„DE MUILKO
Vrolijke film van
Wolfgang Staudte
School van lere-me-lesjes
MOSSELEN
Uit vissen
WISENTEN
Aangrijpende Russische film
over de Duitse kampen
„HET LOT VAN EEN MENS"
GORDIJNSPIRAAL
ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1959
WBM
rtfc
v.
niimiiiiiiiiiiniHii>ini|:
c*
IIliHlilllllllliHl»i»llili::
Met „Het lot van een mens" heeft
de Russische regisseur Sergej
Bondartsjoek een film gemaakt
die, wat de stijl betreft, herinnert aan
Üomm's Dertien lanciers en dus ais
een voortzetting kan beschouwd wor
den van de scherp gemonteerde films
van Eisenstel» evenzeer als van de
bloeiende montages van Pudowkin.
Men zou zich kunnen voorstellen dat de-
"'■p drie befaamde regisseurs van de ou
de garde, levend in deze tijd, zouden
geprocedeerd hebben als hun moderne
eollega, die evenals zij getracht heeft
een montage van stemmingen te ver
oorzaken, waaruit een aangrijpende
sfeer tevoorschijn komt.
Het verhaal van de film, vervaardigd
"aar een korte vertelling van Michael
Sjolokof (De Stille Don), geeft het re-
Advertentie
MAPRO-spirool is sferk en soepel
en overal in huis te gebruiken.
Voor Uw gordijnen, de was. Uw
garderobe enz.
Enorm pracfisch, eenvoudig te be
vestigen en te verwijderen.
meer mogelijkheden met
ned. octrooi 74341
A Let op de gele bus
Groot-Brittannië In Londen zijn
gisteren 31 studenten van de universi-
leit van Oxford aangekomen die met
®en twintig jaar oude dubbeldeksbus
§en reis naar Moskou hebben gemaakt.
£11 vertrokken op 10 augustus uit Lon-
hen en reisden via Duitsland en Polen.
ï*un eigenlijke verblijf in Moskou
huurde tien dagen. (Rtr)
"■iiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
laas van de wederwaardigheden die
een Rus heeft moeten ondergaan tijdens
de tweede wereldoorlog, toen hij in ver
schillende Duitse kampen was terecht
gekomen. Hij verschijnt in het begin
van de film in gezelschap van een klein
jongetje aan een rivier, waar hij op de
veerboot wacht en een oude man aan
treft, aan wie hij zijn levensgeschiede
nis vertelt. Hij doet dat een beetje
meewarig, zeer begaan met zich zelf,
maar wat dan volgt is een trieste ver
beelding van de Duitse concentratiekam
pen. Het persoonlijke leed is overgegaan
in het algemeen menselijke leed. Soko-
lof, de held van de film, is getrouwd
en heeft enkele kinderen. De oorlog
breekt uit. Hij moet naar het front en
als hij na jaren gevangenis, marteling,
slavernij wieer thuis komt, zijn vrouw
en kinderen op één na door Duitse bom
bardementen gevallen. De zoon is kapi
tein in het leger, maar ook zijn dood
wordt gemeld. De man heeft zijn gezin
niet meer in leven gezien. Een rond
zwervend stakkertje van een jaar of vijf
maakt hij wijs dat hij zijn vader is en
voortaan zullen deze twee samen door
het leven gaan.
Maar deze vernietiging van een ge
zinsgeluk, symbool voor vele getroffen
gezinnen, is geen hoofdzaak. Dat is
veeleer het walgelijke levend sterven
en stervend leven dat het afschuwelij
ke thema van de concentratiekampen is
geweest. En hier bereikt de film 'n diep
te, die hem tot een van de treffendste
filmverbeeldingen van de gruwelkam-
pen maakt. Om nooit te vergeten is de
entree van de dwangarbeiders na een
dag helse marteling, terwijl een welver
zorgde kleine fanfare een Duitse tango
(Donna Clara) speelt in een beheerst
tempo, dat veeleer in een salon zou
tliuis horen en dan ook moet gezien
worden als een duivels geraffineerde po
ging om het leed van de gevangenen
te accentueren.
