Einde van bouwconflict
CAO. bouwbedrijf
getekend
Staking is
opgeheven
NORIT
Prijzenbeschikking
voor bouwbedrijf
Politie
schiet op
negers
Kikvorsman Lourmais
laatste stuk van
betogende
In totaal ruim zestig
doden en 200 gewonden
begint
imreis
Honderden nieuwsgierigen bij
aankomst in Nijmegen
dinsdag 22 maart 1960 Dagblad voor Schiedam en omstreken
Zekerheid een
Nationale
traditie
Prijzenmaatregel
vervangt
risicoregeling
Vrij op 5 mei
Vliegtuig der V.S.
neergeschoten
Onlusten in Zuid-Afrika
Het weer.
Boven Cuba
Iets warmer overdag
NATIONALE
LEVENSVERZEKERING-BANK
ï>en
(N PRIJS VERLAAGD
0 buisje -25 tabletten nu f 0.60
busje - SO tabletten nu f 1.05
busje - 100 tabletten nu f 1.70
0 - busje - 250 tableiten nu f 3.60
Rijksbemiddelaars
geven toestemming
Af en toe zon
HET WERK HERVAT
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 22 maart Na
fuim twee weken bouwstalcing is gis-
'eren op bet departement om tien
^'oor zeven 's avonds de cao voor de
bouwnijverheid eindelijk getekend,
let was een onvoorwaordelijke onder-
ekcning, hetgeen wil zeggen, dat de
Werkgevers zich over de gang van
^ken met de cao niet meer tot de
fechter zullen wenden. Aangezien
een dergelijke onvoorwaardelijke on
dertekening door de werknemers een
v°orwaarde was voor het beëindigen
dftn de bouwstaking is dus gisteren
en aanzien van de sociale rust in
.Nederland een goed resultaat ge
bekt.
resultaat kon bereikt worden
oordat de regering haar eis, dat de
prkgevers afstand zouden doen van
rechten inzake de risicoclausnle
j'1 lopende werken heeft laten vallen.
zekere zin is gisteren een ander
°ort cao ondertekend, dan die waar-
rtVer de afgelopen weken zo veel te
®0r
is vervallen. Zij kon vervallen om-
af de regering haar politiek van prijs-
'en was. De eis van nietdoorbereke-
^Tet de ondertekening van de bouw-
jjA-O. komt er een eind aan de sta-
G®gDat is een groot geluk, maar
^etaas een geluk bij een ongeluk,
«te?- gezegd bij een hele reeks van
'gelukken, want als wij de voorlo-
'9e balans van het bouwconflict op-
e ''ken, geeft ons dat voornamelijk
en gevoel van onbehagen en veront-
ifhing. Een regering die haar beleid
^Qouiod heeft op de zelfverantwoor-
?ehjkheid van het bedrijfsleven, op
fontplooiing in vrijheid, moet dit
,®'eid verdedigen met een dwang
maatregel, waarvoor zij zich de uit-
undige lof van de socialistische op-
m?stiie op de hals haalt, hetgeen in
geval geen onverdeeld genoegen
m°eSt te zijn. De vrijheid op loonge-
^led, zo daar bij de bouwnijverheid
jj'hd aag nog over gesproken kan
m °rden, heeft zij niet anders kunnen
®j!}dhaven dan door dwang op de
lizen uit te oefenen. Men kan van
x*ning zijn, dat dit alles veroorzaakt
1 doordat de aannemers onvoldoende
e9rip getoond hebben voor het rege-
^fJsbeleid en de verantwoordelijk-
l£ld, welke dit beleid van hen ver-
,"^9de. Wij nemen aan, dat dit voor
groot gedeelte inderdaad zo is,
een
ket standpunt dat wij van
,lp' begin af aan tegenover de aan-
j "rers hebben ingenomen nu nog
Q^ndhaven. Anderzijds hebben wij er
voor, dat in hun argumenten ker-
Xj) V:, van waarheid zitten, welke zij
l,e-iswaar nog steeds niet hebben
y^.hiien bewijzen, doch welke door
skister De Pous voor een deel ook
^chts vermoedenderwijs bestreden
Jn. Er zijn in deze zaak, zowel op
je°nomisch als op juridisch terrein,
x0-.Veel vaagheden overgebleven en
zien de prijsmaatregel van de
lijperin9 dan ook als een noodzake-
3' kwaad, waarvan men slechts ho-
Opp. ma9> dat het in de publieke
lOe~ile a's een boemerang gaat
'mie
"erken.'
