B
Nederlandse toneelmanifestatie
in het Holland-Festival
Shakespeare's Troilus en Cressida
Een waardige situatie rond
Utrechts Dom nodig; peacht
Ringweg buiten de singels
's Lands Kroniek
Voordeelsaftrek hij schade
vergoeding
De stedelijke uitbreidingen
Hevige explosie
in drogisterij
Tien inbraken in
Santpoort
gepleegd
Schip brandend
op strand
Spoedig knipper
lichten
Belangstelling van
*egeringszijde
Doden op de weg
Zilveren tiveeling-missionaris
m
Niemand gewond
Hartslag, na half uur
stilstand, hersteld
Filmopdraclit aan
Van Moerkerken
Nederlanders blussen
de brand
-Agenda van Iiet-
Holland-F estival
KATHOLIEKE KUNSTENAARS
Overweg Prinsenbeek
Internationaal
Arbeidsbureau weert
christenen
Ongeregeldheden in
Frans-Kameroen
Israëlische regering
Jaarvergadering Ned. juristenvereniging
Prijs voor A. Koolhaas
in gevaar
Begrafenis Lou Bandy
Jan en Ted Smelt
MAANDAG 29 JUNI 1959
PAGINA I
O o
ytweemaa
Vijftig vrije poorters van Woudrichem
Dr. Drees Uniek initiatief Vrij vissen en
s jaars de vesting
bezoeken^
Afrikaanse commissie
Zes doden; avondklok
afgekondigd
Wapens voor Bonn
Ulysses (Bob de Lange) en Achilles (Ko van Dijk) in Troilus en Cressida.
Een korte hevige explosie in het ma
gazijn \an een drogisterij in Eindhoven
heeft zaterdagmorgen een felle brand
veroorzaakt. In het magazijn /an dro
gisterij Lachniet waren tal van medica
menten, maar ook andere produkten,
zoals lucifers e.d. opgeslagen. De juis
te toedracht van de explosie is nog'niet
bekend, maar men vermoedt, dat een
der chemicaliën door de warmte (broei-
1"S?> tot ontploffing is gekomen Onmid
dellijk na de explosie is er brand ont
staan, die zich snel uitbreidde. De Eind-
hoyen.se brandweer tastte het vuur met
drie stralen hoogdruk en een straal la
ge druk aan. In twintig minuten was
men het vuur meester. Een binnen-
"'l]11!"; ,^e ,wee woningen van elkaar
scheidde, stortte na de explosie in,
maar er werd niemand door het rond
springende puin getroffen. Een jongen,
die op de zolderverdieping sliep, wist
met veel moeite het brandende gedeel-
te verlaten. Er hebben zich geen per
soonlijke ongevallen voorgedaan.
Finse doktoren hebben een vergeefs
gevecht van uren geleverd om liet le-
ven te redden van een zevenjarige jon-
,Jn een.gat met water was ge
vallen. Toen hjj naar boven gebracht
was, had zyn hart al een half uur stil
gestaan. De dokters slaagden erin de
nartslag door middel van een operatie
te herstellen, maar na een tijdje was
cie hartslag opnieuw verdwenen. Er
volgde een tweede operatie, die echter
geen resultaat opleverde.
Dr. McClure uit Lindsay m Califor-
me heeft in het medisch tijdschrift van
deze staat meegedeeld, dat een zijner
patiënten, een 44-jarige metaalarbeider
van Deense afkomst, zijn hart geduren
de vpf seconden kan laten stilstaan.
Advertentie
s
Dr Nederlandse to
neelmanifestatie in
net Holland-Festi
val van dit jaar
Shakespeare's Troi
lus en Cressida
's er een geworden
waarop men, om
danks grote waar
dering, toch met
enigszins gemengde
gevoelens terugziet.
Dr grootste verdienste ervan lijkt ons
dat zij aanleiding is geweest tot de ver
taling van Bert, Voeten: een vertaling
die voortreffelijk klonk en zich ook met
groot genoegen laat lezen, omdat zij een
krachtig en poëtisch Nederlands' op
levert. Voet ens bijdrage aan de toneel-
manifestatie was dus een zeer waarde
volle.
De voorstelling zelf was wisselvallig
Zij weerspiegelde wat het stuk zelf aan
zwakheden en aan sterke scènes geeft.
Bovendien leed zij aan een teveel aaii
uiterlijk vertoon. Deze hang naar het
fraaie uiterlijk speelt de regisseur van
de voorstelling, Johan de Meester, wel
meer parten, hoewel hij soms ook ver
rassende resultaten oplevert. Ditmaal
was de proloog reeds aanstonds om van
1o schrikken vanwege de kleurig uitge
doste krans van Griekse en Trojaanse
helden, die de proloog-spreker omring
de en zowaar ook nog met armgebaren
ondersteunde. Dit werkte bedoeld of
onbedoeld? potsierlijk.
