Dagblad voor Schiedam en omstreken Discoverer 2 in baan rond de aarde Nu drs. Schmelzer aan Econ. Zaken? Oorzaak tabaksconflict Nederlands ressentiment Leger staat achter de Indonesische premier rn Beelden van de tragedie in Tibet Prof. De Quay polst K.A.B.-er Koopt op tijd uw zekerheid V. J „RUIMTECAPSULE" AAN BOORD Luchtmacht zal pogen capsule boven Hawaii op te vangen FRED THOMAS OVERLEDEN -f-r Zeer fraai weer Duits advocaat: Rechter in Bremen zal 21 april uitspraak doen in kort geding Leuk hoedje, Kanselier! ÖSS: Djuandaondanks onrust in Djakartanaar Kuala Lumpur Dulles' toestand baart grote zorg VanguarcP-proef mislukt Het weer. NATIONALE LEVENSVERZEKERING-BANK Een groot journalist x. DE VRIJLATING VAN DE IIEER SCHMIDT Helikopterverbinding met booreiland in Noordzee Reacties uit Los Angeles Eerste poging met één raket twee kunstmanen te lanceren Nieuwe Amerikaanse satelliet DINSDAG 14 APRIL 1959 in baan rond de aarde Vandaag wordt opnieuw behandeling toegepast Van Beinum Britten spoedig naar de stembus? Zuidelijke wind Het weer in Europa nieuwe sc amsc courant Sinds gisteravond beschrijft een Ame rikaanse satelliet voor wetenschappelij ke doeleinden, de „Discoverer 2", een regelmatige baan om de aarde. De sa telliet is door de luchtmacht gelan ceerd van de basis Vandenberg in Ca- lifornië. Het opmerkelijke van de „Dis coverer 2" is, dat hij een onderdeel be vat, een z.g. „ruimte-capsule", die men op zjjn vroegst vandaag in de loop van de dag zal trachten te scheiden van de eigenlijke satelliet. De kans, dat men deze ruimte-capsule opvangt, wordt zeer gering geacht. Maar indien het experiment zou lukken, dan is er een belangrijke stap voorwaarts gedaan in de richting van bemande ruimtevluch- ten. De capsule, die slechts wetenschap pelijke instrumenten bevat, is namelijk groot genoeg om een levend wezen te vervoeren, aldus meldt U.P.I. De capsule, die naar de aarde moet terugkeren, weegt 70 kilo; is circa 42 cm lang en heeft een maximale middel lijn van 87 cm. Er bevindt zich geen zender in en men moet de capsule dus in handen krijgen om de gegevens, die door de instrumenten zjjn verzameld, te kunnen ontcijferen. Deze instrumenten meten voornamelijk de kosmische stra ling in de ruimte. De „Discoverer 2" is een verbeterde versie van de satelliet die op 28 februari op de luchtbasis Vandenberg werd ge lanceerd en die waarschijnlijk slechts een week in zjjn baan is gebleven. De scheiding van satelliet en capsule zal langs radiografische weg moeten geschieden. Na het signaal moet een zo genaamde „raket voor terugkeer", die zich in het onderdeel bevindt, zorgen voor afremming van de capsule opdat deze na terugkeer in de atmosfeer niet Maandagavond is onze collega Fred Thomas te Amsterdam overleden. Hij was tweeënvijftig jaar oud. Jarenlang is hij ziek geweest, lijdende aan een kwaal, die hij tijdens een journalistieke reis kort na de oorlog in Indonesië had opgedaan. Zij heeft in slechts geringe mate zijn taaie werklust kunnen rem men. Hij was een groot journalist, zijn werk en zijn krant zo ingrijpend toe gedaan, dat hij op de been bleef, tel kens weer opgaand in journalistieke on dernemingen alsof er geen ziekte was. Geregeld bleven zijn artikelen verschij nen. Hij had oen grote kring van trouwe lezers, die zijn werk bewonderden om de zeer persoonlijke klank die men erin kon beluisteren, de klank van het hart van Fred Thomas, die hield van de dingen waar hij over schreef, die altijd de mooie kanten van het leven zag en onder woorden bracht. Enkele maanden geleden was hij der- lig jaar bij de krant. In