Nieuws uit stad en omtrek
ÜE KATHOLIEKE KRING
OP DE DREMPEL
Citroen
Automobielen
WALDO-GARAGE
Wit-Gele Kruis
Het nieuwe theehuis in het
Prinses Beatrixpark
°VER DE DAM
V:
Nieuws uit 't Stedelijk Museum
Schiedams historie in hef kort verteld
Geheugen-hulp
BIOSCOOP-PROGRAMMA'S
r
Nse
A
J
Opening expositie Reyers
Kerkelijke toestand gedurende
de 17de eeuw
ZATERDAG 4 JUNI 1960
PAGINA 3
Het vijf tien-jarig
bestaan
0fficial
AGENT voor
SCHIEDAM
VLAARDINGEN
maassluis
hoek van holland
Over het dode punt heen
Voor de parochianen
van Sint-Liduina
Eerste steen nieuw
eonsulta tiebureau
Kind aan gevolgen
leden
over
V.,
Me I d t U a a n als lid
Ere-wedstrijd cricketafdeling
Excelsior '20-P.W.
Telef,
Heel Schiedam...
öanmen-
Damwachter
NIEUWE DAGBLAD
DAM 18
SCHIEDAM
Telefoon 66152
Postrekening nr. 590943
Jeugd-ronde van
Schiedam
Nog een goede vangst
Nieuwe slijterij in
Nieuwland
Klachten
Verstoring katholieke
kerkdienst
Volledige uitslagen
postduivenvluchten
Agenda Rotterdam
Passage Theater
Maigret en het raadsel van
Saint Fiacre
Monopole Theater
From here to eternity
Op veler verzoek brengt het Monopole
Theater tijdens het komende weekeinde
een reprise van Buddy Adler's filmwerk
„From here to eternity", dat destijds
bij zijn verschijnen in de Nederlandse
bioscopen avond aan avond uitverkochte
zalen heeft getrokken. Het verhaal speelt
zjph af in het Amerikaanse leger en vindt
zijn hoogtepunt en tevens einde bij de
verradelijke Japanse aanval op Pearl
Harbour. De voornaamste rollen worden
gespeeld door Deborah Kerr, Donna
Reed- Frank Sinatra, Burt Lancaster
en Montgomery Clift. regie Fred Zinne-
man. Leeftijd volw.
Yesterday's enemy
Vanaf tweede Pinksterdag draait de
Columbia film in Megascope „Yester
days enemy", een Hammer-produklie,
geregisseerd door Val Guest; een Engel
se oorlogsfilm, die op de toeschouwers
als het ware een verpletterende uitwer-
kine heeft. De vreselijke belevenissen
van een groep Engelse soldaten, die in
de strijd om Birma van het onderdeel
zijn afgesneden, vormen de stof. Het is
een verhaal vol moed, verraad, leugens
en karaktervastheid, uitermate boeiend
De film verkreeg het predikaat „Cultu
reel". maar eist sterke zenuwen van de
kijkers, die zowel volgens de K.F.C - als
C.F.K.-beoordeling de leeftijd van 14
jaar moeten bereikt hebben.
Uj?
Stette J^^HOLIEKE KRING hier ter
Se Irl-i JjA geen uitzondering, wanneer
eerst A !e berde wordt gebracht, dat
v°°ra| ti radi°. later de televisie en thans
^eien i 6 'evisie de belangstelling van
biin(|e j11 weer »I mindere mate ver-
et> gp,d" «ebben. De klacht is algemeen
Ie onZAe_»s voor het zuivere vermaak,
hit ziin uni"8 z°ndcr meer, kortom, het
btnueu hvondje uit is een avondje
Tr'endp gew°rden, waarop men buren,
ven u,. ,.6" bekenden uitnodigt. Behoe-
eh hoe r n(>B 'e vertellen, hoe dit gaat
Sfainm., Vaak het voorkomt, dat het pro-
htotte,, "-u ^uist net niet is, wat liet had
g'steren 2^n? Zoals b.v. gisteren, ol eer-
^'eeu t°en de gasten er niet waren.
onnodig
\V,aarm
'hvisie We niiieitis [kwaads van de te-
tïlin it» zeggen. "We wiilllen er even-
kan w ageren. Ze us een feit. Men
ÖUUr a5 'ecihltS van hopen, dat ze op dein
^ddo J2jeMde uitweirtoitnig als eens do
te voto^1' "ïe|b'b®n, n.i. een breder publiek
ftens if,,.,?11 voor die edhlbe avond uit, voil-
tons»,., 5' 'SU'Ode gewoonte, die allerminst
^ataetf behoeft te zijn.
®aitiha]iieike Kniinig ageert niet te"
ran r*. teieiyiiBie. Die besibuiuirsleden foete-
bver ™.;as'Ohiien wedeens zo onder elkaar
tekenStIStreeip door h,un rekening een
hvge» 7a'n een steeds opgaande lijn,
ten iheih ™®*mstoein en ruimere miiddeilen
te 0^f?ev,e van de programma's maar
h®, 1®, zoals trouwens een ieder, dat
te d'aar i,n d'at hoekje niet weg
btnaen wllt' n;ileit met donidieirredevoe-
b'aati 6,1 evenmlim met sentimentele
'oi hoogdravend igeneidieneeir.
