Prijsvraag waarin u vier\
kanten op kunt 1
De prijzen
iMÜil
Anderhalf jaar met een
sleep over de oceanen
^Kapitein Langbroek
Voorwaarden
tot deelname
ZATERDAG 18 APRIL 1959
PAGINA 9
1 b
2 a
3 d
enz.
2
3
t)e
10
t 11
12
13
14
17
Voor de winnaars hebben wij drie geldprijzen be
schikbaar gesteld
eerste prijs I ISO.—
tweede prijs f 100.—
derde prijs f SO.—
Voorts 12 prijzen in de vorm van boeken e.d.
De prijzen worden toegekend aan de inzenders, die
de minste fouten hebben gemaakt. Bij meerdere ge
lijke inzendingen beslist het lot.
33
34
35
36
37
38
39
40
e Reukenhof ligt in:
20
21
22
23
24
25
27
29
ffVader:
Pius X wilde alleen
de vrede zegenen
31
32
De deelneming aan deze prijs
vraag staat open voor alle abon
nees van ons blad.
De oplossingen moeten uiterlijk
dinsdag 5 mei in het bezit zijn van
de redactie en kunnen gezonden
worden aan het bureau van ons
blad.
Op de enveloppe s.v.p. vermel
den „Op reis door ons land".
GORDIJNSPIRAAL
Let op de gele bus i
„Twijfelachtige eer",
vinden collega's
OP REIS DOOR ONS LAND
I'n'iitiiiiiiiiiniitiiiNiiiiiiiintHiiHiiminHUiitiiiiittiiiiHiiiiitiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiHNiiiiiifiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiijt'
nill|tlillilllillUlllililillllllllll||||||||||||||||||||||||||||til||||||||||||||illlillllillllllllllllllltlllf||||||||||||||||||||MIIIIIIIII!lllllllllllllll„l„ll„l„l„l„„l,|,ll„,
Het prachtige weer van de afgelopen week heeft ongetwijfeld hij vele
lezers gedachten opgeroepen aan de komende zomervakantie, aan
bos en zee. aan andere plaatsen en provincies, aan oude stadjes.
Menswaardige monumenten, attracties in de open lucht, regendagen in
""«ea, polders, kortom aan lal van mogelijkheden, die het eigen land de
^kantieganger biedt. Het aantal vakantiegangers, dat naar het buitenland
'rist, wordt elk jaar weliswaar groter, maar de meeste Nederlanders blijven
.°ch binnen de grenzen. Zij hebben geen ongelijk, want ook in het eigen
'and is er veel, dat de vakantie tot een schone belevenis kan maken.
Om onze lezers alvast in vakantiestemming te brengen, bieden wij hun
^andaag een prijsvraag aan. die vrijwel geheel is afgestemd op het toerisme
ln ons land, zij hel in breed verband. Een enkele vraag heeft ook een buiten-
«nds tintje, maar nu men in enige uren over oceanen vliegen kan. lijkt ons
"'t geen bezwaar te zijn. Misschien brerfgen het piekeren op de antwoorden
het nazoeken van allerlei gegevens onze lezers op een nieuw idee voor
['"n komende vakantie. Maar ook wanneer zij hun plannen reeds vastgesteld
hebben, kan het oplossen van de prijsvraag hun vakantie ten goede komen,
°mdat de aantrekkelijke geldprijzen een welkome aanvulling van de vakan-
''epot zullen zijn.
J vindt hier veertig vragen, waarop wij telkens vier antwoorden geven.
t is uw taak, het juiste antwoord uit te zoeken. Wij verzoeken u vrien-
'Mijk, achter het nummer van de vraag de letter van het uws inziens juiste
Antwoord in te vullen, bijvoorbeeld:
Op elke vraag bestaat dus maar één goed antwoord.
