Openlegging
is essentieel
8.E.R.-ADVIES gevraagd
over verkoop pocketboeken
c.s.w.v. over de loonontwikkeling
Produktiviteitscriterium
als maatstaf bezwaarlijk
Redt eerst'111
de anderen
OPMARS DER TELEVISIE
f
f-
t
I
Niemand de deur uit
zonder een
Brinta-ontbijt!
f
Zelfbeschikking niet direct,
maar als einddoel
Staatssecretarissen willen uitspraak
Hoge Raad afwachten
Apart
Kamer
debat te
verwachten
s>Gegevens zijn te laat
verstrekt
Mr. De Graaf f: Met gedragsregels
kan voorlopig worden gewerkt
DRAADLOOS
CONTACT
Slotzusters
m
Manifest over:
Ideologie en
coëxistentie
Mr. Van Rijckevorsel na Oost-Aziëreis
Angst voor Indonesië
is misplaatst
Prins Bernhard reikt
Erasmusprijs uit
Ook steekpenningen
Artsen trekken zich
terug uit programma
Herinneringen van
Annie Salomons
Nog witter...
stralend wit...
zó wast...
voor „disk-jockeys"
V B
DONDERDAG 19 NOVEMBER 1959
PAGINA 7
In ontwcrp-vestigings-
besluit geen uitzon
dering voor pockets
^AAK-MEULENBELT
In Wenen
V
hoort in huis
hoofdpijn
door 1
inn MARGUERITE BOURCET
Pk
WÊÉ&Ja 1
II 1»
-
Advertentie
tw "iv'v,
Zó uit het pa*
m de horden f
brinta
-tarwe
DEN HAAG, 18 nov. „Wat mij op
mijn hele reis het meest heeft gefrap
peerd is misschienmijn thuiskomst
geweest. In Zeist zag ik een eenzame
villa staan en daar was een asfaltweg
langs gelegd. Een asfaltweg naar één
villa. Ik kwam over de Noordpool van
Biak. Mijn laatste gesprek in Nleuw-
Guinea was geweest een soort spreek
uur in Merauke. De inwoners kwamen
in de loggia van mijn hotel om met mij
te spreken. Een van hen was een onder
wijzeres; een van die opofferende zie
len, die in een van de meest primitieve
gebieden ter wereld het onderwijs geeft
aan de allerarmsten. Zij vroeg mij of
ik tocli alsjeblieft in Nederland eens
wilde pleiten voor het bouwen van we
gen in Nieuw-Guinea. Niet een weg
naar een eenzame vilia. In de stad
Meranke is niet één enkele harde weg.
Als er een jeep doorheen rijdt, proeven
de mensen een kwartier later nog het
stof op hun lippen," aldus het Tweede
Kamerlid mr. K. van Rijckevorsel na
Cfït HAAG, 19 nov. De staatsse-
hi a's van Economische Zaken heeft,
0 namens de staatssecretaris van
Vi'è en W., aan de commissie ad-
cio <ïn vestigingsregelingen van de So-
g al-Economische Raad advies op kor-
v« r'uijn gevraagd over bet ontwerp-
D^st,gingsbesluit voor het boekverko-
kejï kedrjjf, waarin de verkoop van poc-
j trioeken uitsluitend blijft voorbehou-
5 aan boekhandelaren.
(p, staatssecretarissen hebben beslo-
werking van de vestigingsbe-
Vp .aking 1958, die 29 november van het
(Vn"Ke jaar voor de duur van een r
vJ'V' afgekondigd, met een half jaar te
l9«ile"Ken- Z|i zal dus nu aflopen 29 mei
hp i He staatssecretarissen hebben dit
<U i»'t genomen om een uitspraak van
Hoge Raad der Nederlanden over de-
hiaterie af te wachten.
is, zoals men weet, namelijk twij-
g: Serezen over de vraag of de vesti-
L beschikking boekverkopersbedrijf
hnet ontwerp-vestigingsbesluit voor
ga1 boekverkoper sbedHjf niet in strijd
J" niet artikel zeven van de Grond-
dat de vrijheid van drukpers waar-
dp Rt) en met artikel tien van het ver
vis tot bescherming van de rechten
J1 de mens.
