OORLOGEN
HOLLANDSE WATERLINIE
is militair niet belangrijk meer
Worden forten en vestingen
centra voor jeugd en sport?
Hoe zullen ze met elkaar omgaan?
Beheersing raketmotor is
wel het grote probleem
Dikte stoflaag op de maan is
de Heieerden non niet bekend
D
O
V
Reclasseringsforum hekelt
,te grote nozem-publiciteit"
m
Emery Kelen
Naar de 11,5 miljoen
in Nederland
Ik heb er buikpijn
van gekregen"
V B
MAANDAG 14 SEPTEMBER 1959
door
Nwsr j
S//K
//C^-
Bevolking: 1 augustus
f
K
«2?
„Friendship" voor Sjah
van Perzië overgedragen
(Van een onzer redacteuren)
Bomvrije kazerne. Dat staat op
het door vorm en afmeting indruk
wekkende hoofdgebouw in het fort
Rijnauwen bij Utrecht. Die kazerne in
dit omstreeks 1868 gebouwde fort is
echter niet meer bomvrij. Na twee we
reldoorlogen in de afgelopen halve eeuw
kunnen wij dat zonder meer vaststellen.
Het fort Rijnauwen maakte met acht
andere forten in de omgeving van
Utrecht een belangrijk deel uit van de
Hollandse Waterlinie, die rond 1870
werd gebouwd. Niet dus de Waterlinie
die een Hollands bolwerk was in de
zestiende en zeventiende eeuw, maar
de zogenaamde nieuwe Hollandse Wa
terlinie, die liep van Naarden over
Utrecht naar Gorkum, en die er waar
schijnlijk in 1914 de Duitsers van heeft
weerhouden, ook Nederland binnen te
vallen. Maar in 1940 werden de ooster-
burer er niet door weerhouden, Neder
land aan de bezette eilanden toe te voe
gen. De valschermjagers vlogen er over
heen en vielen in de rug aan, de pant
sertroepen trokken er langs. De Water
linie had afgedaan. Officieus werd in
de afgelopen maand bekend, dat het
Ministerie van Defensie te kennen had
gegeven, dat de Hollandse Waterlinie
voor dit ministerie waardeloos was ge
worden. De naamsaandufding Vesting
Holland heeft haar betekenis verloren,
want de forten zyn geen forten meer.
De edelen van de middeleeuwen lie
ten voor zich kastelen bouwen met
grachten er om heen. Zij zochten naar
veiligheid en naar bescherming tegen
ongewenste belangstelling van krijgs-
zuchtigen. Er vestigden zich ambachts
lieden in de buurt van de kastelen, er
ontstonden nederzettingen, dorpen, en
rond deze dorpen, die zich tot steden
ontwikkelden, werden door de poorters
muren opgebouwd en wallen opgewor
pen. Steden werd envestingen. or ont
stonden vestingstelsels en de vesting
bouwkunst bereikte hoogtepunten als on
der Prins Maurits. Maar de aanvals
middelen stonden in hun ontwikkeling
niet stil. Na de boog kwamen het mus
ket met het buskruit en het kanon. Zo
dra de vijand de muren kon bereiken,
moesten nieuwe verdedigingsmiddelen
worden gevonden. De inundatie werd
aangewend als zulk een middel om de
vijand verre t'e houden. Amsterdam had
een fortenring met middelen om het ge
bied daar direct omheen onder water te
zetten bij de nadering van de vijand.
Maar deze kon met zijn wapens toch de
fortenring dicht naderen en bereikten.
De fortenring werd verplaatst. De Hol
landse Waterlinie werd aangelegd. De
nieuwe Hollandse Waterlinie ontstond.
En in de vijfdaagse oorlog van mei 1940
werd de strijd uitgevochten op een voor
werk. de Grebbelinie, en op verscheide-
nen andere punten, maar niet op de Wa
terlinie.
De aanvalsmiddelen hadden het ge
wonnen. Inundaties kosten veel tyd
en de tijd gaat ontbreken in de mo
derne oorlog. Er zijn inundaties ge
weest in 1940 om de Duitsers op te
houden, en in 1944 om de geallieerden
tot staan te brengen. Maar _ze hebben
de bezetting noch de bevrijding kun
nen verhinderen. Men heeft nu een
nieuw systeem. Bouw geen permanen
te stellingen meer, is het parool,maar
gebruik bestaande hindernissen. Het
water kan een vijand maar ook een
bondgenoot zijn. Grote rivieren kun
nen hindernissen vormen. De For
ward Strategy van de N.A.T.O. is me
de daarop gebaseerd. Maar tijd voor
inundaties is er niet meer.
