I Schiedams historie in het kort verteld I
Sociale werkvoorziening
OP NIEUWE LEEST GESCHOEID
Goede doorstroming naar het
normale bedrijfsleven
Milde kritieken over Taptoe 1959
m
Nieuws
-Iedere dag
Geheugen- hulp
"IN DORDRECHTSE STREEKWERKPLAATS
Twee graven diep ende beluyt
w
Een Rederijkersfeest
en een loterij
WALDORIJSCHOOL
Ouer dim
Verzekerd
J
Vierde Bedrijfs-
klaverjascompetitie
Br ederode komt voor de
radio
Jeugd-tafeltennis
Gusto's Muziek
vereniging 50 jaar
Pedagogisch jeugdwerk
Bean" exposeert
BURGERLIJKE
STAND
K. A. V. afd. Stad
Tennispark Spierings-
hoek
NSC
WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1959
PAGINA 3
Datnwarhrp
Een weeshuis timmeren''
Belast ende geswaert.
Rederijkersfeest en loterij
Uitslagen Parktoernooi van
dinsdag
Dit is nog een aardig gezicht op het
kru is punt V laardingerdijkVlaar-
dingerstraat etc., ivaar men bezig is,
een plantsoen aan te leggen.
Achl bussen vol
Delft met taptoe en antiekbeurs: een parel
I'MMlfllllflMllllMlMMnillllllllllllllllllllllllllllllllM
WMMiiiiiiiiiiniiiiiiiiniiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiM
Aan het derde vrouwenklooster ge
kaamd „Lcliëndael", staande aan de Ach
terweg alhier, moest door het stadsbestuur
tL°g een bestemming worden gegeven.
■f°als wjj reeds eerder opmerkten, werden
J1® kloosterzusters van de stad gealimen-
jeerd. Enigen van hen bleven hun H. Ge-
'often getrouw, anderen daarentegen tra
den in het huwelijk. In het kort willen wij
e«ige van deze gevallen nog eens naar
v°ren brengen.
In de rekeningen van heren Kerkmees
ters van de Grote Kerk wordt vermeld,
"at op 12 juni 1605 aldaar werd begraven
■>Neeltgen het susterken aenden Achter
zeil, twee graven diep ende beluijt".
Vervolgens compareerden op 5 juni 1610
Voor de te Schiedam residerende Notaris
Adriaen Corneliszoon Molswijck de „eer
bare Maertgen Meesdochter ende Trijnt-
®en Ariensdochter, beijden woonende in-
"en Weeshuijse hyer ter Stede, eertijts
S-onventualen vant Convent van Leliën
dael binnen deser Stede". Beide zusters
Van dit voormalig klooster waren „tot een
bequaemen ouderdom" gekomen en daar
bij kwam nog, dat de eerstgenoemde zus
ter, Maertgen Meesdochter, ziek te bed
'ag. Zij maakten daarom haar testament,
jvaarin de langstlevende van haar beiden
tot universeel erfgenaam werd verklaard.
Kort daarna is Maertgen Meesdochter op
november 1610 in de Grote Kerk begra
ven „ende twee poosen beluijt", aldus de
tekeningen van bovengenoemde heren
Kerkmeesters.
Waren bovengenoemde zusters hun H.
Geloften getrouw gebleven, in het Certifi-
eatieboek vonden wij de namen van twee
tusters, die in het huwelijk wa'ren getre
den. Op 12 juli 1600 werd een verklaring
afgelegd door Aeffgen Jansdochter, oud
jaren, huisvrouw van Willem Arijens-
toon, bootsgezel. Zij verklaarde vroeger
?en geprofeste zuster te zijn geweest van
"et klooster Leliëndael. Vervolgens ver
klaarde zij nog, dat zij in genoemd kloos
ter heel goed had gekend een Anna Pie
tersdochter, die als meisje van ongeveer
I* jaren in Leliëndael was gebracht met
"et doel later als zuster in te treden, het
geen ook was geschied. Maar ook Anna
Pietersdochter huwde, met Dirck Arijens-
goon Laeckencooper.
Tot zover de lotgevallen van enige zus
ters van het klooster Leliëndael.
Genoemd vrouwenklooster, in 1577 door
de Staten van Holland aan onze stad af
gestaan, werd in 1461 gesticht op het erf
en de huisinge, waarin de zalige maagd
Liedewij was gestorven, waartoe de H.
Geestmeesteren hun toestemming ver
leenden. Genoemd college van H. Geest-
meesters was belast met de zorg voor de
armen, maar daarnaast had men nog tal
rijke particulieren, die aan de armen
Wèl deden.