De Duitse sadisten die in de hande
ling opduiken zijn klassieke maskers:
één brok ^onmenselijkheid. Weggelo
pen van zijn dwangarbeid raakt Soko-
lof verzeild in een tarweveld, waar hij
aren plukt om zijn honger te stillen.
Uitgeput valt hij in slaap, armen en be
nen uit elkaar gestrekt. De camera rukt
naar boven en laat de man verdwijnen
in een zee van graan, terwijl uit de ver
te het nog vage geblaf van de bloed
honden hoorbaar wordt. Zij worden op
gehitst door de beulen en bijten er op
los. Een kras staaltje van sadistische
willekeur is het verhoor van Sokolof
die uit zijn barak wordt gehaald en voor
de commandant moet verschijnen. Hij
verwacht het ergste, want die schurk
heeft de gewoonte onder de ogen van de
gevangenen een stuk ijzer in zijn hand
schoen te schuiven en zijn slachtoffers
met één klap bewusteloos tegen de
grond te slaan. Dat gebeurt ditmaal
niet. In gezelschap van enkele handlan
gers presenteert de commandant zijn
gevangene een sandwich. Sokolof wei
gert en geeft te kennen dat hij nooit
eet dan na een borrel. Hij krijgt een
waterglas vol jenever. Hij weigert weer
en tot driemaal toe. Dat imponeert de
■iiiiiiiiiiiiiiiiiniiimiiiiiiiiiiiiiminiiinniiiiiiiiiiMiniiiiimiiii
•pp
mP
ste
jrf
B 0;
ioK
t»!
d"
aU'
us
er),
a»
i oK
né
lis'
0 V
er-
ot'
iir-
[a1
.ar
cfl
1 fl-
ii)'
ps
CO-
if>r
•ij'
ru
;»1
itl'
op
ia
is
al
en
n-
:a-
ir
ib
id
ie
>t,
n-
LI et is duidelijk een toneelstuk, De
4. J Muilkorf van Staudte en waarom
hij de kleuren heeft gebruikt,
an men niet achterhalen, of het zou
j °eten zijn om het picturale effect in
i et stadje, waar de handeling zich
eel veel jaren geleden afspeelt. Maar
zfu ver^aal 1S leuk en men amuseert
c", een heleboel tekortkomingen op
e koop toenemend.
jEr is in het landje, waar we kennis
j^e maken, een vorst die de openbare
fining aan banden wil leggen. Hier-
,Ver zitten in de herberg enkele heren
j® Praten. De een vindt het besluit be-
?chelijk, de ander respecteert alles wat
j.6r Allergnadigste gelieft te bevelen.
doet vooral de officier van justitie,
}Tle echter diep in de nacht met zijn
Qnd naar huis keert, zó dronken dat
l'J zich de volgende dag niet meer
Arinnert, dat hij de muilkorf zijn hond
C|j en het standbeeld van de Allergna-
s §ste óm heeft gedaan. Er volgt een
b jandaak waarin de officier een dub-
„eje hoofdrol speelt. Hij moet en zal de
isdadiger vinden. Terwijl zijn vrouw
zijn dochter allang hebben ontdekt
Pa de bandiet is, en zij zich in alle
j^hten wringen om de man uit zijn
a5.ckelijke positie te redden, stormt de
^uibtenaar op zijn verdachten af. Zijn
Pirant schoonzoon weet een paar
zwervers warm te maken voor een co-
medie, waarin de een zal aanklagen en
de ander blommen om op die manier
een beloning van 3000 mark te bemach
tigen. Het wordt steeds gecompliceer
der, hoewel we het einde al voelen na
deren. Dat einde wordt geforceerd door
een hoge justitie-autoriteit, die kenne
lijk óók al op de hoogste is en zijn col
lega, die aan de rand van de afgrond
toeft als hij eenmaal de waarheid heeft
ontdekt, feestelijk weet te redden.
De gezelligheid van de film zit vooral
in de dialoog die op alle manieren ver
makelijk is. Lang niet zo fijnzinnig als
bijvoorbeeld in de -ngelse blijspelen,
maar onbezorgd en vermakelijk. Ook de
milieuschildering is burgerlijk gezellig.
