EERSTE NEDERLANDSCHE
Werknemers hebben bepaald
geen loonachterstand meer
Coördinatie van achterblijvers
pas over enkele maanden
triomf
van
Verlaging bouwkosten is wel
degelijk mogelijk
Rokende spookschepen
Golf van Biscaje
H. Ms. „Drenthe" incasseert
atoombom glimlachend
in
de
Prijs van uitnemendheid c.l.
Pocketboeken
„SOCIALE ZAKEN" IN EERSTE KAMER
Er wordt veel onnodig gependeld
Starfighter is
geen „man-killer
PRISMA
V B
Nieuwe naam voor
Noord-Oost-Polder
Fons Rademakers naar
Hollywood vertrokken
Geen gapende Kamer
leden in de krant
Jongetje onder auto
TOON HEKMANS
BUNDELT LIEDJES
Bemanning tevreden
achter bord snert
Bewindslieden ver
dedigen keuze in
Tweede Kamer
I
Jeannelotte
Hertzberger
WOENSDAG 30 MAART I960
PAGINA 5
Eerste-Kamerleden voelen
meer voor Schokker-
waard
Claus schrijft scenario
voor nieuwe film
Persfotografen beperkt in
bewegingsvrijheid
Onze „hof"-
horloger!
m
MINIATUURSTAD IN
MÜNCHEN
Bouwer van Madurodam
ontvangt opdracht
Ook in hoogste instantie zijn thans
de Deventer kruidenier en de
Haagse sigarenwinkelier, die
pocketboeken verkochten in strijd
met, de vestigingsbeschikking-boek-
Verkopersbedrijf 1958, in het gelijk
gesteld. Opmerkelijk is niet, dat de
Hoge Raad tot een onverbindendver-
klaring van deze „pocketboekbeschik
king" kwam, maar opmerkelijk is
misschien toch wel, dat ons hoogste
rechtscollege voor de motivering van
zijn uitspraak met zo weinig woorden
meende te kunnen volstaan. Na de
rij van arresten, waarin de Hoge
Raad zijn standpunt inzake artikel 7
Grondwet en de daarin verankerde
vrijheid van drukpers had neergelegd
en verfijnd, was het, naar ons oor
deel, een iidele verwachting, dat ons
hoogste rechtscollege de beperkingen,
welke de gewraakte beschikking aan
de verspreiding van boeken oplegde,
als grondwettig zou accepteren. Er
zijn ter verdediging van de grond
wettigheid argumenten aangedragen,
destijds van achter de regeringstafel
door de verantwoordelijke bewinds
lieden, later ook van andere geachte
zijde. Voor deze argumenten toont de
Hoge Raad evenwel niet de geringste
belangstelling. Hij constateert een
voudig, dat juist de verspreiding van
boeken via het boekverkopersbedrijf
bij uitstek geschikt is om de grond
wettig gewaarborgde vrijheid van
drukpers te dienen en dat het dienen
van die vrijheid zich niet verdraagt
met de in de beschikking gestelde eis
van een voorafgaand verlof tot vesti
ging.
Na wat reeds eerder naar aanlei
ding van deze vestigingsbeschikking
en van de beide thans besliste rechts
gedingen in dit blad geschreven is,
behoeft het geen betoog, dat wij zo
wel aan de gevallen uitspraak als aan
haar bondigheid gaarne onze instem
ming betuigen.
Dat neemt niet weg, dat wij een
open oog hebben voor sommige be
weegredenen, welke tot de beschik
king geleid hebben. Op zichzelf is het
uitermate redelijk en gewenst, dat
bedrijven die zich met de verkoop
van boeken bezig houden voldoen
aan bepaalde eisen van kredietwaar
digheid en, niet te vergeten, vakbe
kwaamheid. Daarmee is het in de
vestigingsbeschikking gekozen middel
uiteraard niet goedgepraat. Doch de
hoge waarde van de drukpersvrij
heid geeft intussen in zekere zin een
bescherming aan beunhazen, welke
men op de koop toe moet nemen. Dit
legt op de vakbekwame en serieuze
boekhandel, voor wie de weg naar
een behulpzaam ordenende, tegen
branchevervaging wakende en even
tueel sanerende overheid vrijwel is
afgesneden, de bijzondere last om ge
heel uit eigen kracht en zonder de
verspreidingsvrijheid geweld aan te
doen te bereiken, dat het kopende
publiek deze beunhazerij juist niet op
zijn boekenaankoop toe neemt!
