Kwade dag voor dokter
in proces in Leeuwarden
„Verdachte heeft af scheids-
brief van L. zelf opgesteld"
Steek de vlag uit! Maar...
Helmenaffaire dient voor
Arnhemse gerechtshof
Raket „Honest
legerkorps lancerensgereed
Afdeling veldartillerie bijna
klaar 0111 ingezet te worden
Vier burgers redden piloot
uit brandende straaljager
GELEERDEN BRENGEN SPANNING
Verklaring van
mr. M. HHuygens
„Honest John" in
défilé op 5 mei
3
king xsize
VOORNAAM EN AANGENAAM
Procureur eist tegen produktie-
leider één jaar gevangenisstraf
Vorming van nog
twee batterijen
wordt voorbereid
Prof. Bronkhörst
overleden
De tweede Floriadebrug
X
Medaille van menslievend hulp
betoon voor moedige Friezen
»Er heerst hij ons een
ware cyaankali
psychose
Pionier op gebied
der longziekten
Dodelijke aanrijding
veroorzaakt
Tot een half jaar
veroordeeld
V B
VRIJDAG 29 APRIL 1960
(Van onze speciale verslaggever)
LEEUWARDEN, 28 april. Hoe de uitslag van zijn proces ook
|,n°ge zijn, dokter O. zal er zich nimmer over kunnen beklagen, dat
Nederlandse rechtspraak hem niet het volle pond heeft gegeven.
2oals hij zich overigens evenmin kan koesteren in de gedachte, dat
'hen ook maar iets ongedaan heeft gelaten om zijn eventuele schuld
vast te stellen. Ontketende hij bij zijn vorige zaak al een ongekende
activiteit onder de deskundigen op criminologisch gebied, bij het
Proces dat zich in deze dagen afspeelt, zijn niet minder dan zes
specialisten onder wie drie professoren ingeschakeld. Zij heb
ben uitvoerige onderzoekingen vooraf gedaan, zij hebben hun con
fusies vastgelegd in lijvige dossiers en ze komen ze dan bovendien
hog in den brede voor de rechters toelichten. Dit proces wordt
Werkelijk met een bijna verbijsterende grondigheid gevoerd en men
2°u haast geneigd zijn haar overdreven te noemen, als zij in dit
Seval niet als een goed voorbeeld mocht gelden van het verblijdende
feit, dat in Nederland dan toch altijd nog recht wordt gesproken
hiet een consciëntie, die ieder toeval en zeker iedere „dwaling" vrij
wel uitsluit.
Geen mededelingen over
brief van dokter O.
Vierduizend militairen
nemen er aan deel
OVER DE GOEDE TOON EN GLADSTONE
PAGINA 5
r~ r l~
(Van onze speciale verslaggever)
OLDENBROEK, 28 april De
109de afdeling veldartillerie „Ho-
nest John", gelegerd in de leger
plaats 't Harde, en behorend tot
de artillerie van het eerste leger
korps, is bijna klaar om ingezet
te kunnen worden. Deze afdeling
is uitgerust met raketten, die de
onmogelijke naam „Honest John"
dragen. Zij zijn van Amerikaanse
makelij. Het beroepspersoneel van
de afdeling heeft bij de Ameri
kaanse troepen in Duitsland zijn
opleiding ontvangen. Vier be
roepsofficieren zijn in Amerika
zelf getraind voor hun taak in het
Nederlandse legerkorps.
SKUL-TU-NA
tl keent ~ffloec(ek. -ruc
fyjzcmcfeh. ■vekioeMtesi/
SKUL-TU-NA
Examens
JL
I
Gisteren was dus in dit proces liet
Woord vooral en vrijwel letterlijk aan
de
geleerden. Maar voor het zover was,
Werd er eerst voorlezing gedaan van
fen merkwaardige brief, die dokter O.
in
mei 1958 had geschreven aan mr Huy-
8e»«, zijn verdediger in zijn eerste zaak.
