Albert van Dal sum jubileert
van Herzberg
die zijn norm niet haalt
in „Sauls dood
De koning
Zeer hartelijke huldiging
van Van Dalsum
Prins Bernhard reikt de
Erasmusprijs uit
Nederland offerde bijna een
miljoen voor Memisa
's Lands Kroniek-
Van school naar schoolradio
Milde kracht van
groot acteur
Koningin Juliana aanwezig
bij jubileum voorstelling
Kenschets van de persoon van
Jaspers en Schuman
Collecte dit jaar groot succes
Recrea tieceri tri m i
afgebrand
K.\P.-jongeren
"~N
V
MA AN" DAG 23 NOVEMBER 1959
PAGINA 5
miniminniniinnimmmmmnmni
Onderscheiding voor
de kunstenaar
Examens
Ploegpaarden van de K.A.B.
disten onderscheiden Goede
^het zuiden
Propagan-
noot voor
wie
niet tegen
pijn
kan neemt
„Akkertjes"
AKKERTJES
Te water geraakt en
verdronken
Feestelijk licht... GOUDA kaarsent
HAAG, 21 nov. Met ingehou-
.^U kl-acht speelde de gouden jubilaris
Kon-i \:,n Dalsum op deze avond in de
„i ""iklijke Schouwburg de eerste ko-
Svan Israel in Abel Her/bergs
auls Dood". De woorden kwamen op
zao mpte to°ii- vaak fluisterend. lang-
Zo«l», ais tastten zij om zich heen,
hin Kebaren waren van deze ko-
>s i iln zijn vertwijfeling. In zijn lopen
ciei 6 va" onzeker, wankelmoedig glij-
Xv ('e voeten voelen aarzelend hun
va11 611 op ','et verwildering uiteen-
ai !,<b' gezicht wisselen alle nuances
out .sen gewaande doelbewustheid en
o0irVe ,e wanhoop. Nergens wordt
fair „niaar gedacht aan een „scène a
tiSf geen ogenblik dat grote pathe-
V'in a' ,naar ook rethorische gebaar
rlB(„ ionge jaren, die schallende zich
j normerende stem, als Albert van
i fsnm zijn macht uitspeelde. Hoezeer
lip. I veranderd, denkt men, hoe is hij
vlo", 6" e" mild geworden, terwijl
jJt kracht zich zo sterk handhaafde.
Pr!' 'nnerlijke kracht, die zijn stille
""entie voldoende doet zijn, omdat zij
rn„ che spanning is, die zich door de
.''«pozen voortzet. Doch waar men
°e,ger tot beduusdheid toe bewonder-
zip'j, zeer leeft men daar thans mee,
liiè wetend in de nabijheid van een
v ten overstaan van zo'n figuur,
j beel die veelheid van figuren, die
lil' z'jn ouderdom leven geeft. Hij
on 'le* °°'i 70 Revoeld. Later
de avond zou hij het tegen Paul
Vlobergen, zijn regisseur van dit ju-
'""Umstuk, zeggen. ,,De eenvoudige
'arner, waarop jullie spelen", zei hjj,
j; 51 ja, een andere nuance van de
vp ,st' dan cr heerste in het huis, dat ik
i,;.;;'n«on heb en waarop ik me moest
'"ilen. Zonder jouw regie-aanwijzin-
t 7'0s: ik deze rol niet zo gespeeld
Cohen". De waarlijk groten groeien
'Oor allo manieren heen, die slechts be-
'i-leringen tot de waarheid zijn.
Albert van Dalsum heeft, naar mjjn
£«*1, Saul precies gespeeld, zoals ik
j.7> bij lezing van het, stuk meende
tot te hebben. In tegenstelling
v„ David is Abel Herzberg er, voor zo-
s,; het hem mogelijk was, in geslaagd
J'"-'! als een mens te tekenen, als een
bafKarakter. Een groot man in zijn
Va een man. die de top van zijn
cirnogens gepasseerd is en weet. dat
'j tekort is geschoten. Hij kan geen ko-
zijn, omdat hij het niet. is. Hij kan
j't leven in de wereld, die hij zich
^eschapen heeft, die van koning van
at volk van Israël en in dat tijdsge-
w lucht zijner historie. Hij kan het niet,
.bidat hij de gave, ongebroken levens-
fracht daartoe mist. Hij kan denken en
adelen niet harmonisch verenigen.
