Nieuws uit stad en omtrek
Schiedamse gevels.
gevel
stenen en uithangborden
Internationale Jeugdvierdaagse
geopend met grote vlaggeparade
Tour -van-Drie in Maassluis
Vogelleven in augustus
Geheugen-hulp
Reclame
En van een veelzijdig Schiedammer
Gierzwaluwen in de ravage van
de Broekpolder
I^JSi
voor Uw zaak
WALDO-RIJSCHOOL
SVV ontvangt Engelse
atleten
P. V. De Vrijheid
De stênn van de lezer
Wat Schiedam verloor
en vond
De Piccoloërs hij de
K.R.O.
Kosteloze inenting
Gemeentelijke openbare
leeszaal en bibliotheek
Instrumentaal solisten
concours
Huldiging 11a
Vierdaagse
Officiële Gemeentelijke
Bekendmaking
Jeugdige inbrekers
Ga er eens tussen uit
I
Bijzonderheden over hel
St.-Liduina-Gesticht
Kwijtgeraakt
Fiets gestolen
Bioscopen Rotterdam
Opgelicht
Burgerlijke stand
Vrachtenmarkt
Maakt
NSC
WOENSDAG 5 AUGUSTUS 1959
PAGTNA 1
6 5 6 3 7
amsclie courant
"'«uw» seiiieck
Nog eens de Spoelingbrug
lt\eekmarlït
ff
Wm 9 »t #1
•ff I
STRANDPLEVIER
Haag de slijters van bier verplicht waren
een vaantje uit te hangen. Weet u, waar
de ghng van Baas Been geweest is? De
ze vormde een verbinding tussen Broers-
vest en Broersveld. Op het einde van de
18e eeuw, woonde aldaar een man, Been
genaamd, die voor zijn nering een bord
had uitgehangen, waarop met fraaie let
ters geschreven stond:
Te koop heet Water, Turf en Hout.
De Baas plukt hier heel zind'lijk Bout;
Een Stuijver 't Hoen, Bouet en Kapoen,
Twee Stuijvers geeft men voor 't Kalkoen,
Patrijs en Vink en Snip en 't Sijsje
Zijn volkje van een minder prijsje.
Hij viid het Haas en ook Konijn.
Bij 't stuk, bij, 't heel en half douzijn.
Ook kan de Baas accommodeeren
Paruijken voor Geleerde Heeren,
Voor Burger, Boer en alle Man.
Dus vraagt eens, wat deez Baas niet kan-!
Hij kan (helaas!) zijn kost niet winnen,
Of moet van elks zoo wat beginnen:
Dus Hij verzoekt Elks Goede Gunst:
Hij plukt en Vild en Kamt naar Kunst.
Was me dat een veelzijdige Schiedammer?
Onder de uithangtekens worden ook wind
wijzers gerangschikt. Het op de. kerktorens
Vraag eens in een van onze bibliothe
ken, het werk „De Uithangtekens" van
Mr. J. van Lennep en J. ter Gouw (uit
gave vorige eeuw) te mogen raadplegen
wat U bij een nader onderzoek, uitstekend
van pas zal komen.
Over gevels: Wij bezitten slechts een
tweetal gebouwen uit de Middeleeuwen,
de resten van het kasteel van Mathenes-
se en ae kostelijk gerestaureerde Grote-
of St.-Jianskerk Ons bezit aan gebouwen
niet Lodewijk XVI-gevels is gelukkig gro
ter. Deze .zijn gebouwd tijdens de bloei
periode van de stad, toen de kooplieden
en branders niet op een tientje keken, en
huizen lieten bouwen, het een nog mooier
dan het andere. Men windt ze nog aan de
Lange en Korte Haven, de Tuinlaan en
Lange Nieuwstraat, Nieuwe Haven en
zelfs aan de Noordvestsingel. Een tweetal
frapperen mij het meest: het veel be
schreven Kantongerechtsgebouw, en het
pand Lange Haven 80 (Spaarbank) met
een fronton boven de kroonlijst met de
figuren van Neptunus en Mercurius. Ver
zuim vooral niet kennis te nemen van de
fronton van het Beursgebouw!
Over gevelstenen: Schiedam heeft, even
als andere oude steden, een tijd gekend,
dat elk gebouw van enige betekenis een
gevelsteen bezat. In het ontstaan van de I voorkomende Haantje van de H. Petrus,
familienamen speelden zij een grote rol.
Gevelstenen moet men rekenen als de
oudste soort van monumenten die de ge
schiedenis kent. Wilt U werkelijk over ge
velstenen mee kunnen praten, bezoek dan
eens het oude, afgelegen stadje Woudri-
chem (of Woerkum) bij Gorinchem, waar
men een vrij groot aantal gevelstenen
dicht bijeen ziet. Schiedam heeft er zeer
Veel gehad, maar verloor de. meeste in
de 19e eeuw. toen tientallen gebouwen
Werden gesloopt, om voor nieuwe brande
rijen plaats te maken. De slopers hadden
er geen notie wan de dikwijls fraaie gevel
stenen te sparen, cn voor het nageslacht
t» behouden. Een betrekkelijk klein aan
tal bevindt zich in het Stedelijk Museum.