de huiselijke kring heeft hij dit met enkele van zijn collega's gevierd. Kort daarop is hij op nieuw naar het ziekenhuis gegaan, vol vertrouwen dat de bekwame geneeshe ren, die hem telkens voor maanden nieuwe kracht hadden gegeven, op nieuw zijn ziekte de baas zouden wor den. Zij heeft hem nu klein gekregen, maar ook om de wijze waarop hij haar jarenlang kamp heeft gegeven blijft bij in de herinnering als een groot man en een zeer hartelijk collega. Donderdagmorgen wordt Fred Tho- rnas, na een Uitvaartmis in de Krijt berg, zijn parochiekerk, begraven op Buitenveldert. Vanavond om tien over zeven zal A. van Domburg Fred Thomas voor de K.R.O.-microfoon herdenken. verbrandt. Als dc capsule een bepaalde hoogte heeft bereikt, moet er een para chute ontsnappen, die haar verder moet afremmen. Het is de bedoeling dat het onder deel in de buurt van Hawaii een hoog te heeft, die het mogelijk maakt dat vliegtuigen kunnen ingrijpen. Acht tweemotorige toestellen van de Ame rikaanse luchtmacht zullen dan tien minuten de tijd hebben om het onder deel op te pikken door middel van een trapezevormig vangnet dat onder de vliegtuigen is bevestigd, aldus meldt Reuter. Als de vliegtuigen er niet in mochten slagen het onderdeel op te vangen, zullen twee Amerikaanse torpedobootjagers misschien proberen om het uit zee op te vissen, want het kan drijven. De „Discoverer 2" bevindt zich aan het einde van oen Thor-able-raket die circa 26 meter lang is. yrtrnmtmism ..«„JU.- De wereld is geschokt door het drama dat zich in Tibet heeft afgespeeld en naar het schijnt nog afspeelt. Beter dan uit de schaarse berichten kan men uit deze foto's iets begrijpen van wat er gebeurd is. Op de foto boven ziet men Tibetanen, onder wie enkele monniken, hun wapens inleveren, terwijl Chinese sohlaten toekijken. Op de foto beneden een der verwoeste straten in de hoofd stad Lhasa. (Van onze. parlementaire redacteur) Kabinetsformateur prof. De Quay is nog geenszins van plan, zich door te leurstellingen te laten ontmoedigen. Hij heeft gisteren weer de weigering van prof. Thurlings. aan wie de portefeuil le van economische zaken was aange boden, te verwerken gekregen, maar hij is al weer bezig naar nieuwe gega digden om te zien voor dit departe ment. Economische zaken schijnt wel bijzonder veel weerstanden op te wek ken. De volgende kandidaat zal nu waarschijnlijk drs. Schmelzer zijn. Ook omtrent zijn ja-woord is men niet ge heel zeker. Nog sterker dan voor prof. Thurlings geldt voor de jeugdige staats secretaris van pbo n bezitsvorming, dat van zijn beslissing wel eens heel veel zou kunnen afhangen. Er is moed voor nodig om na het bedanken van eminente figuren al> prof. v. Berkum en prof. Thurlings, plus nog enige no toire leiders, uit het bedrijfsleven, het wél aan te durven. Maar drs. Schmel zer is uit een ander hout gesneden. Hij heeft een zeer grote belangstelling voor de politiek in de beste zin van het woord: het besturen van de staat. Er is een kans, dat hij met gezonde ambitie deze taak op zich zal nemen. De formateur was. nog voordat de beslissing van prof. Thurlings was ge vallen, naar Soestdijk gereden om de koningin op de hoogte te "stellen van het verloop van zaken. Hij maakte van de gelegenheid gebruik om in Utrecht de voorzitter van de K.A.B., de heer Mid delhuis, te lpezoeken. Het kabinet moet nog versterkt worden met een minister voor volkshuisvesting, terwijl er ook in de plaats van de heer Schmelzer naar een bewindsman moet worden gezocht voor de pbo en de bezitsvorming. Men noemt nu de naam van de verbondsse- cretaris van de K.A.B., de