MAGISCHE LIGA, EEN KETEN VAN
De „52 schakels" van Rotterdam
Geheimzinnig genootschap van
verliefden op kleine wonder
p"
BEWONDERAARS VAN MARIUS GONIN
WILLEN DIENS ZALIGVERKLARING
Kröger
Röntgenoloog
Mentale magie
Klassieke muziek
op zwarte schijven
Platen van onbeperkte
kla n kvermogens
E
Autostrada die Venetië
met Miinchen verbindt
1
Let
op
de
kleintjes
Klaver zes in chirurg
Spreekkamer als kabinet
Rotter
dam
een
goochel-
stad
Socialistisch apostel en journalist
in en buiten Frankrijk
Ruiten negen
m
Klaver Boer
In gebergte twee wegen boven elkaar
,sr-~
Laat
de
kabouters
groot
maken
mmÊmmlM
ZATERDAG 25 JULI 1959
UTOMATiSCHE
H.CROON &Co
-Sw x**'. -
*2^
De spreekkamer van chirurg Klaver Zes kan binnen
enkele seconden worden veranderd in een goochelkabi-
net. Aan de muur hangt een plaat van Jeroen Bosch,
voorstellende de „Taschenspieler", de gauwdieven, die
aan de wieg van de goochelkunst hebben gestaan met
hun bekerspel. Het bedrieglijke spel met de bekers vindt
men bij Klaver Zes ook in koper terug op zijn staande
klok. In zijn boekenkast staan evenveel magische als me
dische werken en naast de kast met scharen en lancetten
liggen een paar Mohammedaanse gebedsmolens.
De 69-jarige, nog steeds actieve chirurg vindt zichzelf
maar een pover goochelaar. De jury in Enschede oor
deelde anders en gaf hem de eerste prijs in de afdeling
salonmagie voor zijn tempelnummer.
Op veertienjarige leeftijd kocht hij op de markt een
spel goochelkaarten en sindsdien is hij aan de magie ver
slaafd. Als hij geen, vooral in de sportwereld, bekend
chirurg was geworden, zou hij als tovenaar op de plan
ken hebben gestaan. Nooit heeft hij een gelegenheid laten
schieten om voor het publiek op te treden, want alleen
routine maakt volgens hem van een goed, een uitstekend
goochelaar.
Een keer heb ik de schrik van mijn leven gekregen.
Op het podium had ik zes jongetjes staan, maar één was
me te lastig. Hij zat overal met zijn vingers aan. Ik stuur
de hem naar zijn plaats terug, keek opgelucht om, maar
zag hetzelfde rode kereltje op het podium weer alles
beetpakken wat maar binnen zijn bereik was. Op dat
moment realiseerde ik me niet, dat het nummer twee
van een tweeling was
Klaver Zes opereert, goochelt en roeit. Onlangs nog is
hij van Arnhem naar Utrecht gevaren op eigen kracht
De Magische Liga heeft in hem een uitstekend voorzitter
gehad en op de jaarlijkse uitvoering is hij de onvolprezen
conferencier.
17" la ver Zes is een bekend Rotterdams chirurg en een
klein jongetje zal u bezweren, dat hij een tover
dokter is. 's Morgens was dat jongetje schreeuwend en
gillend naar de operatiezaal gereden, zich verwerend
tegen de zusterlijke zorgen. Toen kwam Klaver Zes en
hij toverde balletjes te voorschijn uit het niets en voor
de angstige ogen van het jongetje verrichtte hij kleine
wondertjes. Het jong heeft zich zonder een kik te geven
laten prikken, want met zo'n dokter kon hem niets
overkomen.
Ruiten Negen is de directeur van een cabaret-dan
cing in opbouw aan het Hofplein. In zijn woning loopt
een hond rond, die Magie heet. Elkeen, die Ruiten
Negen kent, weet, dat hij op elk ogenblik van de dag
aan een boom hoge hoeden kan laten groeien.
