil bloemen,
i "Ik vind het ontzettend
'buk allemaal''. was haar
f?rste reactie en ze ver
fde ons. dat ze pas en
kele weken voor de halve
finale van 11 februari in
Utrecht voor het eerst
een bril was gaan dragen.
De opticien had haar toen
aangeraden mee te doen
met de wedstrijd. Haar
foto werd in de voorron
den met nog 28 andere
„uitgepikt" en zo ver
scheen mevrouw Meydam
in haar woonstad als een
der demi-finalistes in het
Gebouw voor K. en W. En
ook daar viel ze al op,
want ze behoorde tot de
negen, die om de eind
overwinning mochten
strijden.
Maria van der Eist, de
bekende lady-speaker
en gastvrouw in de KRO-
Televitrine, hield voor
zede deelneemsters aan
kondigde een praatje.
„Een bril geeft de vrouw
een beter verzorgd uiter
lijk. Het gezicht klaart op
en de vrouw kijkt weer
vrij en blij de wereld in.
Een vrouw die „aan de
bril moet" kan dit acces
soire zo mooi benutten
om haar persoonlijkheid
te accentueren vooral
wanneer ze bij een be
paald toilet het iuis'e
montuur kiest!" Heel
jammer vond mevrouw
Van der Eist het, dat veel
dames en meisjes zich nog
genêren een bril te dra
gen.
De finalistes werden
vervolgens, getooid met
een zonnebril voorgesteld
aan de jury, waarin be
halve een Duitser en een
Belg o.m. zaten mevrouw
Lottgering-Hillebrand,
mevr. Ida de Leeuw-Van
Rees (modevormgevings-
desfcundige stond op het
programma), de schoon
heidsspecialiste mevrouw
M. van Oort-Van der
Goes en de industriële
vormgever Wim Gillis.
De eerste beoordeling
nam toen een aanvang.
Stuk voor stuk schreden
de chic geklede, opge
maakte en gekapte bril-
lendraagsters door de zaal
en mevrouw Van der Eist
prees de combinaties van
middaigtoilet en dagbril.
die namen droegen als
Nocturne, Jucella, Tha-
leia, Golden Lady en Ely-
sée.
Parade-
Tijdens de tweede „pa
rade" waren de dames
gekleed in schattige
avondrobes en cocktail
japonnen. De bijpassende
avondbriilen schitterden
in de felle lampen van de
film. en tv-camera's.
Vier huisvrouwen, twee
mannequins, een steno
typiste, een fotomodel en
pen kapster lieten de keu
rende blikken van jury
en publiek langs haar
heen gaan, in spanning
de uitslag verbeidend.
En die bracht dan met
„Correllux'' voor Emmy
Meydam de zegepraal met
294 punten. De tweede
prijs met zes punten min
der was voor de Rotter
damse mannequin Loulon
Ruggenberg, Nieuwe Bin
nenweg 58. Haar avond-
bril „Jucella F" was af
gezet met gouden plaatjes
en daarop pareltjes. Der
de met 265 punten werd
Rita van Mierlo, fotomo
del uit Amsterdam, die
een „Nylor Are" droeg,
geheel van doublé met
trass-garnering en schok
vrije ophanging der gla
zen met nylondraad.
Nederland heeft dus
sinds gisteren weer zijn
„Miss Bril". Of is het
eigenlijk niet dit keer
„Mrs Bril", want de win
nares is immers ge
trouwd?
De'„Prinses Irene", groot 8526 brt., is de
Noors-Nederlandse troef, van de Oranje-
Fjell Lijn in de strijd om het goederen
vervoer van en naar een van de grootste
Amerikaanse en Canadese industrie-ge
bieden, thans beter bereikbaar dank zij
een grotfdige kanalisatie van de meren en
een reductie van het aantal sluizen van
22 tot 7.
De Prinses Irene is er klaar voor. Giste
ren vertrok het schip in de mist voor een
vierdaagse proeftocht, waarna het samen
met de Prins Willem van Oranje zal wor
den ingezet op de nieuwe maandelijkse
sneldienst.
Het zal druk worden op de Seaway. Een
twintig maatschappijen onderhouden reeds
geregelde diensten op de Canadese Meren,
ondanks de beperking, welke de vorst
daar de scheepvaart drie maanden oplegt.