rjvn de juridische litteratuur wordt
rjhler deze vraag verschillend gedacht cn
's lar>gs heeft zowel het gerechtshof te
tin avenhage als de economische poli-
Spi .ecllter te Zutphen beslist, dat de be-
Str'-kking ongrondwettig is. Daar deze
hpt vraag thans nog sub judice is en
t)nl te verwachten is, dat de Hoge Raad
vóór 'n eventuele inwerkingtreding
te?. het vestigingsbesluit ten deze ar-
H St zal wijzen, achten de staatssecreta-
hn7n bet juist het oordeel van het
°Sste rechtscollege af te wachten en
V
(^'»n onze parlementaire redacteur)
k?EN HAAG, 18 nov. In de Tweede
vs "her is vandaag bij de behandeling
ta i be begroting van Justitie ook de
te* Meulenbelt, zij het slechts terloops,
(u, kprake gekomen. Mr. Van Doorn
Cp P) beperkte zich er toe in, wat hij
C» 6 -deze trieste zaak", op te mer-
bat men kan aannemen, dat naar
hi "'eiding van het aparte verslag dat
mfr°ver door een Kamercommissie is
Opgebracht ook 'n afzonderlijke bchan-
Op 'hg zal volgen. Dan zal de Kamer in
YÓ gelegenheid zijn zich over de inhoud
lob dat rapport een oordeel te vormen.
Opj. achtte het ongewenst bij de behan-
'nK van de begroting van Justitie
Ifp-beze overigens belangrijke zaak" te
aen.
Vj?br. Kranenburg, vond het uitbrengen
boS bit verslag door een commissie een
ihSal ongebruikelijke procedure. Toen
va biel van dit jaar het grootste deel
°Vp et publiek verontrust bleek te zijn
bcsJ Wat zich had afgespeeld en het
Op.'Paar-Meulenbeit als rechtzoeken
de,.' feeds in de openbaarheid was getre-
Seh'.bêeft mr. Van Rijckevorsel (KVP)
s.v'f'ftelijke vragen gesteld. Nu zag de
Op aüslische woordvoerder het zo, dat
Op Jhinister de gegevens die toen aan
0o'Warner waren onthouden, veel later
Vp7.be mond van commissies toch heeft
i^fekt.
flpA vroeg of de regering niet van oor-
h»p is dat dergelijke inlichtingen open-
sPpf moeten worden gemaakt en dat
?ev s °m gewichtige redenen de thans
Vpjgbgde procedure mag worden ge-
E>e heer Van Dis (SGP) was van
p?fbeel dat de Kamer nog lang niet
?ues weet en dat de commissie er
("et haar rapport niet in is geslaagd
3 e®n zeer ernstige leemte te voof-
zodat men alsnog de nodige
barheid zal moéten verschaffen.
zich daaraan te conformeren. De ver
lenging van de vestigingsbeschikking
biedt daartoe de gelegenheid.
Niettemin achten zij het gewenst, dat
de voorbereiding van een eventueel ves
tigingsbesluit voortgang vindt.
Bestaat er over de wenselijkheid
van een vestigingsbesluit weinig ver
schil van mening, de vraag of de ver
koop van zgn. pocketboeken moet wor
den toegestaan aan anderen dan
„echte" boekhandelaren beantwoor
den de staatssecretarissen ontkennend
in de nota van toelichting op het ont
werp-vestigingsbesluit. Zij achten het
verschil tussen „pocketboek" en „ge
woon boek" slechts van beperkte en
graduele aard.
Essentieel deel van assortiment
Naar de mening van de staatssecreta
rissen vormt het pocketboek een natuur
lijk en essentieel deel van het assorti
ment van de boekhandel, dat niet bui
ten de bedrijfsomschrijving van he,t
boekverkopersbedrijf en daardoor bui
ten de werkingssfeer van 'n vestigings
besluit valt.
Bepaalde ondernemingen, die zouden
willen overgaan tot de verkoop van
goedkope boeken kunnen op grond van
artikel 15 der vestigingswet bedrijven
1954 ontheffingen krijgen. Dit artikel
biedt de mogelijkheid aan de ontheffin
gen beperkende voorschriften te verbin
den, zo b.v. ten aanzien van het assor
timent.
De staatssecretarissen verwachten
een niet onaanzienlijke stijging van het
aantal verkooppunten op grond van de
overwegingen, dat de in het onderhavi
ge vestigingsbesluit gestelde eisen lager
zijn dan die, welke tot dusverre in het
erkenningsreglement van de Vereeni-
ging ter Bevordering der Belangen des
Boekhandels waren vervat. Bovendien
zullen velen van hen, die tot dusverre
op beperkte schaal de boekhandel uit
oefenen en geen lid van de „Vereeni-
ging" waren, op grond van historische
rechten een vergunning tot uitoefening
van het boekverkopersbedrijf kunnen
verkrijgen, zonder dat hun vakbe
kwaamheid behoeft te worden onder
zocht. Ook van het gebruiken van de
ontheffingsmogelijkheden kan een ver
ruiming van het aantal verkooppunten
worden verwacht.
Op grond hiervan hebben de staats
secretarissen geen aanleiding kunnen
vinden een uitzondering voor pocketboe-
hen die zeer moeilijk zou zijn te for
muleren in het ontwerp voor te stel
len.
zijn reis door het oosten, Japan, Formo
sa en Nieuw-Guinea.