Hoezeer nu ook de erkende boek
handel aanspraak mag maken op er
kentelijkheid, toch rijst hier twijfel,
of hij zich als groep van deze last
wel op de meest vooruitstrevende en
doeltreffende wijze heeft gekweten.
In zijn pleidooi voor de twee ver
volgde winkeliers wees de verdedi
ger, mr. Pels Rijeken, op een aantal
verschijnselen, welke die twijfel in
de hand werken, met name de nog
steeds niet weggenomen „drempel
vrees" van het grote publiek in plaat
sen waar de erkende boekhandel pre
sent is. En, wat een ongunstiger ver
schijnsel is, de al te schaarse aan
wezigheid van „erkende" verkoop
punten op het platteland. Wij vragen
ons af of beide verschijnselen, hoe
verschillend zij ook zijn, niet ver
klaard moeten worden uit een onvol
doende aanpassing van de erkende
boekhandel aan de door het pocket
boek krachtig gewijzigde afzetmoge
lijkheden van het boek, dat thans
binnen het bereik van een veel bre
der publiek is gekomen, maar dan
ook aan dat publiek tegemoet moet
worden gebracht. Het opkomende
verschijnsel van boeken verkopende
kruideniers en tabaksdetaillisten wijst
erop, dat deze laatsten een kans zien,
welke de boekhandel om welke reden
dan ook heeft laten liggen. Wij wil
len om ons hiertoe te beperken
met name de moeilijkheden voor de
boekhandel op het platteland, waar
hij, als zelfstandig bedrijf gevoerd,
uit financiële overwegingen weinig
aantrekkelijks biedt, niet minimali
seren. Maar had de gedachte van een
„gemengde" bedrijfsvoering, waarbij
op enigerlei wijze de band met de
erkende boekhandel werd vastgehou
den, na de opkomst van het goed
kope boek niet door de organisaties
zelf krachtiger kunnen en moeten
worden gestimuleerd? Inderdaad is
de huidige situatie, waarin de niet-
erkende boekenverkopende kruidenier
en daarmee zijn leeswarenklant blijft
aangewezen op een wel zeer een
zijdig assortiment van niet-erkende
uitgaven, uitermate onbevredigend uit
een oogpunt van lectuurspreiding en
van de kansen voor het erkende
pocketboek.
Intussen heeft de Vereniging tot
Bevordering van de Belangen des
Boekhandels een circulaire doen uit
gaan. waarin een verantwoorde uit
breiding van het aantal verkooppun
ten wordt aangekondigd. Wij hopen
in de thans overwogen maatregelen
een meer offensieve gezindheid te
kunnen begroeten, welke de sterk
Uitgebreide schare van potentiële ko
pers actief tegemoet treedt, en die de
„defensieve" episode van de vesti-
gingsbeschikking zal doen vergeten.
DEN HAAG, 30 maart In het voor
lopig verslag op de begroting van het
Zuiderzeefonds I960 suggereren vele le
den uit de Eerste Kamer de naam
Noord-Oost-Polder te veranderen in
.Schokkerwaard'Zy vragen hoe mi
nister Korthals over zo'n verdoping
denkt.
Een Schokkerwaard vinden deze Ka
merleden een mooie tegenhanger voor
de nog in te polderen Markerwaard. De
naam zou de vroegere betrekking tus
sen de naam Emmeloord en die van het
gebied waarvan het de hoofdplaats
Vormt herstellen.
Advertentie
99
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG, 29 maart Er is in de
laatste maanden zoveel geschreven en
gezegd over de vrijere loonvorming, dat
minister Van Rooy en staatssecretaris
Koolvink gisteren in hun antwoord aan
de Senaat nauwelijks meer iets nieuws
konden vertellen. De staatssecretaris
noemde bü de voortzetting van het de
bat over de begroting van Sociale Za
ken een aantal cijfers, die hij voor een
deel ook reeds in de Tweede Karner
had gebruikt. Hij zei, dat 85 pet van
de werknemers ónder CAO of loonre
geling een verhoging hebben gekregen
of spoedig zullen krijgen. Het gaat om
ruim 1,1 miljoen werknemers. Er zijn
bovendien nog een half miljoen ambte
naren en andere functionarissen, die
hun salaris direct of indirect van de
overheid ontvangen (onderwijzers en
leraren bv). Van de 800.000 werk
nemers, die niet onder een CAO vallen,
zijn evenmin als tijdens de geleide
loonpolitiek eijfers beschikbaar. De
staatssecretaris meent echter wel te
kunnen aannemen, dat het merendeel
van hen (vooral middelbaar en hoger
personeel) wel een verhoging zal heb
ben ontvangen.
