Hellevoetsluisofficieel weer marinebasis
Met de paardemop in plaatselijk café
werd eeuwenoude traditie hersteld
I
Vondst1,1 zoekliekt
Vriendelijke geste maar
geen decentralisatie
Zij weten nog van de marine-van-vroeger
Schaduw over
feestvreugde
i'r:
ÏB
Erecode
mr
TY helpt bij
ruimte-gebrek
Parij se bejaarden
naar Lourdes
Kaden door baggerwerk
levensgevaarlijk
68 jaar en in de
Niagara
Openstaande orders bij
Kloos en Zonen hoger
dan eind 1957
V B
WOENSDAG 15 APRIL 1959
PAGING 3
GEEN BULLDOZERS
BLOEI
TERUGSLAG
GENADEKLAP
MARINE-HART
Offers
RICHARD
SCHOONHOVEN.
Stempel
Vaarwel
VanfTN Maarlr Pijk te stellen.
Van de 63 jaar dat hij leeft is hij al
Opening Caltex-laboratorium
te zien in zaal
Exploitatiesaldo gestegen
IN HET CASINO, gelegen ann cle uiat kromgetrokken Kerkstraat, stapten
maandagavond twee grote matrozen door de deur, waarop te lezen stond:
„dinsdag en woensdag dansen".
Zwijgend schreden zij naar de tapkast, waar de een de ander met ren lang
touw aan de har vastbond en vervolgens de enigszins geschrokken oher om licee
bier verzocht: „een voor mij en een voor mijn paard".
De jeugdige ober, onbekend nog met de maritieme uit gaansgewoonten, aar
zelde, maar het oude mannetje dat daar aan diezelfde tapkast zijn dagelijkse
versnapering stond te verteren, glimlachte vertederd tegen zijn glaasje en spridc
bijna plechtig de woorden: De Koninklijke Marine heeft weer bezit genomen
van Hellevoelsluis.
Voor dat mannetje betekende deze paarden-ceremonie meer dan de festivi
teiten en de lange hooggestemde speeches die vandaag worden afgestoken. Die
twee grote matrozen in een van de vier cafés, die Hellevoet rijk is, waren voor
hem het overtuigende bewijs, dat de bedrijvigheid en de gezelligheid van vroeger
terug waren. De Marine was weer teruggekeerd, naar een van haar geboorte
plaatsen en een traditie, die teruggaat naar het jaar 15S8 was na een onderbreking
van 27 jaar weer hersteld.
Die jeugdige ober heeft het maan
dagavond, toen de bemanningen van
de juist binnengelopen mijnenvegers
het vertier gingen verkennen wat
moeilijk gehad. Hij begreep aanvan
kelijk niet veel van die speciale ma
ritieme humor en hij voelde zich in zijn
zakelijke belangen bepaald bedreigd,
toen het „paard" hem vrolijk toehinnik-
te, dat er mensen mét en zonder ere
code in deze wereld leven, maar dat
hij en zijn maat er een bijzonder
strenge code op na hielden: „wij beta-
ten namelijk nooit in cafés.
Het plaatsje aan het Haringvliet van
nauwelijks 2500 inwoners en vier plaat
selijke industrieën, heeft met de te
rugkeer van de oorlogsschepen weer
'ets van zijn bestaansrecht terugge
wonnen. De silhouetten van de mijnen
vegers in het haventje hebben, meer
hog dan de grootse perspectieven van
het Delta-plan, de inwoners de verze
kering gegeven, dat men in Den Haag
heeft afgerekend met de gedachte om
een paar bulldozers naar het eiland te
sturen en heel Hellevoetsluis met de
grond gelijk te maken.
„Alles heeft een bestemde tijd" staat
er in de deuren van het stenen ma-
tinedok, De man, die het stadje deze
berustende woorden meegaf als motto,
moet een helderziende zijn geweest.
