Sleutels der vrijheid"" een
fleurig kijkspel
Met een uit de spanning
bevrijdend slot
GESCHENKEN
BOKHORST
Over Proveniersbrug en
KAB St-Willibrordus huldigde
acht leden
Grote veranderingen in deze
omgeving
Imposante herdenkingstentoon
stelling in Schiedam
12 75 DE MOL JANSEN
overpeinzingen
r
r
MARIA VAN SCHIEDAM
OVER DE DAM
Voor Moeder
En koos nieuwe bestuursleden
Huisvrouwelij ke
s c
Goed voorbeeld
Si'
^ALDO-RIJSCHOOL
2
De 15e herdenking der
Gevallenen
Verzels-expositie bij
Boer
Bioscopen vandaag
V..
.2
Tentoonstelling
„De Vrijheid
m
Boek- en Kunsthandel „ST. JAN
2
Burgerlijke Stand
L. BOER S DELICATESSEN EN
VISBEDRIJF
d@ gehele dag lof uw dienst
ELEOTRISGHE KOFFIEMOLENS vanaf
Rondom een kleine
broodbonnenkaart
Bijzondere cyclusfilm
in Monopole
(Vervolg Stadsnieuws
elders in dit blad)
WOENSDAG 4 MEI 1960
M;
tong
een
De opbouw van het stuk
Nationale figuren en
onze vrijheid
De valse sleutels
Daimmchter
65637
HET NIEUWE DAGBLAD
De Spoelingbrug
SPECIALE MOEDERDAGAANBIEDiNG
Voetgangers en wielrijders-
tunnel Hogenbanweg
V iaducts-Gravenlandseweg
Nog dit jaar in gebruik
Orfeu Negro ook
donderdagmiddag
flat 's vo°r alles ee" fleurig kijkspel,
Ujt verschillende amateurtoneelspelers
fla» Rnze stad. donderdag 5 mei en vrjj-
dini>*> mel zullen opvoeren, op de bevrij-
lant ^es m'ddags om drie uur in de
Op affe en <je dag nadien des avonds.
?ij ogenblik dat wij dit schrijven
nog repetities in voile gang, echter
dj®, z°nder de bonte speciaal vervaar-
tog 't'edij der verschillende groepen,
b)0 z°nder de robot-maskers en de witte
Iq, Sjes van de meisjes van Pleizier, met
würi„ pettycoat, hun vleeskleurige
Sch,
Zeeuwse
Hal,.
kappen, de Spakenburgse
"Uderstukken en de Volendammer
hek
van
van de diverse groepen.
Wen bij de repetities aan de mu-
toe
is, dan zegt de regisseur André
W ^en Heuvel nu nog „ketoeng...ke-
nS-..tuteretu...en hopsasa" en dan
l®rt iedere speler reeds de schone me-
le van Cor Lemaire.
ahd,
Jelf
aar U zult in de Plantage heel wat
:®rs te horen krijgen, U en Lemaire
yr en de schrijver van het stuk, de heer
^"eiistra en Philis Lightstone met haar
en dansers. Het is
Se danseresjes
ta-h Puzzel geweest, hoe uit_de fragmen-
r'sche aanwijzingen van Cor Lemaire
,„n muzikale begeleiding kon worden ge-
mexy en de directeur van het Rotter-
Se Muziek Lyceum, de heer W. Gan-
heeft er zijn handen over ten hemel
iet en: H°e moet in zo korte fjjd 4?ar
Passends uit groeien? Maar Cor Le
rfl 'heeft snel de fragmenten weeir
t? hand genomen en herschreven voor
s, te Piano's. Het duo Trait d'Uniion, be-
^aande uit Adri Slootmaker en Jan Mas-
heeft 't gespeeld; 'het 'is op de band
JMeiRiornen en nu za] 'het tehoren zijn
al de verrassende wendingen - de
J. 2OU DE STAD BREDA zich geïnspi-
t®6rd hebben op het succes van de ten-
- °hstelling „Werk onzer handen", die het
jaar in onze stad in de Koopmans-
e.urs gehouden werd?
Men herinnert het zich nog wel, daar
as het resultaat bijeengebracht van de
abdigheid, originaliteit en het geduld van
van Schiedammers, wier produkten
de benaming knutselwerk te laag ge
lardeerd zouden worden. Het succes
Is groot: 10.000 bezoekers!