De resultaten van het loonbeleid
overziende concludeerde de staats
secretaris, dat de werknemers zeker
geen achterstand hebben, maar dat
het er naar uitziet, dat de aanwezige
ruimte volledig en misschien zelfs
iets meer dan dat wordt gebruikt.
Geïnteresseerd wachtte men af wat
minister Van Rooy zou zeggen op de
opmerkingen uit de Senaat over de
doorwerking van de coördinatiegedach
te voor werknemers in „achtergeble
ven" bedrijfstakken. De minister stel
de, dat men die coördinatie niet reeds
nu, na pas enkele maanden, aan de or
de kan stellen. Een verhoging van de
achtergebleven Ionen zal op de duur
zeker noodzakelijk zijn; men kan dat
echter pas doen als de kostenstijging,
die van de verbeteringen het gevolg
zal zijn, door prijsdalingen elders wordt
gecompenseerd. De minister zei, dat
hef een van de belangrijkste taken van
het kabinet is te voorkomen, dat de
loonsverbeteringen door prijsverhogin
gen weer verloren zouden gaan.
De minister gaf geen rechtstreeks
antwoord op de vraag van prof. Witte-
veen (WD) over noodzakelijke wijzigin
gen in het loonbeleid. Hij zei alleen, dat
het loonbeleid, als wezenlijk onderdeel
van het nationale leven, steeds zal moe
ten worden aangepast. Wel wees de be
windsman de gedachte af om het loon
te bepalen aan de hand van de schaar
ste aan werknemers in een bepaalde
bedrijfstak. Hij zei het bedenkelijk te
v: den die beloning, af te laten han
gen van die toevallige schaarste. Het
is praktisch ook niet uitvoerbaar, zeker
niet in een tijd van hoogconjunctuur.
De minister acht het huidige systeem,
waarbij de werknemers profiteren van
de weivaart in de bedrijfstak, waaraan
zij zelf hebben meegewerkt, juist.
Een nota over de achtergronden van
het bouwconflict is volgens minister
Van Rooy niet noodzakelijk. Iedereen
is over deze kwestie volledig door de
pers ingelicht. De minister vond het
jammer, dat de recente uitspraak van
het Haagse gerechtshof over de door
berekeningsclausule in lopende con
tracten net te laat is gevallen om nog
voor het bouwconflict effect te hebben.
Zoals bekend ging het hier over een
oude zaak waarin een machinefabriek
tevergeefs heeft geprobeerd van de
rechter een verklaring los te krijgen,
dat het College van Rijksbemiddelaars
niet bevoegd is het gebruik van de door
berekeningsclausule te verbieden.
Staatssecretaris Roolvink deelde nog
mede, dat op het departement wordt
gewerkt aan een concept „arbeidsvoor-
waardenwet". De staatssecretarisacht
deze benaming juister, want ruimer,
dan de term „loonwet". Ook werd nog
meegedeeld, dat er wordt gestudeerd
op een noodregeling voor invaliditeits-
rentetrekkers.
SCHIPHOL, 29 maart Midden in
de voltooiing van de film „Makkers
staakt u wild geraas"' is de 39-jarige
regisseur Fons Rademakers reeds be
zig met de voorbereiding van een nieu
we Nederlandse speelfilm. Vanmiddag
vertrok hij naar Londen op weg naar
Hollywood, waar 4 april de Oscars wor.
den uitgereikt voor de beste films, spe
lers en regisseurs.
..Dorp aan de rivier", die door Fons
Rademakers is geregisseerd, is in Ame
rika samen met een Italiaanse, een
Duitse, een Franse en een Deense film,
tot de beste vijf buitenlandse films uit
geroepen door „The academy of mo
tion pictures arts and sciences". 4.
april zal worden uitgemaakt welke van
deze vijf in de groep buitenlandse films
met de Oscar-onderscheiding \yordt be
kroond.
Op Schiphol vertelde de heer Rade
makers dat hij van plan is een of
twee weken in Hollywood te blijven
„om er eens goed rond te neuzen". In
New York wil hij enkele theaters be
zoeken maar bovendien zal hij in New
Orleans de auteur Hugo Claus opzoe
ken, die daar druk met het uitwerken
van een scenario voor een nieuwe Ne
derlandse speelfilm bezig is. Claus be
vindt zich in de Verenigde Staten op uit
nodiging van de Ford-foundation. In
tussen werkt hij door aan het nieuwe
scenario.
