Bejaard
winkelierster
tijdens roofoverval
Officier: Dit type jeugd heeft
geen moraal en vindt de
dood maar een etappe
stierf
N.V.V. acht loon- en prijs
politiek onhoudbaar
Doelstelling wel juist, maar
uitvoering verwerpelijk
wh
heienroode-tip
„Adelborst"
no-iron shirts
fcSTC &S
qS
Peeks Cloppenburg
S.E.R. adviseert ploegen-
arbeid in bakkerijen
Verkoop van vers brood
vervroegen tot negen uur
NUTROMA
Censimr-onderzoek brengt
Hollandia in stille opwinding
V
RIVELLA
Cafetariahouder
de profiteur
Werk ligt stil bij
gat in Wormer
g-K/uvV J't
IN VLAARDINGSE MOORDZAAK
TWAALF JAAR GEVORDERD
„Echtgenoot had tot zijn daad na
rijp beraad besloten
Museum-bezit
geroofd
veel gepraal
f drink:
i 1
Zondag winterdienst
bij het spoor
Nog witter...
stralend wit...
MET PERIODIEK NACHTWERK
'b
b
Hij proeft hetZij weet het
erZT€tlj3r
VRIJDAG 2 OKTOBER 1959
PAGINA 5
Twaalf en tien jaar tegen daders geëist
(Van een verslaggever)
Zelden heeft men afschrikwekkender schildering van verdorven
jonge mensen te aanschouwen gekregen dan de officier van justitie
donderdag voor de Amsterdamse rechtbank gaf van de drie voor
naamste betrokkenen bij de roofoverval op een bejaard winkelier
ster aan de Bankastraat in Amsterdam-Oost. De straffen die hij
tegen hen eiste, waren navenant: twaalf jaar tegen de 24-jarige
Thijs, die de voornaamste en intelligentst handelende figuur werd
genoemd; eveneens twaalf jaar tegen de 28-jarige cafetariahouder
Wim, de uitlokker en de leider op de achtergrond, en tien jaar, met
daarna terbeschikkingstelling van de regering, tegen de 18-jarige
Piet, de dommekracht die met zijn agressieve optreden wellicht de
dood van de bejaarde winkelierster een ernstige hartpatiënte, bij
wie de daders enige duizenden guldens hoopten buit te maken
in de hand heeft gewerkt. Dit is donderdag reeds in een deel van
onze edities bericht. Tegen de 18-jarige Arie, een meeloper met een
ondergeschikte rol in het drama-Bankastraat, eiste de officier van
justitie, mr. L. van de Berg, drie maanden voorwaardelijk met een
proeftijd van drie jaar.
Betere verbinding met
Zeeland
Sm;0"116611 Rot
sluis aankom"; °m uur in Maas"
vertrekt, geconaple'te^e^?1Ster^am
Als er iets verkeerd
bij U valt -
en zuurbrand laait op
uit uw maag...
Eén of twee Rennies nemen
en alle leed is geleden.
Schilder door stroom
gedood
/J#-,
Op de boord Komt t aan
boord uit een stuk
prachtige
mouwlengten.
Studenten-stunt
Van Schokland
naar Kampen
9?
de veredelde koffiemelk van ctlutricicL
Coimnissie-Witsen Elias vordert snel
K&ndeU dan andeU
IhM ÏATlffk
zoifcA- Al^lySPd-ogist.
jnfflfeza.
Loonadministrateur
verduistert f 75.000
Twee jaar met aftrek
In Bergen op Zoom
Schooljeugd veroordeelt
nozemdaad
De aangehouden marco
nist van de „Utrecht"
DIRECTEUR PRINS
BERNHARD FONDS
Voordat men donderdag bij de voort
gezette behandeling van deze zaak aan
het requisitoir en de pleidooien toekwam
werden nog enkele getuigen a décharge
en de verdachten zelf gehoord. Weer
stonden de nozem-achtig geklede gang
sters hun handen ten koste van de an
deren schoon te wassen, terwijl zij el
kaar beurtelings blikken van verstand
houding en woede toewierpen. Vooral
de eafetariahouder met zijn gewichtig
aandoende woordenkeus had nog veel op
het hart. De Officier bracht in herinne
ring hoe in één jaar tijds in het res
sort van het politiebureau-Linnaeus-
straat vijf ernstige misdrijven werden
gepleegd, die alle in zeer korte tijd tot
oplossing kwamen. Vooral hoofdinspec
teur Sanders en zijn rechercheurs wil
de de officier daarvoor lof toezwaaien.
