maakte in 1945
een eind aan de
twijfel
Atoombom op
beswaren van
Hirosj
ïma ondanks de
geleerden
generaals en
s
urgse priester aan
de dood ontsnapt
Incident niet de
U-2 in de
Veiligheidsraad
De arrestatie
van Eichmann
D
Grote overwinningen voor
Kasavoeboe en Loemoemba
Iéék
■«life
r- fel
Stalin glimlachte slechts toen
hij van de bom hoorde
|l terroristenaanval in Kameroen
ter Fr. Hoogers CssP verborg zich
en zij
^let schotwonden in handen
"fe o
Russisch blad valt
Joegoslavië aan
Peking blijft een
groot gevaar
Bij verkiezingen in de Congo
Montgomery reist
door China
Koning Moham
med tevens
premier
«nfe"' Generaal Dwight D.
de y °VVer haatte het idee dat
lapcl Staten het eerste
fefebgle
lieke Illustratie
Eisenhower morgen
voor
adio
en t.v.
Z.O.A.V.O.-rapport
DINSDAG 24 MEI 1960
24 mel (U'RL)'
Al^eriw Gen artikel in het
beslootaanse weekblad „Look"
bian in President Harry S. Tru-
Rirosi- c'e atoombom op
2e$ rrffefe doen werpen hoewel
'eerder)lta^e 'e^ers en ve*e §e"
tien a 8r bezwaren tegen had-
^esti-ij ^^aal William D. Leahy,
s Trumans stafchef, „ver-
Vv ^ehet de atoombom te
estijds
y$ch
''ik °Uc'en zijn, dat een derge-
iietirv !PGn gebruikte. Generaal
kiefe Arnold zei dat de bom
Mhrii Was om de oorlog te
SW„ °mhat Japan reeds ver-
sen Was.
ioSfelmfcNacht Lewis L. Strauss, de
nAloy pi, ister v"an oorlog, John J.
fepA kaïoh ?e onderminister van ma-
ee(,r aan T A- Bard, gaven er de voor-
5],' «ans aPan een waarschuwing en
Stra 1ens J® Seven zich over te geven
i'ks Ss stpM atoornbom te gebruiken.
V .^'chtKi- exJ'00r de b°m °P een se-
fea e he™ Nikko te laten ontploffen
'6 hehKners van dat Sebied de
steler gegeven te evacueren.
i1 de tLvoor Japan twee tot drie
°t b e Jar, te Seven, omdat hij dacht
<V'VrePanse regering naar ;,de een
te ^élegenheid zocht'
seven
L<6V.
Si
-
ien.
V Van
Poging tot ontvoering
van Soekarno
Zeven verdachten staan
in Djakarta terecht
Zes doden door koude
in Oostenrijks Tirol
BORIS PASTERNAK
IETS BETER
Groter strand
Goud teilen
Tentoonstelling „Heelal en Aarde" op de Floriade -
Kosmoscoop vol geheimzinnige ruimte-beelden
Verademing aan het slot: de doorsnee-mens
Nieuwe veerboot
Pluk in Zuid-Beveland
Truman
HARRY TRUMAN
om zich
^iy"Proje,?t,eur(len dip, aan het atoom-
r pr ',adden gewerkt legden de
'iet an oorlog twee maanden
u Verkia". ardement van Hirosjima
ste„ Vo»? voor waarin zij zeiden
1 0\ er e,I'Sde Staten de publieke
de gehele wereld zouden
verliezen indien zij de eerste zouden
zijn, die „dit nieuwe middel van al
gemene vernietiging op de mensheid
zouden loslaten".
Deze geschiedenis over de twijfel die
heerste in de geesten der Amerikaanse
militaire leiders wordt voor de eerste
maal verhaald. Het desbetreffende arti
kel in „Look" is een uittreksel uit een
nieuw boek „No high ground" van
twee Amerikaanse journalisten, Flet
cher Knebel en Charles W. Baily, dat
op 6 juni door de uitgeverij Harper
and Brothers zal worden uitgegeven.
Truman kreeg van zijn commissie
van advies te horen dat de enige ma
nier om snel een einde aan de oor
log te maken en Amerikaanse le
vens te sparen was de bom op Ja
pan te werpen, zo snel mogelijk en
zonder specifieke waarschuwing. Tru
man hoorde voor het eerst van het
geheim van het atoombomproject
23 mpi (KNP) Bij een
aa terroristen op het dorp
r, ,n Kameroen is pater Fr.
!?C'-r1ona uit Horst (Limburg) ter-
iH °nd a-a" de dood ontsnapt. Met
'"k V" in handen en zij kon hij
;V)fiste,rrerpn tot de aanval van de
('e 5 over was. De onderwijzer
V,..en "fPssehool werd neergeseho-
V' v,.-,' l0()fd. Ook de catechist
t dn 00r®®* Kjj de verdediging
hVan jfP vonden nog twee de dood.