'Zie hierover ook verklaringen van
W"-. Huygens op deze pagina).
j bokter O. deelt in dat schrijven mee,
h\j de man, die zich Piet Berger
z'°emde, het eerst op een zaterdag- of
,°hdagmiddag heeft gezien in zijn wacht,
garner in Berkel. Hij zou geslipt zijn of
sovallen en klaagde over pijn in zijn
dechterheup en rechterschouder. Bij on-
"efzoek vond O. niets belangrijks en hij
erwees de man naar diens huisarts. On-
aer mededeling dat hij het met deze niet
i!?. goed kon vinden, vroeg „Berger" of
"J eventueel niet bij O. mocht terugko-
vfien. De man zou op een motorfiets ge-
°men zijn.
Een week later kwam deze Piet Ber-
®er terug en klaagde over pijnen. O.
•jderzocht hem toen grondig, maar kon
Wets vinden en hield de klachten van
fv.h patiënt voor nervositeit waarvoor
'J hem een broomdrank gaf. De man,
Iphrijft O. dus, is nog enige malen terug
gekomen en steeds op hot spreekuur.
{.6<3ere keer dat „Piet Berger" kwam,
k,et O. door zijn vrouw een broomdrank
^jaarmaken en zijn echtgenote en de
jj*an troffen elkaar dan geregeld in
e apotheek.
«ij had er toen nog geen kwaad ach-
gezocht, maar merkte wel, dat bei-
jjen het goed met elkander konden vin-
^n. Dat speelde zich af in 1952 en pas
langzamerhand vatte O. enige achter
docht op. Maar pas na zijn arrestatie
'b september 1952 begon hij alles te
l'Combineren" en hij herinnerde zich
;°en ook, dat „Berger" het laatst ge
lest was op de dinsdag of maandag
°or het overlijden van zijn vrouw.
Litteken op bovenbeen
j Toen hij in de strafgevangenis in
Leeuwarden was ingesloten, zo vertelt
j dan verder in de brief, trof hij daar
die hij als Berger aansprak, maar
ri;e ontkende Berger te zijn. Doordat
man er anders uitzag, ging ook O.
jA'ifelen. Zekerheid hoopte hij steeds te
fUjgen door bij L. een groot litteken op
Jet rechter bovenbeen te ontdekken,
j ant dat litteken had hij bij zjjn onder-
J?ek in Berkel duidelijk opgemerkt,
"*aar L. gaf hem nu nooit de kans.
In de veronderstelling dat, als L.
kerkelijk een verhouding met zijn
vfouw gehad zou hebben, hij iets meer
Zou kunnen vertellen over de omstan
digheden rond de dood van mevrouw
G., poogde hij de man aan het praten
Ie krijgen. Maar precies de omstan
digheid dat L. in het geheel niets los-
l'ct, deed O. vermoeden dat „er
hieer achter zou zitten" dan alleen
een verhouding. O. had ook aan L.
jjerteld dat hij in proeven met cyaan
kali een mogelijkheid van revisie van
zijn zaak zag, en in begin 1957 bood
E. aan, die proeven bij hem thuis te
laten doen. O. vond dit zulk een vrien
delijk aanbod, dat zijn wantrouwen
zelfs aanvankelijk verdween.
- G. wist inmiddels dat zijn Belgische
?ahgehuwde neef zonder veel moeite
U'aankali kon krijgen en hij liet deze
®ef toen naar Leeuwarden overkomen
Jd gaf hem daar het adres van L.'s
.boeder en stiefvader. Hij hoorde ech-
biets meer van L. over de ont-
ahgst van de cyaankali.
Drie afschriften
G- „blufte" nu tegen L,, dat „het nu
I spoedig uit zou komen". En toen
°P de avond van de 26ste januari bij
5,- kwam om te „lessen", was deze
L.ee nerveus, wilde O. over een ern-
jJ'Be zaak spreken en kwam toen met
hele verhaal, zoals dit later in de
heidsbrief is vermeld. Afgezien
A" van de zelfmoord. Hp waarschuw-
O. echter, niets op eigen houtje te
''lernemen. daar hij dan weer alles
j,..k ontkennen. Ook gaf L. nog toe dat
v;J a) enige malen getracht had O. te
j.j giftigen. O. verzocht L. alles op pa-
L'*'1' te zetten en op een van de vol-
C®Ode dagen toonde laatstgenoemde
k^J11 brieven, de afscheidsbrief en de
aan de directeur, en hij las beide
"even aan O. voor. Eerst in die brief
van de zelfmoord gerept. O. vroeg
b de afscheidsbrief in handen te krij-
of hij de brieven over mocht _ty-
h.b; dat weigerde L., maar hp volde
jre'b wel dicteren, zodat O. een afschrift
p"ï> Waken. Dokter O. maakte toen
'e afschriften, maar L. had bedou-
»„n dat ook die onder zpn berusting
°bden blijven.
