XunfamcUel
OCHTENDWERKSTER
DAGWERKSTER
WAAR DAT WIEL DRAAIT
Reclame
V!
SMOORENBURG
1
I
Sell iedamse merkwaardigheden
R. K. OPENBARE BIBLIOTHEEK
t
Bernadette
Gemakkelijk
modieus
voordelig
nieuwe schoenenmode najaar 1959
Bedorven maag J
en diarree s
1
I
m
Onze vergeten
volkstaal
Burgerlijke stand
LSI
SCHIEDAM
Zojuist OiilVangen zonnokachsis f 9.90""^ Café-Restaurant Europoort te Schiedam
V.
Maakt
voor Uw zaak
Dri-Sil gabardine Jassen
COR SETTEN KOUSEN LINGERIE
Ook voor de man de
van Haren introduceert de nieuwste italiaanse en amerikaanse
najaarsmodellen, vervaardigd van de beste ledersoorten,
voor de man die met zijn tijd meegaat. Geklede, fantasie- en
sportschoenen in moderne tinten
prima pasvorm.
Sportieve zwart grainlederen en
groen suède molière
volledig buigzaam 19.75
Sportieve groen suède schoen
met vlotte en gemakkelijke gesp-
sluiting. Prima rubber
zolèn 21.75
Een gedistingeerd zwart lederen
italiaans model. Handwerksysteem,
geheel spijkerloos. Dit is een
schoen van topklasse 29.75
NIET TE EVENAREN
Exclusieve aanbieding. Zwart
lederen loafer met grain voorblad
en lederen zolen 15.75
FILIAAL TE SCHIEDAM
HOOGSTRAAT 14-16
HARDOLIN
aethro»
vraagt:
van 7.30 uur tot 13.30 uur; en
HOOGSTRAAT 67-
-69
TELEFOON 68436 Aanmeldingen voor 12 uur 's morgens.
van 11.30 uur tot 18.30 uur.
75
Juwelier BLOM
It niet na/te'worden, al
.öe ergstg^JeWS»'''
regen. Draag f
of brommer del;
jas van sterke 1m
dine, veredeld met brUSil.
Water en stof worden dfgé-
stoten, er dringt niets%rdez&
wonderstof door. Bovencnfefc;
geheel met poplin gevoefcT
Met afneembare capuchon en
het laatste snufje: binnenvest
met rits 69.50
Er zijn nog meer modellen van dezelfde uitstekende .«tof. Deze
jassen zijn in alle opzichten óf. De fraaie sierstiksels geven een
modieus uiterlijk, de binnenafwerking is in één woord: schitterend.
Twee voorbeelden uit deze nieuwe collectie.
3/* jas, geheel gevoerd met
wollen plaid, borst en rug
bovendien met een n
changeant voering *)7.
3/t jas. Borst, rug en mouwen
met behagelijk warme capiton-
voering. De onderhelft met
schotse ruitvoering
in frisse kleuren *k9.
Wat verkeerds gegeten of
gedronken, kou op maag en
ingewanden en plotse
ling „loopt u leeg", u voelt
zich wee en onpasselijk:
een nare maag- en darm-
stoornis. ENTOSOHBINE
- witte, aangename tablet
ten - bevat 6 snelwerkende
geneesmiddelendie de maag
tot rust brengen en de in
gewanden zuiveren - de
diarree stopt. ENTOSOR-
BINE helpt direct - u is zó
weer in orde en doet weer
normaal aan ailcs mee.
ENTOSORBINE fl.90.
Chemisch reinigen, prima vak
werk. Dinsdag brengen, 's zaT
terdags klaar. Wordt ook afge
haald. W. Klein, West Franke-
landsestraat 38, tel. 63940, Fa-
bristraat 29, tel. 69552, Rozenbur
gerplein 3.
Glaskisten voorradig, alle maten
voor tuin- en zomerhuisjes. Van
Katwijk's Glashandel, Lange
Kerkstraat 38, tel, 68735. Let op
het juiste adres.
Moffelen van rijwielen, gedemon
teerd, gemonteerd met bijlevering
van nieuwe kettingkast, spaken,
spatborden en jasbeschermer,
f 40.00. Frans Wattman, Rot-
terdamsedijk 240, tel. 63948.