-Vin denken is ver vooruit op zijn be-
ii iian 'n W'erkelijkheid, die onwezen-
,vk voor hem is. maar die hij door zijn
"andelen niet tot zuivere uitdrukking
an zijn begrip, van zijn hele bestaan
va® maken. Aan het gevoelsmatig we-
j?h. dat hij dit niet kan, gaat deze ge
kwelde man met grote menselijkheid
ver reikend staatsmansinzicht te
s>'onde._ Zo speelt Van Dalsum Saul,
«root in begripmatige potentie, on
vruchtbaar in zijn machteloosheid.
Het is een gedachte, groot genoeg
Phi het van minder belang te doen lij-
p'pn, dat de auteur niet uit zijn
b]
pro-
eem is gekomen. Men leert er veel
Van, terwijl men er zich mee bezig
b?Udt, al was het maar doordat men
niet aan het thema voorbij kan gaan
b'ct de opmerking, dat het stuk een be-
lCr lees- dan speeldrama is. ofschoon
Pet zelfs, zo bezien, de onhelderheid
}'an zijn funderende ideeën niet ver
bergt.
Kien benadert dit misschien het best,
k's men acht slaat op David, Sauls te-
t;enspeler, en bemerkt, dat hij alle
Kracht, alle echtheid mist, die hem ge-
lofwaardig maken niet alleen als
tjauls sterkere tegenspeler, maar als
de heerlijke mens, in wie verbeelding en
d;ind. denken en handelen in een onbe-
•V'hadigde compieetheid van bestaan sa-
fhenvallen. Dat is het, wat Herzberg
b'iikens zijn tekst bedoelt.
.David is echter in werkelijkheid
diets dan een jongetje, die door God,
de deus ex machina van de mythe aan
Gin haren omhoog wordt getrokken en
net ook niet heipen kan in zijn onnozel
heid. Hij is een speelbal, een figurant
\an de oud-testamentarische Heer en
dn. pion van Samuel, de profeet: en
priester in die theocratische staat. Hij
'r\ de „reine Tor", een Parsifal, met
Me Abel Herzberg geheel terugstapt
ju een formele mythologie, die hem
d' t onpeilbare mysterie doet missen
Van de menselijke geesten in hun wereld
j'ormende ontmoetingen tegen het onop-
"isbare raadsel van hun afkomst. Hoe
prachtig heeft Herzberg Saul gezien
jd zijn onheilspellende tragiek, die voort
komt uit zijn denken, dat vermoeden
Js van geheimvolle levenswaarheid,
'daar nergens steun vindt. En hoe po-
vcr steekt daarbij David af, die maar
als een slaapwandelaar behoeft te doen,
Vvat in zijn verhaal staat om de fabel
°P gang te houden, maar die het be
haald niet in zich heeft om iets waar
jc maken van wat de auteur bedoeld
beeft als het grote dramatische keer
punt, een geweldig ogenblik, waarin
David en Saul zich verzoenen uit het
beset van de noodlottigheid van elkan
ders en eigen existentie, die inderdaad
bet enige is, dat te aanvaarden valt.
Het gaat voorbij, het is psychisch niet
Waarachtig, omdat het niet is voorbe
reid en gegroeid en geen levenswerke
lijkheid krijgt, zoals onvermijdelijk ook
het slot voorbij gaat als „woorden,
woorden, woorden", waarin Saul van
de ene op de andere zin plotseling de
verlossende gedachte krijgt, die hem bo
ven zijn vernietiging uit heft.
De toeschouwer bij een toneelstuk
aanvaardt slechts dat, waarin hij
meespeelt en hij speelt mee, wan
neet hij er niet aan ontkomen kan.
Maar hij is nergens meegenomen
door dit inzicht, dat „twijfel, twee
heid, schuld en mislukking geen ver
werping beduiden, maar dat zij juist
de weg zijn tot het diepste begrip".
Sauls schuld kan alleen zijn, dat hij
tekort is geschoten, doch dit is een
klassiek tragische schuld. Davids
grootheid is alleen, dat hij voller is
van leven dan Saul. Er zit echter
meer in deze Saul, dan zijn auteur
zichzelf kon of durfde bekennen. Hij
is een heel belangrijk wezen, zij het
een te kleine koning. Hij overschrijdt
zijn norm niet, gelijk de auleur
meent, en in zijn zorg om een dra
matisch zichtbaar schuklmotief en
exemplarische veraanschouwelijking
van Sauls gevallenheid te krijgen, de
koning naar een heks brengt, die
hem Samuels geest moet bezweren.
Dit echter is maar een gevolg van
geringe betekenis, en het is een ge
volg van het feit, dat Saul zijn norm
niet haalt. De auteur evenwel plaatst
Saul terug in de enge omlijsting van
de formele mythe, waarin een pro
feet rondloopt bij wiens koudheid van
hart men zich ineen voelt krimpen.