Maar de Kaïthoilfieike Kring moet over
het dode punt heen. Dit zal natuurlijk niet
één. twee. drie gaan. Echter, 'het derde
lustrum moet gevierd kunnen worden in
een sfeer van een zij hot dan voorlopig
nog gematigd optimisme. Niet in die van
een overgave aan de grote slokop de te
levisie, -miaar in die van vertrouwen in
datgene, wait men wil gaan brengen en
dat wellicht binnen niet al te lange 'tijd die
mensen weer trekken en boeien zal.
In het zich snel ontwikkelende Schie
dam staat de K. K. momenteel als een
soort uitkijkpost. Een zijner voornaamste
bolwerken, de oude 'binnenstad, wordt wan
de bewoners betreft, zo'n beetje uitge
kamd, En- zijn daartegenover nieuwe wij
ken ontstaan, halve steden, waar de Schei-
dammers feitelijk zo'n beetje in een con
glomeratie van allerlei mensen ondergaan,
wier wieg menigmaal ndiet in Schiedam
heeft gestaan en die zich er eigenlijk iet
wat vreemd voelen.
Het is natuurlijk gemakkelijk gezegd;
probeer die mensen te bereiken en m je
kring op te nemen. Ze zitten er na-ar te
snakken! Maar- hiervoor ie ©en krachtig
front nodig, een g-oede opvamgorgamiisaitne,
en een heel programma, dait successieve
lijk cnllbouwd en ten uitvoer gebracht
moet. worden. Ondanks de televisie ligt
er een groot terrein braak, zeker over en
kele jaren, speciaal alB de Jongeren van
nu wat ouder geworden zijn. Om klaar
te zijn 'teneinde een goede start op te bou
wen, wil de KiathO'ldefcé Kring niet alleen
zijn gelederen versterken, maar ook unt
zijn leden en oud-leden reserves vormen,
leden van een falanx, die straks de drem
pel naar het nieuwe milieu van Groot
Schiedam zal overschrijden. Hier ligt voor
alle katholieken een belangrijke en mooie
taak Om die grondslag te leggen, heeft
d«3 X. K. geld nodig. Het bestuur richtte
zich reeds tot zijn leden en oud-Ieden,
stuurde circulaires rond. Maar september,
wanneer hot feest gevierd wordt, ligt
ogenschijnlijk nog ver en heel wat mensen
zullen wellicht hebben gedacht: tegen diegi
tijd zullen we wel voor de dag komen.
Het is evenwel zaak, reeds nu voor de
dag te komen. Want straks moet men
klaar zijn. mietwaarl
Hoe men kan meedoen? Op twee ma
nieren: 1. door lid te worden van de
Door een misverstand is in Sursum
Corda van deze week een stukje, met
opschrift; „Mijn jongste dochter" in
plaats van onder de parochie van Sint-
Liduina terecht gekomen onder de pa
rochie van O. L. Vrouw Visitatie. Al is
het ook door de pastoor van Nieuwland
geschreven, het is heus bestemd voor
de parochianen van de dekenale kerk.
Vrijdag 24 dezer zal door de ge
neeskundig inspecteur van de Volks
gezondheid in Zuid-Holland, arts A.
in 't Veld, aan de Stadhouderslaan, de
eerste steen worden gelegd voor het
nieuwe consultatiebureau van de Prov.
Zuidhollandse Ver. tot bestrijding der
tuberculose.
In het Gemeenteziekenhuis is de ruim
twee jaar oude Chr. Fortuin overleden
aan de gevolgen van een tragisch onge
val. Deze dagen had een 13-jarig zusje
thee gezet in de woning Burg. van
Haarenlaan 995 en ging toen wat op
ruimen in huis, daar de moeder ziek te
bed lag. De 2-jarige Chr. klom op de
aanrecht en dronk aan de tuit van de
theepot. Aan de inwendige brandwon
den is het kind overleden.
Ziekenverpleging
V erplegingsartikelen
Moederschapszorg
Geestelijke volksgezondheid
Hoogtezon voor kleuters
Kraamverzorging
Zuigelingenzorg
Kleuterzorg
Gezinsverzorging
bij de administratie: NIEUWE HAVEN 121 - TELEFOON 6.6.8.2.2.
Nadat de voetbalafdeling van Excel
sior '20 zondag j i haar erewedstrijd
heeft gehad tegen Volendam, ter gele
genheid van het veertigjarig bestaan,
gaat nu de cricketafdeling een jubileum
wedstrijd spelen. Maandag 6 juni
tweede Pinksterdag speelt het eerste elf
tal van Excelsior tegen P.W. uit Ensche
de Deze wedstrijd wordt gespeeld op ffet
hoofdveld van Thurlede en vangt aan
om elf uur. De ontmoeting geldt tevens
als competitiewedstrijd van de K.N.C.B.
Eerste klasse B.
