e Courant
KONINGIN JULIANA JARIG
Leger helpt met tanks de
betogers te verdrijven
Moord op Rotterdamse
vrouw opgehelderd
m
Djakarta ontbiedt
ed. zaakgelastigde
Ongeregeldheden in
nieuwe Poolse stad
Z
„Maatregel kan gevaarlijke
toestand veroorzaken"
Charlotte van Luxemburg bezoekt België
Bewoners van Nowa Huta in
conflict met de politie
EXTRA
Bevrijdings
nummer
Koninginne
dag vrij koud
POLITIE CONTRA DUIZENDEN STUDENTEN
Politie vuurt op
demonstranten
Gem an legt na ttvee maanden lang
arrest volledige bekentenis af
Conflict om verwijderen van kruis
Akkoord over
kerkbouw
geschonden
Het
VRIJDAG 29 APRIL 1960
TURKIJE
Tunesische stap bij
Veiligheidsraad en
NAVO-landen
■MBH—r
DEFENSIEVERSTERKING NIEUW-GUINEA
Amerikaans piloot
hi Djakarta ter
dood veroordeeld
mm
weer
ISTANBOEL, 29 april (Reuter,
"Li, AFP) In vier Turkse ste-
d hebben zich gisteren ernstige
^geregeldheden voorgedaan. In
r'rie van deze steden, Istanboel,
hoofdstad Ankara en de
de
havenstad Izmir, is de staat van
'"•eg afgekondigd. In Istanboel,
^aar de betogingen het heftigst
|varen, heeft de politie met pisto-
Jen het vuur geopend op demon
strerende studenten, die zich door
'raangasbommen en waarschu
wingsschoten niet lieten verdrij-
^°n. Hoewel generaal Odzilek, die
niet het handhaven van de orde
gedurende de staat van beleg be-
nst is, verklaard heeft dat er bij
de demonstraties geen doden zijn
gevallen, zijn volgens onofficiële
berichten zeven betogers gedood
en vijftien gewond. Drie leden van
de politie liepen verwondingen op.
De betogingen zijn gericht tegen
maatregelen, waardoor de opposi
tie nog meer aan banden wordt
gelegd.
De Indonesische regering heeft
vandaag verklaard, dat het Neder
landse besluit om de defensie van
Nieuw-Guinea te versterken „in
verband, met de agressieve ele
menten in het buitenlandse beleid
van de Indonesische regering",
een zeer gevaarlijke toestand kan
veroorzaken. De inhoud van het
Nederlandse communiqué werd
„agressief" genoemd.
,ii
WARSCHAU, 29 april (Reuter,
AFP, UPI) In de enkele kilo
meters ten oosten van Krakau
gelegen Poolse stad Nowa Huta
is een groep katholieken woens
dag in ernstig conflict gekomen
met de politie. Poolse arbeiders
hebben de botsing, die ontstond,
aangegrepen om uiting te geven
aan hun reeds lang bestaande on
tevredenheid. Steeds meer mensen
sloten zich bij de betogers aan,
zodat de politie en de ordedienst
zich na enige tijd geplaatst zagen
tegenover een paar duizend men
sen. Vóór er politieversterkingen
uit Krakau waren gearriveerd zag
de mensenmenigte kans op te ruk
ken naar het stadhuis, dat in
brand werd gestoken. Minstens
vijftien agenten en een onbekend
aantal demonstranten liepen ver
wondingen op.
De gebeurtenissen zijn eerst'
thans bekend geworden doordat de
autoriteiten gisterochtend alle te
legraaf- en telefoonverbindingen
van de buitenlandse journalisten
in Warschau verbraken. Uit het
feit dat deze maatregel gister
avond werd verzacht wordt de
conclusie getrokken, dat de auto
riteiten de situatie in Nowa Huta
op het ogenblik weer in de hand
hebben. Er zijn bijzondere veilig
heidsmaatregelen getroffen en
aanzienlijke militaire versterkin
gen aangevoerd. Reizigers die gis
teravond in de Poolse hoofdstad
aankwamen hebben meegedeeld,
dat zij op weg naar het vliegveld
van Krakau gefouilleerd werden.
