De criminaliteit in Afrika neemt toe
als gevolg van de
c
Zakelijkheid hij liet
maatschappelijk werk
Niet in strijd met een
christelijke benadering
f.
D
Redt eersti
de anderen
Niet meer primitief, nog niet beschaafd
Onaanvaardbaar
antwoord
J
Bijzonder gezinswerk en jeugdzorg
Overgrootmoeder
heeft lak aan
IJzeren Gordijn
Khroesjtsjev
naar Peking
Uit de pers
J
DINSDAG 29 SEPTEMBER 1959
PAGINA 7
-door-
ERIK VERG
FRANS WEST-AFRIKA
guinea\
WMmm
waar warmte helpt,
helpt PHILIPS Infraphil beter
denk daaraan ook bij rheumatiek en verkoudheid
Prijzen: 29«75 en 37.50
sringj
tiljoenen I
Communistisch China
bestaat 10 jaar
S.R.O.I. in Ermelo
vijftig jaar
BUITENLANDSE
KRONIEK
Vernieuwde prediking
Nike-bataljon in
Frankrijk gevormd
i door
InMARGUERITE BOURCET
Belastingwijziging
In Indonesië
De ontwortelde miljoenen
David Kemajou, de voorzitter van
de wetgevende vergadering van
Kameroen,, ontving mij op zijn
kantoor in het parlementsgebouw van
Yaounde. Schrijfbureau, telefoon, land
kaarten aan de muur: er ontbrak niets,
wat bij een modern kantoor hoort. Voor
mü zat een man in een welgesneden
costuum, die uitstekend Frans sprak en
zeer gefundeerde denkbeelden ontwik
kelde over de toekomst van Kameroen,
dat op 1 januari 1960 een zelfstandige
staat wordt.
Mijn aandacht werd enigszins afge
leid, omdat ik mij trachtte voor te stel
len, hoe deze man er uitgezien zal heb
ben, toen hij, gehuld in de golvende ge
waden van een hoofdman, drie dagen
en drie nachten waakte bij de schedels
van de voorouders. Want dat heeft hu
gedaan, toen hij na de dood van zyn
vader het ambt van hoofdman in Ba-
zo overnam.
Onder de Afrikanen in regering, be
stuur, wetenschap en techniek zyn er
maar zeer weinig, die niet in twee we
relden tegelijk moeten leven, in het oer
woud en in de „beschaafde" wereld.
Deze benamingen heb ik niet zelf be
dacht: zij worden algemeen gebruikt
en niet alleen door Europeanen Men
hoeft de radio maar aan te zetten of
een krant open te slaan, of telkens ont
waart en beluistert men de spot en de
superioriteit van de stedeling tegenover
de „bushman".
Palmwijn uit een koeiehoorn
Op een zondagmorgen stopten wij,
mijn Hamburgse gastheer en ik, bu een
nederzetting in het oerwoud van ooste
lijk Nigerië. Ik wilde tot iedere prys
eens palmwijn drinken.
De oudste van de kraal stuurde een v
longeman de palmen in. Hij kwam met
een uitgeholde kalebas weer beneden.
Wij ging6"1 in een kring bij elkaar zit- reusaChtige reclameplaat op een marktplein in Nigerië. Nadat men een bevolking, die geen kleren droeg, moeizaam
ten. Naast ons lagen tussen rwee heejt bijgebracht, dat ze wel gekleed door het leven moeten gaan, maakt men in een reclame voor een drank gebruik
talr0 Om "ons"1 heenltondende vrouwen van het in Afrika onbekende effect van de bekoring van spaarzame kleding.
en kinderen. Naakt, op kralenkettingen
■■■Ippa
,y4
X
en oorringen na.
De oude schonk de palmwijn in een
koeiehoorn en telkens nam hij, voordat
hij een van ons de hoorn aanreikte, zeil
een slok om aan te duiden, dat de wti"
goed en gezond was. Onze krlJ£ T
er uitgezien hebben als een tëltening
uit een oud prentenboek. Het jaar 1959
was vergeten.
Toen reed ons een reusachtige Ame
rikaanse auto voorbij, die °ns 1]?
de stofwolk hulde. Een uur later kwa
men we deze auto opnieuw teg®"-
stond voor een andere kraal. Een nee
gezin was uit de wagen geslapt, de man
in een donker costuum, tot boven aan
toe dichtgeknoopt (geen enkele blanke
zou zich bij een temPerat3mpp,n kie
graden in de schaduw zo £o"neelkle-
den) en de vrouw en de kinderen in
vrolijke witte en Europese jur
zo wonderlijk goed passen bp de ^w
huid. Zij hurkten naast hun halfnaakte
fimilieleden OP de grond en aten met
hun vingers °fufu" (pap uit yamswor-
tel) uit een gemeenschappelijke scho
tel.