Klaver Vrouw is een olietechnicus, die op geen mo
torrace ontbreekt. Zijn vrouw is memotechnisch be
gaafd en de kennissen van Klaver Vrouw zelf zullen u
waarschuwen nooit met hem te kaarten.
In de stad Rotterdam lopen nóg 34 mannen, die na
een scherp verhoor zullen bekennen, dat zij in een ge
heime administratie met een kaartnaam worden aan
geduid. Zij zijn dokter, directeur van een scheepvaart
bedrijf, monteur of straatmaker, maar allen zijn zij
leden van het hoogst exclusieve goochelkunstige gezel
schap, dat in Rotterdam met mysteries speelt onder de
naam Magische Liga „52 Schakels".
Hun grote gemeenschappelijke ge
heim is de Liga zelf en zfj zijn er
zuinig op als op hun beste truc. Heb
ben zij bij hun installatie in een door
drie kaarsen spaarzaam verlicht ver
trek niet aan die witgehandschoende
president-met-sik moeten beloven, dat
zij het in hen gestelde vertrouwen niet
zullen beschamen. Zij kennen de wet
ten van hun Liga en weten, wat het
betekent, wanneer de post een joker
uit het kaartspel bij hen zou thuisbe
zorgen. Het betekent dat zij hun be
loften niet zijn nagekomen en dat er
op hun lidmaatschap geen prijs meer
wordt gesteld
Goochelaars kunnen honderd-uit pra
ten maar ook zwijgen. Of zij nu wereld
kampioen zijn of gelegenheidsartiest,
maar wanneer de kern ter sprake
komt, gaan de tanden op elkaar. Open
hartig vertellen zij over de naam van
hun Liga. De 52 Schakels wijzen naar
de 52 kaarten van het kaartspel en elk
lid krijgt bij zijn intrede de naam van
een daarvan. Men kent er geen direc
teur Jansen of wereldkampioen Kaps,
maar alleen maar Harten Tien of
Schoppen Aas. Dat is ter bevordering
van de democratie in de kring.
Drie professionals, oldtimers in de
goochelkunst, hebben de Liga in 1946
opgericht. Een van hen was een ker-
misgoochelaar in de beste zin van het
woord, die in het verleden op de Schie-
damsedijk met drakenschepen werkte
en hooiden doorstak van lieftallige
jonkvrouwen. Later kwamen de harts
tochtelijke amateurs en zij hebben de
Liga gemaakt tot een van de beste
goochelkringen ter wereld, tot een ma-
Op 21 augustus 1937 stierf Marius Go-
nin, en ofschoon dit nog geen vijfen
twintig jaar geleden is, gaan er In
Frankrijk nu reeds vele stemmen op
die er bij Z.H. de Paus op willen aan
dringen, dat de buitengewone verdien
sten van deze journalist door de kerke
lijke overheid zullen worden erkend.
Kardinaal Gerlier, aartsbisschop van
Lyon en primaat van Frankrijk, heeft
reeds gelast alle stukken te verzamelen,
die noodzakelijk zijn om een zaligver
klaring aanhangig te maken.
Dit nieuws zal zeker de katholieke le
ken genoegen doen, die zich gaarne
overgeven aan de gedachte, dat er
heilige leken bestaan die even bewon
derenswaardig hebben geleefd als de ve
le stichters en stichteressen van kloos
terorden, die tot de eer der altaren
zijn verheven. Ook mijn collega's in de
journalistiek zullen zich verheugen: zo
veel heiligen tellen onze gelederen ten
slotte niet! En journalist was Marius
Gonin, in hart en nieren. In de loop
der jaren heeft hij alle sporten van de
ladder beklommen, en zeer daadwerke
lijk de handen uit de mouwen gestoken.
Hij kende de veeleisendheid van een
dagblad en de beproevingen van het
nachtelijk aan-steen-staan. Aan vele
bladen heeft hij meegewerkt, van ver
scheidene is hij hoofdredacteur geweest.
Maar bovenal moet erkend worden dat
hij als geen ander heeft beseft, welk
een macht er van de pers uitgaat, en
hoe noodzakelijk het is dat katholieken
beschikken over goede kranten, door
middel waarvan zij hun ideeën
kunnen verspreiden en hun rechten ver
dedigen.
