?s Lands Kroeïek-
Giftige slangen
Klassieke muziek
op de plaat
Moza rt-opn a m e n
van een
en een dwerg
zer
"Jeroen in
HazewxrtiM
San Francisco
a
A
Beecham-herdenking van het
Requiem en drie symfonieën
L
Admiraal Dubbelwit
DE OOIEVAARS
-;tfe
NOVA ET VETERA
Moskou: V.S. houden
inlichtingen over
Discoverer achter
Vanguard „praat teveel
V B
ZATERDAG 10 OKTOBER 1959
-y
VJ
GORDIJNSPIRAAL
WÊÈmim
Liturgische weekkalender
iiiiiiiiiiMiHiiiimuiiiiiiuiiimiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiniiiiiuiiiiiii
im
Sint Nikolaas naar de emigranten Hij komt
niet meer uit Spanje - Actieve banketbakkers
De stoomboot komt niet meer uit
Spanje Hij komt nu uit ..far-away
lands" en vaart voor Nederlandse be
grippen weer naar even ver afgelegen
landen. Dat komt allemaal door een
gesprek van mr. ir. B. W. Haveman,
commissaris voor de emigratie, met
vertegenwoordigers van de Nederland
se banketbakkerij, een jaar of zes, ze
ven geleden. De Ieren vieren overal
ter wereld Sint Patricks day, de na
tionale feestdag. De Nederlanders moe
ten overal ter wereld zo was het
uitgangspunt voor het gesprek van de
emigratiecommissaris met de banketr
bakkerijvertegenwoordigers het Sint
Nicolaasfeest vieren en blijven vieren.
Dat kan. zeiden de banketbakkers, wij
werken mee. En uit dat gesprek groei
de een nationale actie, „Sint Nicolaas
Overzee" genaamd, die dit jaar al voor
de 6e maal in heel Nederland wordt
gevoerd. En elk jaar is er meer belang
stelling voor de actie, die ten doel
heeft de Nederlanders in het buiten
land die typische ingrediënten te ver
schaffen, die nu eenmaal nodig zijn
om het Sint Nicolaasfeest op goed-
Nederlandse wijze te vieren. In het
voorlopige werkplan van het Neder
landse Emigratie-Fonds neemt de sti
mulering van de viering van het Sint
Nicolaasfeest in het buitenland, en na
tuurlijk speciaal in de emigratielanden,
een grote plaats in En ook de activi
teiten van de Nederlandse banketbak
kerij worden daarbij in een goed dag
licht gesteld in enige zinnen, die de
aandacht trekken. Het bestuur van het
Nederlandse Emigratie-Fonds heeft, zo
staat in het voorlopige werkplan ver
meld, samenwerking gezocht met net
Comité tot Viering van het Sint Nico
laasfeest in het buitenland. De naam
van dat comité staat vermeld in de kop
van een op krantenpapier gedrukt
bundeltje Sint Nicolaasliedjes. De aan
dachtige lezer begrijpt al, dat dit bun
deltje wordt verstuurd naar Nederlan
ders in het buitenland. In de Engelse
vertaling van een van de zeven Sinter
klaasliedjes Zie ginds komt de
stoomboot komt nu de stoomboot
niet meer uit Spanje. Dat mag haast
wel symbolisch worden genoemd. Want
de Sint Nicolaas-pakketten komen uit
Nederland en bereiken de emigranten
en andere Nederlanders in den vreem
de via vet afgelegen landen, de „far
away lands".
Men heeft zorgvuldig overwogen
wat een Nederlander in het buitenland
nodig heeft om de sfeér van het Sint
Nicolaasfeest op te roepen. En dat was
niet zo moeilijk. Een banketletter, pe
pernoten, borstplaat, marsepein, spe
culaas, een chocoladeletter en een taai
taaipop mogen bij geen Sinterklaas
feest ontbreken. De Sinterklaasliedjes
kennen de meeste Nederlanders uit het
hoofd maar als steun voor het geheu
gen en als leermiddel voor de kinde
ren mocht ook een eenvoudig bundel
tje Sinterklaasliedjes toch niet verge
ten worden. En met een pakket van
deze inhoud kan nu elke Nederlander
zijn familieleden en vrienden in het
buitenland rond de vijfde december
verrassen. De banketbakkers hebben
in deze een bemiddelende functie. Zij
noteren de bestellingen en incasseren
het bedrag, dat voor Europg, Nieuw-
Zeeland, Nederlands Nieuw-Guinea,
Australië, Rhodesia, Zuid-Afrika, Ame
rika en Canada ruim drieëntwintig
gulden bedraagt en voor de Neder
landse Antillen en Suriname, in ver
band met lagere vrachtkosten, ruim
eenentwintig gulden. En dan worden,
via het secretariaat van het Bedrijf
schap Banketbakkersbedrijf, dat af
rekent met ale administratieve romp-
Slomp, de pakketten verzonden. Die
voor Nieuw-Guinea zijn al weg, de
pakketten voor Nieuw-Zeeland gaan
deze week op de boot en dan volgt in
oktober en november de rest. Bestel
lingen moeten niettemin vroeg worden
opgegeven.