Deze aanblik was als een symbool
voor de tegenwoordige toestand van
Afrika
De Europese inzichten omtrent huwe
lijk en liefde moeten de van ouds
her overgeleverde gebruiken verdrin
gen. Veel, maar niet alle leidende Afri
kanen geven op dit punt een voorbeeld.
Het trouwen van slechts een vrouw
geldt als „beschaafd". Dat men haar
niet moet kopen, maar uit liefde moet
trouwen, is een zeer afgelegen doel,
dat pers. radio en reclame,- voorlopig
tevergeefs - voor de Afrikanen aan
lokkelijk proberen te maken.
De „sex" doet zijn intrede
Met reclame-campagnes voor nagel
lak, reukwatertjes en moderne snuiste
rijen ja zelfs voor dranken, doet de
Xx" zijn intrede in een samen eving,
die iets dergelijks tevoren met kende.
Te Cotonou, in Dahomey, kreeg ik
een hotelkamer, die uitzag op een open
luchtbioscoop. Er hing een broeiende
hitte. De kamer was ponder ventilator
of air-conditioning en het lawaai uit de
bioscoop was zo hevig, da' er fT?
Den niet viel te denken. Ik ging der
halve bij het raam zitten en keek toe.
Het was een Amerikaanse film De
toeschouwers verstonden er geen
woord van. Zij reageerden uitsluitend
op de taal van de beelden. Als de hoofd-
heel niet heeft plaats gehad. En trou
wens", zo besloot Anwana, „een ver
oordeling volgens het Britse recht
wordt door niemand als onterend be
schouwd".
Ik stelde Anwana de klassieke vraag:
„En wat dunkt u van de godsdienst?"
Anwana lachte: „Christenen zijn wij
alleen op zondag.
Alsof deze woorden een illustratie
van node hadden, maakte ik in Winne-
ba (Ghana) het grote „Deer Hunt Fes
tival" mee. „Deer" betekent eigenlijk
hert, maar omdat er in West-Afrika
geen herten zijn, wordt het hier ge
bruikt voor „antilope". Het is dus het
feest van de antilopcnjacht.
Op een zaterdag, bij het krieken van
de dag, breken de lijfwachten van de
koning op om een antilope (vroeger
AFRIKA
Equator
NIGERIA
JBADAN
GHANA
tMonrtvtg
Advertentie
PHILIPS
Het is nog geen 50 jaar geleden, dat vrees is zeker niet in strijd met een
een Vincentiaan een achterstraatje, christelijke benadering,
waar hij een gezin moest bezoeken, in-
rende met de uitroep: „Vincentius". Nu
personen over de volle breedte van het
doek sentimentele blikken naar elkaar
wierpen of elkaar smachtend in de ar
men vielen, brulden de toeschouwers
van plezier. Als er geschoten werd, on
verschillig op wie en waarom, ging er
een ovatie op. Er brak een stortbui
los Niemand verliet de bioscoop. Er
werd juist zo lekker veel geschoten.
Op enkele uitzonderingen na worden
hier alleen de allergoedkoopste meest
al Amerikaanse films vertoond. Het zijn
bijna allemaal films over de misdaad. In
Europa breekt men er zich het hoofd
over, of dergelijke films misschien ge
vaar opleveren voor de jeugd. Hier ver
toont men ze onbezorgd voor volwas
senen, die in hun intellectuele ontwik
keling niets anders zijn dan kinderen.
De criminaliteit neemt toe als gevolg
van de „civilisatie". Men zou ook net
zo goed kunnen zeggen: als gevolg van
de ontworteling. Met de directeur-
hoofdredacteur van een klein krantje
heb ik eens zitten praten over tovenarij
en fetisjen.
„De Juju (dat is het verzamelbegrip
voor alle heidense magische voorstel
lingen) is een grote zedelijke kracht
geweest", zei Anwana. „Zolang ieder
een nog bang was voor de juju, kwam
er geen diefstal en geen echtbreuk
voor. Een fetisj in een tuin bood vneer
bescherming tegen dieven dan een heei
dozjjn nachtwakers.
Rechtspleging is belachelijk
De beschaafde rechtspleging is be-
lacheljjk. Opgesloten kun je worden.
Nu, en wat zou dat? Tijd speelt bu ons
toch geen rol. En aan primitieve le
vensomstandigheden zijn onze mensen
gewend. Integendeel, in de ge.vangems
hoeven ze niet eens meer zelf hun kost
je op te scharrelen.
Er zijn nog altijd twee vormen van
rechtspleging. De meeste vergrypen
worden volgens de „Native Law and
Custom", naar 's lans wijs en eer,
door onze eigen rechters berecht Maar
het systeem werkt niet meer. Vroeger
had men geen getuigen nodig. Geen en
kele verdachte zou de moed hebben ge
had onder ede een leugen te vertellen;
de wraak van de goden zou at te ver
schrikkelijk zjjn geweest. Tegenwoor
dig liegen ze alsof het gedrukt staat.