heer W. D. Lelieveld. Met mr. Blaisse zou hij mi nister of staatssecretaris kunnen wor- (Van onze weerkundige medewerker) In de eerste helft van april komen zelden zulke hoge temperaturen als thans voor. Maandag werd in Eind hoven en in Twente 24 gr. C. gemeten en aan de Noordzeekust steeg het kwik tot 18 a 20 gr. C. Vandaag voerde een zuidelijke wind opnieuw warme lucht aan met hoge temperaturen. Ten zuid westen van Engeland is een zeer diepe depressie aangekomen die naar Ierland trekt. Een storingsfront hiervan zal morgen in de middag of avond ook Nederland kunnen bereiken en aanlei ding geven tot een regent of onweers bui. Daarna zal iets minder warme lucht toestromen, maar het is te verwachten dat de temperatuur in de komende dagen voor april flink boven normaal blijft. yhnselier Adenauer brengt op het ogenblik zijn vakantie door in Noord-Italië. het dorpje Cadenabbia verscheen hij op straat met dit hoedje. De bevolking beleefde er wel schik aan. Wij trouwens ook. (Van onze correspondent in Bonn) Dr. Kessel, president van de zevende civiele kamer van het Landgerecht in Bremen, zal op 21 april a.s. uitspraak doen ill het korte geding der Verenigde Delimaatsehappij en de Senenibah ver sus de Deutsch-Indonesische Tabakhan- delgeselischaft in Bremen. Dc behan deling der zaak is gisteren laat in de middag geëindigd, nadat de advocaten der beide partjjen dr. Delius voor de twee Nederlandse cultuurondernemin gen cn dr. Willner voor de Bre- mense maatschappij aan het woord waren geweest en de president van het hot zich over enkele punten van de Indonesische wetgeving nog ophelde ring had laten geven. De twee Neder landse cultuurondernemingen eisen, dat een partij van 1559 balen Sumatra-ta- bak van de oogst 1958, die eind maart j.l. uit het vrachtschip Ulysses zijn ge lost, ter beschikking van een beheers instelling worden geplaatst (tegen een door de V.D.M. en Senembah te stel len borgsom van 250.000) totdat de rechter over de eigendom van de tabak uitspraak heeft gedaan en voorts, dat deze tabak, op straffe van een geld boete, niet mag worden verkocht op de tabaksinsclirjjving, die de D.I.T.H. begin mei in Bremen denkt te houden. De standpunten der beide partijen stonden uiteraard diametraal tegenover elkdar. Dr. Delius betoogde, dat de partij van 1559 balen, die van de onder nemingen der V.D.M. en Senembah ter oostkust van Sumatra afkomstig zijn (hetgeen de gedaagde partij niet be streed), geen eigendom van de Indone sische regering is en dat deze derhalve met het recht heeft ze via de Deutsch- Indonesische Tabakhandelgesellschaft in Bremen op de markt te brengen. Hij verdedigde het Nederlandse standpunt, dat de in december j.l. inderhaast afgekondigde nationalisa- tie onrechtmatig is, aangezien z\j ai- leen was gericht tegen de Nederland se ondernemingen, dat discriminatie volkenrechtelijk ontoelaatbaar is en dat bovendien de betrokken onderne mingen voor het verlies van hun be zittingen in Indonesië niet zijn scha deloos gesteld. Dr. Willner betoogde namens de ge daagde, dat de gronden waarop de ta bak is gekweekt, nimmer het eigendom van de Nederlandse cultuurmaatschap pijen doch altijd van de Indonesische staat zijn geweest, zodat er feitelijk van nationalisatie geen sprake is. Boven dien heeft de V.D.M. in 1957 in Sin gapore een partij van haar eigen on dernemingen afkomstige tabak uit Chi nese hand gekocht en het derhalve met de eigendomsrechten in dat geval niet zo nauw genomen. Dr. Willner sprak in dat verband van een speciaal tegen Bremen en zijn ta- bakshandel gerichte actie, die voort vloeit