Terug naar Makassar
Bloemencorso biedt Bollen
streek prachtig schouwspel
Voettocht naar Den Bosch met
pontificale Hoogmis besloten
JAN MUSCH, karakter-
speler van groot formaat
XENTEPARADE 1960" IN VENIJNIGE KOU
Spelen elke dag
even op TV
Serieuze gesprekken langs Brabants weg;en
Echtpaar gedood
bij auto-ongeluk
Laffe overval op
bejaarde man
Gegroeid in tijd
van Heijermans
en Royaards
MAANDAG 25 APRIL I960
Geen FAirovisie, maar
wel 9 minuten per dag
Kardinaal Alfrink
sprak pelgrims toe
voor t.v.-camera's
Voor overdracht carillon
Architect Boks met
„jNoordam" naar
Amerika
Magister-generaal Kruis
heren voor 4e maal naar
Verenigde Staten
Doelen op de iveg
Dader gearresteerd
Kleuters op spoorbaan
van dood gered
(Van onze kunstredactie)
D; laatste keer, dat wij over
Jan Musch berichtten, was
toen hij nog geen twee
weken geleden uit het ziekenhuis
werd ontslagen en vol levenslust
naar huis ging. Het is nog niet zo
bijzonder lang geleden, dat hij wei
in het openbaar verscheen, zijn
grijze kuif nog altijd weerbarstig,
hijzelf vitaal en krachtig. Dit riep
telkens weer herinneringen op
aan zijn laatste optreden in de
Stadsschouwburg van Amster
dam, bij zijn afscheid in de rol
van Jerolimo in De Spaanse Bra
bander van Breero. Een onder
deurtje in het decor weigerde
open te gaan, toen hij er tegen
duwde. Het bracht hem niet van
zijn stuk. Hij sprong er over heen,
vief als een jongeman. De hele rol
speelde hij trouwens met een
verbazingwekkende jeugdigheid,
lenig, krachtig en met vurig tem
perament. Hij had nog altijd het
formaat, dat hem zijn grote faam
heeft bezorgd, zijn vermogen om
een karakter sterk en beeldend
waarneembaar te maken en op
het gevoel van zijn toeschouwers
te doen inwerken.
r aster Rumolda
congregatie van J.M.J. in
1936 naar Indië vertrok HTWilllWRI
om zich in Minahassc aan de W^MWbXSÊ;
ziekenverpleging te gaan wij- yyWM|. SS'-py-'
ze haar familie en haar
vaderland voorgoed vaarwel: «IMHMB f&lg 'MSRÊÈÊÈË-
aan verlof werd toen nog niet vagfiBHE
gedacht. Men hoefde trouwens JMHHg|
niet naar de missie te gaan om ||||||||^^H „■igfjSga&yP
het ouderlijk huis voor altijd
achter zich te laten: dat deed
toen iedere zuster, die bij deze
congregatie en de meeste andere M»iJjCyp
in het klooster trad. Tegenwoor- &*-
dig gaan de kloosterzuster ieder
jaar een keer naar huis en de-
genen, die naar verre landen
trekken, komen na een aantal
laren voor zes maanden op va-
kan tie, waarbij ze regelmatig op
familiebezoek gaan. Die vakan- ^QMEnB
tie dateert van na de oorlog: de
eerste zusters die ervoor in aan-
merking kwamen, gingen nog
alleen om gezondsheidsredenen. /lictor' l i n ilinh il
Daarna kwamen de anderen aan MUSICI AXUIllUlLta.
de beurt, waarbij zij die nog een of beide ouders in leven hadden, voorrang
kregen. Zo kwam zuster Rumolda in november 1959, na ruim 23 missiejaren,
naar Nederland vliegen, waar ze op Schiphol begroet werd door haar 84
jarige vader.
Haar verlof zit er weer bijna op: de 27ste vliegt ze weer terug naar
Makassar, waar ze de laatste 20 jaar heeft gewerkt en waarnaar ze kenne
lijk alweer verlangend uitziet. Ze is er hoofd van het ziekenhuis, dat na
de oorlog is uitgegroeid tot 250 bedden.