Voor bromfietsen o.a. Berini, Ba
tavus, Sparta, Magneet, N.S.U.,
Monarkscoot en ook voor onder
delen naar Motor- en Rijwiel
handel Engelen, Celciusstraat 42,
Schiedam.
Gevraagd naaisters en leerlin
gen en bekwame strijksters. Aan
melden Wortelboers Confectiebe
drijf, Nwe Binnenweg 310, Rot
terdam. tel. 34080.
Tafel- en broodmessen golfslijpen.
Klaar terwijl u wacht. Grasma
chines, hegscharen, zagen, vijlen
en gereedschap slijpen. Slijperij
Solingen, Nieuwstraat 43, Schie
dam.
Twee haardfauteuiltjes in goede
staat, 10,—. P. J. Troelstra-
laan 47.
Bruidstoiletten geh. compleet v.a
40,- moderne zwarte herenkle
ding, grijze hoeden, nieuw ge
vestigd: kledingverhuur, „Broad
way" Rotterdam. Hoogstraat 53
—128731 Schiedam L. Kerkstr.
8664(131; Vlaardingen, Kuiper
straat 110—6227.
14 dagen gratis op proef alle
merken televisie, compleet, ge
plaatst Min 1ste betaling: ver
der 7,- p.w. Eigen technische
dienst Tel K 1800—123153 tpt
6 uur. Ook radio's en bandrecor
ders.
Dit moderne
corselet met
gekruiste voor
panden en van
soepele elastiek
sluit goed in,
voorkomt de
hinderlijke „rol"
en laat toch
een grote
bewegingsvrijheid
die de moderne
vrouw behoeft.
De beha Is van
nylon broderie
In een Jeugdige
pasvorm. En de
prijs is wel
zeer aantrekkelijk!
ROTTERDAM:
Hoogstraat 157, West Kruiskade 67, Jonker
Fransstraat 132, Beijerlandselaan 120-122.
Katendr LagtJijk 392-394
::S
Nieuw italiaans model. Moderne
olijfgroene juchtlederen schoen met
rubber zolen. Zeer smaakvol en
23.75
are»
Als er één onderwerp weder voor het
voetlicht dient te worden gebracht,
dan mag dat zeker gelden onze, thans ver
geten volkstaal. Buiten eigen herinne
ringen, danken wjj aan de onderwijzer
H. B. Hartog, van 1888 tot 1904 verbon
den aan de „school van Sanders" aan de
Broersvest, die een aantal schetsen
schreef, een juiste weergave van de
Schiedamse volks-taal. Zijn schetsen zijn
pas na zyn dood verzameld en uitgege
ven door de uitgever Brusse te Rotter
dam, onder de titel „Sjofelen". Hij geeft
de taal realistisch weer, een taal die ik
mij n,og goed herinner, want mijn school
jaren op dezelfde school vielen omstreeks
de eeuwwisseling.
De meer „intellectuele" Schiedam
mers, spraken het dialect slechts zelden,
maar verstonden het als het zuiverste
Nederlands. Men drukte zich er onbe
houwen in uit, vulde hen aan met bij- en
scheldnamen (waaraan ook de upper-ten
zich bezondigde) en was voor buitenstaan
ders niet te verstaan.
Zo hadden ze het over: Brandurreve.
Bersveld Bersvest, Bokkebaretjes, Schoer-
mantel, Stikkezakkie enz. enz. Die woor
den betekenden resp. Verbrande Erven,
Broersveld, Broersvest, Bakkebaardjes,
Schoudermantel (damesklederdracht om
streeks de eeuwwisseling), broodzakje,
enz. enz. Veel uitdrukkingen uit het bran-
dersbedrijf waren voor outsiders niet te
volgen. Andere werden ook elders ge
bruikt, o.a. in Rotterdam. Onder de bun
del „Sjofelen" van Hartog (Een zomer
avond; een bevalling: een transport, en
buurtleven) werd reeds eerder geschre
ven. Zij kan dienen tot het samenstel
len van een woordenboek, over de thans
vrijwel uitgestorven taal. Het weglaten
van de H., waar deze wèl moet zijn, en
het gebruiken van de H, waar deze niet
moet zijn, komt nog wel voor, (een ge
woonte die o.a. uit Zeeland stamt) ook
het verwisselen van kunnen en kennen
en andersom, is nog niet geheel verdwe
nen. Een jaar of zeven geleden, deed de
toenmalige conservator van het Stedelijk
Museum, de heer D. Schwagermann, een
vondst in de verzameling van oude stuk
ken, een ongesigneerd verhaal in de
Schiedamse taal, dat omstreeks januari
1953 in de Schiedamse pers verscheen.