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
DEN HAAG, 22 maart De Alge
mene Nederlandse Bouwbedrijfsboml,
de Katholieke Bouwvakarbcidersbond
,,St.-Joseph" en de Ned. Chr. Bond van
Werknemers in de Hout- en Bouwnij
verheid hebben gisterenavond het vol
gende communiqué uitgegeven:
,,De landelijke stakingsleiding deelt
mede, dat tijdens het hedenmiddag lil
Den Haag gevoerde overleg tussen de
regering, het College van Rijksbemid
delaars, en de vertegenwoordigers van
werkgevers- en werknemersorganisa
ties in het bouwbedrijf door de werk
geversorganisaties de collectieve ar
beidsovereenkomst voor het bouwbe
drijf is ondertekend. Hiermee is volle
dig voldaan aan de eisen zoals die wer
den neergelegd door de drie bouwvak
arbeidersbonden in het ultimatum dat
op 3 maart I960 tot de werkgeversor
ganisaties werd gericht. De landelijke
stakingsleiding heeft daarom besloten
met ingang van 22 maart de bouwsta
king op te heffen. Daarbij doet de lan
delijke stakingsleiding een beroep op
de stakende bouwvakarbeiders de ar
beid te hervatten op dezelfde waardige
wijze als waarop de actie is gevoerd".
'Elllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllt
stabilisatie nu gaat beschermen door
het nemen van prijsmaatregelen.
De aannemers hoeven nu niet meer
te beloven dat zij de hogere lonen niet
zullen doorberekenen, aangezien deze
doorberekening via een prijzenbeschik-
king onmogelijk wordt gemaakt.
Dit alles wil niet zeggen, dat de
moeilijkheden met de doorberekening
nu tot een einde gekomen zijn. In
het communiqué, dat na cTe onder
tekening van de cao door de aanne
mers werd uitgegeven staat in feite
vermeld, dat zij hun strijd voor het
wel doorberekenen nu kunnen gaan
voortzetten. De werkgevers verklaar
den namelijk dat zij zich ten aanzien
van de in uitzicht gestelde prijzen-
maatregelen alle rechten voorbehou
den; zij tekenden de c.a.o. omdat de
eis tot het doen van afstand van de
risicoregeling met betrekking tot de lo
nen wordt vervangen door de prij
zenmaatregel. De doorberekening is
dus nu wel losgekoppeld van de cao
maar nu zal de juridische actie van
de aannemers zich waarschijnlijk
gaan richten tegen het prijzenvoor-
schrift van de regering.
Het is aan te nemen, dat zij, indien
zij een proces aanspannen, dit zullen
doen over de vraag of het de rege
ring is toegestaan om via een prijzen-
voorschrift zoals nu wordt uitgevaar
digd in te grijpen in de contracten tus
sen aannemers en opdrachtgevers. Het
is in feite immers zo, dat het prijzen-
voorschrift het de opdrachtgever moge
lijk maakt om minder voor een werk
te betalen dan waar de aannnemers, ge.
zien de stijgingen van de lonen, recht
op menen te hebben.
In ieder geval zijn echter de moei
lijkheden naar een latere datum ver
schoven. Voorlopig kunnen de aanne
mersorganisaties tegenover hun leden
verdedigen, dat zij inzake de doorbere
kening de regeririg niets hebben toege
geven en de regering heeft haar prijs-
stabilisatiepolitiek tegenover de aanne
mers verdedigd.