De missie heeft haar al van jongsaf aan getrokken: toen zij zich meldde
bij de congregatie was haar eerste vraag, of ze naar de missie zou mogen.
Dat wil overigens niet zeggen, dat ze bij haar intrede de garantie had. te
worden uitgezonden; aanvankelijk heeft ze zich zelfs verder bekwaamd
inhet modevak, waar ze al in thuis was als coupeuse en heeft ze les
gegeven aan de huishoudschool. Maar toen ze in 1930 geprofest was, mocht
ze gaan studeren voor ziekenverpleegster en in 1933 behaalde ze het diplo
ma A. Na enkele jaren in het Canisius-ziekenliuis in Nijmegen en in Boxtel
te hebben gewerkt, ging ze naar Minahassa, waar ze al heel gauw hoofd
werd en ook de opleiding van leerling-verpleegsters mee verzorgde.
Twee jaar was ze hoofd in Makassar, toen de oorlogschaos kwam. Zuster
Rumolda werd geïnterneerd in een politiekazerne, vanwaar ze na zes weken
naar lieweekendplaatsje Malino werd gebracht, waar nog vóór de
bezetting evacué's waren ondergebracht. Na een jaar kwam ze in het
interneringskamp in Kampili, samen met 1600 vrouwen en kinderen. Het
kamp was oorspronkelijk een sanatorium met gezinsverpleging en dat
betekende, dat men er accommodatie had voor de zieken. Zuster Rumolda
had er drie jaar de leiding over een zaaltje met vrouwen en een met kin
deren. In september 1945 kon eindelijk weer het normale leven beginnen
en werden in Makassar de verpleging en de opleiding weer ter hand ge
nomen.
Zuster Rumolda geeft van haar 23-jarig missieleven alleen deze paar
nuchtere jaartallen, hoewel waarschijnlijk alleen de kampjaren al boek
delen zouden kunnen vullen. „De zieken lagen er redelijk goed," is haar
enige opmerking. Ziet ze die boekdelen eenvoudig niet? Of ivil ze die be
wust ongeschreven laten? Haar glimlach, waarvan levenswijsheid en een
vleugje pret zijn af te lezen, doet het laatste vermoeden. Ze heeft al te reet
verteld. Van het verhaal over haar intrede bij J.M.J. heeft ze al weer spijt.
Ze ging naar Den Bosch om een meisje te vergezellen, dat de reis niet
alleen mocht maken en is toen meteen zelf „blijven hangen": ze trad samen
met haar vriendin in de congregatie en bracht bovendien nog twee van
haar zeven jongere zusjes binnen. De een geeft kleuteronderwijs in Nijme
gen, de ander handwerken in Berkel; in verband met haar verlof mogen
ze dit jaar nog eens extra op familiebezoek in Naaldwijk, njaar ook de
andere, getrouwde zusjes, de di-ie eveneens getrouwde broers en
haar vader deze week voor de tweede keer afscheid nemen.
ROME, 24 april Hot Italiaans
Olympisch comité heeft bekend ge
maakt, dat do Olyinpischo Spelen van
Romo in do konionde zomer niot door
do Eurovisie zullen worden uitgezonden.
Tussen het comité en vertegenwoor
digers van Eurovisie zijn „langdurige
en geduldige'' onderhandelingen ge
voerd, maar Eurovisie bood een te la
ge som.
Het voor de hand liggende gevolg van
het besluit is. dat do Europese landen
slechts negen minuten per dag een
verslag van de Spelen via hun televisie
stations kunnen geven. Hierover zijn
geen kosten verschuldigd.