En als de uitspraak van de rechter hun
niet aanstaat, gaan zij in beroep by een
hoger gerecht, waarin blanken zitting
hebben of in Europa opgeleide Afri
kaanse rechters. Zij nemen een advo
caat en die bewijst, dat de diefstal, die
Volgende aflevering
^De naargeestige miljoenen^
was het een mens) levend te vangen.
In triomf wordt het dier dan naar het
paleis van de koning gebracht.
Bij de kleurenpracht en het tempera
ment van deze stoet lijkt zelfs de car
navalsoptocht van Keulen een alledaag
se onderneming. In het paleis van de
koning bevindt zich een tempel. Daarin
trekt zich de koning, die tegelijkertijd
opperpriester is, met zijn onderpries
ters terug. Op barbaarse wijze wordt
de antilope gedood en Het bloed van het
dier wordt over liet gebeente van de
voorvaderen uitgegoten.
Tot aan de zondagmorgen is de hele
stad één grote dansende, trommelende
massa, 's Zondagsmorgens komen dan
allen weer samen voor de godsdienst
oefening in de kerk. De dienst wordt
geleid door de koning annex heidense
priester, want hij is bovendien nog pre
dikant by de Methodisten.
In Monrovia, de hoofdstad van Libe
rie, liet ik mij eens op een avond aan
lokken door het pakkende ritme van de
tam-tam. Ik kwam in een donkere
ruimte, waar honderd of meer mensen
met vertrokken gezichten aan het dan
sen waren en enkele trommelaars als
wilden op het hout en de gespannen
huiden beukten. Ik was in een kerk bij
een godsdienstoefening.
Wat is heidens, wat is christelyk?
Wat is primitief, wat is geciviliseerd?
De missiescholen hebben een deel van
de Afrikanen, slechts een klein deel,
het lezen, schrijven en rekenen bijge
bracht. Dat ging de hoofden in. Zij
poogden ook christenen van 'e ma
ken.
Alles krioelt door elkaar
Nu krioelt alles door elkaar: de oude
goden, de voorvaderen, de koningen,
Jezus'en de nieuwe leiders.
Het teken van de uiterluke waardig
heid van een opperhoofd is een grote
parasol.
Ook het staatshoofd van Ghana,
Nkrumah, houdt zijn redevoeringen on-
de^een grote parasol.
Maar ook het altaar van de katho
lieke kathedraal van Accra staat onder
een grote parasol.
Onbegrijpelijke tegenstellingen staan
naast elkaar:
het geloof op zondag aan de verlos
sing door Christus
en de vrees van iedere dag voor de
vervloekingen van de tovenaar.
Het Heilige Avondmaal
en het werkelijke mensenoffer.
Dat alles en nog veel meer bestaat
naast elkaar, tegenover elkaar en door
elkaar heen.
„Wij bevinden ons in een gevaarlijke
toestand", zei mij een Nigeriaanse col
lega. „Wij zijn over het geheel ge
zien niet meer primitief en nog met
geciviliseerd".
„Ontworteld dus?"
„Precies".
(Copyright De Tijd-
Hamburger Abendblatt)
De route van de reis die Erik Verg door Afrika heeft gemaakt.
Het dorpje, Kieinensee ligt maar 500
meter 'van Grossensee. Maar om er te
komen moet men een 100 km reizen.
Want Kieinensee ligt in West-Duitsland
en Grossensee in Oost-Duitsland. En
het dichtstbijzünde controlepunt ligt 50
km van Kieinensee. Wie dus naar Gros
sensee wil, moet twee maal die vyftig
kilometer afleggen.
Maar de 84-jarige Maria Becker had
daar helemaal geen zin in. Ze wilde by
haar 78-jarige neef in Grossensee al
leen maar een kopje koffie drinken. En
daarom besloot overgrootmoeder Bec
ker om de kortste weg naar Grossensee
te nemen, dat wil zeggen onder het
prikkeldraad van het üzeren gordijn
door.
Ze liep dwars door de tien meter
omgeploegde strook aangelegd door
de communistische autoriteiten om even
tuele voetsporen gemakkelijk terug tc
vinden cn ging bij haar neef op visi
te. Geen enkele Oostduitse grenswacht
had haar in de gaten.
Maar de terugreis verliep minder for
tuinlijk. Ze werd nog voor ze het prik
keldraad had bereikt door de Oostduit
se politie aangehouden Twee uur lang
werd ze ondervraagd. Maar zelfs de
communisten achtten de 84-jarige over
grootmoeder niet staatsgevaariyk en tot
verbazing van de voorbijgangers aan de
westelijke kant van het prikkeldraad
hield een Oostduitse politieman heel ga
lant het prikkeldraad voor mevrouw
Becker omhoog, zodat ze er in tweeër
lei opzicht zonder kleerscheuren af
kwam.
