Wegverkeer heeft betere
optische geleiding nodig
Regering toont veel aandacht
i voor de visuele problemen
pnjs-
Nieuw loonbeleid kan
verhogende gevolgen hebben
GIFKOMPLOT GEMELD BIJ
„RADIO VRIJ EUROPA"
P.v.d.A.-MOTIE in Kamer
over aanvullende werken
Afgelopen jaar ruim 8000
boektitels verschenen
J.G.
MORGEN OP
Moet investeringsaftrek nu reeds
worden geschorst?
Atropine in de zoutvaatjes
Verklaring van directeur in
Miinchen met scepsis ontvangen
Behandeling enige dagen uitgesteld
„Minerva" weer in gebruik
DE MYSTERIEUZE
Uit de pers
Vliegtuig van V.S. tot
landen gedwongen
K.V.P.-senatoren verwachten
Tijd voor een nationaal
energiebeleid gekomen
H. WIJDING VAN
KARMELIETEN
Gas oorzaak van de
explosie te Dortmund
Samenstelling van
Israëlisch kabinet
Moeilijkheden voor minister Van Rooy?
Het visitekaartje van de grafische industrie
Weer prachtig
kerstnummer van
drukkersweekblad
Apart kweekhuis voor
champignons
DONDERDAG 17 DECEMBER 1959
PAGINA 7
Dominicaanse Republiek
PROCES OM DE
„BLAUWE ENGEL"
Film „Chroesjtsjef
in Amerika"
door JAN VAN GENT
Een verrassing
Advertentie
f t-'rfI
(Van onze Utrechtse redactie)
UTRECHT, 16 dec. Het is van
groot belang, vooral ook voor de veilig
heid van het verkeer, dat men met be
paalde visuele problemen bij de aanleg
van wegen rekening houdt. Het tegen
woordig motorisch verkeer verplaatst
zich met veel grotere snelheden dan vroe
ger en met het oog daarop moet men
Voorzorgsmaatregelen treffen, wil men
geen aanleiding geven tot tal van ver
keersongelukken. De optische geleiding
TOoet zo zijn, dat de autobestuurder on
der alle omstandigheden dus ook bij
hacht en ontij en ook bij de grootst toe
laatbare snelheden en het drukste ver
keer automatisch de goede koers
kiest.
Dit zei de voorzitter van de vereniging
>,Het Nederlandsche Wegencongres",
mr. dr. L. H. baron de Vos v. Steen-
Wjjk, in zijn openingsrede op het con
gres over de „Visuele problemen van het
wegverkeer". De voorzitter sprak er ver
der zijn voldoening over uit, dat de on
derhavige problemen zozeer de aan
dacht van de regering hebben, dat zij
zich doet bijstaan door terzake kundi
ge adviseurs. Overigens was hij van
mening, dat ook bij de beste optische
geleiding voldoende oplettendheid van
de automobilist als een onmisbare voor
waarde voor de verkeersveiligheid dient
te worden beschouwd.
Vier pre-adviseurs gaven vervolgens
hun visie op verschillende aspecten van
het moderne snelverkeer en de eisen,
waaraan onze verkeerswegen moeten
voldoen. In de toelichting op zijn pre
advies over „Optische geleiding op bui
tenwegen en stedelijke invalswegen."
betoogde ir. H. B. Bakker, oud-hoofd
ingenieur Rijkswaterstaat, dat bij snel
heden van boven de honderd kilometer
Per uur een goede optische geleiding
een veiligheidseis var> de eerste orde
is. Immers, het maakt een groot ver
schil of een ongeluk gebeurt bij een
snelheid van tien of honderd kilometer
per uur. Het gevaar is in het tweede ge
val tien- in het kwadraat of honderd
maal zo groot.
Ir. A. G. Overdijking. inspecteur bij
Staatsbosbeheer, besprak de beplanting
en de optische geleiding. Hij kwam tot
de conclusie, dat wegbeplanting een be
vredigende optische geleiding voor het
wegverkeer kan bevorderen. Spr. acht
het nodig, dat de weggebruiker wegen
aantreft, die hem onbewust de nodige
geleiding geven, vrij van onverwachte,
gevaarlijke verrassingen. Het geheel
moet geen vermoeiende, eentonige in
druk geven, maar moet de aandacht
van de weggebruiker levend houden
door een steeds wisselend, estetisch be
vredigend geheel. Het aandeel, dat de
beplanting daarin heeft, is volgens spr.
belangrijk.
Niet harder dan vijftig km.
Over koplantaarns en autosignaallich-
ten in het wegbeeld hield de heer J. B.
de Boer, leider van het lichttechnisch
laboratorium van Philips een diepgaan
de technische beschouwing. Spreker
wees er o.m. op, dat tussen de lichtstra
len, die voor de weg zijn bedoeld en
die dus zo intens, mogelijk moeten zijn
en de lichtstralen, die naar de tegenlig
ger zijn gericht waarvan dus de licht
sterkte zoveel mogelijk moet zijn onder
drukt slechts een zeer gering hoek-
verschil bestaat. Hierin schuilen de fun
damentele moeilijkheden, die zich voor
doen bij de optische constructie op het
gevaarlijke moment vlak voor de ont
moeting met een tegenligger; zelfs met
de a-symmetrische Europese lantaarns
blijft de zichtbaarheidsafstand in het al
lergunstigste geval tot zestig a zeventig
meter beperkt.