VSofiFS. was de broer van het
"*1 'ding, die bij een eerdere
v erd vermoord.
een dorp van vijfduizend
Sp bij aaH do grens van Mbam
HÏ K - ÖV«*S.M.
?CkenoeWoners van het dorp zjjn uit-
N, n0aar Bamileke. Sedert het
.V is ii_ar zelfstandigheid in Kame-
het Bamileke-gebied. De
W' Va» l
het n*et is of dit
\«i>P0Utif J-^&eschreven moet worden
fe K°edef-L .00rza^en °f stam vetes.
*s het een vermenging
'tv P]aat 'a' °P Makenene, welke 2
a vor|d, was reeds een week
bp ?°r de terroristen aangekon-
bevolking besloot haar'eigen
te organiseren. Elke nacht
200 tot 300 man de wacht
V«f hetn 200
s„_°rp, gewapend met jachtge-
l» gcïvapcuu iiici jaciugc-
-W 0ren en pijl en boog. Maar
mei stelde pater Hoogers,
J't °6(};„7,Vond de wakers opzocht en
®i" n0 e' tot zijn ontsteltenis vast,
ïJet j rnaar tien wakers over wa-
t)e rP was bijna uitgestorven.
sck t ,?rPsbewoners wisten, dat die
fy, 'k aanval znn vpsnhiedpn Dp
_.v aanval zou geschieden. De
C*1, Ma as bun in de benen gesla-
en z'3 waren stil weggetrok-
badden niemand gewaar-
l<j„. °ok pater Hoogers niet,
blek^rs d° gendarmerie van Ndi-
r\K 1 had kunnen roepen.
■bi vaj bur begon onverwacht de
irM L. -Pater Hoogers bevond zich
te hyt de ingang van het dorp,
üJ ï-Jii eerste geweervuur losbarst-
ttft eï 2°cht onmiddellijk dekking
tii dem611 boom. Een volgend salvo
uDt] Jh desondanks aan zijn handen
ZÜ- Toch slaagde hij erin te
f>gi Jui?0rh°ud met de vermaarde dr.
V6eën n: de grote kenner van de
k'ijAssg m zijn geriefelijke woning
jok Uit r werkt verhelderend; men
i& ïijk het interview dat J. W.
^et hem had een goede kijk
v eU e av°ntuurliji.e geleerde, wiens
'it So t- n ^ostbaar bezit zijn.
sls >PQ^lkh°ven heeft bij een goede
t Sqv age de menselijke geschiede.
AJh v ®ven van de Tegelense Passie-
,'j jj l grootste aller drama's. Inte-
tk t'8eliii®rbij het foto-materiaal,waar-
x i,-Jhingen ziin eemaakt tussen de
ogen zijn gemaakt tussen de
vroeger en nu.
fef°8e Ptage over de Berbers van
.%Ar,j Atlas, met enkele goede
AY%ltos, een verhaal over het no-
Jt'levp®?1 tn Japan, en tenslotte nog
„h - bi de serie verhalen over
l°tie},.0-P Sicilië maken tezamen de
Illustratie van deze week tot
tijdschrift.
De overvallers staken meer dan twin
tig hutten in brand. Een groepje trok
recht op de missie af. De leider schoot
met zijn geweer, een kaliber, die men
gebruikt bij de olifantenjacht, in het
bed, waar naar hij dacht de mis
sionaris sliep. Toen de terroristen za
gen, dat ze niet de priester maar een
onderwijzer hadden getroffen, onthoof
den ze hem ter plaatse. Van de
twee andere missie-helpers slaagde er
slechts een in te ontkomen. De cate
chist Ndjabang werd getroffen in zijn
longen en stierf korte tijd later.
De gendarmerie van Ndikinimeki
werd laat in de nacht door een der
dorpsbewoners gewaarschuwd. Toen de
gendarmen aankwamen waren de
aanvallers al verdwenen.
LONDEN, 24 mei (DPI) „Kom-
munist", het orgaan van het centraal
comité van de communistische partij
van de fovjet-Unie, heeft een bijzon
der felle aanval gedaan op de binnen-
en buitenlandse politiek van Joegosla
vië. De Joegoslavische regering zou
het imperialisme steunen in zijn strijd
tegen het socialistische kamp en haai
eigen streven naar socialisme in gevaar
brengen door vast te houden aan een
„revisionistische" politiek, aldus staat
onder meer in een artikel van de hand
van Boris N. Ponomarev, lid van het
centraal comité, Fedor V. Konstantinov,
plaatsvervangend lid en Petrov Y. An-
tropov, minister van geologie.
Ondanks het feit dat Joegoslavië be
weert neutraal te zijn in de geschillen
tussen oost en west maakt het land
deel uit van het Balkan-pact, d.w.z.
is het verbonden met Griekenland en
Turkije. In sommige kwesties steunt
Joegoslavië, „direct of indirect", de
westerse mogendheden. In dit verband
worden o.m. de opstand in Hongarije en
de spionageviuchten boven de Sovjet-
Unie genoemd.
