Westduitse
in
grootste
Felle reacties op Strauss'
besprekingen in Madrid
regering
verlegenheid
de
J
AKKERTJES
L
Italiaans kabinet
biedt
aan
ontslag
Ernstige regeringscrisis
staat voor de deur
I
Over de aanleg; van depots in Spanje
In de schaduw
van de Condor
Aantal doden tot
44 gestegen
De schat van de
Dalai Lama
95 V iering alom van
grote waarde
J
Erezuil
mmm
V B
DONDERDAG 25 FEBRUARI 1960
PAGINA 9
BUITENLANDSE
KRONIEK
V
Mijnramp
Nieuw gesprek over
bases op Cyprus
GRïEP GRIEPGRSEPGRIEPGRIEP
HELPEN
DIREKT
Bevrijdingsdag
Minister in circulaire
tot gemeentebesturen
Marti en van der Lugt
Melsert 80 jaar
Oude rallye-vrienden bijeen Aufomobielevenementen
onvervalste avonturen Sterke verhalen
Reünie van Bethlem's
Ontstoring
Met een glimlach
Dollar uit Canada
Bankbiljetten van f 1.000
inwisselen
AMSTERDAM, 25 febr. (UPI, Reu-
er, AFP) Een Westduitse militaire
missie heeft onlangs in Madrid bespre
kingen gevoerd over de aanleg van mi
litaire bevoorradingsdepots in Spanje,
?"JU« leeft de Westduitse minister van
"efensie, Strauss, de ambassadeurs
yan Engeland e< de Verenigde Staten
'i Bonn meegedeeld. Strauss zei dat
"e missie slechts een voorlopig en op-
PTvIakkig onderzoek heeft ingesteld,
f," dat verdere studies ot' onderliande-
''■igen zuilen plaats hebben in het ka-
apr van de NAVO. Woordvoerders van
Ppt ministerie van defensie in Bonn
dabben de afgelopen drie dagen her-
Het schijnt de Westduitse minister
van defensie, Strauss, te zjjn, die
zich thans afvraagt, hoe het mo
gelijk is, dat men door een zorgvuldige
Welling van technisch juiste argumen
ten toch tot een politiek verkeerde uit
komst kan geraken. Technisch heeft
trauss het gelijk aan zjjn zjjde. De
'anden van de Noord-Atlantische Ver-
nragsorganisatie hebben op het belang-
Djke punt van ravitaillenng en logistiek
Seen kans gezien tot een behoorlijke in
tegratie te komen. Wanneer een van de
t'A.V.O.-legers derhalve tijdens het
verloop van eenEuropeso bewegings
oorlog geheel of gedeeltelijk buiten zijn
Wen landsgrenzen zou komen te strlj-
a°n, dan is de kans groot dat het we-
Sens gebrek aan passende onderdelen,
Passende uitrusting e.d. buiten gevecht
wordt gesteld. Het is verder geen ge-
Wik, dat e_.n leger zjjn depots opalaat
yjak achter de frontljjn. En in de Er-
mekeil-kazerne te Bonn, waar het cen-
ifale zenuwstelsel van de Westduitse
Wensie is gevestigd, is men haast be
meten van de gedachte aan de beperkte
?mvang van het federale grondgebied.
vandaar, dat minister Strauss al sinds
Wscheidene maanclen uitziet naar mo-
Wtjkheden om op het grondgebied van
verder achterwaarts gelegen landen
depots te vestigen voor de „Bundes-
wehr". Hy was er zich daarbij van be
vist, dat het in het kader van een mo
derne conceptie der verdediging ook no-
"ig zou kunnen zijn, dat andere landen
;h West-Duitsland militaire depots ves-
Rgden. In deze geest heeft hij bespre
ngen gevoerd met Nederland (waar-
bij het, naar ons
werd verzekerd,
niet tot een for
meel akkoord,
wel echter tot een
grote mate van
wederzijds hulpbe
toon is gekomen),
t, - België, Frankrijk,
ortugal, Denemarken, Noorwegen en
It ,y.?lgens sommige berichten met
aiië. Men spreekt in dit verband over
aanstaande vestiging van Westduit-
luchtbases op Sardinië.
ongstleden november heeft de
Spaanse minister van buitenlandse
zaken, Castiella, een bezoek ge-
uficht aan de bondsrepubliek. Naar
j,Ulten, o.a. voor de televisiezender
hamburg, heeft de minister toen ge-
v®Sd, dat Spanje aan het lidmaatschap
an de N.A.V.O. geen behoefte had. Hü
®es erop, dat zijn land door verdragen
/jet twee leden van de N.A.V.O., Por-
igal en de Verenigde Staten, toch wel
vas ingeschakeld by de verdediging
het Westen. De verontrusting, die
"list toen in vele Westeuropese landen
°htstaan als gevolg van geruchten
1p „hV.ongegrond. Maar 'het heeft er al-
At?r een toetreden van Spanje tot het
."antisch
de
bondgenootschap, verklaar-
«ti q Ün van' dat de ministers Castiella
ba t auss in beslotenheid van de de-
v^tementale vertrekken in Bonn toen
et degelijk hebben gesproken over de
t ageiykheid van een „technische" in
de a*?e van Spanje in de N.A.V.O. En
ze integratie zou heel wat verder
jih dan de vestiging van militaire de-
'Vi„ Blijkbaar was dezer dagen een
man sterke delegatie van de Bun
onder leiding van generaal
op pad om in Spanje de détails
liken
dri
q6s*ehr
SpI ®en dergelijke samenwerking tus-
onti en Madrid te bestuderen, c.q.