In verband hiermede concludeert de
heer De Boer, dat het wegrverkeer bij
ontmoeting met tegenliggers bij ge
bruik van koplantaarns slechts veilig is
bij snelheden, die in de meeste geval
len niet meer dan vijftig km per uur
mogen bedragen. Dit geldt zelfs voor
gunstige weersomstandigheden en voor
oplettende chauffeurs met goede ogen.
Tenslotte hield de heer J. G. H. v.
Zij], adviseur Rijkswaterstaat inzake
verlichting der rijkswegen, enige be
schouwingen over visuele geleiding en
misleiding door openbare verlichting.
WASHINGTON, 17 dec. - Gevechts
vliegtuigen van de Dominicaanse repu
bliek hebben een onbewapende Ameri
kaanse Dakota, die werd bestuurd door
luitenant-kolonel Robert Foley, die als
luchtvaartattaché is toegevoegd aan de
Amerikaanse ambassade in de Venezo
laanse hoofdstad Caracas, gedwongen op
Dominicaans gebied te landen, na met
hun boordwapens voor langs het vlieg
tuig te hebben geschoten.
Een desbetreffend bericht van de te
Florida verschijnende „Miami Herald"
is op de Amerikaanse ministeries van
defensie „klopt: geen commentaar"
en buitenlandse zaken „wij beschikken
nog niet over bijzonderheden" be
vestigd.
Luitenant-kolonel Foley was uit de
Amerikaanse luchtbasis te Ramie, op
Porto Rico, naar Port au Prince, de
hoofdstad van de negerrepubliek Haïti
(Grote Antillen), vertrokken. Hij zond
zelf het bericht van de aanval aan de
verkeerstoren van het vliegveld van
Port au Prince. Het werd ook opgevan
gen door de bestuurders van toestellen,
die zich in hetzelfde luchtgebied bevon
den. Het Amerikaanse toestel bevond
zich in een internationale luchtweg
boven Dominicaans grondgebied, toen
het tot landen werd gedwongc
HOLLYWOOD, 16 dec. (Reuter)
De filmregisseur Joseph von Sternberg
is een proces begonnen tegen 20th Cen
tury Fox, omdat de nieuwe Versie van de
film „De blauwe engel", volgens hem
een karikatuur is van de originele film,
die hij 30 jaar geleden met Emil Jan.
nings en Marlène Dietrich in de hoofd
rollen maakte. Von Sternberg eist een
miljoen dollar schadevergoeding.
gecb&gde zuidmuckfyt
MÜNCHF.N, 17 dec. Men is in de
Beierse hoofdstad ietwat sceptisch ten
aanzien van de gistermorgen door de
Europees directeur van de zender „Ra.
dio Vrij Europa", de ex-Nederlander
mr. Eric Hazelhoff-Roelfsema afgeleg
de verklaring. Deze verklaring hield in,
dat in de tweede helft van de vorige
maand een communistisch komplot zou
zijn ontdekt om de rond 1.200 man per
soneel van de door de particuliere Ame
rikaanse instelling .Kruistocht voor de
Vrijheid" gefinancierde zender te ver
giftigen. Deze vergiftiging had moeten
geschieden door vermenging van het
helladonna-derivaat atropine met zout.
Atropine werkt verlammend op het ze-
nnwstelstel, het veroorzaakt vergroting
der pupillen, een droge mond en keel
en roodheid in het gezicht. Er treden
ook hallucinaties op. In doses van 50
tot 200 milligram kan atropine dodelijk
zijn. Het zout bevond zich in de zout
vaatjes op de tafels in de cantine van
„Radio Vrij Europa".
Een bij Radio Vrij Europa werkzame
communistische agent uit een Oost
europees land, die ook voor de Ameri
kaanse inlichtingendienst werkte en
zoals vele spionnen van twee walle
tjes at zou het komplot hebben ver
raden. De zoutvaatjes werden in beslag
genomen en de cantine gesloten. Dat
alles geschiedde op 21 november j.l.
Als z\jn opdrachtgever zou de spion
een communistische diplomaat in een
westelijk land hebben genoemd. Over
de persoon van deze diplomaat waren
geen nadere inlichtingen te verkrijgen
en mr. Hazelhoff-Roelfsema toonde vol
gens onze Informaties op dit punt zelfs
een opvallende terughoudendheid. De
directeur-Europa deelde de pers verder
mede, dat de Westduitse autoriteiten
onmiddellijk na de ontdekking van het
vergiftigings-complot op de hoogte zijn
gesteld.