Hellevoetsluis heeft alle conjunctuur
fasen gekend en er is een tijd geweest,
dat men gewaagde van een stervende
stad....
In 1588 stationeerden de Staten van
Holland en West-Friesland het eerste
oorlogsschip in Hellevoetsluis, dat niet
meer was dan een fort met wat land
bouwers, werkend in de omgeving. Het
schip diende ter bescherming van het
Haringvliet tegen de invallen van de
Spanjaarden. Dit werd het begin van
een havenaanleg, waar later vluchten
de schepen van profiteerden, waar een
reparatie werf ontstond, waar de Ver-
eenigde Oostindische Compagnie haar
huizen bouwde. Deze bedrijvigheid lok-
Ie mensen en handel binnen de wallen
en Hellevoetsluis bloeide open. Ondanks
de ijverzucht van Brielle, dat onder
meer zijn niet onbelangrijke invloed
aanwendde om de woningbouw tegen te
gaan. Plezierig wonen was het er ook
«iet. In het jaar 1795 leefden er 1120
mensen in 176 huizen
De Franse tijd bracht de eerste te
rugslag. De schepen gingen weg, de nij
verheid verdween en het stadje ge
raakte in verval, zelfs zozeer, dat de
vuilnisman niet meer kon worden be-
taald en de haven tot vuilnisbak werd
gedegradeerd.
In die tijd dook de naam van op
zichter Johan Blancken op in de ge
schiedenis van de vestiging. Misschien
Was hij wel de enige die nog geloofde
m betere tijden. Onder zijn leiding
Werd de tijd van neergang gebruikt
Voor de bouw van een stenen dok, dat
°verigens lang na de Napoleontische
tijd ondanks de toen ook al vigerende
beknibbelingen op marine-begrotingen
hot begin werd van een werf met tor-
Pedoboothelling en torpedo-magazijn.
öe jaren na 1887, toen de oorlogsvloot
Weer op peil moest worden gebracht,
schonken een welvaart, welke slechts
Seëevenaard werd gedurende de mobi
lisatie in de eerste wereldoorlog, toen
onder meer de machinistenopleiding
haar Hellevoet kwam en de haven lig
plaats werd voor een serie wachtsche
pen.
Daarna is het weer minder geworden
met als eerste dieptepunt het jaar
1921, toen de marine zijn opleidingen
en de wachtschepen naar een andere
plaats dirigeerde en als genadeklap
het jaar 1932, toen ook de marinewerf,
laatste restant van ecn groots verle
den, verdween.
Het stadje aan het Haringlviet, dat
als enige op het eiland niet van de land
bouw leeft, dreigde verloren te gaan
In de laatste oorlog sloopten de Duit
sers enkele traditierijke gebouwen en
na 1946 kwamen er enige heren uit
Den Haag kijken, hoeveel bulldozers
er nodig zouden zijn om Hellevoetsluis
onder de grond te duwen.
De jonge ober in het Casino wist dit
allemaal niet in tegenstelling tot het
oude mannetje, dat de marine nog van
vroeger kende cn nooit heeft kunnen
vergeten dat de jongens met de zeven
tien letters op hun pet tot het wezen van
zijn stad behoren. Oud-Hellevoet heeft
een hart dat overloopt van genegenheid
voor de marine en het raakt er niet
over uitgepraat.
Het oude mannetje moet in elk ge
val de jonge ober iets hebben verteld,
want tegen sluitingstijd serveerde cieze
zijn koffie met een marinepet op'. Na
een paar uur was de vertrouwelijkheid
terug tussen burgerij en marine in
Hellevoetsluis. De jaren van gedwon
gen scheiding waren al weer vergeten
op deze voor de marine door en door
vertrouwde grond.