Na 1573 kreeg deze armenzorg een ander
karakter, hoewel het college van H. Geest-
meesters nog tijdelijk bleef bestaan.
Daarnaast kreeg men de Diakonie-armen-
kamer en in 1597 de Magistraats-Armen-
kamer. Dit college bestond uit vijf leden,
n.l. twee leden uit de magistraat, één lid
uit de Kerkeraad, één lid uit de godshuis
meesters en één lid uit de burgerij. Bij
dit college van de Magistraats-Armenka-
mer konden klachten worden ingebracht
tegen de diakenen en aalmoezeniers, ter
wijl ook zij, die geen lid van de „ware
gereformeerde religie" waren, bv. de Ka
tholieken. bij dit college om steun konden
aankloppen.
Vóór de Reformatie had Schiedam geen
Weeshuis. De wezen werden ofwel bij de
familie ondergebracht en onderhouden,
ofwel door de H. Geestmeesters vooral
ha 1573 uitbesteed bij particulieren.
r a dverten
★65687+
ZIJN WE HIER TEGEN zonnesteek
Verzekerd? Dat, vroeg een meneer, die
met zijn echtgenote op het terrasje kwam
zitten.
De kelner antwoordde hem nuchter:
gaat u dan een beetje in de schaduw.
Hij had natuurlijk kunnen vragen, of
meneer dan zélf niet verzekerd was.
Maar hij was daartoe te veel in zijn nop
jes over het feit, dat zelfs in september
zijn terrasje bijna te klein bleek. Wat een
Zomer
OVERIGENS WAS de vraag van die
meneer kentekenend. Je kunt je tegen
woordig tegen alles verzekeren. Tegen
aanrijdingen, schade aan alles en nog
Wat, regen etc. etc. Ouders kunnen zich
verzekeren tegen de schade, aangericht
door hun baldadige kinderen. Ze behoe
ven die kinderen nu niet eens meer be
hoorlijk op te voeden. Wanneer ze een
ruit van de kerk ingooien, dekt verzeke
ring de schade. En wat valt er meer te
Verzekeren? De mentaliteit van een jon
gen, die meent, dat alles mag en pa toch
betaalt, dank zij de verzekering?
De meneer bleef even in het heerlijke
zonnetje zitten. Maar hij was blijkbaar
niet tegen zonnesteek verzpkerd en koos
daarom een plekje in de schaduw.
WE ZIJN ER VERZEKERD van, dat
hij en zijn echtgenote desondanks een
heerlijk uurtje hebben doorgebracht. De
man had kennelijk de pensioengerechtig
de leeftijd bereikt, misschien nog niet
eens zo lang geleden.
Vandaar misschien, dat hij zo bang
Voor de zon was.
Als deze wat de Amerikanen noemen
Indiaanse zomer blijft aanhouden, zal hij
zich beslist tegen een zonnesteek moeten
gaan verzekeren. Want die kun je ook in
de schaduw oplopen, vanwege de hitte,
nietwaar?
:fiiedamscli«
mauw» schiedamsche courant
Oaohlorf «*wv Vhmrtor*
Siste jaargang No. 24080
DAM 18
SCHIEDAM
TELEFOON SSI5 2
POSTREKENING NR. 5 9 0 9 4 3
O—
ADVERTENTIES
f 0.15 per mm-hoogte. Bij contract
speciale tarieven.
INGEZONDEN MEDEDELINGEN
f 0.30 per mm-hoogte. Bij contract
speciale tarieven.
KAMPIOENEN
tot 20 woorden f 0.50 bij vooruitbe
taling. Elk woord meer 3 ct. Maxi
mum 60 woorden.
AUe advertentie-orders worden afge
sloten en uitgevoerd overeenkomstig
de Regelen voor het Adrvertentie-
ABONNEMENTEN
f 7.40 per kwartaal, f 2.54 per
maand en f 0.S8 per week.
Aan dit stelsel van uitbesteden schijnen
in de opvolgende jaren vele bezwaren
hebben gekleefd, althans men vertelde
o.a. dat de weeskinderen slecht werden
opgevoed en de H. Geestmeesters hadden
dan ook talloze klachten over die opvoe
ding in ontvangst te nemen. Dit deed hen
besluiten zich te wenden tot de heren van
de Vroedschap met het verzoek het
„klooster van Overdamme" alias het St.-
Ursula-convent tot een weeshuis te mogen
inrichten. Dit verzoek kwam in de Vroed
schapsvergadering van 21 maart 1598 in
behandeling en na deliberatie aan de H.
