Grootste spionage-stunt in
wereldgeschiedenis
de
Machtige camera's en
infrarode stralen
speel-
TUINEN
s
j; in het zoeklicht
®«u
W
PARELS
ffif
/VU
Arbeidsreserve in
mei gedaald
Een groots plan
Volgens de
verstrekte opdracht
Een geheim eskader
De kop van een
spijker
De steen der
disharmonie
w.
N S C—N D C
ZATERDAG 4 JUNI 1960
F/U
s
Uncle Sam heeft cle Russische heer jarenlang
onder de loep gehad en die Russische beer, thans
ISikita Khroetsjev gehetenheeft er totaal niets
van gemerkt. Totdat zijn piloten ten slotte,
die „U 2naar heneden haalden, blijkbaar nog
onwetendwelk een buit in hun handen viel,
maar overigens net le laat. Want naar veilig mag
worden aangenomen, al laat Washington officieel
niet veel los, was het karwei reeds ongeveer
beëindigd en moesten er misschien alleen nog
maar de laatste retouches worden aangebracht op
de enorme fotokaart, door de camera's van tal-
Nog niet alles is ten aanzien van de „U 2" bekend gemaakt. Men aar
zelt in Washington kennelijk, nadat men politiek gesproken nogal een
figuur heeft geslagen de diplomaten waren naar het schijnt niet
op de hoogte van „Operation U 2", zoals de Amerikaanse geheime
dienst zijn meest opzienbarende spionagenet van heel de historie had
genoemd om al te veel ophef over dit formidabele succes te maken.
Maar ondanks alle geheimhouding, welke de betrokkenen is opgelegd,
is er toch het een en ander uitgelekt. Geheimhouding, de striktste
zelfs, werd opgelegd aan een speciale groep afgevaardigden en sena
toren, die in een even geheime als besloten bijeenkomst over de ,,U 2"
werden voorgelicht. Ze kwamen bijeen in de vergaderzaal van de
commissie voor de begroting, welke dubbele ramen en deuren heeft.
De buitenste deur van de hoofdingang wordt bovendien met een dik
stuk linnen afgesloten, zodat geen enkel geluid naar buiten kan
dringen. In deze „kluis" gaf Allen Dulles, de leider van de „Central
Intelligence Agency", aan de congresleden een uiteenzetting van
..Operation U 2", waarvan naar mag worden verondersteld, zelfs
Eisenhower niets wist, hetgeen Khroetsjev, zoals bekend, hem op
felle wijze verweten heeft.
rijke „U 2' s" genomenPiloot Powers kon
feitelijk gerust direct alles bekennen. Hij behoef
de zich niet aan martelingen en hersenspoelingen
le onderwerpen. Er viel niets meer le verraden.
De spionage vanuit de hemel was volkomen ge
lukt. Er waren reeds 150 vluchten uitgevoerd.
ier jaar lang, elke maand gemiddeld drie, vlo
gen de „U 2's" naar gebieden van de Sovjet Unie
en er in alle richtingen over heen. Volgens lieden
in Washington, die het kunnen weten, hebben ze
elke vierkante centimeter van de Sovjet Unie
gefotografeerd
Ohservntnr
Cor Kleisterlee
mum
mwts*
w»un
v V
K
d
o
ti
e
b
Uncle Sam had Russische beer
vier jaar onder de loep
stelling, wier leiders nooit iets van het
eigenlijke werk van dit eskader geweten
hebben. Het was. zo wordt nu beweerd,
niet de bedoeling, dat de vliegtuigen, die
officieel in de omgeving van de Bering
Straat heen en weer vlogen, de Sovjet-
Russische grens zouden passeren. Maar
in hun ijver, om het nodige materiaal te
verzamelen, drongen de piloten tot diep
in Siberië door, op grote hoogte, er tot
hun schier even grote verbazing nergens
Sovjet-Russische jagers ontmoetend.
De door de „U 2" verstrekte meteoro
logische gegevens werden in een brochu
re gepubliceerd en zelfs voor twee en
een halve dollar ter beschikking van het
Amerikaanse publiek gesteld, met de
vermelding, dat ze door „U 2" 's ver
zameld waren. Niemand, behalve enkele
ingewijden, vermoedde nog, wat die
„U 2" 's feitelijk waren
Na afloop van de conferentie hielden
de congresleden zich zoveel mogelijk
verre van de krantemensen. Maar die
slaagden er in, enkelen hunner te scha
duwen. waarbij hun opviel, hoezeer deze
volksvertegenwoordigers onder de in
druk waren van hetgeen ze gehoord had
den. Negentig minuten achtereen sprak
Allen Dulles en zijn gehoor moet er daar
na het zwijgen bij hebben toegedaan.