Als een ander onderdeel van liet jubi
leumprogramma wordt zaterdag a.s. een
wedstrijd gespeeld tussen veteranen en
oud-veteranen, ln het midden wordt nu
gelaten of nu elftal A ofwel elftal B het
oudste elftal is, dat zal uitgemaakt wor
den door de uitslag. In de opstelling
prijken bekende namen uit vroeger da
gen, Ook enige leden van het bestuur
kan men nu eens aan het werk zien op
het groene veld. Deze Titanen-wedstrijd
begint om twee uur
Het jaarlijks bezoek dat Deense cricke
ters aan Excelsior gewoon waren te
brengen, kan dit jaar geen doorgang
vinden wegens ziekte van de leider.In
de plaats daarvan komt er misschien
een Engels elftal op bezoek op zaterdag
25 juni.
Door dc bevoegde gemeentelijke instantie is gisterenmiddag in het Prinses Beatrix
park de grond afgebakend waarop het door de heer J. de Groot te bouwen thee
huis zal verrijzen. Hiermede is nu een begin gemaakt niet de bouw van een riant
gelegen pleisterplaats in ons fraai en uitgebreide recreatie.gebied. De eerste paal
K. K.; 2. door een (niet al te beschei-ï voor dc fundering zal vermoedelijk al vrij spoedig de grond, in gaan. Zoals bekend
den) bedrag te storten op giro nummer kreeg de aannemer D. Bartin opdracht tot de bouw. Het zal echter wel najaar
373446 t.n.v. Ben Vincent te Schiedam, tuorden alvorens deze is voltooid, aangezien de afwerking van het interieur dat
bijzonder sfeervol zal worden, eveneens de nodige tijd zal vergen.
SINGEL 41-45
oon 64.65.0 - Schiedam
Ja t
AWHEEL SCHIEDAM moet diep ver
gier aP5igd Zijn geweest over de volks
wil vA tevens bij de belastingen was
do gelegenheid gebruik maakte,
pSreiï zÜn inspectie ten behoeve van
jj sonele belasting te verrichten,
b^t stond
in een Rotterdams sensatie-
Schienn de Rotterdammers zullen mis-
s- lVr^6^ gel°°fd hebben, dat het waar
aardi r WÜ hebben van die veront-
lgI'ng na een langdurig onderzoek
Np ^^mebklt. Niemand Wist er iets
rt te diaS'en|e, die het wêl wist, had het
Al; Voren in dat blad gelezen.
^a2f!nS hij elkaar was het een erg opge-
6ts geval. Een van de bijna 250 tel-
jnisschien wat ontactisch geweest
Cr»
gatlik1hineerde zijn functie met de werk-
6i'Zoe^ n van het hem opgedragen on-
c'e verontwaardiging dergenen, die
Ae] ker bij lapten", begrijpen we niet
UUe hadden met een waardig protest
\vnrijVcdstaan en als mensen van goe-
Je k de kwestie even met de betrokke-
S«nnen bespreken. Hem desnoods
6 itnl? vragen, een andere keer terug
rtz°u heel Schiedam hebben ge-
Vpd' dat is sympathiek. Want de man
J^slotte iets, waartoe hij het vol-
'Gip ®cht heeft. En wie maakt het
?eifs niet graag wat gemakkelijker,
1 Nu een belastingambtenaar?
hen' °*er alSemeen is alles vlot ver-
hfjpj daarover is heel Schiedam in zijn
J' maar men verkondigt het niet
Wjj daken.
^etJ, az©n overigens ergens, dat de di-
fieit z fuVan het Bureau voor de Statis-
a>er llch tot de leider van de volkstelling
W ?r stede heeft gewend, in verband
t tra Ze "affaire"- Als deze laatste in
ekk y. van het opblazen van een be-
*,aü ,h- onbelangrijk voorval blijft,
A
f)f
vi-.hij
hien
diiie diirieciteu'r eens kunmen in-
'eb. hoe het kwam, dat er te wei-
^mpliairem vain een bepaald formiu-
?r®n en niet alleen in Schiedam,
J.n heel het land.
Api ''Sens genoeg hierover. We ver-
IU
tenslotte, dat het gisteren op de
VtijA^lijke bureaus <n® düe vier dagen
Mejj reuze druk was. We behoeven
egge °nzer lezers en lezeressen niet te
?eHijt' dat' ze vier dagen lang de bur-
•s jIQ 7® stand hebben gemist. Maar did
?etij do omgegaan, aJlthians wat de fouir-
?0tef, etreft Er zijn Schiedammers ge-
eUrigen gestorven en het is allemaal
opgetekend.
82ste Jaargang No. 24305
O—
i .advertenties
Sb» Per mm-hoogte. Bij contract
eciale tarieven.
1 ^gezonden mededelingen
Sfcj"30 per mm-lioogte< Bij contract
^ale tarieven.
Jot
KAMPIOENEN
t-f 20 woorrien f 0.50 bij voorultbe-
Eik woord meer 3 ct. Maxi-
bi 60 woorden.
Au
sin»6 advertentie-orders worden afge-
u,pn en uitgevoerd overeenkomstig
mL Regelen voor het Advertentie-
ezen.
tabonnementen
en Per kwartaal; f 2.54 per maand
1 0.59 per week.
Volgende week begint de jeugdronde
van Schiedam. De rennersclub Schiedam
wil er een „echte" ronde van maken.