„Het grote voordeel van een reis als
deze, die mij werd aangeboden door de
regering van nationalistisch China is,
dat je tegenstellingen ziet. Daaruit ont
dek ie dan wat essentieel is," aldus
ging mr. Van Rijckevorsel voort.
„Tegenstellingen: Ik ben dus in Ja
pan en op Formosa geweest en daarna
in Nieuw-Guiriea. In het overbevolkte
Japan krioelt ieder hotel van het perso
neel in alle leeftijden. Voor ieder
boodschapje staat er wel een kind voor
je neus. Daarna Formosa met z'n twee
miljoen vluchtelingen uit Rood China:
een volk dat ondanks het sterke bewust
zijn, dat het op een van de meest voor
uitgeschoven bastions van het westen
tegen het jommunisme leeft, volop dy
namisch is en vrolijk van natuur en dat
een democratie kent, die een voorbeeld
mag heten voor zijn buren, die onder
totalitair regiem leven.
En tot slot het lege Nieuw Guinea:
een land dat mij altijd boeit en dat ik
op mijn thuisreis niet wilde overslaan.
Ik heb er weer meer positieve moge
lijkheden gezien."
Mr. Van Rijckevorsel heeft met
slechts enkelen uit het gezelschap (vier
Kamerleden, een journalist en twee da
mes van het bestuur der Ned. Vereni
ging voor Nationalistische Chinezen)
deze grote omweg over Nieuw Guinea
gemaakt.
De overtuiging is bij hem toegeno
men, dat wij in dat land naast veel
goeds dat wij er brengen, ook fouten
maken. „Zelfbeschikkingsrecht aan de
Papoea geven? Akkoord. Maar moet
daarmee worden begonnen7
Zelfbeschikking moet het eind
doel blijven. In het begin gaat het
om heel andere zaken: het land moet
worden opengelegd en dat zal mede
door anderen moeten geschieden dan
door de Papoea's. Men moet heel re-
eel vaststellen dat deze kleine stam
men, die elkaar op leven en dood be
strijden en uitmoorden, niet degenen
zijn met wie men nu reeds over zelf
beschikking moet praten."
Er moet naar de mening van mr.
Van Rijckevorsel in Nieuw-Guinea vrije
toegang komen voor alle mensen die
willen helpen.
Bijvoorbeeld: de Japanners, de
Chinezen, de Keiëzen, van wie er ook
in ons land heel wat zijn die graag
naar Nieuw-Guinea willen.
„Wanneer de regering in Nederland
oi het gouvernement in Nieuw-Guinea
bevreesd is voor „penetratie", dan
vind ik dat geen motief," aldus het Ka
merlid. „Het is mogelijk dat dit voort
komt uit misplaatste angst voor Indo
nesië. Maar wat is het heil vaii Nieuw-
Guinea en zijn bevolking? Het moet
worden opengelegd. Dat heil is zeker
niet te vinden in de leuze: zelfbeschik
king voor de Papoea's. Wij moeten op
passen ons daar in het begin vooral
niet op blind te staren.
Er moeten er velen komen die mee
helpen de rijkdommen van Nieuw-Gui
nea te exploreren. Na al het pessimis
me dat daarover in de afgelopen jaren
is geuit, kom ik steeds meer tot de
overtuiging, dat het met die rijkdom
men heel erg zal meevallen. Land
bouwkundigen hebben mü medege
deeld, dat ze versteld staan. Grote ge
bieden zijn wel degelijk zeer vrucht
baar."
Volgens mr. Van Rijckevorsel zijn no
dig geen ambtelijke remmen, zoals in
het verleden maar al te vaak op ge
zond particulier Initiatief zijn gezet,
maar een ruime, menselijke „open
deur-politiek" voor allen die hard wil
len werken.
WENEN, 18 nov. Prins Bernhard
is vandaag vergezeld van prinses Irene
in Wenen aangekomen. Hij zal het con
gres van de „Europese stichting voor
Cultüur" leiden, dat van 19 tot 22 no
vember in het Hofburgpaleis wordt ge
houden. Bij zijn aankomst zei prins
Bernhard dat het hem verheugde de
Erasmusprijs te kunnen uitreiken. Het
congres zal handelen over middelen om
te komen tot grotere culturele eenheid
en samenwerking in het niet communis
tische deel van Europa.
Hedenavond brengt de N C.R.V.-TVde Spaanse klucht „De wonderbaarlijke
schoenlappersvrouw" van Fcderico Garcia Lorca op het beeldscherm. Wc zien
hier tijdens een repetitie de hoofdrolspelers in actie, v.l.n.r.: Arend Hauer
(schoenlapper) en Sigrid Koetse (schoenlappersvrouw).