5.iPat is dus, kort samengevat, de le-
die dokter O. van het geval gaf.
d.aar hij moet vandaag, toen de deskun-
aan het woord kwamen, dan toen
\vi* kwade dag gehad hebben. Daar
as om to V\r»crinnph de ovGriEGns op
a^nde verklaring van de patnoioog-
dr. J. Zeldenrust, dat L. was
en j den tengevolge van vergiftiging
jn dat de vergiftigingsverschijnselen
w,?vereenstemming waren met die,
aan na het innemen van een cy-
a-verbinding kunnen ontstaan,
de vn de expert zijn getuigenis afleg-
snl arn op een gegeven moment ter
ton. e de omstandigheid waaronder
Vr- O. destijds is gestorven, want
imiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimitiiiiiiiumiiiiiiiiiii
DEN HAAG, 28 april Naar aan
leiding van wat ter zitting in Leeuwar
den ter sprake is gekomen over een
brief, die mr. M. H. Huygens, de ver
dediger van dokter O. in diens eerste
zaak, ontvangen zou hebben van de
vader van de overleden L. deelt mr.
Huygens het volgende mee:
„Indertijd heeft een rijksrechercheur
mij gevraagd of ik over deze brief in
lichtingen zou willen verstrekken. Ik
heb mij in verband met dit verzoek
gewend tot de deken der orde van ad
vocaten, jhr. mr. J. H. de Brauw, die
mij verbood enige inlichting over de
eventueel ontvangen brief aan de poli
tie te doen, omdat volgens de mening
van de deken, deze brief onder mijn
ambtsgeheim viel. Op mijn verzoek
heeft de deken zijn standpunt, schrifte
lijk gemotiveerd, aan de officier van
justitie te Leeuwarden, mr. Gelinck,
doen weten.
Ik kan dus thans slechts mededelen,
dat ik niet eens bevestigen mag of ik
wel ooit zulk een brief ontvangen heb,
laat staan enige mededeling mag doen
over de inhoud van die bewuste brief.
Ik voel mij verplicht deze mededeling
aan de pers te doen, teneinde alle mo
gelijke gissingen over de inhoud van die
brief hiermee volkomen de kop in te
drukken", aldus mr. Huygens.
i
'iiiiiiMiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiiiiiiiiiMiD
men kan tijdens dit proces natuurlijk
niet helemaal een zeker teruggrijpen
op de „vorige zaak" vermijden. Toen
dat dus het geval was, ontspon zich tus
sen de expert en de verdachte een ge-
dachtenwisseling, tijdens welke men
zich voor een goed deel van Latijns-
medische termen bediende.
„Wij zijn er ook nog''
En dat was zelfs zozeer het geval,
dat de president, mr. Van Maanen, in
terrumpeerde met de opmerking:
„Kunt u ook Nederlands spreken,
heren, wij zijn er ook nog".
Waaruit men dus wel mag afleiden,
dat dokter O. „bij" is gebleven en dat
hij zich weert, waar het maar even kan.
Ook de conclusie, waartoe drs. D. D.
Boer, apotheker-toxicoloog, was geko
men, hoefde de verdachte nog niet op
te winden. Hij had in de conclusie van
zijn rapport o.m. vermeld, dat in de
maag van L. een hoeveelheid kalium-
cyanide van een halve gram was aange
troffen. Maar ter zitting verklaarde hij
desgevraagd wel dat hij aannam dat L.
het laatste briefje, dat bjj zijn stoffelijk
overschot werd aangetroffen, toch nog
wel had kunnen schrijven, nadat hij het
gif had ingenomen.
Moeilijk, heel moeilijk, kreeg dokter
O. het echter pas toen prof. dr. C. J.
F. Böttcher, Leids hoogleraar in de fy
sische scheikunde en tot voor kort ook
in de grafologie, zijn getuigenis kwam
afleggen. En op dat moment kreeg het
rechtsgeding ook ineens een overigens
niet essentieel ter zake doende uiterlij
ke allure. Dat wil dan dus met name
zeggen dat er enige „spanning" te be
speuren viel in deze zaak, die tot nu toe
weinig spectaculairs had.
