Nieuwe Schiedamsche Courant | 1959 | 22 september 1959 | pagina 2

Nieuw

Problemen van universiteiten

academisch studiejaar

en hogescholen

Lerarentekort voornaamste
zorg op O., K. en W.

T

Im

1

Wij luisteren naar

J-M-

Prof. Woerdernan
onderscheiden

Prof. Bottema
onderscheiden

Maatregelen met tijdelijk karakter
„Uiterste poging

in salariskwestie

125 MILJOEN

voor investering
in hoger onderwijs

/llkmlo

VB

Wij kijken naar

Pracht handen

Vier miljoen voor
natuurreservaten

Miljoenen voor
studentenhui svestin g

Studietoelagen
7.5 miljoen meer

Cursussen kernenergie
en electronic a

DINSDAG 22 SEPTEMBER 1959

PAGINA 2

Het nieuwe academische studiejaar is, zoals gebruikelijk, voor de meeste
Nederlandse universiteiten en hogescholen gisteren, op de derde maandag
van september, officieel begonnen met de rectorale redevoeringen, waarin
het vorige studiejaar de revue passeert en doorgaans enkele algemene
problemen worden behandeld.

petroleum
DE HAARDOUE

zuinig - geen roet - meet warmte

Nieuwe rectorkeuze

MECHANISERING
AUTOMATISERING

NEDERLAND N.V.

Tube95ct Hamea-Gelei

Voor middelbare technici

De avonturen van Kuifje en Bobbie

De zdd/erdch/er on/-
deh/e rdermorgen c/e
d/efs/d/. /Vddr meer
yerondersAe/A, Z/eA c/e
d/ef z/ch g/sZerdyona
Zns/u/Zen eer doos hg,
erd he/ opeereer der
zo??/, hé/ hdzenpdd,
eydn/ eereer yonc/
geen eer/el spoor
Zdn inbrddh

P/ug, Öohbr e nddr
he/ e/herogeophrsch
museum

De Conseryd/or?A/g Zs er/e/
Ze speeheer c/e recherche
Zs er, roor he/ ona/erzoeh

Dus er he/ hor/; De Zdd/tcdch/cr s/oo/
g/s/erdyperc/ oen 77u. 72 c/c zdd/ eer
bemerAZe er Ze/s bgiondersKjemroeqerr
om 7u. hererdm hg z'er d/ensf, onZ-
acA/e. om 7u.Zï c/e yera/er//
ht
ZZA

6oec/!...MddrJ Zs

aer re om /u/r are yercrrrgermg yd er
h</Z b ee/d/c nr 3SA2 eer Doeg onm/odd.

c/Ze mder Ze
rer/rouwen 7

Abso/uuA. A/j' a/oeZ
reec/s 72 jddr trouw
z'er d/ensA,eer /A heb
/rem /er oZ/e AZ/deroq
nergeers gém

7rouwens,
qe/dseyddrde
heefA hef
bee/dje nZeA.
A/oogsAeers
roor een rerzd
me/ddr hor? A
ZeAs beAeAeereer.
(VeeA D, roorcee,
yerzdrneAodr.

AVeerr, muur Dé A Zs
Aoezd/hg/

Dddr heb je trd-

rempe/ ACuZ/je

Dn..wdA deer/A l/rdn deze d/e/sAd/A

De zddh Zs roor ons zo h/ddr
d/s een h/onZje. Z/e/ hrumbdyo -
bec/d/e moeA geheeA eyddrde-
/oos zZ/n...Zh be doe/ c/ddrmee..
geen ge/de/Z/he eyddrde. Den
zerzdnre/ddr heef A dus z'ns/dqr
ges/dgeer.y^ /s yerzd-

Déuge utan
dsc&tetat

D/AboeA moe A
Z z/jer77/cr erroeZ

re/s oyer
ae Arumbdjd 's

ZnsZddn

hee/A z'n
en

Vermaatschappelijking van
studentenleven

In de Aula Major van de universiteit
te Nijmegen legde de scheidende rec
tor magnificus, prof. dr. G. W. Groene-
veld bijzondere nadruk op de relaties,
die gegroeid zijn tussen universiteit en
maatschappij en tussen universiteit en
overheid. Hij merkte o.m. op, dat het
een toevalligheid zou zijn, indien een
gestegen aantal afgestudeerden pre
cies in evenwicht zou zijn en blijven
met de maatschappelijke behoefte aan
academici. Het aanbod immers komt
onder andere invloed tot stand dan
waaruit de toekomstige vraag naar aca
demici voortkomt. Vandaar dat prof.
Groeneveld aandrong op continue pro
gnoses op korte en lange termijn met
betrekking tot toekomstige vraag en toe
komstig aanbod van academici.

