VONDSTEN uit het antieke ALBA
Belgische geleerden groeven
in Romeinse oudheid
m
De stem van de dode
door MAX MURRAY
euwe fleur...
Geef uw in
Standenlijsten van de
2e, 3e en 4e klassen
8
V B
MAANDAG 14 MAART 1960
PAGINA 6
Op een zonnige februaridag van het jaar 1049
daalde de Leuvense hoogleraar Fernand de
Visscher van de bergpas Monte Bove in de
Abruzzen en keek met verrukking op het uit
gestrekte panorama van de streek van Fucino.
Met hem bevonden zich daar ook een Amerikaans
en een Italiaans geleerde. Hun doel was, de drie
kilometer lange stadsmuren te bestuderen van
Alha Fucens, een drie eeuwen vóór Christus ge.
stichte romeinse militaire kolonie die, tot haar
plotseling verval in de vierde eeuw van onze
tijdrekening hoge bloei enerzijds, maar ander
zijds ook mateloos wee en verwoestingen van oor
logen had gekend.
Thans ligt binnen die wallen een klein, rustiek
dorp. Over de antieke stad die zich vroeger op
die plaats verhief, lag tot voor enkele jaren een
sluier van mysterie. Het was werk voor archeo
logen, die op te lichten. Bij professor de Visscher
rijpte plotseling de gedachte zich daar voor in te
spannen en ginds een nieuw arbeidsveld voor
archeologen open te leggen. Teruggekeerd in
België, sprak hij er over met de academische
overheid van Leuven, die dadelijk met zijn voor
nemen instemde. Hij richtte zich ook tot het
Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onder
zoek en tot maecenassen, particulieren en grote
banken. Met niet minder enthousiasme sprak hij
met Belgische archeologen. Het resultaat van dat
alles was, dat al die instanties mede deden, dat
er geld kwam en dat nog vier andere hoogleraars,
specialisten van de Oudheid, hun daadwerkelijke
medewerking eveneens toezegden, namelijk nog
twee uit Leuven, één uit Gent en de vierde uit
Brussel. Zij kregen ook toezegging voor mede.
werking van de Dienst der Oudheden van de
Abruzzen.
De Venus van Alba Fucens
Tiendaagse
voor de
woninginrichting
J.C.van Lies!
hout oi Zn. i
I.Vk.
Reconstructie van het Forum en
de Basilica van Alha Fucens.
Links en rechts van de Basilica
de hoofdstraten, waar merkwaar
dige vondsten werden gedaan.
mmi*
:P
VJ
S.H& 1
RESERVEKLASSEN K.N.V.B.
ZATERDAGVOETBAL
WIELERCLUBS IN ACTIE
i
21 ?S
20
18 li
Binnen de stadsmuren van Alba Fucens; Kesselring daar zijn hoofdkwartier had
met haar drie grote portieken stond eeu
wen geleden de versterkte stad van de
ze naam, met een honderd meter lang fo
rum, geplaveide straten met riolen, een
schouwburg, thermen, een amfitheater,
een basilica, villa's met beelden, mozaïe
ken en fresco's. Daarna is, vele hon
derden jaren lang, die plaats een verla
ten hoop stenen geweest, met op een heu.
velkam het dorpje Alba Vecchia, dat vijf
endertig jaar geleden door een aardbe
ving werd geteisterd en grotendeels met
de grond werd gelijk gemaakt, zoals ook
het slot der Orsini's, dat op die heuvel
stond.
Men kende wel, aan de hand van oude
Latijnse teksten, de vroegere belangrijk
heid van de begraven stad. doch haar
niet bepaald gunstige ligging, op plusmi
nus honderd twintig kilometer van Ro
me, in de eenzaamheid van een onher
bergzaam bergmassief, was oorzaak dat
zij nog vele jaren vergeten zou zijn geble.
ven, ware het niet dat op zekere dag een
Belgische geleerde naar fragmenten van
haar overblijfselen was komen kijken.
De stichting van Alba Fucens dateert
ui,t de periode, die men de Romeinse mid
deleeuwen kon noemen, een tijd van hel.
denmoed en geweld waarin Rome, koppig
met véél bloed en met overwinningen
die véél hadden gekost, de verovering van
Midden-Italië nastreefde.
Historici verhalen hoe, na de inzinking
die op de val der Koningen (509 v. Chr.)
was gevolgd, Rome uiit de Romeinse
chaos verrees. De vierde eeuw zag de
uitbreiding van haar macht, tegelijkertijd
naar het noorden en zuidoosten. In het
noorden hadden haar legers zuidelijk
Etrurië onderworpen. Kort daarna zou
zij de sombere barrière van de bergen
overschrijden (310 v. Chr.), waarmede
zij het gehele Etruskische land, met Pe
rugia en Cortona; Umbrië en Picenum
voor de Romeinen zou openen. Ondanks
verwoede tegenstand der Samndeten en
'n zware nederlaag in de Caudijnse Berg
passen (321 v. Chr.) had Rome kolonie-
en verworven tot in 't hart van Campa-
nieen het sloot hechte verbonden af
met Capoua en Napels.