De oude gevels van het fort Hellevoetsluis vormen reeds van de 16e eeuw
af een fraai decor van het marineblauw. Ook nu doen de jongens met de
zeventien letters op. de pet het weer goed tegen cle ch ter grond van het
stadhuis, waaromheen zich vandaag de festiviteit
De kaden zijn aan het wandelen
gegaan
Dat was de noodlotstijding, welke
het gemeentebestuur van Hellevoet
sluis een veertien dagen terug kreeg te
verwerken. Er was beweging gekomen
in de kademuren aan weerzijden van
de haveningang, nadat de baggcrwerk-
zaamheden waren voltooid. De muren
golfden cn bogen uit en men vreesde
aanvankelijk voor een complete instor
ting. In dc afgelopen dagen is echter
in de stenen wederom een rusttoestand
ingetreden, maar grote borden waar
schuwen er voor de kaden niet te betre
den. Het is levensgevaarlijk.
Voor dc terugkeer van de schepen naar
Hellevoetsluis had de gemeente de ver
plichting op zich genomen de haven uit te
diepen, zodat de oorlogsschepen ook bi)
laag water zouden kunnen uitvaren. De
uit ongeveer 1800 daterende kaden zijn
hierdoor kennelijk uit hun evenwicht ge
raakt. Burgemeester jhr. T. A. J. van
Eijsinga. die bijzonder hard voor de te
rugkeer van de marine heeft geijverd,
noemt de wandelende kaden een tegen
valler, waarvan dc consequenties nog niet
kunnen worden overzien.
Ingenieurs van de Delta-werken, die hi.i
te hulp heeft geroepen, konden zich nog
geen oordeel vormen over de ernst van
de situatie. Het staat in elk geval vast,
dat er in de zeer nabije toekomst iets aan
deze ontwrichting gedaan moet worden, j
hetgeen voor de gemeente onvermijdelijk
zeer zware offers met zich mee zal bren
gen Alen hoopt de muren met veranke
ringen en met een damwand te kunnen
herstellen, maar het blijft mogelijk, dat
een drastische vernieuwing moet worden
aangebracht.
Jhr. van Eijsinga is' niettemin verheugd
over het herstel van be traditie, die aan
vankelijk de gemeentekas nog zou spekken
ook. Voor elke inwoner krijgt een gemeen
te namelijk een honderd gulden per jaar
van het Rijk uit de belastingen en de vaste
bemanning van de marine zal in elk ge
val een honderd man sterk zijn.
Niet alleen het stadje heeft zich feestelijk uitgedost, maar ook de schepen zelf
hebben de lichtjes aangestoken. Vanavond dans Hellevoetsluis rond de geïllumi
neerde mijnenvegers.
ten concentreren.
Hellevoetsluis zal de thuishaven worden voor tien mijnenvegers in conser
vatie cn een squadron mijnenvegers met ecn operationele functie. Comman
dant van deze vloot is kapitein ter zee J. G. Dasia, die zijn „hoofdkwartier"
heeft ingericht op het wachtschip „Douwe Aukcs".
Gul met koffie cn sigaretten, maar schaars met mededelingen was de
overste, toen wij hem aan boord opzochten. Hij volstond er mee te vertellen,
dat deze basis in Hellevoetsluis een gevolg was van het verlangen van de
Tweede Kamer om de vloot te decentraliseren.