Na de opening zullen minimaal nog eens
acht rederijen er een kans wagen. Moge
lijk is bij de .nieuwkomers" ook een Ne
derlandse onderneming, namelijk de Hol-
land-Amerika Lijn.
De Prinses Irene is een compromis tus
sen een vracht- en een passagiersschip.
Hij biedt onderdak aan circa 150 passa
giers, voor wie een plezierige en gezellige
accommodatie werd gebouwd.- De reder
ziet voor zijn passagiersvervoer mogelijk
heden op het transatlantische traject tus
sen Montreal en Europa v.v. en voor de
zesdaagse tocht over de meren zelf van
Montreal naar Chicago of terug denkt hij
aan liefhebbers van een korte cruise. Het
Ineens dook gisteren aan stuur
boord van de Prinses Irene een
grote koopvaarder op. Het was de
Duitser August Thysscn, die dwars
op de stilliggende Prinses Irene
dreigde in te lopen. „Volle kracht
vooruit" besloot men op de brug
van het nieuwe schip. De Duitser,
die het gevaar tijdig zag, sloeg ach
teruit, zodat hij nog net achter de
Prinses Irene vrij kon komen. Tus
sen de schepen was geen vijftig me
ter zee meer
Londens beroemde baken, dc ho
ge kiokketoren van de parlements
gebouwen, die aan miljoenen men
sen over de gehele wereld bekend
is ais „Big Ben", viert deze zomer
zijn honderdste verjaardag. De klok
begon op 31 mei 1859 dc tijd aan te
geven, maar pas elf dagen daarna
begon zij ook de uren te slaan. In
juni a.s. zal een tentoonstelling
worden gehouden om de honderdste
verjaardag te vieren.
De klok heet niet „Big Ben". Dit
is feitelijk de naam van een 13%
Ion wegende klok, die de laagste
klanken voortbrengt.
Er waren zestien paarden voor
nodig om deze klok van de gieterij
in Whitechapel door Londen naar
zijn plaats van bestemming te
trekken. De Londenaren doopten
haar al spoedig „Big Ben" naar Sir
Benjamin Hall, de eerste commis
saris voor publieke werken, wiens
departement verantwoordelijk was
voor de installatie.
De herdenkingstentoonstelling zal
worden gehouden in de Jewel To
wer van Westminster, een van de
laatst overgebleven gedeelten van
het oude paleis van Westminster.
De géhêle zomer zal de kiokketoren
door schijnwerpers worden ver
licht.
Het Landelijke Centrum der Katho
lieke Actie belegt naar aanleiding van
de vastenbrief 1959 van het Nederlandse
Episcopaat over de Kerk als instituut
en gemeenschap een nationaal leken-
apostoiaatscpngres. dat gehouden zal
worden in Bouvigne te Breda od 24 en
25 september 1959.
De commissie Plasscbaert die reeds
enkele jaren haar studies aan dit on
derwerp heeft gewijd, zal een samen
vatting ervan als filosofisch en theolo
gisch pre-advies indienen. Het congres
zal aansluiten op het tweede wereldcon
gres voor lekenapostolaat te Rome.
Vier gespreksgroepen zullen enkele
facetten van het studie-onderwerp be
spreken.
HET IS DE LAATSTE WEKEN
nogal heet toegegaan rond het aanne-
nemen door de Tweede Kamer van
het wetsontwerp tot toelating van de
onderwijzers tot de universiteit voor
de studie in psychologie en pedago
giek. Nu kan een pittig steekspel rond
een omstreden zaak een schouwspel
opleveren van hoog geestelijk gehalte.
Als de wapens deugdelijk zijn en met
vaardigheid gehanteerd worden kan
het de moeite waard zijn, zoiets mee
te maken. Het tegendeel is echter het
geval als er .met kromme speren ge
werkt wordt en er maar plompverlo
ren wat gestoken wordt.
Wat er zich in de krantenarena
rond dit wetsontwerp heeft afgespeeld
heeft me vooral aan dit laatste soort
tournooi doen denken en ik kan me
voorstellen dat menig toeschouwer de
bekoring heeft gevoeld te gaan fluiten
of op nog drastischer wijze van zijn
misnoegen blijk te geven. Een zaak,
die op hoog niveau van redelijkheids
argumenten behandeld had moeten
worden, is verworden tot een heksen
ketel van emotionaliteit, waarbij
soms alle nuchtere verstand en rede
lijk denkvermogen compleet zoek le
ken. Het was in ieder geval geen re
clame voor de groep, die krachtens
zijn vakopleiding de weg naar de
universiteit voor zich opeiste. Jammir,
want zo komen ook de ongetwijfeld
talrijker goeden in het kwade luchtje
te staan van de slechten.