Een fragment van dat verhaal, geti
teld „de Brandersknecht" lijkt mij het
her-vertellen de moeite waard, omdat
het de juiste weergave is van de toen
malige heersende toestanden. (Het is al
reeds gedeeltelijk in onze courant weer
gegeven Red.).
„(H) Ein is een stevige karei van zoo
wat 'n feertig jaar. Z-n gezicht ziet 'n
beetje bleek, in dat köje nog zooveuls
te meer zien, omdat ie zwarte bokke
baretjes draagt. IJ eit anders 'n goed
stik brood, al mot ie der ard voor wer-
reke, in bai em tois ziet et er-der altaid
netjes oit, want ie eit 'n fleink waif. Dan
eit ie noch drie kinderen twee jonges,
die op 't school in 't Berveld gane, in
eéne maid, die al op de naiwinkel gaat.
In de branderai drinkt Ein wel es 'n
borreltje, want dat doene ze allemaal,
maar ze ebben 'm nog nooit gezien, dattie
nie bai z'n pozitieve was, in de erreberg
komt ie nooit, want ij ken ze in de bran
derai genog kraige. Sundaags, dat eit ie
nog-al is veul voor 'n gewoonte, dan
gaat ie mit z'n vrouw in de kindere
koiere. Dan trekt ie z'n sundagse spullen
an. in z'n vrouw doet er paarse schou-
mantel om, in zoo gane ze dan langs
de plantazie (maar nooit der deur) na 't
entje van 't oofd in dan de eigeste weg
brom. As ze tois komme, dan drinke ze
'n glasie bier of 'n kommetje koffie in
ete der 'n scharretje bai.
Mit te kurmes gaat ie ook mit z'n
vrouw en kindere broedertjes ete, of ze
gane-n-is in 'n spul, in sewaile gaat ie mit
z'n vrouw alleen na de oitvoering van
et mannekoor voor 'n vaifie. 't Is dus
geen kwaje vent,maar der benne toch
mense, die Ein nie laien mach; dat
benne de kemieze. Want, ziet ie, die loi
die komme ier de boel maar opvrete, in
ze doene niks as iederendeen koejene-e
ren in kaike of ze geen mens trappeere
kenne. Op tut oogenblik is Ein knapjes
in z'n schik, want van ochtend ebbe ze
'n paar kemieze te pakke gead, in nou
die gunter z'n zwager Janes ziet an-
komme, kraigt ie veul zin om es te ver-
telle, allewel dat z'n eer gezeid eit, dattie
der maar over zwaige r#ot. „A, die Ja-
nes!" zet Ein.
„A, die Ein!" zeit de andere.
„Jó" zeit Ein, „me ebbe van ochend 'n
mooi grappie gead."
„Bel, wat was tat dan?"
„Bel, om 'n uur of tien, toe zag (ik,
datter twee kemieze binne kwamme. Den
ééne was zeker 'n nieuwe, want tie kon
ik niet, maar den andere, dat was tie
lange vent, die op te Brandurreve in één
van die neiuwe keukes geweund eit (soep
keuken), schoin over meuje Bet. Je weet
wel, zoo'n lange, rooie karei, ai draacht
altaaid 'n intflessie op 't lepel van z'n
jas. Nou ik doch, messchien komme ze
wel ofstoke, in daarom gong ik na de
keuke in zee teuge de maid: „Hantje!
roep is an meneer!"
Nou, meneer die kwam bai me, in toe
zee ik teugen 'm, datter zoveel as twee
kemieze wazze. Bel nou, zee die. zou ie
denke, dasse zelle ofstoke? Ja, zeg ik,
dat weet ik nie, maar et zou wel kenne.