De zaak-Bankastraat kwam in ernst
overeen met de moordaanslag aan de
Kruislaan, waarbij twee jonge gangsters
betrokken waren. De roofoverval noem
de de Officier het misdrijf van de toe
komst, maar hij wilde daaraan voor de
gangsters toch we] alle aantrekkelijk
heid ontnemen. Bij de plannenmakerij
had het „edel kwartet" naar zijn me-
r'ng geen moord beraamd, maar zij
(Van onze Utrechtse redactie)
wintndja-g 4 oktober a.s. treedt de
wintel-dienstregeling in. Doorgaans ple-
„,"er ,blj de overgang van de zomer-
sren P Jenst geen grote wijzigin-
treden in de treindienst en op
WQ -qol maakt de NS-winterdienst
va u geen uitzondering.
vallonr J Yerkeer in het binnenland
zorno^a'i0 Vozende verschillen met de
merdienstregeling te constateren:
h1^awfr^r^g'ng van een betere ver-
ZeelanH 7f" ~6n feestdagen met
Rotter*".™1*?® van de halfuurdienst
de0t^tta„sfLuj^?ai_dagelijks
welke°omrz9 ilaan rijden een trein,
CS vertrekt o uit Rotterdam
werdUmitnw APlsterdam CS-Hoorn
die nm i?™ inleggen van een trein
teneinde enige verbetering te bren
zen en <?t. tdienst tussen Enkhui-
vaarten t lZT WTicn de lactate
en feestdno-on richtmgen op zon-
_n reesmagen twee uur later "estelri
boPotWueirtkds1fen vertrekt de laatste
voorheen Dp J e-en ?ur later dan
Shii ..treinenloop is aange
past bij deze wijzigingen.
deriam?™. ai^de uurdienst West-Ne-
1»n Groningen en terug zul
len met ingang van de winterdienst
conform het standaardpatroon gaan
njden en alle te Meppel en Beilen
stoppen.
Ten behoeve van het forensenverkeer
riA, °p wwkdagen een trein gaan rjj-
vort'r^Tt om 6"58 uur uit Amersfoort
en,om uur in Naarden-
Baarn iDeze trein stopt te
vërsum tn 9 ioUur' v' 7-06 uur> er> Hil-
versum (a. 7.12 uur, v. 7.14). Reizigers
en mertetreh?1iii9it de richtinS Zwolle
Warprirl uit de richting Ede-
gegfven ghn TrAt hierdoor aansluiting
welke om 4° treill naar Amsterdam
vertrekt UUr Ult Naarden-Bussum
Advertentie
Advertentie
En dat is dan eigenlijk het hele verhaal
- verhaal met 'n blij slot voor iedere
lijder aan brandend maagzuur. Neem
ook Rennies. Tienduizenden gingen U
voor en zegenen de dag waarop ze Ren
nies leerden kennen - en waarderen.
hadden er wel over gesproken dat ze
de winkelierster een ,,daaier" of een
„dreun" zouden geven. Alleen de cafe
tariahouder met zijn pogingen om een
pistool te kopen, moet aan moord ge
dacht hebben.
Voor hem werd de inbraak ook op
gezet. Hij had geld nodig voor een nieu
we zaak, en hij met zijn bijna hypno
tische invloed, zijn fluwelen stem en zijn
intellectueel overwicht, dirigeerde Piet
en Thjjs overal heen om diefstallen te
plegen.
Keihard waren de twee jonge gang
sters te werk gegaan. Het was Piet, die
de winkelierster met zijn grote handen
de mond snoerde.
Aan de klap, die Thijs na zou
geven, was hjj niet meer toegekomen.