Intense bedrijvigheid
Het ministerie van Economische zaken
was gisteren het toneel van intense so
ciale bedrijvigheid. Ministers, leden van
het College van Rijksbemiddelaars, werk.
gevers-en werknemrs, adviseurs en jour
nalisten krioelden door elkaar tijdens
de momenten waarop de vergadering
geschorst was en de onderhandelaars en
regeringsautoriteiten zich groepsgewijs
(Zie voorts elders in dit blad)
Op het ministerie van Economische Za
ken is maandagavond de nieuwe C.A.O.
voor het. bouwbedrijf getekend. Men ziet
hier v.l.n.r. zittend: minister J. W. de
Pous (Economische Zaken), de heer J.
Dura en minister mr. E. H. Toxopeus
(Binnenlandse Zaken en Justitie a.i.);
staand: de heren H. Stamhuis, C. Brands-
ma en J. van Eibergen.
(Advertentie)
u kunt het elk ogenblik
nodig hebben...
neem het daarom
vandaag nog in huis!
ntoicinRRt
DEN HAAG. 22 maart In de staats
courant van vandaag is een prqzenbe-
schikking bouwbedrijf 1960 opgenomen
welke ondertekend is door de minister
van Economische Zaken. De beschik
king bepaalt dat de prijs voor het uit
voeren van een bouwwerk, voorzover
het uitvoeren geschiedt na 22 maart
1960, niet hoger mag zijn dan hetgeen
de opdrachtgever aan de aannemer is
verschuldigd, verminderd met de hier
in begrepen verhoging van de kosten,
die voortvloeien uit na 29 februari I960
goedgekeurde of algemeen verbindend
verklaarde bepalingen van collectieve
arbeidsovereenkomsten of na die datum
bindend vastgestelde regelingen.
De beschikking geldt voor bouwwer
ken op het gebied van de burgerlijke
en utiliteitsbouw en van de grond-, wa
ter- en wegenbouw. De herstellings- en
onderhoudswerken zijn hier tevens on
der begrepen. In bijzondere gevallen
kan de directeur-generaal van de prij
zen afwijkingen van de bovenstaande
bepaling toestaan. Dit geldt met name
ten aanzien van de op 29 februari 1960
reeds in uitvoering zijnde doch op 1
september 1960 nog niet opgeleverde
bouwwerken, indien blijkt, dat de hoog
ste ingevolge bovengenoemde bepaling
toelaatbare prijzen niet voldoende zijn
om de noodzakelijke exploitatiekosten
van de betrokken onderneming te dek
ken.
De beschikking treedt in werking met
ingang van 23 maart 1960.
DEN HAAG, 21 maart Het College
van Rijksbemiddelaars heeft aan werk
gevers vergunning verleend, buiten en
behalve de vakantie-, feest- en snip
perdagen, waarop de werknemers recht
hebben, voor dit jaar tevens, voor zo
ver het werk zulks toelaat, op 5 mei
vrijaf te geven met behoud van loon.
HAVANNA, 22 maart (AFP) Cu
baanse strijdkrachten hebben gisteren
bij Mantanzas ee. Amerikaans toeristen
vliegtuig neergeschoten. Met het vlieg
tuig zouden een ex-kolonel van het Cu
baanse leger, Lazarn Damsomontedino,
en drie leden van zijn gezin het land
hebben willen ontvluchten, aldus is of
ficieel bekendgemaakt. Een van de
twee Amerikaanse piloten van liet toe
stel is door mitrailleurvuur gewond. De
Cubanen die poogden het land te ont
vluchten zijn gearresteerd. Het toestel
was in Florida opgestegen.
Vreselijk was de aanblik die het plein voor het politiebureau van Sharpeville bood, nadat de politie de betogende negers
uiteen had geschoten. Overal la gen doden en kermende gewonden.