Wat de scepsis in Miinchen heeft
veroorzaakt, is de omstandigheid, dat
de cantine van „Radio Vrij Europa
sinds 21 november jl. gesloten is
moeten blijven voor een onderzoek,
dat men even grondig had kunnen
verrichten, wanneer men eenvoudig
de zoutvaatjes naar een laboratorium
had overgebracht om hun inhoud eens
nader te bekijken en eventueel naar
vingerafdrukken te zoeken.
In Miinchen doet dan ook het gerucht
de ronde, dat mr. Hazelhoff-Roelfsema
destijds de cantine heeft laten sluiten,
omdat de Amerikaanse geheime dienst
er de aanwezigheid vermoedde van mi-
crofoons, waarmede gesprekken van
employé's door communistische agen
ten konden worden afgeluisterd. Ook dit
zou nog een voldoende plausibele reden
zijn geweest om de cantine te sluiten,
maar zulk een reden heeft mr. Hazel
hoff-Roelfsema destijds niet opgegeven.
Hij bevond zich namelijk in conflict
met de vakbond voor kantoorpersoneel,
en heeft toen zo vertelde men ons
de cantine laten sluiten zonder vooraf
gaand overleg met de personeelsraad.
Daarvoor is hij door de bond voor de
rechter gedaagd en om zijn order om
de cantine te sluiten nu alsnog te reoht-
vuardigcu, is mr. Hazelhoff-Roelfsema
zo gelooft men in Miinchen met
dit complot voor de dag gekomen. De
zaak in kwestie diende gistermiddag
voor een Münchens „Arbeitsgericht".
Aldus komt nu opnieuw „Radio Vrij
Europa" in de Westduitse pers, die de
zender vooral heeft gecritiseerd voor
zijn houding tijdens de Hongaarse op
stand. Via de microfoons van „Radio
Vrij Europa" zouden beloften aan de
leiders van de opstand zijn gedaan om toch
vooral vol te houden, aangezien weste
lijke hulp op komst was. Dit leidde des
tijds tot een officieel onderzoek door de
Westduitse regering naar de activiteit
van „Radio Vrij Europa" en tot de eis
van oppositionele zijde om de conces
sies van deze anti-communistische zen
der in te trekken. Sindsdien is de positie
van de zender minder hecht geworden
en dit „complot" zal er niet toe bij
dragen om de West-Duitsers, die toch
op zijn minst geneigd zijn hun betrek
kingen met de Oosteuropese landen eni
germate te ordenen, met de Münchense
zender te verzoenen.
Van de medewerkers van „Radio Vrij
Europè" zijn ongeveer 650 Duitsers, 450
emigranten uit Oost-Europa en de rest
Amerikanen.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 17 dec. Een der we
zenskenmerken van de gedifferentieer
de loonvorming is dat na verloop van
tijd een zekere aanpassing van de Ionen
zal geschieden in die gevallen waarin
geen of een onvoldoende ontwikkeling
van de produktiviteit aanwezig is. Dat
moet gebeuren op grond van de om so
ciale en economische redenen noodza
kelijk coördinatie van de lonen. Het zal
echter stellig van invloed zijn op de
nrijzen, aldus het kritische oommen-
taar van de KVP-scnatoren in het voor
lopig verslag van de Eerste Kamer op
de begroting van Economische Zaken.
Is naar liet oordeel van de minister dit
..na-jjleffect" reeds voor het einde van
1960 te verwachten?, zo vragen zij de
bewindsman. De KVP wil er daarbij
echter geen twijfel aan laten bestaan
dat zii de grote voordelen van de gedif
ferentieerde loonvorming voor een
rechtvaardiger inkomensverdeling er
kent. Van PvdA-zijde wordt gezegd dat
bij het achterblijven van de lonen socia
le spanningen, en bij inwilliging van
de begriinelijke verlangens van de
„achtergebleven" werknemers prijs
verhogingen te wachten zijn.
Verscheidene andere leden vragen
drs. De Pous of niet reeds tot prijsver
laging moet worden besloten wanneer
de stjieing van de produktiviteit in een
benaalde bedrijfstak ongeveer het lan-
deliik gemiddelde heeft bereikt. De re
gering heeft steeds gesnroken van nriis-
verlagingen bij een uitzonderlijk sterke
stijging van de produktiviteit. Het be
ginsel „loonsverbetering zonder prijs
verhoging" is eenvoudig maar zou in de
nraktijk wel eens niet zo gemakkelijk
te handhaven kunnen zijn.
Sommige leden menen dat zich in de
afgelopen iaren buit n de industriële
sector reeds belangriike prijsstijgingen
hebben voorgedaan. Ter compensatie
zou de snellere stijging van de produk
tiviteit in deze sector eerder tot prijs
daling aanleiding moeten geven. Over
het conjunctuurverloop en in verband
daarmee over de vraag of de investe
ringsaftrek nu reeds zou moeten wor
den geschorst, zegt de PvdA dat de op
timistische beschouwingen van minister
De Pous in duideliike tegenstelling
staan tot de kort daarna door de Neder
landse Bank ingestelde discontoverho
ging. Is de bewindsman het er mee
eens, dat het effect van overheidsmaat
regelen op het gebied van de investe
ringen nas na V/? jaar zichtbaar pleegt
te worden?