Thijs had koeltjes geconstateerd dat de
oude vrouw dood was. ,,Dit type jeugd
heeft geen moraal, geen respect voor
de ouderdom en vindt de dood maar een
etappe", zei de officier. „Met hun kil
le, beestachtige berekeningen en hande
lingen zijn zij een gevaar voor de sa
menleving." ti..ijs had geen blijk van
goede wil gegeven tijdens zijn voorar
rest. Piet was een jongen, aan wie zeer
veel gedaan zal moeten worden, wil hij
in het gareel komen. Voor Wim, de stil
le vennoot, de profiteur, de impresa
rio en manager, had de officier geen
goede woorden, behalve misschien voor
zijn intellectuele capaciteiten. Schrikba
rend was het zoals hij zijn tweede Ik
wist te camoufleren. Zijn macht over
de anderen, die de buit van een reeks
diefstallen aan zijn voeten kwamen leg
gen, was wonderbaarlijk. Hoewel hij
dus aan de gewelddadige roof zelf niet
had meegedaan, verdiende hij als mede
pleger en uitlokker een even grote straf
als Thjjs, aldus mr. L. van de Berg.
De verdediger van Thjjs, mr. J. A. B.
Gomperts, voerde in zjjn pleidooi aan,
dat de twee jongens de winkelierster
zeker niet hebben willen doden. De sec
tie heeft' uitgewezen, dat zij een zeer
zwak hart had. Hij achtte dan ook niet
onomstotelijk bewezen, dat de vrouw
ten gevolge van de overval gestorven
is. De verdediger van Piet, mr. H. G.
Th. Keune vond, dat deze half imbe
ciele jongen niet eerst 10 jaar gevan
genisstraf moet ondergaan en dan pas
ter beschikking van de regering moet
worden gesteld. Dat dient veel eerder
te geschieden, in een poging nog iets
van deze simpele figuur te redden. Mr.
H. J. Loman vroe^ voor Arie vrijspraak,
omdat hij diens medeplichtigheid niet
bewezen achtte. Tenslotte vroeg mr Jel-
jer de Jong hetzelfde voor de cafetaria
houder Wim. Wel moet deze verdachte
wegens heling gestraft worden, want hjj
heeft tot driemaal toe de buit van
zijn twee cafetaria-klanten in ontvangst
genomen. Uitspraak 15 oktober.
(Van onze verslaggever)
Het plaatsvervangend hoofd van de
Binnenlandse Hulpverlenings Dienst, de
heer Drent, heeft donderdagmiddag een
bezoek gebracht aan het departement
van Binnenlandse Zaken en daar verslag
uitgebracht over de gang van zaken met
het gat te Wormer, waar overigens sinds
donderdag niemand meer werkt, tenzij
enige archeologen. De bouwput staat tot
de rand met water. De heer Drent heeft
thans het voorstel gedaan cm met stalen
damwanden van twintig meter lengte te
mogen werken. Uit dit voorstel blijken
de ernst en de hardnekkigheid waar
mede men deze zaak aanpakt. Er is nog
even de mogelijkheid geopperd opnieuw
te beginnen, maar dan in het weiland
van de heer Grevers, waar zich een
nauwkeurig gelijkend vijfhoekig gat be
vindt, dat eveneens nog gaaf intact is.
Doch men geeft de voorkeur aan de
oude bouwput. Het departement had nog
geen beslissing genomen. Wel ligt het
in het voornemen om, wanneer de toe
stemming afkomt, alles geheel in „eigen
beheer" te doen uitvoeren.
„Onrechtvaardig voor de werknemers
in de zwakke bedrijfstakken, theoretisch
verwerpeljjk en praktisch onhoudbaar",
dat is het oordeel van het N.V.V. over
de gecombineerde loon. en prijspolitiek
van de regering. De heer A. H. lvloos,
secretaris van het N.V.V. maakte zich
tot tolk van dit standpunt toen hij van
middag op de laatste congresdag van
het verbond te Utrecht het ontwerp-
actie-programma toelichtte. De doel
stelling van de prijspolitiek van de re
gering, aldus de heer Kloos, kan het
N.V.V. onderschrijven, maar het middel
dat daartoe gehanteerd wordt, namelijk
controle op de individuele prjjzen,
noemde hjj verwerpelijk.
Het bezwaar van het N.V.V. tegen
deze vorm van prjjsstabilisatie is van
loonpolitieke aard, omdat ze in wezen
een aantasting van de consumptievrjj-
heid en van de produktiviteit is. In de
praktijk werkt ze bovendien niet omdat
ga®n ondernemer zjjn onderneming laat
jpQersaan, doordat hjj als gevolg van
rip in eidszeëgenschap over de prjjzen
..„„v. ziJn werknemers niet mag
ppl+°geii.' Een ieder begrijpt wat er
„aat gebeuren, aldus de heer Kloos,
die meent dat de lonen „zwart" wor
den verhoogd om de werknemers vast
te houden en op de een of andere ma
nier betaalt de consument toch een ho
gere prys.