De oudste lis wan 1448, die gemetseld was
in de muur van het z.g. Land wan Belofte,
aan het begin van de Lange Kerstraat,
de muur die de voormalige kloostertuin
wan 't Kruisheren-klooster afsloot. In de
nog bestaande windmolens en fragmen
ten hiervan, zijn nog mooie gevelstenen
ie zien. In de gevel van een fabrieks
pand aan <je Westvest tegenover de Keet-
steeg is nbg een Gaper te zien. Hier stond
eens de windkorenmolen de Gaper. Een
keurig gerestaureerde gevelsteen met de
godin der Hoop, is te bezien aan de Lanse
Haven 54^56. Dagtekent wan 1724. De
achterzijde van de voormalige watermo
len aan de Vlaardingerstraat, toont de bei
de stadwapens. Het zal slechts weinigen
bekend zijn, dat achter het kantoorpand
van de firma Schade en Buijsing aan de
Lange Haven 49 een branderij staat mei
bijzonder mooie gevelsteen. Ga eens op
zoek, en tracht hier of daar nog een onbe
kende gevelsteen, te ontdekken!
Over Uithangtekens: Er is een tijd ge
weest, dat Schiedam vermaard was om
Uithangborden, windwijzers, enz. Van ouds
Was het gebruik, om de nering die in
eep gebouw werd uitgeoefend, met een
uithangteken aan te duiden. De tabaks
winkels hadden een Moriaan met pi.ipen.de
kaaswinkels imitatie-kazen, de koffiehui
zen, herbergen en tapperijen hadden een
Uithangbord met- voorstellingen van èen
leeuw een zwaan en alle mogelijke en on
mogelijke. diersoorten. Ook deden stede-
Wapens als uithangbord dienst. Er is
Zelfs een tijd geweest (1671) dat in Den
(Advertentie!
Zaterdagavond a.s. ontvangt de atletiek-
bfdeling van S.V.V. een gezelschap Engel
se adder- van de Atletic Club „Erith"
Uit het district Kent. Vorig jaar heeft de
A.C. Erith de Schiedamse atleten een har
telijke ontvangst bereid, zodat dit jaar
S.V.V.-ers als gastheren zullen fungeren
bit gezelschap van jonge Engelse sport
helden onder leiding van mr. V. Fowle.
en Bob Tomlin. twee atletiek-officials,
Worden door het atletiek-bestuur zaterdag
omstreeks halfacht ontvangen in café-res
taurant De Amstelbron waar de gasten
Zullen worden voorgesteld aan hun res
pectieve gastvrouwen en gastheren.
Voor deze sport-contact-week heeft de
S.V.V,-atletiek een weekprogramma vast
gesteld waarbij uiteraard de atletiek-
Wedstrijden een belangrijke plaats inne
men. Zondag 9 augustus komen de Engel
se atleten in het veld tegen een sterk
Schiedams atletiekteam op het hoofdter
rein van S.V.V. in het Sterrebos. In dit
Schiedamse atletiek-teamstartte o.m.
Veldhoven op de 1500 ih. Waterreus op
400 m. welke atleten gerekend worden
'Of, de sterkste midden-afstandlopers van
district Rotterdam. Op het hoogspringen
•Wee Schiedamse politie-atleten. t.w. de
Vette en Dijkstra, terwijl op de 3000 m.
O-m. Rinus van Kampen de Schiedamse
kleuren zal verdedigen. In verband met
de vakanties zal in de komende dagen
de volledige Schiedamse ploeg bekend
Worden gemaakt, Deze wedstrijd vand
2.30 uur aan met een défilé van de
kbgelse en Schiedamse ploeg.
"Woensdagavond 12 augustus vindt een
^Dal-meet plaats op het sportpark „De
.Uifsluizen" tussen Erith A. C.—Minerva
iR'dam)S.V.V.-Shell Comb.
In de lóbp van deze sportweek staan di
ers® interessante excursies voor de En-
c;se gasten op 't programma met tot be-
?al in'Maison Westhuis. Zondag 16 augus-
vertrekken de Engelse atleten weer
f'Wt zaterdagavond, 15 aug.. een sport-
'la Hoek van Holland.
Ooohlod VhiMtam er
81ste Jaargang No. 24051
DAM 18
SCHIEDAM
T E L,E FOON 66152
POSTREKENING NR. 5 9 0 9 4 S
ADVERTENTIES
I 0.15 per mm-hoogte. Bij contract
speciale tarieven.
INGEZONDEN MEDEDELINGEN
f 0.30 per mm-hoogte. Bij contract
speciale tarieven.