In het communique van het Italiaans
Olympisch Comité werden geen cijfers
gegeven, maar volgens het Italiaanse
persbureau Ansa eiste het Comité een
som van 850 miljoen lire. Eurovisie en
haar Oost-Europese zusterorganisatie
O.I.L.T. hadden aanvankelijk 75 miljoen
lire aangeboden en dit later verhoogd
tot 250 miljoen voor naar schatting een
totaal van zeventig zenduren over zes
tien dagen.
OISTERW1JK, 23 april Vanmiddag
is een felle bosbrand uitgebroken in het
natuurreservaat Campina. De gemeen-
tebrondweer, de bosbrandweer uit Ois-
terwjjk en de bedrijfsbrandweer van de
Koninklijke Lederfabriek met een ne
veltankwagen, hebben tezamen de strijd
tegen het vuur aangebonden. Ongeveer
vijftien ha bos zijn vernield. Veel wild
is omgekomen.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiHiiiiimmiiiiiiiiiMiiHiiHiiiiiiiiiiiiiiiii
De Bollenstreek had niet alleen haar
mooiste bloemen, maar ook haar lief-
talligste dochters uitgekozen om het
corso zoals de foto links laat zien
tot een feest voor het oog te maken.
Om eens heel duidelijk te maken, dal
bloemen alles met bollen te maken
hebben, werd op een der praalwagens
foto rechts een enorme tulpenbol
meegevoerd.
illllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIHIUIIIlllMMIIIIMIMIIIIIIIIIMIII1
(Van een verslaggever)
HAARLEM, 25 april Naar schatting 350.000 mensen hebben zaterdag
Weer genoten van het wonderlijk schouwspel in bloemen, dat onder hel
biotto Lenteparade 1960" door de Bollenstreek trok. Stralend lag de lente
zon over de velden en gaf de met vlaggen getooide en de met bloem-
mozaïeken gesierde tuinen een uitbundig vrolijk karakter. De venijnig koude
blind deed echter een groot deel van de toeschouwers een plaatsje zoeken
ih, de meer beschutte dorpskernen. Langs het open gedeelte van de route
tussen de dorpskernen stonden honderden auto's en bussen, waaronder op
merkelijk veel met een buitenlands nummerbord. Tussen deze haag van be
wonderaars reden de negenentwintig praalwagens, stuk voor stufc kunst-
Werken van opbouw en kleurencompositie, en de vier wagens, welke frag
menten uit de geschiedenis van de bol verbeeldden, van Sassenheim naar
Bennebroek en vandaar langs dezelfde route weer terug. Eenentwintig mu
ziekkorpsen uit alle delen van het land luisterden om beurten het corso op
met pittige marsmuziek.
In het kader van het honderdjarig be
staan van de Kon. Alg. Vereeniging voor
Bloembollencultuur en het feit dat vier
eeuwen geleden de eerste tulp in Ne
derland werd ingevoerd, waren de voor
stellingen van de praalwagens voor het
overgrote deel afgestemd op de historie
pn de ontwikkeling van de techniek,
binder geslaagd voor een bloemencor
so waarbij de nadruk valt op de door
middel van bloemen uitgebeelde motie- op'het publek'in galoppeerde,
ven, waren de eerste vier wagens, die, jon wml aan ;,ct hoofd gewond,
beklemd met enige blikschade als ge
volg daarvan.
Paard loopf op publiek in
Minder plezierig was toen op de terug
weg te Sassenheim, ter hoogte van de
Willem Warnaarlaan een paard, dat in
de stoet meereed, geïrriteerd door een
prik van een banierstok, begon te stei-
voornamelijk uit bordpapier opgetrok
ken, een belangrijk gebeuren uit de ge
schiedenis van de bol moesten uitdra
gen. Niet dat de wagens op zich te kort
schoten aan originaliteit en vormgeving,
maar het verschil tussen deze in sonne
ts kleuren enigszins stoffig aandoende
magens en de frisse en fleurige bloe
menpracht van de overigen, was voor
de kijkers te groot om te worden over
brugd.