- 1 te stellen. De Westduitse lucht-
zou samen met de Spaanse
cht bepaalde gebieden gaan ge-
Sen v°or bombardementsoefenin-
k0,J er zouden in Spanje voorzieningen
litair11 voor de vestiging van Duitse mi-
er y hospitalen en opslagplaatsen en
tpet nd.en logistieke verbindingslijnen
Duitsland worden geschapen.
Nu schijnt het in 'beiangryke mate
nan minister Strauss en zyn mc-
®en bewerkers te zyn ontgaan, welk
Pertinent Aha-Eriebnis voelbaar
ÈuroV0rden' inctien men elders in West-
hor °Pa van een dergelijk akkoord zou
Zij 5P- Volstrekt ongewaarschuwd zijn
de et gebleven. Toen zij begin januari
Seallieerde opperbevelhebber in
Wan 8enc>raal Norstad, met hun
dat haan boord kwamen, erkende hij,
Sherip n technische argumenten hout
^am\-maar °P politieke gronden
Wet3 h\j toch tot een categorische ver
dankg van het plan-Strauss. Inder-
1, Wordt
GENERAAL NORSTAD
haaldelijk ontkend dat onderhandelin
gen met Madrid zijn gevoerd. Vrijwel
op hetzelfde tijdstip dat Strauss zich in
verbinding stelde met de ambassadeurs
hield de officiële woordvoerder van zijn
ministerie, kolonel Gerd Schmiickle,
een persconferentie waarop hij catego
risch ontkende dat ooit onderhandelin
gen met Spanje waren gevoerd.
Strauss heeft de kwestie van West
duitse militaire concessies in Spanje
kennelijk met de Spaanse minister van
buitenlandse zaken, Castiella, opgeno
men zonder het ministerie van buiten
landse zaken te raadplegen of ondanks
het verzet van minister von Brentano.
Toen Castielle vorig jaar herfst Bonn
bezocht gaf hy tegenover een groep
Spaanse journalisten toe een lang pri-
végesprek met minister Strauss te neb
ben gehad. Een vraag van een der jour
nalisten of hij had gesproken over mi
litaire samenwerking tussen Spanje en
de bondsrepubliek verraste Castiella
kennelijk. Duidelijk onaangenaam ge
troffen weigerde hy te antwoorden.
De opperbevelhebber van de NAVO
m Europa, generaal Norstad, heeft
in een lezing te Kopenhagen ver
klaard dat sommige krantenberichten
over Westduits-Spaanse onderhande
lingen „overdreven" en misleidend
waren. Het hoofdkwartier van de
NAVO beseft ten volle Duitslands
moeiiykheden om ruimte te krijgen
voor opleiding en logistiek. West-
Duitsland is een beperkt gebied, al
dus Norstad, wij zijn ervan op de
hoogte gesteld, dat West uitse auto
riteiten verscheidene mogelijkheden
om de problemen op te lossen op een
zuiver onderzoekende en voorlopige
studiebasis nagaan, aldus Norstad, die
ervan overtuigd was dat elk voorstel
waarmee de NAVO te maken heeft,
ook met de NAVO-autoriteiten zal
worden besproken,
ïn betrouwbare kringen te Madrid is
gisteren verklaard dat generaal Fran
codinsdagavond de Nationale verdedi-
gingsraad had bijeengeroepen om zijn
houding aangaande de kwestie der
Duitse depots in Spanje uiteen te zet
ten. Hü zou onder meer hebben ver
klaard dat Spanje in geen enkele om
standigheid zonder de volledige in
stemming van de NAVO een overeen
komst over militaire kwesties met
West-Duitsland zou kunnen aangaan
Bovendien zou Spanje, dat militaire
overeenkomsten met Portugal en de
VS heeft, geen nieuwe verplichtingen
aangaan zonder eerst de instemming
van deze twee landen te hebben ver
kregen.
De publiciteit en de buitenlandse re
acties naar aanleiding van de West
duits-Spaanse besprekingen hebben
Bonn in grote verlegenheid gebracht.