Er zijn prijzen en er is ook een trui voor
de winnaar, natuurlijk in Schiedamse
kleuren.
Enkele „pelelons" zijn gevormd o.a.
van dc technische school, clubhuis St.-
Joris poelen en nog een aantal „loslo-
Penden". Deze worden aan de start inge
deeld. Prettig is het te kunnen vermel
den dat een aantal zaken prijzen voor
de ronde beschikbaar hebben gesteld.
De jongens rijden met rugnummers en
reclame van de zaken o.a. Molenaar,
Broersvest, Coöp. D.E.S., Sporthuis Ter
Braak, Stempelfabriek „De Passage",
Foto Wamsteker. Passage.
De ronde van Schiedam komt in Ke-
thel, Nieuwland. het zuiden, oosten en
het westen. Opgeven voor deze ronde is
nog mogelijk bij de heer Breur, van Kar-
nebeekstraat 54, Karei Scholten sr., Fr.
Halsplein 6b en bij de V.V.V., Schiedam.
Het bijzonder mooie hengelweertje
bracht op de eerste visdag van het nieu-
wij seizoen ook heel wat stadgenoten aan
G6 waterkant. Vooral in het recreatieve-
bied zaten er al voor dag en dauw velen
aan de vijveroevers om te ondervinden
dat de vis wel wilde bijten. Er zijn vang
sten gemeld van karper, waaronder zelfs
een kleine goudkarper, en vrij veel grote
ruisvoorn. Het mooiste succes boekte de
heer H. Scharloo uit de van Beveren
straat 29a die in het Prinses Beatrixpark
reeds om 5.30 uur een grote lederkarper
aan de haak wist te slaan. Na drie kwar
tier zware strijd wist hij de knaap die
een gewicht had van 15 pond en 75 cm
lang was te landen. De heer Scharloo
viste met de werphengel en had 28-100
nylon op zijn rol staan. Als aas gebruikte
hii gekookte aardappel.
Eenendertig jaar geleden openden
op 3 juni 1929 aan de Overschiesestraat
110 de heer en mevrouw Van der Vugt-
Coster het café. dat onder slopershamers
dezer dagen is afgebroken vanwege de
doorbraakplannen bij de Overschiese
overweg.
Het is voorts vermeldenswaard, dat
de eerste nieuwe zaak aan de Parkweg
332. hoek Honnerlage Gretelaan, de nieu
we slijterij is van mevr. de wed. Van
der Vlugt. Onder de naam „Nieuwland",
slijterij en wijnhandel, heeft gisterenmid
dag de opening plaats gevonden van
deze uiterst keurige zaak in het Wilton-
woningencomplex.
De heer en mevr. M. H v.d. Windt-
v.d. Vlugt, dochter en schoonzoon, ne
men een werkzaam aandeel in deze
nieuwste vestiging.
Er waren veel bloemen en belangstel
lenden.
Bij wijze van uitzondering zal ook de
tentoonstelling van de beeldhouwwer
ken van wijlen Willem Reyers, die vrij
dagavond j.l. in het Stedelijk Museum
geopend ds, tot en met de sluiting op
10 juli a.s. gratis voor het publiek toe
gankelijk zijn. Dit blijft eveneens gel
den voor de oorlogstentoonstelling. Tot
de tentoonstelling van Willem Reyers
hebben echter kinderen uitsluitend on
der volwassen begeleiding toegang.
Het is niet de bedoeling de toch al
zo lage entree-prijs van het museum
af te schaffen, maar er was in verband
met de oorlogstentoonstelling aanleiding
toe om even van de regel af te wijken.
Het betekent, dat iedereen nu gratis
kan kennismaken met bet museum, zo
als het zich de laatste jaren ontwikkeld
heeft.
Gedurende de tweede Pinksterdag is
het museum geopend als op werkdagen,
dus van 10 tot 17 uur. Tot en met 12
juni zijn beide tentoonstellingen ook op
woensdagen en zaterdagen 's avonds te
bezichtigen.
Het gewone, niet erg grote aantal be
zoekers was gisteravond aanwezig in
het Stedelijk Museum, alwaar conser
vator P. L. A. Janssen een tentoonstel
ling opende gewijd aan Willem Reyers.
De heer Janssen hield een korte inlei
ding over het leven en de werken van
de op jonge leeftijd gestorven beeld
houwer. Onder de aanwezigen bevon
den zich enkele familieleden van de
kunstenaar.
Willem Reyers wordt gemist, aldus
Pierre Janssen, om een zeer nadruk'ke
lijfee reden, die in de tentoonstelling
duidelijk wordt. In de werken van de
beeldhouwer uit zich een vormdwang,
waardoor het veel te kort komt aan
charme. Men ziet ook duidelijk de in
vloeden van Reyers' leermeester, de be
kende Zadkine. Beiden hebben geen
vat op de persoonlijkheden rond hen,
zoals de meeste moderne kunstenaars.
Zo ontstaan niet de gebruikelijke vor
men van groepen, maar van indivi
duen. Dat laatste nu is de reden, waar
om Reyers van zo'n grote waarde is.
Willem Reyers is ook een vechter, zoals
valt te zien in „Jacob en de Engel".