In de strijd tussen socialisme en ka
pitalisme, tussen „de vreedzame ge
meenschap van socialistische staten"
en „de imperialistische agressors" kan
een land dat zich socialistisch noemt
niet neutraal blijven zonder zichzelf en
de gehele socialistische beweging af
breuk te doen, aldus „Kommunist".
Radio Moskou heeft grote delen; van
het artikel voorgelezen.
WASHINGTON, 24 mei (Reuter)
President Eisenhower van de Verenigde
Staten zal morgen een half uur voor
radio en televisie spreken over de mis
lukte topconferentie in Parijs. Hij zal
het Amerikaanse volk verslag uitbren
gen van de gebenrtenissen in Parijs en
een uiteenzetting geven van het streven
van de vrije wereld in de tdekomst.
De commissie voor buitenlandse zaken
van de Amerikaanse Senaat zal vrijdag
minister Herter horen tijdens een onder
zoek naar het incident met de U-2 en
het mislukken van de Parijse topconfe
rentie, aldus heeft de voorzitter van de
commissie, William Fulbright. bekend
gemaakt.
een uur nadat hij president was ge
worden als gevolg van het overlijden
van president Franklin D. Roosevelt
op 12 april 1945.
Volgens het artikel leek het in juni
1945 erop of het onnodig zou zijn de
atoombom te gebruiken. Twee Japanse
bankiers, Kojiro Kitamoera en Toesyos-
ji Yosjimöera, lieten zich destijds door
middel van Per Jacobsson in Zwitser
land informeren over eventuele capitu
latievoorwaarden.
De bankiers stelden voor dat de eis
der geallieerden van „onvoorwaardelij
ke overgave" wat zou worden ver
zacht. Zij verzochten dat de keizer niet
zou worden afgezet. Per Jacobsson
bracht de boodschap over aan Allen
W. Dulles, het hoofd van de Amerikaan
se inlichtingendienst in Europa. Dul
les antwoordde dat de Amerikaanse re
gering zich niet zomaar kon binden,
hoewel er ongetwijfeld rekening zou
worden gehouden met het verzoek be
treffende de Japanse keizer. De Japan
se regering ging niet verder met deze
vredespogingen.
Toen Truman Josef Stalin in Pots
dam over de atoombom vertelde glim
lachte deze slechts en zei dat hij hoop
te, dat er een goed gebruik van zou
worden gemaakt. „Hjj stelde geen en
kele vraag," vertelde Truman later.
Generaal Carl Spaatz kreeg monde
ling de opdracht de leiding van de
eerste atoombommissie op zich te ne
men. De opdracht werd gegeven door
generaal Thomas T. Handy, de waar
nemende legerstafchef. „Luister,
Tom," zei generaal Spaatz tot generaal
Handy, „als ik ÏOO.OCO mensen moet
gaan doden, doe ik dat niet op monde
ling bevel. Ik wil een stuk papier."
Handy stemde tenslotte in met dit ver
zoek met de woorden: „Wanneer een
kerel denkt dat hij een heel stuk van
Japan kan opblazen, behoort hij een
stuk papier te hebben."
Spaatz vloog naar de Philippijnen om
generaal Douglas MacArthur op de
hoogte te hrengen van zyn bijzondere
missie, vijf dagen voordat Hirosjima
werd vernietigd. MacArthur zei: „Dit
zal al onze ideeën over oorlogvoering
volkomen wijzigen."
WASHINGTON, 24 mei (Reuter)
De Zuidoost-Aziatische Verdragsorgani
satie, de Z.O.A.V.O., heeft gisteren in
haar jaarrapport verklaard, dat de ex
pansiedreiging van de zijde der Chinese
communisten een voortdurend gevaar
blijft. Voorts wordt gezegd, dat de rege
ring te Peking haar „oorlogszuchtige en
agressieve rol" blijft spelen. Het hoogte
punt in deze actie vormde vorig jaar
„de meedogenloze onderdrukking van
de opstand in Tibet". Sindsdien waren
er tekenen die er op wezen, dat landen
in zuidoost-Azië als gevolg hiervan
voorzichtiger worden in hun houding
ten opzichte van communistische landen.
Het rapport is opgesteld door de Thai-
landse secretaris-generaal van de
Z.O.A.V.O., Pote Sarasin. De militaire
raadgevers van de acht aangesloten
landen de V.S., Engeland, Frankrijk,
Australië, Nieuw-Zeeland, Pakistan, de
Philippijnen en Thailand komen
morgen te Washington bijeen voor een
conferentie van drie dagen. De minis
ters van buitenlandse zaken houden van
31 mei tot 3 juni hun jaarlijkse bijeen
komst in dezelfde stad.
