saterdag 12 maart i960 Dagblad voor Schiedam en omstreken
PIONIER V IN BAAN
OM DE ZON
Kunstplaneet put
zonnestralen
uit
energie
Bouwvakstaking:
wordt uitgebreid
Reisbeperkingen voor
Russen in Duitsland
NIEUWE AMERIKAANSE SATETTTFT
Ieder uur een
uitzending
De ring voor Caro van Eyck
Terras-televisie
D
Leiding verwacht een strijd
van lange duur
Amerikanen en Britten volgen
voorbeeld van de Fransen
Zekerheid een
Nationale
traditie
levensverzekering-bank
Adenauer naar
Amerika
Lenteweer
/N~T7\
zon op NATIONALE Zon
Overleg met Eisenhower,
Nixon, Herter en mogelijk
ook premier Ben Goerion
Franse bladen vragen:
Kan men spreken van
een schandaal van
Agadir
mi
Werkwilligen wensen
kort geding
Militaire missies „ingegraven"
Kikvorsman bereikt
Straatsburg
Nieuw pauzeteken
De „Starfighter"-produktie
Order van een miljard
voor Nederlandse
industrieën
Strijdgas ontdekt in
Zwolle
Flessen opgegraven in tuin
van Ortskommandantur
Het weer in Europa
medamsche courant
nieuwe sc
WASHINGTON, 12 maart (Reuter,
A.F.P.) De Verenigde Staten heb
ben gisteren met succes een, satelliet,
■Ie „Pionier V', 'in een baan om de
en gelanceerd. Het bureau voor lucht-
enruimtevaart (NASA) heeft bekend ge
maakt dat de „planeet" van 40 kg
voldoende snelheid heeft gekregen om
aan de zwaartekracht van de aarde
te ontkomen en dat zij een baan om
de zon is gaan beschrijven. De snel
heid is berekend op ongeveer 39.680
km per uur. De planeet zal, een weg tus
sen de banen van de aarde en Venus
om de zon volgen. De baan om de
zon zal naar men verwacht in 311
dagen worden afgelegd. D_ kortste af
stand tot de zon zal 119.520 km zijn
en dit punt zal in ongeveer 151 dagen
bereikt worden.
..Pionier V" is gistermiddag om twee
uur in Kaap Canaveral gelanceerd.
Alle drie de trappen van de 27 meter
lange Thor-Able-raket werkten goed.
De radiotelescoop van Jodrell Bank en
vingen (krachtige ra-
posten in de V.S.
lltMUllllllIflIIIIIIIIIIIIflIIIIIIIIIIUIIIIIIIIMIIIlllllllllllllllllllllll
llllllllllltlllllllllllllllllliuilllllllllllllllllllllllllllllllllliuilllll
diosignalen op. Dr. Silverstein, een lei
dende figuur bij de NASA, heeft ver
klaard dat de baan neigt naar die van
de planeet Venus. „Pionier V" zal mo
gelijk 29 miljoen km dichter bp de zon
komen dan de baan van de aarde.
De aluminium houder bevat twee
zenders, een van 150 watt voor uit
zendingen uit de ruimte op afstanden
tot 80 miljoen km van de aarde. De
andere is een zender van vijf watt,
De krachtige zender is nog niet in
werking gesteld. Deze zal niet gebruikt
worden voordat de- pionier 1,6 miljoen
km of nog verder van de aarde verwij
derd is. De zender is naar men meent
de krachtigste die ooit diep de ruimte
in gezonden is, ongeveer dertig maai
krachtiger dan de zenders die de VS
tot nu 'toe gebruikt hebben.
De zender van vijf watt werd auto
matisch ingeschakeld toen de
„schoepraderen" aan de buitenkant
van de instrumentencapsule opengin
gen. De vier schoepen zetten de
zonnestralen om in elbctriciteit om
de zender te laden. Kort na de lan
cering :rd bekendgemaakt dat min
stens een en waarschijnlijk alle schoe
pen zich volgens plan openden.