Sreda organiseert nu een dergelijke ten-
^°hstelling, maar niet alleen van het
der handen van eigen ingezetenen,
kj;ch overal vandaan. Het stelt er het
S)ahdend vraagstuk van de vrijetijdsbe-
Xeding op grootse wijze mee aan de orde
fiep hiertoe zelfs een apart orgaan in
',et leven, de Stichting „Nu Breda 1961"
Men leze:
Breda belooft het volgend jaar een
t°°rt Mekka te worden voor miniatuur-
•0rein- en -scheepsbouwers, voor model-
J'hWers, voor knutselaars met hamer en
,4Sg voor liefhebbers van hout- en me-
leerarbeid,
en tekenwerk, leden van zang-
'ilder.
toneelverenigingen, volkstuinders en
enige tientallen categorieën van vrije-
Msbesteders, hobbyisten en „doe het
Nf'-ers. Een nogal heterogeen gezelschap,
,°ch verbonden door het feit, dat al deze
eandgenoten op een of andere wijze blijk
;?ven een nuttige besteding van hun vrije
M op prijs te stellen.
t ÖREDA MAG ZICH DE VERDIENSTE
Rekenen het volgend jaar tijdens een
/achtige, zes weken lang durende mani-
v .tetie, het brandende vraagstuk van de
jhjetijdsbesteding aan de orde te stellen,
l hdelijk en in zijn volle omvang. Want
^ader en nader komt een algemeen ge
taste arbeidsverkorting en de vrije za-
dag staat op het verlanglijstje nummer
Hetgeen betekent, dat de Nederland-
kerker straks over heel wat meer vrije
JA zal mogen beschikken dan tevoren
8j de vraag is nu maar of hij er in zal
h'a§en aan deze vrije uren een nuttige
^temming te geven,
jj feze vraag schonk verleden jaar in Bre-
het aanzijn aan een studiecommissie,
,:5lker arbeid resulteerde in de oprich-
en6 van de „Stichting Nu Breda 1961", die
veh beroep wil doen op het Nederlandse
fjpk om zich te willen bezinnen op de
ttige besteding van de vrije tijd.
J Het WORDT EEN NATIONALE mani-
g.statie, die van 30 juni tot 15 augustus zal
la 1 cn waaraan demonstraties, lezingen,
l^bdelijke en gewestelijke manifestaties op
j®t gebied van zang, muziek, toneel, kam
den, sport etc. verbonden worden. De
Weente Breda stelde een groot terrein
(•^schikbaar, tevens een garantiefonds van
o '60.000 en bovendien een even groot be
ur,-
robot - mars, het geloei der vliegtuigen
en de melodieën van vrijheid en vrolijk
heid met het statige Wilhelmus als ook
U uit de spanning bevrijdend slot
Het stuk be,giint met de eerste tomen van
het bekende kinderliedje van de Groene
Zwanen, witte zwanen - wie wil mee
naar Engelasd varen. En om dan uit de
ze vaderlandse moraliteit het maximum
te halen, dient men de gedachtegang van
de schrijver in grote lijnen te verstaan.
De verslaggever, die in een der bedrij
ven optreedt, geeft ons de sleutel tot dit
sleutelspel in handen. De sleutels der
vrijheid zijn gemerkt met drie sterretjes
die aanduiden, dat zij alleen gebruikt
kunnen worden door hem of haar, die
drie eigenschappen heeft: oprechtheid,
durf en mededogen.'
Dat wil zeggen, dat de vrijheid slechts
een bruikbaar instrument is in de handen
van degenen, die door een oprechte over
tuiging wordt gedreven, d'ie die hand dap
per uit de mouw durft te steken en daar
bij ihemdelt of niet bawled* met «wsrfbied
en begrip voor zijn medemens.
Die vrijheid heeft niet iedereen. Het
zijn#in dit stuk onze drie nationale figu
ren, Jan Salie, Jan Klaassen en Tijl Uy-
lenspiegel. die hun sleutel missen. Jan
Salie wendt zich tot een fabrieksdirec
teur, die zijn monteurs laat aantreden,
maar hij wenst slechts in het groot te le
veren en de sleutels van de vrijheid zijn
nu eenmaal geen massaprodukt.
Die fabrieksdirecteur, eerst symbool van
onze geïndustrialiseerde tijd, herschept
later zijn mensen in afschuwelijke robots
symbool van de massificatie, onder
streept door de begeleidende angstaan
jagende oorlogsmuziek. De symboliek
is duidelijk; de massificatie leidt tot to-
totalitaire systemen en tot oorlogsgeweld.
Of zijn het voor de schrijver misschien
toch soldaten, zonder dii'epeire politieke
achtergronden Maar er is nog een an
dere weg om zich ter vervanging van de
echte vrijheidssleutel een nieuwe sleu
tel aan te schaffen. Tijl Uylenspiegel,
handige potsenmaker, houdt zich onle
dig met de verkoop van niaimaaikBleuteis.
Zijn kopers gaan er prat 'op een sleutel
te hebben die past bij 'hun welvaart. Tyl
Uylenspiegel schreeuwt het hun in het
gevlij; Wie veel geld heeft koopt een gro
te sleutel; d.w.z. hoe groter welvaart, des
te groter vrijheid. Maar 'deze vrijheid :s
er een van 'de zelfgenoegzaamheid, de
'blinde zelfgenoegzaamheid, welke niets te
maken heeft mot de sterretjes en de echte
Sleutel: de oprechtheid, de durf en het
sociale gevoel.