Volgens het jaarrapport is het econo
mische offensief van Peking in zuid-
oost-Azië mislukt, grotendeels tenge
volge van „binnenlandse economische
moeilijkheden", maar ook als gevolg van
de voorzichtige houding die vele landen
in het gebied innemen. „Desalniettemin
blijft de waarschijnlijkheid, dat Peking
zijn pogingen om de stabiliteit en onaf
hankelijkheid van vrije landen door
middel van economische wapens te on
dermijnen zal voortzetten, een zeer
groot gevaar vormen", aldus het rapport
van de Z.O.A.V.O.
DJAKARTA, 24 mei (U.P.I) Al
hier is gisteren een proces begonnen
tegen zeven personen die beschuldigd
worden van een samenzwering om pre
sident Soekarno en andere hoge func
tionarissen te ontvoeren. Zij worden er
ook van verdacht de hand te hebben
gehad in de beschieting van de palei
zen van de president in Djakarta en
Bogor in maart jl. door een Mig-straal
jager van de Indonesische lucht
macht.
Volgens de openbare aanklager zijn
de zeven belaagden leen van de
„Mangoeni" organisatie, die er naar
streefde de regering „met geweld om
ver te werpen". De openbare aankla
ger, Azwar Karin, zei dat de beklaagden
van plan zijn geweest Soekarno. de
legerstafchef generaal Abdul Haris
Nasution, premier Djuanda, de chef
van de luchtmachtstaf luchtmaarschalk
Suriadarma en het hoofd van de leger-
inlichtingendienst kolonel Sukendro te
ontvoeren.
INNSBRUCK, 24 mei (A.F.P.) Zes
Duitse Alpinisten zijn zondagnacht om
het leven gekomen in een sneeuwstorm
in Oostenrijks Tirol. Op de zuidelijke
helling van de Gimpel, aan de Oosten
rijks-Beierse grens, zijn gisteren de
stoffelijke overschotten aangetroffen
van vier Duitsers, die door het slechte
weer zijn overvallen en van koude en
uitputting om het leven zijn gekomen.
Ten noorden van Kitzbühel zijn op
2344 meter hoogte in het massief van
de „Wilder Kaiser" nog twee Duitsers
omgekomen. Deze laatsten werden ge
vonden op slechts vijftig meter van
een schuilhut, die zij kennelijk niet
meer hadden kunnen bereiken. Alle zes
slachtoffers waren onvoldoende ge
oefend en uitgerust.
MOSKOU, 23 mei (UPI) Boris
Pastrnak maakt het iets beter, zo
wordt van de zijde van zijn familiele
den vernomen.
Volgens hen is de kans dat de au-'
teur. die twee weken geleden een hart
aanval, had gekregen, in leven zal blij
ven, thans groter.
(Vervolg van pagina 1)
Maar Eisenhower sprak zich opnieuw
uit voor „de sabotage-activiteit, die no
dig zou zijn voor de Verenigde Staten
en waarbij de soevereiniteit van ande
re staten wordt geschonden". De Ver
enigde Staten hadden gepoogd een
nieuw soort internationaal recht, of
juister gezegd internationale rechte
loosheid, in het leven te roepen. Gro-
myko beschreef het Amerikaanse plan
voor internationale luchtinspëctie als
een poging om inlichtingen voor het
Pentagon te verzamelen.
Na zijn verklaring diende Gromyko
een resolutie in Waarin de Veiligheids
raad wordt verzocht de spionageviuch
ten van Amerikaanse vliegtuigen bo
ven andere landen te veroordelen en de
V.S. te verzoeken onmiddellijk een eind
te maken aan dergelijke vluchten en
herhaling ervan te voorkomen. De Vei
ligheidsraad zou ook moeten verkla
ren, dat dergelijke daden een bedrei
ging van de wereldvrede vormen.
De Amerikaan Cabot Lodge ontkende
dat de Verenigde Staten agressie heb
ben gepleegd tegen de Sovjet-Unie of
enig ander land, noch met hun lucht
macht noch op enige andere manier.
Dat de Sovj.et-Unie stond op geheim
houding was toe te schrijven aan het
verlangen om de mogelijkheden te be
houden voor een onverhoedse aanval.
In tegenstelling met wat de Sovjet-Unie
beweert aldus de Amerikaanse afge
vaardigde, heeft de Amerikaanse rege
ring niet gedreigd met nieuwe spiona
geviuchten boven de Sovjet-Unie. Pre
sident Eisenhower heeft officieel ver
klaard, dat deze vluchten zijn stopge
zet en niet hervat zullen worden. De
Verenigde Staten zjjn bereid tot onder-
handelingen over een overeenkomst
met de Sovjet-Unie en andere landen
voor internationale luchtinspectie. De-
ze overeenkomst, die voor onbepaalde
tijd geldig zou zijn, zou maatregelen
van wettige verdediging, zoals lucht-
verkenmngen, overbodig maken.
De Sovjet-Unie had de Amerikaanse
spionageviuchten „agressie" genoemd
omdat het in haar kraam te pas kwam.