Deskundige zeiden te hopen, dat
via Jodrell Bank vier maanden contact
met de pionier zal kunnen worden on-
Jprhouden. Daarna zal de „planeet"
naar reis rond de zon buiten bereik
van de luisterposten op aarde voort
zetten en bet is >g niet bekend wan-
beer zij dicht genoeg bij de aarde zal
komen om weer gehoord te kunnen
Worden. Eenmaal in een baan rond de
zon zal de minimumafstand van de
aarde naar schatting 74,4 miljoen km
®h de maximum afstand 297 miljoen
bedragen.
Het is de bedoel'ng dat de satel
liet gegevens over straling, magne
tisme en micrometeoren van een af
stand tot tachtig miljoen km naar de
aarde zal zenden en dit naar deskun
digen hopen gedurende tientallen jaren
zal doen.
Van de geweldige Britse radiotele
scoop van Jodrell Bank is gebruik ge
maakt om de Amerikaanse satelliet op
baar lange t ebt om de zon tussen de
aarde en Venus, op weg te helpen. Prof.
A. C. B. Lovell, de directeur van de
j'Dtallatie van Jodrell Bank heeft ver
klaard, dat door een signaal van Jo
drell Bank de satalliet van de laatste
map werd losgemaakt. Door een sig
nal van Jodrell Bank werd ook de
De „Pionier vijf', vrijdagmiddag
tijdens de lancering vanaf het ra
ket-proefcentrum te Cape Cana
veral. Gebruikt werd een drietraps
Thor-able-raket van zevenentwin
tig meter lengte.
van de satelliet uitge-
kleine zender
schakeld.
„Pionier V" bevat niet zoals de vroe
gere „schoepenrad-satellieten" een te
levisiecamera, oi '.at zij geen belang
rijke hein (lichamen dicht genoeg zal
naderen om opnamen te kunnen ma
ken. De radio-experimenten op lange
afstand zijn ten dele bedoeld om nieuwe
metingen van astronomische afstanden
voor toekomstige ruimtereizen te ver
strekken. Deskundigen van de NASA
hebben verklaard, dat de nuttige lading
mogelijk voor onbepaalde tijd in de
ruimte zal blijven. De kleine zender
van de satelliet wordt elk uur door Jo-
drell-Bank in- en uitgeschakeld voor
een uitzending van een kwartier.
BONN, 12 maart (Reuter) De
Westduitse bondskanselier, Adenauer,
vertrekt vandaag naar New York en
Washington, waar hij president Eisen
hower, vice-president Nixon en de mi
nister van buitenlandse zaken, Herter,
zal ontmoeten. Men verwacht dat hij
maandag in New York ook de Israëli
sche premier Ben Goerion zal ont
moeten. 1 an Washington zal hjj via
San Francisco naar Tokio vliegen.
Daar zal hjj van 25 maart tot 1 april
blijven.
De 84-jarjge bondskanselier hecht
grote waande aan zjjn besprekingen
met Amerikaanse leiders zo kort voor
de topconferentie tussen Oost en West.
In kringen uit zjjn omgeving verwacht
men dat hij drie belangrijke argumen
ten naar voren zal brengen:
1. Het Westen moet geen compromis
aanvaarden over de westelijke rech
ten in Berlijn,
2. De enige wijze waarop Khroesjtsjev
kan tonen dat hij werkelijk dooi in
de koude oorlog wenst, is zijn Ber
lijnse plannen op de topconferentie
te_ laten varen en de huidige situ
atie in Berlijn te handhaven,
3. De belangrijkste kwestie op de top.
conferentie is niet Berlijn maar ont
wapening.