Opklaringen
HET NIEUWE DAGBLAD
D
i*ie Turkse steden
in staat van beleg
-arpress
[y. U S S R
Araahan
Kar
Istanbul
dardanellen
trzerum
Bursa
ANKARA
Malarya
/y Oiyarbakir
Gaziantep
zmir
taurus
Adana
Antalya
/RAK
skenaerun
i i I I
S YRIE
CYPRUS
De demonstranten wierpen stenen
naar de politie, die na enige tijd tanks
en pantserwagens van het leger te hulp
riep. Generaal Odzilek heeft zijn ge
pantserde voertuigen voorlopig op alle
strategische punten in de verschillende
steden opgesteld. De studenten liepen
met Turkse vlaggen en foto's van Ata-
tufk, grondvester van het modern Tur
kije. Zij waren verbolgen over de schor
sing van Izmet Inonu, de leider van
de republikeinse volkspartij, en twaalf
andere leden van de oppositie, die kri
tiek hadden geleverd op een inmiddels
aanvaarde wet, die parlementaire com
missies bevoegdheden verleent tot
perscensuur.
Woensdagavond bepaalde de nationa
le vergadering, dat Inonu twaalf ver
gaderingen niet mag bijwonen, omdat
liij in een rede zou hebben aangezet
tot rebellie en verzet tegen de wetten
h
••Ti
(Van een verslaggever)
Rotterdam2s apni RUim twee
®nden na de moord op een 28-jari-
vrouw van lichte zeden, bekend als
<ii .'.C'<,r Annie" ol' „Amsterdamse An-
?(l(1 heeft de dader, een twintig-jarige
'"an uit Rotterdam gisteravond be-
j, ('e vrouw met een nyionkous om
'even te hebben gebracht.
ja^i? ,vrouw werd U februari van dit
blaat s IT10rgeris om tien uur door de
een uVorvangster van de eigenaar van
k'vnni tcl aan he -Witte de Withstraat
ip tjg in bed aangetroffen. Midden
rouw nactlt om drie uur, had zij de
gee-V' met e^n man onder een gefin-
v6n a£, naam in het register ingeschre-
Vie' T'tkele uren na de moord tussen
bian 1 v'«r uur hield de politie de z<
b'or)j'n_vei'hacht van diefstal in eni
licht van hel gangiampje de gezichten
niet duidelijk had kunnen zien.
Wijkagenent uit Katendrecht identifi
ceerden de gewurgde vrouw als een be
kende uit hun wijk. De politie heeft de
zeeman ou de dag van de moord op
het laatste nippertje kunnen arreste
ren. Hij zou diezelfde morgen met een
schip uit de haven vertrokken zijn.
„Tijger Annie" dankte haar' naam
aan het feit, dat zij --roeger dompteuse
in een circus is geweest. Op haar ka
mer bewaarde zij nog een circuszweep.
Ze werd op Katendrecht ook wel „Am
sterdamse Annie" genoemd, omdat zij
uit Amsterdam was gekomen.
Waarschijnnlijk wordt de zeeman be
gin juni voorgeleid, waarbij de moord
èn de diefstallen in één zaak zouden
dienen.
zee-
enige
aan. Aange-
van het land. De andere oppositieleden
werden voor drie tot zes vergaderingen
geschorst, omdat zij herhaaldelijk met
de deksels van hun lessenaars hebben
geklapt en „walgelijke taal" hebben ge
bezigd.
De oppositieleden werden geschorst,
toen de vergadering het wetsvoorstel
behandelde, dat commissies van onder
zoek het recht geeft het publiceren van
alle nieuws te verbieden, bladen die dit
verbod overtreden te sluiten en de
mensen, die zich tegen de maatregelen
cn besluiten van de commissies verzet
ten, in de gevangenis op te sluiten.