De verslaggever interviewt een aan
tal sleuteldragers en laat er geen twij
fel over bestaan; deze valse sleutels die
nen tot niets dan tot zelfverheerlijking
en zelfbedrog. Jan Salie en Jan Klaas
sen aarzelen om een sleutel van Tijl te
kopen, terecht, maar een weinig te zwak
gemotiveerd. Zij zijn hun sleutels kwijt
en juist aan hen en aan Tijl, de hande
laar en geldmaker, waren de echte sleu
tels toevertrouwd, U weet van durf en
oprechtheid en sociaal gevoel. De dag der
afrekening komt en zij moeten zich ver
antwoorden voor de rechter. Maar voor
dit grote moment komt, dansen de meis
jes van Pleizier over het toneel om de
valse sleutels in te zamelen; even later
zijn de monteurs, met wie zij gedanst
hebben, robots geworden, die het toneel
schoonvegen.
De openbare aanklager leest op zijn
machtige puit de beschuldiging voor, dat
Jan Klaassen, Jan Salie en Tijl hun sleu
tel hebben zoek gemaakt d.w.z. op het
juiste moment niet over durf, oprecht
heid en verantwoordelijksheidsgevoel be
schikten en dat zij bovendien de hun toe
vertrouwde sleutels zouden hebben ver
valst, dat wil zeggen het enig noodzake
lijke door 'n ander beginsel zouden heb
ben vervangen. Maar ons volk- want dat
vertegenwoordigen de heren - laat zich
door de rechtbank der geschiedenis niet
veroordelen. Jan Klaassen blijkt een man
van het verzet te zijn geweest, Jan Sa
lie heeft onderdak verleend aan onder
duikers en Tijl Uylenspiegel was de
zwarthandelaar, die met zijn hamster
voorraden Jan Klaassen en de zijnen in
het leven heeft gehouden...
want weet U. zegt Jan Klaassen, die Tijl
verdedigt, wat het zeggen wil als de
knaagdieren van je maagklieren tot
klaagdieren zijn geworden?
En weet U wat geld is? De rollagers
van de vrijheid... Zodat Nederland vol
gens dezg moraliteit in wezen uit louter
helden heeft bestaan. De advocaat van
de drie verdachten zegt het: Dat het
volk hier levend en wel staat, is te dan
ken aan mijn cliënten. Hij heeft zelfs
voor de robots een verzachtend woord,
dat hun tot arbeiders en soldaten maakt;
het zijn deze mannen, die altijd en overal
hebben gemarcheerd. Hun vlag is maar
een van de banen der nationale drie
kleur, maar komt er in voor, naast het
blauw, het wit en het oranje. En dan
tenslotte, onder het uitrollen van de drie
kleur. worden de 3 beschuldigden vrij
gesproken van hun schuld, al wordt gro
ter nauwlettendheid van hen verwacht,
dat zij niet weer hun sleutels der vrij
heid verliezen, zodat op het kritieke mo
ment een man ook werkelijk „een man"
is.
De slotseene komt als een algemene
jubel. Er zijn bloemen en de meisjes
Pleizier dansen weer.
Men zingt van Oranje en roept Vrijheid
Vrijheid, waarna de verslaggever de uit
spraak van de rechter voorleest. Kei
is vrijspraak geworden op voorwaar
de, dat elk één maai per jaar op de dag
van de vrijheid bewijst de sleutel van de
vrijheid-oprechtheid, durf en verant
woordelijkheidsbesef. nog te bezitten.
Het hele stuk is doorspekt van kwink
slagen van Tijl Uylenspiegel en het kod
dig geruzie van Jan Klaassen en Katrijn
zodat het zeker niet als een zwaar sym
bolisch spel zich voortsleept. In tegen
deel vol afwisseling en springlevend
voor ons wordt opgevoerd.
'60.000
jjtag uit het fonds Breda-Oranjestad. Men
an dus even vooruit.
jj Schiedam dan geen voorbeeld voor
ire<3a is geweest, Breda kan als voor-
\^e'd gesteld worden voor Schiedam,
jj arh het toont, evenals zovele andere ste-
van gelijke grootte, dat er ook iets
(C h°og niveau kan georganiseerd wor-
h. Dat trekt mensen van buiten. We
„®rhalen, wat we reeds vroeger hebben
a Zegd: Schiedam heeft in Rotterdam een
^chterland, dat het uitstekend zou kunnen
lg utten voor zijn manifestaties. Want al-
Ij etl het bezoek uit het zoveel vreemde-
^gen trekkend Rotterdam zou al vol-
°ende zijn, om succes te waarborgen,
!'s alles goed wordt aangepakt. En dan
jj ®n we Vlaardingen, Maassluis en het
j|0Hekgebied als „achterland" nog buiten
®achouwing.
jj Goed voorbeeld doet goed volgen zegt
spreekwoord.