Wellicht bedoelde de overste dit serieus maar wij kunnen in de over
plaatsing van deze handvol mijnenvegers geen serieuze poging tot decent™
lisatie zien. De inrichting van deze basis is een aardige geste tegenover dit
oude marinestadje, dat er oprecht verheugd over is, maar niets meer
17Ü" t0e' dat er in het klcine havent'e moeilijk meer schepen onder
gebracht kunnen worden en wij vragen ons af of het zelfs wel goed zou zhn
er meer schepen naar toe te loodsen. y
Binnen niet al te lange tijd is het Haringvliet door een damwand van de
open zee afgesloten. De schepen moeten dan door de sluizen de LI
bereiken. Het lijkt ons riskant om een vloot achter een stel sluizen nel/te
leggen, daar een eventuele vijand door de sluizen onklaar te makln een Lw
uit kan schakelen. Thans is het voor de mijnenvegers nog mogelijk binnen
ecn uur de zee en het operatieterrein, dat bijvoorbeeld de A blnncn
Rotterdam kan zijn, te bereiken. "«voorbeeld de vaarweg naar
Reportages
over een „nieuwe"
nuirinebasis
door
PJ. ÜfMlrJ,1Öilan _d? m.arin«Un "J'11 <mde basis definitief is weet niemand,
ef is en het n
op deze voor Hellevoetsluis zo grote dag deze"critislhl"»»™*6!? -W" CC
teveel uitspinnen. Laten we pmeikingen niet
- --J-- uciuuiiei is
daar bij land-, zee- cn luchtmacht nu eenmaal niets definitief is en s.t
definitieve een periode van tien jaar genoemd kan worden Laten
»n 1I070 vnnr Uoiionneteinrii"n wij echter
teveel uitspinnen. Laten we volstaan met geheel in te
bijzonder vriendelijke geste van het Ministerie tegenover de oudl h dB
het Haringvliet en maar niet veronderstellen, dat hier gevolg wnlrt^ aa"
aan dc oproep van de volksvertegenwoordiging om decentralize D\Tzou
in deze feestelijke omgeving een pijnlijke hoeveelheid fantasie eisen
Ondanks de financiële tegenvaller toch
content, zegt de burgemeester. De mari
ne is' eigenlijk onvervreemdbaar van Hel
levoetsluis, hetgeen ook blijkt uit de bevol
kingsopbouw van het stadje-in het ver
leden. In de toekomst, zal de marine ook
wel weer een stempel op de bevolkings
structuur drukken, waardoor de aparte
plaats welke Hellevoet onder de andere
steden en dorpen op het eiland inneemt,
nog wordt versterkt.
De bevolking van het eiland bestaat
voornamelijk uit landbouwers, die tame
lijk honkvast zijn, maar de Helvoeter daar
entegen vindt men over de gehele wereld.
Hij heeft iets van het rusteloze, dat de
zeevaarder kenmerkt.
Hés rs <ie pMé groet.
Het weerzien stmoikt dubfcri zoet,
fel o»k gebeuren vag
jb: denk aan U haast iedere Dag.
,,Het weerzien smaakt dubbel zoet", dreint de marineman in het oor
van de verleidelijke dame, die overigens een flauwte nabij schijnt. Een
voorbeeld van cle prentbriefkaartendie omstreeks 1911c in Hellevoetsluis
te koop ivaren aangeboden. De kaart biedt een gezicht op de haven, een
lief versje en rechts het ontroerende vaarwel, waarboven echter vaag een
schip te zien is, dat in de golven ten onder gaat. Dit alles voor vier centen
Overigens is dat dubbelzoete weerzien vandaag voor de marine en Helle
voetsluis volledig van toepassing.
Johan Blancken bouwde in 1802 een
stenen dok in een van de bastions.
Het ivercl een der eerste gegraven
dokken in ons land en thans nog
wordt hel door de scheepswerf
Nieslern gebruikt voor reparatie-
tverkzaamheden aan schepen. Dank
zij dit dok kon Hellevoetsluis later
uitgroeien tod de marinewerf, welke
een grote bloei in liet stadje heeft
gebracht.
JA, WAT DOE JE AL NIET, wanneer je
de enige overlevende bent van de waag
halzen. die in een ton of rubberbootje
zich met de Niagarawaterval hebben laten
meeslepen
Zelfs wanneer je achtenzestig bent, voel
je je iets verplicht. Vijf waaghalzen, die
het waagstuk konden navertellen, zijn in
middels gestorven. Door ziekte of ouder
dom, maar de Amerikaan met de Franse
naam Jean Lussier is nog in leven en
ondanks zijn achtenzestig jaren nog een
sportief en robuust man.