illllliliillllfn
Koppelpoort kan men vinden in:
o. Amersfoort
Kampen
c- Zwolle
Zutphen
')p Elfstedentocht werd voor de eer-
s'e keer gehouden in:
1883
0. 1909
c. 1916
®- 1927
^anreza is de naam van een:
Italiaanse voetbalclub
b. medicijn
cretraitehuis
ci. Spaanse danseres
mummie van Raskar Kapak vindt
«"en in:
o. Kamak
b, het Bri*sh Museum
c. het Rijksmuseum van Oudheden
te Leiden
het stripverhaal „De 7 kristallen
bollen"
^Ütje Boes is:
o. dichteres van Urk
vrouwelijke burgemeester
c- souvenirverkoopster op Marken
prima ballerina
■^hibre solaire is:
zonnebrandolie
Franse likeur
i, c- godenspijs
ontvlekkingspasta
e Efteling ligt in:
Tilburg
Kaatsheuvel
c- D runen
Waalwijk
o.
6.
c.
cl.
Voetreis naar Rome is van:
Nico laas Kroese
Bertus Aafjes
Herman Hofhuizen
F ons Jansen
rE.
a.
b.
E. is:
snelle treinverbinding
voetbalclub
c- vorm van Europese economische
samenwerking
Europese telefonische express
^emengd oeververkeer is:
a- wielrijders en voetgangers langs het
water
°- auto's, wielrijders en voetgangers
langs het water
coponthoud aan de oever door men
sen van beiderlei kunne
®- auto's en voetgangers langs het
water
"tourist is:
g. Russisch staatsreisbureau
binnenkomende vakantieganger
b. reis inclusief dranken
®- toerist in eigen land
}V*t is de „schónste stad van 't
aand"?
b, Aarle Rixtel
Winterswijk
Tilburg
®- Venlo
grootste zeehaven ter wereld is:
®- Antwerpen
Londen
C- New York
®- Rotterdam
Goudse glazen zijn
Het aantal leden van de Wegenwacht
bedraagt ongeveer:
a. 25.000
b. 100.000
c. 250.000
d. 500.000
18 28
De Lijnbaan is een: Deze toren staat in:
o. baan van een lijntrekker i. Rotterdam
b. touwslagerij b. Markelo
c. winkelcentrum c. Parijs
d. soort reisleider d. Tokio
Het aantal toeristen, dat jaarlijks de
Domtoren te Utrecht beklimt, be
draagt pl.m.;
O. 600
b. 6 000
c. 60 000
d. 600 000
Er wordt jaarlijks nog een historische
paardenmarkt gehouden in:
a. Amstelveen
b. Valkenburg
c. Sappemeer
d. Soesterberg
De Stier van Potter kan men vinden
in:
a. het Rijksmuseum te Amsterdam
b. het Mauritshuis te 's-Gravenhage
c. het Museum voor Natuurlijke His
torie te Leiden
d. het Nederlands Openluchtmuseum
te Arnhem
Het Kaagdorp ligt in:
a. Alkemade
b. Roelof arendsveen
e. Oude Wetering
d. Oud Ade
Een alm is:
a. een onderdeel van een tent
b. een bergweide
c. een zoetwatervis
d. een berghut
Het Leudal is:
a. een dal in de Ardenne'"-
b. een buiten in de Achterhoek
c. e i beekdal in Limburg
d. een landgoed in Noord-Brabant
Een piekeval is:
a. een onderdeel van het zeilwant
b. een oud Vlaams wapen
c. een uitrustingsstuk van Alpinisten
d. een havencafétje in Antwerpen
De volgende passiespelen in Tegelen
worden gehouden in:
a. 195.9
b. 1962
c. 1960
d. 1961
®- drinkglazen
ijkglai
b- kijkglazen
p brilglazen
®- kerkramen
o Hillegom
Bennebroek
p Lisse
Noordwijkerhout
16
et Kanaleneiland ligt in:
de Noordzee
1 het Hollandsch Diep
p- Utrecht
®- de Westerschelde
In Rotterdam staat het standbeeld
van:
a. Hugo de Groot
b. Laurens Koster
c. Michiel de Ruyter
d. Piet Hein
Een fraai voorbeeld van gothische
bouwkunst is:
a. de Domkerk van Utrecht
b. het stadhuis van Rotterdam
c. het paleis op de Dam te Amsterdam
d. de nieuwe Sint Bavo te Haarlem
Hilton is de naam van een:
a. Capucij,.