Jammer was ook dat de figuranten,
amateurtoneelspelers van Haarlemse gc
zeischappen, niet tijdig bij het punt van
Vertrek aanwezig waren, en onderweg
hun plaats op de wagens pas innamen.
^*an deze vier wagens, die buiten me-
dediging naar een prijs deelnamen, was
de uitbeelding van ,,De Windhandel',
aangeboden door de stad Haarlem, de
•heest opmerkelijke.
Onder de titel „Feest in Lenteland"
'tok vervolgens een corsowagen voor
bij, waarop hoogverheven de bollendrie-
liiig Hilda, Lisa en Saskia was gezeten.
Ai vierden, zoals bij hun verkiezing tot
drieling-zusje als voorwaarde was ge
steld, deze dag hun verjaardag. De ve-
'e bezoekers juichten de meisjes har
telijk toe. Met deze wagen werd de goe
de verstandhouding tussen de. drie boi-
'engemeenten gesymboliseerd.
Bijzonder mooi van kleur was de
'vagen „Land van de Sultan", welke
Voornamelijk was uitgevoerd in verschil
lende nuanceringen van blauwe en witte
byacinthennagels. Zeer suggestief was
daarbij de olifant. Een uitzonderlijk
mooi voorbeeld van bloemsierkunst was
van amaryllisbloemen aangebracht op
pen luxe auto. Origineel was de uit
beelding van het onderwijs, in de wagen
■•Aap-noot-bol-bloem". „Hollands Lente
lied" was bijzonder mooi van vorm en
m kleurschakering smaakvol samenge
steld. Het primitieve vervoer van vele
jaren terug kreeg men nog eens tc zien
m een oud model auto en een uit de
beginperiode van de luchtvaart stam
mend vliegtuigje. Daarnaast was in het
cörso ook aan de toekomst gedacht,
baarbij men het niet onmogelijk achtte
met raketten bloembollen naar de maan
'e schieten. Het corso werd afgesloten
Diet een wagen van de Keukenhof, wel-
be werd omringd door een groot aantal
rUiters te paard.
Verkeer vlot verwerkt
Beter nog dan voorgaande jaren
beeft de politie het verkeer kun
nen leiden. Met een versterking van
ongeveer 450 man, met negen mobi-
lofoonwagens en vier vaste radiopos-
ten, ongeveer zeventig motorpolities en
zeventien man politie te paard heeft
men op alle drukke verkeerspunten
aan alle voorkomende moeilijkheden
het hoofd kunnen bieden. Van bijzon
der groot nut was daarbij bet vlieg
tuigje, de RP 200, dat cirkelend over
de gehele streek door middel van ra
diocontact op knelpunten wees.
..Be pontonbrug over de Ringvaart bij
Biliegom bewees uitstekende diensten.
P do meeste plaatsen was het verkeer
Jja afloop van het corso binnen ander-
l)alf uur geheel weggewerkt. Opmerke-
'Bk was het dat er dit jaar minder bus-
Jen en meer auto's naar het corso wa-
eh gekomen. Opstoppingen hebben zich
,ergens voorgedaan. Wel vormde zich
PP de Leidsevaart nabij Vogelenzang na
.;et corso een grote file. die echter stap-
j.°ets door kon rijden. Ernstige ongeluk-
*er> bleven gelukkig achterwege. Hier
n daar raakten enkele automobilisten
enkele anderen liepen verwondingen aan
de benen op. Een paar dames vielen
flauw, terwijl twee fietsen en een motor
rijwiel ernstig werden beschadigd. In
Hillegom kwamen door de grote drukte
twee bromfietsers met elkaar in bot
sing. Een van hen viel en is met een
hersenschudding per ambulance naar
zijn woning in Amsterdam overgebracht.
De N.Z.H.V.M. voerde de mensen bij
zonder vlot af. De maatschappij had het
gehele materieel ingezet en wist binnen
een uur zowel in Bennebroek als in Sas
senheim de bezoekers te verwerken.