Geestmeesters toegestaan het St.-Ursula-
convent te inspecteren hoe men daar het
„bequaemelycxt" een weeshuis zou kun
nen timmeren. Daarna zouden zij hun
verzoek herhalen. Om welke redenen ge
noemd St.-Ursula-convent niet geschikt
werd geacht voor weeshuis, is ons niet
bekend. Maar de H. Geestmeesters gaven
hun voorgenomen plan niet op.
In de Vroedschapsvergadering van 2 de
cember 1602 werd opnieuw gedelibereerd
over zeker rekest van de H. Geestmees
teren, waarin deze verzochten een wees
huis te mogen timmeren „daer inne de
schamele Weeskinderen binnen dese Stede
in goede tucht ende discipline opgevoet
soude mogen worden". Om tot dit doel te
geraken, verzochten de H. Geestmeesters,
dat van stadswege aan de Staten, van Hol
land octrooi zou worden gevraagd tot het
houden van een loterij. Door de Vroed
schap werd besloten aan het verzoek van
de H. Geestmeesters gevolg te geven en
genoemd octrooi bij de Staten van Hol-
laiid aan te vragen.
Het stadsbestuur wendde zich tot de
heren Staten van Holland met verzoek om
octrooi, hetwelk 21 december 1602 door
de Staten werd verleend. De korte inhoud
van dit octrooi is als volgt:
De Staten van Holland overwegende,
dat de Regeerders van de stad Schiedam
met veel arme weeskinderen waren „be
last ende beswaert" en binnen genoemde
stad geen weeshuis was en dat dit „aan
tal weesen telken dage" werd vermeer
derd door „d'aflijvicheijt van veele boots-
gesellen ende zeevarende luijden bij den
vijandt tirannicklijcken over boort gewor
pen", overwegende dat de middelen ont
breken om zo'n weeshuis te timmeren,
verzoekende daarom voor dit doel een lo
terij te mogen houden, zo hebben de he
ren Staten van Holland besloten daartoe
octrooi te verlenen onder voorwaarde
echter, dat de penningen van deze loterij
komende tot geen ander einde mogen wor
den aangewend dan tot stichting van een
weeshuis.
Na ontvangst van bovenstaand octrooi
werd 19 april 1603 besloten alhier tsr ste
de een rederijkersfeest te organiseren en
daaraan dan tevens de loterij te verbin
den. Met de leiding en voorbereiding van
dit feest werd belast de rederijkerskamer
„de Roode Roosen", welke tot zinspreuk
had „Aensiet de Jonckheyt". Aan de ver
schillende rederijkerskamers van ons
Binnenkort zal voor de vierde maal
de Bedrijfs-klaverjascompetitie gaan
draaien en verwacht mag worden, dat we
derom heel wat klaverjassers aan dit
kaartevenement zullen deelnemen. In de
kantine van de n.v. Excelsior aan de
Buitenhavenweg houdt de SKBC a.s. vrij
dag een vergadering en hier kunnen zich
de verschillende verenigingen voor deze
komende competitie aanmelden. Dit kan
echter eveneens geschieden aan het se
cretariaat, gevestigd in de Jacob van
Lennepstraat 3a, alhier, waar tevens al
le ewenste inlichtingen verstrekt wor
den.
Vijf leden van de toneelvereniging
„Brederode" nemen deel aan de K.R.O.-
quiz welke voor teams, samengesteld
uit zestien toneelverenigingen, in de ko
mende weken onder leiding van quiz
master C. Schilperoord zullen worden
gehouden.
Met de andere vijftien verenigingen
werd „Brederode" gekozen uit honderd
zestig amateurverenigingen die zich voor
deze quiz gemeld hadden. Op donder
dag 24 september trekken de heren K.
Tubbing, zijn zoon, Nic. v. Seters en Gil
les de Veth met mej. M. van Noort naar
de radiostad voor het maken van de op
name, die dan de daaropvolgende za
terdag in het avondprogramma van de
KRO wordt uitgezonden. Het team
krijgt verschillende vragen te beant
woorden aangaande het toneel in het al
gemeen. Aan stem en uitspraak zullen de
deelnemers een achter de schermen op
gestelde bekende toneelspeler (ster) moe
ten herkennen en tevens trachten de
naam en auteur vast te stellen van het
toneelstuk waaruit deze acteur of actri
ce een fragment zal voordragen. Tot be
sluit zal het team een klein geïmprovi
seerd luisterspelletje moeten opvoeren
met een tijdsduur van vier minuten.
Vooral de plaatselijke amateur-tone
listen zullen benieuwd zijn hoe deze ver
tegenwoordigers van „Brederode" het er
voor de microfoon af zullen brengen.