KAMPIOENEN
tot 20 woorden f 0.50 bij vooruitbe
taling. Elk woord meer 3 ct. Maxi
mum 60 woorden.
worden .rtge-
stateo en vateewaend overeenkomstig
de TT>|iiB«i voor bet Advertentie-
AaBKPN-N'E M EN TEN
ft'dMO per kwartaal, i 3.54 per
toaood en- f V.59 per week.
komt reeds voor op een tekening in .een
Evangelieboek uit de 10e eeuw, geschon
ken door Graaf Dirk II aan de Abdij van
Esmond. Oorspronkelijk waren de vaan-'
tjes op de kastelen windwijzere. De steden
namen dit gebruik over, maar jn 'n andere
vorm, naar- gelang de stemming van het
te versieren gebouw. Zo werd 'n stadhuis
met een Leeuw bekroond, de Beurs met
een Mercurius, op het Zakkendragershuis
een Zakkendrager.
Geef uw ogen eens goed de kost, dan is
er nog veel meer in Schiedam te ont
dekken.
C. A. van der ZEE Sr.
Met 472 jonge duiven in concours hield
de postduivenvereniging De Vrijheid j'I.
zondag eer) wedvlucht vanuit St. Ghislain
Horn. België, afstand 180 km. Door slechte
weersomstandigheden kregen de de dui
ven de vrijheid eerst pas om 11.40 uur.
Met de straffe Noordwesten wind tegen
waren de aankomstijden zeer snel en de
prijzen sneii verdient. Ook in de sferke
concourscombinatie Rotterdam en omstre
ken verwierven alle prijsduiven een eer
volle plaats Aankomst eerste prijsduif om
14.50.44. De laatste 120e prijsduif 15.27.55
uur. De luxe ereprijzen kwamen voor de
eerst aankomende aangewezen duiven,
resp aan de eerste en vierde prijswinnaar
De lutslag luidt als volgt;
1 47 H J. v. d. Steen, 2 11 48 62 73 105
L. J. Wijnen, 3 8 78 94 102 Jac. DuijmeJ,
4 41 43 67 J. Schrumpf, 5 28 64 W. H. de
Win Lep. 6 10 30 33 99 D. C Bakker, 7 19
32 35 33 68 79 83 91 106 A v d. Schalk,
9 54 M. Stuart. 12 45 80 85 112 E. de
Potter. 13 71 C. Middendorp sr. 14 56 66.
G. Baraley 15 77. F. Wijzeftbroek 16 70
115, J. v d. Ent 17 73 110. W. Vermeer
18 31 114. Adr Pronk, Vlaardingen 20 23
42 117 en eerste overduif. A. v Limborgfh
21 27 37. Joh. Christen 22 49 50 116, A. P.
de Rouw 24 34 39 46 51 65 81 95 104 Gebr
v. d. Windt 25 69. F. Grandia 26 87 88 89,
Th. Willem^ 29 61 100 C. den Tuinder 103,
36. G. v. d Hoff 40 55, M. J. Hopstein 44,
H Hagen 52. J. Blom 57 90. H. Kloppens
58. W. van Telten 63, J. Benningshof 74
111. M. Putters 75 107. Gebr. Haak 82 J.
Madkay 85 86. W. H. de Winter 92 93, J.
Rost. 97. Th. van Duivenbode 98, J Aret
99. Joh. Bakker 113, C. Zantboer; 118 M
Rink.
Zondag is er een concours vanuit Sint
Quentin, Frankrijk, afstand 246 km.
Voor de aangewezen duiven zijn er weer
fraaie luxe artikelen met daarnaast grote
bekos alfi attractie. Ook is St. Quentin
provinciaal concours met hoofdprijs Phi
lips raSio-toestel voor eerste twee ge
toonde duiven.
Inkorven a.s. vrijdagavond tussen 6 en
7 uur me; klokkenrege'len op zaterdag 18
uur.
Naar aanleiding van de verschillende
artikelen in de N.S.C., waarin terecht
gepleit werd voor het behoud van de
naam „Spoelingbrug", wil ik daaraan nog
toevoegen, dat destijds zeker meer dan
90 pet. van de spoeling die Schiedam
produceerde, door of langs de Spoeling
brug werd afgevoerd. Dat men de be
staande bróg „Spoelingbrug" heeft ge
noemd, had dus zijn goede reden. Het zou
jammer zijn als deze naam door toedoen
van de tegenwoordige generatie zou ver
dwijnen ook al komt er straks een nieuwe
brug met zo'n naam.
En om eventueel een brug die op een
andere plaats gebouwd wordt, met die
naam te dopen, is volgens mijn beschei
den mening dan ook niet gewenst.
Mr Kramers heeft terecht herinnerd
aan het feit, dat Schiedam aan de brande
rijen zijn opkomst te danken heeft ge
had. Hij noemde enige bedrijven die mede
door de branderijen floreerden. Er waren
er nog tientallen meer!
De boeren in het .Spoelingdistrict"
maakten door het goedkope krachtvoer,
de spoeling, beste zaken en.op de jaarlijk
se veetentoonstelling, die destijds in de
Doelen te Rotterdam gehouden werd, zag
men vele ossen en koeien in de afdeling
„Met spoeling gemesf vee" getooid met
le en 2e prijzen.