Zelden heb ik zo'n hoeveelheid kol
der en zulk een verwarring van be
grippen aangetroffen als in de ein
delozen reeks ingezonden stukjes te
gen de'actie der professoren en stu
denten (waarmee ik met name niet
een verdediging van de studenten
actie op me wil nemen). Er is ge
schermd met de democratisering van
het onderwijs, die in dit wetsontwerp
een triomf zou vieren, alsof deze iets
anders zou betekenen dan alleen dat
intieme en hartelijke interieur van het
schip is er bijzonder voor geschikt.
Naast de maandelijkse sneldienst blijft
de Oranje-Fjell met de kleinere schepen
de wekelijkse afvaarten uit de verschil
lende havens langs de meren onderhou
den. Twee van deze schepen worden niet
temin aanzienlijk vergroot en in 1961 zal
de Prinses Margriet de uitbouw van de
vloot completeren.
Wanneer het koninklijke jacht Brittan-
nia de feestvierende zeehaven Chicago
binnenloopt, ligt daar reeds de Prinses
Irene om te bewijzen, dat de Noors-Ne
derlandse combinatie niet van zins is haar
eerste positie onder de Seaway-vaarders
prijs te geven.
Speciale prijs
leeftijd
jaar
kleine stijging per maat
(Van onze Haagse redactie)
q®'et bestuur van de Ned. R.-K. Midden-
s^flflsbond heeft een brief aan het be-
<2'Ar van de K.V.P. verstuurd, waarin de
(A'Mtingen van de N.R.K.M. over de te-
eer van mr. K. van Rijckevorsel en
Cj verdwijnen van de middenstandsspe-
'st mr. Bachg worden weergegeven.
®Wel het bestuur de verkiezing van
^an Rijckevorsel toejuicht wordt het
zeerste betreurd, dat een van de wei-
tyA5 deskundigen op het terrein van het
1^'flflen- en kleinbedrijf niet zal terug-
9^ e,n. Hierdoor wordt afbreuk gedaan
itj" As goede samenstelling van de KVP-
aangezien één der drie midden-
^deskundigen (Peters. V. d Heuvel
.Bachg) niet terugkeert,
tw'et K.V.P.-bestuur wordt gevraagd een
SQeï>reking te beleggen met de katholieke
9vp'a'e organisaties om zich te beraden
'ij, f de oorzaken die tot deze ontwikke
lt hebben geleid.
hl,/1 de kringen van de N.R.K.M. vestigt
6i> ''r de aandacht op, dat de bisschop-
^4 het in hun mandement van februari
ten sterkste ontraden hebben, dat er
Sb, r de sociale organisaties propaganda
Al gemaakt voor „standskangidaten"
"e Kamerverkiezingen.
(Van onze Haagse redactie)
Verleden weck heeft de Ncd. R.-K. Mid
denstandsbond een aantal desiderata voor
gelegd aan de K.V.P.-fractie waarop men
graag de aandacht wilde vestigen in ver
band met de Kabinetsformatie.
Deze wensen zijn de volgende: algemene
kinderbijslag; realisering van een vrijere
loonvorming, mede ter verzekering van
een stabiel prijsniveau; fiscale maatrege
len in het kader van de bezitsvorming ter
bevordering van de kapitaalvorming bij
de middenstand; de totstandkoming en
verdere uitbreiding va,n de p.b.o. in de
sectoren ambachten, vervoer en horeca;
het afstoten van taken door de overheid
ten behoeve van de bedrijMichamen; de
vertegenwoordiging van de middenstand
in het sociaal-economisch comité van de
EEG; bevordering van een spoedige tot
standkoming van een interimregeling van
heit. middenstandsonderwijs. alsmede van
de rechtspositie van huurders bij onteige
ning van bedrijfspanden
Tenslotte brengt de bond de behartiging
van de belangen in de transport- en bouw
sector onder de aandacht van de fractie.
De N.R.K.M. hoopt dat er een afzon
derlijke bewindsman zal komen voor de
mddenstand die ook in het kabinet kan
meespreken over sociale en fiscale aan
gelegenheden.