Md verten ti ir
82ste Jaargang No. 24280
DAM 18
SCHIEDAM
TELEFOON 66152
POSTREKENING NR. 5 9 0 9 4 3
ADVERTENTIES
0.15 per mm-hoogte. Bij contract
speciale tarieven.
INGEZONDEN MEDEDELINGEN
I 0.30 per mm-hoogte. Bij contract
sPeciale tarieven.
KAMPIOENEN
tot 20 woorden f 0.50 bij vooruitbe
taling. Elk woord meer 3 ct. Maxi-
hium 60 woorden.
o
Alle advertentie-orders worden afge
sloten en uitgevoerd overeenkomstig
Regelen voor het Advertentie-
^ezen.
ABONNEMENTEN
1 7.40 per kwartaal; f 2.54 per maand
va f 0.59 per week.
Het programma van hedenavond luidt
als volgt:
18.00 uur: De vlaggen worden overal
halfstok gehesen. (In ieder geval bij alle
deelnemers thuis). 19.00 uur: Begin van
opstelling stoet, zoals hieronder aange
geven. 19.25 uur: Begin mars naar het
monument in de Gerrit Verboonstraat.
19.2519.40 uur: Luiden der klokken voor
de eerste maal. 19.30 uur: Vaandeldragers
stellen zich op bij het monument. 19.30
19.45 uur: Bij het monument speelt de
kapel van „Het Deger des Heils" gewijde
muziek. 19.45 uur: Aankomst en opstel
ling van de stoet bij het monument. De
kapel van „Het Leger des Heils" neemt
de treurmarsmuziek over tot het geheel
is opgesteld. 19.4519.59 uur: Luiden der
klokken voor de tweede maal. 19.50 uur:
Leggen van kransen en bloemen: 1. door
de Burgemeester namens het Gemeente
bestuur; 2. familie-leden; 3. verenigingen,
bonden, enz.; 4. scholen. 20.00 uur:
Hoornsignaal voor 2 minuten stilte
(vaandels en vlaggen nijgen); het Wil
helmus (2 coupletten), door allen mede
te zingen (vaandels en vlaggen nijgen).
Hierna afmars.
Tijdens de opmars en de plechtigheid
wordt dringend stilte verzocht.
Te 8.30 uur herdenkingsplechtigheid in
de Grote of St. Janskerk.
Van vandaag tot 9 dezer is in de etalage
van Boer's Vishandel aan de Mgr. -No-
lenslaan een expositie ingericht van
oorlogs- en verzetsdocumentatie, eigen
dom van de heer Van Dalen.
In verband met het officiële bericht
over het niet houden van vermake
lijkheden hedenavond, diene dat het
Passage Theater om 8.30 uur een voor
stelling geeft, het Monopole Theater om
9.15 uur.
Hedenmorgen zijn door mevrouw Peek
kransen gelegd op de graven der geval
lenen op de r.-k. en op de algemene Be
graafplaats, zulks namens de afdeling
Schiedam van het Ned. Oorlogsgraven
Comité.
Grote sortering
voor elke beurs
GROENELAAN 36
HOOGSTRAAT 34
De tentoonstelling „Vrijheid" die de
eerste twee dagen reeds door enkele dui
zenden personen is bezocht, zal deze
week ook donderdagavond, vrijdagavond
en zaterdagavond, behoudens de gewo
ne bezoektijden overdag, geopend zijn.
Na 8 uur 's avonds worden geen kin
deren zonder geleide meer toegelaten,
waardoor de volwassenen de gelegenheid
krijgen de expositie in alle rust te be
zien en het speciaal samengesteld klank
beeld te volgen. De toegang is en Dli.jft
gratis.
Verenigingen, die in groepsverband de
tentoonstelling willen zien, kunnen dit
telefonisch 66491 bij het Stedelijk
Museum aanvragen. Zij zullen worden
rondgeleid door de conservator, waarna
film en of klankbeeld zullen worden
gedraaid.
>ïïs
Een GEHEEL NIEUW BEELDJE van
is gereed gekomen, in kleinsr formaat. Aileen verkrijgbaar bij
HOOGSTRAAT 83 - SCHIEDAM naast Pastorie - TELEFOON 64398
II
I,;.:
Het is zeker geen overbodige luxe seur vr.n de afdeling St.-Willibrordus,
zich van tüd tot tjjd eens te bezinnen pater W. H. P. Marcelis o.p. richtte zich
op de plaats van de arbeid, al zou dat i tot de leden. Een arbeider heef;, gewoon-
alleen maar zijn omdat wat werd bereikt
of nog wordt nagestreefd te overden
ken. Daarom dan houden de vereni
gingen, bonden en wat dies meer zij
hun vergaderingen. Deze bijeenkomsten
verstreken de banden lussen het bestuur
en de leden en die van de leden onder
ling. Zo moeten wij ook de jaarverga
dering bezien, die de Nederlandse Ka-
thoiieke Bond van Werknemers in In
dustriële Bedrijven St.-Willibrordus
gisteravond in de bovenzaal van Ar
cade hield.