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 19 nov. De vrijere
loonvorming nam het grootste gedeelte
in beslag van de jaarrede welke de
voorzitter van het Centraal Sociaal
Werkgeversverbond, mr. F. H. A. de
Graaff, vandaag ter gelegenheid van
de jaarvergadering heeft uitgespro
ken. Hü herinnerde eraan, dat zijn ver
bond steeds voorstander is geweest
van een bedachtzamer overgang' naar
een gewijzigd loonbeleid. Hij stond
lang stil bü de moeilijkheden welke
zich thans voordoen bij het uitvoeren
van de gedragsregels. Een bron van
moeilijkheden vormt het produktivi
teitscriterium als maatstaf voor de
loonontwikkeling per bedrijfstak of on
derneming. Er zjjn bezwaren aan ver
bonden om dit criterium als betrouw
bare indicatie te gebruiken. Behoorlijke,
op cijfers gebaseerde loonvoorsteiien
zullen feitelijk alleen na diepgaande
studies tot stand kunnen komen. Heeft
men daar steeds voldoende gegevens
en voldoende tijd voor?
Bij een krappe arbeidsmarkt dreigt
het gevaar, dat de bewijsvoering wat
lichter zal worder opgevat. Hii drong
er op aan, dat de werkgevers zich toch
in ieder geval zo zorgvuldig mogelijk
op produktiviteitsgegevens zouden ba
seren. Hij meende wel, dat nu een ge
heel van gedragsregels is verkregen
waarmee voorlopig kan worden ge
werkt. Het is een combinatie geworden
van rekenmachine en „beleid". Nu ook
het college van Rijksbemiddelaars, naar
zijn indruk, zich op, grond van beleid-
overwegingen enige vrijheid zal kunnen
veroorloven zou de mogelijkheid aan
wezig zijn voor een geregelde afwer
king van binnenkomende loonvoorstei
ien. De voorzitter deed een dringend
beroep op de werkgevers, de discipline
te bewaren en de uitspraken van het
College van Rijksbemiddelaars af te
wachten alvorens gewijzigde lonen uit
te betalen.
De heer Dc Graaff gaf uiting aan
zijn zorg ten aanzien van de vraag of
de combinatie van loonsverhoging,
compensatiemaatregelen en eventuele
werktijdverkorting niet in de loop van
1960 zal gaan leiden tot een overbeste-
ding in de consumptieve sfeer. Hij was
teleurgesteld over de beslissing van de
regering om de huurverhoging in af
wijking van het SER-advies lager te
doen zijn en later te doen ingaan.
Het CSWV was in de SER voorstan
der geweest van een huurverhoging
met 30 pet., binnen afzienbare tijd ge
volgd door een tweede stap. Ook over
de hoogte van de overcompensatie
voor de huur- en melkprijsverhogingen
toonde de heer De Graaff zich teleur
gesteld. Men had, naar zijn berekening,
kunnen volstaan met minimum huur-
bijslagen die 50 cent per week lager
hadden kunnen liggen. Hij meende dat
deze bijslagen in ieder geval niet in
de lonen moeten worden verwerkt,
doch zouden moeten worden gecontinu
eerd in de vorm van een gezinsbijslag.
Advertentie
Bij K.B. is
HAAG, 19 nov.
tu.a°emd tot lid van de S.E.R. prof.
h0' J. E. Andriessen te 's-Gravenhage,
raar in de staatshuishoudkunde
6 gemeentelijke universiteit te Am-
bon arn- Tot plaatsvervangend lid is be-
We Pr°I. dr. J. Wemelsfelder te
bp dde, hoogleraar m de economie aan
^.technische hogeschool te Eindhoven.
bsi aantal „kroonleden van de S.E.R.
=urr- -
aagt thans weer vijftien.
Kritiek oefende de voorzitter uit op
de specifieke maatregelen welke de re
gering wil hanteren in het kader van
de bezitsvormingspolitiek. Het CSWV
is geen voorstander van door de over
heid gepremieerde spaarregelingen, be
halve dan voor de jeugd.
Reagerend 'op het rapport van de
Wiardi Beekman-stichting over de me
dezeggenschap in de ondernemingen
vroeg de heer De Graaff zich af waar
de fundering zou liggen voor de uit
oefening van de medezeggenschap door
de arbeiders in hun onderneming.
Reeds vele tientallen jaren zoekt men
zonder resultaat naar deze funde
ring. Losse experimenten in het huiten-
land leveren evenzovele teleurstellingen
op.
Internationale economische
vraagstukken
Tijdens de jaarvergadering werd ook
het woord gevoerd door prof. dr. J.
Tinbergen en de heer R. de Staercke.