Zelfs zij toegegeven dat Staudte van
tijd tot tijd met een verrassende botsing
van beelden en geluiden voor de dag
komt, die in het komieke herinneren
aan Der Untertan. Men mag misschien
geloven dat De Muilkorf een kluchtige
poging is tot critiek die in Der Untertan
cynisch en grimmig aanwezig was, en
trouwens ook veel gecompliceerder.
Wie een beetje goedlachs is en tot
het aanvaarden van een heleboel com
promissen bereid, kan zich met de
Muilkorf best amuseren.
Dbg.
de kleintjes werden bang en zetten het
op 'n huilen. Ik weet me geen raad, riep
de bovenmeester. Wat is er toch aan de
hand met de school? Gaan jullie maar
weer gauw naar huis, voor er ongeluk
ken gebeuren.
En zo gingen de kinderen van Lere-
me-lesjes met een extra vakantiedag
weer naar huis. Zodra ze allemaal weg
waren, liet de school de gordijnen weer
openglijden en ook de vloeren wiebel
den niet meer.
Wat heeft dat toch te betekenen? riep
de bovenmeester. En hij was heel ver
baasd dat de school antwoord gaf. Ik
ben veel te deftig om een gewone school
te zijn. Dat is heel geen betrekking voor
een dame als ik.
De bovenmeester zette 't op 'n lopen
en ging regelrecht naar het gemeente
huis. Hij vertelde het verhaal aan de
burgemeester, die er eerst niets van
wilde geloven. Zoiets bestaat niet, zei
hij. Een school die geen school wil zijn!
En toch is 't zo, zei de bovenmeester,
en ik weet me geen raad met de kinde
ren. Ze moeten sommen leren en taal
en tekenen. Op die manier zullen de
kinderen van Lere-me-lesjes allemaal
domme kinderen worden.
Daar schrok de burgemeester van.
Allemaal domme kinderen in zijn stad,
nee, dat was verschrikkelijk. En opeens
bedacht hij wat. Het gemeentehuis van
Lere-me-lesjes is eigenlijk 'n beetje aan
de kleine kant, zei hij. Zou die school
van u er misschien wat voor voelen om
gemeentehuis te worden? Dan kunnen
uw leerlingen in mijn gemeentehuis
naar school.
Ze gingen er samen met de school
eens over praten. Gemeentehuis! dacht
de school verrast. Dat is nog eens 'n
voorname betrekking! Ze wist wel niet
heel precies, wat er allemaal gebeurde
in een gemeentehuis, maar één ding
wist ze wel: mensen die gaan trouwen
komen er dikwijls in een deftige stoet
en dat was nu echt waar ze van hield.
Het is goed heren, zei ze. Ik ben blij,
dat u weet waar ik geschikt voor ben.
Die zelfde avond nog werd er hard
gewerkt in de school en in het gemeen
tehuis. Alle banken, kasten en borden
uit de school werden naar het gemeen
tehuis gedragen. En alle lessenaars,
tafels, stoelen en rekken van het ge
meentehuis kwamen in de school te
staan. En de volgende dag al kregen de
kinderen les in hun nieuwe school. Die
was wel wat kleiner, maar de gordijnen
bleven tenminste open en de vloeren
waren stil. En in het nieuwe gemeente
huis zaten meneren en juffrouwen te
schrijven en de burgemeester hield er
'n vergadering. Er klonk geen ge
schreeuw en niemand schreef er met
krijt op de stoep. De oude school kon
dus tevreden zijn. Dat was ze dan ook.
Tenminste in het begin. Maar na een
paar weken begon ze te merken, dat er
niet iedere dag een deftige bruiloftsstoet
naar het gemeentehuis komt. Er kwa
men ook mensen, die hun voeten niet
veegden. En nu en dan viel er een inkt
pot over de vloer. Het is ook al niet
alles om gemeentehuis te zijn, dacht de
school. Ik geloof dat ik enkel maar ge-
iiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Een fraaie wisent.
teren zijn ze gebouwd als een koe en ge
dragen zich als een koe. En van vo
ren zijn ze gebouwd als een zeeleeuw.