Vrijdagavond a.s. om 7 uur start de ta-
feyeJ?n^sv®*eniging NOAD met 'n junior-
afdeling. Er zal iedere vrijdagavond ge
speeld worden in de v.m. Koopmansbeurs
aan de Lange Haven.
Jongens en meisjes die er interesse in
hebben deze binnensport nu eens „echt"
te beoefenen> zijn allen welkom. Men kan
zich opgeven in de Beurs op de speel
avond maar ook eventueel bij de heer
W. A. de Raay, Laurens Costerstraat 31b.
Gusto's muziekvereniging bestaat 50 jaar
en zal in verband hiermede zaterdag 26
dezer in hotel „De Kroon" een receptie
houden.
Het programma van het pedagogische
jeugdconcert op 17 september in het Pas
sage-theater, dirigent Prans Moonen, i:
als volgt: Wolfgang Amadeus Mozart
1756—1791: Serenata Notturna in D K.V
239: Marcia; Menuetto; Rondo. Maurici
Ravel 18751937: Ma mer 1' Oye: Pava
ne de la belle au bois dormant! Petit-
Poucet; Laideronette, impératrice des Pa
godes; Les entretiens de la Belle et de
la Béte, Le jardin féerique. Frans Liszt
18111886: Les Preludes; Symfonisch
gedicht.
Gusto's schildersclub „Beati" gaat
weer een expositie houden. Ditmaal een
van schilderijen, foto's en postzegels en
weder in de Gustokantine aan da Maas*
.dijk op- wisrdag 12 dezer,
land werd nu een uitnodigingskaart tot
deelneming aan dit feest toegezonden. De
deelnemende kamers moesten deze vraag
beantwoorden: „Wat 't noodichst is om
d'arme weesen t'onderhouwe", welke
vraag al spelende moest worden opgelost.
De kamers werd er tevens op gewezen,
dat men niet moest vergeten een som
gelds mede te brengen als gift voor de
arme weeskinderen. Deze gift behoorde
in een gesloten brief te worden gedaan.
Dadelijk na de aankomst te Schiedam
de deelnemende kamers moesten 6 juli
1603 alhier „compareren, smorgens voor
tiene" zouden de weesvaders de brie
ven openen in tegenwoordigheid van de
„keyzer" van de rederijkers. „Die meest
in geleyt hebben, zalmen gherieven
zegt de „Caerte" met een zilveren Bier
beker, van twaalf looden swaer". Boven
genoemde „Caerte" eindigde met het vol
gend vers:
Met believen van ons Magistraet eerbaer,
Die met d'arme Weeskinders
zijn beweghen,
Is dese Caerte uitghesonden voorwaer,
Op hoop dat Godt zal zenden
sijnen seghen.
Niemandt zonder Vijandt.
W. NIEUPOORT.
De volgende kamers namen aan dit
Schiedamse rederijkersfeest deel: Haar
lem, Gouda, Vlaardingen, Maasland, Lier,
Kethel, Den Haag en Leiden.
Door de Vroedschap werden acht ge
committeerden benoemd: ten overstaan
van hen moest de loterij plaats hebben.
De weth, dat zijn Schout, Burgemeesteren
en Schepenen, had bij- resolutie van 23
juni 1603 tot „judices ende oordelaers
over de compositien ende wereken vande
Camers van Rhetoricien vercoren ende ge-
deputeert": de burgemeester Jan Willems
zoon van Haerlem, Simon Bonstoe, Sebas-
tiaen Jacobszoon, Gereard Muijs en Jacob
Petri Dyckius.
Op 6 juli 1603 en volgende dagen werd
het Rederijekersfeest met de loterij ge
houden.
L. A. ABMA
GEBOREN: Yvonne d. v. L. Noten
boom en E. Bouthoorn. Renatus G. M.
z. v. A. J. Jonk en H. J. den Herder.
Cornelis M. z. v. C. M. Hoogwerf en C.
Nuijens, Antonius A. L. z. v. A. J. Tas
en J. C. van den Nieuwendijk. Johan
nes M. z. v. J. M. Roosloot en C. S. M.
Vermeulen. Antonie z. v. F. J. Krutei
en G. P. van der Pol.
OVERLEDEN: L. van Wassenaar, 76
jr. A. A. Leujes, 83 jr. A. J. S. Swart, 3.
weken. A. Kruit. 86 jr. J. C. A. van Breda,
81 jr. A. van Wassenaar, 83 jr. C. M.
Kreuger, 72 jr. echtg. van W. Broekhuizen.
Gistermiddag was het voor de dames
van de K.A.V. een ware verrassing na de
huishoudelijke beslommeringen de mooie
tocht en excursie naar de Tomadofabrie-
ken te Etten-Leur te maken, waar je als
huisvrouw staat te watertanden van de
gezellige cn ook praktische snufjes op
huishoudelijk gebied.