En toch had „Gone" van huis uit wei
nig banden met de journalistiek. Hij
werd geboren in een voorstad van Ly
on in een half middenstands-, half ar
beidersgezin, een van de vele die op
een of andere manier bij de zijde-indus
trie waren betrokken. Heel jong al was
hp in een zijdefabriek terecht gekomen.
Zijn ouders waren diep-gelovig en zelf
Advertentie
R OTTERDAM =2-
MARIUS GONIN
verborg hij, achter een zachtzinnig uiter
lijk ,een geest als een laaiend vuur.
Op een avond hij was toen nauwe
lijks achttien namen zijn vrienden
hem mee naar een bijeenkomst waar
Sébastien Faure, een bekende anarchist
uit die dagen, sprak. Geen God, en geen
gezag! Toen ze weggingen, zei Gonin te
gen zijn vrienden: „Zo'n vent moet je
van repliek dienen! En wij katholieken
moeten daar een begin mee maken".
Op dat ogenblik ontwaakte in hem zijn
roeping ais socialistisch apostel en als
journalist.
Hij nam contact op met La Croix en
stelde voor aan de vaste pagina's een
losse pagina streeknieuws uit Lyon en
omgeving toe te voegen. Samen met zijn
vrienden doorkruiste hij de naburige
districten om progagandisten te werven.
Al gauw werd een kleine groep ge
vormd, voor het merendeel bestaande
uit jonge mannen, die zich niet langer
tevreden stelden met het verspreiden
van hun krant alléén, maar die er op
uit trokken om op openbare bijeenkom
sten de tegenstanders van hun geloof
van repliek te dienen. Het was zo tus
sen 1891 en 1893, dat de socialistisch-
denkende katholieken invloed begonnen
uit te oefenen: de tijd van Léon Har
mei, Albert de Mun, La Tour de Pin,
Mare Sagnier. De jonge propagandisten
van La Croix, dat intussen een maand
blad was geworden, traden in de voet
stappen van hun meesters. Het commu
nicatieblaadje, dat tot dan toe slechts
bestemd was geweest voor de plaatse
lijke en de streek-comité's, groeide uit
tot hét orgaan van het socialistisch
katholicisme in Lyon en omgeving: de
nieuwe krant ging La Chronique heten
en werd de voorloper van de Chronique
Sociale van nu.
Van toen af breidde de invloedssfeer
van Marius Gonin zich gestadig uit.
Er werden werkgroepen gevormd, con-
Êressen en conferenties gehouden. Paus
eo de Dertiende, van hun werk op de
hoogte gebracht, ontving de groep in
audiëntie. De aartsbisschop van Cham-
béry vertrouwde de onvermoeibare,
voortdurend bezielde Gonin de leiding
toe van het „Croix de Savoie". Intussen
had ook La Chronique een ontwikkeling
doorgemaakt. Zij was uitgegroeid tot
het belangrijkste tijdschrift dat de so
ciale leer van de Kerk weergaf, en was
tevens een waardevolle bron van inlich
tingen over het socialistische leven in
en buiten Frankrijk. In 1904 werd een
beslissende stap gedaan. In Lyon werd
de eerste „Semaine Sociale" gehouden,
die een onvermoed succes oogstte: er
waren vijfhonderd deelnemers, onder
wie vele jonge priesters. Het werk van
Gonin en de zijnen was hiermee in de
openbare belangstelling komen te staan.
Vanaf die tijd, tot zijn dood toe, meer
dan veertig jaar dus, heeft Marius Go
nin zjjn werk voortgezet, met die gulle
en tegelijk methodische ijver, die hem
zo buitengewoon efficiënt te werk deed
gaan. Naast zijn journalistieke arbeid
hij redigeerde zowel de Express als
de Salut Public (de krant die hij maak
te tot het grote avondblad dat zij nu in
Lyon nog is) leidde hij de „Semaines
Sociales" en de Chronique, waarvan hij
de oplaag steeds wist te vergroten. Zijn
leven ontrolde zich, zoals bij zoveel wer
kelijke heiligen, ten enenmale zonder de
spectaculaire gebeurtenissen, die de
nieuwsgierigheid van de menigte ple
gen gaande te maken. Het was hem vol
doende de ideeën te volgen die hem
juist schenen, te werken ter liefde Gods
en de Kerk te doen groeien.