Prof. Böttcher had reeds in zijn rap
port vastgelegd, dat de afscheidsbrief,
het briefje aan de directeur, het adres
op de enveloppe en het „laatste brief
je" door L. geschreven moesten zijn.
Hij had voorts gesteld, dat wat de on
dertekening van de brieven betreft
„theoretisch met de mogelijkheid van
een uiterst geraffineerde imitatie reke
ning moest worden gehouden, aange
zien er onvoldoende gegevens waren
om met zekerheid tot echtheid te con
cluderen, doch anderzijds positieve aan
wijzingen voor vervalsing geheel ont
braken".
Fnuikender voor dokter O. was het
echter nog dat de professor constateer
de, dat de tekst van de „afscheids
brief" van L. geheel, althans nage
noeg geheel door dokter O. moest zijn
opgesteld. Dat laatste had hij dan ge
constateerd door vergelijking van cor
respondentie van O. en van L., waar
bij hij dan getracht had het verschil
in taalgebruik vast te leggen aan de
hand van typerende uitdrukkingswij
zen, die een van hen geregeld gebruik
te en de ander zelden of nooit.
Prof. Böttcher stelde een achttal dui
delijke kenmerken van verschil vast
(en dat gebeurde voordat de tekst van
de afscheidsbrief was bestudeerd) en
bij toetsing met de afscheidsbrief bleek,
dat er ten aanzien van alle acht ken
merken volledige overeenstemming tus
sen dat schrijfsel en de correspondentie
van dokter O. bestond, en in het geheel
niet tussen die afscheidsbrief en de
correspondentie van L.
„Bijna
griezelig"
Als getuige gehoord op de zitting
verklaade prof. Böttcher o.m. dat
de zinnen an O. nogal eens willen
beginnen met een aanwijzend voor
naamwoord; die van L. nooit. In de
afscheidsbrief nu komen drie zinnen
voor, die inderdaad met zulk een aan
wijzend voornaamwoord aanvangen.
En dat was dan maar één voorbeeld
en president Van Maanen gewaagde
dan ook op een gegeven moment van:
„bijna griezelig van opmerkzaam
heid".
Prof Böttcher echter drukte zich in
deze bewoordingen uit: „Ieder van de
punten afzonderlijk is niet indrukwek
kend. Ik heb gezocht naar opvallende
dingen, die alleen maar bij O. en niet
bij L. voorkomen of omgekeerd. En nu
zou het wel erg toevallig zijn dat net
die dingen, die kenmerkend zijn voor
O., voorkomen in een brief, die door
L. geschreven zou zijn. Nogmaals, het
gaat om een combinatie van gegevens".
Dokter O. luisterde met een strak ge
spannen gezicht toe; dit was alles uiter
aard heel kwalijk voor hem. Hij kwam
in dit verband ook zelf aan het woord
en hij ontketende zelfs een soort discus
sie met dc getuige. En op een gege
ven moment verstond iedereen in de
zaal dat hij zei:
„Ik heb die brief gedicteerd'.' Onmid
dellijk schoot de president recht en
vroeg scherp:
„Wat zegt u, heeft u die brief gedic
teerd?"
„Neen," antwoordde verdachte, „ik
heb gezegd: (leze brief is gedicteerd".
Een van de raadsheren adviseerde toen
de band .erug te draaien, waarop dit
hele proces wordt opgenomen. Dat ge
beurde, en de spanning in de zaal was
bijna tastbaar. En het was haast een
anticlimax, toen de verdachte inder
daad gelijk bleek te hebben.
Niettemin bleef er een onzekerheid,
die hij natuurlijk moest ophelderen. En
dokter O. legde toen uit dat h;j, waar
het de stijl betrof, L. had geadviseerd
toen deze hem de copie had gedicteerd.