Prof. Tinbergen sprak over het vraag
stuk van de minder-ontwikkelde gebie
den. De economische ontwikkeling van
deze gebieden is tot het belangrijkste
vraagstuk van de internationale eco
nomische politiek geworden. Het
krachtenspel rondom dit probleem is
ten dele psychologisch-politiek van aard,
daar het gaat om landen die politiek of
economisch afhankelijk geweest zijn van
anderen. Men wenst zijn welstand te
verhogen en daarvoor is een vergro
ting van de produktiviteit nodig. De
communistische landen zeggen daar
voor een betere methode gevonden te
hebben dan de niet-communistische.
Wil men iets doen dat zoden aan de
dijk zet, dan gaat het om cijfers van
miljarden dollars per jaar. Het vraag
stuk wordt beinvloed door enige duide
lijke fouten van de westerse politiek
ih de laatste vijf jaar. Er is een on
voldoende besef geweest van de ernst
van het vraagstuk zoals het zich bij
voorbeeld voor Inriië en Egypte voor
doet, Eerst in het laatste jaar is duide
lijk een kentering opgetreden. Prof.
Tinbergen zette enige uitgangspunten
uiteen met betrekking tot de wijze
waarop men tot constructieve interna
tionale activiteit op voldoende schaal
zou kunnen komen. Nederland zou
daarbij kunnen medewerken als lid
van de statengemeenschap alsook als
afzonderlijk land.
De heer De Staercke, beheerder van
het Verbond der Belgische Nijverheid
en voorzitter van het Europees Sociaal-
Economisch Comité, sprak over de ont
wikkeling van de EEG. Hij betoogde,
dat er duidelijke tekenen van een eigen
ontwikkeling van de EEG zjjn waar te
nemen, hetgeen zou blijken uit inves
teringen, concentraties, Amerikaanse
belangstelling etc. Hij behandelde met
name ook enige sociale aspecten 'van
de EEG. De EEG zou zich nog sterker
moeten inspannen voor de bevordering
van de werkgelegenheid, zji het dan
ook op een soepele en eerder aanbeve
lende dan gebiedende wijze. Zo zouden
algemene beginselen kunnen worden
vastgesteld voor de toepassing van een
gemeenschappelijk beleid met betrek
king tot de beroepsopleiding. Verder
zou men moeten komen tot een aan
passing van de verschillende loonpoli-
tieken in de partnerlanden, terwijl men
ook op het gebied van de sociale ver
zekeringen naar grotere harmonisatie
zou moeten streven. Men zou zich bij
wijzigingen in ieder geval een toenade
ring tot de stelsels der partnerlanden
voor ogen moeten houden, hetgeen ech
ter nog niet gebeurt.
79
Terwijl de puinhopen nog nagloeien, storten velen
zich als waanzinnig op de plaats des onheils om de
verkoolde balken en de nog smeulende planken van
hun doden te verwijderen. De hertog van Alengon
heeft zich bij hen aangesloten. De politie dringt
hen achteruit. De opsporingen zullen methodisch door
bevoegde beambten geschieden.
Teruggewezen als een nutteloze iaat hij zich neer
vallen op de drempel van een naburig huis. Met doffe
ogen staart hij naar de lugubere ruïne, waaronder
zijn liefste bezit bedolven ligt. Daar wordt hij opge
merkt door Albert de Mun, die zijn vrouw en kinde
ren zoekt. Dé hertog van Alengon houdt de diplo
maat staande, ondervraagt hem met gebroken stem
en smeekt hem de waarheid te zeggen.
Want, heel langzaam, is er in zijn hart een
sprankje hoop herleefd. Als zij, ondanks alles, nu
toch eens niet is omgekomen? Tenslotte bewijst het
feit dat hij haar op het bouwterrein niet terug kón
vinden, niets. Men had haar misschien al lang mee
genomen, voor hij er zelf aankwam. Wie weet, of
hij haar niet, heel gewoon, terug zal vinden in hun
woning, dodelijk ongerust over hun lot?
Enkele andere vrienden, die zich bij hem voegen,
versterken hem in die illusie. Moet men niet trach
ten hem weg te krijgen van die plaats van verschrik
king, hem de aanblik besparen van hetgeen er mis
schien over een paar minuten aan het licht wordt
gebracht Bovendien vragen ook zijn brandwonden
de nodige zorg.
Bemoedigd door die wankele veronderstelling,
welke, eenmaal vals gebleken, hem als het ware
voor de tweede keer van zijn vrouw zal beroven.
haast de hertog van Alencon zich. bevend van
trespannen verwachting, naar de avenue Friedland.
et eerste wat hij bij zijn huis ziet, is een angstig
bijeengeschaard groepje mensen dat staat te trap
pelen in afwachting van nieuws. Daar zijn Marie
Sofie en Mathilde, buiten zichzelf van ongerustheid.
Hij begrijpt terstond de situatie: hij heeft zich laten
misleiden, zij is niet thuisgekomen.
Hij wil in het eerste het beste rijtuig springen.