Vooral de demonstratie met de snel
kookpan trok zeer de aandacht en meni
ge huisvrouw heeft gezegd: geweldig.
Een heerlijk kopje thee en een traktatie
werden aangeboden. Daarna werd er
nog een tocht gemaakt door de mooie
bossen van Brabant om daarna in Baarle
Nassau nog wat te vertoeven en de deel
neemsters de gelegenheid te geven wat
mee te nemen. De tocht ging over
Breda naar huis. Zeer zeker weer een
geslaagde middag. Nu weer aan de slag.
Er staat in het nieuwe seizoen weer heel
wat te wachten.
Klas A-B. DE mevr. G. Padt sl. mej.
B. Kleiss 6—1, 6—1. Klas C HE A. Braak
sl. P. Poolman 6—3, 6—3. DE mej. L.
Kleiss sl. mevr. P. Ruseier 26, 63,
75. Mej. R. Lekkerman sl. mevr. De
Kort 60, 64. Mej. A. Cambeen sl.
mevr. M. Sigterman 6—4, 3—6, 6—3.
HD H. Sigterman, J. Marx sl. De Boef,
v. Dam 6—0, 6—0 (w.o.). DD Mevr. A.
Nesse, mevr. P. Ruseier sl. mevr. A.
Magnin, mevr. De Vos 6—2, 7—5. GD
mevr. A. Magnin, H. Wieche sl. mevr. A.
Zoeteman, C. Zoeteman 62, 86. Mevr.
T. Reens, F. Reens sl. mej. E. Kleiss,
W. Kemper 61, 63. Mevr. M. de Kreek,
W. v. Sikkelerus sl. mej. E. Verberne, J.
de Ridder 6—1, 6—2.
Het is helaas nog al te vaak een
kwaal, dat werkgevers en werknemers
bij het horen van het woord „sociale
werkvoorziening" de gedachten en ge
sprekken onmiddellijk laten uitgaan naar
die groep mensen, Welke zou moeten
leven van wat er van de goed voorziene
dis der vrije en normale bedrijven is
afgevallen. De kruimels van de wel
vaart voor de kreupelen, de blinden,
de lammen, de lichamelijk of geeste
lijk onvolwaardigen, zo ongeveer is de
gedachtensfeer. Tot voor de tweede we
reldoorlog was veelal bij gemeente en
overheid nog de gedachte levend, dat
voor de minder-validen (een verzamel
naam, die wij hier verder zullen blijven
gebruiken) geen andere werkoplossing
gevonden kon worden dan die, welke
reeds jaren gebruikelijk was. Het idee,
dat er wel eens naar een normale op
lossing gezocht zou kunnen worden, wel
ke oplossing bovendien alle kansen zou
bezitten, dat er gesproken zou kunnen
worden van een terugkeer naar de vrije
bedrijven, is misschien een van de wei
nige positieve overblijfselen van de we
reldoorlog.
Er zijn in Nederland zo om en nabij de
180 werkplaatsen voor minder-validen.
Vele hiervan behoeven een herziening
van opzet en doelstelling. Inzicht in d%,
mensen, die er komen werken, is een
van de eerste eisen. Er is veel over ge
schreven en er valt een verandering
van richting te bespeuren. De zwaarte
echter van de onderlinge verdeeldheid
en van het nog heersend vooroordeel
drukt elke verantwoorde poging in haar
tempo nog te veel neer.
Een belangrijke factor bij de hergroe
peringen van de werkplaatsen voor min
der-validen is te bedenken, dat er gro
te verschillen zijn tussen de bedrijven,
die werk hebben en daarvoor mensen
aannemen, en bedrijven (zoals de werk
plaatsen), die mensen hebben en voor
hen werk moeten zien te vinden.
De kringetjesspugers, de moeilijk-
plaats'baren. de zwak-begaafden, de so
ciaal-moeilijken en de mensen, die door
ongelukken in het normale vrije bedrijf
niet terecht kunnen, eisen een geheel
andere interesse dan alleen die, welke
gericht is op hun produktie, hun vaar
digheid of hun vakmanschap. Dit is
niet alleen in ons land een probleem,
maar met name vooral ook in Duits
land en Engeland, waar men met de
gevolgen van een zenuwslopende en ver
minkende oorlog zit en waar men mo
reel verplicht is, de slachtoffers de hel
pende hand te bieden.