De algemene houding in West-Duits
land tegenover Spanje verschilt van
die in de andere Westeuropese landen
en West-Duitsland zou zich zeker niet
tegen het opnemen van Spanje in de
NAVO verzetten. Dit verschil in kli
maat en de uitsluitende overweging
van militaire factoren kunnen minister
Strauss ertoe hebben gebracht de po
litieke aspecten van zyn plan te ver
onachtzamen.
In darijs schreef de diplomatieke re
dacteur van „France-Soir", dat de
Franse reactie op het Duitse plan niet
zo ongunstig schijnt te zijn als die in
Londen en Washington. Hy herinnerde
eraan dat Frankrijk in het vorige voor
jaar had laten weten dat het gunstig
stond tegenover toelating van Spanje
tot de NAVO.
De sociaal-democratische party in
West-Duitsland heeft de regering
„monsterlüke stupiditeit en tactloos
heid" verweten. In haar nieuwsbrief
zegt zij: „De band tussen Adenauer
en I'ranco geeft onze Westeiyke
bondgenoten kwade herinneringen
aan een ander verbond".
Verenigde Staten Koning Frederik
en Koningin Ingrid van Denemarken
zullen begin oktober een staatsbezoek
brengen aan de Verenigde Staten. Zij
zullen onder meer een Deense tentoon
stelling in New York openen. (Reuter)
BERLIJN, 25 febr. (AFP) Het aan
tal doden tengevolge van de ontploffing
in de Karl-Marx-myn te Zwickau in
Oost-Duitsland is gisteren tot 44 geste
gen. 79 mijnwerkers zitten nog op on
geveer 1.000 meter diepte in de bran
dende mijn opgesloten. Intussen heeft
men een brand in een belangrijke toe
gangsschacht kunnen blussen, maar el
ders woedt het vuur nog op twee ver
schillende diepten.
Premier Grotewohl van Oost-Duits
land kwam gisterochtend in Zwickau
aan om het reddingswerk, waaraan be
halve Duitse ook Tsjechoslowaakse red
dingsploegen deelnemen, in ogenschouw
te nemen.
NICOSIA, 25 febr. (Reuter) Nieu
we besprekingen over Cyprus tussen de
Cyprische leider* aartsbisschop Maka-
rios (voor de Griekse gemeenschap) en
Kutchuk (voor de Turkse gemeenschap)
en de Britse vertegenwoordiger, Julian
Amery, zijn vandaag in Nicosia begon
nen. Verwacht wordt dat deze serie on
geveer een week zal duren. Zoals be
kend is er nog geen overeenstemming
over de kwestie van de omvang der
Britse bases in de nieuwe republiek. En
geland wenst souvereiniteit over onge
veer 300 vierkante kilometer voor twee
bases, maar de Cyprioten willen dit op
ongeveer 90 vierkante kilometer gesteld
zien.
Volgens de persdienst van het Griek
se consulaat in Nicosia is het in
Athene bekend geworden dat de Britten
zullen instemmen met een totale om
vang der basis van 200 tot 250 vierkante
kilometer. Makarios verklaarde dat men
eerst de andere hangende kwesties zal
bespreken alvorens over te gaan tot het
beiangryke probleem van de omvang
der souvereine bases
Nieuw Delhi, 24 febr. (Reuter) De
Dalai Lama heeft in Calcutta totnogtoe
18.000 kg zilver verkocht, waarvoor hij
een bedrag van ruim 2,5 miljoen gulden
ontvingzo meldt het Indische blad The
Statesman uit Nieuw Delhi. Men schat
dat de Dalai Lama in Calcutta voorts
nog beschikt over een schat ac:n gouden
voorwerpen en baar goud van 12.000 kilo
waard een 100 miljoen gulden. Tien
dakota's (elk een laadvermogen van
7000) kg waren nodig voor het over
brengen naar Calcutta van de schat, die
de Dalai Lama op zijn vlucht voor de
Chinezen heeft kunnen redden.
(Advertentie)
'ah'
die
erd
er nu, o.a, in Engeland, her-
aan de militaire samenwerking,
heeft bestaan tussen Franco en
L'er. j
h' en denkt dan qiet name terug
Bui, "et „Legion Condor", het eskader
hiojv, "Ommenwerpers, dat onder hel
de SnVan vrijwillige deelname aan
beDr„aanse Burgeroorlog de wapens
°°rioi> de, die in de Tweede Wereld-
^"dfon te?.en °-a- de landen van West-
hu 0da zÜn gebruikt. Men wijst er ook
^esto dat Spanje niet behoort tot de
tve^jdropese Unie en dat de Bundes-
Z°U u.,1 ch In Spanje althans theoretisch
yin annen onttrekken aan het toezicht
W.g ,.ae controlecommissie van de
qj ,op de bewapening harer leden.