De onlusten in dit dorp ontstonden na
dat de politie een menigte opdracht had
gegeven uiteen te gaan. Een paar hon
derd Afrikanen begonnen toen bussen
en auto's met stenen te bekogelen.
Winkels, een aantal gebouwen waarin
het bestuur gevestigd is en enkele scho
len zouden in brand zijn gestoken.
In drie Afrikaanse dorpen werd sa
botage gepleegd aan de telefoonlijnen.
In Vereeniging, nabij Sharpeville,
staakten buschauffeurs en de taxi's.
Vele negers in geheel Zuid-Afrika ble
ven eg van hun werk en duizenden
bevolkten de straten van dorpen en
steden.
Premier Verwoerd heeft in het Zuid-
afrikaanse parlement verklaard dat de
autoriteiten in de verscheidene dorpen
thans de situatie meester zijn. Alle bij
eenkomsten en samenscholingen zijn in
het gehele land verboden. Dr. De Wet
van de Nationale Partij zei toen nog
niet bekend was dat er bij de onge
regeldheden meer dan een dode was ge
vallen, dat het hem verontrustte dat er
b\j dergelijke moeilijkheden, of zij nu
door blanken of door niet-blanken Wer
den veroorzaakt, slechts een mens
wordt doodgeschoten. Toen zijn kritiek
in het parlement werd opgevat als een
aanmaning tot gebruik van meer ge
weld dan noodzakelijk is om de orde te
herstellen, zei hg dat „de blanken in
dit land ook .'.et recht op bescherming
hebben". De duizenden Afrikanen trok
ken, op weg naar liet politiebureau, door
een gebied waar blanken wonen en er
bestond de mogelijkheid dat zij blanken
zouden doden. Als blanken zouden be
sluiten om een optocht te houden en ge
weld te g 'jruiken, zou dezelfde strenge
actie tegen hen moeten worden onder
nomen. Als het noodzakelijk wordt
geweld te gebruiken, moet dit op een
dergelijke wijze worden gedaan, dat het
ieder in het land duidelijk is dat er in
Zuid-Afrika geen plaats is voor moord."
JOHANNESBURG, 22 maart (Reuter,
U.P.I.) In verscheidene^ Zuid af ri-
kaanse dorpen heeft de politie gisteren
het vuur geopend op Afrikanen die de
monstreerden tegen de bepalingen tot
het dragen van -rsoonsbe wijzen. In to
taal zijn 62 negers gedood; liet aantal
gewonden zou ruim 200 bedragen, van
wie er 44 zwaar gewond in ziekenhuizen
(Van onze correspondent)
NIJMEGEN, 22 maart Verkleumd
en stijf kroop gisterenavond om kwart
over negen kikvorsman en langeaf-
standzweminer Louis Lourmais voor
zichtig op de keien aan de voet van
de Waalkade. Behulpzame handen trok
ken hem verder uit het donkere water,
waarin hij sedert gisterenmorgen acht
uur had doorgebracht, drijvend en
zwemmend vanaf Wesel, een afstand
van ruim 80 km.
Op 8 maa. t sprong Louis Lourmais
(39) bij Sehaffhausen in de Rijn met
het vaste voornemen om duizend kilo
meter naar Rotterdam zwemmend af
te leggen. Gekleed in twee rubberpak-
ken. die alleen zijn gezicht vrij laten,
is hjj stroomafwaarts gekomen, gevolgd
door zijn vrouw in een klein rubber
bootje. Af m toe springt mevrouw Lour
mais (37) met haar ervaring als ex-
zwemkampioene ook in het kille water
om haar man wat gezelschap te hou
den.