Ze kunnen erg mooi zingen en geven
veel melk. Ze leven bij ons in de vijvers
en beken en rivieren."
„Daar heb ik nog nooit van gehoord,"
zei Pluimstaart. „Lopen ze of zwemmen
ze?"
„Van voren zwemmen ze en van ach
ter lopen ze," antwoordde Hazevoet.
„En ze komen alleen maar aan land
om zich te laten melken."
„Als ik dar niet kan gaan als hond,
moet je mij maar veranderen in een
muis," zei Pluimstaart tot Jeroen.
„O nee, dat nooit, als je leven je lief
is!" riep Hazevoet verschrikt. „Want
dan krijg je alle poeskikkers van mijn
rijk achter je aan."
„Poeskikkers?" vroeg Pluimstaart
kregel. ..Wat zijn dat nu weer voor bees
ten?"
„Dat zijn wilde dieren die bij ons in de
moerassen wonen," antwoordde Haze
voet. „Van achter zijn ze gebouwd als
kikkers en van voren als katten. Ze
kunnen verschrikkelijk ver springen en
maken een naar geluid, kwiauwen, iets
tussen miauwen en kwaken. Ze leven
met de kikkerhelft onder water. En de
poesenhelft steekt boven het water uit,
want poesen houden niet van water."
„Maar waarin moet ik me dan la
ten veranderen?" vroeg Pluimstaart.
„Je kunt het best zelf kiezen," ant
woordde Hazevoet. „Er is keuze genoeg.
Je kunt je bijvoorbeeld laten verande
ren in een zonneworm, of een kuieraal,
of een reuzegoor, of een landbra, of een
boterfant, of een mosterdeend, of een
watergeit, of een tijgerik, of een algebra,
of een zaterdagsmug, of een pomper
nikkel, o£ een ijsaapje, of een pruik
slang, of een snak, of een ooievink, of
een vleerhaas, of een bromoester, of een
schelvogel, of een heilbok, of een stekel
veulen, of een dakschol, of een tortel-
zwijn, of een eekvis, of een grijze regen-
pater. Er zijn nog veel meer."
„Maar daar heb ik allemaal nog nooit
van gehoord!" riep Pluimstaart.
„Ik ook niet, om je de waarheid te
zeggen," zei Jeroen.
„Ja," zei Hazevoet trots, „in mijn
rijk zijn de dieren allemaal anders dan
bij jullie. Je zult het wel zien. Maar als
ik je een raad mag geven. Pluimstaart,
en je wilt je laten veranderen in een
heel net dier, een mooi dier, een sierlijk
dier, een wellevend dier, een zangerig
dier, en een alom bemind dier, zou ik
je aanraden je te laten veranderen in
een klaphoen."
„Wat is een klaphoen?" vroeg Pluim
staart nieuwsgierig.
„Dat is een kleine vogel met gouden
veren en met twee koppen naast elkaar.
Een klaphoen heeft altijd gezelligheid,
want als hij niets anders te doen heeft
en zich verveelt, kan hij altijd een ge
sprek beginnen met zichzelf. En hij
kan ook tweestemmig fluiten. Het is de
meest geliefde vogel in mijn rijk. En hij
legt twaalf eieren op een dag. zes van
marsepein en zes van chocolade."
„Dat klinkt mij niet gek toe," zei
Pluimstaart. „Dat wil ik wel eens mee-
naken. Verander me dan maar in een
daphoen."
Jeroen nam de Zilveren Sleutel ter
hand en wenste eerst dat hij zelf klein
genoeg zou worden om te kunnen worden
toegelaten in het rijk van koning Haze
voet. Aanstonds begon hij in elkaar te
schikt ben, om een paleis te zijn voor 'n
prins of een prinses. Nu was het jam
mer voor haar, dat er in het hele stadje
Lere-me-lesjes geen enkele prins of
prinses woonde. En toen ze op een
goede dag weer begon te wiebelen met
haar vloeren en te schuiven met haar
gordijnen, wisten de mensen echt niet
meer, hoe ze 't haar naar de zin moes
ten maken. Geen school en geen ge
meentehuis, maar wat dan? De commis
saris van politie kwam er ook al bij te
pas. Maar die wist wel raad. Hij brom
de: het zijn allemaal maar flauwe
iiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiitiiimiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
„Met azijn en mosterd is het een ver
snapering" zegt de kenner.