Sovjet-Lnie De Opperste Sovjet is
bijeengeroepen voor een zitting op 5
mei. De zitting werd uitgeschreven door
het presidium van de Opperste Sovjet.
(Tass)
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN IIAAG, 30 maart Persfotogra
fen die de laatste tijd veel meer vrij
heid hadden gekregen om zich tijdens
de debatten in de vergaderzaal van de
Tweede Kamer te bewegen, hebben de
ze vrijheid moeten afstaan. De griffie
heeft in overleg met de voorzitter het
voorheen geldende systeem weer inge
voerd: alleen als er iets bijzonders is
te doen kunnen de fotografen in het
Kamergebouw fotograferen, maar dan
moeten zij zich enige zelfbeperking op
leggen. „Het gaat bepaald te ver als fo
tografen een kwartier lang op een of
twee meter afstand om een minister
staan te draaien totdat deze iets doet,
dat spectaculair genoeg is om het als
snapshot in de krant te zetten", zo ver-
klaarde de griffier, mr. Schepel ons
Voortaan moet iedere fotograaf, die
in de vergaderzaal zijn werk wil doen,
eerst by iedere gelegenheid toestem
ming vragen bij de griffie. Dit was tot
voor kort een algemene regel. Toestem
ming werd praktisch nooit geweigerd.
Ook Kamerleden hebben bij de voor
zitter en de griffie geklaagd, dat zij
last hebben van de fotografen, die het
erom te doen is een volksvertegenwoor
diger juist dan te knippen als hy bezig
is iets te doen, dat de krantenlezers
moet amuseren. Gapen bijvoorbeeld.
BELFELD, 30 maart Gisteren
middag is het achtjarig zoontje van de
familie Grüters bij het spelen onder de
achterwielen van een zware vrachtau
to geraakt. Het jongetje werd vrijwel
op slag gedood.
Advertentie
i
NOBEL - ZUIVER - TROUW
AMSTERDAM, 29 maart „Voor
ons staat het vast, dat indien gezamen
lijk door alle betrokkenen bij de bouw
nijverheid, inclusief de overheid, de
schouders eronder worden gezet, zeer
belangrijke bouwkostenbesparingen
mogelijk zijn," dit schrijft „Het Finan
cieel Dagblad" iu een artikel: „Verla
ging van de bouwkosten is wel degelijk
mogelijk", als antwoord op een uitlating
van minister Van Aartsen in de Twee
de Kamer bij de debatten over de huur
verhoging: „Van de pogingen om te ko
men tot een verlaging van de bouwkos
ten mag u niet al te veel verwachten".
Naar de overtuiging van het Finan
cieel Dagblad bereikt men niets door
de aannemers in de beklaagdenbank te
zetten en hen te betichten, dat zij de
bouwkosten hoog houden. Er is hier
sprake van kortzichtigheid, aldus het
blad, want er zijn zeer veel externe kos
tenverhogende factoren, waarop de
aannemer geen invloed kan uitoefenen.
Daarnaast mag gesteld worden, dat de
aannemersbedrijven intern zeer veel
hebben gedaan om tot verhoging van
de produktiviteit te komen.
Er is alle aanleiding toe, een einde te
maken aan de uitwassen van het pende
len, zo gaat het artikel verder. Er
wordt veel onnodig gependeld, omdat
vergoeding voor reisuren de arbeiders
dikwijls in staat stelt tot een aanmer
kelijke verhoging van het loon te ko
men. Als gevolg hiervan drukken vele
tientallen miljoenen jaarlijks op de
bouwkosten zonder dat daartegenover
ook maar enige produktie staat. De
werkgeversorganisaties alleen kunnen
op dit gebied moeilijk iets bereiken.
Hiervoor is in eerste instantie de me
dewerking nodig van de werknemers
organisaties, van de gewestelijke ar
beidsbureaus en eventuele andere over
heidsinstanties. Een feit is ook, dat an
derzijds maar al te gemakkelijk wordt
teruggevallen op de wachtgeld- en
werkloosheidsuitkering.
Verder wordt in het artikel onder
meer aandacht besteed aan het vraag
stuk van de aanbestedingsregeling. Het
blad acht het noodzakelijk, dat aan het
tot stand komen van een landelijke re
geling zowel de overheid als de op
drachtgevers alle medewerking verle
nen. Er dienen algemeen erkende vaste
spelregels te komen, tegen afwijking
waarvan sancties moeten worden toege.
past.