De Vestingwet van 1874 gaf de vesting
werken een indeling in drie klassen. In
1854 waren alle vestingwerken van de
eerste klasse. Maar een eeuw later wa
ren er nog maar enkele van klasse één.
De vestingwerken van de nieuwe Hol
landse [Waterlinie zijn in waarde ge
daald. Ze verloren zelfs de klasse-inde
ling en werden dus „van geen klasse''
verklaard. Daarna werden ze zelfs als
vestingwerk opgeheven, door middel
van publikatie in het Staatsblad. Dan
nog waren de forten militaire lands-
grond, zoals men dat noemt, en ze had
den nog een militair doel, bijvoorbeeld
als opslagruimte.' Het grootste deel van
de vestingwerken van de Waterlinie is
nog militaire landsgrond. Maar geleide
lijk aan worden nu delen prijsgegeven.
De grond en de werken worden door
de Domeinen verkocht. Het gaat dan
vaak om dijkjes, duikers en weggetjes.
Fortgrachten met de wallen daarbinnen
zijn nog niet vaak prijsgegeven.
De „liggende vreters", zoals de ves
tingartilleristen in mobilisatietijd wel
werden aangeduid, zijn uit de Neder
landse krijgsmacht verdwenen. In de
forten arbeiden nu de werkploegen en
staan materialen opgeslagen. Het fort
op de Biltstraat bij Utrecht bijvoor
beeld is gedeeltelijk marechaussee
kazerne geworden. De rijksweg
Utrecht-De Bilt loopt dwars door dit
voormalige fort. Aan de ene kant
huist de marechaussee, aan d-. andere
kant is een schietbaan ingericht,waar
leger, politie, studenten en burgerver
enigingen hun schietoefeningen hou
den. In dit fort is een fusilladeplaats,
die door de bezetters in de laatste
oorlog is gebruikt. De terdoodveroor-
deelden moesten in hun cel mecha
nisch hun eigen levenslucht binnenha
len door een bepaald apparaat te be
dienen. Ze kwamen anders door ge
brek aan zuurstof om.
Van de vele forten van de nu voorma
lige nieuwe Hollandse Waterlinie is
Rijnauwen bij Utrecht het grootste. De
oppervlakte van dit fort .is zevenender
tig hectare met inbegrip van buiten-
Het hoofdgebouw van het grootste
fort, Rijnauwen bij Utrecht, is een
„bomvrije kazerne". Dat staat op
de muur gebeiteld. Maar deze kazerne
is niet bomvrij meer. En de nieuwe
Hollandse Waterlinie heeft afgedaan.
gronden en werken. Zo weinig als er
van het fort op de Biltstraat is overge
bleven, zo veel van de oorspronkelijke
toestand is in het fort Rijnauwen ge
handhaafd. Het middenterrein heeft wat
weg van een golvend Engels landschap.
Er grazen wat schapen. De in verdie
pingen gebouwde „bomvrije kazerne"
is naar het uiterlijk onverzettelijk en in
drukwekkend. Maar het inwendige is
zo mogelijk nog imponerender. Tiental
len meters donkere gangen gaat men
er door als in de catacomben. Links en
rechts beginnen spookachtige zijgangen
en galerijen die naar kelderruimten en
legeringslokalen voeren. Er zijn nog
twee bunkerringen, die men over hou
ten loopbruggen kan bereiken. Men kan
zich maar moeilijk vodrstellen hoe hier
het leven zou zijn geweest als er zich
werkelijk eens een belegering van de
door deze Hollandse Waterlinie afgeslo
ten Vesting Holland zou zijn geweest,
in vroeger jaren althans. Hier en daar
druipt vocht, langs de muur en ziet men
salpeterafzettingen, die de indruk van
in oude grotten te zijn aangeland, ver
sterken.
Behalve de hoofdforten met de daar
bij behorende geschutsopstellingen be
vat het fort Rijnauwen tal van andere
plaatsen waar geschut zijn vuur zou
hebben uitgebracht, over de dubbele
grachten heen. En ook dit fort kent een
fusilladeplaats, waar in de afgelopen
oorlog verscheidene slachtoffers zijn ge
vallen.