Als de r in de maand voorkomt Is het
de goede tijd om mosselen te eten.
Bij de opening van het oester- en mos
selseizoen is vorige week op de Ooster-
schelde bij Ierseke een feestelijke vloot-
sehouw gehouden. En er werd enkele
dagen geleden zelfs een mosselen-feest
op de Dam te Amsterdam gehouden
o.a. met gratis mosselen eten!
De mossel is een weekdier met een
ovaal of rond lichaam, hetwelk omhuld
wordt door een dubbele schaal. Deze
schalen zijn meestal van gelijke vorm.
Aan de rugzijde zijn de beide schalen
verbonden door een z.g. slot, dat uit
tanden van de ene schelp kan bestaan,
welke passen in gleuven van de andere
schelp. Achter het slot bevindt zich een
elastische band, welke door zijn elasti
citeit de schelp opent. De schalen zijn
bij het slot ook het dikst en het oudst en
worden naar de randen toe geleidelijk
dunner. De schalen, welke de mossel
omhullen, bestaan uit koolzure kalk en
groeien aan de randen en aan de bin
nenzijde, doordat de mantel voortdu
rend kalk afscheidt. Elk nieuw laagje
kalk is groter dan het voorgaande, zo
dat de schalen aan de buitenzijde z.g.
groeistrepen vertonen. De binnenzijde
der schelpen is bedekt met een laagje
parelmoer. Dit parelmoer wordt even
eens door de mantel afgescheiden en
kan soms zeer dik worden. Als tussen
de mantel en de schelp zich op een of
andere manier een klein voorwerp vast
zet, wordt dit geheel met parelmoer
omgroeid en vormt dan een parel, vast
zittende aan de schelp. Komt daarente
gen een klein voorwerp in een plooi van
de mantel, dan wordt het eveneens
door parelmoer omgeven en vormt dan
een z.g. „vrije parel", welke in som
mige gevallen handelswaarde kan be
zitten.
De schalen van de mossel zijn over
dekt met een dun, hoornachtig laagje
dat bjj oudere dieren meestal verloren
gaat. De schalen worden gesloten door
eén of twee krachtige spieren, welke
aan de binnenzijde zijn bevestigd. Wan
neer een mosselvisser mosselen heeft
gevangen, kan hij terstond zien of zich
tussen de vangst dode exemplaren be
vinden. Bij een dode mossel n.l. wijken
de schalen vaneen omdat de sluitspie
ren niet meer werken en de elastische
banden de schalen doen wijken; de vis
sers zeggen dan ook, dat een dode mos
sel „gaapt". Een mossel bestaat slechts
uit een lichaam en een voet; de kop ont-
smoesjes van die dame. Ze moest zich
schamen. Als ik jullie was, maakte ik
van haar 'n koeienstal. Koeien vinden
't niet erg om in 't donker te staan. En
ze hebben er misschien niet eens last
van, als de vloer wat wiebelt.
En zo werd die trotse, deftige school
tenslotte een koeienstal. Ik hoef je niet
te vertellen, dat ze het verschrikkelijk
vond. De koeien maakten de boel wel
honderd keer zo smerig als de kinderen.
En loeien dat ze deden! Maar gelukkig
duurde het niet lang, want ze konden
daar in het stadje Lere-me-lesjes toch
ook niet zonder gemeentehuis blijven
zitten. Wat wil je nu worden? vroeg de
burgemeester tenslotte. School of <»e-
meentehuis. Of blijf je liever koeien
stal?
Nee nee, zei de school, dat in geen
geval. Mag ik alsjeblieft weer school
worden, want ik geloof heus dat dat
toch nog het allerbeste was.