De profeet vervloekt Saul, omdat de-
ze het geen kwaad acht datgene te
willen doen, wat hij ais koning moet
doen. Dit is het wat voor Abel Herz
berg Saul kapot maakt, niet het feit,
dat hij slechts wilde en niet kon.
Hiermee wordt per saldo ook Saul
gereduceerd tot een vage figuur uit een
naief verhaal. Hij verliest zijn levens
echtheid, hij verbleekt in deze onhelde
re vermenging van eensdeels groot men
selijk begrip en anderzijds oud-testa-
mentarisch geloof aan de letter, die
een conflict oplevert, waar de auteur
zelf niet is uitgekomen. Die onover
brugbare discrepantie berooft het stuk
van zijn kern en zijn dramatisch be
lang. De schimmen van de onnozele
David en van de totaal a-menselijke ab
stractie, die profeet is, zijn dramatisch
gesproken sterker dan de geen werke
lijkheid geworden menselijkheid van
Saul. Een schimmendrama echter is
geen drama. Ook Abel Herzberg heeft
een norm niet gehaald in stede van er
een te overtreden. Hij heeft niet het
drama geschreven, dat hij wilde.
Deze tekortkoming is nochtans
uiterst boeiend. Zij is belangrijk, en j
Abel Herzberg schrijft een dialoog in
sterke taal, misschien meer litterair
dan toneelmatig, maar toch zo goed,
dat zij zich door bekwame spelers
uitstekend laat spreken. Als aanlei
ding voor mensen, die hun vak gron
dig verstaan, om te gaan spelen is
dit stuk zeer de moeite waard. Het
wordt werkelijk gedragen door Albert
van Dalsum en zijn medespelers on-
DEN HAAG, 21 nov. Een schit
terend bezette Koninklijke Schouw
burg heeft hedenavond Albert van
Dalsum gehuldigd ter gelegenheid
van het vijftigjarig toneeljubileum,
dat hij dit jaar viert. Eminente ver
tegenwoordigers van alle rangen van
het maatschappelijke leven waren in
de zaal aanwezig en men ontwaarde,
zij het dan onder het spel van het
incognito, H. M. de Koningin in een
toneelloge een werkelijke verras
sing, die iedereen als een hoogst
zeldzame onderscheiding jegens de
jubilaris uit de grond van het hart
heeft gewaardeerd. Albert van Dal
sum is werkelijk vorstelijk gehul
digd. Het kwam hem ook bij uitstek
toe.
Ook de minister van O. K. en W., mr.
J. Cals, en zijn echtgenote waren aan
wezig, maar dat spreekt eigenlijk van
zelf, wanneer de Koningin zich zeil de
moeite getroost had op deze avond aan
t an Dalsum de eer van haar persoon
lijke belangstelling te bewijzen. H. M.
liet hem na afloop tijdens de huldiging,
die zij nog gedeeltelijk bijwoonde, door
de commissaris der Koningin in Zuid-
Holland, mr. .1. Klaasesz. de gouden
medaille voor Kunsten en Wetenschap
pen verbonden aan de Huisorde van
Oranje overhandigen.
De jubilaris, die reeds bij zijn eerste
optreden, toen hij als koning Saul in
de eerste acte uit zijn tent trad, met
langdurig gejuich was ontvangen,
moest na afloop van de voorstelling mi
nutenlange ovaties en vele bloemen in
ontvangst nemen. Natuurlijk betrok hij
de auteur, de regisseur en alle andere
.medewerkenden aan de voorstelling in
die hulde. Nadat hij zich in rok had
omgekleed, verscheen hij aan de arm
van Ida Wasserman opnieuw ten tone
le, waar alle sprekers met de leden
van de Haagse Comedie reeds gereed
zaten tegenover de monumentale bank,
die in hét stuk als zetel van Saul had
gediend en waarop hij nu met zijn echt
genote plaats nam.
Het eerste sprak commissaris Klaa
sesz met het hiervoor reeds vermelde
gunstige gevolg. Dan kwam de staats
secretaris, mr. Y. Scholten, die aan
burgemeester Kolfschoten van Den
Haag het portret van de jubilaris aan
bood, geschilderd door Kees Verwey
en bestemd om in de Koninklijke
Schouwburg een plaats te krijgen. Bur
gemeester Kolfschoten sprak namens
Den Haag en bood een boekwerk aan.