Andere forten, als die bij Leerdam
en Bodegraven, zijn weer van een heel
ander type. De forten werden geheel
naar de locale omstandigheden gebouwd,
waarbij rekening werd gehouden met
MA 28? JAAR TROUWE WENST
DE WATERLINIE WORDT OPGEHEVEN v,
Groningen
Def,Haa"£^^-5.«k. Arnhem
Eindhoven
Waterlinie
\feshng Hollhnd
IKE EN NIKITA
lliiiiiiiiiiimiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiii'ii
iiiiiiimiiiiiiiimiiiimiN^
de geografische toestand. Wat zal er
gebeuren als wellicht vele van deze for
ten straks door Domeinen worden prijs
gegeven aan provincies, gemeenten
en andere bestuurslichamen? Het is
niet onwerkelijk om te denken, dat de
recreatie-mogelijkheden door sommige
van de forten van de voormalige Hol
landse Waterlinie zeer wel zouden kun
nen worden vergroot. Als watersport-
centra en jeugdherbergen zouden zij
heel goede diensten kunnen bewijzen.
De forten zijn veilig en uiterst solide.
Zij zouden dan de vrede dienen en de
oorlog doen vergeten. Als een vredige
Hollandse Waterlinie.
e maan heeft eindelijk dan toch
het bezoek kunnen ontvangen dat
haar gedurende de laatste jaren
zo vaak is toegezegd. De Russische ra
ket Lunik II heeft, in een baan, die
volledig voldeed aan de eisen die de
constructeurs gesteld hadden, uiteinde-
lijk precies op het vastgestelde moment
de maan getroffen. De inslag zelf is
niet waargenomen, maar op uitermate
simpele wijze heeft men vastgesteld, dat
Lunik II haar doel bereikte. De zenders
aan boord van de bolvormige maanra-
De grote ringbaan in het midden is Archimedes, de donkere ovaal recht daaronder
Plato. In de buurt van de laatste zou de Russische raket het maan-oppervlak
geraakt kunnen hebben. Beide kraters liggen aan de rand van de „zee van de
Regen", een van de grootste laagvlakten op de maan.
ket werkten voortdurend, tot op het mo
ment van de inslag de signalen ver
stomden. Daar uit de signalen de baan
nauwkeurig kon worden gevolgd bleek,
dat de raket inderdaad de maan moest
hebben getroffen. De inslag moet heb
ben plaats gevonden ergens op het
maanoppervlak in de omgeving van de
Zee van de Rust, de Zee van de Wol
ken of de Zee van de Helderheid. De
precieze plaats is niet vast te stellen.
De plannen die men vroeger had. om
een inslag van een maanraket op de
maan zelf aan te tonen door een ex
plosie van een kernbom of door een
grote wolk kleurstof, heeft men laten
varen. De maan mag niet voortijdig
door vreemde smetten worden ont
sierd. Het onderzoek van het maanop
pervlak en van haar eventuele damp
kring zou er in de toekomst onmoge
lijk door worden. Ook de Russische
raketonderzoekers zijn vertegenwoor
digd in de internationale wetenschap
pelijke commissie de COSPAR, „Com
mission on Space Research", die zich
bezighoudt met wetenschappelijke
vraagstukken aangaande het onder
zoek van de ruimte. Het besluit om de
maan ongerept te houden werd inder
tijd te Den Haag genomen. De Russi
sche Lunik II was ontsmet en zal
dan ook bij haar landing geen vreemde
kiemen op de maan hebben overge
bracht. Het is een prachtig resultaat
dat de Russische raketconstructeurs
hebben weten te bereiken. Het pre
cies richten van een raket op de maan
houdt heel wat in. De maan immers
beweegt om de aarde in een niet ge
heel maar bijna cirkelvormige baan.
Ook de aarde zelf draait om haar ei
gen as. De raket, die gelanceerd wordt
vanaf de aarde, krijgt bepaalde frac
ties van de rotatiesnelheid van de aar
de mee. De afstand aarde - maan is on
geveer 380.OOO kilometer. Om een ra
ket op de maan te doen neerkomen,
moet men nauwkeurig weten waar de
maan zal zijn als de raket haar moet
treffen. Dit alles is uit astronomische
bronnen wel te achterhalen, maar de
raket zelf wordt voortgedreven door
een raketmotor.