Het hoogtepunt wordt gevonden in
het monument „Ruggegraat". Eenstem
mig zag een deskundige jury dit als
het beste ingezonden werk in een prijs
vraag, die uitgeschreven was door de
Nederlandse Koopvaardij- Het is een
WIJ HEBBEN REEDS in onze be- stuur bekend was, dat de katholieken in
schrijving van Schiedam gedurende dc
zeventiende eeuw, betreffende (je kerke
lijke toestand in die jaren het een
en ander medegedeeld. Zo schreven
wij, dat de harmonie tussen de heren
predikanten en het bestuur van onze stad
veelal te wensen overliet. Dit stadsbe
stuur wenste de predikanten in toom te
houden en geen volle vrijheid van han
delen te geven. Djt bleek wel zeer dui
delijk bij het beroepen van predi
kanten en bij de uitvoering van de plak
katen Er bestond een zekere afstand
tussen beide besturen, hetgeen alles
zins begrijpelijk is, wanneer men be
denkt, dat de „vroede vaderen" groten
deels libertijns gezind waren tot de no
tabelen van onze stad behoorden, van
feestelijke maaltijden onder elkander
hielden, terwijl de heren predikanten,
vooral gedurende de gouden eeuw, uit de
lagere kringen voortkwamen, door hun
geringe salaris een pover bestaan leid
den en aldus weinig entree hadden bij
de kooplieden en reders van onze stad.
Hun gemeente hebben zij dan ook moe
ten opbouwen uit de lagere kringen van
onze ingezetenen, als ambachtslieden,
boeren en vissers. Zij waren de grondleg
gers van de toen in wording zijnde
Gereformeerde Kerk alhier.
Reeds in het begin van de zeventien
de eeuw hadden de ingezetenen van on
ze stad alsmede die van andere
plaatsen van ons land zich aangaan
de de leer van de Gereformeerde Kerk
in twee groepen verdeeld, nl. de „pre-
cysen", die zich strikt aan de Calvinis
tische leer wensten te houden, en de
„rekkelijken", die zich niet wilden bin
den aan confessionele gewetensdwang
en schoolse leefformules. Beide groepen
kwamen met elkander in botsing en ai-
dug ontstonden de godsdiensttwisten, de
twisten tussen Remonstranten en Con
tra-Remonstranten, waarover wij reeds
eerder hebben geschreven. Ook onze
stad telde Remonstranten onder haar
ingezetenen, die na het luwen van de
storm hun Remonstrantse geloofsleer
bleven belijden en tersluiks godsdienst
oefeningen hielden in een pakhuis op
de Lange Haven bij de Taansteeg, het
welk toebehoorde aan de familie Ko
ning. Dit was bekend aan het stads-
het huis van de weduwe Annetje
Arcnts van der Burg hun godsdienst
oefeningen hielden Het enige voor de
Remonstranten was rustige tijden af te
wachten om hun kleine gemeente van
een eigen inwonend predikant te kunnen
beroepen. En zij meenden, dat in 1705
deze tijd was gekomen.
De rekkelyken en dc
precysen
In juni 1705 richtten enige ingezete
nen van onze stad een rekest aan de
heren van de Vroedschap, waarin zij
verzochten, dat zij als belijders vande
Remonstrantse leer alhier zouden mo
gen oprichten „een kerk of predikplaats
ende een predikant daartoe te mogen
beroepen." Genoemd rekest werd in de
Vroedschapsvergadering van 15 juni 1705
in behandeling genomen en na delibe
ratie besloten hetzelve te stellen in han
den van heren burgemeesteren en ge
committeerde vroedschappen om con
sideration en advies. Dit advies werd
gegeven in de Vroedschapsvergadering
van 10 augustus d.a.v. bij monde van
de heer burgemeester Hodenpijl. In de
ze vergadering bleek, dat betreffende
het verzoek van de Remonstranten ver
schil van mening bestond. Immers, eni
ge leden meenden, dat men het verzoek
van de Remonstranten behoorde toe te
staan dat waren de rekkelijken an
dere leden echter waren de mening toe
gedaan, dat men het verzoek behoorde af
te slaan dat waren de precysen
terwijl nog „enige hadden gezegd dat zc
niet in staat waren daarop te advise
ren", m.a.w. deze leden wensten zich
van stemming te onthouden. Na delibe
ratie werd dan ook besloten het ver
zoek van de Remonstranten van de hand
te slaan. Men ging echter nog verder:
aan heren burgemeesteren werd ver
zocht die voorziening te willen treffen,
om alles wat in het pakhuis, toebehoren
de aan de weduwe van Alewijn Ja-
cobszoon Koning, dienst deed voor de uit.
oefening van de Remonstrantse gods
dienst, te laten wegbreken. De Remon
stranten hadden zulk een beslissing niet
verwacht. Betreffende bovengenoemd
pakhuis nog de volgende bijzonder
heden:
bestuur, evenals het aan genoemd be-1 Bij akte van transport, verleden 3 ok
tobcr 1716 voor schepenen van deze stad
(Gftboek) werd door de erfgenamen van
wijlen Geertruij Leenders Witte, in haar
leven weduwe van Alewijn Jacobszoon
Koning, verkocht aan Jan Junfferman,
wonende alhier Junfferman werd la
ter Huffermans, welke familie thans
nog tot de ingezetenen van onze stad
behoort zeker pakhuis en erve, staan
de en gelegen op de Haven binnen deze
stad, helend aan de zuidzijde 's heren
straat en aan de noordzijde het Taenhuijs,
strekkende voor van de straat tot ach
ter aan de branderij van Arent Gage-
steijn, en dat voor de somma van 890
gulden „in gereede gelde ontfangen"
Hiermede was de Remonstrantse ge
meente uit onze stadshistorie verdwe
nen.