0ver yaiss zo lichtvaardig heenstapt
jRhdpr bestaande verzet legen een
de
•A V ri lnteêratie van Spanje in de
-D-. dat hy zich bloot stelt aan
en da't^r^<ing frankrijk te wantrouwer
de
bet- 1 v'°et geeft aan twijfel over
?chiiHMUwbaarheid van het „afweer-
{ich, van de N.A.V.O., z«n in lit
Het rne 'en eigenlijk bükomstigheden
dit ai|eaest verontrustende aspect ian
dekB f.ls- dat een vooraanstaande po-
bliek f'guur
I)
in de Duitse bondsrepu-
J-®pfl 'hbaar nug altijd minder kijk
a1'11 EL vermoedelijke reacties van
YhterikaJiPese bondgenoten dan een
derhei generaal. Een onvoldoen-
maive voor psychologie.
(Van onze Romeinse correspondent)
ROME, 25 febr. Nadat de dage
lijkse besturen der linkse partijen wa
ren bijeengekomen en premier Segni
hadden laten weten, dat naar hun ge
voelen zijn regering moest aftreden,
hebben ook de partijdirectie en de Ka
merfracties der Democrazia Cristiana
de minister-president bericht, dat de
regeringscrisis thans onmiddellijk een
feit diende te worden. Na een speciale
kabinetszitting heeft Segni gisteravond
het Italiaanse staatshoofd het ontslag
van zijn regering aangeboden. Dit aan
bod is met de gebruikelijke reserve ont
vangen. Na de voorgeschreven beraad
slagingen zal president Gronchi zijn be
slissing bekendmaken.
Daarmee is dan toch een buiten
parlementaire crisis begonnen, iets
dat wij bereids als waarschijnlijk be
richtten. Jladat zondag de liberale
partij het vertrouwen in de regering-
Segni had opgezegd, bevond het
christendemocratische minderheids
kabinet zich theoretisch in een moei
lijke situatie. In een Kamerdebat zou
de regering nog een (en dan zeer
ongewenste) meerderheid kunnen be
halen door de eventuele steun der
monarchisten en neofascisten. Deze
twee uiterst rechtse partijen, die met
de liberalen het minderheidskabinet
steunden, voelden niet veel voor een
crisis. Een plotselinge draai van
rechts puur politiek spfel zou
de tegenstanders der Democrazia
Cristiana een even voos, als rumoe
rig bestrijdingswapen in de h-and ge
ven, een soort politieke gillende keu
kenmeiden en zevenklappers: „de
ware aard der Democrazia Cristiana
wordt haars ondanks onthuld, de fas
cisten en feodale baronnen maken
één front met haar!"
Voorts zouden in een Kamerdebat on
aangename meningen geuit kunnen
worden over de al of niet vermeende
rol, die het huidige staatshoofd Gron
chi persoonlijk in de politiek zou spe
len. Speciaal van de uiterst linkse
banken zouden (met hand,'tand, ge
schreeuw en vuist) dergelijke opinies
bestreden worden. Kennelijk werd het
tactischer geacht soortgelijke zaken te
vermijden.
Intussen blijft het euvel bestaan der
extra-parlementaire Italiaanse rege
ringscrisissen, die zich voltrekken bui
ten de verantwoordelijke volksverte
genwoordiging om. Thans wordt een
democratische partij, die der libera
len, nagenoeg de weg afgesneden om
een zo belangrijk punt ter discussie te
brengen, waarom zij feitelijk Segni
deed vallen: de discussie over de staats
rechtelijke bevoegdheden van de pre
sident der republiek.
Van de andere wrijvingspunten tus
sen de liberalen en de christen-de
mocraten noemden wij eerder de in
principe besloten instelling van het
semi-autonome gewest Friuli-Vënëzia
Giulia. Ai beveelt de Grondwet van
59
1948 de oprichting van zulke zelfstan-
landsdelen, de gebeurtenissen
dige
De Italiaanse premier Segni die het ont
slag van zijn regering aan president
Gronchi heeft aangeboden.
sinds het van kracht worden der con
stitutie leggen de voorgenomen de
centralisering ernstige bezwaren in
de weg. Men herinnere zich slechts,
dat het in begin februari gehouden
partijcongres der Italiaanse commu
nisten het in het leven roepen van
semi-autonome regionen tot eerste
eis hunner politiek verhief en wel,
omdat zulk een decentralisatie als een
machtig middel gezien woi\A in de
strijd om de uiteindelijke communis
tische macht in de staat.
De buitenparlementaire-crisis is hoe
dan ook geen versterking der demo
cratie; de man van de straat, die toch
al het spoor in de politieke dwaaltuin
bijster dreigt te raken, begrijpt er
niets meer van. Wat na veel consulta
ties, polsingen en discussies uit de bus
zal komen, staat hij lange 11a nog niet
vast. Een drie-partijencoalitie naar
links (Democrazia Cristiana, sociaal
democraten en republikeinen) haalt de
meerderheid niet en zou afhangen van
de steun van buiten, die van de Nenni-
soeialisten of die van de liberalen, wel
ke groepen dan op de wip komen te
zitten, maar de regelmatige verant
woordelijkheid niet dragen. En voor
een vol opgetuigd coalitieschip met de
rechtse partijen, onder wie de als klit
ten aan de monarchisten hangende fas
cisten, voeit de meerderheid der Demo
crazia Cristiana helemaal niets. Een
oplossing als noodsprong in deze rich
ting is de zwakst denkbare. Een ver
bond van de vier oude centrumpartij
en is uitgesloten. De Crisis is dus ern
stig, even ernstig of wellicht nog moei
lijker dan alle crisissen sinds de On
gelukkige verkiezingsuitslagen van
1953 en van 1958.