Sprekende over de loonpolitiek zei de
heer Kloos, dat het N.V.V. de slag om
de geleide loonpolitiek verloren heeft,
uoor de meerderheid van het Neder
landse volk is het N.V.V. een ander
systeem van loonvorming opgedron
gen. In ons democratisch bestel moet
naar thans mee gewerkt worden, zo zei
ue neer Kloos en dit gebeurt weliswaar
niet met overgave maar wel met. loya-
ti v'U J sluit echter niet uit dat het
y.*v eike keer als daartoe de gelegen-
neid is, de vinger zal leggen op de on
rechtvaardigheid van het stelsel en de
verantwoordelijkheid daarvoor zal zoe-
.9, blJ ken die dit stelsel hebben ge
wild.
Een zeer bedenkelijke kant van het
nieuwe systeem begint zich, volgens de
heer Kloos, reeds duidelijk af te teke
nen. In plaats van de vroegere concre
te richtlijnen is de voor zeer verschil
lende uitleg vatbare aanwijzing be
seffende de gedifferentieerde loonpo
litiek gekomen. Het gevaar dat de toet
sende instanties met twee of meer ma
ten gaan meten is, naar
levensgroot aanwezig.
Toch zijn, volgens de heer Kloos,
de moeilijkheden zoals die zich heb
ben voorgedaan bij de contracten
van de metaalindustrie en de grafi
sche industrie, niets vergeleken bii
wat te wachten staat als de achter-
bljjyers aan de bel trekken. Formeel
gezien biedt de aanwijzing nauwe
lijks een mogelijkheid om in de be
drijfstakken waar de produktiviteit
niet of nauwelijks toeneemt, een ver
betering van de arbeidsvoorwaarden
toe te staan.
Het N.V.V., zo zei de heer Kloos ver
volgens, heeft lering getrokken uit de
jongste recessie. Uit conjunctureel oog
punt is de beheersing van het investe
ringsniveau, volgens hem, waarschijn
lijk van grotere betekenis dan het in
toom houden van de lonen. Hjj drong
er met klem op aan, dat de overheid
met zal schromen alle middelen te ge
bruiken die haar ten dienste staan. Zo
wel fiscale als monetaire en direkt-in-
grijpende maatregelen zoals het
goedkeuringsbeleid voor investeringen
in gebouwen zijn, volgens de heer
Kloos, nodig om het investeringsvolu
me te beïnvloeden.
De 42-jarige constructieschilder W.
van Hoenderdaal uit Rotterdam is don
derdag te Lent bij Nijmegen slachtoffer
geworden van zijn beroep. Hij was bezig
met het verven van een hoogspannings
mast, waarbij hij in aanraking is geko
men met de hoogspanning. De man was
onmiddellijk dood.
Advertentie
een onzer verslaggevers)
rechtbank te Rotterdam
(Van
Voor de
stond gistermiddag een 34-jarige opera
tor uit Vlaardingen, aan wie ten laste
werd gelegd de moord op zijn 30-jarige
echtgenote, gepleegd in hun woning aan
het Mendelssohnplein te Vlaardingen in
de nacht van II op 12 april. De ver
dachte, die reeds een volledige verkla
ring had afgelegd, heeft zijn vrouw één
of meer slagen met een hamer toege
bracht en vervolgens heeft hij haar ge
wurgd. Hierna heeft de man een hon
derdtal slaappillen ingenomen.
De kinderen van het echtpaar, een
jongen en een meisje van resp. zes en
negen jaar, waarschuwden in de mcr-
gen de buren, omdat de ouders niet
waren opgestaan en de deur van de
slaapkamer op slot was. Politiemannen
die de deur forceerden, vonden in de
kamer, waar het drama zich voor een
groot deel heeft afgespeeld, het ontziel
de lichaam van de vrouw en de bewus
teloze man. Deze werd in ernstige toe
stand naar het ziekenhuis vervoerd,
waar hjj na vier dagen pas tot bewust
zijn kwam. Reeds bp het eerste verhoor
heeft de man bekend.