uit het Indonesische regerings besluit om de tabaksmarkt in ieder geval uit Amsterdam weg te halen. Hij noemde de Sumatra-tabak de sleu tel van de internationale tabakshandel en trachtte aan te tonen, dat de Ne- J?eüLandse ondernemingen geen bezwaar hebben gehad tegen verlegging van de markt naar Antwerpen of Kopenhagen. De directie der V.D.M. zou via de Indonesische vertegenwoordiging in Londen zelfs het voorstel hebben ge daan de oogst 1958 van Indonesië te kopen, op voorwaarde dat deze via Ko penhagen of Antwerpen zou lopen. Ook !in 4??. geval zou de V.D.M., volgens ar. Willner, geen aanspraken op het eigendom hebben doen gelden. Slechts tegen Bremen is met processen ge dreigd. In Bremen is men echter be reid met de Nederlandse ondernemin gen tot een regeling te komen. Dr. Will ner noemde de Nederlandse actie een mengsel van ressentimenten, falende politiek, miskenning der werkelijke si tuatie, vasthouden aan het verleden en afgunst, een en ander gecamoufleerd met slogans als discriminatie en naas- nng. Hij betoogde tenslotte, dat een Duitse rechter "niet bevoegd is de In donesische nationalisatiewet op haar grondwettigheid te onderzoeken aange zien elk aanknopingspunt!met eèn Duits belang ontbreekt. Hij eiste op grond niervan de aanspraken der V.D.M. en senembah voor niet ontvankelijk te verklaren en de Nederlandse maat schappijen te veroordelen tot betaling van de kosten van het geding. Pr- Willner erkende, dat in deze tabakskwestie het laatste woord nog niet is gesproken en dat de eigen domszaak waarschijnlijk tot in hoog ste rechtsinstantie, d.w.z. het Bonds- gerechtshof in Karlsruhe, zal wor den uitgevochten, hetgeen wel een aantal jaren zal kunnen duren. Roemenië Drie Roemeense vice- premiers, die ook de verantwoording voor bepaalde departementen droegen, zpn van hun ministeriële f ancties ont heven. Zij zullen zich nu uitsluitend moeten wijden aan hun coördinerende en controlerende taken als vice-pre miers. Het zjjn Emil Bodnaras, Stefan Voitec en Gherasim Popa. Premier Djuanda van Indonesië is gisteren voor een officieel bezoek van vijf dagen aan de Maleise federatie te Kuala Lumpur aangekomen. Hij heeft een ogenblik op het punt gestaan dit bezoek af te zeggen in verband met de onrust, die te Djakarta is ontstaan als gevolg van de vrijlating van de Neder lander Schmidt en het daarop volgende ontslag van de procureur-generaal Su- prapto. Uiteindelijk is hij echter toch vertrokken, erop vertrouwend, dat het leger hem in de rug wel zou dekken. Het militaire gezag heeft de premier niet teleurgesteld. Na afloop van een persconferentie, die anderhalf uur heeft geduurd en waarop Suprapto uitvoerig heeft be toogd, dat niet hij, maar zekere superi euren van hem verantwoordelijk zijn voor het vrijlaten van Schmidt, kregen de journalisten van een militaire woord voerder te horen, dat zij over het mee gedeelde niets mochten melden. Het so cialistische blad „Pedoman", dat al vóór de persconferentie in een artikel had aangedrongen op een nadere ver klaring voor het ontslag van Suprapto, kreeg van het militaire gezag „wegens verstoring van rust en orde" een ver schijningsverbod opgelegd. Suprapto staat sinds zijn ontslag, nu ruim een week geleden, onder zware militaire be waking. Tot bet afreizen van Djuanda naar Kuala Lumpur heeft waarschijnlijk ook bijgedragen, dat de Indonesische pre mier moet trachten met de Maleise regering tot een akkoord te komen, op grond waarvan aan de activiteit van de Indonesische opstandelingen en de federatie een eind wordt gemaakt. De- De vrees is plotseling toegenomen, dat de Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken, John Foster Dulles, zijn strjjd tegen de kanker zal moeten opgeven. De minister is zondag terug gekeerd uit Florida, waar hij oorspron kelijk drie weken zou blijven om te her stellen na een bestralingskuur in het militaire „Walter Reed"-hospitaal te Washington. In ditzelfde ziekenhuis is Dulles nu opnieuw opgenomen en men neemt aan, dat hij vandaag een nieuwe behandeling zal ondergaan. Pas wan neer de behandeling is begonnen, zal worden meegedeeld van welke aard zij is: chirurgisch of radiologisch. President Eisenhower is gisteren van zijn vakantie in Augusta teruggekeerd en hij heeft zich onmiddellijk naar het militaire hospitaal in Washington bege ven. Volgens het persbureau U.P.I. heeft Eisenhower later verklaard, dat hij zeer verontrust is over de toestand van Dulles. Hij voegde daaraan toe, dat een beslissing over de vraag, of Dulles als minister al dan niet zal heengaan, pas zal worden genomen na afloop van de nieuwe behandeling en nadat de be handelende geneesheren opnieuw advies hebben uitgebracht. Een van de naas te medewerkers van minister Dulles heeft volgens ditzelfde persbureau ge zegd, dat het aftreden van zijn chef vaststaat, tenzij er een wonder gebeurt. Volgens mensen die de minister ken nen, is Dulles zwaar ziek. Bij zijn te rugkeer uit Washington was hij kenne lijk zwakker dan toen hij twee weken geleden Washington verliet. ze missie wordt belangrijk geacht, on danks het feit, dat de stafchef van het Indonesische leger, generaal Nasution, gisteren heeft verklaard, dat de macht van de opstandelingen op Midden-Suma- tra thans definitief is gebroken. De luchtvaart maatschappij Aero Contractors c.v. heeft van de Neder landse Aardoliemaatschappij de officiële opdracht ontvangen, een helikopterver binding te gaan onderhouden tussen de Helihaven te Rotterdam en het voor de Nederlandse kust ter hoogte van Monster aan te brengen booreiland van de N.A.M. De N. A. M. zal, zoals bekend, door middel van dit booreiland, dat thans in aanbouw is op de werf Gusto, proef boringen verrichten op enige kilome ters afstand uit de kust. Het is de be doeling, dat dit booreiland begin juli a.s. op zijn plaats zal liggen en dat van dat ogenblik af de verbinding met de vaste wal zal worden onderhouden met twee „Alouette-Helikopters" van Aero Contractors. In Los Angeles, waar Eduard van Beinum na een afwezigheid van een jaar deze herfst zou terugkeren om er het Philharmonisch Orkest te dirigeren, heeft het bericht van zijn dood versla genheid gewekt in kringen.van muziek minnaars. Vooral de leden van het or kest dat hij in 1956 voor het eerst leid de het laatste concert gaf hij op 31 juni vorig jaar werden door het be richt overvallen. Een van hen herinnerde zich een klein toespraakje dat Van Beinum vorig jaar bij zijn afscheid had gehouden. „Het spijt me te verlaten. Ik heb hier zo veel vrienden gekregen. Dit is een prachtig, eersteklas orkest. Maar ik moet gaan. Zo is het leven nu eenmaal." De Britse minister van financiën, Heathcoat Amory, heeft gisteravond in het Lagerhuis te kennen gegeven, dat er „over niet al te lange tijd" alge mene verkiezingen zullen worden ge houden. Dit meldt Reuter. den. De heer Lelieveld is in K.A.B.