Wethouder Van Zwijndregt kwam na
mens het huldigingscomité een envelop
pe en het album met de handtekenin
gen van de vrienden aanbieden. Dr. J.
van Gelder deed er namens de Haagse
Kunststichting nog een enveloppe bij.
Paul Steenbergen sprak in de eerste
plaats ais voorlezer van een hartelijke
brief van Cees Laseur, die nog in Ma
drid herstellende is van zijn ziekte, en
vervolgens sprak hij ook persoonlijk.
Elisabeth Andersen voerde het woord
namens het gezelschap van de Haagse
Comedie en er waren sprekers namens
de personeelsvereniging van de Kon.
Schouwburg, de Ned. Vereen, van To
neelkunstenaars, de Vereniging van
schouwburgdirecteuren alsmede Ro
bert de Vries namens het gezelschap
„Theater". De heer Boh van Leersum
directeur van de Kon. Schouwburg las
enkele telegrammen voor van de tallo
ze, die binnen gekomen waren. Er was
er een bij van Mgr. Moors, voorts van
August Defresne, vele oudere collega's,
o.a. ook Jan Musch het mag niet
onvermeld blijven, dat Eduard Verka
de zelf in de zaal zat mr. Reinink
Peter Scharoff en de Ned. Comedie.
Zo eenvoudig als van Dalsum is, be
antwoordde hij dit huldebetoon. Er was
geen zweem van gespeelde bescheiden
heid, er was evenmin iets, dat op zelf
ingenomenheid kon duiden. Hij was
simpelweg, wie hij is, in de argeloze
vriendelijkheid van zijn hart al het hem
aangedane huldebetoon aanvaardend.
Hij heeft iedereen afzonderlijk bedankt
en hij heeft niet verzuimd te verklaren,
dat hij zich inzonderheid geboeid voelt
door wat de. jeugd bezielt, omdat hij
zich zo heftig afvraagt of over een
paar eeuwen het toneel, zoals het hem
voor de geest staat, verwezenlijkt zal
zijn en hoe het er dan zal uitzien.
Neen, hij heeft helemaal niet over zich
zelf gesproken. Hij stond daar alleen
maar met die natuurlijke vanzelfspre
kendheid, die hem kenmerkt: een groot
man, of nog beter: een sterk mens.
L. H.
der Steenbergens zeer gevoelige, de
wisselende modaliteiten van de scè
nes subtiel volgende regie en in het
uiterst sfeervolle, coloristisch magni
fieke decor van Lou Steenbergen. Ik
voelde mij aanvankelijk geneigd te
menen, dat de regisseur met een al
te „unseheinbare" David van Cas
Baas genoegen had genomen. Bij na
der inzien geloof ik, dat hij juist heeft
gehandeld door deze David geen grein
van „make belief" te geven, en Cas
Baas heeft hem aldus heel zuiver en
sober gespeeld, Coen Flink heeft een
van de prachtigste prestaties in zijn
jonge carrière geleverd met de zeer
eenvoudig-nobele Jonathan, die hij le
ven gaf. Frans v. d. Lingen heeft in
stem en houding alles om de ellendige
onmenselijkheid van deze Samuel te
incorporeren. Er waren in diezelfde
simpele trant goede kleine rollen van
alle medespelenden, waarvan ik nog
inzonderheid noem Jan v. d. Linden
als de veldheer Abner, Annie Leen-
ders en Camille de Vries als de vrouw
en dochter van Saul en niet te ver
geten Else Valk, opmerkelijk sugges
tief als de jonge heks in haar kleine
scène.
Het was een prachtige voorstelling
van een stuk, dat in zijn zwak belang
rijk is en in zijn perspectief fascine
rend. Als keuze tekende het Van Dal
sum, die als een oprecht uit de geest
levend mens altijd meer op het per
spectief heeft gegeven dan om de onvol
maaktheid van het ogenblik, wetend
overigens dat zijn vermogens altijd toe
reikend zijn om ons met de onvolmaakt
heid van het ogenblik te verzoenen, zoal
niet het goeddels te doen vergeten.
L. H.
Albert van Dalsum in zijn jubileum-
rol en Annie Leenders in ..Sauls
dood" onder regie van Paul Steen
bergen.
WENEN, 21 nov. A an middag heeft
prins Bernhard in het kader van het
congres van de Europese stichting voor
cultuur van welke raad van gouver
neurs hü voorzitter is de door hem
zelf gestichte „Praemium Erasmia-
num" 1959 uitgereikt aan de Duitse cul
tuurfilosoof prof. dr. Karl Jaspers uit
Bazel en de grondlegger van de Kolen-
en Staalgemeenschap de Fransman Ro
bert Schuman, die echter beiden verhin
derd waren persoonlijk aanwezig te
zijn.