Na het afkondigen van de staat van
beleg gistermiddag, was het weer
rustig in Istanboel. De demonstran
ten verspreidden zich. Bij het ingaan
van de avondklok, om negen uur, wa
ren de straten geheel verlaten. Ook
in Ankara, waar geen avondklok is
ingesteld, was het toen rustig.
De betoging begon, toen vijf tot zes
duizend studenten van de juridische fa
culteit op het terrein van de universi
teit van Istanboel in koor „vrijheid,
vrijheicj" gingen roepen. De gealar
meerde politie zette de toegang af en de
rector-magnificus deelde mee, dat de
universiteit op last van de minister van
onderwijs voor drie dagen gesloten was.
Via een achteruitgang verlieten de stu
denten de universiteit en trokken naar
de binnenstad, waarbij kreten werden
gehoord als: „Politiemannen zijn moor
denaars", „Menderes, (premier), treedt
af", en „gouverneur, treedt af". De po
litie wist hun poging om naar het poli
tiehoofdkwartier op te rukken te ver
ijdelen, door twee bruggen over de
Gouden Hoorn, die het nieuwe van het
oude stadsdeel scheidt, te openen.
Aanvankelijk trachtte de politie de
betogers met behulp van traangas uit
een te drijven. Toen dat niet hielp
schoot zij in de lucht, maar de stu
denten bleven met stenen gooien. Daar
op werd het vuur op de menigte ge
opend.
Een bereden politieman, die door een
kogel van een van zijn collega's werd ge
troffen, viel van zijn paard en werd
door de studenten onder de voet gelo
pen, waarbij hij ernstige verwondingen
opliep. Een taxichauffeur, die weiger
de een gewonde student naar een zie
kenhuis te brengen, kreeg een pak slaag
en zijn auto werd vernield.
Volgens oen officiële bekendmaking
zijn alle bijeenkomsten verboden en al
le inrichtingen van vermaak gesloten.
Over de demonstraties mag in Turkije
zelf niets worden gepubliceerd.
lil de havenstad Izmir, waar het ook
tot ongeregeldheden is gekomen, is het
hoofdkwartier van de NAVO voor de
Egeïsche Zee gevestigd. Het is niet be
kend of de ministerraad van de NAVO.
die maandag in Istanboel bijeen zou
komen, doorgang za! vinden.
NEW VORK, 29 april (AFP, Reuter)
De Tunesische vertegenwoordiger bij de
Verenigde Naties, Mongi Slim, heeft
gisteren de voorzitter van de Veilig
heidsraad een brief gezonden waarin de
aandacht van de raad wordt gevestigd
op de toestand aan de Tunesisch-Alge-
rijnse grens. In de brief wordt voorts
melding gemaakt van schendingen van
de Tunesische grens door Franse troe
pen. Om een bijeenkomst van de raad
wordt evenwel niet verzocht.
De Tunesische regering heeft gisteren
opnieuw meegedeeld, dat Franse mili
taire vliegtuigen het Tunesische lucht
ruim geschonden en Tunesisch gebied
gebombardeerd en beschoten hebben.
Franse artillerie zou hebben gevuurd op
een Tunesische militaire post.
AMSTERDAM, 28 april (UPI)
Een Nederlandse combinatie heeft het
contract verworven voor- modernisering
van telecommunicatie-installaties in de
Latijns-Amerikaanse republiek Ecua
dor. Onder de te vernieuwen projecten
zijn twee telefoon -en twee telegraaf-
systémen.
Tv v
fjflllll v s
'Tv'
V V.' V'
VV'V:::.