Premier Khroesjtsjev van de Sovjet-
Unie vertrekt vandaag per vliegtuig
naar Peking, waar de tiende verjaar
dag van het communistische regime
wordt gevierd, zo meldt U.P.I.
Het feit, dat tien jaar geleden de
Chinese communisten aan de macht
kwamen, is gisteren herdacht met een
grote byeenkomst in de nieuwe ver
gaderzaal van het Nationale Volkscon
gres in Peking.
Meer dan tienduizend personen uit
alle lagen van de bevolking verzamelden
zich „om de schitterende resultaten en
de grote solidariteit van het Chinese
volk in de afgelopen tien jaar te loven",
zo meldde het persbureau Nieuw-China.
Lioe Sjao-Tsji, voorzitter (president)
van de volksrepubliek, verklaarde dat
het Chinese volk „vastbesloten is ons
grondgebied van Taiwan (Formosa),
Penghoe, Quemoy en Matsoe te be
vrijden".
Het hoofd van de speciale Russische
delegatie in Peking, Mikhail Soeslov,
die tevens secretaris is van het centrale
comité van de Russische communis
tische partij, las gisteren de boodschap
voor van premier Khroesjtsjev. Deze
beloofde, dat de U.S.S.R. door „eeuwige
vriendschap" met communistisch-China
verbonden zal blijven.
houdt hij de naam van het gezin ge
heim. Daarin zag prof. dr. F. J. Th
Rutten, zoals hjj zei in zijn voordracht
op de gisteren in Utrecht gehouden
Studiedag van de Katholieke nationale
stichting voor byzonder gezinswerk en
jeugdzorg, een symptoom van een
nieuwe geest. Die geest wordt echter
geblokkeerd in de onmaatschappelijke
buurt, waar de mensen geen deel heb
ben aan de gesprekken van de samen
leving. Onze toegankelijkheid voor de
mensen van allerlei stand is duidelijk
toegenomen en de idee, dat iedereen
een evennaaste is, moet in de hele sa
menleving worden uitgeplant.
Prof. Rutten weidde dan uit over de
gedragingen van onmaatschappelijken,
die hun eigen levenspatroon hebben en
zich buiten de grote maatschappij voe
len staan. Van "wat buiten hun leefmi
lieu, gebeurt, trekken zjjzich niets aan.
Hun apathische houding is wellicht te
verklaren uit hun onvermogen om de
verwachtingen van de grote maatschap-
py te realiseren. Zij verwachten niet
veel van het leven en kunnen moeilijk
zeggen, wat zij wensen. Ten opzichte van
voldaan zijn of onvoldaan treft men op
merkelijke verschillen aan. Bij sommi
gen is er een geneigdheid om het le
vensgedrag te veranderen, hetgeen ont
staan kan door belangstelling voor het
onderwu's van hun kinderen of door hun
verzet tegen afwijkingen van het ge
drag van mensen in de buurt. In gezin
nen met grote solidariteit is die be
reidheid het hoogst. In een hecht gezin,
dat ook in die buurten voorkomt, leeft
de enkeling in een zekere relatie, die
zijn zelfrespect versterkt.
De mensen uit een a-sociale buurt
zien op tegen levenspatronen, die hun
worden opgelegd. Het cultuurpatroon,
dat men hun wil geven, moet aller
eerst zeer eenvoudig zijn en aansluiten
bij hun concrete levenssfeer. Verder
willen zij ervaren, dat zij ondanks hun
anders zijn als persoon toch worden ge
acht. Om de vermaatschappelijking uit
te breiden, zal bij hen, aldus prof. Rut
ten, een nieuwe hiërarchie van sociale
relaties moeten worden opgebouwd.
Pleidooi voor zakelijke
grondslag
Het betoog van drs. J. A. Stalpers,
dirècteur van het nationaal bureau van
de stichting over de interne opzet van
het werk, was vooral een pleidooi voor
een zakelijke grondslag van het maat
schappelijk werk. Het verlangen naar
een nationale bundeling van alle orga
nen, die zich ermee bezig houden, kwam
niet voort uit streven naar katholieke
machtseenheid, doch om gezamenlijk
een all-round plan te maken, teneinde
de geestelijke nood in zijn veelheid te
benaderen. Men moet met eikaar tot
een afspraak komen over hetgeen ge
daan wordt. Ook omwille van het ge
sprek met de rijksoverheid kan het goed
zijn, dat landelijk de hoofden by elkaar
gestoken worden. Dit is evenzeer ge
wenst ten aanzien van research en op
leiding.