Reden voor hem, om het nog eens te
wagen. Zijn innerlijke drijfveer zal in
middels wel de stille tragedie zijn, waar
van vele mensen vervuld blijken, die eens
in hun leven buiten hun gewone doen ge
komen zijn, midden in de schijnwerpers
van de publiciteit terecht kwamen en
korte tijd een soort wereldberoemdheid
genoten.
Jean Lussier maakte dertig jaar geleden
wat de Amerikanen „frontpage news"
noemen, nieuws voor- de voorpagina van
de krant. Nu zou hij voor de televisie ge
haald worden. Dit zal trouwens ook wel
gebeuren, wanneer hij even fortuinlijk is
als de voniige keer en het zal kunnen na
vertellen.
Hij heeft een soort kegel van rubber
laten maken, waarin hij stevig kan wor
den opgesloten. Door een dikke laag rub
ber beschermd, zal hij tegen een stootje
kunnen.
Dat daar In die waterval van de Nia
gara stootjes worden uitgedeeld, zal een
ieder beamen, die eens aan de voet van
de enorme, als een stalen wand langs de
rots daverende watermassa heeft gestaan,
met de „Maid of the Mist" tot dicht bij
de kokende branding voer, die ontstaat,
waar de gevallen Niagara zich als het
ware weet opricht en verder stroomt, als
een woelende, kokende massa
Jean Lussier werd spoedig vergeten,
evenals de anderen, die inmiddels net
tijdelijke met het eeuwige verwisselden,
hun namen werden terloops genoemd in
de Amerikaanse bladen, om tijdgenoten
even het wijze hoofd te doen schudden.
Zou Jean Lussier, omdait hij helemaal
niet genoemd werd, thans opnieuw de
aandacht op zich willen vestigen, zelfs
indien.
Ja, het is natuurlijk heel goed mogelijk,
dat hij het er ditmaal, ondanks zijn rub
ber pantser, niet goed zal afbrengen en
zijn naam zal kunnen wonden toegevoegd
aan de lange lijst van hen, die in de
Niagara-waterval de dood vonden: waag
halzen en zelfmoordenaars, de laatste
meer dan vijftig in getai, sinds van deze
trieste gebeurtenissen aantekening werd
gehouden.
Jean Lussier, gepensioneerd spoorweg
ambtenaar, heeft intussen nog een reden.
Er valt aan zo'n waagstuk het een en
ander te verdienen en het leven is duur.
ook in Amerika
Om zijn waagstuk nog een tikje sensa
tioneler te maken, zal hij zich van een
veel grotere hoogte laten vallen, dan der-
T ET viaar pp.iiq nn ma*»
5?
ji L£.V>iW>'-
maar eens op mijn woorden.
De clag zal komen, dat de hele
marinewerf weer naar Helle
voet shus terug komt. Ik zal het met
meer beleven, maar ik zie in de toe-
komst de hele werf uit Den Helder
weer naar Helvoet komen".
meer clan veertig jaar brugwachter bij
de marinehaven. Voor die tijd werkte
hij op de marinewerf zelf en wellicht
is er niemand in het stadje te vinden
dl hrnwn "L de praktiscbe kant van
de haven afweet. De burgemeester
meestem™ V°°r niets zijn haven
kijmlt^ zonder meer geluk
kig met de terugkomst van de schepen
maar hy heeft ook reeds ondervonden,
hll eiVl gr0?t gedeelte van de nieuwe
De brugwachter, onlangs bij zün
veer hgjang jubileum onderscheiden
met de bronzen medaille verbonden
aan de Orde van Oranje Nassau, kan
Hrt°VCr de °Ude tijd vertellen,
tifd rnnn gezelli9e gemoedelijke
tijd, maai ook de marine is veranderd
vhwht' VTlopi9e exclusie na een
vluchtige kennismaking met de reeds
gearriveerde eenheden
Maarten Dyk wil als het mogelijk
zou zijn de gehele marine wel naar
het eiland, halen, want atver de op
komstplaats' van de recruten, nog
steeds Hilversum, was hij ook maar
matig te spreken. „Waar moeten ze
nou roeienzo vraagt hij zich angstig
h'jf l °P ,de hei De marine
heeft water nodig en dat is hier', zegt
de janatieke aanhanger van de zee
vaarders, die gelukkig nog vele keren
de brug open zal kunnen draaien voor
brugwachter maarten dijk
Ik zie in de toekomst...