De Erasmusprijs is honderdduizend
gulden groot en wordt verleend aan
„personen of instellingen werkzaam op
cultureel, sociaal of sociaal-wetenschap
pelijk terrein, die een bijzonder be
langrijke bijdrage hebben geleverd ran
de geestelijke eenheid of eenwording
van Europa of die door hun werk dezé
Advertentie
NIJMEGEN, 2.1 nov. R.K. Univer
siteit. Doet. eerste ged. geneesk.N. E.
Pop, Venray; semi-arts: J. Weytens,
Einden; arts: H. v. Koek, Zevenbergen,
R.Kurstjens, Tegelen; doet. klassieken:
J. Horsthuis, Apeldoorn; kand. Frans:
mej. C. Drossaers, Den Haag.
Advertentie
ROTTERDAM, 22 nov. In de jaren
twintig richtte de toenmalige kapelaan
van de dekenale parochie van Rotter
dam, de weleerw. heer J. C. II. M.
Schiphorst, samen met enige artsen-
vrienden een vereniging op, die zich ten
doel stelde, medische steun te verlenen
aan missionarissen in onderontwikkelde
gebieden. Hij noemde die actie „Memi
sa". Vanmiddag wandelde hij, als 75-
jarige, de dakzaal van het Groothan-
clelsgebouw binnen, waar hij uitbundig
werd begroet door afgevaardigden uit
alle delen van Nederland, naar Rotter
dam gekomen voor de jaarvergadering
van „zijn" Memisa, nu een machtige
organisatie.
De deken van Rotterdam, mgr. B. G.
Henning, voorzitter van de Medische
Missie Actie, kon niets dan optimisti
sche geluiden doen horen. In allerlei ge
westen zijn in 1959 nieuwe afdelingen
gevormd. Druten, Sneek, Goes en Lei
den werden met vreugde in de Memisa-
kring opgenomen en de „blauwe wim
pel" ging dit jaar naar Den Haag, dat
een bijzonder vruchtbare werkzaamheid
heeft ontwikkeld. Ook het bisdom Gro
ningen mag met ere worden genoemd,
omdat zich alle parochies op tien na
bij het Memisa-werk hebben aangeslo
ten. Van de ongeveer 1600 parochies,
die Nederland telt, zijn er nu 1343 bij
de Memi.sa-ac-tiviteit betrokken.
en enorm succes bleek de collecte
van dit jaar te zijn geweest. Samen
met nagekomen giften bracht zij
356.602,14 op, terwijl men in groot
optimisme een streefgetal tan
175.000,- had genoemd. In 1958 was
de opbrengst f 160.077.80 geweest en
mgi'. Henning vroeg zich af, of de
veelomstreden circulaire tan dit jaar
niet een schot in de roos was ge
weest.
Voor een belangrijk kapitaal aan gra
tis medicamenten was ontvangen en
dank zij de broeders t an Noordwjjker-
hout, die daar het door hen beschikbaar
gestelde magazijn beheren, konden de
geneesmiddelen vlot worden doorgezon
den aan de missiegebieden. Het totaal
DOORN, 22 I10V. Het centrale ad
ministratiegebouw en de grote recrea
tiezaal van het recreatiecentrum „Het
Grote Bos", van de Herv. Kerk, is in
de nanacht van zaterdag op zondag vol
komen door brand vernield.
Het gebouw is ruim twee jaar geleden
gereed gekomen, nadat een houten re
creatiezaal door brand verloren was ge
gaan. Het was opgetrokken van stalen
balken en eternietplaten. Nu zijn het
kantoor, de ontvangstruimte,' de biblio
theek met vee] onvervangbaar docu
mentatiemateriaal, de keuken, de grote
eet-recreattezaal en de kleine eetzalen
met elkaar een oppervlakte van 650
vierkante meter beslaande, verloren
gegaan. De schade bedraagt enkele
tonnen en wordt door verzekering ge
dekt.
De Doornse brandweer was zeer snel
ter plaatse, maar kon niet veel uitrich
ten, omdat uit de waterleiding slechts
beperkt bluswater beschikbaar was en
de vijvers in het hos droog stonden. De
brand greep trouwens zo snel om zich
heen, dat een kwartier na de ontdek
king al te zien was, dat het gebouw
niet te redden viel.