Van het plukken van het toeval moet
men komen tot een weloverwogen plan.
„Maak een goed lopend bedrijf", zo
spoorde de heer Stalpers de plaatselij
ke instanties aan, waar immers het
Een en ander wil niet zeggen, dat het
werk naar een straffe schablone moet
geschieden. Zo kon de heer Stalpers
zich goed voorstellen, dat de vormen
voor de verschillende delen van ons
land anders gekozen worden. In het
noorden en oosten met een sterk ge
mengde bevolking zou het misschien
goed kunnen zijn, dat in het praktische
maatschappelijk werk als groepen of
buurthuizen mensen van verschillende
levensrichtingen, zoals in een dorp, bij
elkaar komen.
Drs. M. G. v.d. Geld, secretaris van
de Nationale Raad voor maatschappe
lijk werk, sprak over samenwerking
met derden.
Donderdag zal de school voor serve
officieren der infanterie, gevestigd in de
Jan van Schaffelaarkazerne te Ermelo,
haar vijftigjarig bestaan vieren. Zij is
te Amersfoort opgericht als „school voor
vaandr' 's". Duizenden reserve-officieren
der infanterie ontvingen in de afgelopen
halve eeuw hun opleiding in dit insti
tuut.
De viering van het jubileum zal de
gehele donderdag in beslag nemen.
Opneming in deze rubriek is niet
noodzakelijk een beicijs van in
stemming
Wij lezen in De Bazuin:
Het programma voor het nieuwe sei
zoen 1959-1960, dat de K.R.O. dezer da
gen openbaar heeft gemaakt, geeft in
menig opzicht reden tot vreugde en te
vredenheid. Vooral inzake de godsdien
stige uitzendingen heeft men ernstig
gestreefd naar een nieuwe vormgeving,
die tegemoet komt aan wat de laatste
tijd in vele katholieke kringen gedacht
en gehoopt werd. Zo is een nieuwe ru
briek ontworpen onder de titel „Actuele
Geloofsproblemen", te verzorgen door
Prof. Dr. H. J. H. M. Fortmann, presi
dent van Dijnselburg. De Vespers-uit
zending is beperkt tot de eerste zonda
gen der maand; op de andere zondagen
leest en becommentarieert Prof. Dr.
Renckens S.J. het boek Isaias. De jonge
ren krijgen een godsdienstige zaterdag
avondrubriek, o„Jer leiding van rector
J. M. E. Keet. En ten leste maar niet ten
minste: er komt een soort theologische
aethercursus voor leken, waarin dit jaar
door specialisten de theologie van de
schepping behandeld zal worden, en wel
op dinsdagavonden om de veertien da
gen. Al met al is er dus aanleiding te
over, om de K.R.O. met deze nieuwe
plannen geluk te wensen, hetgeen wij
hierbij dan ook gaarne en van harte
doen.
Men zal zich herinneren, dat wij in
onze aflevering van 24 januari jl. nogal
uitvoerige kritiek op de godsdienstige
uitzendingen van de K.R.O. te horen
hebben gegeven, op basis van een onder
onze lezers ingesteld onderzoek. Het
verheugt ons, dat de K.R.O. in het pro
gramma waarin zij de nieuwe plannen
werk plaatselijk gerealiseerd moet wor- =- ----- -
den. Brave katholieke bezwaren tegen i aandient, ï^eageert^op^on^ publicatie,
planmatigheid en zakelijkheid, omdat
het hart alleen zou moeten spreken,
noemde hjj katholieke dwalingen.
De heer Stalpers is van oordeel, dat
idealisme altijd nog het beste gediend
is met rekenende hartelijkheid en ver
wees naar de uitspraak van prof. dr.
Walgrave O.P., dat de actie der katho
lieken dikwyis in vijf tijden verloopt.
Eerst stelten zij zich een vaag omschre
ven doel, vervolgens richten zij op dat
doel onaangepaste middelen. Dan mis
lukken ze, daarna beschuldigen ze de
boze wereld en tenslotte onderwerpen
zp zich aan Gods voorzienigheid.
Ook leest men, zo ging de heer Stal
pers voort, zo dikwijls in jaarverslagen
over resultaten, flie onzichtbaar zijn,
maar dat God weet, wat er in de har
ten is gebeurd. Het betrachten van
wel waardiger dan zij het deed in de
K.R.O.-gids van 31 januari jl. Het blijkt,
dat de diverse wensen en bezwaren,
welke toenmaals ten aanzien van het
godsdienstig radiobeleid naar voren zijn
gekomen, onderwerp zijn geworden van
herhaalde bezinning bij de programma-
leiding.