Toen gingen de schoolkinderen van
Lere-me-lesjes nog één keer verhuizen.
Ze kwamen weer te zitten in hun mooie
klasjes, die eerst natuurlijk flink waren
schoongemaakt. Ze stoeiden er, praatten
en lachten er. Soms maakten ze er ruzie
en nu en dan schreven ze op de stoep.
Maar de school was er niet boos meer
om. Nooit meer wiebelde ze met de
vloeren of schoof ze de gordijnen toe.
aar nooit meer kregen de kinderen
an Lere-me-lesjes er door haar schuld
nog 'n extra vakantiedag bij.
LEA SMULDERS
HinnintiHiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
leze dieze doezel,
Jan en Liesje Smoezel
staan te vissen bij de sloot
met hun moddervoetjes bloot.
En hun hondje Grummeltand
snuffelt langs de waterkant.
In hun modderkleren
staan zij zich te weren.
Hup daar is de eerste al:
Wat een glibbergroot geval!
Ha, ze juichen van de pret,
en de vis gaat in het net.
Va
Jongens laat ie fijn zijn!
Wat zal Moeder blij zijn!
„Zou je denken Jan?" zegt Lies.
„Wij zijn wel een tikje vies."
„Ach" roept Jan, „Wat hindert dat!
Kind, we hebben béét gehad!"
VERA WITTE
IIIIHilllMllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
breekt. De voet is meestal wigvormig
en kan sterk aanzwellen door toevoer
van bloed; sterke spieren in de voet
zorgen er voor, dat deze dan weer
wordt ingetrokken. De mosselen bewe
gen zich met de voet, welke uitgesto
ken wordt en zich vasthecht aan de
ondergrond; als nu de voetspieren zich
samentrekken wordt het dier voortbe
wogen.
In speciale eethuizen te Philippine en Ierseke (in Zeeland) worden aan lange
gedekte tafels grote schalen mosselen opgediend.
liiiillllliillllllilllllllllllliliilllllillllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiii
krimpen, en zijn kleren en de Zilveren
Sleutel krompen mee. Het duurde maar
een ogenblik en hij was bijna even klein
als Hazevoet.
„Zie zo," zei hij, „en nu
„Neem me niet kwalijk," zei Hazevoet
verlegen. „Maar zo kun je niet mee. Je
bent nog steeds iets groter dan ikzelf en
volgens onze grondwet is het verboden
dat in het rijk iemand groter is dan de
koning."
„O," zei Jeroen, „dan doe ik er nog
een beetje af."
Hij sprak nogmaals een wens, en een
ogenblik later was hij iets kleiner dan
Hazevoet, koning aller Kabouters, welke
laatste goedkeurend knikte. Vervolgens
wenste Jeroen dat Pluimstaart zou
veranderen in een klaphoen. Bijna op
hetzelfde ogenblik stond op de plaats,
waar Pluimstaart gestaan had, een heel
klein vogeltje, nog kleiner dan een ka
narie. met blinkende gouden vleugeitjes
en veren, met Iwee parmantige beweeg
lijke kopjes en met twee rode snavel
tjes en vier flonkerende kraaloogjes.
Het klaphoen begon tweestemmig' te
zingen, maar -oest aanstonds weer
ophouden van het lachen. En vanuit de
flonkerende kraaloogjes rolden vier zil
veren traantjes langs de rode snavels.
„En nu gaan wij binnen in mijn rijk,"
zei koning Hazevoet fier.
Hij klopte driemaal op de schors van
de grote eik en zei met luide stem:
„De koning van Kabouterland
Klopt driemaal met zijn rechterhand.
Gehoorzaam aar. des konings woord
En laat hem binnen door de poort."