Uit het bewonderenswaardige, even
degelijke als geestdriftige boek, dat zijn
leerling en opvolger Joseph Folliet on
der de titel „Onze vriend Marius Go
nin" aan zijn leermeester heeft gewijd,
krijgt men een duidelijk beeld van deze
grote voorman: men leert er een man
uit kennen, bescheiden, stil, tamelijk
gesloten, iemand die zich niet blootgaf,
maar die tevens zo'n licht uitstraalde
dat degenen die hem ontmoetten die
merkwaardige invloed niet konden
loochenen. Bij zijn begrafenis waren er
zoveel belangstellenden, ook uit kerke
lijke kringen, die de baar naar de Sint
Jans-kathedraal volgden, dat een voor
bijganger vroeg: „Wordt er een pas
toor begraven?" „Nee", moet toen een
van de buurtbewoners geantwoord heb
ben, „een heilige". DANIEL ROPS
gische vriendenketen, waarin jong ta
lent kan rijpen.
Magisch besmet
Voordat een nieuw lid wordt ge
accepteerd, moet hij bewezen heb
ben, dat hij magisch besmet is, dal
hij inderdaad elk vrij uurtje met bal
letjes of kaarten zit te spelen. „Als
ik vijf minuten voor een brug moet
wachten, zit ik in mijn auto te oefe
nen" zegt Klaver Zes en dat ver
wacht hij ook van de jongeren. Men
wordt niet zo maar een Schakel. De
ballotage is een verfijnd soort kwel
ling. Eerst wordt nagegaan of de
man wel een „blank verleden" heeft
en geacht kan worden zich te gedra
gen als een waardig lid. „Stel je
voor, dat er iemand binnendringt,
die wanneer hij een glas gedronken
heeft, de geheimen van de Liga op
$traat gooitDe Schakels moeten
er niet aan denken, dat er een kink
in hun ketting komt.
Tijdens het vakexamen wordt de ge
gadigde vaktechnisch volkomen ont
leed, zijn kennis van de literatuur
wordt gepeild en als derde fase moet
hij een doorgewinterde vakman wat
voortoveren. Die vakman kent geen
medelij. Als de nieuwkomer hem
vriendelijk vertelt, dat hij nu een si
garet uit de lucht zal grijpen, roept
de examinator hem al toehaal die he
le doos maar onder je revers van
daan
De finale voor de adspirant-Schakel
is een optreden van 20 minuten voor
alle leden. Echt geen pretje voor het
slachtoffer, dat al bij voorbaat 37 paar
geoefende ogen naar zijn „onschuldi
ge" hand ziet turen.
Wanneer de adspirant de kwellingen
heeft overleefd, wacht hem een instal
latie, die hem onmiddellijk bewust
moet maken van zijn hoge uitverkie
zing. Tijdens een séance, die top-se
cret is, moet hij belo >n dat hij geen
trucs naar buiten bekend zal maken
en bovendien geen truc zal vertonen,
die hij niet volledig beheerst.
Over de aard van deze geheimzin
nige installatie lopen de meningen uit
een. Klaver Zes is er dagenlang nog
lacherig van, maar voor Ruiten Negen
is het een hoogst ernstige zaak en hij
weet te vertellen, dat de zweetdruppels
bij de adspirant op het voorhoofd
groeien.
Onderlinge steun
De Schakels maken elkaar groot.
Op hun maandelijkse bijeenkomsten
wisselen zij ervaringen uit, nieuwe
trucs worden uitgelegd en verklaard.
Nieuwe principes, welke dechemie, de
radar en de ontwikkeling van de ge
luidstechniek mogelijk maken, worden
besproken. Inventieve leden brengen
verbeteringen aan in de apparatuur
en maken een collega, beroeps- of
amateur, duidelijk, dat hij aan zjjn
truc een groter effect kan geven.