Nederland kent verschillende voorbeel
den van hernieuwd beleid ten opzichte
van de minder-validen. In Dordrecht is
men al een heel stuk in de goede rich
ting op dit gebied. Aan de Edisonstraat
nummer 14 heeft de zelfstandige Dienst
Sociale Werkvoorziening een uitgebreid
gebouwencomplex. Kort geleden heeft
de burgemeester, mr. J. A. H. J. van
der Dussen, er een nieuwe kantine en
een grote werkhal geopend. Hiermee
heeft het geheel van werkplaatsen, kan
toren en buitenwerkplaatsen een prach
tige uitbreiding gekregen en is het com
plex zijn naam als streekwerkplaats vol
komen waardig geworden. Wat inrich
ting en resultaten betreft, is deze dienst
een unicum in ons land. Voortdurend
staat zij ook in buitenlandse belangstel
ling. Hoe dit mogelijk is geworden, de
ze bewonderenswaardige evolutie in nog
geen vijf jaar tijd van zonloze werk
plaatsjes naar frisse gezellige en ef
ficiënte bedrijfsruimten, zoals bij nor
male fabrieken en werkplaatsen is
niet zomaar in enkele woorden te ver
tellen. Het is een geschiedenis, waarin
de mens een centrale plaats inneemt,
waarbij men de soms harde feiten nuch
ter bekijkt en waar koopmanschap, han
delsgeest en begrip -voor de rechten van
elke mens samengaan.
Volwassen fabriek
Normale machines moeten in dit bedrijf een hulpmiddel zijn om de stap t«
maken naar het normale vrije bedrijf.
De produktie van televisie- of radio-
De heer D. Jongeneel, de directeur,
kan met recht directeur van een ge
heel aparte, maar volwassen fabriek
genoemd worden. Hij is alleen verant
woording aan de wethouder van sociale
aangelegenheden verschuldigd. Voor de
rest is de zaak bij hem en zijn mede
werkers in vertrouwde handen. In
maart 1952 besloot hij de ouderwetse
stichting „Hulp door arbeid" te Dor
drecht nieuw leven in te blazen. Hij
bleek over voldoende adem te beschik
ken om het nieuwe leven houdbaar te
maken. Het gebouwencomplex aan de
Edisonstraat nieuwe uitbreidingen
in 1954 tot en met 1959 is daarvan
het bewijs. Toen in juli 1954 het eerste
gedeelte gereed was gekomen, bood het
personeel een raam aan, waarop het
onderdelen is een belangrijk onderdeel devies stond: „Per aspera ad astra".
van de taak, welke de dienst zich heeft Hoe oud deze spreuk ook moge zijn. zij
gesteld, n.l. loonopdrachten met winst is letter voor letter waar in de geschie-
utt te voeren. denis van deze werkplaats. Er zijn nu
feen zes minder-validen meer, die in
et begin (1952) bij hem werk vonden.
Het zijn er nu ruim 750. Aanvankelijk
werden voornamelijk lichamelijk- en
slechts enkele geestelijk gehandicapten
aan het werk gezet; gaandeweg is het
aantal psychisch gestoorden, die mee
wilden werken aan de nieuwe opzet,
gegroeid en bedraagt thans 25 pet. van
de totale bezetting. Sinds 1957 is er ook
een werkplaats voor geestelijk zwakbe-
gaafden en zo werken er nu tachtig
zwakbegaafden aan normale produktie.
Deze groep zal altijd wel apart te werk
worden gesteld. Men heeft voor hen de
werkzaamheden, zoals het maken van
borstels en het weven van matten en
dweilen, geheel losgelaten. Er is voor
deze wel zeer zwaar gehandicapten be
ter werk gevonden, dat nog lonend is
ook. Dan heeft de heer Jongeneel ook
nog de zorg op zich genomen van de
sociaal minder aangepasten, die tenge
volge van conjunctuurinvloeden en sei-
zoenswisseiingen zonder emplooi zijn
geraakt. Dit is vaak een moeilijk volk
je, maar ook voor deze mensen geldt
weer, dat zij niet uitgesloten mogen wor
den en dat elke depressie met werk te
lijf gegaan moet worden. Tenslotte
houdt hij het toezicht op de enkele huis
arbeiders die er nog zijn en hij heeft
mensen, die geen binnenarbeid mogen
verrichten, de kans in de plantsoenen
en in een boomkwekerij hun brood te
verdienen.
ten, is een aparte regeling getroffen,
waarbij ook is gedacht aan de toekomst,
wanneer ouders of verzorgers niet meer
in staat zijn voor hen te zorgen.
FRANS DUISTER
(Van een Delftse medewerker)
WIJ hebben tientallen
recensies door zit
ten kijken met ver
halen van de Taptoe 1959.