Een serieuze selectie in de beginja
ren van de studie leek hem voorts ge
wenst om in de toekomst te voorko
men, dat de universiteit te veel het
tempo van een vakschool krijgt. Met be
trekking tot het studentenleven merkte
hij op, dat ook dit niet ontsnapt aan het
proces der vermaatschappelijking en
dat maatschappij en financiële over
heid reeds langs verschillende wegen
het studentenleven zijn binnengedron
gen. Het studentenleven zal niet de
banden met het verleden abrupt door
mogen snijden, want dit betekent in
feite stijlloosheid. Het blijft noodzake
lijk, dat de student zich een academi
sche levensstijl en geesteshouding ei
gen maakt. Maar prof. Groeneveld
durfde niet te voorspellen, dat de hui
dige studentenvereniging deze alleen
zou kunnen benaderen en verwezenlij
ken. De reeds lang verdedigde „studie
begeleiding" zou, in het persoonlijke
contact, het aspect der academische
vorming eveneens moeten beklemto
nen.

Tenslotte wees prof. Groeneveld er
op, dat er een opmerkelijke band is
gegroeid tussen de universiteit en de
financiële overheid. Het percentage
van het volksinkomen dat overeen
komt met de overheidsuitgaven voor
het totale onderwijs ligt in Nederland
hoger dan in verschillende andere West-
europese landen. Het aandeel van de
staatsuitgaven voor het hoger onder
wijs in de voornoemde totale onder
wijsuitgaven liep van 7 procent in 1937-
1938 op tot 10 procent in 1956-1957. Hoe
wel tal van lacunes in de statistische
gegevens de internationale vergelijking
uitermate bemoeilijken, zal uit het be
perkte cijfermateriaal de voorlopige en
voorzichtige conclusie worden getrok
ken, dat Nederland, wat dit aandeel
hetreft, niet achter ligt op de andere
Westeuropese landen.

Te weinig promoties

Prof. dr. F. J. H. M .van der Ven
heeft het rectoraat van de katholieke
economische hogeschool te Tilburg,
overgedragen aan prof. dr. W. R.
Heere.

Prof. Van der Ven, die releveerde,
dat in het afgelopen studiejaar twee
promoties zijn geschied te Tilburg, leg
de zijn gehoor nog eens de vraag voor

Advertentie

voor
oliehaarden

met het hoogste rendement

hoe het komt dat zo weinigen van de
afgestudeerden (met name ternauwer
nood 5 pet.) te Tilburg zich geroepen
voelen hun studies met een promotie
af te siciten.

De hooggeleerde spreker vroeg zich
af of de normen, die de senaat aan
legt, te hoog of de wetenschappelijke
eisen, die de doctorandi aan zichzelf
stellen, te laag zijn. „Is men van me
ning, dat de opleiding die wij hier ge
ven zo volmaakt is, dat aan de verwor
ven wetenschap niets meer is toe te
voegen, of acht men het verstrekte
geestelijk voedsel zo smakeloos, dat
de appetijt na enkele jaren volkomen is
vergaan? Is het misschien een kwestie
van kosten, of denkt men, nu de docto
randus in de allerhoogste posities wordt
aangetroffen, dat deze oneigenlijke titel
maatschappelijk en financieel hoger
waardering geniet dan de ordentelijke
doctorsgraad? Ik geloof, dat onze afge
studeerden-organisatie haar leden en de
hogeschool een dienst zou bewijzen do'or
eens een diepgaand onderzoek naar op
vattingen en belemmeringen met be
trekking tot het promoveren in te stel
len. Midderwljl zou ik de studenten
willen voorhouden, dat het de academi
cus allerminst onwaardig is enige we
tenschappelijke eerzucht te koesteren
en reeds tijdens de gewone studietijd de
mogelijkheden van een toekomstige
promotie ernstig te overwegen. Men
mene vooral niet, dat goede disserta
ties alleen maar uit een jarenlange
praktijk kunnen voortvloeien. Kiest
men het onderwerp van een doctorale
scriptie met zorg, dan kan onmiddellijk
na het afstuderen veelal daarop worden
verder gewerkt ten behoeve van de
promotie", aldus prof. Van der Ven.

Voor het komende studiejaar kunnen,
als de tekenen niet bedriegen, ongeveer
200 eerstejaars worden verwacht. De
opmerkelijke inzinking van 1951 tot 1951
is men nu wel definitief te boven.

Als de ontwikkeling zich voortzet
en er zijn geen redenen om het tegen
deel aan te nemen zal in 1961-62
het duizendtal studenten worden over
schreden, zo meende prof. Van der Ven.