Fijnbesnaarde Schakels houden het
niveau op peil en zullen niet nalaten
een collega er op te wijzen, dat hij
zjjn goedkopere nummers maar moet
reserveren voor bruiloften en partij
en. In de Liga is men zo vertrouwd
met elkaar, dat tegen een Schakel,
die zjjn parlando in plat Rotterdams
houdt, rustig gezegd kan worden:
zwijg, en breng een zwijgend nummer.
W ereldkampioenen, topgoochelaars,
heelmeesters en kleermakers vormen
de mysterieuze keten van de Magische
Liga. Zij hebben slechts één ding ge
meen: de passie voor het kleine won
dertje, dat zij voor de ogen van elke
nieuwsgierige met liefde en plezier in
hun soepele vingers laten groeien. Des
noods tien keer achter elkaar hetzelfde
wonder, dat niettemin onbegrepen blijft.
Met nog meer bewondering dan de
outsider kijken zjj naar eikaars presta
ties, want afgunst is er niet, alleen
maar eerbied. Een groot alom gevierd
wereldkampioen hebben we tijdens de
jaarlijkse uitvoering van de Liga met
stomheid geslagen zien opkijken naar
een nummer van een oogarts. In zijn
ogen stond met grote letters de vraag
geschreven: hoe steekt dat in elkaar?
Op de volgende clubavond zal het hem
wel haarfijn uitgelegd zijn.
Advertentie
fjxor on otaol
NIEUWERKERK A/D IJS8EL
Telefoon 01803-4U (3 lijnen)
ry laver Boer is röntgenoloog
Hij is een van de mensen,
die altijd klaar staan om
in de Liga een ander te helpen.
Met zijn 63 jaar treedt hij niet
veel meer op, zegt hij, maar even
later horen we, dat hij nog on
langs een uur lang geblinddoekt
met de kaarten te keer is ge
gaan
Klaver Boer is een merkwaar
dig figuur. Om zijn vingen gevoe
lig te houden en om zijn techni
sche vaardigheid te vergroten, be
haalde hij het diploma Horloge
maker. Op het ogenblik zit er een
enorm gat in het plafond van zijn
woonkamer, want hij is een orgel
aan het bouwen. Zijn kennisma
king met het goochelen dateert
van 1940, toen hij in militaire
dienst belast werd met de verde
ling van de artiesten over de ver
schillende legeronderdelen. Hij
ontmoette een goochelaar en xvas
verloren.
Ty uiten Negen troffen we aan
hi in een discussie met een
aannemer over de plaats
van de koffiemachine in de keu
ken. Ruiten Negen is namelijk de
directeur van een restaurant met
cabaret-dancing aan het Rotter
damse Hofplein, dat in september
open gaat. In Enschede was hij
wegens de bouwdrukte niet op
het podium verschenen. Deze vijf
tigjarige is een eminent amateur
die op internationaal niveau veel
succes heeft. Op zijn zesde jaar
werd hij „besmet" toen hij met
zijn vader het optreden van een
goochelaar bijwoonde.
Al zijn vrije tijd besteedt hij
aan zijn hobby. Hij gelooft in de
uitbreiding van de goochelkunst
dank zij de nieuwe mogelijkhe
den, welke de chemie bijvoor
beeld verschaft. De mentale ma
gie heeft zijn bijzondere belang
stelling.
Persoonlijk is hij er van over
tuigd, dat er in Rotterdam het
beste gegoocheld wordt.
Uiteraard zal er in zijn cabaret
worden gegoocheld. In het ope
ningsprogramma komt al een gro
te naam voor. Of hij ook zelf op
gaat treden? Misschien later in
een nieuw Aziatisch nummer.
en nieuw Amerikaans grammo-
foonplatenmerk is bezig aan de
Nederlandse markt te komen.