Geen zuivere koffie
Maar prof. Böttcher constateerde:
„Het eigenaardige is, dat juist in on
belangrijke zinnetjes, waarvoor u zeker
niet van tevoren met L. heeft gespro
ken, de u kenmerkende woorden en uit
drukkingen voorkomen." Dat was dan
het ietwat enerverende besluit van de
middagzitting. En menselijkerwijs ge
sproken stond dokter O. er niet al te
goed voor.
Die situatie veranderde bepaald met
tijdens de avondzitting, die de presi
dent nodig had geoordeeld. Integendeel.
Er werden nu een tweetal verbalisan
ten als getuige gehoord, overigens al
leen om te bevestigen wat de president
hen uit het dossier voorlas. En men
kon dan vernemen dat dokter O. tegen
een gevangene, die ontslagen ging wor
den, had gezegd:
„Ik moet cyaankali hebben en daar
moet jij voor zorgen".
En op de vraag: „Waarvoor heb je
het nodig" was zijn antwoord geweest:
„Om proeven e nemen".
Maar de man had het „geen zuivere
koffie gevonden".
Twee lepeltjes cyaan
Dokter O. had een andere gevange
ne, die de vrijheid zou krijgen, ver
zocht om voor niet minder dan twee
theeleepels cyaankali te zorgen. Hij
had dat nodig voor zjjn „revisie". En
dat ontlokte t. .esident Van Maanen
de uitspi ak: „Revisie speelt kenne
lijk een grote rol ir de gevangenis. Ve
ie malen meer althans dan in het wer
kelijke rechtsleven".
Maar had 's morgens, toen de ver
klaringen van enkele gedetineerden wer
den voorg lezen, niet de uitspraak van
een van hen weerklonken: „Er heerst
bij ons een ware cyaankali-psychose"?
Ook kwam tijdens deze avondzitting
vast te staan dat nooit iemand van
een Piet Berger had gehoord
Het tweede proces tegen dokter O.
waarin iangza ..and allerlei duide
lijke leugens en onduidelijke waarheden
aan het licht komen, gaat voort.
iiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiti
DEN HAAG, 29 april Het défilé
van de strijdkrachten 5 mei nabij Ede
zal een grotere verscheidenheid van
wapens, waaronder de „Honest John"-
raket en uniformen te zien geven dan
sedert de wederopbouw van de krijgs
macht mogelijk was, zowel bij de troe
pen te voet. als bij de vliegtuigen en bij
de gemotoriseerde onderdelen.
In totaal zullen vierduizend militairen
deelnemen, van wie drieduizend te voet
en duizend in vliegtuigen en voertui
gen. Adelborsten, mariniers en matro
zen van de Koninklijke Marine worden
gevolgd door marechaussees, cadetten
en infanterie-compagnieën van de Kon.
Landmacht. Hierna komen vijf squa
drons 'grondtroepen van de Koninklijke
Luchtmacht en drie detachementen van
Marva, Milva en Luva. Verschillende
muziek- en tamboerkorpsen zullen ge
kleed zijn in de ceremóniële tenue.
In het défilé worden vijftien vaandels
meegevoerd, vier standaarden en de
korpsvlag die het voormalige Neder
landse detachement Verenigde Naties
voerde in Korea. Aan de „fly-past" ne
men deel de Marine Luchtvaartdienst
met 24 vliegtuigen - Neptunes, Aven
gers en Seahawks van het marine-vlieg
kamp Valkenburg en de Kon. Lucht
macht met 129 vliegtuigen - Thunder
Streaks en Thunder Flashes, Hunters,
F 100's en F 86 K's, van zes verschil
lende bases.
Het gemotoriseerde en gemechani
seerde gedeelte omvat verschillende
soorten veld- en luchtdoelartillerie,
waaronder een afdeling raketten „Ho-
nest John".
Het défilé heeft een lengte van vijf
kilometer. Het begint om half twaaL en
eindigt ongeveer drie kwartier later.
(Advertentie)
Hoera! Hier is een moment om
feestelijk de vlaggen uit te
steken fier en vrolijk
wappert het dundoek van
Neerlands huizen! Maar
heeft iedereen zijn vlag terdege
nagekeken alvorens hem uit te
steken? Is hij niet vuil of ver
sleten, gescheurd of sterk ver
kleurd? Want dat hoort
natuurlijk niet! En nóg een
punt: iedereen haalt de vlag
natuurlijk vóór zonsondergang
binnen. Dat is traditie!