»J"-V:V:SSVVVT:V:/;: TVV?:
SS»
-X<S
Morgen viert Koningin Juliana haar eenenvijjtigste verjaardag. foto Max Koot)
DJAKARTA, 28 april (Reuter). I Zaken is ontboden, teneinde aan het
De lieer Boes Effendi, woordvoerder
van het Indonesische ministerie van
Buitenlandse Zaken, deelde mede, dat
de Nederlandse zaakgelastigde te Djar
karta, de heer W. A. Frowein, vandaag
op liet departement van Buitenlandse
zien ?.en in Rotter dam,
be]s ^1J "P zÜn gezicht sporen van krab-
de 0rLad- Cam de recherche later, na
hij jrekking van de moord, aan, dat
Aft-o nu't de moord te maken had.
de v„r.rion twee manden lang heeft
dij ri„l(1ac.h,e hardnekkig ontkend, tot
kovai]" R'-steravond dóór de mand is
daad en- Als reden voor zijn gruwel-
Vrouvvnoer"de hij r>rx?nigheid met de
-'d TTf-)VC1' een financiële aangelegen-
dp vVnvri' werd toen :-.o driftig, dat liq
ouw wurgde met haar kous.
'Purv ®G,uigenisscn ven twee taxichauf-
k'ih aren al direct bezwarend voor
k S;PUm,„.i n... i i
hpt ww,eest- h"cn '-vd het tweetal voor
pom afgeleverd. De ander pikte
hS?'?c (-ijri latei in de buurt van
op. Deze laatste man heeft
dpf k°ter
?ter ">rnan herkend. De plaatsvervang-
mtenl tlc beteleigenaar, die in het
bij !)c' verbleef, kon de verdachte
v'>erH 1 r°ntali- net herkennen. Z{]
0 aan, dat /ij in het schaarse
A.ueJ;VKARTA, 29 april (UPI) Dc
1% "baaiise piloot Allan Lawrence Po-
v»nd' ^andaaS in Djakarta schuldig be-
Gi, v aan het uitvoeren van opdrach-
U00(| de Indonesische rebellen en ter
Uitv0;eroo",aeld. Een datum voor de
*i°ern(TVaU 'le^ V0llnis 's n'eI Ke-
'pSpii1 .ln:,ar Dope zal zeven dagen ge-
Raan 'T bnhben om in hoger beroep te
Ki<,eni,^rat'e tc vczocken aan de pre-
18 aprji 1Q°-Pe' 'lle 31 jaar is> °P
938 boven Ambon neergehaald.
O)ooi hertogin Charlotte van Luxemburg hee i een driedaags bezöcl: aan België gebracht Telkens bil haar verschijnen i<
het openbaar werd ztj door de menigte hartelijk toeaen icht hetaeen „t „i,„ len.cns oij nau verschijnen ir,
Irnnlnn Rn.irtL, VJ loegejuicm, nelgeen met alleen de groot-hertogin, maar ook gastheer
koning Boudewyn, kennelijk genoegen deed, zoals deze foto laat zien
lioofd van de afdeling Europese
Zaken van dit departement, dc heer
Sudjawo, over het communiqué inlich
tingen te verstrekken. Volgens genoem
de zegsman heeft de Nederlandse zaak
gelastigde de heer Sudjawo medege
deeld, tot nu toe nog geen enkèl com
muniqué van de Nederlandse regering
te hebben ontvangen. Zodra dit wel liet
geval zal zijn, zou hij de tekst overleg
gen aan het Indonesische ministerie
van Buitenlandse Zaken.
Boes Effendi zei voorts: „Indien de
tekst van het communiqué juist is weer
gegeven zal dit er niet toe bijdragen om
rondom het vraagstuk West-Nieuw Gui
nea een goede atmosfeer te scheppen.
Integendeel, het zal aanleiding geven
tot een zeer gevaarlijke toestand, in
het bijzonder in het licht van de op
zienbarende mededeling van de Neder
landse regering over haar voornemen,
de Karei Doorman en ander - oorlogs
schepen naar West-Nieuw Guinea te
zenden".