Adenauer meent dat de topconferen
tie noodzakelijk is om te zien of
Khroesjtsjev van goede wil is, maar
functionarissen jn Bonn verhelen niet
dat de bondskanselier pessimistisch op
dit punt is. Hij meent dat de belang
rijkste basis van de Russische politiek
isde westelijke onmacht om ver
enigd te blijven. Daarom wil hij er op
aandringen dat de eenheid en solidari
teit van het westen op overtuigende
wijze op de topconferentie zullen wor
den gedemonstreerd.
PARIJS, 12 maart. (AFP). „Kan
men nu met spreken van een schan
daal van Agadir?" 7,0 vraagt zich het
Parijse dagblad Paris-Jour vandaag af
en het wordt in zijn conclusie bijgeval
len door l'Aurore. De beide bladen wij
zen op het plotselinge besluit van 4
maart j.l. toen kroonprins Moelai Has
san van Marokko als leider van de ope
raties in de-rampstad Agadir alle red
dingswerkzaamheden liet stopzetten, ter
wijl in de volgende dagen nuff verschei
dene slachtoffers geren bleken te kun
nen worden.
L'Aurore vraagt: „Heeft dc Marok
kaanse regering in haar jeugdige oner
varenheid wel al liet mogelijke gedaan
om zoveel mogelijk slachtoffers te red
den? Heeft zij haar Franse en andere
internationale helpers wel bijgestaan en
heeft men soms niet enige wrevel ge
toond ten opzichte van het buitenlandse
hulpbetoon?"
td-in€n 'crros van een cafaan de Via Veneto in Rome heeft de eigenaar zijn
l°esfe) builen gezet, zodat zijn bezoekers zelfs daar niet meer een gezellig
Praatje maken maar de beeldbuis geen moment uit het oog verliezen.
UTRECHT, 32 maart. De lande
lijke stakingsleidii g verwacht, dat het
in het bouwconflict 1111 bard tegen hard
zal gaan. Nu de gehele Tweede Kamer
zich achter het regeringsbeleid inzake
deze kwestie heeft geschaard, is er, vol
gens de stakingsleiding, geen andere
mogelijkheid voor de werkgevers don
de voorwaarden te aanvaarden die de
regering aan de afsluiting van de col
lectieve arbeidsovereenkomst verbon
den heeft. Gezien de beslistheid van de
werkgeversorganisaties, verwachten de
drie werknemersorganisaties dat de
strijd van lange duur zal worden.
De stakingsleiding heeft besloten,
het stakingsfront naar twee kanten
te versterken. Zo zal de volgende
week het stakingsgebied worden uit
gebreid met nog een aantal plaatsen
en steden, waaronder Assen, Stads
kanaal, Den Helder, een grote streek
111 het zuiden van het land, Helmond,
Breda, Bergen op Zoom, Venio en
Apeldoorn. Daarnaast zal een aantal
grote wegenbouwobjekten die tot nu
toe met rust zijn gelaten in de actie
worden betrokken.
Van dag tot dag zal de stakingslei
ding vanaf maandag de koers bepalen
en het wordt niet onmogelijk geacht,
dat het aantal plaatsen en streken waar
gestaakt zal moeten worden aanzienlijk
zal toenemen.
Tevens zullen vandaag instructies uit
gaan naai- de nog werkende leden van
de drie vakorganisaties. Hun wordt de
mogelijkheid gegeven, gelden te stor
ten in een steunfonds dat ter complete
ring zal d! nen van de reglementair
vastgestelde uitkering uit de stakings
kassen der bonden.
De stakingsleiding verwacht, dat daar
door de uitkeringen aan de stakende
bouwvakkers de volgende week aan
zienlijk hoger zullen zijn. Vandaag zul
len de drie vakbonden een beslissing
nemen over de uitkeringen voor de vol
gende week aan niet-georganiseerde
stakers.
Gistermiddag zijn besprekingen ge
voerd tussen het hoofdbestuur van de
Nederlandse Christelijke Aannemers-
en Bouwvakpatroonsbond en de hoofd
besturen van de drie samenwerkende
werknemersorganisaties in het bouwbe
drijf. Nu de pogingen van de heer An-
driessen om te komen tot een oplossing
van het; bouwconflict mislukt zijn, wil-
d;n partijen zich nieuw bezinnen over
de ondertekening van de c.a.o., die en
kele dagen geleden werd opgeschort.