— kringen een zeer geziene figuur. Hij is verbondssecretaris geworden in 1952, toen de heer Middelhuis voorzitter werd. Het kabinet zou zeker gebaat zijn met een vakverenigingsman, die over veel ervaring beschikt. Er bestaan nog onzekerheden omtrent justitie, verkeer en waterstaat en defensie. De formateur zal een keuze moeten doen uit parlementariërs of buitenstaanders. Prof. Oud blijft zwe ren bij liberalen, die met hem in de Tweede Kamer-fractie hebben sa mengewerkt en die weten wat parle mentaire strijd betekent. Anderen in zijn partij oefenen echter sterk aan drang uit op het kiezen van figuren, die vooral door hun wetenschappelijke standing uitmunten. De namen van mr. Toxopeus en die van de Leidse prof. mr. G. de Grooth zijn typerend voor beide richtingen in de V.V.D. De eerstgenoemde is een uitste kend spreker en een man, die zich •sinds 1956, toen hij kamerlid werd, in. het parlement volkomen thuis voelt, maar is hij daarom ook de beste mi nister van justitie, die de V.V.D. kan opleveren? Prof. De Grooth is Eerste- Kamer-lid geweest en een vermaard jurist met een voortreffelijke naam in. universitaire kringen. Men denkt in dit verband ook aan prof. D. Si mons, sinds 1949 buitengewoon hoog leraar in de bestuurswetenschappen aan de Economische Hogeschool te Rotterdam. Het K.A.B. orgaan De Volkskrant heeft op het bericht van het polsen van de verbondssecretaris, de heer Lelie veld, meteen verkeerde indrukken wil len wegnemen, die het deelnemen van deze figuur aan het kabinet zou kunnen wekken. De KAB zal ook dan niet „op enigerlei wijze aan het kabinet verbon den zijn". Men betreurt in KAB-kring het verbreken van de brede basis en men zou zich in ieder geval vrij blij ven voelen tegenover een kabinet, ook wanneer een KAB-figuur excellentie wordt. De portefeuilles van landbouw en ver keer en waterstaat zullen worden aan geboden aan twee leden van de CH, resp. aan ir. A. P. Vlinderhoud, directeur van de Noord-Oost Polder, en aan mr. A. C. W. Beerman, voorzitter van de stichting Havenbelangen te Rotterdam. Gisteravond heeft de formateur nog een onderhoud gehad met prof. Beel in Wassenaar. Vanmiddag komen o.a. drs. C. P. Hazenbosch (A.R.) en mr. E. H. Toxopeus (V.V.D.) bij hem. Vijfeneenhalf uur na de lancering van de raket met de „Discoverer" hebben de Amerikanen gisteravond tevergeefs ge tracht twee andere kunstmanen met een „Vanguard"-raket in een baan om de aarde te brengen De tweede trap van de drietrapsraket, die van de basis bij Cape Canaveral wa« gelanceerd, werkte niet, zodat de raket met de kunstma nen in de Atlantische Oceaan viel. Het was de eerste poging van de Amerikanen om met één raket twee sa tellieten te lanceren. Elke kunstmaan was samengesteld uit een bol van kunst glas met een ioorsnede van 33 centime ter, waaraan een 43 centimeter lange ci linder was bevestigd, en een in de ruim te opblaasbare plastic ballon met een middellijn van 75 centimeter. Bij drie vroegere gelegenheden is een proef met een Vanguard eveneens mislukt doordat de tweede trap niet tot ontbranding kwam. Verwachting tot woensdagavond (opgemaakt te 11.15 uur) Aanvankelijk weinig, later meer bewolking, maar op de meeste plaatsen droog weer. Matige tot krachtige zuidelijke wind. Weinig verandering in temperatuur. Zon: 5.46-19.36. Maan: 10.35-1.27. Station temp. neersL Weer heden max afgel. 7 uur gist 24 uur Stockholm geheel bew. 7 7 0.5 Oslo mist 5 5 2 Kopenhagen licht bew. 8 8 0.2 Londen zwaar bew. 11 20 0 Amsterdam licht bew. 10 22 0 Brussel zwaar bew. 13 23 0 Luxemburg zwaar bew. 10 20 0 Parijs licht bew. 10 24 0 Nice zwaar bew. 10 16 0 Berlijn onbewolkt 10 20 0 Pi ankfort licht bew. 9 23 0 München onbewolkt 6 20 0 Zürich licht bew. 5 22 0 Madrid onbewolkt 6 20 0 Geneve zwaar bew. 6 20 0 Locarno onbewolkt 9 19 0.4 Wenen onbewolkt 11 24 0 Advertentie Zon op Zon onder

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1959 | | pagina 1