Nauwelijks had hij uitgesproken of er
opende zich een, voorheen onzichtbare,
kleine deur in de stam van de eik, en
gevolgd door Jeroen en Pluimstaart,
het klaphoen, trad Hazevoet naar binnen
Toen ze de eik binnentraden, kon Je
roen nog juist zien, bij het daglicht dat
door de open deur naar binnen stroom
de, dat de eik helemaal hol was en dat
er tegenover de deur waardoor ze naar
binnen ikomen waren een tweede
deur was in de schors van de eik. Toen
sloeg de eerste deur achter hen in het
slot en ze stonden enige ogenblikken ge
heel in het donker. Maar weldra daalde
een wolk van glimwormen boven uit de
holle boom naar beneden om hen bij te
lichten, en Hazevoet liep, gevolgd door
zijn beide vrienden, dwars door de holle
eik naar de andere deur.
(Wordt vervolgd)
DAAN ZONDERLAND
Eindelijk, na lang vliegen, zagen ze
weer land voor zich uit.
„Zie je daar die heuvels in de verte?"
vroeg Hazevoet, recht voor zich uit wij
zend.
Jeroen knikte.
„Wel", zei Hazevoet, „dat zijn de heu
vels van Henegouwen, en de grootste
van die heuvels is de Sterreheuvel, en
onder die heuvel is het rijk van de ka
bouters. waar do maan nooit onder gaat
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiii
Bronx Zoo (Dierentuin in New York)
is in het bezit gekomen van een paar
wisenten of Europese bizons. Deze ras
zuivere wisenten, die twee jaar geleden
in de Amsterdamse dierentuin gebo
ren werden, zijn de eerste exemplaren
die de New Yorkse dierentuin bezit se
dert de laatste van een paar, die in
1917 gestorven is.
De directeur van „Artis", dr. E.F. Ja-
cobi, heeft de wisenten aangeboden in
ruil voor achttien prairiehonden, die nu
in het westen van de Verenigde Staten
bijeengebracht worden. Wisenten zijn se
dert het eind van de vorige eeuw in
de vrije natuur uitgestorven; men
schat dat er in de dierentuinen en reser
vaten in de gehele wereld nog slechts
tweehonderd levende exemplaren zijn.
De nieuwe aanwinst is ondergebracht
naast het verblijf van enkele Ameri
kaanse bizons op een beschaduwd plek
je van de tuin. De wisenten zijn ver
want aan de Amerikaanse bizon: ze
hebben echter een enigszins afwijken
de bouw - ze zijn wat hoger in de schou
ders, hebben een langer lichaam en
een grotere bult.
en waar geen sterren schijnen in de
nacht."
Het kussen zweefde snel landwaarts
en Hazevoet, koning aller kabouters,
nam zijn kroon van het hoofd en poet
ste hem op met zijn mouw. Beneden zich
zag Jeroen de eerste heuvels en iets
verder landwaarts verrees een hoge,
brede, geheel met bomen begroeide
heuvel, de Sterreheuvel. Het kussen
daalde snel en kwam tenslotte neer bij
een hoge, eeuwenoude eik aan de voet
van de Sterreheuvel.
„Wij zijn er", zei Hazevoet, en ging
gevolgd door Jeroen en Pluimstaart op
de eikeboom af.
„Wat gebeurt er nu?" vroeg Jeroen,
toen ze voor de eik stonden, waaraan
niets bijzonders te zien was.
„Dat zul je dadelijk zien," antwoord
de Hazevoet. „Maar jullie kunnen zo
niet mee gaan in mijn rijk. De Drager
van de Zilveren Sleutel moet eerst klei
ner worden, en Pluimstaart moet ver
anderd worden in een ander dier, want
honden worden in ons rijk niet toegela
ten."
„Waarom niet?" vroeg Pluimstaart
boos. „Is een hond niet goed genoeg
voor jullie, vooral een bijzondere hond
als ik?"
„Jawel", antwoordde Hazevoet,
„vooral een hond zoals jy, een onge
wone, uitzonderiyke hond, die de ge
dachten van anderen van verre kan le
zen en die zoveel houdt van leverworst.
Maar onze glappioenen zijn bang voor
honden en gever, geen melk meer, als
er een hond in de buurt komt."
„Wat zijn glappioenen?" vroegen Je
roen en Pluimstaart, beiden tegelijk.