AMSTERDAM, 26 febr. De minis
ter van Binnenlandse Zaken heeft een
circulaire aan de gemeentebesturen ge
zonden betreffende de viering van 5 mei
1960. Daarin wordt er op gewezen, dat
de regering er grote waarde aan hecht,
dat deze bevrijdingsdag alom in den
lande wordt herdacht en gevierd en
dat aldus eenmaal in de vijf jaren
de herinnering van het Nederlandse volk
wordt levend gehouden aan een der
grootste en meest bewogen feiten uit
zjjn geschiedenis.
Nadat vermeld wordt, dat het rijks
personeel 5 mei a.s. vrijaf zal hebben
en uit 's rijks kas een bedrag ter
beschikking werd gèsteld van het Na
tionale comité voor de viering van deze
bevrijdingsdag, wordt medegedeeld dat
de regering het bijzonder op prijs zou
stellen indien ook de gemeentebesturen
hun steun en medewerking aan de her
denking en de viering van de bevrijding
dag 1960 zouden geven. Aan de burge
meesters vraagt de minister om plaatse
lijke initiatieven en attracties hun ge
zag en hun steun te willen schenken.
ROTTERDAM, 24 febr. Martien
van der Lugt Meisert, een oudere broer
van Cor, wordt 14 maart tachtig jaar.
Als jongen reeds kozen beiden, als
zooti van een inspeciënt, een andere
richting: Cor ging na moeders dood
naar zj.n tante in Amsterdam, de ac
trice M,ien van der- Horst-Van der Lugt
Melsert en effende daar zpn weg naar
het toneel, Martien voelde meer voor
de academie. Maar het bloed kroop
waar het niet gaan kon: op 14-jarige
leeftijd stapte hij bij J. J. Poutsma het
atelier binnen, waar de toneeldecors
voor de Rotterdamse Groote Schouw
burg werden geschilderd, zodat het con
tact met het toneel, zy het zydeiings,
werd hersteld.
In 1906 kreeg Martien zijn vaste aan
stelling als toneelmeester en chef-de
corateur in hetzelfde theater. Weinig
heeft hy toen kunnen vermoeden, dat
hij tot op de huidige dag nog lid zou
zpn van de directie van de Groote
Schouwburg, de nieuwe, na-oorlogse, die
sinds 1950 zich in Rotterdam-zuid een
eigen plaats heeft veroverd. In 1922
werd hy nl. technisch directeur en
twee jaar later algemeen directeur.
Intussen nad hy in 1918 het decorate
lier van Poutsma overgenomen. Hier
zwaaide hy de scepter en de verfkwast
tot 1936.
Sliedrecht Bij de Scheepsbouwwerf
en Machinefabriek „De Klop" te Slie
drecht, een der vennoten van de I.H.C.
Holland, is met goed gevolg de dubbel-
schroef sleephopperzuiger „Minas Ge-
rais" te water gelaten. De tewaterlating
werd bijgewoond door diplomatieke ver
tegenwoordigers van Brazilië en Neder
land.
De hootdafmetingen van het schip
zijn: 71,55 bij 13 bij 5,40 meter. Op de
vrijgekomen helling zal de kiel worden
gelegd' voor het zusterschip van de „Mi-
nas Gerais, dat „Rio de Janeiro" ge
noemd zal worden en dat het laatste ob
ject is van de grote opdracht van de
Braziliaanse regering aan de I.H.C. in
Den Haag.
R RUIMSCHOOTS voldoende mate
riaal voor een forse ralley-avon-
turen-triologie is er gisteravond
in een sleet gezelschap van mond tot
mond gegaan. Herinneringen, waar
aan de tand des tyds wellicht stukjes
werkelijkheid had afgeknaagd en door
fantasieën opnieuw vorm hadden ge
kregen. Maar deze herinneringen ga
ven de helden van deze avonturen
weer het gevoel dat ze op één wiel
door een haarspeldbocht gierden of
op een verlaten bergtop met een lek
koelsysteem stonden te worstelen. En
daar ging het tenslotte om. In verband
met de laatste automobieltentoonstel
ling in het oude RAI-gebouw, waarin
men een afsluiting van een Nederland
se automobielperiode zag, had het be
stuur van de RAI in samenwerking
met het automobieltijdschrift „Auto
revue" dit selecte gezelschap bijeen
gebracht: de helden van de dertig
jaar geleden georganiseerde- rallyes,
toen deze automobielevenementen nog
onvervalste avonturen waren. Ze wa
rén er allemaal, de Nederlandse win
naars van de Rally de Monte Carlo
1938 Bakker-Schut, Barendregt en Ton,
de Nederlandse winnaar van de Ral-
ley de Monte Carlo 1953 Maus Gat-
sonides, die in 1939 met Klaas Baren
dregt reeds zevende werd.