-S>e Bezuin geeft vervolgens de visie
var, de programmaleiding uitvoerig
weer, maar tekent hierbij aan dat zij de
ze visie niet overal deelt. Toch is het
blad dankbaar en constateert:
De K.R.O. heeft de uitgebrachte kri-
Toen President- De Gaulle van
Frankrijk op 16 september zijn
plannen onthulde voor de toekomst
van Algerije, stelde hij mtdrukkelyk
vast, dat de Franse Republiek onder
géén beding zou gaan onderhandelen
over het lot van de Algerunen met het
Algerijnse Nationale Bevrijdingsfront,
het F.L.N., of met de zogenaamde voor
lopige Algerijnse regering die door het
F.L.N. gevormd werd. De Gaulle heci*,
tegenover de Algerijnse rebellen een
reeds vroeger gedaan aanbod herhaald.
Hi; heeft hun „de vrede der dapperen"
aangeboden. Zij werden in staat gesteld
om op min of meer eervolle voorwaar
den te capituleren. Maar het F.L.N. en
de voorlopige Algerijnse regering wor
den door Parijs geenszins als represen
tatief beschouwd voor het Algerijnse
volk, en het bewind van Ferhat Abbas
kan door Frankrijk nooit worden er
kend. Als men deze feiten voorop stelt,
is het duidelijk dat er in het antwoord
van de rebellen op De Gaulle s vei kla
ring bitter weinig aanknopingspunten
zitten voor een akkoord tussen het
F.L.N. en Parijs. De rebellen hebben
de denkbeelden van De Gaulle niet for
meel van de hand gewezen, maar het
komt in feite wel op een volledige af
wijzing neer.
De standpunten van de beide partijen
in het Algerijnse conflict staan wel zeer
ver van elkaar. De rebellen eisen vol
ledige onafhankelijkheid, en inderdaad
heeft De Gaulle in zijn plan de theore
tische mogelijkheid van een verlening
van onafhankelijkheid aan de Algerij
nen opengelaten. Maar volgens de Gaul
le zou die onafhankelijkheid slechts kun
nen gegeven worden, als het Algerynse
volk zich daarover „in vrijheid" zou
hebben uitgesproken. Een dergelpkc
uitspraak (in de vorm van een referen
dum) zou bovendien slechts plaats kun-
nen vinden na do
daadwerkelijke
terugkeer van do
vrede, dat wil zeg
gen „wanneer er
een dusdanige
toestand is be
reikt, dat in het
verloop van een
jaar geen tweehonderd personen meer
het leven hebben gelaten in hinderlager
en bij aanslagen."
Maar De Gaulle heeft ook gezegd, da',
hij een eventuele Algerijnse uitspraak
voor onafhankelijkheid „ongelooflik en
rampzalig" zou achten, en dat de chaor
niet te overzien zou zjjn. De Franse pre
sident maakte bovendien het voorbe
houd, dat de olie van de Sahara, welk
gebied door de rebellen als Algerijns
wordt beschouwd, veilig gesteld moes'
worden.
De zogenaamde voorlopige Algerijn
se regering van Ferhat Abbas ge
niet de steun van de Arabische
landen, en het bewind is reeds door
niet minder dan 17 staten erkend. In de
Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties heeft vorige week de ge
delegeerde van Saoedi-Arabië het voor
de rebellen opgenomen, toen de Alge
rijnse kwestie aan de orde kwam. De
uitspraken van deze woordvoerder wa
ren voor Frankrijk dermate beledigend,
dat de Franse delegatie bij de V.N. uit
protest de vergaderzaal verliet. Overi
gens was de toon van de Saoedi-Arabi-
sche spreker heel wat feller dan de
toon van het gisteren gepubliceerde
antwoord van de rebellen op het plan
van De Gaulle. Ook de president van
Tunesië, Bourguiba, is wat gematigder
in deze kwestie dan de vertegenwoordi
ger van koning S„oed. Bourguiba koes
tert nog altijd de hoop, dat hjj een be
middelende rol kan spelen tussen de
„voorlopige Algerijnse regering" en Je
regering van Frankrijk. Tenslotte heeft
hij zelf ook de onafhankelijkheid voor
zyn land weten te bevechten, en hij
heeft de relaties met Frankrijk sinds
dien niet volledig verbroken.
Bourguiba droomt nog altijd van de
Maghreb, een bondgenootschap dat ge
vormd zou worden door Tunesië, Alge
rije en Marokko. Maar het denkbeeld
van de Maghreb heeft weinig weer
klank gevonden bij Ferhat Abbas, wiens
regering veel meer verwantschap voelt
met Saoedi-Arabië en de Verenigde
Arabische Republiek van President
Nasser, welke twee staten een uiterma
te vijandige houding tegenover Frank
rijk plegen aan te nemen.