„De glappioen," antwoordde koning
Hazevoet, „is ons voornaamste huis
dier, waarvan wij afhangen voor onze
melk, room, kaas en boter. Van ach-
iiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiui
Midden in liet stadje Lere-me-les
jes stond een mooie grote school.
Als het geen vakantie was,
kwamen daar tweemaal per dag de kin
deren binnen gestormd om hun lesjes
te leren. Ze lachten en stoeiden en
praatten dan samen, totdat de schoolbel
ging en het heel stil moest worden. Dan
schuifelden alle kinderen netjes naar
hun plaatsen en daar bleven ze zitten tot
het speelkwartier.
Het waren allemaal heel gewone, ge
zellige kinderen, daar in het stadje
Een weerloos slachtoffer tegenover zijn gewapende beulen. Uit de film „Het lot van een mens" van Bondartsjoek.
Lere-me-lesjes. Ze waren natuurlijk niet
altijd even braaf, maar zoiets gebeurt
overal. Ze schreeuwden wel 'ns harder
dan nodig was, ze tekenden wel eens
poppetjes op de stoep en ze maakten,
wel eens 'n flink partijtje ruzie, maar
voor zoiets hoef je heus niet naar het
stadje Lere-me-lesjes te gaan. Het was
dan ook helemaal niet aardig van de
school, dat ze niet van kinderen hield.
Ba, dacht ze iedere morgen, daar komen
ze weer aan hoor. Moet je dat ge
schreeuw eens horen! En moet je eens
kijken hoe smerig Ze mijn gangen ma
ken. En mijn keurige klasjes maken ze
ook al stoffig en vuil. En als het dan
avond was geworden, zei ze opgelucht:
ziezo, dat zit er weer op. Voor vandaag
heb ik tenminste rust.
Je kunt begrijpen, dat de school in
de vakantie 'n heerlijke tijd had. Dan
voelde ze zich trots met haar schone
vloeren, die naar zeep en boenwas ro
ken. En ze dacht: eigenlijk ben ik een
veel te deftige mevrouw, om steeds al
die kinderen bij me te hebben. Ik hou
meer van stilte en van rust. En vooral
geen herrie aan m'n dak. Maar vakan
ties kunnen nu eenmaal niet blijven
duren en zo brak ook nu weer de eer
ste schooldag aan. De kinderen hadden
juist weer genoeg gekregen van het
spelen en ravotten en ze kwamen met
vrolijke snuitjes de poort binnen. Maar
de school dacht er anders over. Ze be
gon boos met haar vloeren te wiebelen
en ze schoof haar gordijnen dicht, zodat
het binnen pikdonker werd. De grote
kinderen begonnen te lachen, want zo
iets hadden ze nog nooit beleefd. Maar
heren beulen. Ze laten hem gaan en
smijten twee broden naar hem toe. So
kolof wacht nu op de kogel en wankelt
de deur uit, dronken en onzeker. In de
barak roep hy uit: „samen delen" en
zakt in elkaar. Deze taferelen worden
verbluffend direct gepresenteerd. Geen
overbodige woorden, geen dialogen,
nauweiyks muziek. En het wonderlijkst
van al: het gezicht van Sokolof is on
der alie omstandigheden vrijwel eender
van uitdrukking. Het is een masker, dat
zijn gevoelsexpressie verkrijgt door zijn
verbondenheid met de situatie, die van
beeld tot beeld ontstaat. Ëen ware film
uitdrukking dus, die niet van sjpel maar
van compositie afkomstig is. Het is niet
overal even raak, maar dat Bondart
sjoek er in geslaagd is, met goede
smaak en met erkenning van het film
ambacht het concentratiekamp tot een
levend stuk hel te maken, zal wel nie
mand ontkennen.
De jury van het Venetlaans festival
heeft de film bij inzending geweigerd.
Om politieke redenen, naar men zegt.
Men zou haast zeggen: uit aesthetische
overwegingen. Er moest eens een waar
lijk superieure film op de Mostra ver
schijnen! Van alle films die wij er heb
ben gezien, is er niet één die met de
film van Bondartsjoek vergeleken kan
worden. Dbg.