De vlag in top, 't is feest! Een
extra sigaret gepresenteerd,
't is feest! Welk merk?
Gladstone vanzelfsprekend.
Want Gladstone is - met of
zonder filter - een
feestelijke sigaret die iedereen
voldoening schenkt.
25 STUKS F 1.-
t
ARNHEM, 28 april Het gerechtshof
heeft zich vandaag acht uur bezigge
houden met de zaak tegen een inwo
ner van Doesburg die volgens de dag
vaarding lijsten zou hebben vervalst
waarop het gewicht stond van de hel
men, welke by de „Verblifa" werden
vervaardigd. De man was bij de Ver
blifa leider van de helmenproduktie.
Wegens het plegen van bedrieglijke
handelingen welke de veiligheid van de
staat in gevaar zouden kunnen brengen
eiste mr. G. Bijvoet, de procureur-ge
neraal, één jaar gevangenisstraf.
In november 1957 had de rechtbank
in Arnhem verdachte, arbeidscontrac-
tant bij het ministerie van Oorlog, ver
oordeeld tot twee jaar gevangenisstraf.
De eis luidde toen vier jaar. Als kroon
getuige in het proces van donderdag
werd gehoord kolonel Palm, die in 1956
werd benoemd tot hoofd van de staf
afdeling techniek van de dienst Mate
rieel Landmacht. De kolonel was be
last met de opstelling van de keurings
eisen voor de helmen, die een bepaald
gewicht moesten hebben omdat er ver
band bestaat tussen het gewicht en de
kans op perforatie bij schietproeven.
Verdachte werd ervan beschuldigd dat
hij de lijsten zodanig veranderde, dat
de helmen het juiste gewicht hadden.
Volgens hem waren al honderdduizenden
helmen afgeleverd en nooit gewogen.
Kolonel Palm verklaarde dat bij Ver
blifa de laatste van de vier series hel
men werden vervaardigd. Schietproeven
hadden aangetoond, dat de helmen, wel
ke de Verblifa-fabriek in Krommenie
had gemaakt, eerder werden doordoord,
dan helmen uit vorige series. Derhalve
moest de produktiemethode onjuist zijn
geweest. Het bleek dat beklaagde bij
de Verblifa praktisch produktieleider
was en dat hij het vertrouwen genoot
van Den Haag. De voorgangers van ko
lonel Palm zouden ten aanzien van de
eisen van het gewicht minder streng
zijn geweest. Volgenh de procureur-ge
neraal heeft men verdachte teveel zijn
vrijheid gelaten. Het hof zal 12 mei
arrest wijzen.
Tijdens een demonstratie op een ter
rein in de omgeving van de legerplaats
't Harde, slaagde een van deze officie
ren. eerste luitenant J. C. Monteiro,
er vanmiddag in binnen 35 minuten tijd
niet zijn lanceergroep de raket volle
dig gereed te maken voor lancering. Dat
is bijzonder snel, als men in het oog
houdt dat de groep in kwestie nog slechts
gedeeltelijk getraind was. In het alge
meen worden de bedienende militairen
erop geoefend de raket in tien minu
ten in stelling te brengen en in dertig
minuten klaar te maken voor de lance
ring.
In 1950 is men in Amerika begonnen
met de ontwikkeling van de „Honest-
John"-raket. De diameter van het wa
pen is 7 62 mm. Het is een z.g. vrije
raket, die na het verlaten van de
lanceerinrichting niet meer geleid kan
worden. In zoverre is er een overeen
komst met het conventionele artillerie
projectiel. Een verschil is, dat de bri-
santlading van de raketkop dezelfde uit
werking heeft als zeer vele conventione-
Een „Honest John" wordt gereed
gemaakt voor de afvuring, waartoe
het overigens tijdens de demonstra
tie niet kwam.
le projectielen tegelijk. Wordt de raket-
kop voorzien van een atoomlading, dan
wordt de werking misschien wel ver-
duizendvoudigd. Dit vertelde de briga
de-generaal der artillerie P. .T. M.
Schoonenberg, de legerkorps-artillerie
commandant.