Ondanks het zwijgen, hetwelk ze op
hoog bevel betrachtten, zijn er in Was
hington toch een aantal bijzonderheden
bekend geworden. Zo b.v, dat het pro
ject. „Operation U 2" van het jaar 1954
dateert. Toen kreeg de Lockheedfabriek
van het ministerie voor de luchtmacht
opdracht, een speciaal verkenningsvlieg
tuig te ontwerpen. Het zou een bijzonder
grote actie-radius moeten hebben en tot
grote hoogten dienen te kunnen stijgen,
bovendien een extra grote snelheid be
horen te ontwikkelen, voor een vliegtuig
van het verlangde type, dat een instru
mentarium moest vervoeren. De Lock
heed zette een ploeg van haar beste ont
werpers en technici aan het werk. Na een
jaar kon het eerste model van de „U 2"
aan de kopstukken van de luchtmacht
getoond worden. Nadat dit was goedge
keurd werd het eerste invlieg-toestel ge
bouwd en weder goedgekeurd, waarna
de proefvluchten begonnen. Wat de snel
heid betreft, deze was oorspronkelijk op
600 kilometer per uur bepaald, maar er
werd opdracht gegeven te zorgen, dat
deze tof 800 kon worden opgevoerd. De
,.U 2" zou dus een bijna even grote snel
heid hebben als het geluid. De grootste
afstand, welke de „U 2" zou kunnen af
leggen, bleek 4 tot 5.000 kilometer, de
grootste hoogte, welke het kon bereiken,
tussen de twintig en de dertig kilome
ter Het vliegtuig was heel licht en had
bijzonder lange vleugels, zodat het bij
het uitvallen van de motoren in een lan
ge glijvlucht kon dalen.
Piloot Powers
Volgens de aan de Lockheed verstrek
te opdracht zou het nieuwe toestel ge
bruikt worden ten behoeve van een pro
ject van de commissie voor de atoom
energie. de Amerikaanse organisatie,
die alle experimenten op het gebied van
de ontwikkeling der atoomenergie coör
dineert.
Het was niet helemaal gelogen,
dat gepraat over de atoomcommissie.
Want inderdaad werd de „U 2" aanvan
kelijk ook gebruikt voor verkennings
vluchten, waarbij de atoomcommissie
belang had, sinds in 1949 in Sovjet-Rus-
land de eerste atoombom tot ontploffing
was gebracht. De commissie had er we
zenlijk belang bij te weten, waar het
Kremlin zijn atoombommen vervaardig
de en liet ontploffen. Men had. om het
Kremlin te controleren, twee systemen
uitgedacht. Het ene, om door middel
van seismografen. dus apparaten, waar
mede aardbevingen opgetekend worden,,
de Sovjet-Russische ontploffingen vast te
stellen, zowel wat omvang betreft als
wat het oord aangaat, waar ze plaats
vonden. Voorts werd een aantal verken
ningsvluchten boven't gebied van de Sov
jet-Unie gemaakt, teneinde hoog in de
lucht materiedeeltjes te verzamelen, die
inlichtingen konden geven omtrent de1
aard van de door de Sovjet-Russen ge
bruikte materialen. Het eerste werkte zo
goed. dat ook nadat Truman in 1949 de
wereld had kunnen vertellen, dat Sov
jet-Rusland over de atoombom beschik
te het Kremlin bewaarde aanvanke
lijk een diep stilzwijgen de Verenigde
Staten steeds konden mededelen, of er
weer in de Sovjet-Unie een atoombom
tot ontploffing was gebracht. Het tweede
werkte nóg beter
Er werd een geheim eskader tot ver
kenning van atoomontploffingen samen
gesteld. De vliegtuigen vertrokken on
middellijk nadat ergens in de Sovjet-
Unie een atoom-, waterstofbom en in de
laatste tijd een neutronbom tot ontplof
fing gebracht was. in de richting van de
winden, waarmede de materiaaldeeltjes
werden weggevoerd. Officieel waren ze
onder de NACA ondergebracht, het Na
tionale Adviserende Comité voor meteo
rologische onderzoekingen ten behoeve
van de luchtvaart, een niet-militaire in-1
Intussen werd in het Pentagon, het
Amerikaanse ministerie van oorlog, in
het geheim een groots plan tot verken
ning van de Sovjet-Unie uitgewerkt.