De kracht, flie de reactiemotor le
vert, moet zeer nauwkeurig bekend
zijn anders kan de maanraket te
te vroeg of te laat aankomen op de
plaats waar de maan moest zijn. In
het eerste geval was de motor juist
iets te sterk, in het andere juist iets
te zwak. De vorige pogingen zowel
van de Amerikaanse raketdeskundigen
als van de Russische zijn o.a. mislukt
door een niet juiste beheersing van het
raketmotorvermogen. Daarom is dit Rus
sisch» resultaat tevens een aanduiding
van de voortgang die de Russen heb
ben gemaakt met de bouw van be
trouwbare reactier.iotoren voor raket
ten.
i
f dc Amerikanen hetzelfde kun
nen, zal moeten bljjken uit de
proef die zij op 8 oktober voor
nemens zijn uit te voeren.-Maar men
moet toch ook blijven bedenken dat hoe
nauwkeurig een motor van een raket
ook werken kan, de grens van een ge
slaagde en een mislukte lancering
uiterst smal is. Kleine storingen kun
nen al fataal zijn. De maan heeft de
laatste tijd niet te klagen over belang
stelling. Behalve raketlanceringen
worden ook radarproeven op haar uit
gevoerd. De sterke radarzenders stu
ren radiogolven naar haar uit, die dan
op een ander deel van de aarde na
weerkaatsing aan het maanoppervlak
kunnen worden beluisterd. Een ont
wikkeling die van belang schijnt te
zijn voor intercontinentale radioverbin
dingen, waarbij men weinig last heeft
van storingen. Ook de astronomen on
derzoeken de maan met radargolven
en zijn daardoor veel zeer wetenswaar
dige zaken te weten gekomen.
Het oppervlak van de- maan be
staat uit vlakke en bergachtige ge
bieden. Het oppervlak van de maan,
zo blijkt uit hun proeven, moet be
dekt zijn met een laagje stof. De dik
te van die stoflaag is nog niet bekend.
Een foto van de maap laat duidelijk
donkere en lichte gebieden zien. De
astronomen van vroeger tijden gaven
aan bepaalde herkenbare streken na
men. Zo ontstonden namen als Zee
van de Rust, Zee van de Wolken etc.
Ook namen van gebergten zijn op de
maan te vinden. De namen van vroe-
ger zijn gebleven, maar we weten nu,
dat. de zeeën van de maan in werke
lijkheid droge steenvlakten moeten
zijn.
Het ontstaan van de oppervlaktevor
men van de maan is nog steeds niet
geheel definitief opgelost. De bergen zijn
inderdaad bergen, die tot grote hoogte
boven de maanvlakte uitsteken. De
typische ronde vorm van veel maan
bergen heeft allerlei theorieën doen
ontstaan over het ontstaan ervan. Som
migen menen dat de kraters resten van
maanvulkanen zouden zijn. Hun mening
leek enige tijd terug ondersteuning te
vinden in de eruptie die de Russen
meenden gezien te hebben in de krater
Alfonsus. Een rest van de vulkanische
werking van de maan zou er verant-
woordelijk voor zijn. Uit recente weten
schappelijke sterrenkundige literatuur
blijkt evenwel, dat de waarneming die
men in Rusland op de Krim van dat
verschijnsel deed, nog steeds wordt aan
gevochten en zéker niet met de slecht
ste argumenten.
Wanneer niet meer van dergelijke
waarnemingen gedaan kunnen wor
den in de toekomst, zal de juiste oor
zaak wel een raadsel blijven. Dat de
ringvormige bergen op de. maan ont
staan zouden zijn door inslaan van
meteorieten lijkt een veel aanneme
lijker verklaring. De maan moet bij
het ontstaan een tamelijk taaie mas
sa geweest zjjn, die door afkoeling
een harde korst kreeg. Onder de
korst bleef het maanlichaam enigs
zins taai. De ruimte om de zon en de
aarde en de maan werd doorkruist
1 door brokken steen en kosmisch gruis
Nu Eisenhower en Khroesjtsjev
dan eindelijk op het punt staan el
kaar te ontmoeten, vraagt de hele we
reld zich af: waar zullen zjj over pra
ten en wat zal er het resultaat van
zjjn?
Een ding kan ik wel vaststellen:
zjj zuilen het niet hebben over de
psychologie; ofschoon de psycholo
gie wei een rol speelt bij hun sa
mentreffen.