Er lag evenwel tussen deze twee domi-
natiezones 'n uitgestrekte strategische
opening, met een ruig bergmassief en
barre hoogvlakten, bewoond door arme
maar oorlogszuchtige nederzettingen Zij
beheersten het Fucinomeer en de oude
heerbanen die van Samndum en Campa-
nië naar het Etruskische land leidden.
Om langs die zijde zijn posities te ver
sterken, stichtte Rome in 303 voor Chris,
tus te Alba Fucens een militaire kolo-
nie-
Hoe goed de Romeinse strategen van die
tijd de militaire waarde van die plaats
hadden ingezien, blijkt uit het feit. dat
meer dan tweeduizend jaar later, tijdens
de jongste oorlog, de Duitse maarschalk
gevestigd, aan de voet van de Albaheuvel
gedurende de gevechten voor de verdedi
ging van Zuid-Italië. De Romeinen uit de
oudheid hadden te Alba Fucens zesdui
zend jonge kolonisten geplaatst, die in
staat waren de wapens te dragen. Dat
veronderstelt volgens geschiedschrijvers,
dat daar toen een bevolking van vijfen
twintigduizend mensen woonde. Het was
de belangrijkste militaire kolonie ooit
door het republikeinse Rome gesticht. De
stad bekwam verschillende voorrechten,
onder meer deze van haar eigen munt te
mogen slaan. Wallen werden er omheen
gebouwd en in diezelfde eeuw werd de
grote tempel van Apollo opgericht, waar.'
van overblijfselen bij de huidige San
Pietrokerk zijn te zien.
De naam Alba Fucens kwam herhaal
delijk in de historie te staan, in verband
met oorlogen en burgertwisten die, tot
de stichting van 't keizerrijk (27 v. Chr.)
het Italiaanse grondgebied teisterden.
De trouw van Alba aan Rome was zo on
wankelbaar, dat zij spreekwooordelijk
was geworden.
Toen in het jaar 90 voor Christus de
overwonnen volken in opstand kwamen
tegen Rome en alleen Alba trouw was
gebleven, wag het op zijn grondgebied,
dat de hevigste gevechten geleverd wer
den. waarbij het grotendeels werd ver
woest. Rome overwon eens temeer en
Alba Fucens werd heropgebouwd, in de
*tijl van een typisch Romeinse stad. Er
kwam welvaart, de kunsten bloeiden.
Vele woningen waren versierd met kost
bare beelden, fresco's, mozaïeken en an
dere kunstwerken.
Doch vanaf het einde der derde eeuw
trad decadentie in. Do naam der stad
als zodanig werd voor het laatst vermeld
door de historieschrijver Procopius, in
verband met een .laatste militaire opera
tie van Alba Fucens uit.
Gedurende zéér vele eeuwen zijn de
puinen van dit oord verborgen geble-
van onder een lijkwade van steen en
aanslibbingen. In 1836 sprak iemand
de wens uit, dat opgravingen zouden ge
schieden „in de nog bijna ongeschonden
grond van deze antieke stad". Het is ech.
ter eerst in 1949 dat deze wens in ver
vulling is gegaan, door een missie van
Belgische archeologen, bijgestaan door
Italiaanse geleerden.
Een deel van de vrucht dezer opgra
vingen heeft men te Brussel tentoonge
steld. en daarna in andere plaatsen
van het land. De „oogst" is niet te ver
gelijken met het wonder van Pompeji.
Maar toch kan gezegd worden, dat bij
slechts elf opgravingscampagnes, in de
korte periode van tien jaar, te Alba Fu
cens resultaten werden bereikt, die de
kennis van de oudheid zijn komen ver
rijken. Genoemde tentoonstelling omvat
maar een vijftigtal objecten doch
zijn zeer waardevolle en merkwaardige
onder. Ook anekdotische.
Zij laat eerst een reeks topografische
documenten zien. Dan zijn er verschillen,
de opschriften in steen, waaruit men we
tenswaardige dingen vernam. Een op het
Forum gevonden voetstuk voor een
beeld vermeldt in archaïsch Latijn, dat
een monument werd opgericht aan Pu-
blius Lappius, zoon van Publius, klein
zoon van Publius Turpo, en dat dij ge
schiedde ingevolge een in diens testa
ment uitgedrukte wens. Een andere
steeninscriptie staat in verband met her
stelwerken aan de aquaduct van Alba
Fucens in de eerste eeuw van onze tijd
rekening Nog een ander stenen docu
ment getuigt dat „bij testament Quin-
tus Naevius. prefect van het pretorium
van Tiberius Caesar Augustus, dit am
fitheater heeft geschonken". „Alsof
daar met de vele oorlogen nog niet ge
noeg bloed had gevloeid boden" zegt een
inscriptie „Plestinus (en een ander
plaatselijk magistraat waarvan de naam
onleesbaar is geworden) het schouwspel
aan van gevechten van gladiatoren te
gen elkaar en van gladiatoren tegen wil
de dieren, tot de dood van een der par
tijen volgde. Vibia Galla, dochter van
Caius en zuster van Vibius Trobonianus
Gallus keizer Valusianus, schijnt niet
van aardse goederen gesneend te ztin ge
weest, want een opschrift zegt van haar.
dat zij op eigen kosten de thermen
deed herstellen.