Premier Khroesjtsjev had verklaard op
de hoogte te zijn van vroegere vluch
ten. Hij had hef echter niet dienstig
geacht er ruchtbaarheid aan te geven
vlak voor de topconferentie. Lodge las
een lijst voor van Russische agenten
die in de Verenigde Staten waren ont
maskerd en verklaarde, dat enkele van
hen gearresteerd Waren op hetzelfde
ogenblik, dat premier Khroesjtsjev in
september 1959 voor de Verenigde Na
ties over vrede sprak.
De vrjje wereld zou niet kunnen toe
staan, dat de Sovjet-Unie verontwaar
digd deed over een op zichzelf staand
incident waarbij een niet-offensief toe
stel betrokken was, terwijl zij over de
gehele vrije wereld een uitgebreid spio-
nagenet en agenten voor ondermijnen
de activiteit onderhield aldus de Ame
rikaanse gedelegeerde.Lodge zei, dat;
de Verenigde Staten hun streven naar
gecontroleerde ontwapening, het staken
van kernwapenproeven en het vreed
zame gebruik van de ruimte zullen
voortzetten. Zij zijn bereid met de le
den van de Veiligheidsraad samen te
werken om het oorlogsgevaar uit te
schakelen.
Nadat Lodge had gesproken, werd
de zitting verdaagd tot vanavond. Op 1
de sprekerslijst voor vandaag staan
reeds afgevaardigden van Engeland,
Frankrijk en Argentinië.
Vervolg van pagina 1)
eiland Madagascar. Aan Eichmann viel
de taak toe de Joden in het door de
nazi's beheerste deel van Europa sa
men te drijven en te beroven.
In e.en rapport, dat een van zijn meer
deren later heeft opgemaakt om hem 1
in aanmerking te brengen voor promo
tie, wordt gezegd, dat Adolf Eichmann
„met de gewenste hardheid" is opge-
treden en dat hij alleen in Oostenrijk
voor een bedrag van 2.041.828.00 R.M. 1
aan geld en goederen in de wacht heeft
gesleept.
De fictie van het Madagascar-plan
is tot eind juli 1941 volgehouden. Toen
bepaalde Hitier, dat er naar andere op-
lossingen moest worden omgezien. In
het zg. Ulmer Prozess is gebleken, dat
de eerste executies van Joden in de
tweede helft van 1941 in Rusland zijn
uitgevoerd. Aanvankelijk werd h.et
voorgesteld, alsof de slachtoffers we
gens sabotage of spionage werden te
rechtgesteld. In de instructies aan de
SS-commandanten stond toen al, dat
zij voor „eine kleine Unterschiebung"
niet behoefden terug te deinzen. Maar
langzamerhand namen de executies
een dusdanige omvang aan, dat het be
staan van een desbetreffend Führerbe-
fehl in SS en SD een publiek geheim
werd.
Het ombrengen van Joden door
middel van de kogel was niet alleen
betrekkelijk duur en tijdrovend, het
was ook een methode, die de Reichs-
führer SS Heinrich Himmler per
soonlijk tegenstond. Von dem Bach-
Zelewski heeft verteld, dat Himmler
tijdens een massaexecutie in Nikola-
jev flauw viel. De conclusie, die de
nazi's trokken, was, dat er voortaan
gas moest worden gebruikt.
Himmler ontbood een zekere Ru-
dolf Höss bij zich en stelde hem op de
hoogte van de nieuwe plannen.' De dé
tails zou hij vernemen van Sturmbahn-
führer Adolf Eichmann. Samen hebben
Höss en Eichmann het gebied uitge
zocht. waar het nieuwe Vernichtungs-
lager" zou wórden gebouwd, dat de ge
schiedenis is ingegaan onder de naam
„Auschwitz". Höss beheerde het
kamp en Eichmann zou de Joden le
veren, bij wagons tegelijk.
ie „Westhoek", het westelijk deel
van Schouwen komt steeds meer
in trr" als strand. F' erlijk voor
de Bezoekers als hatelijke herinnering
èn als obstakels zijn de daar nog aan
wezige bunkers. Maar deze gaan nu
toch verdwijnen. De dijkgraaf, de heer
A. M. Geluk heeft in een waterschaps
vergadering in Schouwen Duiveland
medegedeeld, dat in de herfst zal wor
den begonnen met de opruiming.
n de haven van Rotterdam meerde
gisteren voor het laatst het s.s.
„Boskoop" van de K.N.S.M. en
daarmee werden dan twee loopbanen
besloten. Het schip gaat na drieëndertig
jaar varen naar de sloper: kapitein
Leendert Schaarman uit Amsterdam
gaat na 40 jaar sturen met pensioen.