Verschillende andere senaatsfrac
ties vestigen daarentegen de aan-
datht op de grote projecten, die Ne
derland in de komende jaren te wach
ten staan. De havenplannen van Am
sterdam en Rotterdam en de ontwik
keling van de kernenergie worden als
voorbeeld genoemdGrote kapitaal-
bedragen zullen nodig ziin maar daar
om moet ook het bedrijfsleven prog
noses op lange termijn kunnen ma
ken over de eigen kapitaalbehoeften.
Continuïteit in de fiscale regelingen
is dan noodzakelijk en het thans we
derom wijziging brengen in de kort
geleden opnieuw ingevoerde investe
ringsaftrek lijkt alleen al daarom be
denkelijk.
Geen kleinhartige vrees
Hoewel de KVP-fractie niet geheel
gerust is op de ontwikkeling in de ko
mende jaren wil zij toch het vertrou
wen uitspreken dat de minister te rech-
Advertentïe
fiterfle*
Rood Wit Dry ƒ2."
LlL.n^un.mmmmiriuiinmminiiHiiiiiinfiminimilIlllllilllTnnilllllHIliliilllIllllI
ter tijd de juiste maatregelen zal weten
te nemen. Het bereiken van een hoge
bezettingsgraad van de nationale pro
ductiecapaciteit mag ook weer niet uit
kleinhartige vrees voortijdig worden
verminderd, aldus de katholieke sena
toren.
Een groot aantal leden spreekt met
enige ongerustheid over de voortgaan
de verkoop van Nederlandse effecten
naar het buitenland. De nuttige werking
van de internationale concurrentie in
de EEG waarover de minister heeft ge
sproken, zou wel eens tot de vrome
wensen kunnen worden gerekend, aldus
vele leden.
Een zeer groot deel van de senaat is
teleurgesteld dat het nog steeds niet is
gelukt te komen tot een Europees ge
coördineerd energiebeleid. Is dat nog te
verwachten, zo wordt aan drs. De Pous
gevraagd. Meent de bewindsman niet
dat, gezien de ongunstige concurrentie
positie van de Nederlandse mijnen door
eenzijdige maatregelen van de partner-
landen in de KSGt ook in ons land een
eigen gecoördineerd energiebeleid moet
worden gevoerd?
Welke maatregelen worden overwo
gen voor de uitbreiding van de werkge
legenheid in Limburg zo wordt ge
vraagd in het Eerste Kamerverslag op
de begroting van de Staatsmijnen. Uit
breiding van de werkgelegenheid in de
ze provincie is noodzakelijk als gevolg
van de sterk verminderde behoefte aan
personeel in de mijnen. Er moeten rui
me omschohngsmogelijkheden komen.
Men mag in dit opzicht niet te veel re
kenen op maatregelen van de Hoge Au
toriteit van de KSG.
Zaterdag zal de bisschop van Roer
mond, mgr. Moors, de H. Wijding van
het Subdiakonaat toedienen aan de
volgende fraters Karmelieten van het
theologicttm te Merkelbeek: fr. Fiden-
tius Kip, fr. Edgar Koning, fr. Adulphus
van Dinther, fr. Leopold van Vugt, fr.
Willibald Hettinga, fr. Nicolaas Ruijter,
fr. Hildegardus Jansen, fr. Joannes a
Cruce van Doorn, fr. Fridolinus Rikken,
fr. Sybrand Rijpkema, fr. Mamertus
Strijtveen, fr. Chrysogonus Linders, fr.
Henricus van Aalsum, fr. Sigfried van
Balen en fr. Crispinus Offermans.
Zondag zullen dezelfde fraters de
H. Wijding van het Diakonaat ontvan
gen.
DORTMUND, 17 dec. (U.P.I.) Uit
een politieonderzoek is gebleken dat een
lek in een gaspijp oorzaak is van de
ontploffing, die zondag in Dortmund
heeft plaats gehad en die tot dusver
26 mensenlevens heeft geëist.
Het lek bevond zich juist tussen de
twee flatgebouwen. Overigens neemt
men aan, dat de leiding ook op andere
plaatsen lek was. Deskundigen van het
gasbedrijf hebben de leiding de afgelo
pen twee jaar in totaal tien maal on
derzocht zonder een lek te kunnen vin
den. De bewoners van de flat hadden
herhaaldelijk geklaagd over gaslucht.
DEN HAAG, 17 dec. De ambassa
deur van de Sovjet-Unie in Nederland,
de heer P. K. Ponomarenko, heeft
woensdagavond in het Seinpost-theater
te Scheveningen de Sovjet-kleurenfilm
N. S. Chroesjtsjef in de Verenigde
Staten" voor een aantal genodigden la
ten vertonen. Ook werd vertoond een
film over de opleiding van jonge bal
letdansers en -danseressen in de Sov
jet-Unie.