De pakketten die drie kilo wegen,
worden verpakt in blik, plyo-film en
karton. Dat heeft het verpakkingsin
stituut T.N.O. als de beste verpakking
aangewezen. Hoe de inhoud van de
pakketten moet worden samengesteld
om gedurende lange tijd fris te blijven,
heeft het Station voor Maalderij en
Bakkerij te Wageningen vastgesteld.
De prijs van de pakketten lijkt vrij
hoog. Maar de verzend- en verpak-
kingskosten van de artikelen zijn een
niet weg te cijferen, groot deel van de
prijs. De actie loopt. goed. In 1954 wer
den bijna negenhonderd pakketten
verzonden, in 1955 het dubbele, in 1956
2537, in 1957 bijna vijfduizend en het
vorige jaar bijna vierenvijftighonderd.
En de cijfers voor dit jaar, voor zover
bekend, zijn weer gestegen ten opzich
te van 1958. De meeste pakketten gaan
naar Amerika, Canada en Australië.
Er komen zeer weinig klachten binnen
en betreffen, inclusief klachten over
verloren gaan van pakketten, nog niet
een half procent van het totaal aantal
verzonden pakketten. En zolang de
hartewens van een Nederlander in
Chicago, die schreef: „Als er nog een
paar jonge banketbakkers zijn met on
dernemingsgeest laat ze dan in 's he
melsnaam naar Chicago komen. Bin
nen tien jaar zijn ze miljonair"._ nog
niet overal waar Nederlanders zijn, is
vervuld, zal de actie „Sint Nicolaas
Overzee" wel voortduren.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimxxj
liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiixii
Er zijn de laatste tijd verscheidene
Mozart-opnamen van de platen-
persen gekomen, waarvan Sir
Thomas Beecham een belangrijk deel
voor zijn rekening heeft genomen
De voornaamste daarvan lijkt mij de
Fantana-plaat 699 001 CL, die een le
zing van het Requiem vastlegt, uitge
voerd onder leiding yan de grote oude
man met zijn Royal Philharmonic Or
chestra, het B.B.C.-koor en de solisten
Elsie Morison, Monica Sinclair,
Alexander Young en Marian Nowakows-
ki. Men kent de geschiedenis van het
Reauiem en hoe de opdracht die Mo
zart ervoor ontving van een geheim
zinnige zwarte boodschapper het voor
gevoel van de naderende dood in hem
deed opkomen. Hij heeft slechts
tot het Lacrymosa voltooid. Zijn leer
ling Sussmayer heeft het piëteitvol in
zijn geest en met gebruikmaking van
fragmenten van Mozarts hand vol
tooid. Het is inderdaad beter, dat het
werk toch een afgesloten geheel vormt,
dan wanneer het slechts half voltooid
was gebleven. Betreurenswaardig is
slechts, dat Mozart het niet zelf voh
tooid heeft, want daardoor missen wij
wat hij zelf in de laatste stijging en ver
inniging van zijn leven voor muziek bp
de slotdelen van het Requiem geschre
ven zou hebben. Nu kan men er slechts
een vage fantasie over hebben, die ove
rigens niet alleen betrekking heeft op de
onvoltooide stukken van het Requiem,
maar op zijn hele oeuvre, dat welis
waar reusachtig groot is, maar dat bij
zo menig onderdeel de vraag doet rij
zen: wat zou er nog gekomen zijn. als
hii langer had geleefd en verder had
kunnen gaan? Een vraag, die niet al
leen betekent, dat wij uiteraard niet
kennen, wat nief gecomponeerd is,
maar die bet gevoel tot uiting brengt:
hoe >Vid het nog verder kunnen gaan?
Wat hiervan zij, het Requiem is een
der kostbaarste documenten van de
Westeuropese cultuurgeschiedenis en
bi.i het luisteren naar deze opname
krijgt men de indruk, dat hier een
standaarduitvoering is gerealisserd,
die lang op haar evenknie zal wach
ten. Aan dit resultaat ligt natuurlijk
een onvoorstelbaar meesterschap
over de middelen ten grondslag, doch
daarover te spreken Is futiel ten
overstaan van een herschepping, die
de essentie van het werk zo diep
peilt. De opname is deze uitvoering
volkomen waardig. Zij is alleen iet
wat schern in de hoge liggingen der
strijkers. Men zal zijn versterker dus
zorgvuldig moeten afstellen. Het is
een opname, die men in handen van
alle Mozart-vereerders zou wensen.