Er komen in het stuk verschillende
thema's aan bod. De titel schijnt de
aandacht vooral te trekken naar de
jonge vurige Troilus en de aanminnige,
maar wispelturige Cressida, beiden in
het Trojaanse kamp. Hoewel men bij het
lezen van het stuk in hun beider dialo
gen boeiende en treffende verzen ont
dekt, blijkt in de opvoering hun verhou
ding toch vrij pover. Zij pakt niet echt,
niet als zü hun prille liefde voor het
eerst onder woorden brengen, en even
min als Troilus haar op ontrouw be
trapt. In het eerste is er geen vertede
ring die het hart raakt, in het laatste
geen tragiek die ontroert. Merkwaar
dig is ook, dat men geen verbinding kan
ontdekken tussen de liefde van Cressida
in het begin en haar ontrouw later.
Voor een deel kan dit een tekort zijn
van de speelster van die roi, Femke
Boersma. Als zjj, in ruil voor een der
Trojaanse aanvoerders, naar het Griek
se kamp wordt overgebracht, wordt zij
daar door Ulysses onmiddellijk geken
schetst als schaamteloos: haar zinne
lijkheid uit zich in alle wendingen van
haar lichaam. Deze indruk zou haar
later gedrag kunnen bevestigen: voor
dien was men (Jaar zeker niets van
gewaar geworden. Trouwens, die vu
righeid van Coen Flink, overtuigde die
helemaal, hoe knap ook geacteerd?
Waar wrong hier de schoen? Shakespea-
re-kenners hebben als hun mening ge
geven, dat dit stuk eigenlijk niet afge
werkt was, dat de overgeleverde tekst
slechts een eerste opzet is. Deze indruk
houdt men inderdaad over van de scènes
tussen Troilus en Cressida,
Een ander thema in het stuk is de
aanleiding tot de Trojaanse oorlog, de
schaking van Helena door Paris. Het
komt enkele malen terloops ter sprake.
Maar er is een scène geheel aan gewijd,
die grote indruk maakte, vooral door
Johan Schmitz, die Hector speelde, uit
stekend speelde, met gloed en overtui
ging. Hü duidt dit thema duidelijk aan:
indien Helena een ieder weet dat
toebehoort aan Menelaus, dan gebieden
ons de zedewetten van natuur en staat
haar terug te zenden. Volharden in on
recht kan het onrecht niet verkleinen.
Toch wil ook hij de oorlog voortzetten:
de waardigheid van ons en "van ons volk
hangt er ten nauwste mee samen.
Een derde thema komt tot uiting in
de scène, die Bob de Lange een open
doekje bezorgde. Hü speelde Ulysses,
de man met het helder verstand, van
het begin tot het einde volgehouden
in een krachtige boeiende eenheid. In
die scène leest hij de trotse Achilles de
les, die verwaand op oude roem teert.
Om dit thema draaien voor het over
grote deel de scènes in het Griekse
kamp, om Achilles' verwaandheid, ge
parodieerd door die van Ajax, die oor
zaak of in ieder geval uiting is van de
verdeeldheid in de Griekse gelederen.
Hebben deze thema's samenhang?
Johan de Meester ziet in het stuk een
waarschuwing tegen de oorlog, die elke
samenleving ontbindt tot een chaos,
een gezonde mensheid besmet met
pestilentie, heldenmoed degradeert
tot zijn eigen groteske karikatuur en
zuivere liefde verlaagt tot hoererij.
Het is een visie, die men niet zonder
reden zou kunnen omkeren. In de drie
thema's, die we boven aanduidden,
speelt de liefde, de hartstocht geen
geringe rol. De heie oorlog is om een
vrouw begonnen: Troilus zal uit te-
fel te keer gaan; Achilles heeft zich
teruggetrokken omdat hij een Tro
jaanse bemint, hetgeen overigens niet
verklaart waarom hü haar broer Hec
tor laf laat vermoorden. Homerus
heeft de Trojaanse oorlog bezongen
als een nobel, mannelijk spel. Shake
speare had in ieder geval niet alleen
oog voor de menselijke rldderlükheid
van een Hector, maar ook voor de
lage drüfvcren van oen Achilles en
voor de onbetrouwbaarheid van som
mige vrouwen. Hü ziet dit menselijke
bedrijf van oorlog en liefde niet meer
met de bijna kinderlijke verwonde
ring, die Homerus eigen was, maar
met de achterdocht en het sarcasme
van een ervaren man, die zün men
sen kende.
De voorstelling was met zorg opgezet.