Onder omvergevallen kolommen heeft
men een militaire wegwijzer gevonden,
uit de vierde eeuw vóór Christus, met lo
vend omschrift over een krijgsheer. Hij
bestaat uit ruwe kalksteen, waar nog fos
sielen in vastgeklemd zijn.
Stukken van amforen, met het merk
van een werkplaats uit Rhodos. en lo
den buizen, eveneens met een fabrieks
merk werden ook gevonden.
Maar de bijzonderste ontdekkingen zijn
beelden. Eerst een vrouwenhoofd, in gepo
lychromeerde gebakken klei. Dan is er
als zeer belangrijk stuk, een tachtig
centimeter hoge. halfnaakte Venus in
fijn Grieks marmer met kristalglitte
ringen er in. Het lag op de drempel
van een winkel in de Via dei Polastri.
Het hoofd, de rechterarm, de linkerhand
en een strik op het gewaad ontbreken.
Een der borsten is gemutileerd. Het is
een beeld van mooie harmonische vor
men met een voorname houding De go
din is lichtelijk voorover gebogen, schijnt
haar kapsel te schikken en houdt met
de knieën' het kleed tegen, dat dreigt
van haar lichaam te glijden. Veronder
steld wordt, dat dit zeldzaam stuk uit
Ontdek het zélf in onze toonkamers: er is veel
nieuws op het gebied van de woninginrichting!
Nieuwe vormen.... nieuwe kleuren.... nieuwe
mogelijkheden.... U kunt rustig en ongestoord
rondkijken en wanneer U wilt zullen onze des
kundigen U graag - en vrijblijvend - alle gewenste
inlichtingen verschaffen. En U weet het: bij van
Lieshout vindt U altijd iets bijzonders!
Fabriek
Schermlaan 39
Toonkamers
Mathenesserlaan 247
Telefoon
59775 (2 I.)
1 iy i
een Griekse werkplaats uit de derde
eeuw voor Christus komt. Het doet als
type en voorstelling denken aan de Ve
nus Chiaramenti uit de Vaticaanse mu
sea. en aan beelden die in de Isistem-
pel van Pompeji werden gevonden, zon
der dat deze laatste evenwel de be
koring hebben van de Venus van Alba,
zoals dat beeld voortaan in de kunsthis
torie zal heten.
Andere beeldhouwwerken zijn een
meisjeshoofd, een basreliëf met Bac
chus als kind, een Gorgone, een krijgsgo
din twee rompen van efeben, 'n bronzen
arm, een Attishoofd, een jongenskopje,
met blinde ogen, het hoofd ,van een
Bacchante. Uit de waterput van een
winkel haalde men een pop op, uit hard
hout gesneden.
Naast de Venus van Alba Fucens
maakt onder meer ook sensatie een mar
mer portret waarvan men veronder
stelt dat het de Romeinse dictator Lu
cius Cornelius Sylla (13678 v. Chr>
voorstelt. Men maakt die veronderstelling
aan de hand van muntstukken met diens
beeldenaar, verder met vergelijking van
een te Delos gevonden Sullahoofd en
door een opschrift op het voetstuk voor
een standbeeld, dat een opdracht aan
Sylla vermeldt.
Een ander marmer portret, dat bui
tengewoon expressief is, zou Constan-
tius zijn, bijgenaamd Chlorus of de ble
ke, die - de vader was van keizer Con
stants n.
Uit wat voorgaat blijkt, dat de Belgi
sche archeologen te Alba -Fucens hun
tijd niet hebben verloren en dat hun in
spanningen alvast met stukken van
waarde werden beloond. Zij hopen, bij
volgende campagnes nog veel meer kost
bare voorwerpen uit de oudheid aan het
daglicht te brengen.
10 van Marion P. 11 Drieseen P. 12 Bi©t
dijk M.
A-junioren 28 km. in 49.59: 1 Stiegles y?'
2 Fok M, 3 Van BaeteOaar P, 4 Goud M>
5 Smit P, 6 Minn-eboo P, 7 Van .Dorp
8 Naakgebonen HR. 9 Van Klaveren P,
Sto-lk P, 11 Van der Pol M; B-junioren
16 km. dn 34.15: 1 Sctbilperoort M, 2 Gro
tenboer P, 3 Van der Wad P, 4 Rietdijk F
Apoldo-Rotterd am-Sch ied-am-F eijenooro
-Rott. Leeuw: A-klasse 31 torn. dn 2.06.0--
l Lieibregts L. 2 Meeldijk S, 3 Breure
4 Neleman A, 5 Stolk F, 6 Van Strate-
L. 7 Rorijs A, 8 Ouwerkerk L, 9 Van
Leeuwen L, 10 Verhoeven A; B-klasse 5
km. dn 1.21: 1 De Jager L, 2 P. van Dorsn
F, 3 W. van Dorst F, 4 Rademaker F»
Montee L, 6 Van Oosten F, 7 Houwer*'
8 Kraopper A. 9 Den Brabander L, 10 Van
Geest S.
A-junioren 27 km. dn 46 minuten: 1 Mos
lem S, 2 Kranenburg R'dam, 3 Van Gul»
F 4 Kanselaar F, 5 Scfaeffer F, 6 van der
Meijiden A. 7 Valk S, 8 Janteehdk S,
Led-polder S, 10 Wemeveen S.