Een andere Mozart-Beecham op
name, die Fóntana levert, (699 023 CL)
zijn drie symfonieën. de „Pra-
ger" (K.V. 504), de ,-Haffner (K.V.
385) en de ,,Parijse" (K.V. 297). Van de
beide laatstgenoemde bestaat in Bee-
chams lezing reeds een opname op een, r
Philips-plaat. Men heeft ze hier dan nog
aangevuld met de ,,Prager"-symfonie,
die naar mijn- mening bij de drie laat
ste zogenaamde „grote symfonieeën ge
rekend moet worden. Evenals het „Re
quiem" heb ik ook deze uitvoeringen
vergeleken met opnamen van andere
vertolkingen, die bepaald alle hun
kwaliteiten hebben. Ik vond van wat
mij ter beschikking stond alleen de op
name van de Haffner-syïnfonie door
Eduard van Beinum en het Concertge
bouworkest gelijkwaardig aan deze door
Beecham. Boven al het andere wat ik
hoorde steekt Beecham in de drie wer
ken verre uit, in alle ambachtelijke op
zichten waaraan men een vertolking
kan toetsen en dan bovendien in het
verbluffende muzikale begrip, dat uit
dit prachtige musiceren spreekt. Men
kriigt hier op één plaat drie openba
ringen te horen.
openbaring komt het dan toch niet.
Een vriendelijke, aantrekkelijke uit
voering van Mozarts „Posthoornsere-
nadp" in D (K.V. 320) door het Or-
chestre de la Suisse Romande onder
leiding van Peter Maag kan men zich
verschaffen op Decca LW 50107, mu
zikaal en gevoelig, maar ook wel eens
wat weekjes.
Een van die werken, welke ons doen
hufveren bij de gedachte, hoe Mozart
nog verder bad kunnen komen, ware hij
in leven gebleven, is het Adagio en'Fii-
ga in c K.V. 546, die mén kan horen op
de 45-t. Philips 400 120 AE. gespeeld
door geen geringer ensemble dan I Mu
sici. Er bestaat een prachtige uitvoering
van op Columbia door Otto Klemperer
met het Philharmonia-orkest in een gro
te monumentale stijl. Bij de Musici
klinkt het werk, uiteraard in een kleine
bezetting, heel intiem en ragfijn van
stemvoering. Ik prefereer dit laatste,
waarbij men de uiterlijke monumenta
liteit der middelen ontbeert om uit
sluitend geconcentreerd te worden op
de innerlijke monumentaliteit, waar het
om te doen is. Ook dit kan men een
standaarduitvoering noemen L.H.
Advertentie
EEN VOOK l
G E B E D E N B O E K
Advertentie
MAPRO-spiraof is sterk en soepel
en overal in huis te gebruiken.
Voor Uw gordijnen, de was. Uw
garderobe enz.
Enorm practisch, eenvoudig te be
vestigen en te verwijderen.
méér mogelijkheden met
ned. octrooi 74341
Let op de gele bus
„Karn maar op," lijkt de brilslang in aanmlshouding te zeggen!
Van oude tijden af hebben mensen ter lang wordt is een gevaarlijke, even
een afkeer gehad van slangen! Vooral als de Egyptische brilslang (waarme-
giftslangen vond en vindt men maar de dooi: slangenbezweerders op Egypti-
griezelige dieren. sche markten wel wordt opgetreden).
Er bestaan ongeveer 2300 slangen- Vaak treft men de cobra aan met op-
soorten en daarvan is een derde deel geheven bovenlichaam, de halsribben
giftig, waaronder 7 pet. gevaarlijk voor tqt 6 a 7 cm verbreed,
de mens, lezen wij in „Blijdorp-gelui- Af en toe valt de slang uit in de rich-
den", De cobra, die ongeveer twee me- ting van een argeloze bezoeker, die pas-
iiiiiiiiiiii!<miiiiiiiiiiiiiiijjiiiii!iiimiii!iiijiiiiiii!iiiiiiitiii!iiiiiiiiHiiiiiiiiii<iifiiiiiii!i!iiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Iedere reiziger die van Londen naar
Schotland reist komt door het graaf
schap Rutland. Als Engelands kleinste
graafschap, met een oppervlakte van
ongeveer 152 vierkante mijl, is zijn
landschapsschoon engeschiedenis als
die van een miniatuur zijn bijzondere
traditie is in een hoefijzer samengevat.
Zijn meest opmerkelijke persbon was
een dwerg.
Rutland is zo klein dat het slechts
twee echte steden heeft; het bevolkings
aantal bedraagt slechts 7000. Voor het
overige deel bestaat het uit zacht
glooiend landschap, velden en bossen,
heuvels-, beekjes en dorpjes, met hier
en daar het oude landhuis en de land
goederen uit vroeger tijden.