Wanneer alle betrokkenen iu 's lands
belang tot een op wederzijds vertrou
wen berustende samenwerking komen,
zijn belangrijke kostenbesparingen in
de bouwnijverheid te verwachten. Dan
zal het niet nodig zijn uit opportuniteits-
overwegingen bepaalde groepen, zoals
thans is geschied met de aannemers, in
staat van beschuldiging te stellen. En
tenslotte, zo besluit Het Financieel
Dagblad, dan lopen wij niet meer de
onrustbarende kans, dat pogingen in
het werk worden gesteld om in vrije
wilsovereenstemming gesloten contrac
ten geweld aan te doen.
AMSTERDAM, 30 maart Toon Her
mans heeft een aantal liedjes uit zijn
drie laatste shows gebundeld. Binnen
kort verschijnen deze liedjes op de
markt. De opbrengst van het boekje
komt ten goede aan de polio-patiëntjes.
(Van onze speciale verslaggever)
AAN BOORD H. MS. „DRENTHE",
30 maart Door de Golf van Biscaje
varen twee spookschepen: H. Ms. des
troyer „Drenthe" en de Franse jager
„Du Chayla". Beide oorlogsbodems
werden gisteren getroffen door eeh ver
schrikkelijke atoombom, die hen onmid
dellijk met dichte, onheilspellende rook-
sluiers omhuldeOp de overige sche
pen van de omvangrijke NAVO-vloot
lichtte men eerbiedig de pet by zoveel
kracht en geweld om zich vervolgens
onder het motto: „Hier kunnen wij echt
niets meer voor doen" te wijden aan
een razend snelle vlucht. Dat nauwelijks
enkele zeemijlen verder zowel de
„Drenthe" als de „Du Chayla" hun ou
de positie weer innamen, joeg beslist
niemand de stuipen op het lijf.
In de grootscheepse NAVO-oefening
Dawn Breeze staat men voor niets en
is alles mogelijk, sterft men op het ene
moment duizend en één doden en zit
men het volgende ogenblik met een in
tens tevreden gezicht achter een meer
dan voortreffelijke rijsttafel of een bord
dampende snert, nog altijd de meest
gebenedijde hap van de zeeman.
Meer dan eens op de vlijtig thuisva
rende „Drenthe" hebben wjj omhoogge-
blikt naar haar slanke mast met heel de
apparatuur van radio en radar, in onze
dagen de voelhorens en ogen, niet al
leen voor de navigatie, maar voor de
oorlogvoering ter zee wel heel in het
bijzonder. Daarvan moest het komen wis
ten wij, het nieuws van deze operatie,
en dat is tenslotte gebeurd ook. Dins
dagmorgen viel de vriendelijke mede
deling binnen: „Hé daar Drenthe, je bent
precies tussen uw twee schoorstenen
getroffen door een atoombom". Zo iets
van: Nu het beste er maar mee. Dat
werd er niet byverteld, maar daar
kwam het toch wel op neer.
Want terwijl wij al zwaar begonnen
te roken en door middel van overal
op het schip aangebrachte spuiten
een soort nevelgordijn om ons optrok
ken „om radio-actieve delen van het
dek te spoelen", keerden alle sche
pen in de buurt haastig ons hun ach
tersteven toe en maakten dat ze weg
kwamen. Alleen de naast ons liggen
de „Du Chayla" bleef, begon even la
ter ook te roken en te spuiten en daar
uit maakten wij dan maar op, dat de
ze Franse jager een dodelijke voltref
fer prefereerde boven een snelle, veel
energie verspillende vlucht.
Overigens had de bom ons niet ver
rast. Er broeide allang iets en daarom
nam onze commandant, overste J. van
Dapperen, bijtijds zijn maatregelen. De
bemanning, zover niet op post in de be
langrijke commandocentraie of elders,
trok zich terug in twee speciaal daar
voor bestemde citadels, zo diep moge
lijk in het schip. Deze kunnen slechts
door twee ingangen bereikt worden. Die
ingangen zyn tevens een soort zuive-
ringsiokaal voor hen,- die van het ra
dio-actief besmette bovendek komen.