De officier van justitie, mr. B. van
der Meulen, heeft in zjjn requisitor te
gen verdachte twaalf jaar gevangenis
straf met aftrek van voorarrest geëist.
De man had tot zjjn daad na rqp be
raad besloten. In het huwelijk waren
tussen beide echtelieden grote moeilijk
heden ontstaan. De kinderen, die reeds
op bed lagen, hebben van het drama
niets gemerkt. Verdachte heeft de he
vig bloedende vrouw naar hun slaap
kamer gebracht. Pas lange tjjd daarna
heeft hij haar door wurging om het le
ven gebracht.
Volgens het psychiatrisch rapport dat
er over hem is uitgebracht, moet S. vol
komen toerekenbaar worden geacht. In
dit rapport wordt hij intelligent ge
noemd. Zijn persoonlijkheid vertoont
disharmonische trekken.
De vraag van de president, mr. C. W.
de Visser, waarom verdachte juist met
een hamer heeft geslagen, beantwoord
de deze met: „Het was het eerste wat
ik zag". Verdachte verklaarde desge
vraagd spjjt te hebben dat het zo ge
lopen is.
Vervolgens werden drie getuigen ge
hoord, allen leden van het Vlaardingse
politiekorps. Zjj hebben het proces-ver
baal opgemaakt en hun verklaringen
wierpen geen nieuw licht op de zaak.
De officier vroeg verdachte hoe het
mogelijk is, dat zijn vrouw geruime tijd
De studenten van Fides Quaerit In-
tellectum, de vereniging van studenten
aan de Kamper Theologische Hoge
school, gaan van de gedachte uit, dat
het Museum op Schokland in Kampen
thuis hoort. De „groenen" kregen deze
keer de opdracht, de inhoud van het
Museum middels een strooptocht naar
de studentensociëteit in de Cellebroe-
derspoort over te brengen.
In de nacht van woensdag op donder
dag hebben een vijftiental „groenen"
de opdracht uitgevoerd en o.m. een
aantal loodzware ankers naar Kampen
gebracht, waar zjj nu onder bewaking
van de student-suppoost zjjn gesteld en
naar een bordje aangeeft vrije
lijk te bezichtigen zijn „van een tot vijf
uur 's nachts en door „nette mensen".
De Kamper politie heeft de zaak in
onderzoek, en al menen de studenten
hun „grap" te kunnen rechtvaardigen
door te zeggen, dat de Schokkers vroe
ger veelal in Kampen hun laatste le
vensdagen sleten, toch heeft de prae-
ses van het corps in het politie-onder-
zoek reden gevonden om „onder te dui
ken". De studenten zijn bereid, het
gestolen goed terug te geven, doch wil
len eerst van het gemeentebestuur de
verklaring, dat. het museum op Schok
land principieel bij Kampen hoort.
na de hamerslagen bjj kennis is ge
weest en toch niet heeft geroepen. Ver
dachte kon deze vraag niet beantwoor
den, maar bleef bjj zijn verklaring.
„Moord met voorbedachte rade is
het ernstigste feit dat het wetboek van
strafrecht kent. De vrouw van ver
dachte, maar in feite ook het hele ge
zin zijn slachtoffer geworden van zjjn
daad", zo begon de officier zijn requi
sitor. Hjj schetste de tragische loop
van zaken zoals uit de verklaringen is
komen vast te staan. Mr. van der Meu
len besloot: „We hebben deze man niet
in het leven terug gehaald om hem
voor de rest van de tijd op te sluiten".
Desniettegenstaande achtte hjj moord
met voorbedachte rade bewezen en
eiste twaalf jaar met aftrek.
De raadsman van de beklaagde, mr.
J. Leopold, meende te mogen aanne
men, dat de verklaringen van S. juist
zijn, omdat hjj van begin af aan ver
teld heeft, hoe het drama zich heeft
afgespeeld. De conclusie van S„ dat
slechts de dood van beiden een oplos
sing zou betekenen ligt volgens de
raadsman besloten in de structuur van
verdachtes karakter.
„We hebben hier te maken met een
uiterst zielig geval", zei mr. Leopold.
„De man heeft fouten gemaakt, grote
fouten zelfs, maar het is de vrouw die
hem misschien ongemerkt in een
dwangpositie heeft gebracht. Is het no
dig voor deze man, dat hij zo'n lange
tjjd uit de maatschappij wordt verwij
derd? Hij heeft een straf nodig, al was
het alleen maar om zich voor te berei
den op zjjn terugkeer in de maatschap
pij-
De raadsman verzocht de rechtbank,
gezien de feiten die uit het onderzoek
waren gebleken, bij de bepaling van de
strafmaat clementie te betrachten.