B-junioren 18 km. in 31
noten: 1 Dodmam A, 2 Geelhoed A, 3 PeiJ
neobu-r-g A, 4 Smits A, 5 Vervee,r F, 6 Van
Galen L, 7 Van Dam A, 8 Schafthuizen
S. 9 Butter S. 10 Kasseils A.
.>s .M
BH
ê/-
f #j
V
.V.
HwoWwwiWBw
Betaald Voetbal:
Hes Ie divisie A: Volendam 2Leeuwarden
2 2—2, DWS A 2—Ajax 2 1—l. Enschede 2—
Go Ahead 2 10, Alkmaar 2ZFC 2 23,
Vitesse 2—Blauw Wit 2 2—1, AGOVV 2—
GVAV 2 2—3, B: BW 2—SVV 2 3—1, Rapid
JC 2—NAC 2 0—0, Excelsior 2—Feijenoord 2
04. Eindhoven 2PSV 2 25, Sparta 2
HDVS 2 3—0, DFC 2—RCH 2 2—2, VVV 2—
ADO 2 0—1.
Res 2e divisie A: KFC 2Elinkwijk 2 03.
Ona 2Hilversum 2 9—0, 't Gooi 2NEC 2
42, B: Haarlem 2Stormvogels 2 05, DHC
2—SHS 2 4—3, RBC 2—EBOH 2 5—0. VSV 2
—EDO 2 3—1. Fortuna VI. 2—UVS 2 1—2.
Xerxes 2Baronie 2 01.
Amateurs
Res. Ie kl: ADO 3RFC 2 21, Leerdam
Sport 2—Gouda 2 1—4, Sparta 3—VFC 2 2—1.
DCV 2—Unitas 2 0—0, Feiienoord 3—SVV 3
7—1. Excelsior 3—CVV 2 1—2.
Res 2e kl A: HBS 2—VCS 2 1—2, Laak
kwartier 2—LFC 2 3—3, SHS 3—Quick 2 2—1.
DHC 3—ADO 4 1—1. RVC 2—Celeritas 2 2—2.
B: SVV 4—DHC 4 0—1. Feijenoord 4—Fortu
na Vl. 3 00, RFC 3Sparta 4 22, Musschen
2Laakkwartier 3 32. Spartaan'20 2Ex
celsior 4 12, Neptunus 2—DHZ 2 42: C:
Ona 3—RFC 4 1—1. SVW 2—Lekkerkerk 2
4—1. DFC 3—HOV 2 4—1, DFC kamp. HDVS
2Sliedrecht 2 22; Res. 3e kl A: Rooden-
burg 2Alphen 2 01. Wassenaar 2SHS 4
34, LFC 3—Blauw Zwart 2 2—2, UVS 3—
Lugdunum 2 2—1. SJC 2—VVSB 2 5—1: B:
PDK 2—VUC 3 1—4. Archipel 2—DONK 2
2—1. VCS 3—HBS 3 2—1, VVP 2—DHL 2
02: C: Westerkwartier 2UVS 21,
Quick 3—BEC 2 10, Ol.vmpia 2—Postrui-
ven 2 50. Riiswiik 2HBS 4 14. DHL 3—
Rava 2 3—1: D: RVC 3—Delft 2 4—2, Quick
4—Boskoop 2 3—0. GDA 2GSV 2 2—0; Vios
2Voorburg 2 1—0. Vios kamp.. E: Leonidas
2Hollandiaan 2 11. DCV 3Unitas 3 81
Overmaas 3Neptunus 3 4—1, Coal 2—Emma
2 1—1; F: CKC 2—Xerxes 3 32, DFC 4—
Excelsior'20 2 60. ODS 2Leerdam Sport .1
4—3. Emma 3—CVV 3 1—2: G: DDC 2—
Schiedam 2 12, HOV 3Hillesluis 2 3—0.
DHS 3Schoonhoven 2 02. Hillcpersberg 2
—Coal 3 5—0: H: NeDtunus 4—HDVS 4 02,
Excelsior'20 3—Hion 2 3—2, Overmaas 4—
Trnnsvaba 2 0—1, CVV 4Spartaan'20 3 41.
West TT 4e kl A: CSVDSemper Altius
22 CSVD kamp.. LoosduinenSHS 3—1.
De Lier—VWS 5—1. Spirit—SV'35 2—1. Kou
dekerkKatwijk 43: B: HCLLeiden 71:
C: HVO—Jodan Bovs 2—2. MFBTOGR
21, Zwervers—Be Fair 55.
Afd. Rottrrriam. Zaterdag.
Ie kl: ZWSHBarendreent 1—2. RSMRNS
1—4, PPSCInsulinde 11, MelissantBVO
'32 21, GTBHeinenoord 2—5,
2e kl A: Rhoon—BVCE 1—3. VVOR—Sun
light 4—0. Energie Bovs—NBSVV 1—2.
Goudswaardse B.Groen Wit 15. B: Stedos
V'aardingen 1—4, WIA—DOS'32 4—2. GGK
VVHR. 1—1. Red Stars—GOZ 1—2.