Het was immers gebleken, dat dit heel
gemakkelijk zou kunnen gebeuren. Men
vermoedde in het Kremlin niets. Aan
vankelijk startten de ,,U 2's" van de
eilanden Okinawa en Guam in de Stille
Oceaan en tevens van het vliegveld
van.Wiesbaden, dus uit het hart van
ons goede Europa. Later werden hoofd
bases ingericht te Adana in Turkije en
Itsoegi in Japan,
Volgens thans te Washington be
kende gegevens moeten de camera's en
de infrarode stralen, waarmede het ge
bied van de Sovjet-Unie werd bespied,
op verbluffend exacte wijze hun werk
gedaan hebben Men hoopte, dat zulks
het geval zou zijn» na experimenten, bo
ven New York en enkele gedeelten van
de Verenigde Staten genomen. Toen kon.
Een kaart van de Sovjet-Uniemet de
startplaatsen van geleide-projectielen en
kunstmanen, radarstations en afmeer
plaatsen, samengesteld volgens in
Washington uitgelekte gegevens, die
door de „U 2's" verzameld werden.
ICBM betekent intercontinentale projec
tielen; TCBM continentale en IRBM
kleine geleide projectielen. De pijl wijst
een plaats aanwaar projectielen opge
slagen liggen, de cirkel radarvan
Praag tot Sachalin
den reeds foto's van enorme hoogten
gemaakt worden, die mensen op de stra
ten lieten zien Het wordt in Washing
ton volmondig toegegeven, dat Uncle
Sam over drie grote kaarten van de Sov
jet-Unie beschikt, waarop elke militaire
installatie van het Kremlin staat aan
gegeven. Een van deze bevindt zich in
het Pentagon, een tweede te Omaha in
Nebraska, waar zich het hoofdkwartier
van de Amerikaanse strategische
luchtmacht bevindt en een derde ergens
in het hoofdkwartier van de tactische
luchtmacht cjer Amerikanen in West-
Duitsland.
Gedurende het afgelopen jaar hebben
de „U 2's" alle startplaatsen van Sovjet-
Russische geleide projectielen gefotogra
feerd zowel die van de continentale als
intercontinentale. Eerst werden die op
gespoord en vervolgens onder de loep
genomen
De „U 2" houdt het midden tussen een
straaljager en een zweefvliegtuig Dit
laatste wordt geaccentueerd door de 15
meter draagwijdte van de vleugels. Nog
op 33 kilometer hoogte kan het toestel
een snelheid van 800 kilometer per uur.
bij een minimaal brandstofverbruik ont
wikkelen. Dit geldt althans voor het al
lerlaatste type met de nieuwste verbe
teringen. Teneinde het toestel zo licht mo
gelijk te doen zijn, werpt de piloot het
normale start- en landingsgestel af. La
ter kan hij met een speciaal gestel als
een zweefvliegtuig landen. Wanneer de
motor wordt uitgeschakeld, kan de ,.U
2" zijn weg al zwevend vervolgen. Het
staat in de annalen van het eskader op
getekend dat een ,,U 2", waarvan de
motor boven West-Rusland uitviel, in
zweefvlucht Beieren wist te bereiken,
waar het vliegtuig veilig landde
Een der grootste voordelen van de
,.U 2" is, dat het toestel op hoogten bo
ven de 30.000 meter nog goed manoeu-
vreerbaar is. Dit is met andere straal
jagers niet het geval. Zowel Amerikaan
se als Sovjet-Russische straaljagers heb
ben nog grotere hoogten bereikt, maar
het ging dan feitelijk slechts om stoten
in de lucht. De toestellen bleken nog
nauwelijks te besturen en de piloten
moesten weer snel dalen. Het spreekt
vanzelf, dat Sovjet-Rusland, nadat gedu
rende lange tijd de „U 2's'' vrijelijk bo
ven Siberië hadden gevlogen, tenslotte
tot de ontdekking kwam. dat het daar
hoog in de lucht vermoedelijk niet pluis
was. Men had in het Kremlin wel zijn
vermoedens, maar wist niets met zeker
heid Vandaar, dat Khroesjtsiev met een
zekere hooghartigheid indertijd Eisenho
wers voorstel afwees voor een „open
sky", een open luchtruim, waarin ieder
een verkenningsvluchten kon maken,
teneinde te zien, wat er ergens aan de
hand was. „Ik laat niet in mijn slaap
kamer kijken", zei meneer K. Piloot
Powers bracht hem aan zijn verstand,
dat dit al jaren lang het geval was..