Deze ongedwongen bijeenkomst had
de RAI als startplaats, maar in Carl
ton kwamen pas de sterke verhalen
los, die hoe meer de avond vorderde
en de kelen met effectrijke dranken
werden besprenkeld, des te sterker
werden.
De stelligheid waarmee de verhalen
over de befaamde zesdaagse Alpenrit
1934 met veel gebaren en nadrukken
weer tot leven kwamen, deed voor de
avonturiers en de toehoorders de wan
den van Carlton in Alpenruggen ver
anderen, een illusoir décor, waarte
gen de Nederlandse équipes de com
mando's van de nooit benoemde, msar
altijd vanzelfsprekende leider Van
Beeck Calkoen nogmaals noorden
weerkaatsen. Bijvoorbeeld hoe onder
zijn leiderschap, de wagen van Van
der Meulen, die' een zeldzaam defect
had een kogelkooi-breuk Dij een
gangwissel-kogellager, waardoor de
kogels tussen de tandwielen rolden
met de bumper van een andere wa
gen -over de serpentines van een berg
werd geduwd. Of hoe Piet Nortier, die
door het lek worden en vervolgens
van de velg lopen van een achterband
genoodzaakt werd het laatste stel
haarspeldbocht op één naakt drijfwiei
te nemen, waardoor hem nèt de glet-
scherbeker ontglipte. Carol Schade,
nog even luidruchtig en joviaal als
twintig jaar geleden, vertelde nog
eens met schallende stem hoe hij die
kellner in Venetië, had gedreig, hem
met het gehele servies in de Canal
Grande te zwiepen, als" hij weèr kip,
wat hij al vier dagen echter elkaar
te eten had gehad, zou geoffreerd krij
gen. Het werd eend.
Door al zijn vrienden werd de ver
grijsde maar nog altijd zeer fiere
coach in zovele rallyes van de Neder
landse équipes, de heer Van Beeck
Calkoen weer de „patrijshond" ge
noemd. Een bijnaam die hij destijds
maar ook gisteravond als een ere
naam droeg. Kortom, ze voelden hele
maal die echte rallyesfeer over zich
komen. De sfeer uit de tijd dat het
rijden van een rallye nog ee.i pure
sport kori worden genoemd. Dat men
nog beren kon ontmoeten op zijn rou
te.
De stichting „Door de eeuwen
trouw" heeft het plan opgevat
om ter herdenking van de tien
jaar strijd om recht en vrijheid door
de republiek der Zuid-Molukken er
gens in Nederland een erezuil op te
richten. Men wil hier onder meer
mee uitdrukken de solidariteit met
de lijdende en strijdende Zuid-Mo-
lukkers, het vertrouwen, de wil, de
kracht en de moed om door te zet
ten en te volharden en de culturele
gevoelens van jong Ambon. De zuil
is ontworpen door een 31-jarige Am
bonees en zal worden vervaardigd
door een lettergieterij in Amsterdam.
Hy symboliseert het recht, dat in dit
geval labiel is, begint vanuit het
zwaardpunt en loopt breeduit om
hoog als het ware in twee gestrekte
armen, die God om recht en hulp vra
gen. De beide figuren, de Ambonees
(donker) en de Nederlander (licht)
proberen het recht te verkrijgen door
de labiele zuil in evenwicht te houden,
waardoor een toestand van stabiliteit
ontstaat. De mannen, die in brons
i licht en donker patine) gegoten zui
len worden, z«n opzetteiyk klein ge
houden ten opzichte van de zuil,
waarmee de ontwerper hun schyn-
oaar onmogeiyke taak heeft willen
Uitdrukken. Het voetstuk (aambeeld),
waarin gebeiteld zal worden „25
april 1950" - de datum waarop de
Zuid-Molukkers voor de vryheid ko
zen-, heeft een schuinlopend bo-
MAUS GATSONIDES
niiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
venvlak, dat de moeiiyke weg aan
geeft, die nog moet worden afgelegd
om het recht te verkregen. Voetstuk
en plateau zullen in Labrador graniet
worden 'uitgevoerd, het eerste mat
gepoiyst, het laatste gehamerd. De to
tale hoogte van het monument zal ze
ven meter bedragen. Het geheel zal 5
ton wegen en is zodanig geconstru
eerd, dat het zowel in Nederland als
- later - in Ambon kan worden ge
plaatst. De kosten van de erezuil met
fundamenten en eventuele beplanting
er omheen zullen 40 mille bedragen.