Daar is zoiets ais gelijksoortigheid
en ongelijksoortigheid van tempera
ment. Op het moment dat
wij mensen ontmoeten spe
len bij ons allen instinctief elemen
ten van „mogen" of „niet mogen"
mee. Soms koesteren wij een gehei
me antipathie tegen mensen,- met
wie wij om allerlei practische rede
nen beter op goede voet kunnen
staan. Diep onder onze huid verscho
len liggende factoren regelen onze be
trekkingen met anderen, en dat gaat
iedere rustige redelijkheid ver te
boven.
Ais wij enigszins willen nagaan hoe
Khroesjtsjev en Eisenhower afge
zien van de politiek als menselijke
wezens met elkaar zullen omgaan,
helpt het misschien als wij eens met
onderzoekende ogen naar hun „phy-
siek" kijken.
Op het eerste gezicht valt een hoop
gevende overeenkomst op: beide man
nen hebben een kaal hoofd. Helaas!
Dit biedt geen voldoende ondergrond
voor wederzijds begrip op het inter
nationale vlak. Wij moeten spijtig ge
noeg verder afgaan op een paar ver
schillen.
Ike staat rechtop en de wijdste li-
chaamsomtrek ligt bij zyn schouders.
Nikita loopt rond af als een knoedel
en de wijdste lichaamsomtrek ligt
bij hem in de omgeving van de buik.
Ike heeft lange benen en armen, Ni
kita staat op korte beentjes en hij
zwaait met armen als vinnen. Ike
heeft een baby-huid en een kalkoen
achtig aanhangsel onder zijn kin.
Khroesjtsjev heelt een ruwe huid met
een paar wratten en harde huidver
dikkingen aan het onderste gedeel
te van zijn gezicht en rond zijn nek.
Als deze twee voortreffelijke heren
bij een of andere gelegenheid per on
geluk elkanders hoed in de gardero
be van het Witte Huis zouden op
zetten, zou de vergissing gauw ge
noeg door hun waakzame bedienden
worden opgemerkt. De hoed van Ike
zou nauwelijks de kruin van Nikita
bedekken. Khroesjtsjevs hoed zou
Ike over de oren zakken.
Als men beide mannen in hun be
wegingen gade slaat, is er geen twij
fel mogelijk dat Eisenhower abrupt
is, bij is een gespannen man. De be
wegingen van Khroesjtsjev gaan
meer gesmeerd. Hij loopt en gebaart
gemakkelijk en ontspannen. In hun
manier van spreken bemerkt men
een gelijksoortig verschil, die van
Eisenhower is abrupt als een zweep
slag, die van Khroesjtsjev ruw als
het geluid van een cementmolen,
maar soepel.
Er is een opvallend verschil in de
mate van zachtheid en rondheid van
hun lichamen Er is enige rondheid
geslopen in de familie Eisenhower,
en iets daarvan is klaarblijkelijk in
het brede, ronde gelaat van Eisen
hower, in de kleine roze wangetjes,
in de knobbel op de neus en natuur
lijk in de befaamde, sympathieke
Eisenhower-glimlach. Maar de blau
we wimpel voor dikkigheid gaat na
tuurlijk naar Khroesjtjev.
Ik zou Khroesjtsjev als een over
wegend dikke en Ike als een over
wegend schrale krachtpatser willen
qualificeren.
Ik moet echter wat het gezicht van
beiden betreft één belangwekkend
en veelbetekenend punt van over
eenkomst vaststellen: zjj hebben bei
den een stevig middengezicht, ik
bedoel dus de oog-neus-mond-streek
waar de bovenkaak in gevat is. Ike
erfde haar vermoedelijk van zijn moe
der, een fragiele dame met een smal
gezicht en een terugwijkende kin. Om
dat ik geen kennis draag van zijn fa
milie-album kan ik wat Nikita be
treft slechts zeggen dat jaren gele
den toen hij een krachtig gebouwde
jongeling was, datzelfde vaste mid
dengezicht in een gespierde omlijs
ting zijn meest opvallende uiterlijke
kenmerk was. Nu is het meer in vet
verpakt, maar nog steeds maakt het
een merkwaardig vóórstuk van het
gelaat uit.