Uitspraak 14 oktober.
Bljjkens een advies van de Soeiaal-
Economische Raad over een eventuele
wijziging van de broodbakkerijpara-
graaf van de Arbeidswet 1919, 'is de
S.E.R. van mening dat er redenen zijn
van maatschappelijke aard - zowel so
ciale als economische - die het toe
staan van ploegenarbeid met periodiek
nachtwerk rechtvaardigen. Verkoop
van vers brood zou men dan kunnen
vervroegen. Over het tijdstip is de raad
verdeeld, negen uur en half tien noemt
men.
Een minderheid van de raad acht het
toestaan van ploegenarbeid in een vorm
zoals de meerderheid voorstaat niet
aanvaardbaar. Deze minderheid is van
oordeel, dat dagarbeid als normaal
moet worden beschouwd en dat er zeer
zwaarwichtige redenen moeten zijn om
nachtarbeid toe te staan.
In 1955 heeft de toenmalige staatsse
cretaris van Sociale Zaken, mr. dr. A.
R. van Rhjjn er de aandacht van de
S.E.R. op gevestigd, dat zich bij de
moeilijkheden waarvoor het broodbak-
kerijbedrijf in het kader van de huidi
ge arbeidswet staat, in feite twee as
pecten voordoen. Ten eerste ondervindt
de bedrijfsvoering bjj het bestaande sys
teem van broodvoorziening een sterke
beperking doordat de produktie wordt
samengedrongen tussen vijf uur en half
tien 's morgens en in de grote steden
de bezorging tussen tien uur en half
een. Ten tweede is de sociale positie
van de bakkersgezellen relatief ongun
stig geworden vergeleken met die van
andere arbeiders in fabrieken of werk
plaatsen. De staatssecretaris heeft ver
volgens aandacht gevraagd voor een
aantal andere punten nl. de voortgaan
de automatisering in het bakkerijbe-
drjjf, de ontwikkeling van een nieuw
type brood, dat de eigenschap bezit ge
durende verscheidene dagen zacht te
blijven, en tenslotte de positie van de
kleine onderneming.
De sociaal-economische raad merkt
in zijn advies op, dat de sociale posi
tie van de arbeiders in deze bedrijfs
tak inderdaad belangrijk ongunstiger
is. Dit maakt een verbetering van de
werktijdregeling in het broodbakkerij-
bedrjjt dringend gewenst.
Twee of drie ploegen
De moeilijkheid is echter dat voor de
produktie van grootbrood een tijdsduur
van rond drie uur als gemiddelde no
dig is. Een verschuiving van het aan-
vangsuur van de bakkerij-arbeid tot
een later tijdstip zou tot gevolg hebben
dat de reeds bestaande moeilijkheden,
bjj de distributie van brood nog worden
vergroot. In de drie grote steden ge
bruikt niet minder dan 84 pet. van de
gezinnen de tweede broodmaaltijd des
middags. In vele gemeenten moet het
distributieproces van vers brood zoveel
mogelijk vóór dertien uur zijn beëindigd.
Naar de S.E.R. meent, ligt het voor
de hand dat allereerst wordt nagegaan
in hoeverre het mogelijk is in het brood-
bakkerjjbedrjjf tot ploegenarbeid over
te gaan. Daarbij wordt dan onder het
begrip ploegenarbeid verstaan een zo'
danige werktijdenregeling dat periodiek
ook nachtarbeid wordt verricht. Op de
ze wjjze kan men een betere bezettings
graad van het in het moderne brood-
bakkerijbedrjjf sterk gemechaniseerde
produktie-apparaat verkrijgen, indien
althans een vergroting van de omzet
kan worden behaald. Vele leden van
de raad zjjn van mening dat de nadere
concretisering van een stelsel van ploe-
Advertentie
Advertri.tie
zijn mening,
drink
het
koel
(Van een bijzondere correspondent)
Na ruim drie weken van onderzoek
is de commissie-Witsen Elias reeds ver
gevorderd op het spoor van de illegale
censuur te Hollandia. Ofschoon direct-
betrokkenen als procureur-generaal
mr. Okma en advocaat-generaal mr.
van Beek nog niet door de commissie
zjjn gehoord, is er reeds een groot aan
tal personen verschenen. Hoewel een
drietal residenten, de Apostolische Vi
caris van Hollandia en de autochtone
leider Nicolaas Jouwe zeker opvallen
de verschijningen waren, viel toch het
zwaarste accent van de belangstelling
op de advocaat mr. J. O. de Rjjke, die
de censuurkwestie aanbond met een
publikatie in de Nieuw-Guinea-Koerier.