Onder het gehoor bevonden zich ver
tegenwoordigers van het hof, leden van
het corps diplomatique, parlementsle
den, ambtenaren van het ministerie
van Buitenlandse Zaken en van andere
ministeries, vertegenwoordigers uit za-
kenkringen en uit het openbare leven.
JERUSALEM, 17 dec. (U.P.I.)
Het nieuwe Israëlische kabinet, dat gis
teren werd gevormd, is als volgt sa
mengesteld: David Ben-Goerion, pre
mier en minister van defensie (Ma-
pai); generaal Mosje Dajan, minister
van landbouw (Mapai); mevrouw Gol-
da Meir, minister van buitenlandse za
ken (Mapai); Pinhas Sapir, minister
voor handel en industrie (Mapai); Be-
hor Sjitreet, minister van politiezaken
(Mapai)Abba Eban, minister zonder
portefeuille (Mapai); Salman Aranne,
minister van onderwijs en cultuur (Ma
pai); Levi Esjkol, minister van finan
ciën (Mapai); Giora Josepthal, minis
ter van arbeid (Mapai)Mosje Sjapiro,
minister van binnenlandse zaken (Nat.
Rel. Partij); Solomon Joseph Burg, mi
nister van sociale zaken (Nat. Rel,
Partij)Israël Barzilai, minister van
gezondheid (Mapam); Mordechai Ben-
tov, minister voor ontwikkeling (Ma
pam) Jitzhak Ben-Aharon, minister
van verkeer en PTT (Achdoet Ha'avo-
da)Pinhas Rosen, minister van justi
tie (Progressieve Partij); Rabbi Jakob
Mosje Toledano, minister van religieu
ze zaken (partijloos).
De oudste minister van het kabinet is
de minister van religieuze zaken, die 78
jaar is. De jongsten zijn Mosje Dajan
en Abba Eban, die beiden 44 jaar zijn.
De ministers komen in totaal uit zes
verschillende landen: Polen, Oekraïne,
Zuid-Afrika, Duitsland, Australië en Is
raël.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 17 dec. Minister Van
Rooy zal, hoewel hij de Tweede Kamer
wat tegemoet is gekomen, toch moei
lijkheden blijven ondervinden bij de ont
wikkeling van zijn plannen inzake de
tewerkstelling van werkloze arbeiders
op zgn. „aanvullende werken". De so
cialisten hebben woensdag alsnog een
motie ingediend. Daarin wordt ge
vraagd om voortzetting van het beleid
dat in de afgelopen jaren onder socia
listische ministers is ontwikkeld. Voorts
willen zij dat de bewindsman de nodige
aanvullende kredieten daartoe zal aan
vragen.
Vele andere fracties hebben de mi
nister eveneens om meer tegemoetko
mendheid gevraagd. Anders zouden zij
zich genoopt kunnen zien met de PvdA
voor deze motie te stemmen. Inmiddels
is de behandeling van de motie enige
dagen uitgesteld, omdat er een vroege
re afspraak met de georganiseerde
landbouw ter sprake is gebracht, welke
de bewindsman niet bekend is. Deze af-
Woensdagmiddag, klokslag vijf, hebben de Leidse studenten weer bezit genomen
van hun sociëteit MinervaHier een overzicht van de grote sociëteitszaal, waar
van het plafond naar beneden kwam en waar de enorme watermassa's grote
schade aanrichtten.
(Van onze speciale verslaggever)
AMSTERDAM, 17 dec. Het Kerst
nummer van het drukkersweekblad
Autolijn is zoals elk jaar in al zijn tech
nische en artistieke indrukwekkendheid
verschenen. Ter gelegenheid daarvan
heeft de heer Jos. A. M. Cleerdin, de
voorzitter van de Federatie der werk
geversorganisaties in het boekdrukkers-
bedrijf, verteld hoezeer in de grafische
en chemiegrai'ische bedrijfstak (40.000
werknemers) ook dit jaar de ontwikke
ling is voortgeschreden. Aan het einde
van dit jaar zullen er in de afgelopen
twaalf maanden ruim achtduizend
boektitels zijn uitgegeven bjj de boek
handel: vier percent meer dan vorig
jaar. Ook de gemiddelde oplage is stij
gende, hetgeen bjj het intensiever wor
dende televisie-kijken, de drukker be-
Een speurdersverhaal
16
„Juist ja. Hoe lang is hij dan al weg om die vriend
van hem te helpen?"
„Maand of anderhalf, zou ik zeggen. Nee, vakantie
was dat niet. En als je iemand kunt helpen moet
je dat doen, niet waar? Zeg zelf.
Speelman zei zelf niets, maar volstond met een
knikje.