Mén heeft hem verteld, dat er talrijke gewonden
verzorgd worden in het Beaujon-ziekenhuis. Ook zijn
er brancards binnengedragen in het Hotel du Palais,
in het klooster van de paters Assumptionisten, bij de
familie Proges in de avenue Montaigne, in vier of
vijf andere huizen. Hij zal al die wijkplaatsen, de
ène na de andere, nazoeken. Ergens moet zij
zijn, gewond, deerlijk verbrand misschien, maar
levend...
De dokter, die zojuist is aangekomen, treedt
met beslistheid op. De toestand van de hertog ver
ontrust hem. Niet zozeer wegens de meer uitge
breide en pijnlijke dan diepe brandwonden. Maar zijn
overspannen zenuwen boezemen hem angst in. Hij
moet thuis blijven. Zijn vrienden zullen namens hem
de ziekenhuizen afzoeken. Binnen enkele uren zal
men zekerheid hebben.
De paters van de kapel der Dominicanen hebben
bij het horen van het nieuws dadelijk één van hen
uitgestuurd om de hertog bij te staan. Hardop bidden
zij samen een rozenhoedje, mede om het eindeloze
wachten te verkorten.
De avond is gevallen. Men hoort buiten het ge
schreeuw van de krantenverkopers. De eerste
edities van de avondbladen zijn verschenen. De
eerste bijzonderheden over de sensationele ramp,
die de lezers doen huiveren van ontzetting. Eén zin
tussen de eindeloze kolommen springt de hertog van
Alengon onmiddellijk in het oog:
„Het Hoofdbureau van Politie deelt mede, dat de
hertogin van Alengon, hoewel gewond, tot de gered
den behoort."
Een heerlijk bericht. Een officieel bericht.
En de avond duurt eeuwig in dit vertrek, dat ver
vuld schijnt van een onzichtbare tegenwoordigheid.
Niets is er veranderd vanaf het ogenblik dat zij
afscheid genomen heeft: de bloemen die zij die
mörgen gerangschikt heeft, de onafgemaakte brie
ven op haar schrijftafel; boven, op het bed, ligt nog
de japon, die zij 's morgens gedragen heeft en die
zij haastig verwisseld heeft voor een meer gekle
deDierbare relieken voor later; nu, in de bittere
dofheid van de eerste smart, enkel martelwerk
tuigen.
De nacht breekt aan. De rozenhoedjes worden
rozenkransen.
Van tijd tot tijd wordt het gebed onderbroken: een
boodschapper brengt nieuws.
„Zij is niet in het Beaujon-ziekenhuis...... Niemand
heeft haar gezien in het Hotel du PalaisZij is
niet bij de paters Assumptionisten.Noch bij de
hertog van ChartresNoch bij Rothschild
En in het halfduister van de kamer henemen
de twee stemmen beurtelings hun monotoon gebed.
De stem van de kloosterling vast en ernstig. Die
van de hertog hakkelend en bevend: „Heilige Maria,
Moeder van God, bid voor ons
In het aangrenzend vertrek bespiedt een vriendin
van de hertogin van Alengon. het voorhoofd tegen
de ruiten gedrukt, de schaduwen die zich buiten bewe
gen. Nu cn dan doemen er twee lantaarns op in de
nacht. De hoefslag van een paard kleppert in de
stille laan en sterft weer weg.
„Wij komen van Porges. We hebben alle gewon
den bezocht. Zij is er niet bij."
Uit een van de achterkamers stijgt een lang
aanhoudende klacht op. Het is Ponto, aan wie in
de ontreddering van de avond nog niemand heeft
gedacht en die jankt, alsof hij de dood geroken heeft.
Koortsachtig en oververmoeid is de hertog van
Alengon eindelijk naar bed gegaan. Om 4 uur des
morgens valt de klopper opnieuw met een harde,
doordringende slag op de deur. De hertog en de
hertogin van Vendóme, door een telegram gewaar
schuwd, zijn uit Brussel aangekomen. De echtge
noot heeft zich nog steeds niet bij de feiten neer
kunnen leggen. De zoon heeft bij het nieuws van de
brand geen minuut getwijfeld: „Als mijn moeder
daar was, is zij dood."
Nu zijn alle boodschappers terug. Elk van hen
heeft een kans vernietigd. Ook de laatste heeft haar
niet gevonden. Er is niets meer te verwachten.
Eindelijk heeft de hertog van Alengon de waarheid
begrepen en in zijn verslagenheid ontsnapt hem
de kreet:
(Wordt vervolgd).
WENEN, 18 nov. Blijkens dagbla
den, die uit Tsjechoslowakije in We
nen zijn ontvangen, zullen tegen het ein
de van dit jaar in genoemd land meer
dan een half miljoen televisie-ontvan
gers in gebruik zijn. Op 30 september
jl. waren er reeds 451.924 officieel ge
registreerd.