Het draagt de stoutmoedige naam
„Everest" en het heeft met deze pre
tentie de verplichting op zich geno
men als gemiddelde een klankkwali
teit te halen, die het de gekozen naam
doet verdienen.
„Everest" is een produkt van
„Belock Recording", die-een afdeling
is van de „Belock Instrument Cor
poration", een onderneming die zich
specialiseert in geluidsappara
tuur, waarvan de Amerikanen zich
bedienen voor de technische outille
ring van hun kunstmanen. De man
die de „brains" bezit, waaruit deze
acoustische apparaten voortkomen,
mag van zjjn regering niet binnen de
200 kilometer van het IJzeren Gor
dijn komen, uit vrees, dat de Rus
sen hem zullen stelen.
Op basis van de technische ver
worvenheden van Belock Instrument
Corporation is nu ook de produktie
van grammofoonplaten ter hand ge
nomen, welke in Benelux en Congo
geïmporteerd worden door de Haag
se firma Delahay.
Ik heb een aantal van deze „Eve-
rest"-p)aten gehoord, opnamen die er
kenneljjk op zjjn uitgezocht als mon
sters te dienen voor de geluidskwali
teit, die Everest kan bieden. Men heeft
er uitsluitend de zwaarst bezette or
keststukken voor uitgezocht, werken
die de meest gecompliceerde maar ook
de meest volumineuze klankproduktie
aan de orde stellen.
Om ze te noemen: Schostakowitsch:
Symphonie No. VI op. 54, door het
London Philharmonic Orchestra onder
leiding van Sir Adrian Boult, (LPBR
6007), Ottorino Respighi „Feste Ro-
mane", in een album verenigd met
Rachmaninoffs „Symfonische Dan
sen" op. 45, gespeeld door het. London
Symphony Orchestra onder leiding van
Sir Eugène Goossens (LPBR 6004),
Paul Hindemith: Symphonie in Es uit
1940, gespeeld door het London Phil
harmonic Orchestra onder leiding van
Sir Adrian Boult (LPBR 6098) en Mah-
lers Symphonie V, eveneens gespeeld
door het London Philharmonic Orches
tra onder leiding van Harry Schwartz,
(Van onze Romeinse correspondent)
De Italiaanse minister van open
bare werken heeft aan de te Venetië
gevestigde „Compagnïa Internaziona-
le per l'Autostrada di Alemagna" een
concessie voor zeventig jaar verleend
voor de bouw en het beheer van een
autostrada en tevens van een olielei
ding van Venetië naar München. De
autoweg zal van Venetië over Treviso,
Cortina, Toblach, Mayerhofen door
het Zillertal lopen om in het dal van
de Inn aan te sluiten op de in aan
leg zijnde autoweg InnsbruckKuf-
steinMünchen. Ter hoogte van de
Italiaans-Oostenrijkse grens zal door
de Tauern een zeven kilometer lange
tunnel gegraven moeten worden,
twaalfhonderd meter boven de zee
spiegel.
Een bijzonderheid is, dat de ontwer
per, ir. Eugenio Mossi, de vierbaans-
weg in het gebergte niet met de rij
banen normaal naast elkaar geprojec
teerd heeft, maar in twee etages bo
ven elkander, zodat bij sneeuwval in
de winter de bovenste weg afgesloten
kan worden en als dak fungeert bo
ven de onderste, die sneeuwvrij en
steeds berijdbaar blijft-
De jifstand van Venetië naar Mün
chen wordt tot 375 kilometer geredu
ceerd. De weg zal het reeds té drukke
autoverkeer over de Brenner aanzien
lijk ontlasten, terwijl tevens het Zil
lertal voor toeristen opengelegd
wordt.
Voor Zuid-Duitsland en Venetië is
het van economisch belang, dat Zuid-
Duitsland thans slechts 375 kilometer
van de zee komt te liggen in plaats
van de huidige 800, die München van
Rotterdam en Hamburg scheiden.