Ontwikkeling en vernieuwing van de
academische levensstijl van de stu
dent vereisen een sober, maar stijlvol
milieu, zo betoogde prof. Van der Ven,
die meende dat aan de meest primi
tieve eisen in dit opzicht op het ogen
blik niet is voldaan.

Het rectoraat van de rijksuniversi
teit te Leiden is maandag door prof.
dr. H. J. Lam overgedragen aan prof.
mr. J. E. Jonkers.

In zijn overdrachtsrede zei prof.
Lam o.m. dat het civitas-ideaal van
1945, dat o.m. inhield de oplossing van
het nihilistenprobleem door het omvor
men van het studentencorps tot een or
ganisatie welke alle mannelijke studen
ten kan omvatten, tot dusver niet
is verwezenlijkt. Prof. Lam herin
nerde aan het rapport van een sociolo
gische werkgroep waarin wordt ge
steld, dat de studentenmaatschappij
veel te heterogeen is geworden om haar
nog in een gemeenschap te kunnen van
gen. Een federatief systeem zou volgens
spr. de voorkeur verdienen, ondanks de
gevaren.

Prof. Lam vroeg voorts aandacht
voor de wijzigingen welke zich in de
laatste jaren heb,ben voltrokken in
het senaatsbestuur. De senaat als ge
heel is te groot geworden voor de
effectieve behandeling van vele van
zijn taken. Daarom is gezocht naar
een nieuwe organisatievorm, die
thans gestalte heeft gekregen in de
vorming van een praesidium van 12
tot 14 leden, namelijk de rector, de
secretaris, de prosecretaris, de zeven
faculteitsdecanen en 3 tot 5 leden die
voor vijf jaar worden benoemd. Dit
praesidium komt in de plaats van het
versterkt college van rector en asses
soren en het bestaande oude praesi
dium.

Voor de rectorkeuze is voortaan niet
meer de anciënniteit van beslissende
betekenis. Voortaan zal gekozen wor
den naar normen van speciale bestuurs-
bekwaamheid, representatieve geschikt
heid en individuele belangen ten op
zichte van het eigen werk der betrok
kenen. Een rector magnificus kan
voortaan ook desgewenst voor meer
dan één jaar zijn functie uitoefenen tot

WOENSDAG

HILVERSUM I, 402 m. VARA: 7.00
Nws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00 Nws.
8.10 Gram. 9.05 V. d. vrouw. 9.15 Gram.
(9.35-9.40 Waterst.). VPRO: 10.00 School
radio. VARA: 10.20 V. d. vrouw. 11.00
Gram. 12.00 Dansmuz. 12.30 Land- en
tuinb.meded. 12.33 V. h. platteland. 12.38
Pianoduo. 13.00 Nws. en tentoonstellings
agenda. 13.20 Hammondorgel en zang.
13.50 Rep. 14.00 Gram. 14.30 Jazzmuz. met
comm. 17.00 Hammondorgelspel. 17.25
Jazzmuz. 17.50 Regeringsultz. 18.00 Nws.
en comm. 18.20 Act. 18.30 R.V.U.Een
nieuwe kijk op de wereldgeschiedenis.
19.00 V. d. kind. 19.10 Musette-ork. en
soliste. VPRO: 19.30 V. d. jeugd. VARA:
20.00 Nws. 20.05 Promenade ork. en sol.
20.55 Hoorsp. 21.40 Dansork. en sol. 22.10
Tenor en piano. 22.45 Caus. 23.00 Nws.
23.15 Gram.

HILVERSUM II, 298 m. NCRV: 7.00
Nws. en SOS-ber. 7.10 Gram. 7.13 Gewij
de muz. 7.50 Een woord voor de dag.
8.00 Nws. 8.15 Gram. 8.30 Politiekapel.
9.00 V. d. zieken. 9.30 Gram 9.40 V. d.
vrouw. 10.15 Gram. 10.30 Morgendienst.
11.00 Gram. 11.20 Blaasork. 11.45 Orgel
en hobo. 12.30 Land- en tuinb.meded.
12.33 Lichte muz. 12.53 Gram. of act.
13.00 Nws. 13.15 Met Pit op pad. 13.20
Metropole- ork. 13.50 Louise, opera (gr.).
15.30 Clavecimbel en viool. 17.20 Inter-
scholair jeugdtoernooi Haarlem 1959. 17.40
Reursber. 17.45 Meisjeskoor. 18.15 Caus.
18.30 Gram. 18.45 Boekbespr 19.00 Nws.
en weerber. 19.10 Harmonie-ork. 19.30
Radiokrant. 10.55 Gram. 20.00 Heinrich
Schützfeest. 22.00 Gitaarrecital. 22.15 Ka-
merork. en soliste. 22.45 Avondoverd.
23.00 Nws. 23.15-24.00 Platennieuws.