3e kl A: Piershil—GSV/Sero 2—1. Zink-
wogse Bovs—Onit 12; HPVNelson 01: B:
MVV'27Mullerco 32. MascErmezo 5—2
TransitoOldi 41: C: Oude MaasHoHe-
voetsluis 03. Vulcvon/ZwaluwenHCS7
22. SC ZuiderparkSDV 41. Nationale-
Rockanje 22
CVV
Neptunus
VUC
Musschen
HVV
LFC
DCV
VFC
Sliedrecht
RFC
21
20
21
Leerdam Siport 20
DCL
Ripperda
Lisse
Wassenaar
Postduiven
tybb
Delft
Celeritas
GDA
Alphen
Vios
RVC
Bodegraven
Schiebroek
VDL
Coal
Leonidas
Flakkee
DHZ
2de KLASSE A
21 3"1 Roodenburg
21 30 H1BS
21 26 Blauw Zwart
20 20 Excelsior '20
20 19 VCS
20 19 RKAVV
2de KLASSE B
21 32 Hion
29
24*
23
22
21 22
Spartaan '20
Papendrecht
Zwijndreeht
Fluks
Slikkerveer
3de KLASSE A
21 31 Voorburg
21 28 Wilhelmus
21 25 DHL
21 24 Vredewburch
21 24 Alphia
21 24 VVSB
3 de KLASSE B
21 33 Olympia
21 32
21 25
20 24
21 22
21 21
GSV
VVP
Archipel
Westerkwart.
Cr omvliet
21 19
21 6
20 L
2°
20 1»
21 20
21 Ifi
21 lb
20 15
20 n
2,1 1'
ai
21 5
21 s
2!
21 1*
21 11
20 16
21
3de KLASSE C
21 29 DHS
19 27
20 24
21 23
19 20
20 19
HOV
Schoonhoven
VOC
RCD
Westlan-dia
Overmaas
ODS
OVV
Transvalia
CKC
Hollandiaan
Hillegom
Altior
Orvze Gezellen
Lenig en Snel
Concordia H
THB
Foreholte
Lugdunum
ASC
Oranjeplein
Warmunda
Docos
Kranenburg
Quick Steps
Duno
Rij'swij k
Rava
3de KLASSE D
20 27 RDM
20 27
20 2.5
19 22
19 21
20 21
Aliblassertfam
Lekikerkerk
ODI
RKWIK
's-Gravendeel
4de KLASSE A
18 3U Gr. Willem II
Tonegido
DOSR
Te Werve
Geel Wit
Hk v Holland 19 18
18 27
18 22
18 21
19 1',
17 li»
4de KLASSE B
19 30 SJC
19 28 VDS
19 24 Paraat
19 22 DSO
18 2' Hoornwijck
19 20
4 de KLASSE C
20 29 's-Gravenzande
26 Martinit
19 25 Velo
19 21 SVDPW
19 18 Delfia
20
21
20
20
21
21
20
20
21
20
20
19
20
20
17
19
18
19
19
P
18
\1
17
17
1<I
It
19
18
19
19
20
18 5
1S Ifl
20 6
2° 4
19 U
Oudewater
Spoor wijk
Het Noorden
BMT
Gouderak
HPSV
Naaldwijk
BEC
Tediro
SFC
Dindtia
EDS
Unio
De uitslagen van de gedurende het af-Y,EP..
n'nr,rtM a j i..Kc 01 vo.naraen
4de KLASSE D
18 27 PDK
17 23 Stol wil ie
li7 21 Maasstraat
18 22 Donk
18 2' DRL
19 19
4 de KLASSE E
19 26 Schiedam
19 23 Nieuwerkerk
17 22 DDC
10 22 Rockanje
19 20 Rising Hope
19 19
4de KLASSE F
17 2ö Boskoop
13
18 '4
gelopen weekeinde door de wielerclubs
gehouden wedstrijden, twee ontmoetingen
met buitensteedse verenigingen, luiden als
volgt:
De Pedaalrid'der6—De MolDe Hoekse
Renners: A-klasse 80 km. dn 1.57.02: 1
Brinkman P. 2 Stam P, 3 Stolk P. 4 Be-
zemer M, 5 Den Braber P. 6 Miechielsen
P. 7 Den Hartog P. 8 Sienders M, 9 Kerk
hof M. 10 De Ruiter M. 11 Van der R-<?
M. 12 Verhoeven HR. 13 Pijn P; B-klasse
60 km in 1 39.33: 1 Heppe P. 2 Terscheg-
get P. 3 Hoek P. 4 Van Delzen P, 5 Van
den Adel M. 6 Andewe-g HR. 7 Van Leeu
wen P. 8 Schouten P. 9 Schilperoort M,
Nado/V
Haastrecht
Woerden
ASW
Strijen
Dubbeldam
Hillesluis
SSW
Hiardinxveld
Dirksland
Progress
IFC
Nieuwenhoorn
Gelukvogels
Merwede
17 24
17 21
18 20
17 17
17 16
4de KLASSE G
Waddinxveen
DRZ
Hermandad
Saturnus
18 26
17 23
18 20
20 20
18 *19
16 16
4de KLASSE H
19 23 PFC
FSV/Pretoria
Ammerst. SV
LMO
DEH
Heukelum
19
18
17
lfi
18
18
15
14
7
16
17 H
18
16
2 pnt in mindering
19 22
17 22
18 22
19 22
19 *i
Poortugaal
Hekelingen
Ursus
DZB
19 >5
:8
U)
O, helemaal niet. Ik weet zeker, dat ze graag al
les zullen doen om u te helDen.