De mest van de boerderijen in het spoe-
lingdistriet ging naar de tuinen in het
Westland, dat mede door deze prima be
mesting, tot grote bloei kwam.
G. O.
Noot van de redactie: De geachte in
zender die thans buiten Schiedam woon
achtig is, leeft wèl mede met zijn vader
stad. Te zijner geruststelling diene dat de
naam, „Spoelingbrug" in ieder geval ge
handhaafd blijft. Of de naam „Proveniers-
brug" voorrang zou moeten hebben, is een
andere zaak.
Te bevragen aan het hoofdbureau van
politie te Schiedam tussen 9—12.30 uur
en 2—6 uur: krantentas, hanger met
steen, bril, kabelslot, paraplu-hoes, lees
boek, stuurtas.je met inhoud, wieldop,
handschoen (R.) gummi bal.
Te bevragen bij de vinders: benzinelei
ding, v. d. Gaag, Potgieterstraat 52; bui
tenband van auto, A. Schaeffer, Polder
weg 84; fietstas met inhoud, J. v. d.
Griend, Kerklaan 10; waterzak, Papa
ver. Gerrit Verboonstraat 8; damesvest en
huissleutel, G. v. d. Most, Lekstraat 36;
herenhorloge, A. de Vete, Lekstraat 43a;
damestas, B. Buitendijk, Nieuwe Haven
07'hl plastic tasie, B, Buk, Damlaan 38.
Op 8 augustus a.s. om 10 min. vóór
halfvi.il, komt de piccolo-afdeling van
Schiedam in de ether in het programma
vshi jonge mensen.
Dit programma is gemaakt door enkele
jonge Schiedammers onder leiding van
Toos van Seters. Aangezien niet veel
Schiedammers weten dat hun jongere stad
genoten voor de radio komen in het K.R.O.
programma, vestigen wij gaarne speciaal
de aandacht van onze lezers op de Picco
loërs.
Op vrijdag 7 augustus 's-middags van 2
tot 3 uur bestaat gelegenheid tot kosteloze
inenting tegeh difterie-kinkhoest-tetanus
voor kinderen vanaf 6 maanden oud in
het gebouw van de G.G. en G.D., Tuin
laan 80. Eventueel inentingsboekjes der
kinderen meebrengen.
In de maand juli was het totaal aantal
uitleningen: romans 6982 (vorig jaar 6994);
studiewerken 3827 (v.j. 4189); kinderboe
ken 3874 (v.j. 4225); totaal 14683 (v.j. 15408).
Op 7 en 8 augustus wordt in Gebouw
Arcade, Lange Haven 71 een instrumen
taal solisten-concours gehouden in het
kader van de vakantieweek.
In het programmaboekje van de S.G.
staat ook de avond van 6 augustus ge
noemd, doch deze is vervallen.
De concourscommissie bestaat uit de he
ren C. Landsbergen, voorzitter, A. Dui-
mel, seer, en P. L. Verlinde, penning
meester.
De jury: H. W. van Bijnen, dir. pianist,
muziekleraar te Rotterdam en A. Bosch
sr, componisten dirigent te Den Haag.
De beoordeling zal geschieden over een
tiental rubrieken, nl. solistische weer
gave en samenspel; zuiverheid; ritmiek;
nuancering (dynamiek); articulatie; klank-
gehalte; intonatie; opvatting timbre en
techniek.
Dit solistcnconcours belooft een paar
schone avonden van instrumentaal genot.
Zondag j.l.-heeft S.W.S. O.V. hulde
gebracht aan haar leden, die met zoveel
succes de 43ste Internationale Vierdaagse
Afstandsmarsen te Nijmegen tot een goed
einde wisten te brengen. Zoals eerder ge
meld, hebben zes leden der vereniging4
daaraan deelgenomen. Hiervan tippelden
er twee 55 km, drie 40 km en één 30 km
per dag. Samen legden zij in deze 4 dagen
1040 km al, hetgeen ongeveer overeen
komt met 2-maal de afstand Amsterdam-
Parijs. Om ongeveer half drie werden dc
lopers in het clublokaal ingehaald. Nadat
zij op hun feestelijk versierde stoelen had
den plaats genomen, werden zij met bloe
men en cadeau's overladen. Onder de vele
sprekers bevond zich natuurlijk ook weer
het erelid de heer D. Bamberg. Deze had,
zoals al jaren traditie is, weer een groot
gedicht gemaakt, waarin hij elke deelne
mer met enige woorden aantipte. Bij deze
huldiging werd natuurlijk ook de verzor
ger, de heer Roza, niet vergeten. Ook hij
ontving bloemen en cadeau's.
Onder de genodigden bevond zich de fa
milie, waarbij de lopers in Nijmegen heb
ben gelogeerd. De middag werd verder
doorgebracht met spelletjes en een dans
je op de muziek van de voortreffelijk
spelende band „De Luniks". Aan het eind
kon de voorzitter mededelen, dat deze
middag zeven nieuwe leden zich hadden
aangemeld. Geen slecht resultaat!