„Je moet kunnen geven en nemen, zeg ik altijd
maar. En als Martin terug komt, och, dan kan hij
hier altijd aan de slag. En hij komt natuurlijk terug,
al was het alleen maar om zijn auto te halen".
„Goeie negotie, als de knechts er een eigen wagen
op na kunnen houden".
Dat vond de baas ook en hij was er kennelijk
trots op.
„Daar slaat-ie, in de hoek, die blauwe. Nou is dat
ook weer niet zó moeilijk in ons vak."
Hij ging er eens rustig voor zitten en zoog be
dachtzaam aan zijn dode stompje sigaar.
„Kijk, je koopt hier voor een krats een oud wagen
tje. Als je dan handig bent kun je er een hele nieu
we motor in bouwen. Onderdelen zijn bij inkoop niet
zo verschrikkelijk duur, de gereedschappen heb je bij
de hand en och, ik zeg er niet veel van als de jon
gens het in hun eigen tijd dóen. Een mens z'n lust
is een mens z'n leven moet u maar denken, niet
waar?"
Hij had er een groot genoegen in om te poseren
als de breed denkende zakenman, die weliswaar eige
naar is van het pand, maar toch gewoon genoeg
is gebleven om „zijn jongens" iets te gunnen. Speel
man keek naar de auto, die door de ramen duide
lijk te zien was. Zo uit de verte was het een zeer
behoorlijke wagen.
„Als ik dat zo hoor had Martin het niet slecht hier."
„Niemand heeft het hier slecht, als hij het zelf niet
wil," zei de baas energiek. „Wij hebben niet veel
personeel en genoeg werk. De jongens kunnen het on
der mekaar goed vinden ook. Martin was een stille,
maar af en toe kon hij lekker uit de hoek komen
met een verhaal van vroeger, uit het leger. Daar
was hij soms nog vol van. Voor de rest kon hij het
hier best vinden".
„Had hij hier nog speciale vrienden ook?"
„Nou... nee... Dat kan ik niet zeggen. Maar waarom
vraagt u dat eigenlijk?"
Tenslotte kon hij zijn nieuwsgierigheid niet meer
bedwingen, al was het hem dat tot dan toe vrij aar
dig gelukt. Misschien realiseerde hij zich nu pas
dat er wel iets bijzonders gaande moest zijn, als de
politie zoveel belangstelling aan de dag begon te leg
gen. Speelman achtte dit het juiste ogenblik om op
te staan.
„Hij schijnt ergens een ongelukje te hebben gehad,
waarschijnlijk wel bij die vriend van hem. Hebt u
enig idee waar ik die zou kunnen vinden?"
„Dat kan ik indirect niet zeggen, nee. Maar mis
schien kan zijn vrouw u helpen? Hij woont in de
Kinkerstraat, maar misschien weet u dat al". Ook
daar ging Speelman niet op in. Hij dankte beleefd en
uitgebreid. Bij het naar buiten gaan bestudeerde hij
nog even de auto, die toebehoorde aan Martin Wati-
mena en opnieuw moest hij toegeven dat die er best
uitzag.
Op weg naar het bureau ordende hij in gedachten
de dingen, die hij zou moeten vertellen aan inspec
teur Sluiter en die hij later wel weer zou moeten
verwerken in een lang rapport. De inspecteur was
er nog.
„Was er iets voor ons bij?"
Sluiter leek meer gespannen en ongeduriger dan
een dik uur geleden, toen Speelman zijn instructies
had gekregen. Het dossier waarin hij had zitten le
zen lag dichtgeslagen op zijn schrijftafel en hij tikte
erop met zijn potlood. Dat waren de tekenen als er
een zaak groeide, wist Speelman. Hij schoof de hoed
in de nek en ging zitten.
„Punt één: de Kinkerstraat. Aangetroffen twee
vrouwen, van wie een de echtgenote en een de doch
ter was van Martin Watimena. Hij heette dus Martin
van zijn voornaam. Ze namen mijn nieuwtje niet zo
beroerd op als ik had verwacht, maar aan de andere
kant kun je zulke dingen ook nooit vooruit weten.
Als je het mij vraagt deden ze nogal typisch".
„Hoe typisch?"
„De dochter maakte zich drukker dan de vrouw,
maar dat kan haar leeftijd zijn. Ik kreeg overigens
niet het idee dat ze het hier zo lollig vinden".
„Had je anders verwacht?"
„Misschien niet. Overal elders dan in dit natte kik
kerland is het beter, zullen we maar denken. Hoewel,
met dit zonnetje
„We hadden het niet over jouw zonnetje. Nog iets?
De adjudant was een beetje gekwetst door het on
geduld. Effen dreunde hij op:
„Ze zeggen dat papa twee maanden geleden is ver
trokken, maar dat hij regelmatig geld stuurde. Hij
werkte bij een garage in de Kanaalstraat. De eige
naar van deze tent stelde het vertrek op anderhalve
maand geleden".
„Stuur Speelman maar, die vindt altijd watdeed
Sluiter sarcastisch.