Oakham, de hoofdstad van het graaf
schap, is een aardige stad. Het heeft
een mooie kerk, die dateert uit de 14e
en 15e eeuw en men ziet er nog een
oude schandpaal, waaraan in vroeger
dagen de boosdoeners op het markt
plein werden gestraft.
Maar belangrijker dan dit alles zijn
voor de bezoeker-tiet kasteel en de be
roemde hoefijzers.
In en om het kasteel van Oakham
hebben zich in de middeleeuwen dé be
langrijkste gebeurtenissen afgespeeld.
In de grote eetzaal van het kasteel,
die als een van de mooiste voorbeelden
wordt beschouwd van de binnenhuisar
chitectuur uit de twaalfde eeuw, han
gen de muren vol hoe.fijzers, grote
en kleine, echte en namaak-hoef-
ijzers, zoals het bronzen hoefijzer dat
door Koning George IV werd geschon
ken, en dat ruim twee meter groot is.
De hoefijzers zijn de tolgelden aan
Oakham, betaald door beroemde man
nen en vrouwen in de afgelopen hon
derden jaren.
Volgens de overlevering moet ieder
lid van de koninklijke familie, en iede
re edelman een hoefijzer geven wan
neer hij of zij voor de eerste maal het
kasteel van Oakham binnentreedt.
Twee mijl van Oakham ligt in een
dorpje een prachtig landhuis. In het
dorpje maakte een dwerg zijn debuut
voor Koning Charles I. De dwerg werd
opgediend in een koude vleespastei,
waar bij-op tafel uitstapte. Hij was
slechts 45 cm groot en in livreikleding
gestoken.
Toen hij dertig was had hij een leng
te van 1.C5 meter. Hij stierf tenslotte op
63-jarigo leeftijd dé kleinste én kleur-'
rijkste figuur uit de geschiedenis van
Engelands kleinste* graafschap.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiitiiitniiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiMiiiiHiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiMiiiiiniimiiiiiiiiti
Van Otterloo
Nochtans heeft Willem van Otterloo
met de Wiener Symphoniker op een
ietwat minder volmaakt niveau toch
een heel aantrekkelijke bijdrage gele
verd met een opname in de Philips-
serie ..Musik für Sie" (G03020 L) zo
wel van de „Prager" als van de „Lin-
7er"-symfonie (K.V. 425). Het is eigen
lijk heel goed en in onderdelen soms
ook frappant, maar het is toch over
het geheel genomen oppervlakkiger,
minder gedecideerd van doel en voor
stelling, in klank, in tempi en in ritme.
Het verliest dan ook op sommige be
langrijke momenten spanning, en er
zijn passages die plotseling slap klin
ken in een niet goed geslaagde poging
om de lyriek van het moment te laten
spreken.Daar staat veel dat uitste
kend is tegenover, maar tot een volle
De vooraanstaande Russische ruimte-
specialist Ievgenji Fedorov heeft de
Verenigde Staten er van beschuldigd,
dat zij waardevolle inlichtingen over
hun Discoverer-rakettei. achterhouden.
Hü deed dit in het maandblad „commu
nist", het meest gezaghebbende orgaan
van het Centrale Comité van de Rus
sische communistische partij. Fedorov
zei dat de Discoverer een ..geperfection-
neerder type raket is dan de Verenigde
Staten eerder lanceerden. Hij droeg aan
zienlijk grotere instrumenten met zich
en voerde een groot aantal metingen uit",
Fedorov voegde er aan toe dat dc Ame
rikaanse wetenschapsmensen niets over
de resultaten ervan hebben meegedeeld,
noch iets over dc baan die zij volgden
en de frequentie waarmee hun zenders
werkten.
Westelijke waarnemers zijn van me
ning dat wanneer de Russische verwij
ten juist zijn, de Amerikanen waar
schijnlijk geweigerd hebben inlichtingen
te verschaffen als represaille voor het
feit, dat de Russen dit ook herhaaldelijk
hebben gedaan.
Sivorov, een andere vooraanstaande
Russische geleerde, heeft in de ..Is-
weslia" verklaard, dat de Amerikaan
se geleerden aanyankelijk zeer ge
pocht hebben op de „spraakzaam
heid" van de eerste „Vanguard"
kunstmaan. Deze kunstmaan, die is
uitgerust met zonnebatterijen, zendt
nu al een jaar lang achter elkaar haar
signaal uit. Maar in plaats van een
voordeel vinden de Amerkanen dat
nu een plaag. Zij denken na over mid
delen om de „Vanguard" tot zwijgen
te brengen, omdat deze kunstmaan de
ontvangst van het signaal van andere
kunstmanen stoort, aldus Sivorov.