ecn mnrincvaartuigmaar het niet
meer zal beleven, dat de marinewerf
Uit Den Helder terug komt naar Hel
voet, ook al had hij het eeuwige le
ven
KLAAS BUITENHUIS is een vijf
tiger met een bruinverbrande kop,
die hij te danken heeft aan het
werk in de buitenlucht in dienst van
de genie. Niemand zou in hem de his
toricus vermoeden van Hellevoelsluis,
aan wie geen detail onbekend is. In
zijri vrije tijd leeft hij tussen de oude
manuscripten en de jaarboeken der
Koninklijke Nederlandsche Zeemacht,
want de geschiedenis van zijn stad is
eigenlijk de geschiedenis van de mari
ne.
Hij heeft nooit water geproefd en
als je hem vraagt of hij niet eens een
reisje mee wil maken antwoordt hij
steevast: ik houd me maar bij de ge
schiedenis.
Aan zijn hobby heeft het gemeente
bestuur bij dit feest een boekwerk te
danken, dat de geschiedenis van de
oude fortplaats beschrijft.
In dat boekje heeft hij (helaas) niet
de vreemde gebeurtenissen verwerkt,
welke hem uit persoonlijke ervaring
of uit de overlevering bekend waren.
Die gekke geschiedenis bijvoorbeeld
van de commandant van de H.M. Rei-
nier Claezen, die het speelt zich af
omstreeks 1910 niet zo bijster ge
liefd was bij de manschappen. De man
had namelijk de onhebbelijkheid om
wanneer de kermis in de stad was en
de matrozen later dan gewoonlijk het
bed in tuimelden, het uur van opstaan
onverwachts vroeger te stellen. In het
holst van de nacht liet hij dan zijn nog
half slapende manschappen een mars
maken rond het eiland
Ook het relaas van de stoker aan
boord van ditzelfde schip is vermel
denswaard. Er was toen aan bootd al
elektriciteit, maar de leiding kon niet
tolereren, dat ook 's nachts de lampen
bleven branden om de heren-in-bed
in gelegenheid te stellen hun littera
tuur bij te houden. Dc stoker kreeg dan
de opdracht de zekeringen te verwijde
ren. welke de manschappen dan vlot
vervingen door vierduitstukken, welke
echter na enige tijd ook in de zak van
de stoker verdwenen
Volgens de historicus was het hoog
tepunt van de Koninklijke Marine om
streeks 1910 en die tijd komt nooit
meer terug, zegt hij peinzend en een
klein beetje bedroefd.
HISTORICUS KLAAS BUITENHUIS
Nooit eerder als vroeger
tig jaar geleden. Hij klimt nu naar het
hoogste punt achter de stroomversnellin
gen, die zich vormen, voordal het water
omlaag stort.
Hij heeft vijfentwintigduizend dollar,
nodig voor het vervaardigen van de rub
berkegel, zo pas bijeen weten te brengen.
Nu is het enige, wat hij nog aan ziin on
derneming besteden kan, zijnleven.
Door dit in de waagschaal te stellen,
hoopt hij percentages te bekomen van
een film, die door een Hollywoodse film
maatschappij van zijn avontuur zal wor
den gemaakt.
Verder hoopt hij, dat zijn naam voortaan
onverbrekelijk aan die van de Niagara
verbonden zal zijn.