Vanzelf, zei de insnecteur beminnelijk. U beselt
zeker wel, dat ik er veel meer waarde aan zou hech
ten, indien ik met ben alleen kon praten?
Firth glimlachte.
Daar twijfel ik geen ogenblik aan, Maar ik zou
mijn honorarium niet waard zijn, als ik dat toestond,
vindt u ook niet?
Zoals u wilt. Als u op een formele ondervraging
staat, dan is dat uw zaak. Het staat niet aan mij, te
beoordelen wat het beste voor uw cliënten is.
Natuurlijk, zei F«"t)h troostend. Achteraf bent u
misschien wel blij met mijn hulp.
U weet heel goed, zei de inspecteur bedaard,
dat ik er niet eens op reken, dat u me zult helpen.
Firth stak het teruggekregen kleingeld in zijn zak.
Nee, waarschijnlijk zal ik dat ook niet. Aan de
andere kant is niet ondenkbaar, dat ik me op een ge
geven ogenblik gedwongen zou zien, u te helpen, of
ik zin heb of niet.
Ik ben benieuwd, wanneer dat ogenblik zou kun
nen aanbreken, mijnheer Prentice.
Nee, breekt u zich het hoofd daar maar niet over;
laten we liever hopen dat het niet gebeurt. Hij ging
naar de deur. Dag inspecteur.
Goedendag. Ik hoop u no^eens te ontmoeten.
Dag inspecteur. Zal ik tegen mevrouw Sim zeg
gen dat ze u om negen uur kan verwachten?
Dat komt mij buitengewoon goed gelegen, dank
u.
Firth gewaagde pas van het bezoek van de inspec
teur, toen zij aan tafel zaten.
Het was mevr. Sim, die het onderwerp ter sprake
bracht.
Firth, beste, je ziet er vanavond zo bezorgd uit.
Sta je op het punt iemand te arresteren?
Hij schudde het hoofd.
Ik vrees dat het ernst gaat worden. De tijd van
landlopers en vrolijk beunhazende detectives is voor
bij. De moordenaar gaat zijn trekken thuis krijgen.
Nee maar. Wat zijn we vanavond allemaal ze
nuwslopend. Hoe dat zo?
Scotland Yard.
Hoe weet je dat?
Ik heb daarstraks met de man in kwestie in de
herberg gezeten. Een zekere inspecteur Fowler.
Celia staarde voor zich uit.
Firth, hoe lang denk je, dat hij hier blijft om in
onze zaken te neuzen?
Dat zal ervan afhangen, zei Firth effen, hoe lang
het duurt eer hij gevonden heeft wat hij zoekt.
Maar stel eens, dat hij niets vindt.
Celia, zei Firth, door alleen maar op een grafzerk
te zitten, ben ik al genoeg dingen aan de weet geko
men om te beseffen, bij welke groep mensen ik naar
de moordenaar moet zoeken. Om dat ook te beseffen,
is voor inspecteur Fowler maar kinderwerk. Ik ver
onderstel, dat hij die periode achter de rug heeft.
Hij heeft zijn intrek genomen in „De Lustige Jagers".
Hij zit daar waarschijnlijk de menigte gade te slaan
en vorst naar de betekenis van ieder knikje, van
iedere grauw en snauw. Tegen dat hij hier komt,
zal hij zich al een aardig denkbeeld gevormd hebben
van juffrouw Pewsey's kring.
Firth. ik wou dat je dat niet zei. Het doet me
denken aan de strop.
Maar Celia mevrouw Sim lachte hoog en ge
forceerd hoe kun je op de gedachte komen, dat
iemand van ons zou worden opgehangen?
Maar moeder, dat is toch heel waarschijnlijk.
Ik heb al zitten overpeinzen, wie ik hoop, dat het niet
zal zijn.
Maak je maar niet bezorgd over onze kennissen
Firth, heb ik je goed begrepen? Komt die Schotse
man hier naar toe? Wat raar: een Schotse man.
Geen Schot moeder, maar iemand van Scotland
Yard.
Ach ja, hoe kon ik dat toch vergeten. Maar je zei
toch, dat hij hier zou komen, nietwaar Firth?
Ja, ik heb hem uitgenodigd. Ik hoop, dat u 't niet
erg vindt. Ik dacht, dat u het maar liever ineens
achter de rug had.
Natuurlijk, we zullen graag eens met hem pra
ten. Je weet, dat al je vrienden hier welkom zijn,
jongen.
Maar hij is geen vriend van mij. Ik heb hem wel
eens in de rechtszaal gezien en wel eens met hem ge
praat, en ik ken zijn reputatie maar een vriend,
nee. zo zou ik hem niet willen noemen.
Ik hoop, dat hij in onze smaak valt.
Het is meer te hopen, dat wij in zijn smaak val
len, zei Celia grimmig.
Zie je Firth, zei mevrouw Sim vriendelijk, ik
moet bekennen, dat je me lichtelijk teleurgesteld hebt.