Het hoofdbestuur van de N.C.A.B.
toonde zich bereid de c.a.o. onvoor
waardelijk te tekenen op basis van zijn
reeds eerder ingenomen standpunt. In
onderling overleg werd evenwel beslo
ten vandaag de situatie opnieuw te be
zien, als 1 buitengewone algemene le
denvergadering van de N.C.A.B. is af
gelopen. Volgens de stakingsleiding
wint de ondertekening van de c.a.o. aan
betekenis, wanneer het besluit van
het hoofdbestuur van de N.CA..B. door
de meerderheid van de ledenvergade
ring van deze bond gedragen wordt.
Blijkens een mededeling die het
A.N.P. heeft ontvangen van (1e Haagse
advocaat en procureur mr. dr. K. W.
P. Klaassen onderzoekt deze momen
teel welke mogelijkheden het aanspan
nen van een kort geding tegen de Staat
der Nederlanden en de drie grote vak
centrales, ftVV, KAB en CNV, biedt
voor ongeorganiseerde werkwillige bouw
vakarbeiders. Volgens deze advocaat
is hij benaderd door een aantal in Den
Haag wonende ongeorganiseerde werk
willigen, die /an mening zijn, dat in
breuk wordt gemaakt op hun vrijheid
en dat zij onrechtmatig worden bena
deeld door het feit, dat posters hen be
letten aan het werk te gaan.
Mocht het kort geding doorgang vin
den, dan heeft de advocaat het voor
nemen maatregelen te vragen, die voor
komen, dat de werkwillige arbeiders
schade ondervinden.
De vakvereniging „Het Zwarte Corps"
(bond van machinepersoneel in de wa
ter-, spoor-, wegen- en utiliteitsbouw
met ruim tweeduizend leden) heeft in
een tiental grote steden met hun rand
gemeenten, waar gestaakt wordt, een
aan de werknemers in de bouwnijver
heid gerichte circulaire in tienduizend
exemplaren doen verspreiden.
„Mij hebben zo ernstige bezwaren te
gen de inhoud van de nieuwe c.a.o.,
dat wij de 'erautwoording niet wen
sen te aanvaarden om door middel van
een staking de werkgevers te dwingen
deze c.a.o. goed te keuren. Voor vele
leden brengt deze c.a.o. een verslech
tering van hun posities in plaats van
loonsverhoging. Mij staken derhalve
niet, omdat r :,j buiten het conflict staan.
Een sympathiestaking kunnen wij niet
overwegen, omdat wij daarmede mede-
erantwoordelijk zouden worden voor de
inhoud van een voor het machinisten-
corps onaanvaardbare c.a.o.".
(Van onze correspondent)
BONN, 12 maart De Britten en
de Amerikanen helibcu gisteren het
Franse voorbeeld gevolgd: zij beperk
ten de bewegingsvrijheid van de Rus
sische militaire missies, die zijn ge
accrediteerd bij de Britse- en Ameri
kaanse militaire hoofdkwartieren in
Münchengladbach en Heidelberg. De
Russische militaire missies resideren
respecktievelijk in Bunde-Salzufflen en
in Frankfurt. De militaire missie van
de Russen bij het Franse hoofdkwartier
in Baden-Baden mag al twee weken
niet meer reizen. Deze maatregelen
vormen het antwoord van het M'esten
op de invoering van de nieuwe reispas-
sen door het Russische militaire hoofd
kwartier in Oost-Berlijn.