Door mannen in het wit wordt men met
vaardige hand ontkleed en vervolgens
op moederlijke wijze schoongeschrobd
onder de douche. In de kledingkasten
hangen costuums voor elke maat, zo
dat men even later weer als een heer
de citadels kan betreden, waar men aan
de hand van vernuftige apparatuur pre
cies weet, wanneer het besmettings
gevaar aan dek is geweken. Natuurlijk
gelden deze maatregelen uitsluitend voor
schepen die in de buurt van een vol
treffer varen; zy die een atoombom
bovenop zich krijgen, zijn volmaakt
kansloos.
De bom die men ons had toegedacht
was in omvang en kracht tweemaal zo
groot als die, welke de Amerikanen
destijds op Hiroshima gooiden. Wij gin
gen echter toch rustig door met oefenen
als een ietwat warm, maar noodzake-
ploffing stortte onze stuurboorduitkjjk
op de brug met een rauwe kreet te
gen het dek, om even later door de dok
ter en de ziekenverpleger met een ge
broken been en een flinke brandwond
te worden gevonden. Het kostte hem
echt wel even moeite om in zijn rol
te blijven, te meer daar zijn „maats"
hem bij het optillen verweten, de vori
ge dag zo ontzettend veel van de „bram
staglopers" te hebben gegeten. De „pa
tiënt" ging de moeilijke weg door smal
le mansgaten, lage gangen en het zui
veringslokaal naar de citadels, waar
hij zijn veilige aankomst vierde niet een
hem door de dokter persoonlijk ver
strekte oorlam.
Kistje vol depressies
Inmiddels verloopt nu do oefening
Dawn Breeze in alle eer en deugd. Wel
iswaar raakt het houten kistje met de
pressies op de brug van H. Ms. Dren
the voller en voller, doordat de man
nen van de verbindingsdienst de ene
rode stormwaarschuwing na de andere
erin stoppen, doch het weer houdt zich
in tegenstelling tot het begin betrekke
lijk rustig. De zee, staalblauw of van
het teerste watergroen, de schuimende
deining plonzend en bruisend langs
boord, biedt alle gelegenheid tot oefe
nen. Zelfs het zeer riskante onderdeel:
laden van stookolie uit een tanker in
volle zee, kon doorgaan.
Het hoofdkwartier had hiervoor een
fantastisch plan opgezet. 28 schepen
maakten al varende een soort magi
sche kring, een gesloten circuit of zo
als u wilt een „drijvende schotel". In
die schotel dobberden dan als crème
de ia crème aan weerskanten van het
vlaggeschip „Tyne" twee tankers. Net
jes om de beurt mogen de schepen
hun plaats in de kring verlaten en
langszij van een der tankers komen om
door middel van een witte slang olie
te laden. Zo op het oog een hoogst een
voudige opgave, maar in werkelijkheid
een bijzonder moeilijk karwei, die een
hoge graad van zeemanschap vereist
by de twee, soms wel vyf dicht bij el
kaar varende schepen.
In tegenstelling tot de Engelse tan
ker Tidereach die vier schepen tege
lijk kan bedienen, nam de Franse
„La Saone" steeds twee oorlogsbodems
naast zich. Met behulp van het zo ge
naamde Jackstay-systeem wordt een
dunne lijn overgeschoten, waarmee de
„dorstigen" steeds dikkere kabels
naar zich toe trekken, tot op een ge
geven moment de gummislang komt,
het dikke rietje, waardoor de oor
logsschepen uren lang stookolie slurp,
ten, als geldt het een lekkernij van
jewelste.
Als een hellevaar!
De „Drenthe" alleen al leste haar
dorst met 178 ton van dit edele vocht
en zette zich na een paar zeer begrij
pelijke oprispingen schrap voor een
spectaculaire nachtoefening, waarbij al
le schepen zeer nauwkeurig werden ver
duisterd, radio en radar moesten wor
den afgezet om niet de aandacht van de
vjjand te trekken en het achterwarende
konvooi van vrachtschepen zo goed mo
gelijk te beschermen. Dit blind navige
ren is als een hellevaart voor iedere
zeeman, die weet dat vele schepen voor,
naast of achter hem varen en zelfs in
een medogenloze ramkoers kunnen na
deren, zonder dat hij het ziet Van ho
gerhand was aan slechts twee scheper
toestemming verleend om zo af en toe
heel even de radar bij te zetten en te
kijken of er misschien iets loos was.
Bij deze schepen hebben vele comman
danten in deze nacht van de angst hun
nood geklaagd.