Je hebt de hele middag gehad om de zaak uit té zoe:
ken en ik weet zeker, dat je de schuldige nog niet ge
vonden hebt. Ik ben bang, dat, wanneer je weet, wie
het gedaan heeft, het al te laat voor ons zal zijn, om
een beslissing te nemen.
Firth deed zijn mond open, zuchtte en sloot hem
weer, zonder iets te zeggen.
Je bent toc.i niet boos, mijn beste?
Boos? Een ding wist hij en dat was dat hij bloos
de. Hij voelde het. Misschien kwam dat doordat Ce
lia hem op haar vorsende wijze aankeek. De bel red
de hem. Hij stond op.
Dat zal de inspecteur zijn, zei hij. Hij wendde zich
ernstig tot mevrouw Sim. Als hij vragen stelt, waar
u niet uit kunt komen, dan behoeft u die niet te be
antwoorden. U hoeft heus niet veel te zeggen. Als u
twijfelt, dan moet u mijn raad vragen.
Mijn hemel, hoe merkwaardig, beste jongen. Je
leek een ogenblik precies op je vader Thimotheus.
Mijn vader heet geen Thimotheus.
Nee? Wat eigenaardig.
Het meisje kwam vertellen, dat inspecteur Fowler
in de vestibule wachtte. Ze scheen erg onder de in
druk te zijn. Maar mevrofiw Sim zei, dat ze hem in
de salon moest laten en de koffiepot opnieuw moest
vullen.
Daarna stond ze op en begaf zich met vlugge pas
naar de aangrenzende kamer, wat minder opgewekt
gevolgd door Firth en Celia.
Dat is het dus, zei Celia tegen Firth.
Het begin, ja.
Dat hoef je niet zo smakelijk te zeggen.
Smakelijk? En ik heb nog niet eens gezegd: „Zie
je wel!" nog niet tenminste.
Dat komt nog wel.
Ik zie al, dat je met listige vrouwenlogica be
sloten hebt, de schuld op mij af te wentelen.
Daarvan heb ik met geen woord gerept. Afge
zien van de tijd. die je verknoeid hebt aan overpein
zingen over de liefde, geloof ik, dat je je best ge
daan hebt.
Ik hoop, antwoordde hij gevoelvol, als de politie
mijn gangen nagaat, dat ze dan tot dezelfde gevolg
trekking komt.
O ik weet wel, Firth, zei Celia, en haar toon
was opeens heel anders. Het spijt me, dat we je
hierin gesleept hebben, eerlijk. Het is min of meer
laaghartig niet" En ik had heus liever niet gewild
dat Je da< van mij en Graham te weten was geko
men Als ie nu naar Londen terug wilt gaan, dan is
inii dat goed, dat weet je.
Hij stond stil en keek haar aan.
Wil je dat ik weg ga7
Nee. Ik weet zelf niet waarom, maar zo is het.
Ze leek inééns erg jong en het scheen of ze zou gaan
huilen
Hij legde een vinger onder haar kin, boog zich naar
voren en kuste haar lippen
Ik zou zelf ook niet weg willen. Toen grinnikte
hij. Kom mee, we moeten je moeder in bescherming
nemen tegen de wet, of de wet tegen je moeder ik
weet het eigenlijk niet.
De inspecteur hield met beide handen een broos
koffiekopje vast en balanceerde het op zijn bottige
knieen.
Ja, zei hij, bij ons zijn ze ook lelijk aangetast.
Mijn vrouw behandelt ze met een preparaat, dat in
de handel is onder de naam Luizendood.
O ja? Luizendood? Dalr moet ik opschrijven. Ik
begon al te wanhopen.
O, ben je daar Celia. De inspecteur vertelde me
juist, hoe hij die akelige dingen van zijn rozen af
krijgt. U hebt mijn- dochter Celia, geloof ik, nog niet
ontmoet, inspecteur Fowler?
De inspecteur rees als een uitschuifladder van de
sofa op en boog voor Celia.
Celia en Firth schonken zichzelf koffie in en na
men eveneens plaats bij de haard. Het bezoek stond
tot nog toe niet in het teken van ondervraging, maar
even later zuchtte mevrouw Sim en zei:
Is het niet vreemd, inspecteur? Wat hier ge
beurd is, had geen mens ooit kunnen dromen. U
komt hier en ziet alles in rep en roer, en dan gaat
u weer weg. Van ons mooie dorpje zult u zich later
niets anders herinneren dan een moordzaak, die u er
hebt opgelost. Werkelijk, inspecteur, u moet ons be
loven, dat u ons nog eens komt opzoeken, als alles
weer bij het oude is.
7k hoop het waar te nemen, mevrouw. Ik be
grijp, dat het niet bepaald plezierig is, wanneer
een moord in de buurt gepleegd is en de moordenaar
nog vrij rondloopt. En haastig voegde hij eraan toe:
Niet, dat ik van mening ben. dat u ergens bang voor
behoeft te zijn, natuurlijk. Zulke moordenaars be
gaan doorgaans geen tweede misdaad.
O, maar ik verzeker u dat we helemaal niet
bang zijn
Maar de inspecteur ging voort:
In een geval als dit wordt het slachtoffer met
zorg uitgekozen en de drijfveer is meestal zeer krach
tig. Ofschoon dat natuurlijk een schrale troost is
voor het verlies van een vriend. Hij zweeg en wacht
te.