Volgens de plannen zal tevens een
olieleiding aan de autostrada worden
opgehangen, die de olie van het Mid
den-Oosten en uit de Sahara, over de
Adriatische Zee, van Venetië naar
Zuid-Duitsland voert. De weg,
waarover de olie momenteel van
de bronnen via Hamburg naar Zuid-
Duitsland getransporteerd wordt, zal
door de pijpleiding met 2400 kilometer
worden bekort. De bouwkosten van
deze pijpleiding, die verankerd wordt
in de betonconstructie van de auto
weg, liggen lager dan die van enige
andere pijpleiding. Op deze wijze kan
meer dan tien dollar per ton aan
transport worden bespaard.
De Beierse regering heeft zeer gro
te belangstelling voor het project van
de C.I.A.D.A. Plannen zijn in studie
om te Regensburg en te Venetië raf
finaderijen te bouwen. Voor Oosten
rijk zal niet slechts de autostrada,
maar in de nabije toekomst ook de
olieleiding van belang worden, omdat
verwacht wordt, dat de Oostenrijkse
oliebronnen bij Zittersdorf niet meer
in de stijgende nationale behoeften
zullen kunnen voorzien.
De voorstellen voor een concessie
aan de C.l.A.D-A. zijn te Wenen in
studie. Wanneer de Oostenrijkse rege
ring haar fiat geeft, zal met de boutn
van de weg begonnen worden. De
kosten zijn op zeshonderd miljoen gul
den geraamd, waarvan veertien mil
joen voor de olieleiding. De C.I.A.D.A.
werkt met internationaal kapitaal. Als
promotor dezer projecten treedt op de
Nederlander mr. L. J. van der Valk te
Rome.
in cassette op twee platen (LPBR 6014
-2).
In al deze stukken zjjn de moeilijk
ste acoustische problemen aan de or
de. Orkesten in de grootste samenstel
lingen, zeer ingewikkelde klankbeelden
van de meest uiteenlopende timbres,
instrumenten in de allerhoogste en de
allerlaagste liggingen, dynamiek, wel
ke eveneens de uitersten van volumi
neusheid bereikt, die de orkestlitera
tuur kent. Dat alles wordt op deze
„Everest"-platen wonderbaarlijk goed
verwerkt. De hoogste violen, klarinet
ten, die tot het zenith van hun bereik
stijgen, de laagste bassen van strij
kers en blazers, het heeft een echte
ronde klank, een werkelijke klank, zou
men moeten zeggen, niet een snerpend
geluid, of een bromtoon, aanduidend
dat daar oorspronkelijk een toon ge
maakt is. maar de toon zelf in zijn
ware klank.
Als het juist is wat ik persoon
lijk aanneem dat het doel van alle
electro-acoustische geluidsoverbren
ging uitsluitend daarin bestaat, dat
de overdracht de natuurlijke klank
reproduceert, of althans daar zo
dicht mogelijk bij komt, dan heeft
men in deze platen het ideaal al zeer
dicht benaderd. Ook op andere mer
ken komt dat wel voor de Decca-
opname van „Rheingold", die ik de
vorige week hier besprak, is daar
een voorbeeld van en men kan ook
bij andere merken voorbeelden vinden
maar Everest belooft in ieder geval,
dat dit het standaard-niveau is,
waarop zij zal werken. Dit moet zjj
uiteraard in de toekomst waarma
ken, maar dat haar vermogens zeer
groot zjjn, valt na het horen van deze
platen niet te betwijfelen, en daar
mee heeft een nieuwe factor van ri
valiteit zjjn intrede gedaan op de
platenmarkt, waarvan de discophie-
len zich slechts veelbelovende voor
uitzichten kunnen voorstellen.
De bijzondere eigenaardigheid van
deze Everest-platen, die er de oorzaak
van is, dat het geluid zozeer op de
natuurlijke klank lijkt, is voornamelijk
te zoeken in de omstandigheid, dat de
gehele scale van sterktegraden zowel
als van toonhoogten onderling is uit
gebalanceerd. Dit betekent praktisch,
dat „high fidelity", in zoverre deze als
doelwit heeft een wjjd bereik van bo
ventonen, niet het enige objectief van
deze weergave is. Men komt het vaak
genoeg tegen, dat het hoorbaar maken
van boventonen een ware obsessie van
toonmeesters is geworden. Tegelijker
tijd blijkt men dan gemeenlijk minder
gevoelig voor de distorsie, de verteke
ning die in het klankbeeld ontstaat.