ENGELAND, BBC Home Service, 330
m: 12.00 Gram. 13.10 Zang en piano. 18.35
Dansmuz. 20.30 Pianorecital. 22.15 Kamer-
muz. 23.06-23.42 Viool, cello en piano.

ENGELAND, BBC Light progr. 1500
en 247 m: 12.30 Nws. en gevar. progr.
13.00 Gevar. muz. 15.00 Fabrieksfanfare
en zang. 15.45 Lichte muz. 17.30 Nws. en
ork. conc. 18.00 Gram. 18.35 Gram. 19.30
Nws. en gevar. progr. 20.30 Nws. en ge
var. progr. 21.30 Nws. en gevar. progr.
22.40 Gevar. progr.

NDR/WDR. 309 m: 12.00 Walsmuz. 16,00

muz. 22.10 Jazz. 22.30 In3tr. conc. 23.15
Gevar. muz. 0.10 Gevar. muz. 1.15 Lichte
muz.

FRANKRIJK progr. III (Nat progr.),
280 en 235 m: 12.05 Ork. conc. 13.05 en
14.10 Gram. 15.10 Ork. conc. 18.30 Gram.
20a.00 Gram. 20.15 Festival v. Salzburg:
Ork. conc. 21.52 Gram. 23.10 Concrete
muz. 23.30 Gram.

Golflengten: 25m67; 31ml0; 41m21;

48m47; 196m2.

woensdag 23 september

22.15 uur - Vatikaanse wetens
waardigheden.

donderdag 24 september

17.00 uur - De sopraan Luise
Loreti voert kamermuziek uit
en lyrische werken. Aan de
vleugel: Anserigi Tarantino.

vrijdag 25 september

22.15 uur - Wat denkt de H. Stoel
over.

(N.B.: Programma-wijziging voor
behouden vanwege actuali
teiten).

Dagelijks:

21.00 uur Gezinsrozenkrans in
het Latijn. (196m middengolf).

Muziekfestival v. Prades: Ork. conc. 16,17
Lichte muz. 17.10 Ork. conc. 18.00 Gram.
18.10 Lekenmoraal en filosofie. 18.30 V. d.
sold. 19.30 en 19.40 Gram. 21.10 Gram.
21.30 Ork. conc. 22.25 Volksliederen.

484 m: 12.00 Gram. 13.15 Gram. 15.15
Mannenkoor. 15.30 Gram. 16.05 Dans
muz. 17.10 Gram. 18.30 Jazzmuz. 18.55
Gram.

NCRV: 17.00 V. d. kind. NTS: 17.30
Jeugdjourn. 20.00 Journ. en weeroverz.
AVRO: 20.20 Sportpanorama. 20.50 De
toestand in de wereld, caus. 21.00 Sep-
tember-song. 21.30-22.10 Rep.

DUITSE TELEVISIEPROGR.
17.00 V. d. kind. 17.20 V. d. jeugd. 17.45-
18.00 V. d. vrouw. (Regionaal progr
NDR: 18.45 Die Nordsehau. WDR: 13.45

Heir und Heute. WDR: 19.25 Mister Pel-

Ork. conc. 17.35 Lichtemuz. 19.30 Dans-vham. NDR: 19.30 Inspecteur Garrett).

20.00 Nws. 20.25 Filmrep. 21.05 Quizprogr.
21.55 T.V.-film.

FRANS-BELG. TELEVISIEPROGR.
19.30 Les Chrétiens dans la Vle Sociale
20.00 Nws. 20.35 Onbekend. 22.05 Lectuur
voor allen. 22.45 Wereldnws.

VLAAMS-BELG. TELEVISIEPROGR.
19.30 Nws. 20.00 Rep. 20.20 Idem. 21.25
Documentair progr. 22.00 V. d. vrouw
22.30 Nws.

BRUSSEL, 324 m 12.00 Gram.
Gram 12.55 Koersen. 13.11 Gram.

12.34
14.45

een maximum van vijf jaar. De secre
taris, die niet noodzakelijk de rector
opvolgt, krijgt voornamelijk de taak
de rector in zijn representatieve taak
bij te staan. De prosecretaris vervult
een groot deel van de secretariële taak.

Numerus clausus bij tandheelkunde

De aftredende rector magnificus van
de Utrechtse universiteit, prof, dr. J.
Jongbloed, die zijn functie overdroeg
aan prof. dr. J. F. Nnboer sprak in
zijn rede o.m. over het ruimte-pro
bleem dat, meende hij, wel niet defini
tief op te lossen zal zjjn.