(Van onze correspondenten)
BASTOGNE, 24 april De Nederland
se schrijver en journalist Alma uit Den
Haag en zijn echtgenote, zijn vanavond
om het leven gekomen bij een verkeers
ongeluk, toen hun wagen op de hoofdweg
van Bastogne naar Marche in hosting
kwam met een Belgische wagen. Me
vrouw Alma stierf ter plaatse. De heer
Alma werd met ernstige verwondingen
naar het ziekenhuis in Bastogne over
gebracht en overleed later.
BREDA, 23 april Op de provin
ciale weg in Terheijden bij Breda is
zaterdagmiddag de 22-jarige korpo
raal der Kon. Marechaussee C. Da-
men uit Breda, die als kok werkzaam
was in Zundert, bij een auto-ongeluk
op slag gedood. Vijf personen werden
bij dit ongeluk gewond, waarvan één,
mej. A. Gelens, die bij de heer Da-
men in de auto zat, zeer ernstig.
De korporaal bestuurde een kleine
driewielige auto en had in zijn gezel
schap de dames A. Gelens en A. Vogels
uit Breda. Hij kwam uit de richting Ter
heijden. Vanuit de richting Moerdijk na
derde in een bocht van de weg een
auto uit Eindhoven, bestuurd door de
heer G.L. Deze auto had in de bocht
te grote snelheid en botste daardoor te
gen de driewieler met verschrikkelijke
gevolgen. Het wagentje werd geheel ver
nield. Mej. Vogels werd ernstig ge
wond. Ook de heer Laurier, diens vrouw
en drie kinderen werden gewond. Na in
het ziekenhuis in Breda behandeld te
zijn, kon het echtpaar met twee kinde
ren naar Eindhoven worden overge
bracht. Eén kind en de beide dames
uit de andere auto werden in het Sint
Ignatiusziekenhuis opgenomen.
ALKMAAR, 23 april Op de Scher-
merhornerweg werd gisteravond de 44-
jarige tuinarchitect M. Voorhoeve uit
Wassenaar bij een ongeval gedood. Hij
reed achter een andere auto, die voor
een paard uitweek. De heer Voorhoeve
reed het beest aan. Hij kwam hierbij
om het leven, evenais het paard, dat
op het dak van de auto terecht kwam.
Een twaalfjarig meisje, vriendinnetje
van het dochtertje van de heer V.,
moest met een schedelbasisfractuur in
het ziekenhuis te Purmerend worden op
genomen. Mevr. Voorhoeve en haar doch
tertje bleven vrijwel ongedeerd.
(Van onze verslaggever)
DEN BOSCH, 25 april Onder het
oog van tweeduizend jongeren en drie
televisiecamera's droeg Z. Era. Bernar-
dus Kardinaal Alfrink zondagmorgen in
de Bossche Veemarkthallen een ponti
ficale Hoogmis op, welke iiet sluitstuk
vormde van de door de Nederlandse af
deling van de Pax Christibeweging ge
organiseerde drie-daagse voettocht naar
Den Bosch. Staande naast de afgelegde
rugzakken, pakken dekens en andere
uitrustingstukken volgden de jongens
en meisjes de H. Mis; slechts tijdens
de preek gingen zij zitten op hun ba
gage om te luisteren naar de woorden
van kardinaal Alfrink, die de dag te
voren van zijn bezoek aan Rome was
teruggekeerd.
„Die reis verhinderde mij in de af
gelopen dagen bij u te zijn", aldus de
kardinaal, „maar thans kan ik u de
goede wensen van de H. Vader bren
gen en zijn zegen". Hij drukte de jonge
ren op het hart, dat zij, nu zij tijdens
de voettochten hun kritiek hebben laten
horen op godsdienstlessen en andere aan
gelegenheden en verbroederingsfeesten
met bewoners van de bezochte dorpen
hebben gevierd, het doel van de tocht
moeten blijven beseffen: ,.het boeien
■van het bewustzijn, van dit elkander
vinden in een geest van bewuste liefde
tot de Heer, het ontdekken van elkan
ders moeilijkheden en toewiiding bij het
belijden van hetzelfde geloof."