ïlCTOMj
Natuurlijk bronwater
bevat vele
genae* krachtige
minerale bestanddelen
Meer dan 70 jaar
de meest gevraagde
tafeldrank
•- ii;:.:;:.
:-.s,
-v
EINDHOVEN, maandag.
(Van onze automobielredacteur)
ZIEZO, met ingang van vandaag lopen ze in Eindhoven van de band. Officieel
en met een blijdschap, die aan ontroering grensde, heeft Huub van Doorne
vanmiddag de eerste twee DAF-personenwagens, die in serie-produktie waren
vervaardigd, aan de kopers overgedragen en dat is dan het begin van een nieuw
en veelbelovend hoofdstuk in de geschiedenis' van de Nederlandse automobiel
industrie. De droom van Huub van Doorne, om vóór zijn zestigste jaar nog met
een Nederlandse personenwagen op de markt te komen, was werkelijkheid ge
worden en drieduizend mensen juichten luid en uitgelaten toen de eersteling,
een mokka-geel Dafje, langzaam door de lopende band werd afgeleverd en heel
voorzichtig de vier witte bandjes op de begane grond plaatste, gelijk een kleuter,
die nu voor het eerst alleen uit wandelen gaat.
i
Dit eefste exemplaar was bestemd voor
i jhr. mr. J. Th Smits van Ooyen, de voor-
I zitPer - van de Kon. Nederlandse Automo
biel Club, die lang geleden, toen de eer
ste geruchten over een D A F - po reon en wa
gen in omloop kwamen, aan de gebrs. van
Doorne een brief-stuurde, waarin hij
schreef: Ais die auto er komt. moet i'k er
een hebben. Ik weet niets Van die auto,
zetts niet van wat voor type hij zal zijn,
maar als u hem bouwt, moet heit oen
JHR. MR. J. TH. M. SMITS VAN
OYEN VAN ECKART, voorzitter
van de K.N.A.C., kreeg de eerste
D AF -personenauto toegewezen, en
mevr. T. Smulders-Bcliën, Neder
lands enige vrouwelijke burge
meester de tweede. De heer W.
van Doorne, mevr. Smulders, mr.
jhr. Smits van Ogen en dr. H. van
Doorne.
goeie zijn". Het tweede DAF-je werd
overgedragen aa.n de enige vrouwelijke
burgemeester van Nederland, mevrouw T.
Smulders-Bellën uit Oost-West en Middel-
beers. die deze automobiel ten geschenke
kreeg van haar gemeentenaren bij gele
genheid van haar twaalf en een halfjarig
ambtsjubileum. Jhr. Smits van Oyen was
enthousiast en noemde de nieuwe wagen
tjes .de reizende ambasadeurs van Ne
derland" en mevrouw Smulders-BeUën
stak. bij het aanschouwen van 'haar eigen
wagen, een speech af. welke de directie
leden het personeel van DAF en de ge
nodigden. niet licht zullen vergeten.
..Ik had gedacht een standaard-uitvoe
ring te krijgen en nu staat me hier een
super-de-luxe-model met witte banden en
een wit dak. Fantastisch. Daar zullen de
heren van Doorne wel méér van weten.
Ik heb een groene kleur gekozen, ten
teken van hoop, dat ik met deze wagen
nog veel voor mijn gemeentenaren zal
mógen doen. Ik zal de auto direct aan
St.-Christoffel en aa,n de H. Maria toe
wijden, om geen ongelukken te maken,
Hee] hartelijk dank, ik hoop, dat de we
reld zal worden overstroomd met DAF-
jes.." Vrouwelijk en spontaan werd bot
allemaal uitgeroepen en de aanwezigen
juichten want men begreep, dat dit wa
gentje een goede en zorgzame moeder
had gevonden.