ZONDAG 11 oktober: Moederschap van
O. L. Vr.; eigen mis; 2 geb. van de 21e
zondag na Pinksteren; credo; pref. van
O. L. Vr.; wit. MAANDAG: Mis van de 2le
zondag na pinksteren; groen. Utrecht en
Haarlem: H. Wilfridus, bisschop-belijder;
mis Sacerdotes; wit. DINSDAG: H. Eduard,
belijder; mis Os justi; wit. WOENSDAG:
H. Callistus. paus-martelaar; mis Si diligis;
rood. DONDERDAG; H. Teresia van Avila.
maagd; mis Dilexisti; wit. VRIJDAG: H.
Hidwig, weduwe; mis Cognovh wit. Utrecht,
Groningen, Den Bosch en Roermond (be
halve in de kathedralen): Kerkwijding;
mis Terribilis); credo; wit. ZATERDAG:
H. Margaretha Alacoque, maagd; eigen mis;
wit. ZONDAG 18 oktober: H. Lucas, evan
gelist: eigen mis; 2 geb. van de 22e zondag
na Pinksteren; 3 geb. v. voortplanting van
het geloof; credo; pref. v. d. apostelen;
rood.
IX
Op de tweede deur stond: EETZAAL.
Een lakei opende de deur en Jeroen
volgde Hazevoet naar binnen. Hij zag
een zaal even groot als de troonzaal,
eveneens met een gouden vloer en zil
veren wanden en met kristallen kroon
luchters waarin honderden kaarden
brandden. Het gehele middenstuk van de
zaal werd in beslag genomen door een
onafzienbare lange tafel met éen tafel
laken van glanzend damast en met zilve
ren borden en vorken en lepels. Gouden
drinkkroezen stonden gereed bij de zil
veren Ijorden, en honderden rode kaar
sen stonden in zilveren kandelaars op
de tafel temidden van prachtige kris
tallen vazen gevuld met bloemen.
„Hier gaan we straks een hapje eten",
zei Hazevoet, die nog steeds plezier
had over Jeroens verbazing.
Ze keerden terug naar de vestibule
van het koninklijk paleis en gingen
binnen, ot liever naar buiten, door een
andere deur waarop stond: PALEIS
TUIN. En daar kwamen ze in dé mooi
ste tuin, welke Jeroen ooit -'an zijn le
ven gezien had. He* water van tientallen
fonteinen klaterde in sierlijke bogen
neer in bekkens van vlekkeloos wit
marmer. En in de marmeren bekkens
zwommen vreemde vissen in alle kleu
ren, met ogen als glanzende edelstenen
en lange vinnen als rijden sluiers of
halfgeopende paraplu's. Het gras van de
perken was donkergroen en zacht als
dons. In de perken bloeiden vreemde,
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiHiiiiiiiiimiimiiiiimHitiiiij
Dezer dagen was het 300 jaar gele
den, dat het stoffelijk overschot van de
in 1658 in de Sont gesneuvelde Neder
landse vice-admiraal Witte Cornelis-
zoon de With, plechtig in de Grote
kerk te Rotterdam werd bijgezet.
Op 29 maart 1599 werd Witte Cornz.
de With te Brielle geboren. Hij nam in
1616, op rijn zeventiende jaar, dienst als
kajuitsjongen op een Oost-Indiëvaarder,
en vertrok naar Java. Na enige jaren
kreeg De With bevel over een schip en
toen Admiraal Piet Hein op zijn merk
waardige tocht uitging om de zilver
vloot te veroveren, werd De With ge
kozen tot kapitein op het vlaggeschip.
In een oorlog, waarin ons land zich
fewikkeld had om Denemarken tegen
weden te ondersteunèh, stelde De
With zich beschikbaar. Hij streed tegen
een overmacht ter zee. Zijn schip ge
raakte op een zandbank en werd door
twee vijandelijke schepen aangevallen.
Twee uur lang beantwoordde hjj het
vuur met onverschrokken koelbloedig
heid. Tenslotte kreeg hij een kogel in
l)et djjbeen. De wond was dodelijk.
Toen viel het schip met zijn lijk de Zwe
den in handen. Dezen bewezen het stof
felijk overschot van de gesneuvelde held
alle eer en leverden het uit.
Te Rotterdam werd Corneliszoon de
With, Admiraal Dubbelwit genaamd,
begraven.