Voor deze twee bekenden van de ocea
nen vormde deze laatste reis een sluit
stuk van een veelbewogen periode: aan
de ietwat verveloze „Boskoop" is dat te
zien, aan de montere en opgewekte
kapitein niet. Als tijdens al zijn reizen
Zonnen, raketten, radiografisch
bestuurde scheepjes en auto's,
rhesüsapen, kunstmanen en een
stratosfeerballon, ziehier een greep
uit de bonte verzameling attributen
met behulp waarmee in het Ahoy-ge-
bouw op de Floriade te Rotterdam de
tentoonstelling „Heelal en Aarde" is
ingericht. Met bloemen heeft het al
lemaal weinig meer te maken; het is
echter de bedoeling geweest een weid
se instructie te geven, gebaseerd op
het thema „van kiem tot kracht" en
te wijzen op de samenhang tussen le
ven (en dus ook plantengroei) en de
krachten van de natuur. Vandaar de
speelgoedtreintjes, die rijden op een
automatisch beveiligd parcours, de
imposante diorama's van woestijnen
en poolgebieden, de kosmoscoop en
liet planetarium, de kernenergie-hal
en het model van de katalytische
kraakinstallatie voor olie.
De kosmoscoop is een hall-duistere
hal vol geheimzinnige ruimte-beelden.
Op grote vlakken verschijnen dia's en
een reusachtig gipsen beeld, dat door
Karei Appel werd gemaakt en in fel
le kleuren werd beschilderd, staat in
een hoek licht uit te stralen. De schil
der gebruikte fluorescerende verf en in
de schijn van blauwe lampen sprin
gen de kleuren de ruimte in. Voeg
daarbij de elektronische muziek en de
voorstelling is compleet. Elders cir
kelt een rasechte spoetnik om een
kunstplaneet en dat is nog lang niet
alles: het projectiel zendt radio-signa
len uit, die door een ingenieuze ma
chine in type-letters worden omgezet.
De bezoeker duikt van de ene duis
tere hal in de andere, haalt even
adem als hij in een daglicht hal oude
automobielen en een prae-historische
locomotief herkent, streelt sentimen
teel een oude fiets en stort zich dan
weer in het half-donker temidden van
een peloton opengewerkte raketkop
pen en gluurt bevreesd door de ruit
jes van een stratosleer-ballon, waar
achter een mannetje in ruimtepak zit,
met een seniel lachje op het zuurstof
masker. De expositie is in hoge mate
instructief: niettemin is het een ver
ademing aan het slot van het par
cours iets heel gewoons te kunnen
vinden, de doorsnee-mens, in tal van
houdingen betrapt door 250 fotogra
fen. Het is de 503 foto's omvattende
expositie „The Family of Man", sa
mengesteld door Edward Steichen,
die voor deze serie een keuze maak
te uit twee miljoen foto's. Vandaag
wordt de tentoonstelling „Heelal en
Aarde", waarop de wetenschap de
bloemetjes buiten zet, officieel ge
opend. En gaat de rust op dit deel
van de bloemententoonstelling Floria
de oflicieus naar de Maan.
uiiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMMiiiiiiinn<
streepte hij ook op deze laatste tocht op
de kalender met blauwe kruisjes de
data aan, niet omdat hij een hekel heeft
aan varen, maar omdat hij graag in
één oogopslag wil zien hoe lang het nog
duurt, voordat hij bij Doortje is, zijn
vrolijke, uit Antwerpen afkomstige
vrouw, met wie hij nu in hun huis aan
de van Tuyl van Serooskerkenweg in
Amsterdam-Zuid van zijn rust zal gaan
genieten. „Hoewel", zegt hij, „ik hoop
toch af en toe nog eens een kustreisje
te kunnen gaan maken.
Tijdens de oorlog voer kapitein
Schaarman in convooi rond Engeland
en achter het Italiaanse front. In 1944
bevond hij zich aan boord van de
„Euterpe", dat deelnam aan de invasie
in Normandië. Maar een van zijn op
windendste belevenissen dateert toch
uit de meidagen van 1940, toen hij als
eerste stuurman op het s.s. „Titus"
overstak naar Engeland met aan boord
zeshonderd kisten goud - elke kist
woog zestig kilo - en zeshonderd zak
ken gouden munten. Het was het goud
van de Nederlandsche Bank, dat in al
lerijl op 10 mei naar Engeland moest
worden gebracht. Gewone vrachtwa
gens. met als bewaking één soldaat,
brachten de lading naar het schip,
waar het goud tussen twee dekken
werd opgeborgen.
Stuurman Schaarman kwam juist
terug van een reis en werd aangewezen
om de plaats van een N.S.B.-er in te
nemen.
„Ik wil met de kinderen met je mee",
zei zijn vrouw, maar Leendert Schaar
man durfde het niet aan. „Als we dan de
lucht in gaan, blijft er niemand meer
over", riep hij en vertrok, vrouw en
kinderen in Amsterdam achterlatend.
De „Titus" overleefde de reis door de
mijnenvelden en kwam heelhuids in
Engeland aan. Het meest nerveuze
ogenblik van de reis? „Toen we het
goud gingen tellen. We waren er alle
maal zo zenuwachtig van, dat we steeds
verkeerd telden. Op het laatst waren
we bezig met vier man en we kregen
vier verschillende uitkomsten. Maar
tenslotte bleek, dat de lading toch com
pleet was. De Engelsen hébben nader
hand ook andere schepen doorzocht, in
de hoop dat die ook goud aan boord,
hadden. Ja, dat was een merkwaardige
tijd...."