Het had in zeker opzicht met minder
omhaal gekund en hier en daar met
minder nadrukkelijkheid. Ook had men,
aangezien het heet dat de regisseur uit
het hele arsenaal van de Nederlandse
toneelwereld kon beschikken, een aan
tal rollen toch sterker bezet verwacht.
Niettemin waren er vele knappe pres
taties te roemen. Enkele daarvan heb
ben wij reeds genoemd. Een opmerkelij
ke figuur was ook Pandarus, de koppe
laar van Cees Laseur, een huiselijke,
mondvlugge figuur temidden van al die
edelen. Ook Thpssit.es, de louche knecht,
gespeeld door Henk van Ulsen, trok de
aandacht. Robert de Vries speelde
V", hersenloze krachtpatser, mooi
potsierlijk. Ko van Dijk had als Achil
les een niet al te dankbare rol. Ellen
P Elisabeth Andersen en Jenny
van Maerlant hadden kleine, maar goed
gedane vrouwenrollen. Aan hen lag het
met. dat sommige scènes weinig indruk
maakten, of zelfs, zoals de tweekamp
en de gevechten aan het eind een heel
vreemde vertoning werden. Het slot viel
ook "cga! vreemd, zodat men opnieuw
de indruk kreeg en daarmede dus naar
huis ging, dat liet stuk niet af was.
Niettemin waren de Hagenaren die
de première zondagavond in hun' Ko
ninklijke Schouwburg bijwoonden gul
met hun bijval. En dat alles bij elkaar
toch ook weer niet zonder reden. R.
De minister van onderwas, kunsten
en wetenschappen heeft aan de tilmer
E. van Moerkerken te Amsterdam een
subsidie verleend tot het vervaardigen
van een korte documentaire kleuren
film over de wadden. De voorlopige ti
tel luidt De Wadlopers.
iihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiihimhiiiiiiiiiiihmiihiiii
Tien inbraken in Santpoort zün zon
dagochtend opgehelderd door de arres
tatie van een bü de politie berucht re
cidivist uit een dorp ln de nabijheid van
Leeuwarden. In de nacht van vrüdag
op zaterdag werden in Santpoort in eni
ge villa s vier inbraken gepleegd. Een
bedrag van 600 gulden werd vermist.
De v elsense recherche was reeds ge
ruime tüd op het spoor van een man
die regelmatig inbraken in Santpoort
pleegde. Zaterdagavond kon men tot ar
restatie overgaan toen hij in ziin wo
ning werd opgewacht en het in Sant
poort gestolene op hem werd aange
troffen. De man heeft tien inbraken in
Santpoort bekend. In andere gemeen
ten blijkt men ook grote belangstelling
voor hem te hebben.
Zaterdag is het Britse vrachtschip
Staniel (628 ton metend) brandend op
het strand bü Lowestoft aan de grond
gelopen.
De brand brak uit toen het schip
van Boston op weg was naar de Han-
neleilanden met een lading, die balen
hooi omvatte. De kapitein wendde het
roer naar de kust om te voorkomen
dat het vuur door de wind naar zijn
machinekamer zou worden verspreid
en bleef op de kust aanhouden tot het
schip op het strand, dat vrijwel geheel
bezet was met badgasten, aan de
grond raakte. De bemanning sprong
overboord en werd door reddingsboten
uit Lowestoft opgepikt.
Personeel van de sleepboot Maas,
van L. Smit en Co's internationale
sleepdienst, is er in samenwerking met
de bemanning van het Nederlandse ber
gingsvaartuig Zeeleeuw in geslaagd,
de brand aan boord van het schip te
blussen.
De Nederlandse deskundigen hebben
meegedeeld, dat bet schip ernstig is
beschadigd, maar dat de machineka
mer en de brandstoftanks niet door
het vuur zün aangetast.
Avonturen goed afgelopen
De zestien bemanningsleden van de
Katwijkse logger Huibertina Guisber-
tha zijn zaterdagavond veilig ill Aber
deen aangekomen na een gevaarlpk
avontuur voor de Schotse kust.
De 230 ton metende logger liep vrij
dagmiddag aan de grond op de rots
achtige bodem van Girdlines, ten noor
den van Aberdeen, waarbij het roer
en de stuurinrichting werden bescha
digd.
Het vaartuig werd tegen de rosten ge
slagen, maar werd later weer drijvend
aangetroffen. Het is naar Aberdeen ge
sleept voor reparaties.
Zondagmiddag is de Nederlandse
zeilklipper Lichtstraal op de oostpunt
van het Enkhuizerzand een droogte
beoosten Enkhuizen gestrand. De
reddingboot K. F. Sluijs van het station
Enkhuizen der K.N. en Z.H.R.M.
voer naar het schip en haalde de pas
sagiers, negen vrouwen en twee kin
deren, van boord. De uit drie leden
bestaande bemanning bleef op de boot.