Gisterenmiddag tussen vijf uur en
half zes passeerde het natte gezelschap
de Nederlandse grens. Hoewel de koud-
waterenthousiast pas in Emmerik aan
wal was geweest om een stukje te
eten, kroop hij toch even op de kade
om zijn paspoort te laten zien, overi
gens meer terwille van de t.v.-came-
ra's dan van de douane. Van dat korte
oponthoud maakte een meisje van het
Nederlandse zuivelbureau gebruik om
Lourmais een mandje zuivel aan te
bieden. Daarna haastte de volharden
de kikvorsman zich weer in het koude
water van de D ijn.
Op de Waalkade verdrongen zich al en
kele uren vele honderden nieuwsgieri
gen, voordat Lourmais op de puntige
keien belandde. Hij werd direct na zijn
aankomst uit zijn rubber omhulsel ge
holpen en door 'n ploeg agenten door de
menigte naar hotel Berg en Dal ge
bracht. Daar wees een druipend spoor
van natte voetstappen naar de badka
mer, waar Lourmais in warmer wa-
Melk is goed voor elk. Dat vindt
blijkbaar ook Louis Lourmais, die
gistermiddag de Nederlandse grens
passeerde, zwemmend op weg van
Sehaffhausen naar Rotterdam. Me
vrouw Lourmais kijkt lachend toe
hoe haar man nu iets anders proeft
dan Rijnwater.
ter van zijn avontuur trachtte te be
komen.
Het verhaal wil, dat Lourmais over
tuigd is van de rijke voedselbronnen,
die de poolzee zou herbergen. Hij wil
nu bewijzen, dat het heel goed mo
gelijk is om die bronnen te verken
nen en te exploiteren. Hij heeft al
twee andere riviertochten gemaakt,
waarbij hij zelfs uren achtereen tus
sen de ijsschotsen heeft gezwommen.
Dit Rijnreisje van 1000 km. is be
doeld als laatste training voor een
onderzoek in de poolzee boven Cana
da in r-ei 'an dit jaar.
Vanmorgen is Lourmais opnieuw in
de Waal gesprongen om via Tiel, Gor-
cum, Dordrecht naar Rotterdam te
zwemmen, waar hij zaterdag hoopt aan
te komen. Lourmais voelt zich uitste
kend en drijft plezierig op zijn dage
lijks dieet van geklutste eitjes, bouillon
soep, cotelette en wijn.
moeten blijven. In het dorp Sharpeville,
35 kilometer ten zuiden van Johannes
burg, hebben zich de meest ernstige on
lusten voorgedaan. Het „Pan-Afrikaanse
Congres", 'n politieke organisatie die de
belangen van de negerbevolking van ge
heel Afrika zegt te vertegenwoordigen,
had op zjjn „1.000 leden een beroep ge
daan maandag zonder hun persoonsbe
wijs (dat de naturellen verplicht zijn te
dragen) buiten de aangewezen woonge
bieden te gaan en zich te laten arreste
ren op het dichtstbijzijnde politiebureau
De moeilijkheden begonnen gisteren
toen dc politie weigerde de negers aan
te houden. Nadat in Sharpeville de me
nigte Afrikanen was aangegroeid van
vijfduizend tot twintigduizend mensen
opende de politie het vuur. De politie-
eommandant van Sharpeville, kolonel
Piernaar, deelde aan een correspon
dent van United Press International mee
„Ik weet niet hoeveel wij hebben dood
geschoten. Het is allemaal begonnen
toen de horden inboorlingen het politie
bureau omsingelden. Mijn auto werd
door een steen geraakt. Als ze dit soort
dingen doen, moeten ze hun les maar op
een harde manier Ieren." Een fotograaf
die na de slachting foto's heeft ge
maakt van het plein voor het politiebu
reau waar de verminkte stoffelijke over
schotten van mannen, vrouwen en kin-
derern lagen, meende „dat er nooit zo
veel bloed vergoten is bij rassenonlus-
ten als dit keer in Sharpeville".