Wat ons niet veel waard lijkt, als je 68
bent
Bij de officiële mpening op 1 mei a.s.
van het Centraal Caltex Laboratorium te
Pernis door prins Bernhard zal, zoals dit
bij dergelijke en overeenkomstige gelegen
heden meer gn. meer gebruikelijk wordt,
de z.g. „closed circuit"-televisie eveneens
een rol spelen. Daar de eigenlijke ope
ningshandeling zich afspeelt op een plaats
waar slechts een zeer beperkt aantal
personen zich kan opstellen, terwil het
karakter van de handeling als zodanig
het al evenmin in de hand werkt om ge
makkelijk direct te kunnen worden waar
genomen, zal in een grote verzamelruim-
te op ongeveer honderdvijftig meter van
de plaats der opening verwijderd een daar
opgestelde bedrijfstelevisie installatie het
mogelijk maken, dat het gebeuren zonder
enige moeite of inspanning' door alle aan
wezigen op de best denkbare wijze zal kun
nen worden gevolgd. Er wordt daartoe
gebruik gemaakt van twee camera's die
een twaalftal in de ontvangstruimte ver
spreid opgestelde monitors de begeerde
beelden zullen doorgeven. De beeldregie
en verdere technische verzorging is in
handen van technici van Philips.
Vijfhonderd van de armste en een
zaamste ouden van dagen uit de 24 Pa-
rijse tehuizen worden in de gelegenheid
gesteld om in juni een week door te
brengen in Lourdes. Een staf van 50
priesters, artsen en verpleegsters zullen
hen vergezellen. Zij worden onderge
bracht in de bungalow-hotelletjes, die de
Franse Caritas vlak bij Lourdes ten be
hoeve van arme pelgrims heeft gebouwd.
De bedevaart van de Parijse ouden van
dagen is mogelijk gemaakt door de Cari-
tas-organisatie in de Franse hoofdstad
De pelgrims zijn allen ouder dan 60
jaar. De oudste van hen is 92. Vijf en
zeventig van de pelgrims zijn ziek.
De verlies- en winstrekening van F.
Kloos cn Zonen's Werkplaatsen te Kin.I
tlerdijk toont voor 1958 een saldo exploi
tatierekening groot 1.788.735 (1.596.613).
Aan interest werd gekweekt 63.577
(43.525). Na aftrek voor belastingen ad
380.000 (220.000) cn na afschrijvingen tot
een bedrag van 973.373 (860.495) wordt in
net debet van dc verlies- en winstrekening
36.639 (128.590) opgevoerd voor pensioen
voorzieningen. De statutaire winstuitke-
ring aan het personeel vergt f 121.363
(108.459), waarna een saldo winst groot
346.939 resteert (1957: 311.164 na af
trek van koersverliezen effecten ad
11.429), Zoals bekend wordt voorgesteld
het dividend te bepalen op 13 (12) pet.
De vennootschap maakte in het afge
lopen jaar een periode van consolidatie
door. zo merkt de directie haar ver
slag op. De in vorige jaren getroffen
maatregelen voor vermeerdering en
modernisering van de produktie wier
pen een steeds beter resultaat af Het
zelfde kan gezedg wonden van de rela
tiekring. Mede hierdoor kon in 1958 een
vrijwel volledige bezetting gehandhaafd
blijven en deed de gestegen produktie
de terugslag van het winstpercentage
per geproduceerde eenheid te niet.
In de laatste maanden viel er een ople-
ving te constateren tengevolge waarvan de
omvang der uitstaande orders bjj de jaar
wisseling in totaal groter was dan per
eind 1957.
Do contructiewerkplaats 'beschikte nog
ove-r beLangrijke orders d'ie zich over
langere termijn uitstrekken. Enkele ex-
portleveranties werden tot uitvoer ge
bracht. De montagepïoegen waren het ge
hele jaar volledig bezet en de spoorweg
en madiin.a-af deling ontwikkelden eicb
eveneens gunstig.