Nou, zeit ie, toe die effetjes geprakke-
zeerd ad, ga jai maar weer na de bran
derai in hou se maar 'n beetje an de
praat, ik zal trek komme. „Hantje",
ziet ie toe teuge de maid, „ebbie van
ochend niet en am gekookt?" „Ja me
neer", zeit ze toe. Nou dat was zoo,
want ik ad er 'sochend vroeg zeiver eet
water dervoor gegeven. Toe doch ik. wat
mot dat nou bedoye, in ik wach noch
effe, in toe oor ik em teuge de maid
zegge: „dan mot je trakkie mit dien am
op 'n schuttel is in de branderai bai me
komme, in dan mot je amme vrage, waar
of ie 'm zette mot."
Hafijn!, toen liep ik gou wech in wul-
Ue gonge 'n praatje make mit de eere
kemieze over die toinman, die z'n eigen-
zelves verdaan eit, in toen kwam meneer
binne. „Morrege eere!" „Goeje morre-
ge!", zeeje ze allebei. „Oe vare de eere?"
„Eel goed. dank ie!" zee de nieuwe, „me
komme es bai je kaike." „Bel, dat is
petent," zee meneer, in toe kwam net de
maid mit de am binne. „Meneer," zee
ze, „nou is tie klaar, waar mo'k 'm
nou zette?" La'm is effe kaike", zee
meneer, „ij ziet er goed oit!" „Jonges
ja, zee de man met et intflessie," das
'n lekker ammetje!" „Ja", zee z'n ka
meraad, ,,'t is effetief 'n lekker ammetje.'
„As te eere liefhebberij ebbe, om der is
van te proeven„Bel zeker, bel ze
ker, mit plezier!" ,,Nou, ga tan maar is
mimme mee."
In toe gonge ze alle drie na de keuke,
maar meneer die kwam gou brom, in
wattie toe eit oitgevoerd, dat weet ik nie,
maar zoowat 'n alf uur derna, toe kwam
me" ze weer terug in ze dochte nie meer
om ofstoke, maar ze zeeje teuge meneer,
onderweil dasse der mond afveegde: „Nou
meneer, ij eit lekker gesmaakt, je
word wel bedankt voor je vrindelijkheid!"
„Niks te bedanke", zee meneer, ,,'t is
allemaal tot je dienst.in tot de maine".
zee die derbij, toe die de deur achter der
gat dichtdee." „Nou Janes!, wel te ruste
jó, leg ie stikkezakkie maar onder je kus-
se, want we motte morrege weer vroeg
aan de slag.
Oudere Schiedammers kunnen het weer-
gegevene gemakkelijk volgen, maar voor
de jongere generaties zal het enige
moeite kosten. In elk geval is het kennis
nemen van deze bijna uitgestorven volks
taal nog de moeite waard, daar zij reeds
vrijwel tot de geschiedenis behoort.
C. A. VAN DER ZEE SR.
GEHUWD: J. Schuijt, 24 jaar en A. J.
de Borst 23 jaar; T. L. Timmers, 29 jr
en M. C. van der Meer 24 jaar; G. J. van
Doorn 26 jaar en A. M. L. Tuinder 25 jaar;
J. van der Draai 23 jaar en M. van Pelt,
21 jaar; J. Kuijl, 23 jaar en J. C. van der
Knaap, 22 jaar; F. Visser 24 jaar en J.
van Veen, 20 jaar; L. Bioch 28 jaar en
M. C. Klapwijk 27 jaar; E. Boekee, 22
jaar en J. Verwaal 22 jaar; J. J. M. Muis
hout, 29 jaar en M. van der Most, 21 jaar;
P. Schuitemaker 26 jaar en B. Putters
23 jaar; C. J. Van der Toorn 25 jaar en
L. Schop 20 jaar; A. J. Hess 28 jaar en J.
Eugster 26 jaar.
GEBOREN: Petronella M., dochter
van W. van der Raaf en P. M. Buurman;
Albertinus A., zoon van J. H. Storm en
M. E. Gedella.
OVERLEDEN: J. C. van der Sijde, 63
jaar; A. van Bree 73 jaar.
ONDERTROUWD: J. A. Bakker, 31
jaar en C. J. S. van der Pluijm, 25 jaar:
K. E. N. Collé, 65 jaar en S. Ballijns, 65
jaar; J. van Duijvenbode 44 jaar en M.