In het onderhavige geval echter
heeft men zich gematigd ten opzichte
van de boventonen om het gevaar van
vertekening te kunnen ondervangen,
terwijl men van de andere kant specia
le apparatuur heeft gebruikt om de ge
ringste frequenties van de laagste to
nen zonder enige inperking te kunnen
opvangen. Dit heeft dan de klankrijk
dom van deze lage tonen veroorzaakt,
maar daar tegenover wordt het oor
dan ook niet geplaagd door opgedre
ven boventonen, die de grens van het
normale gehoorvermogen bereiken of
daar al overheen komen.
Zo ook heeft men menigmaal plaat
ruimte opgeofferd om grote klankvo
lumen onbelemmerd te kunnen opne
men, d.w.z. men heeft de groeven zo
breed gemaakt als met de trillingspo
tenties van de speciaal vervaardigde
sntjkop overeen kwam. Daarin schuilt
de tweede reden voor de grote natuur
lijkheid en de onbeperkte ruimtewer
king bij de sterkste dynamische tegen
stellingen van de klank.
Een zich van het bovenstaande on
derscheidend karakter heeft het merk
„Delahay", dat door deze importeur
in omloop wordt gebracht. De platen
worden opgenomen in Stuttgart en ge
perst op de persen van de Deutsche
Grammophongesellschaft. Ik hoorde
daarvan een klavierrecital door de nog
jonge pianist Robert-Alexander Bohnke
(DRK 12501), die voor deze plaat speel
de Mozarts variaties „Ah, vous dirai-
je maman?" K.V. 265, twee Impromp
tu's benevens een Allegretto in c van
Schubert, alsmede de Kinderszenen
van Schumann en enkele stukken uit
diens Phantasiestücke op. 12. Bohnke
plaatst zich hiermee in de klasse der
oprechte werkgetrouwe muzikanten,
voornaam, delicaat en van een prach
tig toucher. Dit laatste blijkt dan heel
overtuigend door het klankkarakter
van deze plaat, dat meer is aangepast
aan bescheidener dimensies, waaraan
het misschien wel een zweem natuur
getrouwheid opoffert, maar dat toch
van zeer goede kwaliteit is. (DRK
12501).
Nu de techniek meer en meer in
staat blijkt, onbeperkte klankver
mogens in de plaat vast te leggen,
lijkt het nauwelijks meer een vraag of
de gemiddelde afspeel-apparatuur daar
nog is tegen opgewassen. Zij kan dit
niet meer verwerken. Zij raakt achter.
Daaruit vloeit een nieuwe uitdaging
aan de industrie voort: apparatuur die
tegen een redelijke prijs aan het ver
mogen van de moderne grammofoon
plaat recht doet.
L.H.
Er is een vaderlands spreekwoord, dat ons eraan herinnert
op de kleintjes te passen „want zij maken één groot".
Maar vandaag willen wij het eens omdraaien en U aan
raden de kleintjes op U te laten passen. Wij hebben met
die „kleintjes" dan onze KABOUTER-ADVERTENTIES
op het oog, die U op zo velerlei wijze van dienst kunnen
zijnvoor zaken van huur en verhuur, koop en verkoop,
vraag en aanbod.
Wat doen de kabouters? Zij zoeken het gehele land
(Tijd-Maasbode) voor U af, waarbij zij heel in het bij
zonder de wereldsteden Amsterdam (De Nieuwe Dag) en
Rotterdam (Het Nieuwe Dagblad) „uitkammen" en dit
alles om hun opdrachtgevers hoe dan ook te gerieven.
Plaatsingsdagen zijn de woensdag en de zaterdag (een dag
tevoren inzenden). Tarief 35 ot. per mm regel bij één-
kolomsbreedte. Ook per telefoon kunnen zij worden
opgegeven.