Mevrouw Sim glimlachte vaag.
We zouden huichelen als we beweerden, dat we
juffrouw Pewsey tot onze vrienden rekenden, inspec-
teur-
Een dorp is anders dan een stad, weet u, zei
Firth snel. In een dorp weet men van elkaar meer
dan in een grote plaats.
O dat weet ik, dat weet ik, zei de inspecteur
droog. Daarom gaan Londenaars als u en ik naar
mevrouw Sim als we iets over het dorp willen weten.
Mevrouw Sim glimlachte en keek naar Firth. Zij
amuseerde zich kennelijk.
Let u maar niet op mijn dochters verloofde, in
specteur, hij beschermt de familie-reputatie als een
waakhond. Dat kunt u hem natuurlijk moeilijk kwa
lijk nemen.
Maar moeder, protesteerde Celia, hoe kunt u
nou zoiets zeggen?
Wat voor iets, Celia? vroeg mevrouw Sim wel
willend.
U weet best, waarom Firth hier gekomen is.
Wat we in geen geval uit het oog moeten verlie
zen, zei Celia's moeder, is, dat'Firth probeert zijn
besi te doen. Dat tracht ik voortdurend te bedenken
hoe moeilijk het ook is.
Firth grinnikte.
U nebt nog niet verteld, dat ik net zo lastig ben
als mijn vader.
Maar nee, beste Tim, ik heb nooit gezegd, dat je
vader lastig was. Dat was je oom Piet.
Beste Tim! Celia herhaalde diep wanhopig
haar moeders woorden.
Mevrouw Sim keek verbaasd.
Wat is er Celia, kind?
Maakt u zich maar niet ongerust, mevrouw Sim,
zei Firth. Het gaat alleen om mijn naam. Ik heet
geen Tim.
-Inspecteur Fowler streek met een hand over zijn
voorhoofd.
Wat die juffrouw Pewsey aangaat, mevrouw -
heb ik goed begrepen, dat zij geen vriendin van u
was?
Maar ze deed altijd erg vriendelijk, inspecteur-
Ze lachte altijd hartelijk als we elkaar ontmoetten.
Hoewel, haar lach klonk niet vrolijk. Nogal kirrend,
en erg luid naar mijn zin. Doordringend zoals alles
wat zij deed. Ik hoop dat ik u niet verveel.
Zeer zeker niet, mevrouw Sim.
Mischien is het verkeerd, zo openhartig ovet
haar te spreken, nu ze vergiftigd is, maar ik weet
zeker, dat u het dient te weten.
Ze is niet vergiftigd, moeder, zei Celia.
O ja, liefste, dat is waar ook; ze hebben haar
met iets vreselijks op het hoofd geslagen., maar
daar denk ik liever niet aan. Maar zeker, de hoofdzaak
is, dat, ze dood is.
De hoofdzaak. Dit keer was het de inspecteuri
die haar woorden herhaalde.
Mevrouw Sim bedoelt, kwam Firth snel, dat de
tragedie blijft bestaan, ongeacht hoe die tot stand is
gekomen.
Mag ik aannemen, dat u het zo bedoelde, me
vrouw Sim?
Natuurlijk niet, inspecteur. De hoofdzaak is'
dat we de ellendige kwestie zo gauw mogelijk ver
geten.
Ik verzeker u mevrouw, zei inspecteur Fowled
dat u allen met rust gelaten zult worden, zodra d®
moordenaar gevonden 1*.
Ach. ja, mompelde mevrouw Sim afwezig, de
landloper natuurlijk.
De inspecteur glimlachte. Het was bedoeld
een verdraagzaam, wereldwijs glimlachje, maar het
viel een beetje anders uit. Celia giechelde ergens om!
misschien kwam het door de spanning. Maar de ih'
specteur scheen heel tevreden.
Ik zie, dat u het met me eens bent, juffrou^
Sim. Ze slikte en zei:
Ja natuurlijk. Ik bedoel, ik weet het niet.
Dat is altijd het moeilykse met Celia geweest
inspecteur, sinds ze een klein meisje was al. Zelf'
als het om lekkers ging. Gaf je haar twee snoepje®J
dan kon je op je vingers uittellen, dat ze geen vaP
beide op zou eten, omdat ze niet kon besluitef1'
waaraan ze het eerst zou beginnen. Dat is haar enie
redmiddel tegen dikte geweest.
Dat hebt u me anders nooit eerder verteld, mOe'
der.
Natuurlijk niet, zei haar moeder rustig, het va
me nu pas in.
U zult het misschien wel prettig vinden te
ten, zei de inspecteur, dat ik altijd heel gemakkelijk
kan besluiten.
Wat een zegen zou u zijn in het huishoudeh'
merkte mevrouw Sim op.
Ik heb namelijk besloten, ging hij voort,
juffrouw Pewsey niet door een landloper vermooT
is. :j
De inspecteur heeft mij verteld, zei Firth, dat J
naar het motief zoekt.
Grote hemel, Firth, je hebt de inspecteur toC
zeker alles verteld?
Firth keek ontdaan, deed zijn mond open en sl°
hem weer zonder iets te zeggen.
(Wordt vervolgd!