Volgens de luivenant-kolonei der ar
tillerie J. M. Veldhuyzen, commandant
van de 109de afdeling veldartillerie
„Honest John", is de betekenis van
deze raket als lange-afstands-artillerie-
projectiel énorm. De raket geldt vol
gens hem ais een der belangrijkste wa
pens. Amerika is nog dagelijks bezig
met de vervolmaking ervan.
Gewicht van drie ton
De „Honest John"-raket bestaat uit
drie delen, de kop, de motor en een
stel van vier vinnen. Nabij de kop be
vinden zich aan de raket acht -rotatie-
raketten, die de „Honest John" na de
lancering een draaiende beweging moe
ten geven. Het wapen weegt bijna drie
ton en is achter meter lang. Het wordt,
de drie delen afzonderlijk verpakt, in
kisten vervoerd. Met een takelwagen
worden de drie delen opgeladen en door
middel van deze wagen wordt ook de
assemblage mogelijk gemaakt. Daar
voor beschikt men over een speciaal as
semblage- en transportpeloton.
De nauwkeurigheid van de raket is
te vergelijken met die van zware ar
tillerieprojectielen. Het wapen is heel
moeilijk eiectronisch te bestrijden en be
reikt een snelheid van tweeëneijhalf
maal die van het geluid. De „Honest
John" wordt gelanceerd vanaf een op
een zware vrachtwagen gemonteerde
lanceerinrichting van dertien meter
lengte. Met een takelwagen brengt men
de raket op de lanceerinrichting aan. Zij
kan uiterlijk een doel op 25 kilometer
afstand bereiken.
Vier lanceergroepen
De 109de afdeling veldartillerie is
nog zeer jong en de opleiding is nog
niet voltooid. De afdeling heeft 250 man
personeel. Behalve uit de staf en de
staf- en verzorgingsbatterij bestaat de
afdeling uit een raket-lanceringsbatte
rij. Deze eenheid omvat vier lanceer
groepen, elk uitgerust met een lanceer
inrichting, een drietonner voor het per-
soneelsvervoer, een eentons vrachtwa
gen met de windmeet-apparatuur en
een commandojeep. Die windmeetap-
paratuur is nodig, omdat de grondwind
van grote invloed kan zijn op de nch-
I ting van de raket. Het zenuwcentrum
van de raketlanceerbatterij is het vuur-
regeïingscentrum, van waaruit de nood
zakelijke inlichtingen radiografisch wor-
den verkregen.
Nederland beschikt dus nu over vier
lanceergroepen, die zeer binnenkort in
gezet kunnen worden. Bovendien wordt
de vorming voorbereid van twee Honest
John-raketbatterijen, één voor elke pa
rate divisie. Deze batterijen, zullen in
één afdeling worden ondergebracht met
houwitsers. De „Honest John" is een-
bijzonder kostbaar wapen. Een oefen-
brisantraket kost tienduizend dollar.
(Advertentie)
(8 mei a-s.)
(nooit meer pannenschuren!)
met deze arbeid-besparende pan(nen), die
bovendien juweeltjes zijn in haar keuken.
Maar let U op het merk met
wereldreputatieI Vérlang:
ELOXAL
ALUMINIUM
UTRECHT, 29 april Vanmorgen is
prof. dr. W. Bronkhorst overleden. Hij
was 71 jaar. Na een korte periode huis
arts geweest te zijn in Warmenhuizen
werd hij in 1919 benoemd tot directeur
van het Sanatorium Berg en Bosch,
eerst te Apeldoorn, later te Bilthoven.
Toen is hij het werk begonnen, dat hem
gemaakt heeft tot de grote pionier op
het gebied der longaandoeningen, ais
hoedanig hij internationale faam heeft
verworven.
In 1942 vormde hij aan het St.-Anto-
niusziekehuis, waaraan hij toen verbon
den werd, samen met dr. M. C. A. Klin-
kenbergh en dr. C. R. J. Versteegh een
belangrijk centrum, waarbij ook de
diagnostiek en de behandeling van niet-
tuberculeuze longziekten de volle aan
dacht hadden. In 1948 werd hfi geroepen
om te Utrecht ais hoogleraar onderwijs
te geven op het terrein der geneeskun
de, waarvan hfi in Nederland feitelijk de
schepper is geweest. In 1956 legde hfi
zijn functies neer.