„Precies zoals je wilt. Volgens deze garage-man
was de heer Watimena vertrokken om een vriend uit
de nood te helpen. Welke vriend en welke nood kon
hij „indirect" niet zeggen. Hij scheen het niet zo heel
erg te vinden en dat is waarschijnlijk een recht
streeks gevolg van ons tegenwoordig gebrek aan ar
beidskrachten. Dank u, deze zin kan zo zonder meer
in mijn rapport. De garage-rijkaard had toch het
allerbeste met zijn personeel voor, want hij vond het
helemaal niet gek dat ze met zijn gereedschappen
en in zijn garage werkte aan het samenstellen van
eigen auto's".
Auto's?"
De vraag knalde eruit en Speelman knikte tevre
den. Hij had steeds het gevoel gehad dat dit iets
belangrijks was.
.Martin Watimena had een eigen auto, Amerikaans
model, op het oog in goede staat, donker van kleur".
(Wordt vervolgd)
oefende liefhebberden e.d. opmerkelijk
is.
De vergrote vraag naar drukwerk is
voor de industrie uiteraard van belang.
En gunstig is ook dat de vraag naar
beter verzorgd kwaliteitswerk o.a.
in kleurendruk en typografische vorm
geving toeneemt. De uitvoer van
drukwerk blijft groeien: in vergelijking
met vorig jaar vijftien percent. Voor
bijna honderdmiljoen gulden heeft men
dit jaar geëxporteerd. Voor het volgend
jaar ziet men nog betere perspectieven.
Een stormachtige ontwikkeling be
leeft men thans in de reproduktietech-
niek. Ook dit vindt men gemanifesteerd
in het jongste kerstnummer van Auto
lijn, dat een visitekaartje bedoelt te
zijn voor de Nederlandse grafische in
dustrie en het verlangen naar fraaier
drukwerk tracht te stimuleren.
De samenstelling en vormgeving van
het kerstnummer is dit keer in handen
gegeven van Otto Treumann. Men vindt
er artikelen in van Aldert Witte (Het
Woord als boek), Henri Friedlander
(De grafische vorm van de Hebreeuw
se Bijbel), dr. H. L. C. Jaffé (Het he
melse en aardse Jeruzalem), prof. dr.
M. A. Beek (Land en volk van de Bij
bel) en mr. R. A. Levisson (Iets over
de achtergrond van het Oude Testa
ment). Tal van bedrijven en instellin
gen hebben er hun medewerking aan
verleend. In het Engels zijn uittreksels
van teksten weergegeven.
In zijn geheel kenmerkt deze prach
tige en luxueus verzorgde uitgave zich
weer door exuberantie in de illustratie.
Nog altijd doet dit onwennig aan en
valt de aandacht, omdat men die maar
al te graag door de „plaatjes" Iaat af
leiden, van de tekst weg. Dat is te
meer het geval omdat Otto Treumann
hoogst interessant en vaak fraai il
lustratiemateriaal uit alle windstreken
heeft kunnen vergaren. Pagina voor
pagina gezien heeft de ontwerper in
derdaad een het oog strelende samen
hang tussen tekst en illustratie kunnen
vormen, maar die vertoont zelden de
vergroeide eenheid zoals die blijkt uit
de twee ingevoegde pagina's van Char
les Nypels met houtsneden van Cantré.
Maar Charles Nypels, daar noemt men
ook een meester op. Nypels echter kon
zich in het aangehaalde voorbeeld be
perken en dat heeft Treumann niet
kunnen en willen doen. Hij had een
heel palet te etaleren en nieuwe ver
worvenheden van de laatste jaren op
hun waarde te beproeven. En dat heeft
hij met kunde en smaak en met veel ge
voel voor de verschillende functies ge
daan. Belangwekkend is het langs deze
weg al kennis te maken met de teke
ningen die Mart Kempers maakt voor
de nieuwe Bijbelvertaling van het
Nederlandsch Bijbelgenootschap. Die be
loven wel het een en ander. Wat de
reproduktiezijde betreft: ook hier vindt
men voortreffelijk werk en nieuwe,
functioneel toegepaste technieken,
maar ook wel eens een onbegrijpelijke
verkleuring, als bijvoorbeeld de gere
produceerde Van Eijck uit Boymans-
Van Beuningen. Zoiets zou Skira zich
niet toestaan.
spraak zal hij nu eerst onderzoeken. Dr.
Van Rooy heeft toegezegd dat wanneer
er afspraken zijn, deze als regel moe
ten worden nagekomen. De socialisten
meenden dat daardoor wellicht een mo
tie overbodig zal worden.