De jongste werknemer ln het DAF-
bedrijf. de 15-jarige Pietje Klaassen bood
mevrouw Smulders en enkele andere da
mes bloemen aan. de burgemeester van
Eindhoven, mr. dr. Ch. van Rooy, viel
de eer te beurt de lopende band officieel
ln werking te mogen stellen „had Ik
ook niet gedacht toen ik tijdens de oorlog
met de gebroeders Van Doorne die aller-
-eerete wankele drie-wieter probeerde,
waarmee we om het huig reden en ge
regeld omvielen" en dr. Huub van
Doome hield een exposé over wat hij
nu van deze nieuwe auto dacht,
„Waarom zou Nederland, dat op gebie
den als scheepsbouw en uitvoering van
waterwerken vooraan staat, op het gebied
van de automobielindustrie moeten ach
terblijven? Uit de vele gelukwensen en
brieven is mij gebleken, dat Nederland
er nu als geheel trots op is, dat ons land,
na zovele jaren, weer een woordje kan
meespreken op automobielgebied. Velen
van u zullen zich afvragen welk percen
tage van de auto hier in Nederland wordt
gemaakt. Wel, 85 procent van de totale
waarde wordt in ons land besteed. De
prijs, die bij de lancering van de wagen
is genoemd, zullen wij handhaven. Alleen
is het jammer dat de verhoogde omzet
belasting het plan, de standaarduitvoe
ring van de auto minder dan 4000 gulden
te doen kosten, verijdeld heeft. Op iedere
in Nederland verkochte wagen drukt
nu 1000 gulden aan fiscale lasten, dit nog
zonder rekening te houden met N.V.- en
Inkomstenbelasting
Na de officiële aflevering van de eer
ste wagens werden de gebrs. Van Doorne
door de secretaris van de ondernemings
raad. de heer C. Broos, hartelijk gefelici
teerd en kwam de burgemeester van
Hors't-America (het geboortedorp van de
gebrs Van Doorne) plechtig verklaren,
dat zeer binnenkort in deze gemeente een
laan naar de Gebr. v. Doorne zou worden
gedoopt. AIg symboo) van dit eerbewijs
had hij voor de gebrs van Doorne een
straatnaambordje meegenomen.
In de eerstkomende weken zal de pro-
dflkt'ie van het DAF-je nog maar betrek
kelijk langzaam op gang komen maar
straks, als de fabriek op volle toeren
draait, zal er om de 2 minuten en vijf
tien seconden een DAF-pensonen wagen
van de band komen. „De post. die wij
van de kopers ontvangen, legt een zwa
re druk op ons", aldus de heer Van
Doorne, wij zullen daarom de wagens
volgens een bepaald schema aan de 125
dealers doen toekomen en bij hen ligt
de verantwoordelijkheid op grond van
de volgorde van binnenkomst der bestel
lingen de afleveringen in het eigen
rayon te bepalen. De export-afdeling
maakt goede vorderingen met de opbouw
van een agentenorganteatie, doch met de
aflevering voor export zal pas begonnen
worden als de grote hoeveelheden Ne
derlandse bestellers die reeds het vorig
jaar hun bestelling plaatsten, aan een
wagen geholpen zijn". I
werkelijk talent in onze maatschap
pij zijn ontplooiingskansen kan krij
gen. Men heeft hele betogen opgezet
over mensen, die zoveel jaren gestu
deerd hebben en dus tot de universi
teit toegelaten moeten worden, alsof
de aard van deze studie verder niet
ter zake doet. Men heeft hoog van de
toren geblazen, dat ook (dat „ook" is
kostelijk!) onder de afgestudeerden
van het VHMO zovele ongeschikten
zijn voor universitaire studie, alsof
de remedie voor de arme universiteit
dan zou zijn, er nog maar een schep
ongeschikten bovenop te doen
Opmerkelijk is in dit verband, dat
men zich zo hardnekkig vastklampt
aan de rechten van het einddiploma
HBS A, dat toch ook toegang ver
leent tot bepaalde hogere studies, ter
wijl dan betoogd wordt, dat de on-
derwi jr met volledige bevoegdheid
in ont wikkeling zeker niet achterstaat
bij de abituriënt van HBS A (Ook in
het pas uitgegane rekest van de
kweeksehoolleraren wordt dit argu
ment breed uitgemeten). Ik kan het
er mee eens zijn; als de HBS A-afge
studeerde hogere studies mag maken,
dan ook de bevoegde onderwijzer, die
zijn kweekschool heeft afgemaakt.
Maar zou het niet redelijker en zake
lijker zijn en eerlijker om te erken
nen, dat de toelating van de abitu
riënt HBS A tot hogere studies op
zichzelf al een grote vergissing is?
Men moet aan die vergissing niet nog
eens een andere toevoegen, maar de
eenmaal gemaakte vergissing herstel
len. Dit herstel wordt mogelijk-in Tiet
thans aanhangige ontwerp van wet
op het voortgezet onderwijs. Het is
dan ook wel een hoogst merkwaardig
moment, om juist nu dit HBS A-
paard van stal te halen.