Dat naast de senioren ook de, junioren
niet voor een kleintje vervaard zijn, zul
len zij deze week gaan bewijzen. De ver
eniging neemt met 15 junioren aan dc
Internationale Jeugdvierdaagse van TVV
in Rotterdam deel. Net als hun grote
broers ontvangen ook zij na het volbren
gen een huldiging. Dit geschiedt a.s. zon
dag in het clublokaal.
In verband met de vakantieweek zal op
de vrijdagen 7 en 14 augustus a.s. het z.g.
Koolas niet voor standplaats van markt
kramen wOrden gebruikt. Voor de daar
tijdelijk opgestelde kramen zal een plaats
worden ingeruimd op het Broesveld en
Herenpad.
Twee jonge Schicdammertjes. van elf
en dertien jaar, zijn gisteren in Kethel
aangehouden, kort nadat zij hadden inge
broken in de kantine van de sportvereni-
ging^ „Excelsior" aan de Oudedijk. Zij
trokken de aandacht van een agent door
het vele snoepgoed en de flesjes limona-
de die zij bij zich hadden.
Zij bekenden door een open raam in de
kantine te zijn binnengeklommen. Eén van
hen bekende ook koper en lood te hebben
gestolen bij een aannemer. De buit had
hi.i verkocht bij een opkoper.
De koeien en paarden van de weilanden
in de buurt van Kethel en Nieuwland
schijnen e; ook zoiets als een vakantie-
feest op na te houden. Bij die feesten
wordt het dan wei eens erg laat, en dan
kan het gebeuren dat politie-agenten de
beesten naar huis moeten brengen. De
laatste dagen is dat eèn paar keer het ge
val geweest.
In dc De Wildestraat in Nieuwland trof
fen twee agenten gisteravond omstreeks
kwart over twaalf een groepje van elf
koeien aan. die daar domweg ronddrentel
den. Zc dreven de koebeesten naar elkaar
en gingen toen met hen op pad over
de Burgemeester van Haarenlaan naar j
het abattoir. Daar werden de uitbrekers
zolang opgesloten.
Deze optocht was niet helemaal in stijl 1
geweest het léék niet op een western i
nmdat "de koeiendrijvers nu eenmaal te]
paard moeten zitten. Een goede geest
scheen ook daarvoor te .willen zorgen,
want nog gern half uur later was er een
loslopend paard te vinden op de Nieuwe
Damlaan. De politie denkt er over een
speciale service voor deze weglopers in
te stellen.
De tweede Internationale Jeugd-
vierdaagse is maandag feeste
lijk geopend met een vlaggepara
de in het Karei de Stouteplantsoen
te Rottevdam-Charlois. Vlaggen
en vaandels met sicli voerend
marcheerden rond zeven uur de
deelnemers langs het veelkoppige
publick het paradeterrein op. Een
weinig later dan het tijdschema
aangaf, trokken ook twee tam
boerkorpsen en de Rotterdamse
Harmonie Kapel op naar de hoge
vlaggemasten. De deelnemers uit
België, EngelandIerland, Duits
land en Nederland werden verwel
komd door de voorzitter van de
Wandelkring Rotterdam en Om
streken, dc lieer N. J. van Heiten.
Dc R.H.K. bracht hierna de volks
liederen ten gehore. Tijdens deze
muzikale plechtigheid klommen
langzaam de nationale vlaggen
van de deelnemende landen langs
de masten omhoog.
De deelnemers van de Tour-van-Drie van dc Kruininger Gors arriveerden gister
morgen kwart over 9 in Maassluis, nadat ze met de veerboot waren overgezet. Ze
zijn vandaar naar Naaldwijk gegaan, waar burgemeester Van Heyst hen ontving
en waar ze de bloemenveiling bezochten. Tot slot volgde gisteren een défilé langs
het gemeentehuis in Oostvoorne cn een bchcndighcidsWedstrijd.
Het is merkwaardig, dat er enkele vo
gels waren, die cr tot bijna eind juli nog
lustig op los zongen. In de eerste plaats
dc tjiftjaf die reeds vanaf half maart zijn
opgewekt doch eenvoudig „tjif-tjef" liet
horen. Bovendien waren er ook enkele me
rels. die 't zingen niet konden laten. Hout
duiven en tortelduiven koeren thans nog
zcUs op alle uren van de dag. Mogelijk
was ai die spontaniteit aan Bet prachtige
zomerweer toe te schrijven, doch we die
nen er wei rekening meg te houden, dat
iedere dag de laatste kan zijn. dat wij de
ze vogels horen.
Wellicht is het de lezers opgevallen, dat
er gedurende de afgelopen maand zo
veei gierzwaluwen in de lucht waren.
Vooral ir de 2e 'helft van juli zagen wij de
silhouetachtige vliegbeelden van deze vo
gels bij tientallen tegelijk en hun schel ge
krijs klonk bijna zonder ophouden. Zij
maakten zich zo langzamerhand gereed
voor de start, die in de buurt van de tien
de van ,deze maand zal plaats hebben.