Het meest schrijnend noemde, prof.
Jongbloed het ruimtegebrek bij de tand
heelkunde, dat dit jaar zelfs geleid
heeft tot het instellen van een numerus
fixus ofwei numerus clausus. Deze
maatregel, hoe gedwongen ook, achtte
hij zeer betreurenswaardig. Weliswaar
is aan de 40 voorlopig teieurgestelden
geadviseerd in Groningen tandheelkun
de te gaan studeren, maar de kans is
groot dat een aanzienlijk gedeelte hier
van nu een andere studie-richting (in
Utrecht) zal kiezen en dat terwijl er
een schreeuwende behoefte aan tand
artsen is.

Een punt van grote zorg is nog steeds
de studenten-huisvesting. Zorg ba
ren ook nog steeds het studierendement
en de effectieve studieduur. Een ver
korting van de studieduur op vele ge
bieden zou een belang van nationale
betekenis kunnen zijn, maar anderzijds,
zo zei prof. Jongbloed, moet primair
gesteld worden, dat de universiteit
nooit gedegradeerd mag worden tot
een verzameling hogere vakscholen.

Wetenschappelijke taak

De rector-magnificus van de gemeen
te-universiteit te Amsterdam, prof. dr.
M. W. Woerdeman, heeft opnieuw zijn
bezorgdheid uitgesproken over het
ruimtegebrek voor het hoofdstedelijk
onderwijs. Prof. Woerdeman, die gedu
rende een reeks van jaren het recto
raat heeft vervuld, droeg aan het einde
van de zitting zijn functie over aan
prof. dr. J. Kok.

Prof. Woerdeman zei voorts o.m. dat,
hoewel het besef is doorgedrongen
dat de universiteiten tekort zouden
schieten wanneer zij niet naast het ge
ven van onderwijs tevens zouden denken
aan oefening van wetenschap en op
leiding van wetenschappelijk nage
slacht, het goed is er op te wijzen dat
in de eerstvolgende jaren het hoger on
derwijs over veel meer bekwame krach
ten zal moeten beschikken dan thans.
Dezen zullen tijdig moeten worden op
geleid. Door het scheppen van gunsti
ge werkvoorwaarden moeten de uni
versiteiten hen aan zich weten te bin
den. Een goede financiële regeling zal
van groo't belang zijn, doch ook dat
voor alle stafleden ruim tijd vrij wordt
gemaakt voor wetenschapsbeoefening.
Deze mag niet hoe langer hoe meer
van de universteiten worden wegge
leid naar extra-universitaire instellin
gen, aldus prof. Woerdeman.

Onderscheiding te Groningen

In Groningen droeg prof. mr. H. J.
Scheltema het rectoraat over aan de
nieuwe rector magnificus prof. dr. I'
J. Bouman. Tijdens deze plechtigheid
werd aan de Engelse geleerde dr. C. S.
Hallpike uit Londen de Guyotprijs uit
gereikt, een prijs die een maal in de
vijf jaren wordt verleend voor de be
langrijkste ontdekking op oorheelkundig
gebied. De prijs is ingesteld ter
ere van Henri Daniel Guyot, die in
1790 het doofstommeninstituut in Gro
ningen stichtte. Prof. dr. E. Huizinga
zette de oorsprong en de betekenis van
de prijs uiteen en schetste de verdien
sten van dr. Hallpike.

De Tede die de aftredende R.M. hield
handelde over „Groentijd en Ontgroe
ning". Spr. ging uit van een onderzoek,
dat hij had toegezegd in te stellen naar
aanleiding van geruchten over mishan
deling van Groningse groenen, die sep
tember 1958 in de pers verschenen. De
ze geruchten bleken gelukkig onjuist
te zijn. Het onderzoek leidde spr. ech
ter naar de geschiedenis van do groen
tijd aan de universiteiten van het Ro
meinse keizerrijk. Hij onderzocht ver
volgens de herkomst dezer gebruiken.
De gewoonte om de aankomende stu
dent te plagen schijnt uit het leger te
stammen. Het ontgroeningsritueel
vindt zijn oorspring in de 'mysteriën-
diensten.

In het verslag over het studiejaar
1958-59 stelde de scheidende Rector
Magnificus de belangrijke ontwikkeling
van de universiteit en de uitbreiding
van haar werkterrein centraal.

De R.M. sprak de hoop uit dat in
de toekomst een technische faculteit
zal worden toegevoegd aan de bestaan
de faculteiten. Zij zou op logische en
economische wijze voorzien in de groei
ende behoefte aan afgestudeerden in
de technische wetenschappen.

Delftse bestuursvorm

In aanwezigheid van tal van autori
teiten onder wie de minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen,
mr. J. M. L. Th. Cals heeft prof. dr.
O. Bottema maandagmiddag het ambt
van rector-magnificus der Technische
Hogeschool te Delft overgedragen aan
zijn opvolger prof. dr. 1. Kronig.