Prof. Bronkhorst, 26 juni 1888 te
Ambon geboren, was ridder in de or
de van St.-Gregorius de Grote, ridder
in de orde van Oranje Nassau en rid
der in de orde van de Nederlandse
Leeuw.
(Van onze correspondent)
DEN BOSCH, 28 april Wegens het
veroorzaken van een aanrijding waarbij
twee personen het leven hebben verlo
ren heeft de rechtbank een inwoner uit
Eindhoven veroordeeld tot zes maanden
gevangenisstraf met aftrek van voorar
rest en twee jaar intrekking van het rij
bewijs. De man verkeerde tijdens het
ongeluk onder invloed van alcohol.
Een journalist uit Eindhoven werd
conform de eis veroordeeld tot 40,-
boete subs, acht dagen hechtenis. Hij had
terecht gestaan wegens het ^aantasten
van de eer en goede naam van zekere
J A in een waarschuwend artikel dat hij
in zijn blad gepubliceerd had.
GRONINGEN, 27 april Doctoraal
Sociale wetenschappen: P. van Berkel
(Vlaardingen).
Donderdag is de tweede brug, die een verbinding vormt tussen de twee delen
van de Floriade, over de Westzeedijk te Rotterdam gereedgekomen. De brug is
door ■pontonniers van Keizersveer in 36 uur gebouwd.
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 28 april „Blijf uit
de buurt, het is levensgevaarlijk",
schreeuwde 15 december vorig jaar de
piloot van een brandende Hunter-straal-
jager van de vliegbasis Leeuwarden de
vier mannen toe, die hem uit de cock
pit trachtten te bevrijden. Het toestel
was 's middags half vier in een wei
land bij Jelsum terecht gekomen, toen
de eerste luitenant-vlieger-waarnemer
D. P. Mossel uit Rotterdam tengevolge
van een motorstoring een noodlanding
moest niaken. De straaljager geraakte
daarbij in brand en de vlieger werd ge
wond aan zijn rug. Door de klap waar
mede hij op de grond kwam, was hij
ook enige tjjd versuft.
Toen hij bijkwam, bemerkte hij dat
er vier mensen bezig waren de cockpit
te forceren om hem er uit te krijgen.
Luitenant Mossel wist, dat de munitie
en de brandstof elk ogenblik konden
ontploffen en hjj maakte dat de man
nen duidelijk. Deze gingen echter on
verstoorbaar door. De luitenant wist
van binnen uit de kap van de cockpit
enige centimeters open te krijgen,
waarna men van buiten af met een
paal zoveel ruimte wist te 'wrikken, dat
de vlieger eruit getrokken kon worden.
De commissaris der koningin in
Friesland haalde het gebeuren vanmid
dag op in een toespraak tot de vier
moedige mannen, die met hun familie
leden in de officiersmess van de vlieg
basis waren genodigd. Mr. Linthorst
Homan uitte daarbij zijn bewondering
ook voor de houding van de vlieger,
die eerst kans gezien heeft zijn kist
aan de grond te zetten op een plaats,
waar burgerlevens en -eigendommen
geen gevaar meer liepen en vervolgens
bij de reddingspoging de mannen ad
viseerde het gevaar te verlaten.
De commissaris der koningin reikte
vervolgens aan de vier redders de me
daille in brons voor menslievend hulp
betoon uit. Het waren de 31-jarige S.
Roorda uit Stiens, de 29-jarige N. Wil-
deboer uit Cornjum, de 67-jarige R.
Bloemhof uit Jelsum en de 23-ja-
rige T. Wobbema uit Jelsum. De chef
van de luchtmachtstaf luitenant-gene
raal H. Schaper bracht vervolgens ook
dank uit naam van de hele luchtmacht.
„It is mei sizzen net to dwaen", zei
hij en daarom bood hij hun als de daad
bij het woord elk een gouden horloge
aan met een inscriptie, die aan het ge
beuren bij Jelsum herinnert. Burge
meester drs. A. de Boer van Leeuwar-
deradeel feliciteerde zijn vier gemeen
tenaren met hun onderscheiding en
richtte daarnaast het woord tot luite
nant Mossel, die hij als blijk van waar
dering voor zijn onbaatzuchtige houding
bij het ongeval een wandbord met het
wapen van de gemeente schonk.