VOOR DE NUCHTERE toeschouwer
is het duidelijk, dat heel deze aange
legenheid tot een prestigekwestie ge
maakt is; de mythe van de universi
teit. Als men maar op grond van zijn
beroepsopleiding tevens toegang krijgt
tot de universiteit, dan stijgt het
maatschappelijk aanzien van het be
roep. Dus: het onderwijzers-diploma
moet deze toegang garanderen. Ik ge
loof dat men zich hier aan een ern
stig gezichtsbedrog overgeeft. De on
derwijzer vervult een functie van on
schatbare waarde in de samenleving,
maar dit heeft met academische stu
die niets van doen. Het interesseert
mij in het geheel niet of een onderwij
zer toegang heeft tot de universiteit.
Het enige wat mij in hem interes
seert, wat ik van hem eis en waarvoor
ik hem hogelijk waardeer is, dat hij
een goed onderwijzer is, die jonge
kinderen op een voortreffelijke ma
nier de lagere-schoolontwikkeling
deelachtig weet te maken. Daarvoor
hoeft hij helemaal geen hogere stu
dies gemaft te hebben, noch ook
daar geschikt voor te zijn.
Misschien is het wat overdreven
gezegd, maar ik zou haast geneigd
zijn te stellen, dat de academisch be
gaafden juist daardoor eerder minder
geschikt zijn voor het onderwijzers
ambt. Het een en het ander vergt een
geheel andere geestesinstelling. Ik
raak hier iets aan wat in de discussies
voor zover ik zie, vrijwel geen rol
heeft gespeeld en toch m.i. van emi
nent belang is. Zijn onderwijzers on
geschikt voor de universiteit omdat ze
minder zouden weten dan een ander?
Och kom, iemand die talent en lief
hebberij heeft, spijkert een hoeveel
heid benodigde parate kennis heus
wel bij. Dit was m.i. een zwak punt
in het betoog van de 23 professoren.
Van veel meer belang is, dat de
kweekschoolopleiding, als ze goed is,
de jongeren een geheel andere gees
tesinstelling en een geheel andere
karakterhouding geeft dan juist no
dig is voor het volgen van hoger on
derwijs. Ze moet bij uitstek praktisch
gericht zijn. de zin voor en vaardig
heid in het praktische handelen bij
brengen. Dit is niet maar zo iets wat
aan de buitenkant aankleeft, het raakt
de persoon, zijn karakter, zijn instel
ling tegenover zijn werk. Deze hou
ding is uitstekend voor het werk, dat
de onderwijzer wacht, maar ze is
geen voorbereiding op hoger onder
wijs, in tegendeel, ze is er, op zich ge
nomen, een belemmering voor.
DAT WIL NATUURLIJK IN HET
geheel niet zeggen, dat onder de aspi
rant-onderwijzers er geen zouden zijn
met werkelijke aanleg voor acade
mische studies, in het geheel niet. Het
wil nóg minder zeggen, dat aan deze
getalenteerden de toegang tot de uni
versiteit niet gemakkelijk zou moeten
worden gemaakt, veel gemak
kei ijker dan tot nu toe het geval
is geweest; dit zou ook zeer wel te
verwezenlijken zijn en ontmoet van
de kant van de universiteit ook geen
bezwaar.
Als men deze weg bewandeld had,
had men èn de getalenteerde onder
wijzer èn de universiteit, het hoger
onderwijs, een dienst bewezen.
Door het automatisme te scheppen
van „de" onderwijzersopleiding als
toegang tot de universiteit heeft men
noch het één noch het ander gedaan,
doch alleen maar de mythe der uni
versiteit bevorderd (men mag er niet
aan denken als zoveel andere beroeps
opleidingen eens dezelfde pretentie
gaan krijgen!), een misplaatst maat
schappelijk standsbewustzijn in de
hand gewerkt, voor een aantal grondi
ge teleurstellingen de weg bereid en
het hoger onderwijs een kwade dienst
bewezen en het in een afweerhouding
gedreven. De wegen van de politiek
zijn klaarblijkelijk niet altijd die van
het nuchter denkend en nog minder
van het wetenschappelijk verstand
(maar dat laatste mag natuurlijk ook
niet. want ook de politiek is uiteinde
lijk „slechts een praktische vaardig
heid; honnie soit qui mal y pense).
E. PELOSI S.J.