Nog een andere gemeente, welke ge
durende de zeventiende eeuw een moei
lijke tijd doormaakte was die van de
Doopsgezinden, die al zeer vroeg in on
ze stad voorkwamen. Deze Doopsgezin
den waren aanvankelijk verdeeld over
een Friese en een Vlaamse gemeen
te, welke later tot één gemeente zijn sa
mengevloeid. Over de Schiedamse Mcn-
nisten. zoals zij ook wel werden genoemd
is het een en ander geschreven in de
„Doopsgezinde Bijdragen".
Wij komen nu aan de vraag, hoe de
Gereformeerde gemeente zich alhier ge
durende de zeventiende eeuw heeft ont
wikkeld, hoewel wij hierbij dadelijk wil
len opmerken, dat het geenszins in onze
bedoeling ligt ©en complete geschiedenis
van deze gemeente te geven en wel om
dc eenvoudige reden dat door onze oud-
Archivaris van deze gemeente, de heer
A. van der Poest Clement, een volledige
geschiedenis van de Hervormde Kerk
alhier is geschreven, welke nog slechts
een manuscript is. Wij bepalen ons tot
enige voorname punten.
De predikant, die in diverse akten
„bedienaer des Goddelijcken Woorts"
wordt genoemd, heeft niet alleen de
plicht dit Goddelijk Woord, vervat in
de Bijbel, aan zijn gemeente te predi-
kent maar ook door zijn gemeente te doen
beleven. Over de zonde werd genoeg
door de predikanten gesproken, vooral
op de provinciale Synoden, welke in Rot
terdam, Delft, Gouda, in 1651 te Schie
dam werden gehouden. Daar kwa
men de predikanten met hun klachten:
dansen, overdadige maaltijden, oneer
bare klederdracht bij de dames, het veel
vuldig bezoeken van de herberg, al
lemaal aanleidingen tot zondigen. Het
opvoeren van toneelstukken met bij
belse motieven was ontoelaatbaar.
Ook de „Rhetorijckers" vonden geen
steun bij de predikanten. Op de jaar
lijks terugkerende kermis alhier moch
ten geen „rijffelaers" of goktenten ver
schijnen. Maar op deze synoden werden
geen middelen aan de hand gedaan om
de zonde te bestrijden. Bij de Staten
van Holland werd beproefd plakkaten
ertegen uit te vaardigen, maar ook dat
lukte niet, althans niet in onze stad.
Daar verrees een tehuis voor drank
zuchtige vrouwen: het Blauwhuis, waar
over wij reeds eerder het een en ander
hebben geschreven.
De verhouding tussen gereformeerden
en katholieken was goed te noemen, al
thans wij lezen niets over godsdienst-
verstoringen en slechts eenmaal dient
de baljuw een klacht in bij de schepen
bank over een verstoring van de kerk
dienst bij pastoor Molijn. Deze was nl.
in 1647 in het bezit gekomen van een vast
bedehuis op de Dam, waar men tot
1824 heeft gekerkt.
Voor het toelaten van katholieke
godsdienstoefeningen werd door de paters
Dominicanen jaarlijks 100 gulden aan re
cognitie betaald. Aldus een resolutie van
24 maart 1670 van heren burgemeesteren,
uit welke resolutie tevens blijkt, dat hun
kerkhuis was gelegen tegenover het
huis van Andries Ramp, die woonde in
het huis van zijn schoonvader, Dirk
Claeszoon Pansser, gewoond hebbende
in het „Huis te Poort". Dat de heer
baljuw toezicht hield, dat geen ver
storingen bij de katholieken plaats had
den, pleit weliswaar voor zijn plichts
getrouwheid, maar men vergete daarbij
niet. dat zijn hand door de katholieken
zo nu en dan met klinkende guldens werd
gevuld. En zo is het ook begrijpelijk, dat
bij zo'n verstoring als hierboven werd
gememoreerd, de baljuw voor de ka
tholieken in het krijt trad. Wij lezen daar
omtrent het volgende:
In de vergadering van heren burge
meesteren van 15 februari 1683 compa
reerde „Harmanus van Wyelick Bail-
iiuw ende Schout" en deelde mede „dat
seecker persoon inde papekerek deser
Stede, seer onbeleeffdelijck onder den
godsdienst hadde aengegaan" en dat de
priester „Molinch" (dat is pater An
dreas Melijn) bij hem was wezen klagen
en hem had verzocht, dat wanneer zulks
opnieuw gebeurde, deze persoon moest
worden „geapprehendeert", d.i. gear
resteerd. Na deliberatie werd door hem
dit verzoek van pastoor Melijn afgesla
gen Door burgemeesters werd echter
aan genoemde officier gezegd „soo wan
neer sulex weder compt te geschieden"
en daarover werd geklaagd, de heer of
ficier de overtreder, zo hij van buiten
kwam. mocht arresteren. Men ziet hier
uit, dat burgemeesteren er anders over
dachten dan de baljuw
L. A. ABMA
treffend symbool van verrijzen na zin
ken, van volharden na vergaan. Het
monument werd wel bekroond, maar
niet uitgevoerd. Nu is er alleen een
trucfoto en een gipsmodel. Ook „Rug
gegraat" was kenmerkend voor Reyers,
aldus conservator Janssen.