Met een -eer bijzondere onderscheiding, de gouden medaille voor kunsten en
h'etenschappen, verbonden aan de Huisorde van Oranje, heeft ff. M. de Koningin
Albert vim Dalsum geëerd bij zijn vijftigjarig toneeljubileum. D commissaris der
koningin in de provincie Zuid-Holland, mr. J. KHasesz, heeft, na de jubileum-
voorstelling in de Koninklijke Schouwburg te 's-Gravenhage de kunstenaar het
eerbewijs omhangen.
Ploegpaarden noemde Sinterklaas
het leger K.A.B.-propagandisten, dat
zaterdagmiddag in Utrecht onder vro
lijke kout en een gezellig muziekje
wachtte om ingelijfd te worden in het
keurkorps De Ploeg. Daar kom je zo
maar met in; daarvoor moet men in
een jaar minstens 25 nieuwe leden
hebben aangebracht. Als je een Ploeg
paard wilt worden, moet je zwoegen.
Maar dat kunnen de propagandisten,
zoals ons uit verhalen van aanvoerder
Louis Beumer bleek.
In Amsterdam was een legertje pro
pagandisten op een regenachtige
avond op stap gegaan. „Niets gewor
den, zeker," informeerde Beumer de
volgende morgen door de telefoon.
Zijn toch nooit stilstaande stoel in het
Huis van de Arbeid wipte helemaal
achterover, toen hij vernam, dat de
hoofdstad er 83 K.A.B.-ers bjj had ge
kregen. En dan in Oss. Een compleet
elftal trok erop uit en legde 2500 km
op de fiets af. Het resultaat was. dat
376 nieuwe leden werden genoteerd.
Zo is er overal hard gewerkt, maar
vooral in Brabant en Limburg en de
verbondsvoorzitter, de heer J. A. Mid
delhuis uitte daarover zijn grote vreug
de, omdat juist in het zuiden nog vele
katholieke werkers ongeorganiseerd
waren.
Niet minder dan 136 propagandisten
werden thans bij de Ploeg ingelijfd en
onder hen waren er 7, die zelfs meer
dan 100 leden voor de K.A.B. hadden
aangebracht, n.l. de heren: M. J.
Luijten. Heerlerheide; H. A. G. Reij-
ners. Geleen; A, J. v. d. Geest, Delft:
P. H. Heutz, Heer bij Maastricht; H.
J. Dirks, Venlo; H. L. Sweron, Weert
en H. J. Thomas uit Kerkrade. Zij
kregen het gouden insigne opgespeld
uit handen van de heer Middelhuis,
terwijl de anderen door een bestuurs
lid van hun eigen vakbond gedeco
reerd werden met een zilveren insigne.
Uit de plaatsnamen kan men opma
ken, dat Limburg inderdaad zjjn bes
te beentje heeft voorgezet. De heer
Jan Maenen, voorzitter van de Lim
burgse K.A.B. bracht dit succes in
verband met de diamant-actie, die ge
voerd wordt bjj gelegenheid van het
60-jarig bestaan van zijn bond volgend
jaar. Het spreekt vanzelf, dat de Kath.
Mijnwerkersbond hierbij een flink aan
deel heeft. Uit hun midden kwamen
niet minder dan 24 Ploegleden, onder
wie zelfs 3 met „goud".
De voorzitter van de Kath. Slagers-
gezellenbond „St.-Joris" had zo'n plei-
zier over de ijver van zjjn afdeling in
Oss, dat hij voor haar met een formi
dabele wisselbeker kwam aandragen.
Het was een aardige attentie van de
Ossenaren om de heren Middelhuis en
Beumer te verwennen met een doos
smakelijke produkten, waarom hun
stad zo'n goede bekendheid geniet.
Ook de afdeling Den Bosch riep de
heer Middelhuis even bij zich en diens
gezicht glunderde toen hem een grote
koek, waarin een lijst met 39 nieuwe
leden zat verborgen, in de handen
werd gestopt. De verbondsvoorzitter
kwam daarna handen te kórt om
briefjes in ontvangst te nemen, waar
op in totaal 316 nieuwe leden vermeid
stonden.
onderscheiding voor ploegpaard
der geschenkzendingen, donaties en an
dere inkomsten beliep dit jaar 600.000.
De Memisa heeft er niets tegen, wan
neer afdelingen zich geroepen gevoelen
een bepaalde actie op touw te zetten
voor een „eigen" missiegebied of mis
sionaris. Het bestuur wit zulk een actie
graag steunen, maar men dient, zoals
mgr. Henning het uitdrukte, „in convooi
te blijven varen" en te bedenken, dat
de centrale leiding steeds het geheel
der noden het beste kan overzien; te
veel versnippering zou de algemene ac
tiviteiten als geneeskundige opleiding,
geneeskundige verzorging van gerepa
trieerde missionarissen en dè uitzending
van artsen en verpleegsters, in gevaar
brengen.