De rectoraatsoverdracht, vroeger een
jaarlijkse plechtigheid, ook in Delft, is
thans een schaarse gebeurtenis gewor
den. De laatste, die overigens ook al
buiten de orde was, vond plaats meer
dan tien jaar geleden op 8 januari 1949.

Spreker merkte o.m. op, dat onze re
gering inzake het hoger onderwijs voor
besluiten staat, die meer dan buitenge
wone stuurkunst vergen en een tot de
grenswaarde gespannen verantwoorde
lijkheidsbesef. Over de onvermijdelijke
uitbreiding van het hoger onderwijs
zal Delft in de naaste toekomst wel
gelegenheid krijgen tot de meningsvor
ming bij te dragen.

Over de wijze waarop in onze tijd
een hogeschaal zou kunnen worden be
stuurd is in Delft vaak gedacht, veel
beproefd en tot ontwikkeling gekomen.
Curatoren en senaat werken in Delft
samen op een wijze die naar sprekers
inzicht redelijkerwijs niet': te wensen
overlaat. In Delft is de president-cura
tor de hogeschool waarlijk gaan bestu
deren, steunend op de delegaties hem
gegeven. Spreker hoopte, dat geen wet
telijke regeling de hogeschool zal ver
hinderen de thans welbeproefde con
structie te handhaven.

Kou in Eindhoven

Aan de T.H. Eindhoven constateerde
prof. dr. H. B. Dorgelo allereerst met
vreugde, dat de hal voor de werktuig
bouwkunde, de hallen voor chemische
en fysische technologie met het bijbe
horende hogedruk-Iaboratorhim, de
hal voor de groep elektromechanische
componenten van de afdeling der elek
trotechniek en he. voor de verwarming
van al deze gebouwen bestemde ketel
huis juist op tijd zijn klaargekomen, zo
dat vandaag in de nieuwe hallen het
onderwijs voor het vijfde semester en
de praktika kunnen aanvangen. Ge
vreesd wordt echter, dat bij het intre--

den van het koude jaargetijde de warm-
teaanvoer uit het ketelhuis nog niet zal
kunnen geschieden.

Prof. Dorgelo sprak de hoop uit, dat
ook deze koudevrees beschaamd zal
w.-den. Het docentencorps is van 2u tót
44 hoogleraren is gestegen. De weten
schappelijke staf omvat thans 99 man.
Het totale aantal personeelsleden is
van 30 tot 515 gestegen. Tengevolge
van de enorme zuigkracht van de in
dustrie en andere instanties zijn ver
scheidene plaatsen nog niet bezet. De
beperktheid van de salarisschalen en
het woningprobleem spelen daarbij
een rol.

Het aantal nieuw ingeschreven stu
denten bedroeg aan het begin van het
vorige cursusjaar 241; dit aantal liep
in de loop van de cursus op tot 308.
Van de 246 ingeschrevenen van de cur.
sus 1957/1958 lieten zich in 1958 212
ofwel 86 pet. voor dc tweede maal in
schrijven, zodat het totale aantal inge
schrevenen 520 bedroeg.

Ondanks het opbouwwerk heeft het
onderwijs, dat voor de afgelopen vier
semesters was voorbereid en aangekon
digd, regelmatig plaatsgehad. Intussen
is aan de minister van O. K. en W.
een voorstel gedaan om een aantal
nieuwe opleidingen in te richten, nl.
voor natuurkundig ingenieur, voor
wiskundig ingenieur en voor bedrijfs
kundig ingenieur, voor doctorale exa
mens in de v^iskunde, de natuurkunde
en de scheikunde en voor het baccalau-
reaatsexamen in 'een of meer der af
delingen. Prof. Dorgelo meende voor
deze voorstellen een groeiend begrip
te kunnen constateren, vooral vanwege
hun principiële achtergrond.

Oefencolleges in avonduren

B\j de overdacht van het rectoraat
van de Nederlandsche Economische
Hoogeschool te Rotterdam maakte de
aftredende rector, prof. H. W. Lam-
bers gewag van een statistisch onder
zoek, dat is gedaan naar de studie
duur, die voor de normale student tegen
de zeven jaar blijkt te liggen. De se
naat heeft een aantal maatregelen ge
nomen in de hoop de studieduur te be
korten. Ten tweede zal nog meer aan
dacht worden gegeven aan het begelei
den van de studie met oefencolleges,
waardoor de toegang tot de stof voor
de student wordt vergemakkelijkt.