Het praalgraf van Witte de With, dat
in de oorlog zwaar werd beschadigd, is
geheel gerestaureerd en op zijn vroege
re plaats in de Grote Kerk terugge
bracht.
kleurige bloemen zoals Jeroen ze in de
gewone wereld nooit gezien had. Langs
de tuinpaden stonden geurige heesters
in bloei, en aan de bomen hingen de
zonderlingste vruchten, rood en groen
en geel en rose en oranje en paars en wit
met zwarte stippeltjes. Allerlei soorten
vogels, waaronder Jeroen alleen maar
de ooievinken en klaphoentjes herken
de, zongen en floten en tierelierden in
de bomen of zigzagden uitgelaten boven
de boomkruinen. Prielen van glas en
kristal stonden haifverscholen in het
groen, en talrijke kabouters met leren
voorschoten waren bezig het gbas te
maaien en het onkruid te wieden.
,,Je kunt het later allemapl op je ge
mak bezichtigen," zei Hazevoet. ,,We
gaan nu eerst weer naar binnen.".
Ze keerden terug naar de vestibule
en Hazevoet liet Jeroen de rest van
zijn paleis zien, de slaapkamers en de
boterfantstallen en de keuken en de
wijnkelder en de muziekzaal en de ko
ninklijke linnenkamer, totdat het Jeroen
schemerde voor de ogen van alle goud
en zilver en kristal en marmer en ivoor
en zijde en damast. Tenslotte stonden
ze voor de laatste deur in de vestibule,
die met het leitje en de griffel en de
natte spons in het porseleinen bakje.
„Wat is er achter deze deur?" vroeg
Jeroen.
„Dat," antwoordde Hazevoet, „is de
Ga-waar-je-wil-deur. Er zijn maar twee
zulke deuren op de gehele wereld. Ik
heb de ene en de andere bevindt zich
in het huis van de Wijze van Antrim."
„Dezelfde die de kippen terug ver
anderde in mensen, nadat mijn stiefmoe
der het huis in brand had gestoken?"
vroeg Jeroen opgewonden.
Hazevoet knikte. „Dezelfde" antwoord
de hq. „De Ga-waar-je-wil-deuren ge-
iiiiiHimiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiMiiiiimiiMiiiiiiii
Grafmonument van admiraal Witte
Com. de Within de Grote Kerk. tè
Rotterdam.
ven toegang tot alle kamers van de we
reld. Je behoeft slechts op het leitje te
schrijven waar je naar toe wilt en de
deur te openen qm te zijn waar je
wilt. Zelf heb ik zn'n deur eigenlijk niet
nodig. Want een kabouter behoeft slechts
te denken aan de plaats waar hij naar
toe wil, en hij is er terstond. Maar mijn
gasten hebben altijd erg veel plezier
van deze deur. Proheer zelf maar eens.
Jeroen nam de griffel en schreef na
enig nadenken op het leitje: „De voor
kamer op het dek van mijn 'woonschip
in Alexanderbaai."
Toen opende hij de deur en ging, ge
volgd door Hazevoet, naar binnen. En
daar bevond hij zich waarachtig in zijn
eigen woonvertrek in Alexaiïderbaai.
Hij keek door het raam naar huiten en
zag de zon glanzen op het wiegelende
water van de baai. Links en rechts van
hem lagen ié andere woonschepen rustig
heen en weer té schommelen. Kees de
Schildpad zat aan boord van zijn schip
te vissen met een lapje rode .flanel aan
het eind van een stuk, touw. En Admi
raal Alexander de Beer zat in het want
van zijn woonschip, de Iloufcr. Piraat,
op de mondharmonica tc speleh, terwijl
Isidoor de Ezel, met iiijn grote grijze
hoed op en met zijn ogen stijf ..dichtge
knepen, heen en weer liep langs de
oever, dr.uk bezig met hef maken van
zijn grote gedicht.
Jeroen keek om zich heen in de ka
mer: Alles was precies zoals hij.het ach
tergelaten had. Alleen leek alles nu;
veel groter omdat hij zelf zoveel kleiner
was geworden. En in de andere wand
zag hij, naast de gevyone deur van de
huiskamer, een andere, kleinere deur,
welke er vroeger niet gewqest was.
„Dat is de achterkant van de Ga-
waar-je-wil-deur, waardoor wij zo juist
naar binnen zijn gekomen," zei rïaze-
voét. „Niemand kan dat deurtje zien
dan degenen die er door naar binnen
zijn gekomen."
Jeroen liep naar de wonderdeur, open
de haar en stapte, gevolgd door Haze
voet, de kamer uit. Zij bevonden zich
wederom in de vestibule van Hazevoets
paleis. De Ga-waar-je-wil-deür viel ge
ruisloos achter hen in het slot.
„Mag ik alsjeblieft nog eens probe
ren?" vroeg Jeroen.
„Ga gerust je gang," zei Hazevoet,
„zolang je mijn gast bent, mag je alles
doen wat .ie hart begeert."
Jeroen veegde het leitje schoon mei
de natte spons en schreef met de grif
fel: „De woonkamer bij mijn vader
thuis."