In jaren was hun aantal niet zo groot als
nu. Het is dan ook een uitermate gunstig
jaar voor hen geweest. Vanaf hun aan
komst. begin mei, tot nu toe was het weer
bijzonder gunstig, waardoor sterfte ten
gevolge van koude of voedselgebrek onder
de jongen niet is voorgekomen Dank zij
het aanhoudend zomerse weer wemelde
het zelfs hoog jn de lucht van insekten.
zodat de oude dieren volop voedsel voor
hun kroost konden bemachtigen, die er
gens onder de pannen van oude gebouwen
waren geboren. Het was derhalve niet te
verwonderen, dat de jongen groeiden als
kool en reeds in het begin van juli in
staat waren met hun ouders hoog in de
lucht allerhande acrobatische toeren uit
te voeren. Zij hebben ditmaal dus wel een
lange training gehad voor de lange reis
naar de winterkwartieren, helemaal in
Centraal-Afrika.
De grootste troepen gierzwaluwen zagen
wij onlangs in de Broekpolder tussen
Vlaardingen en Maasland. Zij waren daar
ijverig op de insektenjacht en vlogen soms
zo laag. dat zij bijna waren aan te raken
Soms zagen wij enkele honderden exem
plaren tegelijk; een duidelijk bewijs, dat
het, daar een zeer rijk voedselgebied was.
In deze polder heeft men namelijk tal
van percelen ingedijkt en daarna opge
spoten met bagger, die naar men zegt,
afkomstig is van de Rotterdamse havens.
Op de laag gelegen gedeelten staat natuur
lijk volop water, terwijl tal van hogere
plekken als eilandjes boven het drabbige
water uit steken. Hier konden gras en
allerlei planten wèlig tieren en schenen
Dracht broedplaatsen le ziin .mor onge-
«sende hoeveelheden insekten. Geen won
der dus dat tal van voggjj. zjc.[1 t0t deze
terreinen voelden aangetrokken.
Het is daar jn die polder een ravage
van-.je-welste. Zo goed als alle boerderijen
werden of worden afgebroken en alle bo-
men loofbomen zowei als vruchtbomen,
die bij (je hofsteden stonden, werden zon
der pardon met wortel en a] door zware
trekkers uit de tamelijk zachte veenbo-
dem getrokken. Voorwaar geen opgewekt
gezicht. Hier is een Prachtig stuk natuur
in korte tijd in een woestenij herschapen.
Als men bedenkt, dat de Broekpolder tot
een der mooiste -polders van Nederland
werd gerekend, waar natuurminnaar
naai- hartelust van de weidevogels kon
gemeten. waar prachtige boerderijen
stonden en waar veel vee kon weiden, dan
moet het ons wel erg te moede worden,
waar vinden wij in de omgeving nog iets
wat °P natuur lijkt? Tenslotte werd deze
zandspuiterij aangekondigd onder het be
lachelijke motto van grondverbetering
Ondanks de droeve aanblik van onder-
gespoten erven en weiden hebben wij er
maandenlang van een ongekend vogel
leven kunnen genieten. Waar het water
laag stond of waar alleen maar slib aan
wezig waa. concentrerde zidh een groot
aantal waad- en zwemvogels, die er hun
taleltje gedekt vonden. Op de nog droge
gedeelten hebben kieviten, grutto's, schol
eksters. bontbekplevieren en kleine ple
vieren en zelfs de gracieuze kluten ge
broed en op kleine eilandjes midden in
het water vonden we de nésten van water
hoen en meerkoet. Ook tal van eenden,
zoals wilde eenden, slobeenden en zomer-
taimgen hebben wij met hun jongen zien
rondzwemmen
Behalve de vogels, die er hebben ge
broed, ontdekten wii bovendien verschei
dene soorten die hier slechts kwamen
om.. fourageren, kapmeeuwen waren
altijd in de meerderheid, doch soms tel
den we ook veertig tot vijftig reigers, ter
wij] wij tevens veel buitenlandse sasten
waarnamen. Dat waren oeverlopera,
bosruiters. zwarte ruiters, -groenpootrui-
ters, bonte strandlopers en ander klein
spul allemaal bewoners van Lapland en
Finland. Verder veel watersnippen en
wat de grotere bezoekers betreft, behalve
de reeds genoemde reigers, zagen we soms
enke,G lepelaars en eens zelfs twee
zeldzame steltkluten. Verleden jaar zag
ik voor het eerst van mijn leven eveneens
n tweetal van deze v-ogele en wel op een
soortgelijk terrein in het Botlekgebied op
Rozenburg. De romp van de steltkluut is
vrijwel geheel .wit, vleugels ea snavel zijn
zwart, terwijl de z^er lange Stelten, die in
de vlucht ver achter de staart uitstéken,
rood zijii Op Rozenburg hebben zij wel
eens een broedpogina gedaan, evenwel
zonder succes. Hun vaderland ligt meer
in het zuiden van ons werelddeel, zoals
bijv in de Camarque in Zuid-Frankrijk.