Dinsdag 30 Juni
Amsterdam: Stadsschouwburg, 8.15 uur:
Cosi fan tutte (Ned. Opera).
Scheveningen8.15 uur: Amadeus-strijk-
kwartet.
Rotterdam: Rotterdamse Schouwburg, 8.15
uur: II Mondo della Luna.
Utrecht: Tivoli, 8.15 uur: Residentieorkest
o.l.v. Antal Dorati.
Hilversum: Gooiland, 8.15 uur: Troilus en
Cressida.
Leiden: Pieterskerk, 7.45 uur: Hohe Messe
(Toonkunst Leiden).
(Van onze Utrechtse redacteur)
Het door prof. Feuchtingpr ontworpen
plan over de verkeerssituatie in de ge
meente Utrecht en omgeving is door
de studiekring van katholieke kunste
naars (architecten, beeldende kunste
naars, letterkundigen en musici) aan
een uitvoerige beraadslaging onderwor
pen. De vruchten hiervan zijn enkele
nieuwe ideeën om tot de zo begeerde
oplossing van de ernstige verkeers
moeilijkheden te komen, waarbij uitge
gaan wordt van een stedebouwkundig
plan.
Van een en ander is mededeling ge-
In het feestelijk versierde Woudri
chem (door de bewoners zelf Woer-
kom genoemd) is zaterdag een bijzon
dere plechtigheid gehouden. Vijftig
vooraanstaande Nederlanders zün in
het in 1957 gerestaureerde, uit 1592
daterende, fraaie raadhuis geïnstal-
leerd als ,,vrüe poorters van Woudri
chem". De burgemeester van de stad,
de heer A. Dingemans, heeft eraan her
innerd, dat het oude Woudrichem in
een staat, van verval was geraakt. De
raad heeft tüdig de noodsituatie on
derkend en nu is de stad de weg om
hoog ingeslagen. 200 nieuwe woningen
zpn gebouwd, een industrieterrein van
3,o ha is aangelegd en een strandbad
aan de Merwede is in exploitatie ge
nomen. Thans wil de gemeente in
brede kring belangstelling wekken.
Daarom is het idee gegroeid een aan
tal verdienstelijke Nederlanders het
vrije poorterschap aan te bieden. De
heer Duigemaris herinnerde aan het
grote verleden van de stad en hoopte.
,,7 j tussen de vrije poorters en
Woudrichem steeds hechter zal wor
den. ..Samen zijn wij nu verantwoorde
lijk voor Woudrichem," zo besloot de
burgemeester zijn toespraak.
leurstelling op het slagveld büzonder
Elk van de vrije poorters overhan-
rligcie hij vervolgens een koker, waar-
in een oorkonde met een charter
dit charter zün enkele rechten
plichtèn van de vrüe poorter opgeno
men. Deze heeft o.m. het recht
iemand can te wijzen, die hom na ziin
overlüden als vrüe poorter van de
In
en
stad Woudrichem zal opvolgen (de an.
dere vrpe poorters beslissen over toe
lating). Hü mag zich permanent in
Woudrichem vestigen en hü heeft het
recht in het Woerkumse viswater te
vissen. De vrüe poorter heeft de
plicht, de stad waar mogelijk te steu
nen. oorts moet hij de stad ten min
ste tweemaal per jaar bezoeken.
Dr. W, Drees, minister van staat,
heeft hierna de gevoelens van de v rije
poorters vertolkt. Hü zei dat niet al-
len banden met Woudrichem hebben
De instelling van liet college noem
de spreker een uniek initiatief waar
door de publieke belangstelling op
Woudrichem wordt gevestigd. In het
verleden is Woudrichem een belang
rijke stad geweest. Het speelde een be
langrijke rol in de geschiedenis Ten
tijde van de Hoekse en Kabeljauwse
twisten heeft te Woudrichem een
,,zoen" plaats gehad. Dr. Drees toon
de zich verheugd over het feit, dat de
burgers van Woudrichem werken voor
een goede gemeenschap en een goede
ontwikkeling van de omwalde vesting.
Hjj sprak de wens uit, dat de wallen
intact zullen blijven. Het college van
vrije poorters toont een grote ver
scheidenheid van gaven en dr. Drees
hoopte, dat het gemeentebestuur van
deze verscheidenheid van kennis ge
bruik zal kunnen maken in de vorm
van adviezen. Namens de vrije poor
ters verzekerde hp het gemeentebe
stuur van warme belangstelling en
sympathie.
daan in een adres aan de gemeente
raad, dat werd ondertekend door J J
Brugman (architect), G. A. M. van
Bueren, J. Noyons, J. B. Lambert Si
mon en Herman Walstra.