De reclamecampagne, die de Neder
landers en ook de Ambonezen in ons
land moet stimuleren tot een finan
ciële bydrage op het gironummer van
de stichting, zal ongeveer 150.000 gul
den gaan kosten. Doch dit bedrag is
niet alleen voor reclame bestemd.
Hieruit zullen o.a. ook worden bestre
den de kosten van een groot aantal
folders, die de Nederlanders begrip
voor het probleem Ambon vragen en
hun dit probleem duideiyk onder
ogen willen brengen.
De lezers van „De Ste mvan Ambon"
hebben tot nu toe tien procent van het
totaal bedrag opgebracht. Men weet
nog niet waar het monument zal ko
men, de plaats is afhankelijk van de
toestemming van de regering en een
"emeenteiijke overheid.
In café „De Bonte Os" te Jisp, een
typisch Noordhollands dorpje in
het Waterland, zal zondag 6 maart
een reünie worden gehouden van na
zaten van Floris Willem Bethlem, de
eerste Bethlem, die zich in Neder
land vestigde. Dat was 400 jaren ge
leden, toen hij zich in Jisp als wal
visvaarder 'estigde. Tot het begin
van deze eeuw kwam de naam Beth
lem voor in de registers van de Bur
gerlijke Stand van Jisp; de vroegere
wasvisvaarders werden molenmakers
en bouwden molens in de Zaanstreek
en Waterland. De laatste Jisper Beth
lem was Dieuwertje Bethlem, die in
het begin van deze eeuw stierf. Het
initiatief -Voor deze Bethlem-reünie
ging uit van de neven Rob Bethlem
uit Bilthoven en Cees Bethlem uit
Utrecht, die in samenwerking met
een andere neef Herman Bethlem
(Ruysdaelkade 15, Wormerveer) de
organisatie in handen namen. Er wor
den op deze reünie 50 tot 70 Beth
lem's verwacht, van wie velen in de
Zaanstreek wonen; doch de reünisten
komen ook uit Amsterdam, Arnhem,
Hoorn, Nijmegen, Tilburg, Spijke-
nisse en Wyk-uan-Zee. Een jaar van
naspeuringen in registers van Burger
lijke Stand en notarissen ging aan de
ze reünie voo„raf. Men is er nog niet
achter gekomen, waar die eerste Ne
derlandse Bethlem vandaan kwam en
wie de eigenlijke stamvader is; men
twijfelt tussen een Vlaamse laken
koopman uit Poperingen en het Hon
gaarse koningshui Men hoopt dit ge
heim nog te kunnen ontsluieren. De
reünie begint met een kerkdienst, ge
volgd door een gezameniyke lunch.
Er wordt ook een tentoonstelling in
gericht. die een kqkje zal geven op
de eigendommen van vroegere Beth
lem's, die walvisvaarders en molen
makers waren. Er moeten welvaren
de knapen ander geweest zijn, want
men kwam tot de ontdekking, dat er
in vroeger eeuwen een zekere Simon
Corneliszoon Bethlem was, die maar
eventjes 200.000 Carolusguldens na
liet. In de avonduren is men voorne
mens een familierevue op te voeren.
A Is elektro-technisch ingenieur W.
/-t W. van der Poel uit Den Haag
het woord ontstoring hoort,
denkt hij ook aan kou. Deze niet zo
voor de hand liggende gedachte-asso
ciatie wordt eerst duidelijk als men
weet dat de heer Van der Poel bij zijn
jarenlange proefnemingen om brom
mers geen kwalijke invloed meer te
doen hebben op televisie-ontvangst
veel. kou heeft moeten lijden: om dit
werk in letterlijke zin „ongestoord" te
kunnen doen moest, hij namelijk zover
mogelijk verwijderd zijn van de stad
waar élk motorisch voertuig een
„stoorzendertje" betekent en daarom
dat hij zijn heil zocht in het wijde pol
derland bij Leidschendam, waar de
koude noordenwind vrij spel had. Nog
voor er sprake was van een wettelijke
regeling op dit gebied zoals bekend
L deze er nu wel en moet op 1 juni
elke auto, motor of brommer ontstoord
zijn was de heer Van der Poel er
in zijn schuurtje in de polder al mee
bezig: voor de deur stond stationair
een brommer te draaien en binnen
bekeek en registreerde de heer Van
der Poel dan de in beeld gebrachte
storing op de monitor. Werd de brom
mer even anders gezet dan gaf dat een
totaal andere storingsuitslag, wat be
tekent dat iemand, die op een hoek
woont vrijwel geen hinder hoeft te
hebben van de brommers die in de
ene straat passeren, maar wel van die
in de andere straat langs komen. Tel
kens andere ontstoringsmïddelen wer
den beproefd met als resultaat dat, nu
er een wettelijke regeling over is, de
heer Van der Poel een keurige ont
storing voor alle brommers heeft ge
construeerd bestaande uit, zoals hij het
zelf formuleert, „een geïsoleerde ctan-
sluitkap, die van een metalen afscher
ming is voorzien welke met de massa
contact maakt, in de kop is een xoeer-
stand aangebracht." Voor de fabriek
waar de heer Van der Poel werkt,
snijdt het mes aan twee kanten wart
men produceert zowel bromfietsen als
televisietoestellen. Omdat er zo'n klei
ne miljoen brommers in Nederland zijn
zullen er ook een miljoen ontstorings-
apparaatjes geproduceerd moeten wor
den. De eerste aanmaak van het ont
werp Van der Poel is 100.000. „Zij zijn
zo gemaakt dat elke leek ze zelf kan
bevestigen," zegt de heer van der Poel
er zelf van.