Op deze vergadering was ook districts
bestuurder C. Schoof aanwezig. Deze
afgevaardigde van de KAB vertegenwoor
digde het hoofdbestuur om enige leden
te huldigen. Zo waren de heren P.
Eorsboom, D. Winthorst, C. Kerkhof
en G. van Leeuwen veertig jaar lid van
de KAB, vijfentwintig jaar lid waren
de heren F. den Brinken cn J. Ver-
does. Van deze gelegenheid heeft de heer
C. Schoof gebruik gemaakt om de aan-
wezige leden nog eens het belang van
het georganiseerd zijn uit te leggen en
met name het georganiseerd zijn in ka
tholiek verband. Het N.V.V. heeft de
verbetering van d arbeider willen be
reiken door klassestrijd, het standpunt
van de K.A.B. was, om door overleg en
samenwerking tot medezeggenschap van
dc werknemer te komen. Uiteindelijk
heeft dit laatste gezegevierd. Zich rich
tend tot de jubilarissen prees spr. hun
trouw aan de katholeike organisatie.
Aan hen die 40 jaar lid waren over
handigde de heer Schoof het KAB-
insigne in doublé, hetzelfde teken, maar
dan in zilver kregen zij die 25 jaar lid
waren. Ook voor de echtgenoten van
de jubilarissen was er een attentie in
de vorm van een lepeltje. De vrouwen
immers beheren in een gezin de finan
ciën en zij moeten toch wekelijks de
contributie betalen. De heren F. Ver
does en P. v. d. Water kregen een vul
pen omdat zij 12% jaar afdelingsbe
stuurder waren.
De heer C. Plooy sprak als voorzit
ter van de afdeling Schiedam eveneens
gelukwensen. Ook de geestelijk advi-
GEBOREN: Cora, d. v. A. L. Post en
C. Brand. René A. z. v. A. B. C. van
Pelt en J. M L. Klapdoor. Harold B.
z. v. H. E. van den Berg en P. J. van der
Windt. Govert, z. v. G. Hendriks en A.
de Roo. Dirk J. z. v. K. Eenkhoorn en
H Beens.
'OVERLEDEN: B. Brouwer, echtge-
j note van A. R. Asmus 53 jr. G. Klein
85 jr. M. C. van der Linden 2 mnd
A. Reijnierse 90 jr. G. Blom 78 jr.
lijk geen hogere aspiraties dan alleen
maar het werk. Maar ook hij moet
zijn gekregen talenten terugbrengen.
Pas als hij met de talenten woekert,
zal er vreugde en blijdschap zijn bij zijn
werk, in zijn werkplaats en daardoor in
zijn gezin. Pater Marcelis sprak woor
den van aanmoediging om door te gaan
en het werk te doen ter ere Gods, dan
zou er rreugde zijn in de eigen ziel en
in de zielen van de medebroeeers.
AU nieuw§ ledqn vap 't bestuur werden
gekozen de'heréü'X. de Gier, J. v. Gie-
zen en H. Stavenuiter, herkozen werden
R. Heilman en P. v. Wassenaar.
Hier lichtte pater W. Marcelis het
oecumenisch concilie toe, dat het vol
gend jaar in Rome wordt gehouden.
Filmstroken en een op de band vastge
legde tekst verduidelijkten dit alles.
MGR. NOLENSLAAN 850
IS OP BEVRIJDINGSDAG
Bij hun rondgang langs de voornaam
ste bouwobjecten in onze stad zagen de
raadsleden nog, dat in de omgeving van
het Proveniershuis een begin is gemaakt
met de grote veranderingen, welke
h:er zullen plaats vinden.
Aan de overzijde van de Schie is bij
na alle bebouwing, welke de uitvoering
van deze plannen in de weg stond, opge
ruimd. Voorts is men hier begonnen met
het maken van de nieuwe keermuur,
welke de zwaaikom zal begrenzen en met
het uitgraven van de zwaaikom.
Zodra dit werk ver genoeg gevorderd
is om een omleidingskanaal voor de
scheepvaart te kunnen graven, zal de
bouw van de Proveniersbrug zelf kunnen
worden ter hand genomen. Deze brug zal
een beweegbare brug worden met een
overspanning van 1.30 m en een breed
te van 25,40 m verdeeld in een rijbaan,-
br. 17 m 2 rijwielpaden elk br. 2.70
m en 2 voetpaden van 3 m. De bouw van
de brug en de aanleg van de toeleiden-
de wegen zullen nog geruime tijd in be
slag nemen en zullen zeker niet voor het
einde van 't volgend jaar gereed komen.