Met hetzelfde schip keert kapitein
Schaarman in 1945 naar Amsterdam
terug. Nu bestaat de lading niet uit
Nederlands goud, maar uit Engelse
hulpgoederen. Oude matrassen en de
kens, het schip is niet eens helemaal vol.
Hij komt in een arm land, maar vrouw
en kinderen zijn gezond en hij gaat
weer varen: gezagvoerder Leendert
Schaarman is vijf jaar weggeweest,
maar hij houdt van de zee. En hij heeft
gevaren, tot op de dag van gisteren.
Hij is zo'n kerel met iets rustigs in
zijn ogen, blijvend verliefd op zijn
vrouw en op de zee. Geen druktemaker,
maar eenvoudig en eerlijk: je zou hem
zonder aarzelen het goud van de Ne-
derlandsche Bank kunnen toevertrou
wen.
Enfin, dat hebben ze dan gedaan.
Met gepaste vaderlandse trots
kan men zeggen, dat de voor
Zeeland zo belangrijke veer
dienst Walcheren-Zeeuws Vlaanderen
de modernste van Europa is. Al ge
ruime tijd vaart er tussen Vlissingen
en Breskens de fraaie, luxueuze veer
pont „Prinses Beatrix". Na de offi
ciële proefvaart van maandag is daar
dan de „Prinses Irene" bijgekomen,
een zusterschip van de „Beatrix",
maar door tal van nieuwigheden bij de
bouw toegepast, een vaartuig dat op
het continent zijn weerga niet heeft.
Als een sierlijke zwaan schoof de
„Prinses Irene" over de Wielingen,
met achter zich het brede, strakke
zog van een goed en snel varend
schip. In het ingewand van de veer
pont knorden dan ook maar liefst vier
dieselmotoren, mot voor ieder een ver
mogen van 1070 apk. Tal van autori
teiten en genodigden, onder wie de
commissaris van de koningin voor de
provincie Zeeland, jhr. mr. A. F. - C.
de Casembroot, liepen vol bewonde
ring over de brede dekken en de sa
lons, waarin straks 1500 passagiers
voldoende plaats kunnen vinden en
het grote rijdek met een oppervlakte
van 1164 m2, dat aan plm. 125 voer
tuigen ruimte biedt. Natuurlijk is de
„Prinses Irene" op haar eerste offi
ciële tocht uitgebreid toegedronken.
De zon toverde een felle blos op de
hoogste toppen van de wolken, toen
jhr. de Casembroot in de middag het
schip van de bouwer, de N.V. Kon.
Mij. „De Schelde" overnam en blo
zend van weelde de glazen liet heffen
op de eer en het succes van een voor
treffelijk schip, dat hij uit de grond
van zijn hart een behouden vaart toe
wenste.
Gisteren is op Zuid Beveland de
pluk van groene kruisbessen be
gonnen. Overdadig zal de oogst
niet zijn. Er zijn zelfs veel percelen
waar te weinig vruchten aan de strui
ken hangen om een pluk te rechtvaar
digen. De eerste veiling, met een aan
bod van 1500 kg, is in Kapelle gehou
den. De partij werd voor export naar
Zweden gekocht, met prijzen van 1,82
tot 2,81 gld. p. kg.
Beter is het gesteld met de stand
van de volle gronds aardbeien in Zee
land. Er wordt op een flinke aardbei
en-oogst gerekend. De eerste acht doos
jes werden gisteren verhandeld voor
66 cent per doos.
Men heelt eerst' gedacht aan gewoon
gas cn dat is ook geprobeerd op 110 a
150 Russische politieke commissaris
sen. Maar deze methode werd afge
keurd. Het duurde zeker drie kwartier,
voordat de slachtoffers dood waren.
Daarop kwam de A.G. Kaliwerke
Köln met een ander gas, het beruchte
Zyklon B, dat aanvankelijk was be
doeld voor de vernietiging van mui
zen e.d. Het bleek, dat het met Zyklon
B mogelijk was grote aantallen men
sen in een kwartier te doden. Aldus be
spaarde men een half uur.
VERENIGDE STATEN Een Convair
880, het nieuwste Amerikaanse straal-
passagiersvliegtuig, is gisteren bij het
opstijgen voor een proefvlucht van het
vliegveld Atlanta in brand gevlogen. De
vier leden van de bemanning zijn in
de vlammen omgekomen. Het vliegtuig
had verder geen inzittenden. (Rtr.)