De heer Effendi deelde mede, dat
men op het Indonesische ministerie
van Buitenlandse Zaken zich afvraagt,
wat de Nederlanders bedoelen met
„agressieve elementen" in het Indone
sische buitenlandse beleid, aangezien
het Indonesische leger bij herhaling
onlangs nog zijn "bereidheid heeft te
kennen gegeven om mede te werken
aan de buitenlandse politiek van de re
publiek die er een is van vredelie
vendheid.
Een woordvoerder van het leger, kolo
nel Soenaro, zei dat het Nederlandse
lidmaatschap van de NAVO het zenden
van troepen uitsluit, tenzij toestemming
is verkregen. De mogelijkheid bestaat
volgens hem dat Nederland handelt in
strijd met de NAVO-voorschriften.
Een ambtenaar van het Indonesische
ministerie van Buitenlandse Zaken, de
heer Soeska, wenste zich desgevraagd
niet uit te laten over berichten uit
Den Haag, volgens welke Indonesië aan
de Verenigde Arabische Republiek zou
verzoeken, aan de „Karei Doorman"
geen toestemming te verlenen om door
het Suezkanaal te varen.
K.V.P. Nijmegen vraagt
spoedberaad
NIJMEGEN, 28 april De K.V.P.-
afdeling Nijmegen heeft het hoofdbe
stuur van de KVP in Den Haag tele
grafisch gevraagd op zeer korte ter
mijn een spoedberaad te houden over
de situatie, die is ontstaan door de
jongste maatregelen in verband met de
verdediging van Nieuw Guinea. In het
telegram wordt bezorgdheid uitgespro
ken over dc internationale consequen
ties van deze „overigens zeer begrijpe
lijke" maatregel van de regering.
(Advertentie)
I czer dagen verschijnt ter ge-
I J tegenheid van de vijftiende
herdenking van de bevrijding
een extra uitgave van ons blad op
verkleind formaat. Deze bijlage,
die geheel aan de oorlog, de onder-
drukking, het verzet en de be
vrijding gewijd is, richt zich tot
alie lezers. Het is een journalis
tieke poging om het tumultueuze
gebeuren van de Tweede Wereld-
ooi log, vooral voor zover het ons
land betreft, so eerlijk en objec
tie) mogelijk te benaderen. De
iedactie heeft daarbij vooral ge
dacht aan de jeugd, die op het
ogenblik onze middelbare scholen
bevolkt, zij hoopt, dat ze de stof
zo heeft kunnen ordenen, dat de
jeugd daaruit begrip en inzicht
zal kunnen verwerven.
Om deze extra-uitgave ook voor
niet-abonnees, scholen e.d. be
reikbaar te maken, hebben lüjj een
kleine extra oplage gemaakt.
Meerdere exemplaren kunnen aan
onze kantoren a ƒ0,15 per stuk
besteld icorden.
De moeilijkheden ontstonden, toen en
kele werklieden een kruis begonnen uit
te graven, dat was geplaatst op een
terrein, dat aanvankelijk gereserveerd
was voor de bouw van een katholieke
kerk. Het kruis werd weggehaald om
dat de autoriteiten besloten hadden dat
het terrein, gelegen op een kruispunt
van straten, die naar Mar.v en Renin
genoemd zijn. bij nader inzien toch niet
gesehikt was voor de bouw van een
kerk. Het verwijderen van het kruis,
een geschenk van de aartsbisschop vaii
Krakau, mgr. Eugeniusz Baziak, kwet
ste de religieuze gevoelens van \elen.
Enkele vrouwen bemoeiden zich ermeo
en toen de werklieden de hulp inrie
pen van de politie, begonnen enkele de
monstranten barricades op te werpen.
Al spoedig hadden zich daar naar schat
ting tweeduizend betogers achter ver
zameld.
De politie wierp traangashommen om
de mensen te verspreiden. Enkele de
monstranten werden gewond toen zij
poogden de bommen terug te gooien. De
strijd duurde enige tijd voort. Later
zijn ongeveer vijftig demonstranten ge
arresteerd. Toen zich reeds een menig
te had verzameld die de politie verre
in aantal overtrof, ging de in de na
bijheid gelegen staalfabriek juist uit.