De bebouwing midden op de Broersvest
tussen het Proveniersplein en de Lange
Kerkstraat wordt geleidelijk aan ont
ruimd en zal spoedig worden gesloopt,
zodat gelegenheid ontstaat de Broersvest
over de Proveniersbrug door te trek
ken naar Nieuwland, de Rijksweg 20 en
het industrieterrein bewesten de Schie,
Ook dit zal een zeer drukke verkeers
weg worden, die een zeer royale aanleg
vraagt. De weg zal bestaan uit een rij
baan van 14 m. 2 groenstroken van 3.50
m, 2 rijwielpaden van 2,70 m en 2 trot
toirs van 3 m.
Deze brug is zoals bekend onlangs ge
reedgekomen en voor het verkeer open-
I gesteld. Het is een vaste brug, in hoofd-
zaak van gewapend beton. De overspan
ning is 11 m de hoogte boven het water
1,60 m en de breedte 19 m verdeeld in
een rijbaan van 12 m en twee trottoirs
van 3.50 m.
In de richting van het Stadhuis zag men
vanaf de brug reeds de nieuwe verbin
ding via het Spinhuispad naar de Ooie-
vaarsbrug.
Deze verbinding is nog provisorisch,
doch de bebouwing aan de linkerzijde is
reeds grotendeels gesloopt en die aan de
rechterzijde wordt geleidelijk aan ont-
Schiedam, 4 mei „Bij de aange
kondigde maatregelen var, de Anglo-
Amerikanen heeft men daarom al
leen te doen met een propaganda-truc"
zo was de opinie van de Rijkscommis
saris voor het bezette gebied, dr. Seyss
Inquart, vastgelegd in een pamflet dat
aan de bevolking ter kennisneming
werd voorgehouden op de aanplakzui
len. Dat was op 25 april 1945 en 't had
betrekking op de plannen die de gealli
eerden hadden om voedsel boven het
door honger geteisterde westelijk Ne
derland, uit te werpen. Hij toonde zich
duidelijk een tegenstander van deze
voedselvoorziening en zag er zelfs een
mogelijke militaire actie in.
Men kan het allemaal lezen op de zeer
Lange Kerkstr. 66t Telef. 68570
Natuurlijk heeft u allemaal die klei
ne broodbonnenkaart gekocht, deels om
de herinnering aan die donkere dagen
15 jaar geleden, deels, omdat u wist, dat
u met dat kwartje bijdroeg tot steun van
een fonds, dat straks zal worden aange
wend voor de verbetering van de graan-
cultuur en de broodvoorziening in stre
ken, waar thans nog honger geleden
wordt op een schaal, die wij zelfs nooit
hebben gekend. Ook niet in die allerdon-
kerste hongerwinter van 1944, die wij
wel nooit zullen vergeten.
In mijn dagboek lees ik, dat de nieuwe
bonnen per 20 januari, waarop wij ons
zo verheugd hadden, niet uitgekomen wa
ren, dus geen iam en suiker en boter
voor de kinderen. Droog brood eten
dus en geen melk voor de kinderen, maar
3 pakjes taptemelkpoeder. Eind janua
ri begon de ruil van textiel voor brood,
want toen werd het broodrantsoen maar
liefst tot op de helft verlaagd, kregen we
500 gram per persoon, dus 4% brood in
de 14 dagen.
Op dat kleine kaartje, dat u dezer da-
gen in uw handen kreeg, stond nog ver-
melk 1800 gram per week.... maar dat
was ook in september. Als ik zeg. dat ik
werkelijk honger geleden heb, dan zou
dit een leugen zijn. Ik was in die honger
winter alleen met twee kinderen van 3
en lVz jaar. Ik was nooit een grote eter
geweest, dus ik redde me wel, maar
voor de kinderen was het vreselijk, want
vooral de jongste lustte wel wat en de
rantsoenen waren zo klein. Ruilen en
nogeens ruilen, alles wat waarde had,
in papkost omgezet, een box bracht
2 kilo tarwe op. 2 pakken havermout en
7 ons bloem. En dan die vreselijke ko-
lennood....
Rogge-, gerste- en tarwe-afval 45
de 2 kilo, de kinderen aten het wel zon
der suiker. Maar op 16 februari ston
den we allemaal in de rij, om die bonnen
in te leveren voor het Zweedse Rode
Kruis, dat de moed er weer even in
hield. De ruilhandel ging door, 50.
voor een pakje boter. Je vergat al die
narigheid op 28 februari, want toen
kreeg ik 2 zalige witte broden van het
Zweedse Rode Kruis, 1 pond boter en
1 pond grutten. Hoe of dat brood toen
smaakte, weet u het nog moeders? Al
leen die angst om hem, die ergens in
Duitsland zat, kon je er niet door verge
ten en dat was wel het allerergste in die
dagen.