Vervolgens wijdde de rector een be
schouwing aan de positie van de werk
student. Naar aantal zijn de werkstu
denten in de studie te Rotterdam een
belangrijke groep. Het kwam besturen
de colleges en senaat voor dat ge
tracht moest worden aan deze groep
een contactpunt in de hogeschool te bie
den door het invoeren van oefencolle-
ges in de avonduren gedurende de pro-
paedeuse en kandidaatsstudie. Degenen
die van de/e faciliteiten gebruik wil
len maken, zuilen zich hebben te ver
staan met de studentendecaan, omdat
de hogeschool meent, dat juist voor
deze groep het samenstellen van een
studieprogramma op grond van per
soonlijke omstandigheden waardevol is.

Het rectoraat werd overgedragen aan
prof. dr. J. H. van Stuijvenberg.

Advertentie

BABY ZEPHYR

de allerbeste voor baby

Advertentie

i

HAARLEM TEL [phone]

Tijdens de overdracht van het recto
raat van de gemeentelijke universiteit
te Amsterdam, in de aula van die uni
versiteit, heeft dr J. H. Wesselings, se
cretaris-generaal van het ministerie
van Onderwijs. Kunsten en Weten
schappen medegedeeld, dat de aftreden
de rector magnificus, prof dr. M. W
Woerdeman is benoemd tot comman
deur in de orde van Oranje Nassau.
In de toespraak die hij aan deze mede
deling vooraf liet gaan, memoreerde de
secretaris-generaal, dat met 't aftreden
van prof. Woerdeman het eerste meer
jarige rectoraat aan deze universiteit
is afgesloten. ,,De verwachting van de
universiteit, die bij de overdracht van
het; rectoraat onder woorden werd ge
bracht, dat u, in samenwerking met alle
andere instanties grote daden zoudt ver
richten, hebt u in de nu achter ons lig
gende zes jaren in vervulling doen
gaan", aldus dr. Wesselings.

Adverte tie

Bij de rectoraatsoverdracht aan de
Technische Hogeschool te Delft heeft
de minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen, mr J. M. L. Th. Cals
meegedeeld, dat H.M. de Koningin de
aftredende rector-magnificus, prof dr.
O. Bottema, heeft benoemd tot com
mandeur in de orde van Oranje-Nas-
sau.

De versierselen behorende bij deze
onderscheiding reikte de minister aan
prof, Bottema uit aan het einde van
een toespraak, waarin hl' de scheiden
de rector-magnificus huldigde voor al
hetgeen hij in zijn negen-jarige ambts
periode voor het hoger onderwijs in het
algemeen en voor de Technische Hoge
school te Delft in het bijzonder heeft
gedaan.

De minister noemde prof. Bottema eeri
grootmeester van de taal, die bovendien
beschikte over een stuurmanskunst,
waarmede hij het schip van de senaat
telkens weer behoedzaam wist te lood
sen tussen de scyila van overspannen
vernieuwingsdrang en charybdis van
vermolmde traditie.

(Van onze Haagse redactie)
De begrotingspost voor de aankoop
van natuurterreinen is voor het komen
de jaar verhoogd tot 4 miljoen gul
den. Minister Cals zegt in de toelicht
ting op zijn begroting dat deze verho
ging noodzakelijk is om de achterstand
in te halen en te voorkomen dat nog
meer natuurschoon in ons land verlo
ren gaat.

->•>

Van onze Haagse redactie)

Dc voornaamste zorg vaa de minister
van O.K. en W. is ook in het komende
jaar ongetwijfeld het vraagstuk der
voorziening van de verschillende tak
ken van onderwijs met bekwame leer
krachten en de bouw van een voldoen
de aantal scholen. De minister zegt in
de toelichting op zijn begroting dat in
de komende jaren bijzondere maatre
gelen nodig zuilen zijn om, met name
bij het VHMO aan de moeilijke situatie,
waarvoor het lerarentekort hem plaatst,
het hoofd te bieden. Een factor van gro
te principiële betekenis is echter dat
deze maatregelen als noodmaatregelen
van een duidelijk tijdelijk karakter moe
ten worden beschouwd. Een betere be
loning van extra uren, het verlenen
van dispensatie voor oudere onbevoeg
de leraren en de vrijstellingen van mi
litaire dienst zullen door nog andere
maatregelen worden gevolgd. Mr. Cals
hoopt nog voor de mondelinge behande
ling van zijn begroting aan de Kamer
hiervan een overzicht te kunnen geven.

Hij blijft er verder naar streven spoe
dig een oplossing te brengen in de sala
riskwestie, waarvan de urgentie en de
belangrijkheid het nieuwe kabinet ertoe
hebben gebracht een uiterste poging te
doen om met de organisaties tot over
eenstemming te komen.

Ook bij het ULO is het aantal onder
wijzers niet voldoende om de nodige
plaatsen te bezetten. Het blijkt boven
dien dat vele onderwijzers, die in het
bezit zijn van een of meer ULO akten,
de voorkeur geven aan een plaats bp
het gewoon lager onderwijs boven een
bij het ULO. De minister overweegt hoe
het corps ULO onderwijzers verder kan
worden versterkt.