De arbeiders drukten de politie snel
terzijde en rukten hierna op naar het
gemeentehuis. Een aantal van hen slaag
de erin het gebouw binnen te komen
en brand te stichten in een hock van
het gebouw. De politie kreeg verster
kingen uit Krakau en begon toen sa
men met de ordediensten en de brand
weer met behulp van traangas de me
nigte te verspreiden.
Nowa Huta is een geheel nieuwe
stad, die na de oorlog voor de arbei
ders van de Leninstaalfabriek
werd gebouwd. Er wonen nu ongeveer
100.000 mensen, voor het merendeel
afkomstig uit oostelijk Polen, dat na
de oorlog bij Rusland gevoegd werd.
Het geldt als een model-industriestad.
De bouwplannen kwamen alle uit
Rusland, dat ook zorgde voor de bouw
van de grote staalovens. De stad
neemt een groot deel van de Poolse
staalproduktie voor haar rekening.
De Russische bouwplannen voorzagen
niet in de bouw van een kerk.
Het kruis was drie jaar geleden op
gericht, nadat de staat akkoord was ge
gaan met de bouw van de kerk De
aartsbisschop van Krakau had op de
staalarbeiders van Nowa Huta een be
roep gedaan een kerk te vestigen die
de beroemde kathedraal van Krakau
waardig zou zijn. De katholieken had
den al een project voor de bouw voor
bereid en hadden gehoopt dat het werk
spoedig zou beginnen. De meeste inwo
ners gaan nu naar kerken in het nabij
gelegen Krakau.
De latente ontevredenheid van de ar
beiders houdt verband met de verho
ging van de arbeidsnormen, die kort
geleden van kracht werd. Partijleider
Gomoelka heeft donderdag een spoed
vergadering belegd met verscheidene
partij- en regeringsleiders.
Verwachting lot zaterdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Opklaringen en op de meeste plaat
sen droog weer. Zwakke tot matige
wind uit noordelijke richtingen.
Vannacht plaatselijk nachtvorst,
morgen overdag over het algemeen
iets hogere temperaturen.
Zon: 5.13-20.02. Maan: 8.24
(Van onze weerkundige medewerker)
DE BILT, 29 april De gehele week
hebben wij in een winterjas moeten Jo
pen vanwege de voor eind april veel te
koude noordenwind. Ook de bovenlucht
is zeer koud (op vier km hoogte min
20 graden*C.), zodat er gisteren plaat
selijk hagelbuien vielen en in het uiter
ste zuiden van Limburg zelfs wat sneeuw
Een hogedrukcentrum ligt bij Noord
oost-Schotland cn het breidt zich weer
iets boven de Noordzee uit. Buien van
betekenis zuilen er op Koninginnedag
niet vallen, maar de temperatuur, die
in de middag niet veel hoger dan lü a
11 graden C. kan komen, biijft enkele
graden beneden normaal. Over Dene
marken nadert overigens een gebied
met opklaringen, zodat de zon ons mor
gen niet geheel in de steek zal laten.
Station Weer
Den HeJder
Ypenburg
Viissirrgen
Eelde
De BiJt
Twente
Eindhoven
Zd.-Limbur*
Stockholm
Kopenhagen
Londen
A in sterdam
Brussfel
Luxemburg
'Parijs
L\v. bew.
half bew.
on bew.
half bew.
on bew.
half bew.
zw. bew.
motr.
zw. bew.
zw. bew.
licht bew.
zw. bew.
zw. bew.
sneeuw
half bew.
max min. neersl.
temp. temp afgel.
gisteren 24 uur
9
10
10
9
12
11
10
8
11
-1
2
3
1
3
3
4
2
0
2
0.1
0.3
2
0
0.2
5
1
5
0
0.7
0
0.5
3
2
1