Met Pasen gregen we via het Rode
Kruis weer wit brood, 1 pond boter en
grutjes. De kinderen melHpoeder en eie
ren. Het werd steeds moeilijker, wat op
de kop te tikken, al genoten we op 1 en
2 april 1945 van die witte boterham met
boter...
„Zwart" brood was duur, 28.— en la
ter 32.per stukr maar het was nog
moeilijk te krijgen ook. Een krankzin
nige tijk, als je er nu aan terugdenkt en
dat doe je, als je die bonkaart ziet over
de periode, waarin „Dolle dinsdag" viel
t w. van 3 tot 30 september 1944. We mis
ten de aardappelen, maar toch wel het
allermeest het brood. En we namen ons
voor, na al die donkere dagen, want eens
zou immers de zon weer schijnen, het
brood dan meer te waarderen, aan die
dagen toen terug te denken.
En hébben we dat werkelijk gedaan?
O, ja, in de eerste maanden zeker, maar
toen alles weer volop te koop was, och,
toen waren we 't weer vergeten. Kijkt u
elke dag maar eens in de schillenman-
den, namen we ons toen niet voor, dat
dat niet meer zou gebeuren?
Het is ondenkbaar, dat er ergens op
de wereld nog mensen zijn, die honger
hebben. Het lijkt zo onwezenlijk in deze
tijd, maar we zagen het via flitsen op de
t.v. En daarom is het goed, dat die klei
ne bonkaart ons nog even aan de ellen
de van toen herinnert en ons hart wijd
opent voor diegenen, die reikhalzend
naar hulp uitzien, zoals wij 15 jaar ge
leden deden. Koopt u allen dus die bon
kaart, die uw bakker u aanbiedt.
MIEKE.
indrukwekkende tentoonstelling die in 't
Schiedamse Gemeentemuseum is inge
richt ter herinnering aan de jaren 1940
1945. Omdat er in Rotterdam in deze da
gen niet een dergelijke expositie is te vin
den Museum Boymans-van Beunin-
gen brengt alleen een schilderijenexposi
tie met oorlogswerk van Henk Chabot,
willen wij deze gaarne in de aandacht
aanbevelen.
Toen wij er gisterenmiddag kwamen
was het er vol jongelui die aandachtig al
le uitgestalde documenten, affiches, fo
to's, illegale bladen, de N.S.B.-uniform,
de afdeling, gewijd aan de concentratie
kampen, de immense oorlogskaarten
en aanplakbiljetten van de Duitsers en
de N.S.B.-heersers, stonden te bestude
ren, Met stille interesse ook zagen zij een
merkwaardige documentaire, in 1945 op
genomen door de Canadese militaire
filmdienst. Hierin kwamen zeldzame beel
den voor van de bevrijdingsgevechten in
het oosten van het land, de besprekingen
over de voedseldroppings en van de ca
pitulatieondertekening in Hotel de We
reld in Wageningen. De directeur van
het museum. Pierre Jansen, heeft zelf ook
nog voor een uitgebreid klankbeeld ge
zorgd, omlijst met dia's van de eigenlijke
oorlogsgeschiedenis die enkele malen
per dag ten gehore wordt gebracht.
De expositie zelf roept bijna tastbaar de
sfeer weer op van de ellendige oorlogsja
ren. De N.S.B.-geschriften, een curieuse
instructie voor de W.A.-mannen hoe ze
moesten marcheren, voor de Jeugd
storm hoe te handelen hij evacuatie, de
verheerlijking van leider Mussert en en
kele van zijn grote consorten, nemen hier
bij wel een zeer belangrijke plaats in. Er
is een speciale stand gewijd aan de voed
selvoorziening in oorlogstijd, de verduis
tering. het verzet, de oorlogshandelingen,
de illegale pers en de bladen die door de
geallieerde vliegtuigen als boden uit een
andere wereld werden uitgeworpen.
Tekenend is een groot aanplakbiljet
dat na de bevrijding verscheen waarin
door de N.S. werd verzocht alle wegge
nomen onderdelen van de Spoorwegen
in te leveren.
Een van de fraaiste documenten is een
in 1941 vervaardigde, gestencilde verta
ling van. de beroemde preek die mgr. von
Galen op 13 juli 1941 in Munster heeft ge
houden waarin hij de plunderingen van
de Jezuïetenkloosters aldaar ten scherp
ste hekelde. Ook de reeks foto's genomen
van de gevangenneming van Joden, zijn
diep ontroerend. Het is beslist de moei
te waard er een reisje naar Schiedam aan
te wagen. Het museum, gelegen in de
Hoogstraat, is elke dag geopend van 10
uur tot 5 uur, op zon- en feestdagen van
12—17 uur. De expositie duurt tot en met
29 mei. j
ruimd. Verwacht mag worden, dat bin
nen afzienbare tijd hier een geheel nieuwe
straat zal ontstaan.