Opgemerkt wordt, dat. bij uitvoering
van het verkeersplan, .zoals het thans
ter tafel ligt. objecten van cultuurhis
torische betekenis en van stedebouw
kundig schoon met aantasting zullen
worden bedreigd.
In plaats van de singels te dempen
zou het uit stedebouwkundig oogpunt
juist aanbeveling verdienen het groen
om de singels ook daar aan te bren
gen, waar het thans geheel of bmia
geheel ontbreekt, zodat het noordelijk
deel van de stadskern in de fraai ge-
markeerde eenheid van het stadspa-
troon wordt opgenomen.
De kring is van mening, dat mede
ter oplossing van het verkeerspro
bleem om de oude stadskern heen
en buiten de singels een ringweg kan
worden gecreëerd, waarbü zoveel mo
gelijk dient, te worden gebruikgemaakt
van de bestaande wegen en van de
reeds algemeen aanvaarde doorbraak
gedachten. De nodige sanering van
bepaalde gedeelten aan de ringweg kan
een winst voor de toekomstige ontwik
keling van de stad betekenen. Boven
dien zien adressanten daardoor de mo
gelijkheid aan beide zijden van de ring
baan uitgebreide parkeerterreinen aan
te leggen.
Ten aanzien van de voorgespelde
doorbraken in de binnenstad, wordt op
gemerkt, dat het behoud van de huidige
Witte vrouwenstraat met de karakteris
tieke politiepost Witte vrouwen wenselijk
is. Verder, dat ten behoeve van het
zuid-noord-verkeer bezwaarlijk het
Domplein uit een oogpunt van cultuur
historische, ja zelfs van nationale be
tekenis, kan worden opgeofferd. Voor
de Domkerk met toren wordt een vaar
dige stedebouwkundige situatie urgent
geacht. Ter verbetering niervan wordt
allereerst in overweging gegeven hel
plein van alle doorgaand verkeer uit tv
sluiten. Naast een omlegging van het
verkeer zuid-oost westelijk van de to
ren, wordt dan voorgesteld aan de
noordzi.ido van het plein een nieuw urn
versiteitsgebouw te stichten, teneinde
zich er bovendien van te verzekeren,
dat bijzondere universitaire gebemte-
nissen in dit stadsdeel blpven gecon
centreerd.
Er is immers een nieuw universitair
centrum in de Johannapoider in voor
bereiding, waar zoals wij vernamen
over ongeveer tien jaar een nieuwe
Sterrenwacht gebouwd wordt.
De studiekring dringt eveneens aan
op een architectonische ontsluiting van
de Buurkerk en de Pieterskerk.
Minister Korthals heelt meegedeeld
dat de gevaarlüke onbewaakte spoor
wegovergang in Prinsenbeek bü voor
rang van een automatische knipper-
lichtinstallatie zal worden voorzien en
dat zal worden bevorderd, dat deze in
stallatie volgend jaar in dienst kan wor
den gesteld.
De minister doet deze mededeling in
zijn antwoorden op schriftelijke vragen
van het Tweede Kamerlid Assmann en
het Eerste Kamerlid Tejjssen (beiden
K.V.P.) die vragen hadden gesteld
naar aanleiding van het ongeval, dat
19 mei op de overweg is gebeurd en
waarbij twee personen om hef leven
kwamen.
Het Internationaal Christelijk Vak
verbond, IVC, heeft meegedeeld, dat
de raad van beheer van het Interna
tionaal Arbeidsbureau besloten heeft
geen vertegenwoordigers van vakor
ganisaties van gelovige arbeiders in
Afrika op te nemen in de drieledige
Afrikaanse consultatieve commissie,
die aanbevelingen moet opstellen
voor de in Afrika door de Internatio-
nalP Arbeidersorganisatie te voeren
activiteit. Dit besluit is genomen on
danks de protesten van het ICV en de
betrokken Afrikaanse organisaties, die
in sommige landen zelfs de meerder
heid der georganiseerde arbeiders om
vatten en algemeen beschouwd worden
als de meest onafhankelijke en actie
ve arbeidersorganisaties.
Het ICV aanvaardt het besluit van
de raad van beheer niet en zal alle
middelen aangrijpen om deze misken
ning van de vakbewegingsvrijheid van
de Afrikaanse arbeiders ongedaan te
maken. Het gewraakte besluit van de
raad van beheer is te wijten aan het
drijven van het Internationaal Verbond
van Vrüe Vakverenigingen om in alle
landen een monopolié te vestigen voor
de bü hem aangesloten organisaties.
Het bestuur van het ICV zal onder
zoeken welke gevolgen van discrimine
rende maatregel van de raad van be
boer van het Internationaal Arbeids
bureau zal moeten hebben voor zijn
betrekkingen met de internationale ar
beidersorganisaties, aldus meldt het
KNP.