W. L. Reyers werd geboren op 12
maart 1910 als zoon van een notaris.
Reeds vroeg openbaart zich zijn teken-
aanleg. Reeds in '17 neemt hij z'n eerste
lessen bij een oud-caricaturist. Na 1934
legt Reyers zich toe op het schilderen,
in 1939 wordt hij onderricht door Ossip
Zadkine. Na de tweede wereldoorlog
begint de beeldhouwer zich te onder
scheiden, vele van zijn werken worden
tentoongesteld in plaatsen als Arnhem,
in park Sonsbeek, Den Haag, Rotter
dam, Brussel en Luik. Op 48-jarige
leeftijd overlijdt Willem Reyers te Alk
maar. De dichters A. Roland Holst en
Lucebert wijdden aandacht aan hem in
hun verzen.
De volledige uitslagen van „De Vrij
heid" vlucht Saint Ghislain. België luiden
1. M. Rink; 2,13,14,19,35,44,69,81,93. gebr
v.d. Windt; 3. G Barzilaij; 4,17. D. C
Bakker; 5,32, C. 'Middendorp; 6,41,52,58.
C. L. Zantboer; 7. D, D Verkaaik; 8,30,
42,43,45,46. Rommerskirchen; 9,15,79. C.
Doornhein; 10.84,29 en éérste over ei lof
M. Putters; 11,50,91. H. J. v.d. Steen;
12,29,53. Joh. Christen; 16,28,55. H Ha
gen; 18. C. den Tuinder; 20.67,76. Th.
van Duivenbode; 21,72. Adr. Pronk; 22,
26,40,49,80. J. C. Rost; 23,'24,34,39,47,51,
57. J, v.d. Ent; 25,59. J. Schrimpf; 27,
86 D. G. v.d. Schalk; 31. W. Vermeer;
33,48,61. L, J. Wijnen; 33.66. Joh. Bak
ker; 37. P. Haak; 38,68. W. H. de Win
ter; 54 J. Mackeij; 56 H. Dik; 60,64
Jac. Duijmel; 62. W. van Bueren: 63 G.
v.d. Hoff; 65. A. v.d. Tuin; 70,88. W. Zon
neveld; 71. E de Potter; 73,74. D Ram;
75. A. van Limborgh; 77. J. A. van Bo-
degom; 82 G. Luijten; 85. P. Verlinde;
87 A P. de Rouw; 89 P. Pols 92 K.
Muilwijk.
Passage theater: Maigret en het raadsel
van Saint-Fiacre (14 j.) van vrijdag 1
uur; donderdagavond dag. 2 en 8.15 zater
dag en beide Pinksterdagen 2-4.15-7 en
9.15 uur.
Monopole theater From here to eterni
ty (volw.) dag. 2-7 en 9.15 uur; beide
Pinksterdagen 2- 4.15-7 en 9.15 uur.
maandag t/m woensdag Yesterdays ene
my (14 j.); donderdag 7 en 9.15 uur: De
nachten van Cabiria (volw.)
Stedelijk Museum: Expositie De Vrijheid
en tentoonstelling werken Willem Reijers
(beeldhouwer) tot 12 juni dag. 10—17,
zon. 12—17 ppr, woensdag en zaterdag ook
van 1922 uur.
TWEEDE PINKSTERDAG
R.K. INSTUIF JONG SCHIEDAM
Dr. Wibautplein: Wijk-centrum avond
met bal 8 uur.
R-K LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK
ST-LIDUINA
Openingsuren:
Hoofdgebouw Dam 8: Uitleen bureau en
Leeszaal voor volwassenen dl, do, za. van
1012 uur, dl t.m. za. van 25 uur. ma
dl wo. vr. van 78.30 uur.
Jeugdbibliotheek: wo. 24, do. 4—8 eD
1—3 14 Jaar en ouder ook woen6d. van
67 30 uur.
Jeugdleeszaal: di. do. vr. van 45.30 u.
Uitleen post Molenslngei Noodkerk Ke-
thei. dl 48 uur.
Filiaal Rijnstraat 1: volw. di. 630—8
uur: vr. 78 uur, ieugd: wo. 25 uur.
Filiaal Nieuwland Wijkgebouw Dr. Wi-
boutplein (zijingang) jeugd wo. 1.30—8 u.;
volw wo. en vr. 78.30 uur.
Uitleenpost Emmastraat 3: ma. 78 uur
Kerkwee 46 zondaa 11 30 tot 12.30.
R.-k. Plattelandsbibliotheek uitleenpost
Kerkweg 46, zondag 11.3012.30.