b. hotelmagnaat
c. inmaakvat
d. scheepswerf
Diergaarde Blijdorp ligt in:
a. Voorschoten
b. Rhenen
c. Alphen aan den Rijn
d. Rotterdam
Ben Essing is een bekende impres-
sario in:
a. Bladel
b- Blaricum
c. Blokker
d. Blokzijl
Een bovenkruier is een:
a. chef kruier
b kruier op de eerste étage van het
Centraal Station te A'dam
c. molen
d. stuk garagegereedschap
Op hoeveel palen is het paleis op de
Dam te Amsterdam gebouwd?
a. 13
b. 136
c. 1365
d. 13659
Hoe lang is de Velzer tunnel?
a. 1466 meter
b. 1566 meter
c. 1644 meter
d. 1744 meter
He huis Van Maarten van Rossum
staat in:
a. Arnhem
b. ZoItbommel
c. Rossum'
d. St.-Maartensdijk
De beeldengroep tegenover het Rot
terdamse stadhuis is vervaardigd door
de beeldhouwer:
a. Joh. Raedecker
b. Marius van Beek
c. Mari Andriessen
d. Pieter d'Hont
Paus Joannes heeft gisteren bij de ont
vangst van het bestuur der Italiaanse
vereniging van oorlogsslachtoffers ver
klaard, dat paus Pi us X, toe: i men hem
in 1914 vroeg de wapens te zegenen,
geantwoord heeft dat hij alleen de vrede
wilde zegenen.
De geschiedenis bewijst ons, aldus
paus Joannes, dat de oorlogen worden
voortgebracht door haat en passie. De
geschiedenis van de oorlogen is zo oud
als de geschiedenis van de mensheid.
Oorlogen worden verwekt door het
kwaad, omdat dat er belang bij heeft
wanorde te scheppen en alles op te wek
ken dat zich verzet tegen het licht van
Christus. Men moet tot elke prijs de
vrede op basis van de christelijke be
ginselen handhaven, aldus de paus.
Deze kerk staat in:
o. home
b. Florence
c. Ondenbosch
d. Napels
Dc beroemde molens aan de Kinder
dijk liggen in de:
a. Alblasserwaard
b. Krimpenerwaard
c. Lopikerwaard
d. Alexanderpolder
Het Zuiderzeemuseum bevindt zich
in:
a. Medemblik
b. Hoorn
c. Stavoren
d. Enkhuizen
Advertentie
MAPRO-spiraot is sterk en soepei
en overal in huis te gebruiken.
Voor Uw gordijnen, de wos. Uw
garderobe enz.
Enorm practisch, eenvoudig te be
vestigen en te verwijderen.
meer mogelijkheden met
n«d. octrooi 74341
De Friesland is eenendertig meter lang en acht meter breed en sterk genoeg om met drie slepen achter zich aan door
stormen te manoeuvreren. Bij het binnenlopen van kleinere havens kan de hulp van een mee-manoeuvrerende sleepboot
echter wel eens nuttig zijn. Maar op grote reizen moet de achttien koppen tellende bemanning van de Friesland
het alleen doen.
(Van een verslaggever)
De meeuwen tollen als dolende zielen boven het schoongewaaide
IJmuiden. Kapitein Paul Langbroek loopt op zijn sokken door zijn
nieuwe, keurige woning. Als zijn dochtertjes giechelend binnenkomen
kijkt hij ze aan met een blik van „zijn de buurmeisjes al wéér hier over de
vloer?" Tenminste, zo lijkt het ons. Met zijn tien jaar ervaring en zijn vijf
endertig levensjaren is kapitein Langbroek nu recordhouder van de Neder
landse zeeslepers. Hij voer 30 september 1957 met zijn sleepboot Friesland
de haven van IJmuiden uit en zondagmorgen 5 april 1959, om 4.15 uur, om
helsde hij voor het eerst sinds anderhalf jaar zijn vrouw. Met een hart
grondige zucht van opluchting zette hij de eerste voet in zijn nieuwe woning.