De minister wilde aanvankelijk de be
drijfstakken en de ondernemers de taak
opdragen, om de eerste acht weken,
waarin hun arbeiders werkloos worden,
zelf voor deze werknemers te zorgen
alvorens zij op aanvullende werken ge
plaatst zouden kunnen worden. Gevoe
lig voor de hiertegen gerezen bezwaren
heeft de minister daarna besloten af te
zien van het systeem van wachtweken
voor alle werkloze arbeiders. Hij hield
echter vol, dat arbeiders die door ge
bondenheid aan een bedrijfstak aan
spraak kunnen maken op wachtgeld, ge
durende die periode niet tot de aanvul
lende werken moeten worden toegela
ten. Voor hen geldt dus de wachttijd
wel, maar bovendien wilde de bewinds
man deze in de late herfst en winter
maanden tot vier weken inkorten.
Compromis-oplossing
De PvdA bleef van mening dat deze
compromis-oplossing onrechtvaardig
was, dat de minister 15 miljoen meer
krediet voor de A.W. dient aan te vra
gen, en dat het onderscheid, dat hij
maakte tussen het trekken van wacht
geld en het ontvangen van werkloos
heidsuitkeringen technisch onbegrijpe
lijk zou zijn. De arbeiders zouden er nu
belang bij krijgen, wanneer zij in aan
merking komen voor een wachtgelduit
kering. Dat zou betekenen dat zij min
der dan 165 dagen zouden moeten wer
ken na een vorige werkloosheidsperiode.
De regeling blijft, aldus de socialisti
sche woordvoerder mr. Van Lier, de
kans op tewerkstelling op A.W. vermin
deren.
De heren Van Mastrigt (CH), dr. De
Kort (KVP) en Biewenga (AR) hebben
laten weten dat de minister zichzelf
voor een dilemma heeft geplaatst: ofwel
er komt een andere regeling, ofwel zjj
zullen vermoedelijk voor de motie moe
ten stemmen.
Dr. Van Rooy zei dat hij het stand
punt blijft verdedigen, dat langdurige
individuele werkloosheid onaanvaard
baar is en dat de regeling een redelijk
niveau van de tewerkstelling niet in de
weg zou staan.
Het is zijn bedoeling om de A.W.-ob-
jecten te sluiten, voor zover dit moge
lijk is en de maatregel alleen betrek
king heeft op arbeiders van wie kan
worden aangenomen, dat er voor hen
elders in de streek waar zij wonen
werkgelegenheid te vinden is.
De behandeling van de begroting
wordt vandaag voortgezet.
MAASTRICHT, 16 dec. De cham
pignonkweker de heer W. H. van Kan
heeft vergunningen ontvangen voor het
bouwen van een groot kweekhuis voor
champignons alsmede een conservenfa-
briek, waarin veertig tot zestig perso
nen werk kunnen vinden. In het kweek
huis zullen ongeveer 800.000 kilo cham
pignons per jaar worden gekweekt. Het
zal tachtig meter lang en vijfendertig
meter breed worden. De heer van Kan
is voornemens het zaad, dat thans uit
Frankrijk wordt ingevoerd, in eigen be
drijf te kweken.
Deze maand reeds beginnen de werk
zaamheden voor de bouw van de con-
servenfabriek, die waarschijnlijk om
streeks augustus van het volgend jaar
in gebruik zal worden genomen. Daar
na wordt gestart met het grote kweek
huis. Voorlopig blijft de heer van Kan
nog in de grotten van de St.-Pieters-
berg kweken.
Opnemma in
noodzakelijk t
stemming.
deee rubriek ie niet
Trouw schrijft--naar aanleiding van
het communiqué van het ministerie van
O. K. en W. met betrekking tot de com
merciële televisie;
Het enige lichtpunt is wel dit dat er
nog geen beslissing is gevallen.
Voor het overige is de zaak onrustba
rend genoeg.
De regering overweegt het verlenen
van een zendvergunning aan een onaf
hankelijke televisiemaatschappij.
Dat betekent commerciële televisie
naar Brits model.
Dat betekent een maatschappij die haar
uitzendingen zal verrichten, uitgaande
van commerciële normen.
Dat betekent niet slechts reclame in
de televisie maar dat betekent ook dat
de uitzending van programma's beheerst
wordt door commerciële gezichtspunten.
Dat is zo iets als de „nationale" om
roep van mevrouw Van Someren-Dow-
ner.
Wij hopen dat de regering begrijpen
zal dat zij hier met vuur speelt.
Want wat hier dreigt te gebeuren is
het zetten van een breekijzer in ons om
roepbestel.
Wij hebben er volkomen begrip voor
als men in het huidige omroepbestel cor
recties wil aanbrengen in verband met
een zekere ongelijkheid.
Maar met de z.g. onafhankelijke maat
schappij gaat men een nieuw bestel ves
tigen naast het bestaande.
Dan gaat men het bestaande stelsel
beconcurreren met een nieuw stelsel.
Een stelsel, dat gesteund door de win
sten die de reclame oplevert een finan
cieel pre heeft boven het oude omroep
bestel.
Wij zullen er geen doekjer om winden.
Als deze plannen, waarover nog geen
beslissing is gevallen, onverhoopt toch
zouden doorgaan, zou het ons niet ver
bazen als wij in Nederland voor een po
litieke crisis zouden komen te staan.