In Douala in Frans-Kameroen zijn
zaterdagavond ongeregeldheden voor
gekomen waarbij zes mensen, onder
wie drie Fransen, werden gedood en
ongeveer twintig zwaar gewond. Mili
tairen helpen thans de politie om de
orde te handhaven, aldus meldt Reu
ter.
In een officieel communiqué wordt
gezegd, dat dertig mensen met revol
vers en messen gewapend, „in ver
scheidene delen van de stad terroris
tische aanvallen" deden. Bij een aan
val op een politiebureau werden een
gendarme gedood en verscheidene ge
wond. Een luchtmachtofficier werd
gedood bü een aanval op een bar. De
aanvallers gingen later naar een bio
scoop, verwondden verscheidene bezoe
kers en namen het geld uit de kassa
mee. Tijdens politiepatrouilles werden
twee terroristen gedood en twee zwaar
gewond, aldus de mededeling.
De op vrijdag en zaterdag j.I. te
Haarlem gehouden 85e jaarvergade
ring van de Nederlandse juristenver
eniging. volgens traditie op de eerste
dag gewpd aan een privaatrechtelijk en
de tweede dag aan een publiekrechtelijk
onderwerp, waarop wjj uitvoeriger te
rugkomen. is door de voorzitter, jhr.
mr. J. H. de Brauw, deken van de orde
van advocaten te 's-Gravenhage, ge
opend met een rede, die enig verband
hield met de beide onderwerpen: voor-
deelstoerekening bij schadevergoeding,
en de stedelijke uitbreidingen. Hij be
handelde namelijk enige aspecten van
het onteigeningsrecht. dat ten doei
heeft, ten openbare nutte onroerend
goed aan de overheid te brengen waar
tegenover de eigenaren en de pachters
schadeloosstelling ontvangen. Deze
schadeloosstelling heeft zich in de loop
der decenniën uitgebreid en gedifferen
tieerd: ook bedrijfsschade wordt ver
goed en daarbij rijst dan het probleem
van de toerekening van voordelen, en
de invloed van beiastingschade resp.
-voordeel.
De pre-adviseurs voor het privaat
rechtelijke onderwerp waren prof. mr.
P. J. Ve.darr. van de V.U. te Amster
dam en mr, H. K. Koster, advocaat te
Amsterdam: voor het tweede onder
werp: mr. S. O. van Poelje en mr. H.
A. M. T. Kolfschoten te 's-Gravenhage.
De zeer uitvoerige pre-adviezen. bijna
dissertaties, tevoren aan de leden der
vereniging toegezonden, hadden geluk,
kig deze keer niet de discussie bü voor
baat ontmoedigd.
Hoewel de juristenvereniging mede
In de jaarvergadering van de maat
schappij der Nederlandse letterkunde,
te Leiden gehouden, is de prüs voor
meesterschap dittnaal toegekend aan
de historicus prof. dr. F. L. Ganshof te
Brussel, overeenkomstig het advies
van de commissie voor geschiedenis
en oudheidkunde.
De Lucy B. C. W. van der Hoogtpriis
werd overeenkomstig het advies van de
commissie voor schone ietteren voor dit
jaar toegekend aan dr, A. Koolhaas
voor zün hundel dierenverhalen onder
de titel „Er zit geen spek in de val".
De jaarvergadering werd geopend
door de voorzitter prof. dr. J. G. Bom-
hoff uit Leiden, die een lezing hield
over Van Eyck en het probleem der
literaire kritiek.
In de middaguren hield prof. dr. P.
Brachin uit Parüs een voordracht over
Constantün Huygens als huisvader.
tot taak heeft, zedelijke invloed uit t
oefenen op de herziening der wetgeving
heeft zij toch zelden zoveel belangstel
ling van regeringszijde op haar verga
dering genoten als dit jaar: op de eer
ste dag verscheen de minister van jus
titie mr. A. C. W. Beerman aan de be
stuurstafel, en de tweede dag kwan
de minister van binnenlandse zaken
mr. E. H. Toxopeus als zeer belang
stellende gast. Deze toonde zovee
waardering voor de pre-adviezen en d'
gedachtenwisseiing dat hij zich tijden
de vergadering aanmeldde als lid de;
vereniging, waarmee bü ruiterlijk eei
verzuim goedmaakte en de vergaderin:
tot vreugde steunde bp dit eerbewüs.