Zulk een geplooid middengezicht
wjjst wat de persoonlijkheid betreft
op een bekwaamheid in abstract
denken en „plannen" en op een
trouw blijven aan eigen principe. Zo
wel in het geval van Ike als van
Nikita wjjst het vooral op gespannen
heid. Deze gespannenheid is meer
in evenwicht bjj Khroesjtsjev omdat
hij ronder en „gewichtiger" is. Men
kan de mate en de aard van het ver
schil aflezen uit de expressie van
hun ogen.
Khroesjtsjevs dicht bij elkander
staande ogen zijn waakzaam, sluw
en een beetje varkensachtig; Eisen
howers ver uit elkaar geplaatste
ogen hebben een wat onnatuurlijke
blik en als hjj begint te praten heb
ben zij de neiging tot uitpuilen. Dat
uitpuilen onthult iets over de druk
die er achter zit.
Soms wil ik wel eens, teneinde mijn
medemensen juist te schatten, hen
„vertalen" in de schoolmakkers uit
mijn jeugd; met andere woorden,
ik neem hen mee terug naar de tijd
toen mijn oordeel over anderen nog
niet werd verzwakt door kennis en
toen ik mensen nog intuïtief beoor
deelde, zoals ieder kind dat doét.
Ik zie Ike dan als de onkreukbaar
beschaafde jongen van keurige fami
lie, die zijn tomatensandwich in vloei
papier verpakt mee naar school
neemt. Hij is nooit te iaat, altijd be
leefd en hij neemt zijn huiswerk ern
stig op. Als ouders hun eigen nako-
Ike en Nikita als menselijke wezens
met elkaar zullen omgaan?
Laat ons eens kijken naar de veel
betekenende overeenkomsten, die ik
heb aangewezen: het geplooide mid-
dengezicht en hun gemeenschappe
lijke rondheid en gespierdheid.
Dat middengezicht maakt mij dui
delijk, dat beide mannen gevoelig
zijn, zij hebben voelsprieten. En de
rondheid, die zij gemeenschappelijk
hebben, vervult hen met nieuwsgie
righeid en met een vriendelijk ver
langen om elkaar te leren kennen.
In die rondheid liggen practisch, ge
zond verstand en realiteitszin ver
scholen. Zells van Khroesjtsjev, toch
een door dogma's gekwelde man. is
bekend dat hij knoeide met de ideo
logie. Ais theoreticus lijkt hij op de
prins uit het sprookje, die bekend
maakte dat hij het' meisje, wier voe
ten in de schoentjes pasten, zou trou
wen. Maar als zulk een meisje niet
kon worden gevonden, liet hij een
schoenmaker komen om de sclioenen
groter te maken.
Er is in iedere man met een globe-
melingschap willen vervelen wijzen
zij op hem en zeggen: „Waarom kan
jij ook niet zo als Ike wezen?"
Nikita, van de andere kant, is een
dikke jóngen met zijn zakken vol
rommel: knikkers, schoenveters, jeuk
poeder, katapulten en mogelijk ook
een dode muis, die hij altijd bereid
is te ruilen voor een vulpen. Hij duw
de de vliegen in de inktpot van de
meester en op zijn rapport staat ver
meld: „Nikita is een schrander kind,
hij zou het ver kunnen brengen, als
hij maar in opbouwende zin zijn her
sens wilde gebruiken".
Nu zou Ike, met zijn vleugje aange
boren nieuwsgierigheid en ondeu
gendheid, best in Nikita's escapades
willen delen, maar wat zou moeder
er van zeggen?
Inmiddels zijn de jongens opge
groeid tot mannen van gewicht. Ike's
aangeboren neiging voor rechtscha
penheid en discipline werd door zijn
militaire opleiding fijn bijgeslepen.
Nikita, de schrandere kleine jongen,
vol streken, werd gevormd op een
vrije politieke school die werkt over
eenkomstig het principe van „de
sluwste wint". En hij probeert nog
steeds een dooie muis te verkopen.
Beide mannen weten wat ze willen,
maar zij zullen het trachten te be
reiken overeenkomstig hun verschil
lende temperamenten.
Eisenhower, doelbewust en op
recht, is een man, die zich door zijn
geweten laat leiden en die zijn spel
zal spelen overeenkomstig een hard
en vast plan en hij zal het rechttoe
rechtaan spelen.
Khroesjtsjev is precies even vast
houdend, maar hij zal zijn spel al
luisterend spelen. Hij laat zich door
dingen buiten hem leiden en hij hangt
zijn huik naar de wind. Hij heeft wat
ik zou willen noemen een nieuwe
school van klopgeesten-diplomatie
gesticht; men weet nooit waar hij
staat en als de argumenten loskomen
weet men nooit welke raak zal zijn.