De geallieerden hebben de invoering
van deze passen niet geaccepteerd om
dat zij vermelden dat de leden der
Britse-, Amerikaanse- en Franse mili
taire missies in Oost-Berlijn zijn
GIGANTISCHE ZWEMTOCHTvanlOOOkm
—NOORDZEE
Aankomst26maar17
ROTTERDAM
Arnhem
DUITSLAND
sseldorf18m+
BELG IE f) XKeu|enl7mrt
Bonn16mrt
blenz
Mannheim
14 maart-
rlsruhe
I3maar+
Straatsburg
FRANKR'JK JCdmar
SCHAFFHAUSEN
0 KM 100
1
start 8mrt
ZWITSERLAND
«a Route van de kikvorsman
Louis Lourmais
Totale afstand ca.1000 km Dagelijks
zwemt hij 6uur
STRAATSBURG. 12 maart (AFP)
De Franse kikvorsman Louis Lourmais,
die bezig is de Rijn af te zwemmen, is
gisteren tot de brug van Kehl bij
Straatsburg gekomen. Op de laatste
dertig kiiom ter van het traject dat
h,j vrijdag aflegde, werd hij vergezeld
door zijn v.ouw. Hij kon dit laatste
deel van het traject met een snelheid
van tien kilometer per uur afleggen
doordat een Frans schip hem de weg
wees tussen de tegenstromingen door.
Lourmais hoopt vandaag tot Karlsruhe
te komen.
HILVERSUM, 11 maart Met in
gang van zondag 13 maart zal de
Nederlandse omroep een nieuw
pauzeieken in gebruik nemen, ge
baseerd op de eerste maten van het
Wilhelmus, gezet en elektronisch ge
realiseerd door ir H. Badings.
geaccrediteerd bij het- Oostduitse „mi
nisterie van binnenlandse zaken". Op de
passen is n^k niet langer meer sprake
van de „Russische bezettingszone" maar
van „het grondgebied der Duitse De-
mokratische republiek", de naam die
de Oostduitse schijnstaat van Waiter
Ulbricht c.s. zich heeft aangemeten.
Sinds de invoering van de nieuwe
reispassen op 4 februari j.l. en de wei
gering der geallieerden om hun mili
taire missies in Oost-Berljjn (31 Engel
sen, 17 Amerikanen en 14 Fransen) van
deze reisdocumenten gebruik te laten
maken aangezien dit een erkenning
van het communistische regime in de
oostzone van Duitsland zou betekenen
hebben de missieleden hun kantoren in
Oost-Berlijn niet meer verlaten. Zij wor
den met vrachtauto's van West-Berljjn
uit van voorraden, kranten, pocket-
books en gezelschapsspelen voorzien.
Zes militaire missies, drie geallieer
de en drie Russische, hebben zich
thans dus „ingegraven" tot de strijd
om de reispassen is beslecht. Zij
kunnen niet meer reizen in de vier
vroegere bezettingszones van Duits
land.
De militaire missies werden 11a de
Duitse capitulatie ingesteld voor het on
derlinge contact tussen de oorlogsbond
genoten. Zij bleven voortbestaan ook
na de politieke scheiding van Duitsland
in bondsrepubliek en D.D.R. De mis
sies zijn met het geallieerde luchtcon-
trolecentrum in Oost-Berlijn en de oor-
logsmisdadigersgevangenis in Spandau
West-Beriijn) de enige overblijfselen
uit de tijd van het oorlogsbondgenoot
schap.
DEN HAAG, 12 maart Het Ne
derlandse aandeel in de order van de
Westduitse bondsrepubliek betreffende
d^ aanschaf en produktie van de Lock-
head 104g „Starfighter" zal voor on
ze vliegtuigindustrie ongeveer 400 mil
joen gulden, voor onze elektronische
industrie ongeveer i35 miljoen gulden
en voor andere bij het project betrok
ken industrieën in ons land ongeveer
205 miljoen gulden bedragen, totaal
ongeveer 740 miljoen gulden, aldus
maakt de luchtmachtvoorlichtingsdienst
bekend. Hierbij zuilen nog de volgende
globale bedragen komen voor de eer
ste eigen order van de Nederlandse
luchtmacht ten getale van vijftig toe
stellen: de vliegtuigindustrie 150 mil
joen gulden de elektronische industrie
zestig miljoen gulden en de overige
industrieën in Nederland negentig mil
joen gulden. Totaal 300 miljoen gulden.