M. Franke 30 jaar; A. F. den Elzen, 27
jaar en C. Blokland 26 jaar; J. S. Haas,
33 jaar en M. J. van Lieshout 24 jaar;
M. A. J. Hille 24 jaar en H. L. M. van de
Water, 23 jaar; J. van Ingen. 50 jaar en
J. C. Truggelaar, 48 jaar; R. van den
Oosten 32 jaar en H. Pasztjerik, 39 jaar;
J. H. Plomp 29 jaar en A. M. Briegoos
21 jaar; B. Prince, 31 jaar en J. W. Roos-
loot 28 jaar; W. J. M. Willemse 23 jaar
en J. M. W. Schoenmakers 24 jaar; J. M.
J. Zuidgeest 27 jaar en J. A. Matthijs-
sen 19 jaar.
KORTE DAM 7. TEL 65044
BROERSVEST 5, TEL. 63956
DR. WIBAUTSTR. 22, TEL 63184
VERF
Koffiemolens 19.75
Broodroosters, Theelichten,
Veilig"heidssnoeren voor Stof
zuiger, Strijkijzer en alle
andere electrische apparaten
Stekkers 0.25
Snoer per meter 0.15
Stopcontacten 0.60
Schakelaars 0.50
Alle soorten Philips lampen
Snij bonenmolens 5.45 - 5.95
Rijwiel dynamo's 5.90
Lamipkoppen 2.95
Voor- en achtersnoer 0.30
Buitenbanden 3.65
Binnenbanden 1.45
Alle maten Bromfiets bin
nen- en buitenbanden
Autopeds vanaf 23.90
Rolschaatsen 9.75
Centrifuge en Wasmachine A.E.G., Acme, Miele enz.
Nederlandse romans:
Aabye, K. Martine
Arnothy, Chr. Het leven is zo gemak
kelijk niet
Bekeffi, S. Een engel in Brooklyn
Björn, Th. Ferré Pappa's dochter
Blondel, M. Wij zijn mensen
Brunklaus, F. A. Café noir
Dekker, M. De laars op de nek
Déry, T. Niki
Elshout, W. van Het bonte tapijt
Gjesdahl, K. Spel van het lot
Jong-Keesing, E. de Wennen aan de
wereld
Martin, H. Marianne
Myrivilis, S. De madonna met de vis-
sestaart
Godsdienst:
Gaiter, A. Het roodboek van de ver
volgde Kerk
Guardini, R. Het begin van alle din
gen
Hildegard van Bingen -- Keuze uit de
geschriften
Pius XII Ad signarum gentum
Ecclesiae fastos
L'intima letizia
Magnificate Dominum
Sedes sapientiae
Sous la maternelle protection Le
va Jerusalem
Schelkle, K. H. Leerling en apostel
Soetendorp, J. Symboliek der Joodse
religie
Nabben, J. Hagar
Nicklisch, H. Alles draait om moeder
Norel, K. Doorbraak in de delta
Oosterbroek-Dutschun, A. Het bittere
erfdeel
Rawlings, M. Kinnan Als een vreem
deling op aarde
Seton, A. Bess Winthrop
Detectives:
Arnau, F. Chicago na middernacht
Chabannes, J. De moordenaar komt
te laat
Garve, A. Vergiftigde olijven
Mons, M. Moord in Pompeji
Mons, M. Vier dode visjes
Franse, Duitse en Engelse romans:
Andersch, A. Sansibar oder der letzte
Grund
Böll, H. Wo warst du, Adam?
Bontemps, E. La malprat
Buron, N. de Les pieds sur le bureau
Desmarest, M. Dis-moi qui tu aimes
Desrosiers, L. P. Vous qui passez
Didelot, F. Faux témoignage
Duke, M. Top secret mission
Frankau, P. The winged horse
Godden, R. The greengage summer
Greene, G. Loser takes all
Hall, M. Der gelbe Hut
Huxley, A. Point couter point
Nicklisch, H. Ohne Mutter geht es
nicht
Nord, P. La conquête de la maison
Dubard
Seipolt, A. Alle Wege ftihren nach Rom
Smith, D. I capture the castle
Soulas, A. Mort d'une ombre
Verbeek-Cardauns, H. Kleine Kinder,
kleine Sorgen
Sociale wetenschappen:
Brugmans, I. J. De arbeidende klasse
in Nederland in de 19e eeuw
Dankelman, J. Amro in de telelens
Luning Prak, J. Schoon en universiteit
van morgen
De mens op reis
Op zoek naar een pedagogisch den
ken
Ven, F. J. H. M. Sociale grondrechten
Visser, W. J. Eenvoudige belasting-
kunde
Zeldenrust-Noordanus, M. Leven in
gezinsverband
Literatuur:
Brandt Corstius, J. C. Geschiedenis
van de Nederlandse literatuur.