De Haarlemse regelingscommissii
heeft voortreffelijke gastvrijheid be
toond, met name door een maaltijd it
de Vleeshal, historische en fraaie ruim
te. Het zwaartepunt van het congres la?
uiteraard in de vergaderingen, waarvai
wij dinsdag een overzicht zullen geven
Zaterdagavond is de 31-jarige H. ui
Amsterdam, die met zijn broer ondei
Baarn een lift trachtte te krügen naai
Amsterdam aangereden door een autc
en op slag gedood. De broers haddev
de T.T. bezocht en pech gekregen me';
hun motor. Zij lieten de motor in Mep-
pel achter en werden ais lifters mee
genomen tot in de omgeving van dc
samenvloeiing van de wegen Hoeveia-
ken-Baarn en Amersfoort-Amsterdam
Daar probeerden zü een lift te krijger
naar Amsterdam.
De broer van het slachtoffer werd]
niet geraakt. Hü liep echter door hel
gebeurde een shock op, zodat hü in eer
ziekenhuis te Baarn moest worden op
genomen. Vandaar is hij naar Amster
dam overgebracht.
Gebrek aan benzine is de aanleiding
geweest, dat de 38-jarige H. van HeU
men uit Wychen, vader van zeven kin
deren. zaterdag op de rüksweg Der
Bosch-Nü'megen is verongelukt. Op weg
naar Den Bosch geraakte zün vracht
auto in Schayk zonder benzine. Van
Heumen zette do wagen langs de kant
en hetzelfde deed zün collega P. de
Wit uit Mill die achter hem reed. Ter-
wjjl Van H. bezig was een blik benzine
in de tank van ziin auto te doen. werden
beide vrachtauto's van achteren aange
reden door een truck met oplegger, die
uit Nijmegen kwam. De vrachtauto's
werden in de berm van de weg gedrukt.
De truck sloeg tegen een boom aan en
Van Heumen kwam onder de zwaar
gehavende truck terecht. Hij werd daar
door zwaar gewond. Korte tüd later is
hij in een ziekenhuis in Nijmegen aan
zjin kwetsuren overleden.
In Vaithermond is zondagmiddag
de vierjarige Trijntje Dol uit Emmer-
compascuum plotseling de weg overge
stoken en gegrepen door een juist pas
serende personenauto. Het kind was op
slag dood.
Het Israëlische parlement heeft voor
vandaag een motie san de communis
ten waarin wordt gezegd dat het par
lement geen vertrouwen heeft in de re
gering van premier Ben-Goerion, en
een motie van de rechtse Heroet-partij
waarin wordt verzocht om een debat
over de verkoop van wapens aan de
Duitse bondsrepubliek door Israël, op
zijn agenda staan. Waarnemers zijn
van oordeel dat de twee moties kunnen
leiden tot een krachtmeting in het par
lement waarbjj de huidige coalitie-rege
ring kan "allen.
De 73-jarige premier is van plan wa
pens aan Duitsland te blijven verkopen
en de tegenstanders van die transacties
in de coalitie, namelijk de linkse Ah-
doet Avoda-partij, uit de regering te sto
ten. Om dit te doen staat Ben-Goerion
geen andere weg open dan het ontslag
van het gehele kabinet in te dienen. De
Heroet-partij tracht andere partijen er
toe te brengen zich bij de stemming
tenen Ben-Goerion uit te spreken
Ben-Goerion heeft verklaard: „Indien
een lid van de coalitieregering tegen
mil stemt of zich onthoudt, zal hp moe
ten aftreden. Indien ik in dat geval bin
nen veertien dagen geen nieuwe rege
ring kan vormen, ga ik heen."
Onder zeer grote belangstelling is het
stoffelijk overschot van de artiest Lou
Bandy zaterdagmiddag in Doorn ter
aarde besteld ov> de oude begraafplaats,
in het graf waarin ook zijn eerste vrouw
rust.
Tallozen uit de kringen van revue- en
theaterwereld waren gekomen om hem
de laatste eer te bewijzen. Onder hen
waren zowel theaterdirecteuren en
-agenten als artiesten, onder wie Hen-
riette Davids. Jan de Cler en Toon Her
mans. De A.V.R.O. was vertegenwoor
digd door Karei Prior.
Het woord werd gevoerd door de di
recteur van de Nationale Revue uit Den
Haag, de heer Boswinkel, die een tien
tal jaren met -.ou Bandy revues ge
bracht heeft en hem, zoals hij zei,
daarbij heeft leren kennen als een welis
waar lastig, maar van zichzelf zeer veel
eisend mens, die mede daardoor heeft
bereikt, dat zijn liedjes nog heden ten
dage voortbestaan. Lou was voor de
jongeren een voorbeeld en het publiek
zal hem niet vergeten, aldus spreker.
De h. Frans Dumee sprak namens
de familie en als vriend en collega.