Totdat plotseling het bevel kwam
om licht te maken. Ais bij een feeëriek
vuurwerk schoten de liehtraketten om
hoog en verlichtten de rollende zee met
een spookachtig geel schijnsel. In een
oogwenk had men op de brng van de
Drenthe" de situatie door en ontwaar-
lijk grapje, ontleend aan de harde wer. de men een vijandelijke Engelsman op
kelijkheid. Op het moment van de ont- I wat men noemt schootsafstand. De
„Drenthe" attaqueerde met een voor
treffelijke „crossing T", een manoeu
vre, waarbij men zijn tegenstander door
een scherpe zwenking een van zijn
zwaarbewapende flanken toekeert. De
regels van het oefenspel willen dan,
dat het verraste slachtoffer zich gewon
nen geeft, omdat hy by een salvo een
voudig zou zyn weggevaagd.
De Engelse commandant stoorde zich
echter aan niets en stoof kennelijk ziels
gelukkig door de beschermiinie heen ort^
ergens op de donkere oceaandeining
vrachtschepen aan te vallen. Op de
brug van de „Drenthe" schudde men
meewarig het wijze hoofd en haalde
men de schouders op.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 29 maart De minis
ter van Defensie, ir. Visser, en staats
secretaris Calmeyer hebben in de Twee
de Kamer de keuze van de nieuwe
„Starfighter" voor onze luchtmacht ver
dedigd. Voorlopig worden er vijftig
gekocht, waarvoor 310 miljoen zal
worden betaald. Een bedrag van 110
miljoen wordt geput uit de zogenaam
de „overloop-gelden", de rest wordt Bit-
gesmeerd over de begrotingen van dtt
jaar 76 miljoen) en volgende jaren.
Bij de keuze hebben allereerst zuiver
militaire motieven gegolden. De „Star
fighter" is een uit voorgaande typen
ontwikkeld perfect vliegtuig, aldus de
minister. Als bijkomstige factor is het
samenwerken in Europees verband
niet van belang ontbloot. Ook Duitsland
heeft tot dit toestel besloten. Er is voor
een bedrag van ƒ740 miljoen aan Duit
se orders te verwachten. Maar er is
geen kwestie van dat tot de aankoop
zou zijn besloten, omdat zich achter de
schermen een belangenstrijd heeft af
gespeeld.
Staatssecretaris Calmeyer heeft
nog een ander sprookje uit de wereld
geholpen. De „Starfighter" is een
zeer veilig vliegtuig en geen „man-
killer" zoals is gesuggereerd. Hij acht
het bedenkelijk, dat dergelijke on
controleerbare verdachtmakingen
zjjn rondgestrooid.
De oud-staatssecretaris van Marine,
vice-admiraal Moorman, heeft vooral
na hetgeen omtrent de veiligheid werd
verklaard, zyn aanvankelijke bezwa
ren opzy gezet. Wel vroeg hij in de
komende defensienota een duidelijke
uiteenzetting omtrent de steeds weer
opduikende overloopposten, waar een
buitenstaander geen weg in weet.
De communisten hebben tweemaal
een poging ondernomen om de behan
deling van het wetsontwerp uitgesteld
te krijgen maar het liep beide malen
op niets uit.
(Advertentie)
Si)
Permitteer u het comfort
van een eigen horloger.
Zijn advies aan u en uw
huisgenoten is een ere
zaak voor hem... de vak
man (hij wil u immers niet
alleen graag als klant win
nen, maar ook behouden).
het goede Anker-horloge
Ikt. .-J. Y
In Joegoslavië is de tegen de staat
gerichte activiteit in 1959 belangrijk toe
genomen vergeleken met 1958, aldus
heeft de Joegoslavische minister van
binnenlandse zaken. Stefaniovic,
op een bijeenkomst van een parlemen
taire commissie verklaard. Hij zei dat
er in 1959 in totaal 1.064 mensen, die
uit het buitenland waren gekomen voor
staatsviiandige handelingen, gearres
teerd zijn. In 1959 werden voorts 3.452
mensen wegens ondermynende activi
teit veroordeeld 50 procent meer dan
in 1958.
(Van onze correspondent)
ULFT, 30 maart De heer A. A.
M. Thuys, die „Madurodam" in Den
Haag bouwde, heeft van het stadsbe
stuur van München opdracht gekregen,
tot het ontwerpen en leveren van een
miniatuurstad. De heer Thuys heeft
zyn bedryf dezer dagen van Den Haag
naar Ulft overgeplaatst.