Af en toe komen zij in ons land wel eens
tot broeder, o.a. in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Boven de dijken die de verschillende
opgespoten of nog op te spuiten percelen
omgeven „bidden" vaak enkele toren
valken die op daar aanwezige muizen
azèn. li- torenvalken hebben eveneens
al vl?qgvlugge jongen die al kunnen ze
zich rëds behoorlijk voortbewegen toch
nog door hun ouders bijgevoerd moeten
worden.
Laatst zag ik cr zes tegelijk :n de lucht
tussen 'n troep gierzwaluwen Waarschijn
lijk waren zij evenals deze op insekten
jacht, hetgeen erop wijst, dat zij wel van
enige variatie houden in hun menu. Ik
veronderstelde dat het twee oude vogels
met hun jongen waren en duidelijk kon
ik de bedelroep der iongen „klie-klie-klie"
horen Ook de torenvalken hebben onge
twijfeld een gunstige broedtijd achter de
rug. aangezien er dank zij de droogte, mui
zen in overvloed zijn. Zoals men ziet is het
wat de vogels betreft op het ogenblik in
de Broekpolder om van'te watertanden
Helaas za] dit allemaal van betrekkelijk
korte duur zijn omdat wanneer het slik
is. opgedroogd er een enorme zandwoes
tijn ontstaat, die de vogels weinig of geen
voedsel meer biedt en derhalve geen aan
trekkingskracht meer voor hen heeft.
A. de JONG.
Elke Schiedammer weet ofigetwijfeld,
waar het St.-Liduinagesticht aan de Nieu
we Haven en huize Liduina aan de Sint-
Liduinastraat te vinden zijn, maar van
een hofje naast het St.-Liduina gesticht,
weet bijna niemand iets af. Dit hofje, met
aardige tuintjes in het midden, is een oor
spronkelijk rooms-katholieke stichting, ge
naamd Nieuw Proveniershuis, daterend
kort na de bouw van het St.-Liduina ge
sticht in 1861.
Waar de naam „Proveniers" vandaan
komt. weet ook niet iedereen. Het woord
„prove" betekent aalmoes en werd van
toepassing gebracht op hen, die behoor
den tot de armsten van de armen, die
van aalmoezen moesten leven. Zij waren
ondergebracht in het voormalige Lepro
zenhuis aan het Overschieseplein. Om
streeks het midden van de 17e 'eeuw. ko
men er „commensalen" in het gebouw.
Dat waren personen, die zich door het
storten van een zeker bedrag een vaste
vestiging kochten. De naam Proveniers
huis werd behouden. De laatste prove
niers werden in november 1608 opgeno
men. De stichting, liep door een decreet
van Napoleon (9 juli 1810), langzamer
hand achtenuit; werd noodlijdend en werd
in hét begin van 1848 door de regenten in
beheer gegeven aan het algemeen armbe
stuur van Schiedam. Vanaf dien tijd wor
den de 46 woningen aan behoeftige bur
gers verhuurd, zonder onderscheid van
religie. Het niéuwe Proveniershuis aan de
Nieuwe Haven moest voorzien in de be
hoefte om plaats te bieden voor r.-k. ge-
zinnan, waarvoor geen plaats was in het
oude Proveniershuis. Ga eens een kijkje
nemen in het „nieuwe Proveniershuis",
het ruim 100-jarige oude hofje!
Het St.-Liduina gesticht aan de Nieuwe
Haven is een stichting van weldadigheid
van de r.-k. vereniging van de H.Vincen-
tius a Paulo. Sinds 1850 had deze vereni
ging een pand tot haar beschikking in de
Kerkstraat, alleen voor behoeftige oude
vrouwen, die verzorgd werden door de
zusters Dominicanessen. In 1861 werd dit
gebouw verlaten ofn het inmiddels ge
reed gekomen gebouw aan de Nieuwe Ha
ven te betrekken, waar ook mannen in de
gelegenheid werden gesteld onderdak en
verpleging te vinden. In 1932 werd de
stichting uitgebreid met pen kapel en hui
ze St.-Liduina aan de St.-Liduinastraat.
Het laytste is een inrichting voor beter
gesitueerden. Er bestaan plannen, voor
een grote uitbreiding van deze stichting,
waarvan u reeds kennis genomen heeft in
de kolommen van dit bl^d.
C. A VAN DER ZEE SR.
v f
Mevr. A.S.-van H. uit Vlaardingen is
gistere,-, in een warenhuis in Schiedam
een portemonnee met 12 gulden kwijtge
raakt
Uit de stalling van Wilton-Fiiennord is
gisteren de fiets gestolen van de heer
P.S.
HEDEN:
Passage Theater: De vierkante rekruut
(alle leeftijden) dagelijks 2 en 8.15. zat.
en zond. 1.30, 4.00, 6.45 en 9.15 uur.
Monopole Theater: 't Kan niet gekker
(alle leeftijden) 7 en 9 uur, zaterdag en
zondag 3, 5. 7 en 9 uur.
Stedeljjk Museum: Dagelijks van 105,
zondags van 125 uur.