Als wij onze indrukken
hieruit samenvatten, dan
doen we dit met de woor
den: uitgesproken goed.
„Het grootste probleem
is het enorme succes van
de Taptoe", schrijft Haar
lems Dagblad en hierbij
doelt het op het gebrek
aan plaatsruimte. Dit
blad vraagt zich ook af
wat er het volgend jaar
te zien zal zijn, want vol
gens de uitlating van ma
joor Van Yperen zal Tap
toe Delft elk jaar beter
voor de dag moeten ko
men om te kunnen b^j-
ven concurreren tegen de
310 ensembles met hun
100.000 leden, die op een
of andere wijze hun tap
toeliefde uitleven.
Over de Taptoe zelf
troffen ons ook enkele
meer kritische geluiden.
De Gooi en Eemlander
merkt op dat de Opera-
en operettesfeer van
deze 1% uur durende
Taptoe ruw en wrang
verstoord werd door het
exercitiepeloton.
In enkele kranten lazen
wij de opmerking dat
meri graag de kapellen
afzonderlijk had gehoord,
terwijl veel bladen voor
al de muzikaliteit van de
ze Taptoe was opgeval
len.
Over de televisieuit
zendingen waren de me
ningen zeer uiteenlopend.
Vrij algemeen was wel de
klacht dat het gemis aan
kleuren sterk gevoeld
werd. Enkele bladen
kwamen tot dezelfde con
clusie, die wij getrokken
hebben: deze Taptoe is
geen goede televisiestof.
Men mist ofwel het detail
ofwel het globale over
zicht op het t.v.-scherm.
Beide zijn nodig om de
Taptoe op zijn juiste
waarde te kunnen schat
ten.
Dat Taptoe 1959 de
naam van Delft op veler
lippen heeft gebracht en
dat zodoende het propa
gandistisch karakter van
deze Taptoe overduide
lijk is, bleek ons tenslotte
uit een Elsevierartikei,
dat eindigt met de woor
den: „Delft met Taptoe
en antiekbeurs is een pa
rel, antiek en bijna even
onwerkelijk als de Tap
toe is."
Deze werkplaats is naar men beweert
'de grootste in ons land. Tientallen amb-
jtenaren, veertig kantoorbedienden, zes
(werkmeesters, twee maatschappelijke
Iwerkers en een speciaal aan deze werk-
jplaats verbonden dokter moeten de zaak
llaten marcheren. In de eerste jaren
konden uitsluitend personen uit Dor
drecht worden geplaatst, maar de aan
vragen van de omliggende gemeenten
kwamen binnenstromen. Nu sturen 27
buitengemeenten minder-validen naar
deze dienst. Acht bussen halen en bren
gen de werknemers van en naar huis.
Maar dit is niet alleen de reden waarom
de Dordtse werkplaats bekend is gewor
den. Het is de bedoeling van de heer
Jongeneel geweest, een normale fabriek
te stichten met normale machines, die
de mensen het gevoel moeten geven,
da zij normale arbeid verrichten. En
al verschijnt hij dan niet op de markt
met een of ander produkt, hi.i heeft met
zijn werkers toch een wezenlijk aandeel
in het produktieproces, omdat hij uit
sluitend loonopdrachten vervult o.m.
van Philips te Eindhoven (montage van
radio- en televisietoestellen, waarin al
leen al ca. 300 ^mndicapten werk vin
den). Maar daar^Kst heeft hij minstens
nog veertig op^Rhten, variërend van
de vervaardiginjWem elektromotoren en
(Stofzuigers, deuiRer hangsloten tot het
construeren varf buismeubelen en het
j verpakken van bonbons. ,,Er worden",
'zo vertelt hij, „door de opdrachtgevers
(vaak steekproeven genomen. Ik móét
'wel zorgen, dat de produkten in orde
zijn, want ik kan geen enkele loonop-
dracht missen. Geef me werk; dat is
het allervoornaamste. De rest doen wij
wel. Wij zorgen, dat de mensen hier het
vervaardigen van een of ander produkt
leren, dat ze met de zware machines
kunnen omgaan, dat ze gewennen aan
de sfeer van het vrije bedrijf, want dat
laatste is een van de belangrijkste ta
ken, die wij ons hier stellen".
Er zijn veel mensen onder de werk
nemers, die tengevolge van een lichame
lijk of geestelijk tekort tijdelijk niet in
het produktieproces kunnen worden op
genomen. Een passende arbeid bij de
sociale werkvoorziening moet hen dan
helpen hun problemen te overwinnen.