En even later keek hij met een raar gevoel van binnen voor het eerst naar
zijn dochter Marianne, al weer één jaar oud. Dat beleeft een recordhouder.
Geharde, ervaren collega-sleepbootkapiteins vinden het een twijfelachtige
eer houder van het lengte-record te zijn. Hun mening heeft niets met ja-
louzie te maken, dat beseft men als men na een urenlang gesprek met kapi
tein Langbroek zijn huis verlaat en de witte meeuwen weer over de daken
ziet tollen.
Al loopt kapitein Langbroek op nylon
sokken door zjjn woonkamer, hij be
hoort tot het geslacht waarvan Jan de
Hartog de biograaf is. Maar kapitein
Langbroek, die er net een tochtje van
61.000 zeemijlen C21 i keer om de aarde)
op heeft zitten, past niet in De Hartog's
galerij van ruige bonken. Hjj is wel
bruin en normaal stevig gebouwd, de-
IIIIIIIIIIIIIIMIIIIItlllllllirilllllllllllllllllllllHlllllllilllltlllllllll;
iiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiimmmiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
ze kapitein met zijn al grijze haren.
Maar als hij zijn schoenen zou aan
trekken, zjjn das opschuiven en zijn col
bertje aanschieten, zou men hem in een
Volkswagentje denken, waarmee hij als
vertegenwoordiger zijn rayon aftuft. De
lach om zijn mond is wat verlegen,
maar hij is voorkomend en maakt een
beschaafde indruk.
Zijn sleepboot Friesland hoeft men
nauwelijks te beschrijven. Zij is een
van WUsmullers elf slepers, middel
klasse, dat wil zeggen 1200 pk sterk,
31 meter lang en 8 meter breed. Aan
boord werken achttien mensen. Ge
woon dus een van die nog geen 25 bo
ten waarmee Wijsmuller en Smit en
Co. bijna driekwart van de sleepvaart
op de vrije wereldmarkt beheersen.
Toen Paul Langbroek in de vroege
herfst van '57 voor een sleep van Rotter
dam naar de Canadese meren weg
voer, was hij nog eerste stuurman. Te
gen zjjn vrouw zei hij: „Haal je nou
maar geen mooie dingen in je hoofd,
het zal wel weer een half jaar duren."
In Canada kon de Friesland een bak
voor New Orleans krijgen. En daar
kreeg de bemanning bericht dat ze
moest doorstomen naar Trinidad, waar
ze een maand lang in charter allerlei
sleepwerk langs de kust gingen ver
richten. Op een morgen stond mevrouw
Langbroek in IJmuiden op om het
kerstontbrjt voor haar en haar drie
dochters klaar te maken. Ongeveer op
hetzelfde moment had stuurman Lang
broek cle wacht. Hij koerste naar Jack
sonville. De noord-oostpassaat had
windkracht 6.
Een paar maanden later, weer in
New Orleans, was er voor de eerste
stuurman een telegram uit Nederland
met de mededeling dat zijn vierde kind
geboren was, weer een dochter. Paul
Langbroek pijnigde zijn hersens: welke
naam 7.011 zij hebben. Er was niks vast
afgesproken.
De Friesland doorsneed het Panama
kanaal. Er was aan de west-kust, in
Frisco, wat te halen. Mevrouw Lang
broek kreeg een telefoontje van de
maatschappij dat de thuiskomst van
haar man wel lot de zomer verdaagd
zou worden. In San Francisco had de
bemanning nog wel een aardige week,
er waren veel Nederlanders daar.
Maar de mededeling dat ze naar Ho
nolulu werden .gestuurd viel toch wel
koud op hun dak. Een zware sleep,
vijf lot zes knopen per uur, een einde
loze grijze oceaan, een scheepje waar
van de zuigerklop verdovend ging wer
ken. De Amerikaanse tijdschriften wa
ren aan flarden gelezen. De boeken
kist met de vijftig boeken was één keer
geruild aan een depot en één keer met
die van een ander schip.