Wat de paters Jan en Ted Smelt, die na tien jaar onafgebroken missie-
arbeid in Rhodesia in Nederland op vakantie zijn, het meest opvalt, is de
verandering van het vaderlandse klimaat: het buitje van vrijdag bracht
de eerste echte regen, sinds zij eind april arriveerden en de temperatuur
is tot nu toe van die aard geweest, dat ze met de overgang geen moeite
hebben gehad. Maar ook in Eindhoven, de stad waar ze zijn school gegaan
en waar ze nu logeren ten huize van een broer, is het nodige gewijzigd:
toen de paters in 1949 vertrokken, was liet hoogspoor juist in uitvoering
genomen en bestonden allerlei grote gebouwen en complete wijken van
thans nog niet eens op papier.
De gebroeders-missionarissen hebben niet alleen vakantie, ze hebben
ook feest: zondag vierden ze in de parochiekerk van St. Joris hun zilveren
priesterfeest. Allebei op dezelfde dag, dat klopt, want ze vormen een
tweeling, een identieke tweeling zelfs: de bekende twee druppelen water.
Wij hebben tussen hen niet meer verschil gezien dan tussen een druppel
leidingwater en een druppel slootwater en dat kwam dan nog alleen omdat
een van de twee zijn spierwitte „missiepak" droeg en de ander de „vuil
witte" toog die de paters van Lavigerie in Nederland plegen te dragen.
Vermoedelijk hadden ze het zo geregeld om het hun familie niet te lastig
te maken.
Ted en Jan Smelt zijn in 1917 in Weert geboren, maar werden toen ze
drie waren Eindhovenaren. Ze volgden de lagere school „bij Pietje van
Hoof en vervolgens het gymnasium van de Augustijnen. Nog altijd samen
maakten ze daarna de filosofie in huize St.-Charles in Boxtel, het noviciaat
in Algiers en de theologie in Carthago, waar ze in 1934 werden gewijd.
Datzelfde jaar vertrokken ze beiden naar Rhodesia, waar ze nu een kwart
eeuw missie-werk hebben verricht in Kasama, dat drie weken geleden
van vicariaat bisdom is geworden. Pater Ted is daar gevestigd in Lwena,
pater Jan in het 80 km verderop gelegen Ipusukilo; twee parochies met
samen 25.000 gelovigen, allemaal Babemba-negers. In het hele bisdom
wonen ruim 100.000 katholieken, die 60% van de bevolking vormen. De
mensen wonen over een groot gebied verspreid: elk van beide parochies
heeft ongeveer 20 bij-staties, die driemaal per jaar gedurende drie dagen
per motorfiets worden bezocht. In al die bij-staties staat een kerkje, dat
de vegers zelf hebben gebouwd. De stenen maken ze van het leem van
mierenhopen, een mengsel van grond en mierenspeeksel, dat na twee dagen
branden uitstekende bouwstenen levert. Bij het kerkje is ook een pasto-
netje. waar de paters bij hun bezoek „open bureau" houden, evenals ze
dat altijd in de hoofdstatie doen, waar iedereen dagelijks een pater kan
vinden, bij wie hij met zijn moeilijkheden terecht kan. Een systeem
waarmee dc witte paters bijzonder gunstige ervaringen hebben opgedaan
Oe by-staties worden door het jaar „bediend" door een kathechist, die
doopsels toedient en s zondags een kerkdienst leidt.
IJe levenswijze is in liet Kasama-district nog uiterst primitief. Roof
bouw levert de bewoners de gierst, die het voornaamste voedsel vormt
Pas heel schoorvoetend beginnen er enkelen te boeren. Een rem op dè
werklust is liet gebruik, dat alle bezit gemeengoed is van de clan: wie
zich uitslooft om b.v. een sinaasappelboomgaard aan te leggen, doét di'
moeite voor zijn hele. merendeels luierende clan en wie een boerderij heeft
opgezet, laat deze bij overlijden niet aan zijn vrouw en kinderen na, maar
aan de clan. De belangrijkste welvaartsbron vormen nog de kopermijnen
waar de helft van de mannen werkzaam is. Hun gezinnen wonen doorgaans
ui kampementen bij de mijnen, waar ze kunnen meeprofiteren van de
redelijke verdiensten, omdat men daar minder van de clans afhankelijk is.
De paters Smelt weten in enkele uren een boeiend beeld te schetsen
van een wereld, waarvan men zich hier haast geen voorstelling kan
vormen. Ondanks het feit, dat ze de Laatste kwart eeuw voornamelijk
„Cibemba." hebben gesproken, vertellen ze hun verhaal in perfect Neder
lands. IVie hen, volkomen op hun gemak, een kop goede vaderlandse thee
ziet drinken, kan nauwelijks geloven, dat ze pas enkele weken terug zijn
uit een streek, waar elektriciteit onbekend is, waar de biefstuk niet ge
leverd ivordt door de slager, maar door de antilopen die ze soms weten te
bemachtigen en waar een of twee keer per jaar een vrachtwagen komt
met levensmiddelen, die wij „om de hoek" kunnen halen....