Ganderheim, H. van Leesdrama's
Pasternak, B. Vrijgeleide
Poesjkin, A. S. Dramatisch werk en
proza
Roland Holst, A. In gevaar
Wolff-Bekker, E. De menuet en de
dominees pruik
Kunst en vrije tijd:
Baaren, H. Het meubel en het inte
rieur in de negentiende en twintigste
eeuw
Charpentier, P. Foto-finesses
Grunewald, M. Matthias Grunewald;
comlpete editie van zijn schilderijen
Latour, A. Tovenaars van de grote
mode
Manet, E. Eduard Manet
Schreiner, J. P. Een leefnet vol
Siemer, G. Gratie en charme
Vijftig jaar kans om te lezen
Natuur en techniek:
Groot, H. Geheimen van ruimte en tijd
Halverhout, H. A. M. Mixed grill
Middeldorp, A. W. Construeren en ex
perimenteren
Roos, J. M. Vliegtuiginstrurqenten
Schmidt, H. von De hele wereld in een
inmaakglas
Stehli, G. en W. J. Fischer Planten
verzamelen, maar juist!
Steinbacher, G. Thieme's vogelboek
Transport
Visser, S. W. Het weer
The world's airways and how they
work
Landen en volkeren:
Aafjes, B. Goden en eilanden
Anderson, R. Nautilus
Bitsch, J. De heilige Sangai
Egeraat, L. van Gids voor de Italiaan
se meren
Gids voor Zuid-Duitsland
Greitemann, N. Oostenrijk
Honderd eeuwen Nederland
Houter, F. den Perzië zonder sluier
Junckheere, K. Kongo met het blote
oog
Lenz, W. en A.B.C. van den Berge 'n
Appel voor Teil
Meulen, D. van der Verdwijnend Ara-
bië
Mikes, G. Oost is Oost
Presser, S. Hoe breng ik mijn vakan
tie door? Rivièra
Valeton, E. M. Nederlandse kleder
drachten
Verhoeven, B. Nieuw-Guinea
Psychologie en wijsbegeerte:
Buytendijk, F. J. J. Wezen en zin van
de pijn
Haase, H. S. Een kom water, een test
vuur
Hoogveld, J. H. E. J. Inleiding tot het
leven en leer van St.-Thomas van
Aquino.
Laer, P. H. Actio in distans en aether
Sassen, F. Wijsgerig leven in Neder
land in de twintigste eeuw
Stallaert, L. Voor alleenstaanden
Walgrave, J. H. De wijsbegeerte va»
Ortega y Gasset
SANDOR KIS
HET KIND VAN LOURDES
Het verhaal van de verschijningen in Lour-
des-wordt in dit boek op boeiende en
onopgesmukte wijze verteld voor jongens
en meisjes van 10 tot 15 jaar.
Tweede druk
verkrijgbaar In do
boekhandel
enbD
N.V. DRUKKERIJ
UK 5PAARNKSTAD
HAARLEM
in- en verkoop occasion*
goud, zilver eD briljant
Lijnbaan 40 fnaast Thalia
Fheater)
I 138673 R'dam
Jo van den Donk
Treesje, het dochtertje van een rijke
professor, wordt ontvoerd. Haar
spannende avonturen zullen jongens
en meisjes van 10 lot 15 jaar heel
wat prettige leesuren bezorgen.
Vierde druk f3'"
met excuses aan de Verkeerspolitie
Verkrijgbaarde boekhand-I
et. bij
NV DüWCCFd:; Df SPaAHMESTaB
©JrrrXwAW';
SCHIEDAM - HOOGSTRAAT 39-42 AMSTERDAM - NIEUWEN0UK 180
ROTTERDAM - BINNENWEG 42 (City Centrum)