4 Is geurende herinnering
A-l aan het succes van zon-
dagavond staan de voor
jaarsboeketten her en der ver
spreid in de gezellige zolderwo
ning van Jeannelotte Hertzber
ger. De ruitjesramen geven uit
zicht op een van de oudste
volkspleinen van de goede stad
Amsterdam, waar deze violiste
geboren en getogen blijkt te zijn.
Als dochter van een der tal
loze muzikale dokters, die de
wereld rijk is, verkeerde zij van
haar prilste jeugd in een muzi
kale sfeer. Thuis werden de mu
ziek en het samenspel veelvul
dig beoefend en Jeannelotte be
gon op haar zevende jaar viool
te spelen. Terwijl zij Montessori-
onderwijs volgde men koos
voor haar de M.M.S.-richting,
zodoende raakte zij grondig met
de vreemde talen vertrouwd
bleven de middaguren vrij voor
de muziekstudie. Hiermee werd
het al spoedig ernst. Toen zij
zestien was kwam zij, hiervoor
klaargestoomd door Herman
Krebbers, in de klasse van Os
car Back terecht.
Dat deze oude rot in de viool
pedagogie iets in haar zag zegt
de insiders al genoeg, en twee
jaar later werd zij reeds waar
dig bevonden, met de vrienden
krans, een onderscheiding voor
jonge kunstenaars van de vereniging Concertgebouwvnenden, „omhangen
te worden. In hetzelfde jaar ging ze deel uitmaken van het Nederlands
Kamerorkest, waar zij, naar eigen verklaring, van dirigent Szymon Gold
berg zeer veel geleerd heeft en éénmaal met hem solistisch is opgetreden
in het dubbelconcert van Bach.
In het roemruchte Concours Reine Elisabeth in Brussel wist zij het als
twintigjarige tot de tweede ronde te brengen. Zij had hierop ingeschreven
op aanraden van Oscar Back, die het terecht voor zijn jeugdige pupil
onontbeerlijk vond, reeds vroeg te leren wat er in het muziekleven te koop
is en zich in velerlei muzikale situaties te leren aanpassen. Hiertoe kreeg zij
opnieuw gelegenheid toen een beurs van de Franse ambassade haar in '57
ire staat stelde, een half jaar in Parijs te studeren. Naast vioollessen bij
René Benedetti had zij gelegenheid, allerlei lessen aan het Conservatoire
als toehoorster te volgen, o.a. de samenspelklasse van Pasquier; zij vormde
een trio met een Spaanse violist en een Zwitserse altist, waarmee gecon
certeerd werd in de Cité's van de Parijse studentenwijk. Zoveel mogelijk
eigentijdse muziek werd op internationaal niveau uitgewisseld.
In 1954 had Jeannelotte Hertzberger ondertussen haar staatsexamen
M.O. gehaald, eveneens in dat jaar was er een optreden in de Amsterdamse
Suite. Na een vijfjarige staat van dienst in het Ned. Kamerorkest ging zij
zich voorbereiden op het behalen van de Prijs van Uitnemendheid, de
hoogste onderscheiding die een Nederlands Conservatorium geven kan,
welke zij zondag tijdens een openbaar examen in de Kleine Zaal van het
Amsterdamse Concertgebouw cum laude verkregen heeft. Dit is zo vlot
ezeqdmaar een indrukwekkende repertoire-lijst moet hiertoe aan de
'ury (plus rijksgecommitteerde) worden overhandigd. waarop cVr stWen
•n technieken uit de vioolliteratuur moeten z:in nerte"envsoord<--' Vir.
uoze solostukken en concerten behoren bovendien uit het boofd te v n
lespeeld, „terecht", meent Jeannelotte Hertzberger, „want op die manier
'cun je je heel anders instellen en er veel meer van maken." Na het ten-
samenspel bepaalt de jury het programma van het officiële examen-concert.
Deze violiste bespeelt een Rogeri-viool en trad daarmee dit seizoen op
tijdens een eigen kamermuziekrecital in Amsterdam en het onlangs door
Jeugd en Muziek georganiseerde Jeugdconcert met medewerking van het
Concertgebouworkest in de Grote Zaal. Toekomstplannen? Kamermuziek,
eventueel ook wel optreden met orkest, vooral een diepgaand bestuderen
van het moderne repertoire, dat zij van harte toegedaan is (zij schuwt ook
de goede jazz niet), en lesgeven. Met dit laatste geeft zij de grootse Oscar
Back-traditie door, die in ons land reeds zo wijd vertakt zijn goede vruchten
afwerpt.