Meneer K. weet nu ook, dat met de
camera's van de „U 2" en met behulp
van infrarode stralen foto's genomen
kunnen worden, waarmede op tien kilo
meter hoogte zelfs de kop van een spij
ker op de gevoelige plaat kan worden
vastgelegd. Van 15 kilometer af kan een
kopje boven een krantebericht gefoto
grafeerd worden. Op een hoogte van 20
kilometer kan een menselijk voetspoor in
de sneeuw „aan het daglicht" worden
gebracht en op 25 kilometer hoogte valt
een fietser van een voetganger te onder
scheiden. Eén „U 2" fotografeerde in
een non-stopvlucht in minder dan vier
uur een gebied van 780 kilometer breed
en 4800 kilometer lang Hieruit kan ge
concludeerd worden, dat zelfs de enor
me Sovjet-Unie in enkele weken tijd
nauwkeurig „onder de loep" genomen
kan worden. En de Amerikaanse gehei
me dienst heeft er vier jaar de tijd voor
gehad
Geen wonder, dat zelfs de onderaardse
opslagplaatsen van geleide projectielen
en alle ondergrondse laboratoria in de
Sovjet-Unie aan de Amerikanen bekend
zijn. En dit, terwijl oud-president Hoo
ver zich er over beklaagde, dat Washing
ton zo slecht geïnformeerd was over
hetgeen zich achter het IJzeren Gor
dijn afspeelde
De infrarode stralen maken het moge
lijk, ook des nachts en door een dik wol
kendek heen te fotograferen. Speciale
emulsies geven aan, wat kunstmatig is.
Ze laten kunstmatig groen voor camou
flage duidelijk van echt groen onder
scheiden. De piloot hoeft aan de came
ra's met* te doen. Die werken automa
tisch en bepalen zelf de belichtingstij
den. De „U 2", welke boven Sverdlowsk
afstortte, had acht van deze mammoet
camera's aan boord.
Elke nieuwe vinding werd eerst in de
Verenigde Staten zelf of in de buurt
daarvan uitgeprobeerd. Zo is in één
nacht op een hoogte van twintig kilome
ter heel Cuba gefotografeerd, zonder
dat Fidel Castro er ook maar iets van
bemerkt heeft
En nu gaan de geleerden uitmaken,
of hetgeen de „U 2's" hebben gedaan,
spionage in de gewone zin des woords
is. Sommigen menen, dat op grote hoog
ten de souvereiniteit van een land op
houdt, zoals zulks op zee gebeurt op een
bepaalde afstand van de kust. Piloot
Powers zou dus geen spion zijn. Want het
wereldluchtruim is voor een ieder vrij,
zo redeneren ze.
Er zal wel weer een topconferentie ge
houden worden, om uit te maken, hoe dit
nieuwe vraagstuk zal moeten worden
geregeld.
DEN HAAG, 3 juni De geregistreer
de arbeidsreserve per eind mei bedroeg
volgens een overzicht dat vandaag door
het ministerie van sociale zaken en
volksgezondheid gepubliceerd werd
voor mannen (inclusief de op aanvul
lende werken werkzame): 34.518. Aan
het eind van april was dit: 46.839 Eind
mei 1959 was het: 53 796.
Het aantal werkloze vrouwen bedroeg
eind mei van dit jaar 3.413. De maand
daarvoor was het 3.954.
De situatie in de openstaande aan
vragen was voor mannen eind mei
'60: 54.270. Eind april: 49.191. Eind mei
'59: 31.864. Voor vrouwen waren deze
cijfers respectievelijk: 37.607, 34.659 en
30.548.
De tijdf dat onze speeltuinen voor kin
deren alleen maar gebruikt iverden als
een veilige beschutting tegen het drukke
en gevaarlijke stadsverkeerf is steeds meer
aan het wegtrekken. Natuurlijk blijft ook
Hat een van de aantrekkelijke kanten van
het speeltuinwerk en menige huismoeder
zal dit geruststellende motief hanteren om
haar kind erheen te zenden.
Het gehele speeltuinwerk heeft een be
langrijke ontwikkeling doorgemaaktdie
veel verder reikt dan de schommel, de wip-
wap en het klimrek. Vele leidsters en
leiders hebben aan de hand van de praktijk
ervarendat zij er niet kwamen met de
speeltuin alleen. Zij werden bij slecht weer
onmiddellijk voor de vraag gesteld, wat
zij met de kinderen moesten aanvangen
en zijn gekomen tot een breed activiteiten-
schema. Allerlei vormen van clubwerkvan
handenarbeid en vrije expressie hebben hun
weg gevonden naar de speeltuinorganisaties,
terwijl de laatste tijd ertoe Wordt overge
gaan om in de vacantietijd een tweetul
weken met de kinderen te gaan kamperen.