De voettocht eindigde in de St. Jan, waar de pelgrims neerknielden voor een
dankgebed.
derd dan het te laat komen van de auto
bussen bij het vertrek op de Parade, de
eerste dag - zeer tevreden is.
Hij heeft over geen der deelnemers
klachten, hoewel er een (danig ernsti
ge) bijna over zijn lippen kwam, toen
hij in de nacht van zaterdag op zon
dag in de Bossche straten luid ge
rucht hoorde. In nachtgewaad snelde
hij naar het venster, maar tot zijn
opluchting kon hij constateren, dat de
herriemakers, hoewel zij de lof voor
broederschap en liefde voor elkander
luid verkondigden, daartoe niet wa
ren geïnspireerd door de voettocht,
maar hun heil hadden gezocht in een
lokaal met volledige vergunning.
Het was een indrukwekkend besloit
van een tocht, die voor de deelnemers
zeker veel positiefs heeft opgeleverd.
Er is uitvoerig en serieus gesproken tij
dens de wandeltochten langs de Brabant,
se wegen. Wanneer men uit deze ge
sprekken straks de onderwerpen voor
het gespreksthema voor de vierde voet
tocht zal gaan distilleren, zal men stui
ten op drie kwesties, die tijdens de dis
cussies steeds weer in vragende vorm
werden aangesneden: levensroeping,
zonde (en zonde-vergeving) en genade.
Een van de winstpunten van deze tocht
is, dat men weet. dat de problemen
rond deze drie onderwerpen bij de jeugd
op het ogenblik heel sterk in de belang
stelling staan.
Rustiger dan in voorgaande jaren
trok het legioen zaterdagmiddag Den
Bosch binnen. Hongerig van het wan
delen zocht men de Parade op, waar
door de organisatie Bescherming Be
volking een warme maaltijd zou wor
den uitgereikt. In een opwelling van
hartelijke naastenliefde bedeelde de
gamellen-bemanning de eerstelingen
zo royaal, dat de laatste groep van
tweehonderd de hond in de pot vond
en voorlopig nog maar even op gees
telijk voedsel moest blijven teren,
waartoe zij rijkelijk de gelegenheid
kreeg tijdens een kerkdienst om ze
ven uur. Afgevaardigden van de acht
route-groepen spraken hierbij een
dankwoord. Een van hen zei eerlijk:
..Bedankt voor de preken, die elke
dag beter werden". Een ander zei:
..Ik zal maar zeggen, Christus tot
ziens".
Het waren spontane uitingen van de
jeugd, die ook tijdens de gesprekken
ongezouten maar goed-bedoeld formule
ringen weggaf, zoals: „onze godsdienst
lessen op school?, het komt altijd neer
op zes bij negen", „na de Shell is de
R.-K. Kerk de best-georganiseerde orga
nisatie" en „biechten is een grote rot
klus". Men ziet, het jeugdige gezelschap
nam tijdens de voettocht geen blad voor
de mond.
Het is zeer op prijs gesteld, dat mgr.
Van Dodewaard, bisschop-coadjutor van
Haarlem, zeven van de acht routes
heeft bezocht. In de kerk van Haaren
hield hij een interessante beschouwing
over het woord pelgrim. „In het He
breeuws" zei hij, „bestaat geen woord
voor feesten. Men bezigt het woord pel
grimeren". Hij trok een vergelijking tus
sen het pelgrim-kleed van vroeger en de
rugzak van thans en signaleerde de
vreugde die ook bij deze rugzak-pelgri
mage aanwezig was.