MEDISCHE DIENST MET PINKSTEREN
De medische dienst op zaterdagmiddag
en de Pinksterdagen zal worden waar
genomen door: dr. Pet; Tuinlaan 38,
tel. 66898; dr. Kunze, Nieuwe Haven 115,
tel. 67760.; dr. Ormel, Singel 76 te. 68250;
dr. Ormel Jr. Schoolstraat 5, tel. 64244.
Apotheek Rembrandt, Rembrandtlaan 5
Op dinsdag 7 juni wordt de nachtdienst
voor apotheken waargenomen door apo
theek Jansen, Swammerdamsingel 41, en
apotheek Dr. Wibautplein 17.
Na 7 juni apotehek Jansen, Swammer
damsingel 41 en apotheek Nieuwland, Dr.
Wibautplein 17.
De wijkverpieegdienst door: le Pink
sterdag zr. Van Zijp, tel. 41673 of 67914;
2e Pinksterdag zr. Houboer, Rubensplein
20b, tel. 69701; le en 2e Pinksterdag zr.
Van Kan, Swammerdamsingel 65, tel.
68286.
ZATERDAG
Rott. Schouwburg, 8 uur: 'n Hete zo
meravond (Rott. Toneel)
ZONDAG.
Rott. Schouwburg, 8 uur: Wie het eerst
lacht (Rott. Toneel)
MAANDAG
Rott. Schouwburg, 8 uur, Toneel op
het kasteel (Rott. Toneel)
DINSDAG:
Rott. Schouwburg, 8 uur: Tweemaal
Bonaparte (Die Haagsche Comedie).
Arena. Simson en Dalilato, volw.
Capitol: Mission of danger, 14 j. do.:
The Benny Goodman story, a.l.
Centraal: Gevaarlijk blond, ontraden.
Cineac A.D.: Goliath en de barbaren
18 j.
Colosseum: De Geisha boy, a.l.
do.: Mambo, volw.
Harmonie: Meisje in duizend geva
ren, 18 j.
Lumière: Rendex-vous aan de Cote d'
Azur, a.l.
Luxor: naar het middelpunt der aar
de, 14 j.
Metro: Hopla Conny, a.l.
Pasage: Maigret en het raadsel van
Saint Fiacre, 14 j.
Prinses: Zo'n arme miljonair, a.s. do:
Gasoil, volw. za:t zo:. 2: De zwarte ban
diet, a.l. za: 24: Meisjes zonder kamers,
ontr.
Rex: Stad zonder wet, 14 j.; do. De
Benny Goodmanstory, a.l.
Thalia: Happy anniversary, str. volw.
't Venster: De muis die brulde, a.l.
Victoria: Follow a star, a.l.; do 2 en
8: Odyssee, 14 j.
Na „Archimède, le clochard", waarin
Jean Gabin zo'n subtiel spel met de hu
mor speelt, thans dan een film, waarin
h(j hetzelfde presteert met een mysterie
in MAIGRET EN HET RAADSEL VAN
SAINT-FIACRE. Hij toont opnieuw zijn
brillant kunstenaarschap, dat de toe
schouwer steeds weer in de ban houdt
en hem weet aan te grijpen buiten het
woord cn de actie om.
Jean Delannoy hij is zo langzamer'
han<j aan zijn veertigste film toe re'
gisseerde ook dit Simenon-verhaal. zijn
tweede dus na „Maigret tend Un piège."
Delannoy maakte films van uiteenlopen
de onderwerpen als „La symphonic pas
torale", „Aux jeux du souvenir"
„Dieu a besoin des hommes", „Le gar-
con sauvage" en met Cocteau samen
„L'Eternel retour".
Dit Simenon-mysterie voert Maigret
naar zijn geboorteplaats, Saint-Fiacre.
Zijn vader was vroeger rentmeester op
het kasteel van Saint-Fiacre en het is de
oude gravin (Valentine Tessier). die zijn
hulp heeft ingeroepen. Zij heeft een dreig
brief ontvangen, dat zij de Mis van As
woensdag niet zal overleven. Maigret
arriveert de dag er voor.
Op het sombere kasteel, dat kennelijk
verwaarloosd wordt, maakt Maigret ken
nis met de onhebbelijke chauffeur en met
de ietwat aanstellerige secretaris van de
gravin (Robert Hirsch). De laatste
vertelt hem, dat, de zoon van de gravin
(Michel Auclair). een nogal roekeloos
levend personage die in Parijs woont, ge
regeld schilderijen uit het kasteel ver
koopt om aan geld te komen. Maigret
doet zich voor als kunstkoper.
De volgende dag hij heeft zich ver
slapen is Maigret iets te laat in de
Mis. maar hij constateert tot zijn op
luchting, dat zijn beschermelinge de
Uit de film: Maigret en het geheim
van Saint Fiacre.
gravin nog in goede gezondheid aanwe
zig is. Edochnog geen vijf minuten
later zittend op enkele meters van
hem vandaan blijkt ze te zijn over
leden. Dokter Bouchardon geeft als re
den op hartverlamming. Het is een einde,
dat hij al lang verwachtte. De film is
toegankelijk voor personen boven de
14 jaar.