Het is nutteloos te trachten te ana
lyseren wat een man als Khroesjtsjev
zegt of om er een of andere subtiele
gedragslijn uit af te leiden. Er is
er geen. De enige manier om er ach
ter te komen wat hij wéét en bedoelt
is hem tegen u in het harnas jagen.
Ais zulke emotionele, ronde mannen
boos zijn, zijn ze geneigd de zaak te
verraden.
Is er enige reden om te geloven dat
vormig hoofd een diep en onoverwin
nelijk instinct dat hem er toe brengt
te trachten tot een of andere over
eenstemming te komen.
Diep in zijn wezen wil Ike dat ook.
Het is bekend dat zijn meest op de
voorgrond tredende bekwaamheid
als opperbevelhebber van de gealli
eerde strijdkrachten tijdens de tweede
wereldoorlog was het gladstrijken
van de meningsverschillen tussen de
verschillende partijen in de top van
het leger.
In deze gemeenschappelijke „goe
de wil" zie ik de mogelijkheid van
een overeenkomst.
In hun gemeenschappelijke gespierd
heid ligt de kern van wederzijds-res
pect: maar hier ligt ook de kiem van
hun koppigheid, vasthoudendheid en
wederzijdse vrees voor elkaar.
Sommige mensen zijn er bang voor
dat Khroesjtsjev Eisenhower murw
zal maken. Deze mehsen hebben
nooit goed naar Ike's stevige nek en
naar zijn stijve houding gekeken en
zij hebben nooit de juiste conclusies
getrokken uit zijn explosieve ma
nier van spreken.
Zonder twijfel zal Ike, een vrien
delijke man met een gerede glim
lach, geamuseerd zijn door de clowne
rie van Khroesjtsjev. Maar als ik
kijk naar de strakke blik in zijn ogen,
naar zijn gekweld voorhoofd, zie ik
de man, die ondanks zijn zelfdiscipli
ne plotseling lichtgeraakt en bot kan
wezen. En Khrcasjtsjev is precies
de knaap die terug schiet. Wij zullen
er niet bij zijn om te constateren of
mijn woorden waarheid bevatten;
maar pal achter het geglimlach zie
ik explosies geschreven in die twee
gezichten.
Met Khroesjtsjevs aankomst gaan
de Amerikanen getracteerd worden
op enkele lachertjes. Met zijn beweeg
lijke tong, zijn arsenaal van volkse
wijsheden en zijn enorme voorraad
grollen is hij „de grootste show op
aarde" sinds de zeemeermin van
Barnum (die bij nader inzien een
aan een opgezette aap bevestigde
visstaart bleek te zijn).
Knoedelachtig gevormde mannen
zijn geboren propagandisten. Ike zal
niet met hem kunnen wedijveren, en
ik hoop dat hij het ook niet zal pro
beren.
(Nadruk verboden.
Copyright ABC-press)
van soms enorme afmetingen. Deze
sloegen in op het maanoppervlak en
vormden daar de kraters, die soms
een doorsnede van enige honderden
kilometers kunnen hebben. Een late
re inslag kan dan soms een kleinere
krater in de oude kraterwand doen
ontstaan. Evenwel is nooit een derge
lijke inslag waargenomen. Maar de
lange ouderdom van de maan is toch
voldoende om het gehavende opper
vlak van de maan te verklaren. Eén
enkele inslag in de vijftigduizend jaar
is reeds voldoende.
Met de nieuwe kleine inslag, die de
Russische maanraket heeft veroorzaakt
aan het maanoppervlak, weten we nu
in ieder geval zeker, dat één krater
zeker door inslag van een vreemd voor
werp ontstaan is. Maar juist die kra
ter kunnen we niet zien, omdat de af
metingen ervan maar minuscuul klein
zijn vergeleken bij die van de andere
kraters, De maan heeft waarschijnlijk
vroeger veel meer inslagen té verwer
ken gehad en zal dus zelf niet erg on
der de indruk zijn van deze speldeprik.
De indruk, die deze ongeziene inslag op
de aarde maakte, is veel groter.