Behalve een aantal I'.T.T.-ambtena-
ren en een groot aantal personen, die
in de publikatie als gelaedeerden ver
meld waren, is thans ook het lagere
personeel van het parket van de procu
reur-generaal gehoord.
Voorzover er bestuursambtenaren van
de buitenposten gehoord zjjn, is het wel
duidelijk dat het hier ging om een ver
hevigde controle op acties van moge-
lijk-subversieve elementen in de loop
van het jaar 1957. Het onderzoek in de
ze kwestie is echter een tweedehands
onderzoek, want begin 1958 is door gou
verneur van Baal en P. G. Okma paal
en perk gesteld aan een gebruik dat
dreigde te ontaarden.
Het centrale punt van het onderzoek
is dan ook in hoeverre te Hollandia
door de advocaat-generaal mr. van
Beek, die nota bene de zaak voorbracht,
nadien illegale censuur op politiek-on-
verdachte burgers heeft plaats gevon
den en in hoeverre deze censuur, na
dat mr. van Beek door de procureur-
generaal uit zijn werk ontzet was, door
middelbare parket-ambtenaar W. Kah-
le is voortgezet.
De algemene opinie te Hollandia,
waar men de kwestie verstolen maar
met de grootste interesse volgt, is, dat
gouverneur Platteei, die eveneens ge
hoord zal worden, onkundig was van
hetgeen zich op het Parket afspeelde.
In de beperkte gemeenschap van Hol
landia heeft de arbeid van de commis
sie in zekere mate rust gebracht, om
dat het vertrouwen in de integriteit van
het gezag door dit onderzoek hersteld
werd, maar aan de andere kant is de
wetenschap dat elke dag een aantal
personen op een tape-recorder een aan
tal verklaringen aflegt waar anderen
in genoemd worden, niet bevorderlijk
voor een klimaat van rustige arbeid.
Hollandia fluistert.
genarbeid voor het broodbakkerijbedrijf
dient te geschieden in onderling over
leg tussen de betrokken partijen. Een
aantal geeft de voorkeur aan een drie-
ploegenstelsel in plaats van aan een
stelsel van twee. Als overgangsmaatre
gel zouden deze leden het werken in
twee ploegen aanvaardbaar achten.
Bij ploegenarbeid zou de kostprijs
van het brood huns inziens lager wor
den, hetgeen voor individuele bedrijven
een prikkel wordt geacht om te komen
tot omzetvergroting. Om broodoorlogen
te voorkomen zouden de prijzen in over
leg met het ministerie van Economi
sche Zaken moeten worden vastge
steld, zoals dit thans ook het geval is.
De Sociaal-Economische Raad zegt
in zijn advies verder o.m. dat de soci
ale bezwaren die verbonden zijn aan de
arbeidstjjden in het broodbakkerijbe
drijf nog sterker naar voren komen
wanneer hier te lande de plannen voor
een verkorting van de arbeidstijd, met
als eventuele consequentie een vrjje za
terdag, verder zullen worden geconcre
tiseerd. Een ontwikkeling in deze rich
ting mag binnen afzienbare tjjd tege
moet worden gezien. Door een in elk
geval onder bepaalde omstandigheden
moeilijke arbeidsvoorziening van het
broodbakkerijbedrijf komt de goede
functionering van deze bedrijfstak in
het gedrang. Daar het hier om een be
drijfstak gaat die voorziet in een eerste
levensbehoefte, vraagt ook het alge
meen maatschappelijk belang dat een
oplossing voor deze moeilijkheden wordt
gezocht. Het meest voor de hand lig
gend is een oplossing door een verbe
tering van de werktijdenregeling in het
bakkerijbedrijf. De Sociaal-Economi
sche Raad heeft, los van het advies,
aan de Staatssecretaris van Economi
sche Zaken geadviseerd het erkennings
reglement wederverkopers bakkerij-ar
tikelen opnieuw bjj de wet te verlengen
en wel voor een periode van twee jaar.