Vervolgens opende hij voorzichtig de
wonderdeur op een kiertje en keek naai
binnen. Daar zag hyj z;jn vader en zijn
broertje Hans en zjjn zusjes Nel en Rie
aan tafel zitten. Zij zaten hun middag
maal te eten. en een grote schaal witte
«bonen dampte in het midden van de ta
fel. Want Jeroens vader was arm, en
ze aten drie maai in de week witte bó
nen, èri drie maal in de week bruine bo
nen, en alleen óp zondagen züurkool
met spek. En taartjes kregen ze nooit.
„Wat tocht het hier in de kamer," zei
Nel tegen haar zusje.
Jeroen nam snei de Zilveren Sleutel
ter hand en wenste ze alle vier in slaap.
Aanstonds vielen zijn vader én zijn broer
tje en zijn beide zusjps achter hun bor
den in slaap. Nu sloop Jeroen op zijn
tenen de woonkamer binnen en wens ie
seert. Dit uitvallen, dat meestal ge
paard gaat met het gelijktijdig vooruit
springen van het rustende gekronkelde
slangenlichaam en het uitstoten van
lucht dat vergelijkbaar is met het
leeglopen van een fietsband is een
ontstellend gezicht.
Het opheffen van kop en hals, dat slan
genbezweerders voorgeven te bereiken
door de eentonige geluiden, die zij aan
fluiten of andere muziekinstrumenten
ontlokken, is slechts schijn. De bewe
gingen van instrument, handen en li
chaam van de slangenbezweerder bren
gen en houden het reptiel in de staan
de houding. Het is trouwens een vraag
of de fluittonen wel tot het bewustzijn
van het dier doordringen, want wel we
ten we dat slangen trillingen waarne
men, maar in hoeverre zij ook gelui
den verwerken, is nog niet goed bekend;
het oor is namelijk zeer zonderling ge
bouwd en een uitwendige gehoorope-
ning ontbreekt.
Meestal werken slangenbezweerders
met cobra's waarvan de gifttanden zijn
uitgetrokken. Daarbij moeten zij er
echter steeds op bedacht zijn, dat reeds
na korte tijd de reserve-giftanden in
werking treden, zodat ook die bijtijds
moeten wordeh verwijderd.
Hiermede willen we niets te kort doen
aan de behendigheid en moed van som
mige Brits-Indische- en Arabische slan
genbezweerders van verleden en heden,
die hun „betovering" uitoefenen op die
ren, die wel in het bezit zijn van een
volledig gebit! Ongetwijfeld zijn er lie
den, die op bewonderenswaardige wijze
weten onbeschadigde cobra's hun wil op
te leggen.
Als cobra's een prooi aanvallen, hou
den zij deze vast totdat het dier door de
inwerking van het gift dood is. Adders
daarentegen brengen hun prooi bliksem
snel een wond toe, waarna ze haar
meestal lolaten en wachten tot zij
wachttijd minder dan 10 seconden.
Bijtwonden, die cobra's elkaar onder
ling toebrengen hebben meestal niet de
dood is. Is de prooi een muis, dan is de
onvatbaarheid voor hun eigen gift heb
ben.
iiiiiiiiiiiiiiiiHimniiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniinniiiiiiiiiiiiiiii
(Slot)
Deze stad heeft zich in ruim een
eeuw tót een van de belangrijkste ha
vens van de gehele wereld ontwikkeld.
San Francisco is in 1776 als een
Spaanse nederzetting gesticht, in het
zelfde jaar dus waarin de 13 Engelse
koloniën aan de Oostkust zich aaneen
sloten tot de Verenigde Staten van
Amerika. De Spaanse ontdekkingsrei
zigers hadden reeds lang gezocht naar
een goede haven aan de zeeweg naar
de Philippijnen. Op de plaats waar nu
San Francisco ligt werd een militaire
sterkté gesticht die genoemd werd
naar de Heilige Franciscus vfcn Assisi,
de stichter van de Franciscaanse orde.
In 1848 werd er in Californië goud
gevonden wat aanleiding gaf tot de
Gold rush. Duizenden trokken het jaar
daarop naar Californië en het gerucht
ging dat het goud daar voor het op
scheppen lag.
In 1906 werd een groot deel van de
stad die toen bijna 500.000 inwoners
telde door een aardbeving en een gro
te brand die na de aardbeving uitbrak
en drie dagen lang woedde, verwoest.
Dertigduizend gebouwen waren inge
stort of afgebrand. Niet alleen vanuit
de Verenigde Staten doch ook uit het
buitenland werd aan de zwaar geteis
terde stad hulp verleend en twee jaar
na de ramp was de stad weer opge
bouwd en begon een nieuwe periode
van grote welvaart.