S. VAN AGT
In de eerste zeven maanden van clit
jaar bedroeg volgens opgave van het
C. B. S. het aantal huwelijken in Neder
land 48.126 (v.j. 51.149). Het aantal ge
borenen steeg van 137.226 in de eerste
zeven maanden van 1958 tot 144.920 in
de overeenkomstige periode van dit
jaar, terwijl het aantal overledenen
steeg van 50.812 tot 51.721. Het aantal
immigranten bedroeg in deze periode
19.186 tegen 49.161 in de overeenkom
stige maanden van 1958 en het aantal
emigranten 30.433 tegen vorig jaar 32.521.
1 augustus j.l. bedroeg het aantal in
woners van Nederland 11.359,475.
V'an hetgeen de laatste tyd over de
nozems geschreven is, heb ik buikpijn
gekregen". „De publikaties over het
nozemproblpem hebben de zaak geen
goed gedaan". „Uaten we ons niet van
de wijs laten brengen door de magie van
het gedrukte woord". Aldus reageer
den zaterdag tijdens een in Vught ge
houden bijeenkomst van comité's voor
de nationale reclasseringsdag aalmoe
zenier E. Schraven van het Bossche
huis van bewaring, officier mr. J. Louët
Feisser van de Bredase rechtbank en
dr. J. v.d. Grient, hoofd van de afdeling
Regiem van het gevangeniswezen,
toen het forum waarin zij zitting hadden
geconfronteerd werd met het nozem-
vraagstuk. De directeur van de strafge
vangenis „Nieuw Vosseveld", de heer
Feijen, had méér waardering voor de
voorlichting in de pers. „In één maand
tijd zijn in New York li moorden ge
pleegd door nozems. Het is goed, dat
we geconfronteerd worden met dit kan
kergezwel in de maatschappij", zo
rr.crktc hy met felheid op. Dr. v. d.
Grient sloot hierbij tilings de discussie.
De forumleider liet even later op
nieuw blijken, dat hij de vóórlichting in
de pers weinig kan wa. .deren, nl. toen
het ging over het (lichtvaardig in
vrijheid stellen van gestoorden. „We
horen alleen van de mislukkingen. Je
hoort ook alleen van machines die neer
storten", zei hij laatdunkend. Toen ech
ter de organisatie van de Nationale Re
classering ter sprake kwam, vond men
de pers weer goed genoeg voor de pu
blicatie van de afdelingssecretariaten...
In het eerste deel van de bijeenkomst
had dr. v.d. Grient onder de titel „Wij
passen allemaal goed op" in de vorm
van een dialoog met een reclasserings-
iAlof.
ÏÏlllMllimilllllllllllllllllMllllilllMlllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllHlltHllllllflIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllHilillllllltlllllllllllllllll1
collectant een overzicht gegeven van de
huidige strafexecutie waarbij men
tenuitvoerlegging mede dienstbaar
maakt aan de terugkeer van de delin
quent in de maatschappij en van het
werk van de reclassering. De heer C-
Laken, adjunct-directeur van het Natio
naal Bureau voor Reclassering, deelde
mee, dat Brabant en Limburg wat de
opbrengst van de collecte betreft onder
aan op de lijst staan. In één Brabantse
gemeente: Maarheze, is het nog nooit ge
lukt om een collecte te houden en voor
dit jaar is het ook in Oisterwijk en Wan-
roy nog niet voor elkaar.
In de Fokkerfabrieken bij Schiphol
zaterdag tijdens een korte plechtigheid
een luxe versie' van dc „Friendship" aan
de directeur-generaal van de burger
luchtvaart van Perzië, generaal-majoor
I Stodakh, in aanwezigheid van de am
bassadeur van Perzië, overgedragen. Dfi'
ze „Friendship" is bestemd voor de Sjah
van Perzië, die opdracht heeft gegeveb
dit toestel voor hem te bouwen na zijd
officieel statiebezoek aan Nederland. In-
vlieger A. P. Moll is vandaag in de loop
van de dag met het keizerlijk vliegtuig
naar Teheran vertrokken.
Dinsdagmiddag 22 september half
drie zal de heer W. J. van der Byl gf'
installeerd worden tot rector van ge
katholieke academie voor lichamelijk®
opvoeding te 's-Hertogenbosch. De heer
van der Bijl zal de heer A. J. Vervoorj
in dit ambt opvolgen. De installatie z®{
geschieden door de president-curatm
van de academie, prof. mr. W. C. T?
van der Grinten. Na afloop van de
plechtigheden zal een receptie worden
gehouden.