Advertentie
itsigheid bi) *vat®kou.
ito" in
latiek, k|
in ^ti
een handige r>las|ic HUISAPOTHEEK
MEENK'S POEDERS helpen! Er zijn
Meenk's Poeder^fci hoofdpijn, kies
pijn, hoest, griep,^■arrhee, influenza,
rheumatiek, koortsjpeid bij gevatte kou.
periodieke pijnen ^z. enz. Verkrijgbaar
in etuis met 6 iWeders maar ook in
een handige plastic HUISAPOTHEEK
(met 6 verschillende etuis a 6 poeders),
zonder prijsverhoging. Vraag uw drogist.
jE^ietoea!«Er zijn
;e|^£ icv
"oortsigheidTjij gevatt^Tou,
Jijgbaar
ir«ook in
UI tic priTUCCV
rheuma
ir> e
(Van onze Utrechtse redactie)
Tot twee jaar gevangenisstraf met
aftrek van voorarrest heeft de
Utrechtse rechtbank een 39-jarige loon
administrateur veroordeeld wegens op
lichting en valsheid in geschrifte. In
dienst van een betonmaatschappjj te
Utrecht had verdachte in de jaren 1953
tot begin van dit jaar kans gezien her
haalde malen zich onrechtmatig gelden
toe te eigenen, in totaal tot een bedrag
van f 75.000- Door geknoei met loon-
staten en het opnemen van spaargel
den van de werknemers uit het bedrijf
onder gefingeerde naam wist hjj zich
wekeljjks enige honderden guldens ex
tra te verschaffen. Het ontbreken van
afdoende controle maakte deze langdu
rige fraude mogelijk. Geëist was drie
jaar met aftrek.
De Bergen op Zoomse politieagent
Henk Post, die vorige week zaterdag
avond het slachtoffer is geworden van
agressieve nozems en met een kaak-
fractuur in het ziekenhuis is opgeno
men, ontving van de leerlingen van de
1-t.s. uit Bergen op Zoom donderdag
middag een briefje, vergezeld van een
bloemstuk en een geschenk onder cou
vert, waarmee de jongelui willen getui
gen dat zjj de nozemdaad veroordelen.
De jeugd van de ambachtsschool vreest
dat het publiek „die jongeren van te
genwoordig" over één kam gaat sche
ren en is daar niet van gediend. Voor
de deputatie van de l.t.s. in het zieken
huis arriveerde, was daar al een atten
tie voor agent Post ontvangen van de
levensschool voor jonge arbeiders. De
m.ïn.s. en het lyceum gaan iets doen
in dezelfde geest.
De advocaat van de Nederlandse ra
diotelegrafist van de „Utrecht", die
woensdag in New York is aangehouden
op verdenking van moord, heeft don-
derderdag tegenover de pers ver
klaard dat hjj op grond van zjjn eerste
gesprek met de marconist meende dat
diens onschuld kan worden vastgesteld.
Het voorarrest van zjjn cliënt is ver
lengd tot 8 oktober. De raadsman, mr.
Joseph Fontana wil meer tjjd hebben
om zich in de zaak in te werken.
Een rechtskundige van het Neder
landse consulaat-generaal in New York
leverde kritiek op het feit dat de mar
conist vjjftien uur door de politie is ver
hoord zonder dat hjj bijstand van een
advocaat had gekregen.
De aangehoudene heeft tijdens een
kort verhoor voor een rechter in Brook
lyn gezegd dat hjj niet alles had begre
pen van de terminologie die de poli
tie woensdag bjj zjjn arrestatie had ge
bruikt.
Met ingang van 1 oktober 1959 is be
noemd tot directeur van het bureau van
het Prins Bernhard Fonds de heer H.
Siedenburg te Amstelveen. De alge
meen-secretaris, drs. J. Henrick Mul
der, treedt als zodanig met ingang van
1 januari 1960 af, maar bljjft aan het
Prins Bernhard Fonds verbonden, als
wetenschappelijk adviseur, tevens be
last met de leiding van de cultuur-so
ciologische onderzoekingen n met het
secretariaat van de onderscheiding „de
Zilveren Anjer".