De secretaris, de heer dr. A. van
Straaten, gaf een aantal cijfers waaruit
bleek, dat ook in andere onderdelen 1959
een topjaar is geweest. Het eigen or
gaan bijvoorbeeld, steeg van een 2500-
oplage in 1955 tot 8000 in 1959.
Bijzonder verheugend is voorts de
de nieuwe huisvesting aan de Heem-
raadssingel 334 te Rotterdam waar de
leiding ruime armslag krijgt.
Advertentie
flitsen de pijn weg
MAASTRICHT, 22 nov. Uit het voe
dingskanaal, nabij het gemeentelijk
slachthuis is zaterdagmiddag het stof
felijk overschot opgehaald van de 72-
jarige koopman Michells. De man die
vorige week maandag zijn woning had
verlaten was sedert die tijd vermist.
Hij is vermoedelijk door de duisternis
misleid te water geraakt en verdronken.
eenheid of eenwording hebben gema
nifesteerd".
Prins Bernhard wijdde, alvorens de
prijs uit te reiken, een beschouwing
aan de betekenis van het werk der on-
derseheidenen.
Wat Jaspers betreft, zei hij dat de
omvang van diens wetenschappelijke
werk reeds de grootste eerbied af
dwingt maar meer nog de filosofische
diepgang daarvan.
„Juist zoals Augustinus heeft profes
sor Jaspers, naast zijn geestesarbeid,
ook de veelomvattende dagelijkse ar
beid aan de universiteit gekend, eerst
aan die van Heidelberg.' thans nog
steeds aan die van Bazel.
Hij heeft nooit geaarzeld in de wor
steling van alle dag zijn stem te doen
horen." aldus de Prins. „Ik memo
reer hier het moedige geschrift ..Die
geistige Situation der Zeit" uit het be
tekenisvolle jaar 1931, en voorts
..l'Esprit Européen". de „Thesen
iiber politische ..Frelheit" en vooral
het belangrijke „Die Schuldfrage" van
1946 en herinner tenslotte aan de rede
van verleden jaar hij het in ontvangst
nemen van de vredesprijs: „Wahrheit,
Freiheit und Friede". Daarin confron
teert hij Europa met de eigenlijke kern
van zijn filosofie: wij zijn aan ons
mens-zijn verplicht in de gegeven si
tuatie met wijsheid, met eerlijkheid
en met moed de waarheid te zoeken,
opdat daardoor ons bestaan wordt
doorlicht en wjj naar de zin van ons
„zijn" kunnen Jeven.
Dit geldt ook voor het bestaan van
Europa. Doordrongen van deze geest
moet het nieuwe Europa kunnen sla
gen".
De persoon van Robert Schuman
vergeleek Prins Bernhard met die van
Benedictus van Nursia en met die van
de Ierse monnikenmissionarissen der
vroege Middeleeuwen, die metterdaad
het heidendom en de duisternis in Euro
pa aanpakten en in noeste arbeid
praktische vorm gaven aan de toen
nieuwe geest in Europa „Benedictus
gaf zijn codex voor gezamenlijke arbeid
in het belang van de vrede en de orde
temidden van hopeloze verdeeldheid.
De Ierse monniken waren bereid om
in niet-aflatende arbeid van alle dag
hun roeping te volgen," zo zei prins
Bernhard. „Het is mij bekend, dat de
lieer Schuman vroeger de wens heeft
gekoesterd hoogleraar te worden. Hij
zou zonder twijfel een ster aan het
firmament der wetenschap zijn ge
weest. Europa mag zich echter geluk
kig prijzen dat het lot anders heeft
beslist", aldus de Prins, die vervolgens
enige verklaringen uit de mond van
R,obert Schuman zelf aanhaalde.
Prins Bernhard deelde nog mede, dat
heide laureaten hebben besloten de
helft van hun prijs te besteden in het
vlak van hun persoonlijke arbeid en
voor de andere helft de bestemming te
laten bepalen door een te benoemen
commissie ad hoe.
DEN HAAG, 22 nóv. De katholie
ken jongerenorganisatie in de KVP
Weeft in haar vergaderin„ van zater
dag te Baarn het algemeen jongeren
bestuur als volgt samengesteld. Voor
zitter G. Woertman uit Deurningen. se
cretaris P. van Engelen uit Waalwijk,
leden mej. mr. Ans Balfoort uit Den
Haag, mr. Ed Hosselet uit Maastricht,
Jac. Bakker uit Roelof arendsveen, P.