Dit bedrag zal hoger worden naarmate
meer vliegtuigen voor de Nederlandse
luchtmacht besteld zullen worden.
Minister Cals heeft de actrice Caro
van Ëyck vrijdagavond in de Am
sterdamse Stadsschouwburg de
Theo Mann-Bouwmeesterring aan
de vinger geschoven. Jan Musch
keek hierbij lachend toe.
(Zie ook elders in dit nummer)
(Van onze correspondent)
ZWOLLE, 12 maart In de tuin van
het kantoor van de N.V. Van den Bergh
en Jurgens, waarin tijdens de Duitse
bezetting de Ortskommandantur geves
tigd was, is een tuinman op een aan
tal kruiken gestoten, die veel weg heb
ben van jeneverflessen. Ze bevatten
een kwalijk riekend bruinachtig vocht
dat degene, die ermee in aanraking
komen, ;.an het huilen brengt.
Het vermoeden bestaat dat de fles
sen uit de bezettingstijd afkomstig zijn
en een of ander strijdgas bevatten. De
politie meent echter niet met traan
gas te maken te hebben. In afwachting
van nader onderzoek zijn de kruiken
weer onder de grond gestopt.
(Van onze weerkundige medewerker)
AMSTERDAM. 12 maart De afge
lopen week was duidelijk in een win
terse en .en lentehelft verdeeld. Na
enkele dagen met zeer koud weer en
een ijzige oostenwind, waarbij het des
nachts in het oosten vijf graden vroor
kwamen wij na het midden van dé
week geleidelijk in een zachtere lucht
stroom, uit midden-Europa afkomstig
Zo kon de temperatuur gistermiddag
in het zuidoosten van ons land tot 13
gr. C. stijgen. Door afkoeling boven
het IJsseimeer en de Waddenzee kwam
dc temperatuur in de kop van Noord-
Holland en op de Waddeneilanden niet
hoger dan 5 a 6 gr.
Het weekeinde belooft voorjaarsach
tig te worden, want met eeii zwakke
zuidelijke luchtstroom wordt zachte
lucht uit het zuiden afkomstig naar
ons land gevoerd. Zondagmiddag is het
op de meeste plaatsen zonnig en kan
de temperatuur tot 13 a 15 gr. C. stij
gen. De neerslagkansen blijven dé eer
ste dagen klein. De koude vorstlucht
is inmiddels geheel naar Scandinavië
en Rusland teruggedrongen.
Station Weer
max. min. neersl.
temp. temp. afgel.
Den Heider
Ypenburg
Vlissingcn
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
mist
mist
licht bew.
mist
mist
geheel bew.
onbewolkt
Zei -Limburg onbewoikt
Stockholm geheel bew.
PsI° geheel bew.
Kopenhagen geheel bew.
Londen zwaar bew.
Amsterdam geheel bew.
gisteren
5
30
9
10
10
12
12
14
-2
2
5
10
Brussel
Luxemburg
Parijs
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Zurich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Ajaccio
Madrid
Mallorca
Lissabon
half bew.
onbewolkt
half bew.
licht bew.
geheel bew.
iicht bew.
geheel bew.
zwaar bew.
licht bew.
mist
regen
regen
half bew.
half bew.
regen
licht bew.
geheel bew.
12
10
14
13
11
10
8
12
13
6
6
10
13
35
12
19
15
5
-4
-3
2
5
4
5
2
4
6
4
-2
3
3
0
-1
1
5
8
5
5
2
11
24 uur
0
0.2
0.4
0
0
0
0
0
0
0
0
3
0
0.5
0
2
1
0
0
3
2
0
0
5
4
4
0
2
0
15
fT-)