Dat deze vreugde rustiger is beleden
dan vorige jaren komt niet door het
feit, dat er meer wandelaars geveld
zouden zijn door pijnlijke blaren. Al
leen route één merkwaardig, hierin
bevonden zich uitsluitend de oud-ge-
dienden, die de tocht voor de tweede
maal meemaakten meldde na afloop
een verbluffend hoog „prik-cijfer". Dat
allen zich ingetogen gedroegen was voor
een deel het gevolg van de oproep van
pater Verkoelen, die thans, na het ein
de van de derde voettocht, over het ge
drag van de jongens en meisjes en
over de gehele organisatie uitgezon-
ROTTERDAM, 23 april Met liet
m.s. „Noordam" van de Holland Ame
rika Lijn vertrok vanmiddag de Rotter
damse arehitpet ir. J. W. C'. Boks
naar de V. S. Hij zal 5 mei in Washing
ton de klokketoren met het carillon, dat
het Nederlandse volk aan het Ameri
kaanse schonk, overdragen. Het klokken
spel, dat 49 klokken telt, is een van de
uitgebreidste ter wereld. De grootste
klok weegt 7500 kg. Ir. Boks heeft de to
ren, een veertig meter hoge staalcon
structie, ontworpen. Koningin Juliana
heeft het spel in 1953 aan president Tru
man aangeboden.
Iedere klok draagt haar eigen opdrach
ten. Op bevrijdingsdag draagt ir. Boks
het carillon cn de toren, die eerder naai
de V.S. werden verscheept, over.
Daarna zal de architect met zijn echt
genote nog twee maanden in Amerika
verblijven om een studie tc maliën van
ziekenhuizen en kantoren. In Vlaardin-
gen bouwt hij momentcel een zieken
huis. Voor het Bouwcentrum en voor
de Scheepvaartvereniging Zuid te Rot
terdam zal hij een kantoor ontwerpen.
Ir. Boks gaat lezingen houden _aan do
universiteiten van Pittsburg, Washing
ton en New York.
Uitgeleide gedaan door verscheidene
geestelijken vertrok eveneens met de
„Noordam" mgr. dr. W. van Hees,
O.S.CR., magister-generaal van de or
de, voor de vierde maal naar Amerika.
Hij zal daar een visitatiereis van drie
maanden maken langs do zes vestigin
gen van de Kruisheren. Vijftig jaar ge
leden is de orde der Kruisheren in
Amerika van Nederland uit gesticht. De
orde telt daar nu 180 leden, waarvan
nog maar zestien Nederlanders. On
langs zijn acht Amerikaanse Kruishe
ren als missinorias naar Nieuw-Guinea
gegaan.
CULEMBORG. 25 aprh Burge
meester H. A. J. M. van Koningsbrug-
gen zal zoals aanvankelijk werd ge
dacht niet op 7 mei weer in functie tre
den. Is dokters-advies moet de eerste
burger van Culemboi'g nog drie maan
den rust nemen.
(Van onze correspondent)
EMMEN, 25 april Zaterdag heeft
de politie een 35-jarige verzekerings
agent uit Hoogeveen in arrest gesteld.
De man wordt er van verdacht, dat hij
vrijdag een laffe overval heeft gepleegd
op de tachtigjarige Roelof Krikken in
Het Krakeel. I)e man zou 's avonds laat
de woning van de bejaarde man zijn
binnengedrongen (>n een geldbedrag van
bijna duizend gulden hebben gestolen.
De verzekeringsagent was die avond
de woning binnengestapt om naar de
zoon van de heer Krikken te informeren
Hij draaide onverwachts het licht uit en
nam twee geldkistjes uit de kast.
(Van onze correspondent)
ALKMAAR. 23 april Gistermiddag
wist de treinbestuurder L. van Gaste!
tijdig zijn trein tot stilstand te brengen,
toen hij, even voor het station twee
kleuters op de spoorbaan zag spelen.
Een collega bracht dc twee vierjarige
kinderen, Robert van Beek en André
Ravensteyn naar hun ouders in de
Eikelenbergstraat. Woensdag tevoren
had een andere treinbestuurder op de
zelfde hoogte en op dezelfde wijze een
tweeëneenhalf jarig jongetje van een
wisse dood gered.