Hilhorst uit Den Haag, H. Meyer uit
Schoorl, S. Verwoert uit Arnhem en J.
van Santen uit Geldrop. De bestuurs-
overdracht is in de plenaire zitting van
het jongerencongres. dat op 26 en 27 no
vember zal worden gehouden.
Advertentie
De kinderen van de Domfni-
cus Savio-school in Harderwijk
zijn er trots op, dat het hoofd,
de heer H. J. A. Nijkamp. de
leiding krijgt van de K.R.O.-
schoolradio. Toch is bij menig
gesprek van de jongens en
meisjes onder elkaar een en
kele schroomde ook niet het
meneer Nijkamp rechtstreeks
toe te voegen het woord
..jammer" gevallen. Er is een
flinke band, tussen de leerlin
gen en de heer .Nijkamp ge
groeid sinds het vriendelijke
moderne gebouw dicht bij de
grote weg naar Zwolle er staat,
waarmee in 1953 de Noordwest-
Veluwe de eerste katholieke
school kreeg, want aanstonds
kreeg hij de leiding.
Gezien de vriendelijke per
soonlijkheid van deze Twente
naar hij werd 9 september
1911 in Enschede geboren be
hoeft dit niet te verwonderen.
Hij is bovendien een pedagoog,
die erin geslaagd is echt con
tact met zijn pupillen te krijgen
en bij alle theorieën, over onder
wijsvernieuwing zelf de weg is
ingeslagen van onderricht naar
vorming. Hij heeft de leerstof
aantrekkelijk gemaakt, omdat
hij uitgaat van de belangstel
lingsfeer, die in het kind leeft. Hij noemt het onderwijssysteem, waarvan
Irij als de auctor intellectualis beschouwd kan worden, doch waarvan hij
zelf verklaart, dat het op teamwork berust, „Wereldwijd". Met. een twintig
tal andere auteurs, onder wie ook enkele psychologen, stelde hij er een
handleiding voor samen.
In deze methodiek is elk middel tot expressie welkom en het spreekt
dus vanzelf, dat de heer Nijkamp op zijn school onmiddellijk gebruik
maakte van de schoolradio. Ongetwijfeld heeft men in Hilversum ook ge
bruik gemaakt van zijn werk, nl. van de opmerkingen, die hij daarover bij
een enquête maakte. Dit is eigenlijk het enige contact, dat hij tot heden
met de K.R.O. gehad heeft.
„O ja," zo herinnert hij zich, „toen ik onderwijzer in Hooglanderveen
was en in Amersfoort woonde, ben ik eens met het jongenskoortje, dat ik
in mijn woonplaats leidde, voor de rad to opgetreden."
Hij deed er echter veel meer dan de directie voeren over het koor van
het. Don Bosco-jeugdwerk en regisseerdbovendien de toneelclub. Zelfs
ivaagde hij zich eens aan het schrijven van een toneelstuk, maar zegt er
heel kritisch bij, dat het niets bijzonders was.
Zijn artistieke aanleg was ons al gebleken, toen wij zijn werkkamer
in de school binnenstapten en zijn naam ontdekten onder een verdienstelijk
schilderij. Zijn woning aan de Wilhelminalaan, ivaar hij ons later ontving,
getuigde er van. dat de heer Nijkamp de schilderkunst destijds zelfs zeer
intensief beoefend heeft. Door het. vele werk. dat hij naast zijn eigenlijke
funktie nog op zich genomen heeft, is het schilderwerk echter op de ach
tergrond geraakt.
Hij is bestuurslid van de K.V.P. in Harderw jk, bestuurslid van het
Wit-Gele Kruis en maakt deel uit van het Woonwagen-comité. Hij heeft
druk meegedaan aan de voorbereiding voor de stichting van een school in
het woonwagenkamp en het is een grote voldoening voor hem, dat 1 de
cember a.s. deze school geopend wordt.
Bovendien heeft hij zo een en ander gepubliceerd en op vele scholen
wordt zijn in 1955 verschenen taalmethode „Taal in nieuwe banen" zeer
gewaardeerd Bovendien schreef hij „Door God geplant", een serie Lees
boeken betreffende de kerkgeschiedenis. Samen om het altaar", twee kerk
boekjes roor de jeugd, hij werkte met frater Bellarminus mee aan de lees-
serie „Wijde verten" en bovendien verschenen er van hem, in samenwer
king met rector Broekman van het Leogesticlit in Borculo. nog een paar
kinderboekjes.