R.-K. BIBLIOTHEEK EN LEESZAAL
S.-LIDUINA
Openingsuren:
Hoofdgebouw Dam 8: Uitleenbureau en
Leeszaal voor volwassenen: di., do., za.
van 1012 uur: di. t/m za van 25 uur.
ma., di., wo, vr. van 78.30 uur.
Uitleenpost Kerkweg 46. Kethel: zo 11.30
—12.30 uur.
Uitleenpost Molensingei Noodkerk Ke
thel: di. 48 uur.
Filiaal: Rijnstraat 1: volw.: di. 6.308
uur; vr. 7—8 uur; jeugd: wo. 25 uur.
Filiaal Nieuwland. Wijkgebouw Dr. Wi-
bautplein (zijingang): jeugd: wo 1.305
uur: volw.: wo. en vr. 78.30 uur.
Uitleenpost Emmastraat 3 ma. 78 uur.
wo. en vr 7—8.30 uur.
NACHTDIENST APOTHEKEN
Deze week: apotheek Gouka en Co,
Groeneiaar, 127.
Programma's van 31 juli t.m. 6 aug.
Arena: Wat 'n hondeleven (a.l.); Capitol:
De Meteoor-monsters (14 jr); Centraal:
De levensroman van Joseph Schmidt (a.l.);
Cineac-AD: Rio Bravo (14 jr); Cineac-
NRC: actualiteiten (doorl. voorst.) (a.l.);
Colosseum: Boemelstudenten (a.l.), don
derdag: De prinspiraat (18 jr.): Harmonie:
Fanfare (a.l.); Lumière: Kluchtig en
luchtig (a.l.); Lutusca: Die glücklichste
Frau der Welt (a.l.); Luxor: Orfeu negro
(18 jr); Metro: Overval in de Pacific (14 j);
Passage (Schiedam): De vierkante rekruut
(a.l.); Prinses; Wel en wee van Broadway
(onbekend). Rex: Jacht op ontvoerde
vrouwen (18 jaar). Thalia: Geen cent voor
de belasting (18 jaar), 't Venster; De glim
lach van een zomernacht (volw.). Vistoria:
De familie Trapp in Amerika (a.l.), don
derdag: Summer madness (volw.).
SS
In haar ijssalon in de Corn. Drebbel-
straat is gisteren mevr. A.v.V.-v.D. opge
licht voor 36 gulden. Een man kwam
haar vertellen dat haar echtgenoot zes
sloffen met sigaretten bij hem had be
steld. Of zij die maar alvast wilde beta
len, dan zou hij ze zo meteen komen bren
gen. De vrouw betaalde prompt en de
man verdween, zonder terug te komen
met de sigaretten. De ijssalon-exploitant
bleek van niets te weten. De oplichter was
ongeveer 35 jaar oud. 1.70 meter lang, had
donkerblond haar en droeg een geruit,
beige colbert en bruine pantalon.
GEBOREN: Jan, z. v. J. Punt en M. Bui
tenhuis; Koert A. L., z. v. W. J. van Noor
loos en A. L. C. Slingerland; Astrid M.,
d. v. C. J. Hoenderkamp en E. M. van den
Hoek: Wilhelmus G. J. z. v. W. J. van
Rhijn en J. J. J. de Groot; Renatus N., z.
v. M. L. Willemse en C. M. van de Burg;
Elizabeth, d. v. F. P. Slingerland en E.
van der Stelt; Yvonne, d. v. H. A. van
Gogh en T. eenhard; Hendrica P. B. d. v.
Niemeijer en J. J. .Bassie; Albertus M. J.
z. v. H. J. Breuker en M. E. Mak.
GEBOREN: Jacoba, dochter van M. M.
E. Dingier en J. Verwiel.
OVERLEDEN: A. Rijkelijkhuizen, 83 jr,
wed. van C. Olsthoorn; J. F. van der Pligt
14 jr; G. Visser, 72 jr.-
ROTTERDAM, 4 augustus 1959
3 augustus nm.: 500 ton steen Flevoland; 155
ton bauxiet Geldermalsen; 250 ton kali Steen-
wijk; 250 ton kak Breda; 200 ton kali Son; 2890
ton kolen Dordrecht; 530 ton papierhout Ren-
kum; 500 ton tarwe Weert: 250 ton tarwe Be
ringen; 400 ton tarwe Liggen/varen Wanssum;
150 ton mais Harderwijk; 150 ton mais Weespers
karspel; 354 ton mais Beringen; 86 ton mais
Nijmegen; 100 ton gerst Wageningen; 103 ton
haver Wormerveer; 242 ton granen Wanssum;
176 ton granen Sneek; 325 ton granen Doetin-
chem; 160 ton granen Maashees; 160 ton granen
Apeldoorn; 252 ton granen Deventer/Zutphen.
TotaaJ 71 reizen.
4 augustus v.m.: 365 ton veevoer Deventer;
136 ton super Waspik; 1050 en 730 ton tarwe
liggen/varen; 154 ton granen Weert; 80 ton gra
nen Den Hulst; 75 ton mais Zwolle; 200 ton
miletzaad Delft; 350 ton kali Axel