In 1961, aldus wordt in de Tsjechische
bladen verder gemeld, zal Tsjechoslo
wakije in staat zjjn. programma's van
de Russische televisie over te nemen.
Op hun beurt zullen de Russische tv-
zenders dan via een keten relaiszenders
van Praag tot aan de Russische grens
programma's uit het westen kunnen uit
zenden.
Communistisch Tsjechoslowakije kan
momenteel programma's relayeren uit
Oostenrijk, Hongarije en Oost-Duitsland.
OSLO, 18 nov. In Noorwegen is
vandaag de vierduizendste eigenaar van
een tv-ontvanger ingeschreven, aldus
heelt de Noorse radio bekend gemaakt.
Weliswaar is dit aantal nog vrij gering,
maar er worden op het ogenblik per
dag ongeveer honderd nieuwe aamra
gen voor een kijkvergunning ontvangen,
hetgeen meer is dan het aantal dage
lijkse aanvragen voor een luistervergün-
ning.
De meeste tv-toestellen vindt men in
Oslo, maar op het ogenblik komen voor
al aanvragen binnen uit het district
Oestfold, waar de Zweedse tv-program-
ma's kunnen worden ontvangen.
HILVERSUM, 19 nov. In het tele
visieprogramma van de KRO zal vol
gende week vrijdagavond de vierde af
levering in de reeks portretten van be
kende zangers worden uitgezonden. Dit
maal wordt het portret van de Italiaan
se tenor Beniamino Gigli, wiens sterf
dag op 30 november voor de tweede
maal wordt herdacht, geschetst.
In de „Music Box" zullen diezelfde
avond o.a. de Selvera's, Marcel Thiele-
mans, AI Saxon, Walter Kous en Max
Gregor met zijn orkest optreden. Dit
programma, dat op telerecording is
vastgelegd, dient ter vervanging van
een reportage over plastische chirurgie.
Deze uitzending was reeds geheel
voorbereid, maar moest op het laatste
moment vervallen, toen de artsen, die
er aan zouden meewerken, zich naar
aanleiding van een advies van de Kon.
Nederlandse Maatschappij tot bevorde
ring van de Geneeskunst terugtrokken.
Onder de titel „Letterkundige per
soonlijkheden, die ik heb gekend", zal
de dichteres Annie Salomons zondag in
het KRO-programma herinneringen op
halen aan haar ontmoetingen met be
kende literatoren.
AMSTERDAM, 18 nov. De Engelse
versie van de Italiaanse documentaire
„Clausura" van Sergio Zavoli, die he
denavond door de BBC in haar Derde
Programma werd uitgezonden, na een
tiental minuten gevolgd door het oor
spronkelijk klankbeeld, gaf de luiste
raars een unieke kans tot het maken
van vergelijkingen. Wat sommigen van
hen, die onlangs de Nederlandse versie
van deze reportage hebben beluisterd,
er ook op aan te merken mogen hebben,
zij zullen hebben kunnen constateren,
dat in beide bewerkingen geest en sfeer
van het oorspronkelijke klankbeeld
meesterlijk waren getroffen. Met name
de gedempte spreektrant van de sub
priorin. haar aarzelingen, haar intona
ties, haar diepbewogen gefluister, wan
neer zij de diepste roerselen van haar
ziel onder woorden trachtte te brengen,
werden in beide versies met de grootste
getrouwheid weergegeven, al kregen wij
de indruk waarschijnlijk omdat we de
taal niet beheersen dat zij in de Ita
liaanse versie iets sneller sprak.
In elk geval is wel komen vast te
staan, dat de Nederlandse versie van
deze zeldzame documentaire beslist niet
voor de Engelse hoefde onder te doen.
F.
Advertentie
NEW YORK, 18 nov. (AFP) Ns
het quiz-schandaal, dat nogal wat op
zien heeft gebaard in de V.S., schijnt
men in Amerika de vinger te hebben ge
legd op een nieuwe affaire, waarbij om
koperij aan de orde van de dag zou zijn
geweest. Het betreft dit keer de z.g.
„disk-jockeys", die belast zijn met het
samenstellen van muziekprogramma's,
welke voor de radio worden uitgezon
den. Het tijdschrift „Life" heeft vraag
gesprekken gepubliceerd met twee
..disk-jockeys". Beiden verklaarden,
dat degrammofoonplatenlabrieken steek
penningen geven aan de „disk-jockeys"
als dezfe een nieuwe plaat verschillende
keren en kort na elkaar in hun pro
gramma's draaien. Het gaat dan natuur
lijk om een plaat, die door de betrok
ken fabriek in de handel is gebracht.
Is zo'n plaat eenmaal „gebracht", dan
stijgt de verkoop enorm. Volgens Life
kan een „disk jockey" wel 100 a 200
dollar per week krijgen van de fabriek,
waarvan hij platen draait.