BRUSSEL, 24 mei Geheel in de
lijn Jer verwachtingen heeft de Abako-
partij van de Congolese nationalistische
leider Kasavoeboe gisteren bij de ver
kiezingen in Leopoldstad een grote
overwinning behaald. Van de tien ze
tels voor de provinciale staten, die het
district van de hoofdstad van de Bel
gische Congo zijn toebedeeld, behaalde
zjjn partij er zeven. Ook een andere
vooraanstaande Congolese leider, Loe
moemba, behaalde in zijn district
Stanleystad een indrukwekkende
overwinning. Niet alleen behaalde de
door hem geleide vleugel van de Na
tionale Congolese Beweging hier 23.000
van de 24.000 stemmen, die voor de
verkiezing ,an leden van provinciale
staten werden uitgebracht, maar hjj
wist bovendien 19.000 voorkeursstem
men op zich te verenigen.
Deze voorlopige resultaten z;jn gis
teravond alhier bekend geworden. "De
einduitslag van de verkiezingen, die
de 137 leden van de Kamer van Volks
vertegenwoordigers en de leden van
zes provinciale raden van het op 30
juni onafhankelijk wordende Congo
zullen aanwijzen, wordt niet voor de
volgende week verwacht.
Terwijl de pas benoemde Belgische
minister-president in Congo, de heer
Ganshof van der Meersch, in een radio
rede in Leopoldstad opriep tot rust en
orde, maakte Loemoemboe op een
vergadering van zijn partij in Stanley
stad nogmaals zijii eisen bekend. De
eisen komen er op neer, dat de Belgi
sche strijdkrachten,die naar de Congo
zjjn gezonden ter handhaving van de
orde, worden teruggetrokken en dat de
twee Belgische militaire bases in de
Congo worden ontruimd. Ook wenst
Loemoemba, dat onmiddellijk een voor
lopige regering wordt gevormd.
Loemoemba verklaarde voorts: „De
Congo zal pas werkelijk onafhankelijk
zyn, indien het onmiddellijk na de uit
roeping van zyn onafhankelijkheid zal
beschikken over een eigen bestuur en
een eigen leger, geleid door zyn eigen
zonen. Wii eisen do onmiddellijke over
dracht aan Congolezen van alle com-
maiulo-posten, zowel in het bestuur als
in het leger, opdat deze zich van nu
af kunnen bekwamen 0111 op 30 juni
de leiding van het land in eigen hand
te kunnen nemen."
Tot de verdere eisen behoren voorts
een nieuw statuut voor de ambtenaren
van de Congolese staat, dat alleen van
toepassing zou mogen zijn op Congole
zen of lien, die de Congolese nationali
teit te bezitten. Op de Ronde-Tafelconfe
rentie heeft de Belgische regering aan
geboden de helft van de salarissen van
die Belgische ambtenaren voor
haar rekening te nemen, die 11a de
overdracht van de soevereiniteit in
dienst van de Congo zouden blijven.
HONGKONG, 24 mei (UPI) De
Britse veldmaarschalk Lord Montgome
ry is gisteren bij Hongkong de grens
met communistisch China overgesto
ken voor een bezoek aan Peking.
Hij poseerde op Chinees gebied voor
fotografen en had als laatste woord
voor de journalisten: „Ik hoop dat u
me terugziet". Montgomery was naar
de grens geleid door een vertegenwoor
diger van de Britse strijdkrachten in
Hongkong en andere autoriteiten. Op
zijn reis naar Peking zal hij worden
vergezeld door de eerste secretaris van
het Britse gezantschap in die stad.
RABAT, 24 mei (Reuter, AFP)
Koning Mohammed van Marokko heeft
gisteravond bekendgemaakt, dat hy
zelf de leiding van de regering op
zich neemt. Hij heeft kroonprins Moe
ial Hassan belast met het vice-voorzit-
terschap van de regering.
Koning Mohammed verklaarde in
een radiotoespraak dat Marokko in
1962 een constitutioneel koninkrijk zal
worden. De nieuwe regering zal een
ontwerp-grondwet opstellen en ver
kiezingen voor een Grondwetgevende
Vergadering organiseren.
De oude Marokkaanse regering van
premier Ibrahim, een linkse leider van
de Nationale Volksunie, is drie dagen
geleden afgetreden. Ibrahim heeft se
dert december 1958 geregeerd. Koning
Mohammed verklaarde gisteravond,
dat de regering-Ibrahim met het orga
niseren van de plaatselijke verkiezin
gen die zondag zullen worden gehouden
haar taak heeft volbracht.
De koning verklaarde, dat de nieuwe
regering zal streven naar volledige ont
ruiming van het land van alle vreem
de troepen, teruggave van geroofd
grondbezit, voortzetting van de econo
mische bevrijding, bestrijding van de
werkloosheid, modernisering van de
landbouw, industrialisatie en oplei
ding van ambtenaren om het bestuurs
apparaat geheel in handen van eigén
mensen te brengen. De vijf grondbe
ginselen van de staat blijven: scheiding
van de machten, openbare vrijheden,
sociale rechten, individuele vrijheden
en organisatie van het politieke leven
door het scheppen van gemeentelijke
en gemeenschapsraden die het volk in
staat zullen stellen zelf de eigen zaken
te behartigen, aldus de koninklijke ver
klaring.