Kijkende vanaf de brug in de richting
van de Damlaan en de Kethelbrug ziet
men een nieuw aangelegd gedeelte
Noordvestsingel en een in aanleg zijnde
nieuwe oeververdediging.
Aan de andere zijde van de Spoeling-
brug is de Noordvestsingel niet in be
heer bij de Gemeente doch eigendom van
en in onderhoud bij particulieren. Hier
ziet men nog de oude toestand.
Op deze plaats moge er tenslotte nog
de aandacht op gevestigd worden, dat
door allerlei maatregelen de kwaliteit
van het water van de Noordvestgracht
de laatste tijd belangrijk verbeterd is.
Het is thans niet meer het stinkende
water van enkele jaren geleden, doch is
bezig ecn gracht te worden, die waard
is behouden te blijven als een herinne
ring aan de grachten, die vroeger om de
gehele stad hebben gelegen.
Aan het noordelijk einde van de Hogen,
banweg inspecteerden de raadsleden on
der de nieuwe spoorbaan de tunnel voor
voetgangers en wielrijders, welke ver
binding zal geven naar de Parallelweg
en het industrieterrein ten noorden daar
van. Door moeilijkheden met een door
dc- spoorwegen naast de tunnel gemaakt
riool kon de tunnel nog niet in gebruik
worden genomen.
Deze moeilijkheden zijn thans echter
opgelost, zodat dezer dagen een begin zal
worden gemaakt met de aanleg van de
naar de tunnel leidende paden.
Op deze plaats kan men zich een goe
de voorstelling maken hoe de nieuwe
verbindingsweg van de Beukelsweg in
Rotterdam naar het Stationsplein Schie
dam zal komen te lopen.
De Rjkswaterstaat, aldus vernamen
de raadsleden voorts, is begonnen met
de aanleg van een verbindingsweg tus
sen het viaduct 's-Gravenlandseweg on
der de spoorlijnen en de Nieuwpoortweg.
Deze verbindingsweg zal later een onder
deel vormen van de route Broersvest -
Proveniersbrug - Nieuwland - 's-Gra-
venlandseweg.
Hoewel de verbinding nog zeer provi
sorisch is, was het toch wel interessant
een bezoek te brengen aan het viaduct
's-Gravenlandseweg, dat reeds enige tijd
gereed is, doch voor het wegverkeer nog
niet in gebruik kon worden gesteld en
dat dan ook door nog maar weinig Schie
dammers is betreden. Het viaduct heeft
een doorrijhoogte van 4.20 m en 4 ope
ningen van de volgende afmetingen.
Voor 't wegverkeer 2 openingen van 9.50
m en voor voetgangers en fietsers 2 ope
ningen van elk ca. 6.50 m. Aan de ande
re zijde van het viaduct krijgt men een
overzicht over het nog maar betrekke
lijk kleine deel van Nieuwland, dat nog
bebouwd moet worden. Hier moeten nog
belangrijke verkeersverbindingen, tot
stand worden gebracht. Aan de overzij
de ziet men de Broersvest liggen, zodat
men zich een idee kan vormen hoe de
doortrekking hiervan zal verlopen.
Ook ziet men hoe de Burg. van Haa-
renlaan steeds verder gereed komt en al
flink vordert in de richting van het Sta
tionsplein. dat men hier ook kan zien
liggen.
Het Hgt in de bedoeling, dat nog in de
loop van dit jaar 't viaduct 's-Graven
landseweg in gebruik genomen zal wor
den en een rechtstreekse verbinding tot
stand zal komen tussen de Burg, van
Haareniaan en de Nieuwpoortweg.
Na ruim een jaar volgt dan de ver
binding met' de Broersvest en nog weer
later die met het Stationsplein en ver
der naar de Beukelsweg in Rotterdam.
In de cyclus „Onvergetelijke films"
draait donderdag 12 mei a.s. een bij
zondere film en wel de Rank produktie
„Reach for sky" met als Nederlandse
titel „De Hemelbestormer"; het ver
haal yan de legendarische oorlogsvlie
ger zonder benen, Douglas Bader, Nu
in deze dagen de jeugd wordt bijge
bracht wat vijftien jaar geleden oorlogs
helden voor onze bevrijding deden, is het
wel bijzonder actueel kennis te nemen
van het ware^ verhaal van een piloot
die reeds bij zijn leven een legende werd
De film kreeg het predikaat cultureel
en is geschikt voor personen vanaf
veertien jaar.
De voorstelling welke a.s. donderdag
avond in het Monopole theater voor de
gezamenlijke Jeugdsociëteiten wordt ge
geven met de film „Orfeu Negro" is ge
heel uitverkocht. Teneinde ook de jon
geren buiten dit sociëteitsverband in de
gelegenheid te stellen dit filmwerk te
zien, wordt dit ook in de matinee-voor
stelling van 2 uur vertoond. Ook des
avonds 9.15 uur wordt een voorstelling
gegeven. K.F.C. 18 jaar.