7;rh neerge- komstige status van het land. De Al-
2 doch zich naar aanleiding daarvan S gerynen zouden kunnen opteren voor
wéér eens met verheugend resultaat be- ..een volledige verfransing van Alge-
kaar (aak en 0n de verwach- j "Je met een volledige gelijkheid van
zonnen op haar t a P___, I rechten, waarbij de Algerijnen toegang
zouden hebben tot alle politieke, admi
nistratieve en rechterlijke functies cn
tot alle openbare diensten, met het
recht om te wonen en te werken op het
hele grondgebied van de republiek".
Het is niet denkbaar, dat het Algerijn
se volk, als het eens in vrijheid over
zjjn lot zou kunnen beschikken, cjeze
oplossing kiest, en het idee is ook niet
aantrekkelijk voor de meeste Fransen
in Frankrijk, die niet overspoeld willen
worden met Algerijnen. De meeste
Franse voorstanders van „integratie"
hebben van die integratie een andere
voorstelling; De Gaulle's opvatting van
dit begrip gaat hun veel te ver. Het is
ook geen oplossing die de Franse pre
sident zelf werkelijk voorstaat. Zyn
eigen voorkeur gaat uit naar de derde
mogelijkheid die hjj de Algerijnen heeft
geboden: een Algerije dat autonoom
zou zijn, maar dat nauw verbonden zou
blijven met Frankrijk binnen de Fran
se gemeenschap. Maar van dit denk
beeld willen de „colons", de in Algerije
wonende „Europese Fransen" niets we
ten.
De Algerijnse oorlog duurt al bijna
vijf jaar, en zowel De Gaulle als Ferhat
Abbas zouden de strijd gaarne beëin
digd zien. Maar de rebellen zijn niet be
reid tot wezenlijke concessies. Zij ne
men een standpunt in dat voor Parijs
ten enenmale onaanvaardbaar is. Door
het antwoord van de rebellen op De
Gaulle's voorstellen van 16 september
is de impasse niet doorbroken.
tingen die katholiek Nederland in al zijn
geledingen van zijn omroep heeft.
Frankrijk heeft zijn eerste Nike-ba
taljon gevormd, zo heeft de Franse
luchtmacht in Parijs bekendgemaakt.
De Nike is een Amerikaanse supersoni
sche luchtdoelraket, die van de grond
wordt afgeschoten. Het bataljon zal
spoedig operationeel zijn en in West-
Duitsland gelegerd worden als onder,
deel van het eerste tactische luchtcom-
mando van de NATO-strijdkrachten
Zoals bekend worden ook de Nederland'
hun ten laste wordt gelegd, in het ge-'se strijdkrachten met Nikes uitgerust.
„De lente van 1870," bekende de hertogin van
Alengon. „zou een van de mooiste herinneringen
van myn leven blyven." En dat is te begrypen.
Die lente immers betekende voor haar een her
wonnen gezondheid, een gelukkig huwelijk, een lief
kindje, een uitstekende familiegeest, Rome, het ont
luiken van de natuur en van haar jeugd.
Maar de vreugde was van korte duur. Een tra
gedie kwam haar wreed verstoren.
Een onweersnacht in mei 1870, Bliksemflitsen,
striemende regenvlagen. Het paleis Farnese, een
doolhof van donkere, bijna lege vertrekken met de
gebrekkige inrichting van een ballingsoord. Een reus
achtige kamer waarin het kaarslicht de duisternis
vermocht te verdrijven. Op een bed het reeds
verstijfde lichaam van een kind: de enige dochter
van de koning en koningin van Napels, in enkele
uren tyds weggerukt door een geheimzinnige kwaal,
waarvanmen nooit zou achternalen of het een be
roerte dén wel een vergiftiging was geweest.
De koning, met de armen over elkaar, kon zijn
3T\ T v„O^Tiv-v li rri rr/xL-ni ral H
35
Te Rome was hy nog maar in het eerste sta
dium: „Sophronia, je zou kunnen leven
Later, te Vincennes, zou hij zijn gebed herhalen
als een wezenlijke en directe oproep tot opstanding:
„Sophronia, je zult leven
En nog later als een kreet van berusting, opge
weld uit een gebroken hart, als een bekentenis tot
het geloof in de eeuwige zaligheid, die zij zich had tranen niet bedwingen. Marie' Sofie ligt geknield,
verworven in het vuur: „Sophronia, je leeftverdoofd van smart door deze plotselinge slag. In
Toen de Goede Week voorbij was, keerden de het halfduister, een samengeschoold groepje, diep
hertog van Nemours en zijn dochter naar Engeland bedroefd en overstuur.