„Weet je dat je ziek kunt worden
van lezen?" onderbreekt kapitein
Langbroek kichzelf. „Dan ga je maat
eens een paar dagen kaarten en je
vuile goed wassen. En de PCJ-radio
staat dag en nacht aan."
Op de Friesland zaten ze in de
knijp. De radio had een bericht op
gevangen over een vhegstaking. Post
zakken stonden dagenlang, we
kenlang op het vasteland te wachten
Geen post in de haven van bestem
ming? L)ai was het ergste wat een
sleepbootbemanning kon overkomen.
De koksmaat die met mokken thee,
rondging, werd afgesnauwd. Maar J
er was gelukkig wel post: goede en
slechte. De volgende opdracht gaf
Manilla op als einddoel.
Op Manilla kreeg stuurman Lang-
draaien om niet een kraan en een bak
haar de bliksem te laten gaan."
Als kapitein Langbroek dan weer een
haven binnenloopt, ligt er een acht
weken oude brief uit IJmuiden op hem
te wachten. Een van zijn dochters is
doodziek. Er is levensgevaar. Met bloed,
zwe.et en tranen schrijft hij een brief
terug met veel opbeuringen en veel
raadgevingen. Hij weet niet dat op dat
moment zijn dochter al het ziekenhuis
mag verlaten. Hij haalt zich de weken
voor de geest dat hij op de Chinese
Zee de wacht hield, het bestek opmaak
te, zich op de ergste ogenblikken op
tijd herinnerde wat hij Aan oudere ka
piteins leerde. Toen zat zijn vrouw bij
het ziekbed van zijn kind. Hoe zou hei
nu zijn?.
„Ik heb het vaak gehad dat de mu
ren hier op mij af kwamen. Dan zou
je wel willen gillen," voegt mevrouw
Na zijn tocht van anderhalf jaar iverd kapitein Paul Langbroek (rechts) 's nachts
in IJmuiden opgewacht door zijn directeur Arthur Wijsmuller.
broek zjjn benoeming tot kapitein. De
eigenlijke kapitein, die aan zijn pen
sioen toe was, kon nu naar huis. Met
een stinkende wolk water voor de boeg
zwoegde de Friesland onder comman
dant Langbroek naar Japan. Mevrouw
Langbroek hoorde van de maatschappij
dat het weer later zou worden. De be
manning kankerde. Als kapitein kun je
dan meer Jast met je mannen hebben
dan met de twee stuurloze boten en de
logge kraan die je moet voorttrek
ken. Wat betekent discipline op een
schip waar je na een paar maanden al
les van elkaar weet en dag en nacht
alles van elkaar hoort, waar je eikaars
chagrijn niet kunt ontlopen? Wat bete
kent de straf van het gage-intrekken op
een plek waar een dollar geen sigaret
waard is? Op de Stille Oceaan kun je
zes weken varen zonder een schip te
zien. De kapitein weet er toch wel weer de
moed in te brengen. Er is dan wel eens
een verjaardag. Dan bakt de kok een
cake en de jarige krijgt een fles jene
ver die njj mag uitschenken. De matro
zen zün jongens van omstreeks twintig
jaar en die kunnen een stootje verdra
gen. Maar in Yokohama ligt niet het te
legram met: „Kom naar IJmuiden",
maar met „Ga naar Vietnam."
Yokohama is voor de jongens een
plezierige stad. „Ik heb er mijn souve
nirs gekocht, een kist vol lakker
lang afdingen. Moorddadig. Dat draait
je tijd weer even," vertelt kapitein
Langbroek.
De Zuidchinese Zee is een smerige
zee. De radio meldt de ne hurricane na
de andere. Deze wervelstormen hebben
vrouwennamen. Omdat ze zo onbere
kenbaar zijn. zegt cle zeeman. Je kan
met drie slepen achter je net zo goed
niet trachten de hurricane te ontwij
ken, want die storm van 200 mijl per
uur krijgt je toch te pakken.