Ter bevordering van een aan de ge
wijzigde omstandigheden aangepaste
ontwikkeling van het onderwijs zal het
rijksschooitoezicht worden uitgebreid,
zodat de inspecteurs meer gelegenheid
krijgen voor studie, oriëntering en over
leg. De minister heeft tevens een hoger
bedrag kunnen uittrekken voor subsi
dies aan de paedagogische centra.

Uit een globaal investeringsschema
voor het Hoger Onderwijs tot 1970
blijkt, dat in de komende jaren met in
vesteringen van ca. 150 miljoen per
jaar rekening moet worden gehouden.
Hierbij is nog geen rekening gehouden
meteventuele investeringen op grond
van de adviezen van de commissie
spreiding hoger onderwijs en van de
commissie spreiding technisch hoger
onderwijs. Minister Cals is, gezien de
ze cijfers, verheugd dat op de begroting
I960 reeds een bedrag van meer dan
125 miljoen voor investeringen kon wor
den uitgetrokken. Het vereiste tempo is
echter nog niet bereikt.

Voor verschillende investeringen van
de r.-k. Universiteit te Nijmegen is op
de begroting een bedrag van ruim
15% miljoen uitgetrokken. Er komt
o.a. een universeel laboratorium' voor
de faculteit der wis- en natuurkunde en
een laboratorium voor famacologie en
fysiologie. De bijdrage in de kosten van
een nieuw hogeschoolgebouw te Til

burg wordt geraamd op 2 miljoen gul
den.

Voor de.G.U. te Amsterdam, waar
aan, naar de minister verwacht, bin-
nen afzienbare tijd rechtspersoonlijk
heid zal worden verleend, is de rijks
bijdrage voor investeringen verhoogd
van 5 miljoen in 1959 tot 11,7 miljoen in
1960. De bestaande personeelsbezetting,
die is «chtergebleven b(j die van de
rijksuniversiteiten, zal worden uitge
breid.

Het wetsontwerp dat de subsidiëring
van de bijzondere universiteiten en de
financiering van de G.U. te Amster
dam regelt, zal binnenkort worden her
zien.

In 1960 zullen opnieuw zeer belangrij
ke bedragen worden besteed voor ver
betering van de studentenhuisvesting.
In Leiden komt een nieuw studentenflat
voor 144 studenten. In Groningen,
Utrecht en Delft zullen nieuwe studen
tenhuizen worden gesticht. Alleen al
voor Delft is hiervoor 1,35 miljoen uit
getrokken.

Eveneens zijn op de begroting van
O.K. en W. bedragen uitgetrokken voor
het Anne Frankhuis en het Hospitium
te Amsterdam, een tweede hospitium
te Eindhoven en voor studentenhuizen
in Nijmegen, Rotterdam en Tilburg.

De post voor rljksstudietoeiagen en
renteloze voorschotten op de nieuwe O.
K. en W. begroting is aanzienlijk ver
hoogd. Voor 1960 is gerekend met een
stijging van 7,5 miljoen. Voor degenen
die een opleiding voor de akten M.O.
volgen aan een der Universiteiten kan
nu in het bedrag van de toelage ook re
kening gehouden worden met de kosten
van levensonderhoud en niet alleen
zoals vroeger met de kosten die di
rect met de studie samenhangen.

De minister zegt in zijn toelichting
dat de propaganda voor het werven
van toekomstige leraren en onderwij
zers het aant?' iRnvragen om een stu
dietoelage in /Iet geringe mate heeft
doen stijgen.

Aan de hogere technische school te
Amsterdam (Plantage Muidergracht)
en de HTS te Dordrecht zal zo spoedig
mogelijk een applicatiecursus worden
ingevoerd voor opleiding van middel
bare deskundigen in de kernfysica en
de kernenergie. Op deze cursus zal ge
legenheid bestaan voor bijscholing van
werkkrachten, die werkzaam zijn in de
industrieën. Tevens zal een variatie
worden aangebracht op het leerpro
gramma voor het vierde studiejaar van
de studierichtingen werktuigbouw, che
mische techniek en fysische techniek.

In verband met de ontwikkeling van
de automatisering en de toepassing van
elektronica zal aan de HTS-en te Am
sterdam en Heerlen een applicatiecur
sus elektronica en meet- en regeltech
niek worden gegeven. Tot invoering
van een dergelijke cursus op de HTS
te Dordrecht is reeds besloten.

Een en ander blijkt uit de toelichting
op de begroting van O. K. en W.

door HERGE

by Uifgovorij Casterman

WAÏ-KKK

MOCO