Reclame met een glimlach". Zo
luidt het devies van een nieuw
erkend bureau in de reclame
wereld, het Waltersen Publicity
Service bureau voor Reclame aan de
Keizersgracht 750 in Amsterdam. Het
totaal van erkende reclamebureau's
in Nederland is hiermee op ongeveer
80 gekomen, in Amsterdam op 46.
Directeur van het nieuwe reclame
bureau is de 45-jarige mr. S. F. .J
M.Goossens, een Limburger van ge
boorte. Hy noemde het bureau naar
de familiriaam van zyn moeder, die
in 1930 overleed en hem, zoals hij het
zelf uitdrukte, de sleutel gegeven
heeft tot bovengenoemd devies. Het
pand, waarin zyn kantoor is geves
tigd, bestaat al bona driehonderd
jaar. Vroerer heette het naar zijn
eerste bewoner ,t Huys van Do-
miné Theodorus Beels". De heer Goos
sens die dol is op woordspelingen,
het zelfs zijn hobby noemt ze op alle
mogeiyke dingen te vinden, ziet ook
een belangrijke overeenkomst in het
werk van deze predikant en zijn werk.
„Verbreiding van het woord in 1669
door een theoloog, in 1960 verbreiding
van het „woord" opnieuw, door een
reclamoloog" luidt zyn mening over
deze associatie. Het grachtenhuis is
volkomen gerestaureerd en byzonder
smaakvol ingericht, een werk, dat
twee 5 drie maanden heeft gekost.
Niet op eigen initiatief is de heer
Goossens „in de reclame" gegaan,
maar op aanraden van anderen. Toen
hy nameiyk adjunct-secretaris was
van de Vakgroep Drogisteryen en ter
gelegenheid van de zeventigste ver
jaardag van de secretaris van deze
vakgroep, een groot feest op touw
zette, dat klonk als een klok, kwam
wyien drs. S. S. Galieé, bestuurslid
van de Bond van adverteerders zo
onder de indruk van zijn organisatie
talent, dat hy hem ten sterkste -aan
raadde „in de reclame" te gaan. En
deze raad heeft de heer Goossens op
gevolgd. Eerst werd hy secretaris
van de vakgroep reclamewezen en la
ter directeur in dienst van een recla
mebureau. In 1955 deed hy zyn erken
ningsexamen en 1 oktober 1959 kreeg
hij tenslotte een tydelijke erkenning
voor het houden van een eigen bu
reau toegewezen.
Ondanks dat zijn bureau pas enkele
maanden bestaat, mag hij reeds veel
bedryven tot zyn cliënten rekenen
„Ik heb dat bereikt door de glimlach"
zegt hij, want het devies, dat ik aan
m«n nieuwe bureau heb verbonden
reken ik ook tot mijn levensdevies
„doe alles met een glimlach".
De 12-jarigë Henk Bleiftnink uit
Hengelo, die, zoals we de vori
ge maand in onze kroniek meld
den, een invalidenwagentje werd aan
geboden door de jeugd van Hengelo,
ontving van een Nederlandse emigrant
uit Canada, mevr. Elisabeth van Be-
veren, een brief naar aanleiding van
het krantenbericht over de aanbieding
van het invalidenwagentje. Mevr. Van
Beveren was als moeder van twee
gezonde jongens van 12 en 10 jaar zo
met hei lot van Henk Bieumink begaan,
dat zy bü het schreven eer Canadese
dollar insloot. Zij verzocht de moeder
van Henk ont daar voor haar zoon
een cadeautje voor te willen kopen.
!tiiiiiMiii;iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiMiMii;iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiMiii<iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiMimiiiii;iiiii!iniiiiii minimum
De bankbiljetten van f 1000.- zulten ongeldig
worden. De Nederlandsche Bank roept
de houders van deze bankbiljetten op
om deze vóór 16 juli 1060 ter verwisseling bij
haar aan te bieden. De ingetrokken bankbil
jetten van duizend gulden zijn gedateerd 7
mei 1945, onze foto geeft een afbeelding van
dit biljet. Ook de biljetten van 150- model
1945 zullen worden ingetrokken en moeten
vóór 16 juli 1960 worden ingewisseld bij de
Nederlandsche Bank.
mtAAm