Daarbij wordt gebruik gemaakt van mo
gelijkheden van t aining vóór of gewen
ning aan de sfeer van het vrije bedrijf;
tenslotte wordt getracht hen daarin ge
plaatst te krijgen. (Doorstroming door
„revalidatie", een woord, dat de heer
jongeneel liever niet gebruikt omdat het
zo vaak verkeerd wordt gebezigd). Dit
laatste is op een bijzonder goede ma
nier gelukt. De trots van de directeur
is niet misplaatst, als hij vertelt, dat in
1952 acht personen, de daarop volgen
de jaren respectievelijk 34, 50, 68, 111,
88, 208 en dit jaar tot juli 166 personen
naar het vrije bedrijfsleven zijn terug
gekeerd, dank zij de werkmethoden in
zijn dienst. Dit is een opmerkelijk suc
ces.
De andere taak is; degenen, die we
gens te grote tekorten niet in de vrjje
bedrijven terecht kunnen komen, door
middel van passende en produktieve
arbeid de gelegenheid te geven in hun
onderhoud te voorzien. En hier gaat
men zover, dat men spreekt van recht
op arbeid tot aan de grens van het on
mogelijke.
De kwaliteit van de veelsoortige pro
dukten is vaak beter dan in het vrije
bedrijf; het tempo ligt uiteraard iets
lager.
De lonen zijn niet van dezelfde aard
als in de vrije sector, maar toch altijd
zodanig', dat er gesproken kan worden
van redelijke inkomens. Voor mensen
die nooit de dienst zullen kunnen ver
laten omdat zy te grote tekorten bezit -
„Er bestaan voor deze mensen geheel
aparte problemen. Vaak staat de telefoon
niet stil," aldus de heer D. Jongeneel,
directeur van de dienst.
HEDEN:
Passage-Theater: De naakte maja (18
'jaar) tot en met donderdagmiddag 10
september, 's avonds geen filmvoorstel
ling; dagelijks 2 en 8.15 uur. Zaterdag
en zondag 2, 4.15, 19 en 21.15 uur.
Monopole-Theater: De twee wezen (a.l.)
zaterdag en zondag 3, 5, 7 en 9 uur, werk
dagen 2, 7 en 9 uur.
Stedeljjk Museum: Dagelijks van 105
'ondags van 125 uur.
Tentoonstelling Stoute kinderen, zoete
kinderen. Dagelijks 1015 uur. (Woensdag
en zaterdagen ook 's avonds van 7—10
jur).
R.-K. BIBLIOTHEEK EN LEESZAAL
S.-LIDUINA
Openingsuren:
Hoofdgebouw Dam 8: Uitleenbureau en
Leeszaal voor volwassenen: di„ do., za.
Uitleenpost Kerkweg 46, Kethel: zo 11.30
12.30 uur.
Uitleenpost Molensingel Noodkerk Ke-
hel: di. 48 uur.
Filiaal: Rijnstraat 1: volw.: di. 6.308
iur: vr. 7—8 uur: jeugd: wo. 25 uur
Filiaal Nieuwland Wijkgebouw Dr. Wi-
uutplein (zijingang): jeugd: wo. 1.305
mr: volw.: wo. en vr. 78.30 uur.
Uitleenpost Emmastraat 3 ma 7—8 uur.
NACHTDIENST APOTHEKEN
Deze week: Apotheek Rembrandt, Rem-
brandtlaan 5.
BIOSCOPEN ROTTERDAM
Programma's van 4 t/m 10 september
Arena: Opstand der gladiatoren (18 j.)
Capitol: Maracaibo (14 j.).
Centraal: Terug uit de hei (14 j.).
Cineac-AD: Hunde wollt ihr ewig leben
(H j).
Cineac-NRC: Actualiteiten (doorlopende
voorstellingen) (a. 1.).
Colosseum: Als een losgebroken beest
18 j.); donderdag: De schrik der vrouwen
(ontoelaatbaar); zaterdag en zondag ma-
mee: Trouwe kameraden (a. 1.).
Harmonie: In de greep der wildernis
(14 j.).
Lumière: Er zit muziek in (onbekend).
Lutusca: De wasmeisjes van Portugal
MS j.).
Luxor, uitsluitend matinees: Bernar-
tine (a. 1.).
Metro: The captain's table (volw.).
Passage (Schiedam): De naakte Maya
(18 j.).
Prinses: «Draaikolk der driften (ontoe
laatbaar).
Rex: Te vuur en te zwaard (14 j.).
Thalia: Tiger bay (14 j.).
't Venster: De glimlach van een zomer
nacht (volw.).
Victoria: Tosca (14 j.); donderdag: De
nachten van Cabiria (volw.); zaterdag,
zondag en woensdag matinee: George van
de rebellenclub (a. 1.),