Toen nadien de Stadsschouwburg ju
bileerde trad Jan Musch op in een
fragment uit Laudy's „Paradijsvloek",
„en Satan pijpt en pijpt, en Adam
gaat voorop waarin hjj Adam was,
een van zijn vroegere glansrollen, die
vrijwel de hele katholieke bevolking
toen in tal van steden en dorpen hoeft
gezien en bewonderd. Het was opnieuw
een indrukwekkende belevenis: daar
was weer al de kracht van zijn vurige
expressiviteit, de fel naar buiten ge
speelde^ in het sterke gebaar en de
muzikale klanktoon verhevigde bewo
genheid; een man, klein van gestalte,
maar in beweging en stemklank een
brok samengebalde energie en explo
siviteit. Zoals hij daar stond en zijn
tekst de zaal instuwde was hjj volop de
vertegenwoordiger van een periode,
waarin hij groot was, toen h(j bij Roy
aards Vondel en Shakespeare speelde;
de Spie, de Bode en Rafael in de Gys-
breght, de Shylock, Puck, maar ook
Krelis Louwen, de Vrek, Cyrano de
Bergerac, uitblinkend bovendien in een
ander genre, waarin „Vorstelijke Emi
granten" thuishoort dat hij met Else
Mauhs tot groot succes bracht. Daar
voor was het Heijermans geweest. De
Wijze Kater, zijn eerste grote succes,
waarover het Amsterdam van die da
gen de mond vol had, daarna andere
Jan Musch als Adam in Laudy's
Paradijsvloek.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
stukken, als in Eva Bonheur, die hij
tot,successen hielp maken, het Grand
Theatre, trekpleister voor de Amster
dammers.
Met toneelspelen was hij al begon
nen toen hij zo'n jaar of zeventien
was. Strikt genomen ai voordien, toen
hij nog het Jordaanse jongetje was,
dat samen met Buziau goocheitruc-
.ies uithaalde, al wat toneelspeelde en
gek was op de schouwburgen. De To
neelschool wilde hem toch niet, toen
hij er zich kwam aanbieden. De eer
ste sprong maakte hij via de Salon
des Variétés, daar aangenomen om
dat hij ook nog kon zingen. Bij de
Nederlandse Toneelvereniging begon
nen zijn werkelijke toneelsuccessen.
Dat was in 1899. In 1909 kwam hij bij
Het Toneel van Royaards. Daarna
had hij dertien jaar zijn eigen gezel
schap „Het Schouwtoneel". In 1933
werd hij artistiek leider van de to
neelgroep „Het Masker", in 1936 be
gon hij zijn nieuwe gezelschap, dat
zijn eigen naam droeg. Zijn gezond
heid dwong hem niet lang daarna
voorlopig het toneel vaarwel te zeg
gen. In de oorlog was hij clandestien
voor besloten gezelschappen opge
treden in fragmenten uit zijn grote
rollen. Na de oorlog had hij enige tijd
een politiek getint cabaret.
Ook na zijn officiële afscheid in 1952
is hij niet in zijn huis weggedoken ge
bleven, de tijd vullend met piano spe
len, zingen, schilderen en boetseren in
klei, Hi,j bleef zo nu en dan voor
drachtavonden geven. Soms hoorde
men hem ook in een hoorspel. In „Lad
der naar de maan" van Guillaume van
der Graft hoorden wij hem eens als de
oude Isaac. Het opmerkelijke was, dat
het moderne religieuze gevoel, zoals
dat in dit spei tot uiting komt, zich zo
indrukwekkend bleek te laten vertolken
in de gedragen, ingehouden vurige
spreektoon van Jan Musch, die elk
woord rustig uit liet klinken en het
laadde met alle kracht van het gevoel,
dat de dichter er achter had willen
leggen. Hier kon men horen, hoe groot
hij is geweest in het ook uiterlijk mooie
spel, het brede gebaar, de heftige be
wogenheid. Een karakterspeler van for
maat.