In het „Sportpanorama" van de
AVRO-TV trad gisteren weer Leo Horn
de voetbalscheidsrechter op. Hij praat
met een beminnelijke nonchalance over
volstrekt onbelangrijke zaken; maar in
ieder geval dusdanig, dat zelfs de
minst-geïnteresseerde ze waarachtig
nog belangwekkend gaat vinden. Benij
denswaardige man. Verder zag men in
deze rubriek een rare wedstrijd tussen
Cockie Gastelaars en de kampioen
sportvisser Meidema. Het ging er om
wie het hardste kon trekken, de als
„vis" fungerende Cockie of de in dit
geval inderdaad nogal loze visser. De
zwemster won. Wat men overigens kon
zien aankomen. Mr. G. B. J. Hilterman
toonde met zijn praatje over Formosa
voor de zoveelste maal overtuigend aan
welk een voortreffelijk TV-commenta-
tor hij is en voor de rest hoorde en zag
men nog Lajos Veres en zijn orkest in
een overigens wat warrig geregisseerd
optreden.
H.HN.
Advertentie
RBB
f het goede anker-horloge
(l»t op het rode driehoekje)
DEN HAAG, 19 nov. „Ideologie
en coëxistentie" is de titel van
het manifest van Morele Herbewa
pening, dat op het ogenblik huis aan
huis in Nederland wordt verspreid.
Een aantal vooraanstaande Neder
landers, die dit boekje hebben toege
zonden aan H. M. de Koningin en aan
de leden van de regering en de volks
vertegenwoordiging schrijven hierover:
„Wü vinden het van nationaal belang
dat ons volk in de huidige ideologische
strijd in de wereld duidelijk zijn plaats
bepaalt."
De ondertekenaars van deze brief
zijn: mevrouw Ch. E. van Beuningen-
Fentener van Vlissingen uit Wassenaar
en mevrouw C. Schimmeipenninck-de
Brauw uit Olst; het Eerste-Kamerlid
en burgemeester van Delft D. de uoor;
de hoogleraren prof. dr. H. B. Dorgelo
(Eindhoven) en prof. dr. A. Teeuw
(Leiden); ir. F. J. Philips uit Eindho
ven; C. J. Piena uit Leiden, voorzitter
van de P.v.d.A.-fractie in de gemeente
raad; C. de Pous uit de Steeg, districts
bestuurder van het C.N.V.; de Rotter
damse bankier mr. H. C. Hintzen en
A. H. Sillem. bestuurslid van de Am
sterdamse effectenbeurs; Jhr. ir. A.
S. C. Stoop van Strijen te Den Haag en
de Dordtse internist, Sj. Hiddema.
Het manifest verwerpt de verklaring
van de Russische premier Khroesjtsjev
dat de keus is oorlog of coëxistentie.
Het stelt hier tegenover de keus tussen
Morele Herbewapening en het commu
nisme. In de woorden van William
Penn, een der grondleggers van de de
mocratie in Amerika: „Mensen moe
ten kiezen door God geregeerd te wor
den of zij veroordelen zichzelf ertoe door
tyrannen overheerst te worden".
Het behandelt verder uitvoerig de
doeleinden van Morele Herbewapening
en die van het communisme. Het be
spreekt de communistische strategie
en de verschillende stadia van de com
munistische expansie en stelt daar te
genover de oplossing, die Morele Her
bewapening brengt. De conclusie van
het manifest is, dat de huidige strijd
in de wereld, die in de grond van de
zaak van ideologische aard is, allien
door een morele ideologie gewonnen
kan worden. In dit verband worden on
der meer geciteerd dr. Frank N. D.
Buchman, dr. S. D. Cornell, secretaris
van de nationale academie van natuur
wetenschappen van Amerika; de Ame
rikaanse kardinaal Richard Cushing,
de Zweedse Lutherse bisschop Bent
Jonzon en de Franse Katholieke filo
soof en schrijver Gabriel Marcel.
(Alhoewel er, zoals men ook uit
het bovenstaande kan opmaken, ka
tholieken zijn, die in de Morele Her.
bewapening een positieve kracht ten
goede zien, is de Kerk in het alge
meen geen voorstander van deelne
ming van katholieken aan deze be
weging, omdat de wayrkeidsvraag er
zozeer in het midden wordt gelaten.,
dat het op onverschilligheid lijkt. Het
is intussen juist, dat de strijd tegen
het communisme slechts gewonnen
kan worden door een morele inspan
ning, liefst geïnspireerd door dienst
vaardigheid jegens God. De ijver van
degenen, die door de beweging van
de Morele Herbewapening zijn ge
grepen. is veelal een voorbeeld voor
de christenen. Het hierboven bespro
ken manifest Ideologie en coëxis
tentie" kan dan ook bevruchtend
werken. - Red.).