De stad werd voortdurend uitge
breid, de ene heuvel na de andere
met de Zilveren Sleutel in de hand
een hele ham op tafel, en een hele
metworst, en een hele Gelderse worst,
en een hele leverworst, en een hele
Goudse kaas, zo groot als een karrewiel.
En omdat ze in die dagen geen roomijs
kenden, wenste Jeroen in plaats daar
van een grote schaal slagroom op tafel
en een help schaal aardbeien. Want,
dacht Jeroen, wat heeft een mens nu
aan slagroom zonder aardbeien? Toen
wenste hij nog appelbollen en dampen
de pannekoeken met stroop en rijste-
brei met krenten, en appels en peren
en sinaasappelen en kokosnoten en drui
ven en meloenen. En omdat zijn vader
van koffie hield, wenste Jeroen een
hele pot koffie op tafel, en voor Hans en
Nel een hele pot thee, en voor Rie een
kan dampende anijsmelk. En toen hij
nog taartjes had gewenst en taai-taai
en borstplaat en knoopdrop en zuurstan
gen en veterdrop en duimdrop, en de
kamer eruit zag als een grote uitver
koop in snoep en levensmiddelen, verliet
hij de ouderlijke woonkamer. Hij keek
door een kiertje van ae Ga-waar-je-
wil-deur toe, terwijl hij, nog steeds met
de Zilveren Sleutel in de hand, de sla-
penden wakker wenste. En daar weer
klonken van achter de 'vonderdeur luide
kreten van verbazing.
„De kabouters zijn weer hier geweest",
jubelde Hans.
„Pannekoeken met stroop!" riep Nel
opgewonden.
„Warme anijsmelk!" juichte Rie.
En Jeroens vader riep alleen maar:
„Heremijntijd!"
Jeroen sloot voorzichtig de Ga-waar-
je-wil-deur, en Hazevoet zei; „Nu gaan
wij zelf ook een klein hapje eten."
Hij ging voor naar de eetzaal. En Je
roen en de gehele hofhouding volgden
hem naar binnen.
DAAN ZONDERLAND.
(Wordt vervolgd).
'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiifiiiiniKiiiiiiimiiiiiiiiiniiiiiiiiii
lllllllllllllllllllllllllllllll
1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
„Ik beef van de spanning"
roept ooievaar Gijs.
„Ik moet naar het zuiden.
Ik moet weer op reis."
„Ha," roepen de kind'ren,
„we gaan al, wat fijn!"
„Stop, stop," roept Papaatje
„Ik geef hier het sein.
Wel Moeder, hoe staat het?
Is alles oké?"
Maar Moeder, het vrouwtje,
zegt lekkertjes „Nee".
..Ik heb nog geen zin, en
het is veel te iroeg.
Er zijn hier nog vissen
en kikkers genoeg."
„Ach, zeur niet," zegt Vader.
„Je maakt me nog d-'
We moéten vertrekken.
Het suist in mijn bol."
„Nou, ga dan," zegt Moeder.
„Het beste hoor Gijs!
Ik wens je een fijne,
voorspoedige reis."
„Wat dacht je," roept Vader.
..Hoe heb ik het nou!
Dan blijf i) maar hier.
Ik wil enkel met jou."
„Da's aardig," prijst Moeder.
I „En hoor toch eens Gijs,
k nou heb ik opeens ook
zo'n zin in de reis."
„Dan gaan we," zegt Vader.
Maar Moe geeft het sein.
Dan vliegen ze weg
dooi het wolkengordijn.
VERA WITTE
illllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllll
werd volgebouwd en daar de hoogste
heuvels ruim 250 m hoog en enkele er
van zeer steil zijn konden de verblufte
bezoekers door straten die éen helling
van ongeveer 60 gr. hadden trams zien
rijden die aan kabels naar boven ge
trokken worden en die bij het dalen
weer door de kabel tegengehouden
worden.
In, 1936 werd de laatste hand gelegd
aan een lange sierlijke brug die San
Francisco verbindt met Oakland, een
stad op een afstand van ruim 10 km,
aan de overkant van de baai. De brug
Een van de prachtige parken van San
Francisco.
loopt over het Schateilarid dat midden
in de baai ligt.
San Francisco ligt ten zuiden van de
38e breedtegraad en heeft een gematigd
klimaat, het vriest er bijna nooit en
het is er bijna nooit erg warm. Het
hele jaar door kan men in San Fran
cisco op straat bloemen kopen. Het
mist vaak in San Francisco daar er
vaak nevels vanuit zee binnen trekken,
doch de inwoners van San Francisco
die erg trots zijn op hun stad kunnen
aan de hand van de statistieken be
wijzen dat in hun stad tweederde van
het jaar de zon schijnt!
(Gedeeltelijk) overzicht van San Frnv'-