Naast de 62 negers is er minstens een
blanke gedood. Bij de gewonden zjjn,
voor zover tot nu toe bekend, 19 vrou
wen en twee kinderen. Vele gewonden
zouden er zo slecht aan toe zijn, dat
voor hun leven gevreesd wordt. De
politie heeft de ziekenhuizen verboden
mee te delen hoeveel slachtoffers er zijn
opgenomen.
Van het „Pan-Afrikaanse congres'
een extreme groep die zich heeft afge
scheiden van het Afrikaanse Nationale
Congres, zijn de voorzitter, Robert So-
bukwe, en andere leiders gearresteerd.
Toen de redetjes in Sharpeville uit
braken werden in allerijl politieverster-
kingen in gevechtswagens naar het ter
rein van de moeilijkheden vervoerd. Ook
werden auto's voor troepenvervoer, bus
sen en veewagens gebruikt om de politie
naarSharpeville, maar ook naar twee
dorpen in de nabijheid van Sharpeville:
Bophelong en Evaton, te brengen. Te
vens waren spoedig gewapende blan
ke burgercommando's ter plaatse. Ten
einde de negers te imponeren brachten
de Zuidafrikaanse autoriteiten boven
dien vliegtuigen in de lucht, die laag
over de demonstrerende en later vech
tende negers vlogen.
In Bophelong, waar twee Afrikanen
en verscheidene leden van de politie
werden gewond, politiewagens met ste
nen werden bekogeld en van traangas
en gummistokken gebruik werd ge
maakt om de menigte Afrikanen te ver
spreidden, steeg de spanning onder de
blanken zo hoog dat ook zij aanvanke
lijk aanstalten maakten in grote groe
pen de straten in te trekken.
Tn Langa, dat onder het beheer van
Kaapstad valt, zouden minstens zes Mallorca
mensen zjjn gedood en dertig gewond. Lissabon
Verwachting tot woensdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur):
Droog weer met zonnige perioden
en iets hogere middagtemperaturen.
Vannacht echter op meeste plaatsen
enkele graden vorst. Zwakke tof
matige oostelijke wind.
Zon; 6.37-1858. Maan: 4.41-14.37
DE BILT, 22 maart. Het gebied met
bewolking boven het vasteland van
West-Europa wordt voortdurend kleiner.
De zon zal dan ook zijn invloed kunnen,
doen gelden, waardoor de temperatuur
overdag geleidelijk wat hoger wordt. In
de nacht kan het echter op de meeste
plaatsen nog enkele graden vriezen. Het
ziet er naar uit dat het droge weer
verscheidene dagen zal aanhouden.
Station Weer
Den Helder onbew.
Ypenburg onbew.
Vlissingen onbew.
Eelde onbew.
De Bilt onbew
Twente geh. bew.
Eindhoven onbew.
Zd.-Limburg geh. bew.
Stockholm onbe-w.
Oslo geh. bew.
Kopenhagen onbew.
Londen onbew.
Amsterdam onbew.
Brussel onbew.
Luxemburg geh. bew.
max. min. neersl.
temp. temp. afgel.
Parijs^.
Nice
Berlijn
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Belgrado
Athene
Rome
Madrid
onbew.
onbew.
onbew.
motregen
mist
onbew.
half bew.
licht bew.
zw. bew.
geh. bew.
onbew.
licht bew.
half bew.
zw. bew.
gisteren
24 uur
6
1
0
6
-3
0
7
-0
0
8
-2
0
6
-2
O
8
-2
0
7
-1
0
8
-1
0
8
-3
0
5
-1
0
7
-0
0
11
1
0
7
-0
0
8
-0
0
8
2
0
11
-1
0
16
7
0
5
-2
0
2
-0
0.1
6
-4
0
9
-2
0
13
4
0
8
-1
0
10
2
0
14
8
0
15
5
0.1
23
6
0
18
7
0
24
12
0
(Advertentie)
Zon op
Zon onder
nieuwe schiedamsche courant