terug" a Dan de aankomst van de beeldhouwer D'Epinay
De hertog en de hertogin van Alengon bleven voor- men in heeft laten halen om een afgiet-
lopig achter. Italië liet hen met los. In afwachting soj te maken van dat meisjesgelaat, waarvan de
van een mogelijke terugkeer naar Frankrijk altijd trekken bij het aanbreken van de dag door de dood
hypothetisch, maar vurig begeerd schenen zy veecjs zouden zijn vertekend. Het plotseling opsprin-
aanvankelyk zelfs plannen te hebben zich blyvend „en van de moeder die hoort, „dat men gips moet
te vestigen in dat subtropische land waar de jonge gjeten op de ogen van haar kind." De woor-
vrouw kennelijk in haar element. ,was. denwisseling om haar ervan te overtuigen, „dat de
De ex-soevereinen van Napels, m het paleis ar- wimpers niet uitgerukt zullen worden". En ten-
nese, verleenden hun vaag gastvrijheid. slotte het heengaan van de ongelukkigë moeder
Ook Mathilde verbleef er. Zij was nog het echte die niet kan aanzien wat er gaat gebeuren met het
„Musje" van vroeger. Tussen de bude Romeinse gezichtje van haar dochter, waarop de glimlach
muren, ver van „Posenhofen'\was het ^kwintet °.00r altijd is uitgewist.
Enkele dagen later namen de hertog en de her
togin van Alengon afscheid van Rome.
Voor Marie Sofie hadden troostwoorden geen zin
De Wittelbachs kenden tegenover de smart maa:
één houding: zich opsluiten in een stilie wanhoop.
En zou het niet wreed geweest zyn met de blo
zende prinses Louise, rond en stevig als cfcn appel,
der zusjes byna weer herenigd, eendrachtig en
levenslustig zoals vroeger. Samen beleefden zij ei
de Romeinse lente: het zorgeloze geflaneer in het
zachte avondlicht, de rozen en de zonsondergang
op de Monte Palatino. het vloeibare zilver van de
fonteinen, de nachtelijke feesten van de bedwel
mende luxe der paleizen.
„Het doet mij genoegen te horen, dat je in Rome
goede dagen beleeft," schreef de hertog van Ne- onder haar dak te blyven, nu haar eigen kind
mours op 8 mei aan ziin zoon. was?
Maar niet alleen kiesheid was de reden van dat
overhaaste vertrek. Nog een ander motief zette de
hertog van Alengon ertoe aan. Hij kendo nu de
angstaanvallen waaraan zijn jonge vrouw bloot
stond Met grote verschrikte ogen was zy getuige
geweest van het afschuwelijke drama, dat haar
geluk bruut kwam verstoren. Heimelijk vreesde zy,
dat het lot dat haar zuster had getroffen, tenslotte
ook haar zou treffen.
Ditmaal zetten zy koers naar „Possenhofen
Als een stralende echtgenote zou zij terugkeren in
naar geboorteland. Met trots zou zij haar familie
haar kind laten zien.
Het werd een heerlijke reis, afgewisseld door korte
uitstapjes in Noord-Italië. De schoonheid van de
kunst werd haar hier geopenbaard. In Florence zag
zij de ingetogen vrouwenfiguren van Botticelli, in Ka-
venna kwam zij diep onder de indruk van de ner-
innering aan Dante, voor wiens literaire gaven zij
later een grote bewondering zou koesteren. En
in Verona raakte zij zij een bezoek aan een museum
zo in vervoering voor een bepaald schilery, dat zy-
in gemijmer verzonken de tijd vergat en de
trein miste.
Bij een ander oponthoud op deze poëtische
deed zich een gebeurtenis van heel andere aard
voor. Daarmee verlaten wij opeens de persoonlijke
sfeer om ons op historisch terrein te begeven.
Die gebeurtenis had in feite niet alleen hun eigen
lot kunnen veranderen, maar zelfs van historisch
belang kunnen worden. Had de hertog van Alengon
de stap gezet, die van hem verwacht werd, dan
zouden de gevolgen wellicht tot op de dag van
heden merkbaar zijn geweest.
Het Spaanse volk, dat twee jaar lang onder het
vruchteloze republikeinse beleid van zijn dictator,
generaal Serrano, niets dan onrust had gekend, wilde
een nieuwe heerser. Het had echter geen lust konin
gin Isabella II terug te roepen, die destijds met ge
weld was afgezet. Het verlangde naar een wettige
regering, maar van zijn wettige vorstin wilde het
niets meer weten. Spanje zocht aan de verschillende
Europese hoven naar een prins van koninklijken
bloede die het met de waardigheid van Spaans koning
zou kunnen belasten. De keuze was niet gemakke
lijk.
fWrvyv»» vervolgd)
e Gaulle heeft In zijn plan voor
Algerije nog twee andere moge
lijkheden geopend voor een toe-
De Indonesische regering heeft be
kendgemaakt dat er enkele decreten
zullen worden uitgevaardigd, die wijzi
ging zullen brengen in verscheidene be
lastingbepalingen. De decreten voor
zien o.m. in verhoging van de accyns
op tabak en alcoholhoudende dranken.