„Ik probeerde nog zoveel mogelijk
Zuid te maken, maar we waren toch
aan de wind overgeleverd. De volgen
de morgen merkte ik dat ik dertig mijl
achteruit gezet was. En dan wordt hur
ricane „Kate" gemeld. Je wordt we)
gelovig als je met de natuur te maken
hebt. Ik ben maar schipper naast God,
denk je dan. En zo'n sleepbootje, dat
toch al enorm gauw water maakt vaart
onder de golven door. Jij moet met je
olie-goed en je laarzen aan het dek op
om de trossen te controleren en in te
vetten. De draad die over de vastge-
kegde sleeën schuift, slijt snel. Jij
hebt één hand voor jezelf en één hand
voor je schip. Een man overboord is
nog erger dan geen brief. Dan glil ,1e
met je bootje van zo'n top af. De ka
bels komen strak te staan. Je drie sle
pen komen er achter aan. De kabels
kruisen eikaar. Je slepen dreigen met
eikaar in botsing te komen. De runners
daar aan boord pompen in de ruimen
wat ze kunnen en je laat de roereen
ger voor zo ver als het lukt maar wat
Langbroek aan het relaas van haar
echtgenoot toe.
Een volgende brief in een volgende
haven brengt opluchting. Kapitein
Langbroek laat blij het nieuws aan de
machinist en de stuurman lezen. Hij
weet niet dat thuis de dokter bij het
bed van zijn andere dochter staat en
tegen de moeder zegt dat het meisje
longontsteking heeft. Neen, hij borrelt
verheugd langer met de officieren die
niet op wacht hoeven.
„Misschien met Kerstmie," hoort
mevrouw Langbroek van de maatschap
pij. Maar op dit Kerstfeest dobbert de
Friesland traag ergens op de Pacific,
waar je geen schip tegenkomt. Ze zit
ten in tropisch gebied. De moessonwind
is geen pretje. Je kan echter aan dek
zitten en je goed wassen. Dat is beter
dan lezen of kaarten, maar het blijft
iets waarmee je na veertien maanden
geen raad meer weet. Om de lang-
zaamaan-actie, het gekanker of de bal-
oorigheid van enkele bemanningsleden
te doorbreken, moet de kapitein weer
behoedzaam schipperen.
Toch komt Europa weer in zicht. De
zeventiende maand op zee is verstre
ken. Na verschillende telefoontjes weet
mevrouw Langbroek dat de Friesland
7 apri1 in IJmuiden verwacht wordt.
Lang duren die laatste dagen, veel lan
ger dan nodig is om de voorbereidingen
voor de thuiskomst te treffen. De eerste
aprildagen hangt er een dikke mist
over do Noordzee. De mist Is niet zo
dik of een telegram van de maatschap
pij weet tot de marconist van de Fries
land door te dringen Het schip is net
tussen de noord-hinder en het licht
schip Goeree. Enkele mijlen verder ligt
de coaster Laura met schroefsehade.
„Erheen," beveelt de maatschappH.
„Het wordt later," hoort mevrouw
Langbroek.
Llovds open form," biedt kapitein
Langbroek de commandant van de Lau
ra aan.
„O.K sleep ons naar Antwerpen", is
het antwoord.
Aan boord van de Friesland worden
donder en bliksem van de hemel ge
vloekt. En in IJmuiden tracht mevrouw
Langbroek zo te huilen dat haar kinde
ren het niet zien.
Maar dan. eindelijk, loopt in de
nacht van zaterdag op zondag de sleep
boot IJmuiden binnen. De directie is
er voor uit haar bed gebleven. Voordat
kapitein Langbroek naar zfjn huis mag,
5',?.°? nooit Sezien heeft, moet hij
een huldiging ondergaan die een record
houder waardig is. Paul Langbroek Jaat
zien er met over uit. Maar zijn colle
ga s vinden het een twijfelachtige eer.
Nu loopt kapitein Langbroek op zijn
sokken door zijn huis. Geleidelijk aan
gaat hij in de meisjes die om hem
heen rennen zijn dochters zien. ..Waar
we héén on vpk-n**"
r* 'ün vi ot'v n