De speeltuin is langzamerhand dus een
stuk jeugdvorming geworden, waardoor vele
kinderen niet alleen genieten van de zee
en de ontspanningmaar bovendien een
bredere ontwikkelingsmogelijkheid krijgen.
Dat alles stelt natuurlijk grote eisen,
niet alleen aan verbreding van accommoda
tiemaar evenzeer aan het kader, dat zich
nog intenser dan voorheenzal moeten in
spannen om aan de kinderen het beste mee
te geven, wat zij hebben. Dat kost studie
inspanning, geduld en grote offervaardig
heid.
Juist omdat het hier dus over meer
dan alleen de schommel gaat, juist omdat
het hier gaat om een stuk opvoeding van
jonge mensendaarom staan wij als ka
tholieken op een eigen speeltuinorganisatie
onder eigen leiding. Dat wil niet zeggen dat
zulk een organisatie afgesloten zou moeten
zijn voor welk kind dan ook, integendeel
elk kind moet de kans krijgen daarin bin
nen te gaan. Maar onze verantwoordelijk
heid (ds ouders voor onze kinderen vraagt
nu eenmaaldat waar wij ook een stukje
van die verantwoordelijkheid overdragen
aan anderen, of dat nu is in de school, fldU
jeugdbeweging of de speeltuin, de kinderen
worden opgevoed in de geestwaarin wij
dat zelf doen.
Zoals op allerlei terreinen van jeugdvor-
mingswerk kan ook in het speeltuinwerk
de hulp van de overheid niet gemist wor-
den Deze hulp zal geleidelijk dienen ie
worden verstrekt aan het algemene en het
katholieke speeltuinwerk.
Bij de planning van nieuwe wijkenbij
sanering van oude stadsdelendient zowel
ruimte gereserveerd le worden voor de
ene alsook voor de andere groep en waar
slechts voor EEN speeltuin ruimte zou zijn,
hetgeen bij de planning in nieuwe wijken
nauwelijks denkbaar en bovendien volstrekt
onvoldoende is, dient men toch de belan
gen van beide groepen te dienen door der
gelijke ruimte ter beschikking te stelllen
van beide groepen, die in onderlinge samen
werking elkaar best zullen weten te vinden.
Tot heden is er geen subsidieregeling
voor de speeltuinen, hoewel de ontwikke
ling van het werk financiële steun van de
zijde van de overheid dringend nodig maakt.
De speeltuinen hebben tot nu toe altijd
op eigen kracht gedreven en dat is niet in
het minst te danken aan de inzet van zoveel
toegewijde mensen, die -öolkomen belange
loos hun tijd en energie aan de vorming
van de kinderen geven.
De overheid dient er begrip voor op
te brengendat de ontwikkeling die zich
heeft voorgedaan, ook hogere eisen stelt
aan de belangstelling clie de overheid dient
op te brengen. Het ware te wensen, dat
een redelijke subsidiëring, liefst aangepast
in de subsidieregelingen, welke tot stand
zijn gekomen voor het jeugdvormingswerk,
spoedig tot stand komt.
De speeltuinorganisaties hebben het ver
diend en de kinderen hebben er recht op.
IS
de
be-
DE STEEN DER DISHARMONIE
óók een steen des aanstoots, maar
eerste kwalificatie geeft de situatie
ter weer.
Wat de disharmonie aangaat, deze
heerst sinds enkele jaren onder ene
broer en zes zussen. De broer is de
dorpssmid van Borbona, een dorp in
Noord-Italië. welke vestiging van enkele
honderden zielen al heel oud is en reèds
uit de dertiende eeuw moet dateren.
Volgens het zeggen zou al een Corte-
se van die tijd af dorpssmid zijn geweest
Er bestaan te dien aanzien geen docu
menten. De familie Cortese beschikt
slechts over gegevens, die maar tot het
jaar 1845 terugreiken. Maar dit bewijst
in ieder geval, dat de Cortesi geduren
de vier generaties het vak van smid in
het dorp hebben uitgeoefend en dat is
toch ook wel wat.
Na de tweede Wereldoorlog zal het er
naar uit dat Concezio Cortese, die in
middels al vele jaren dorpssmid was ge
weest, zonder opvolger zou komen te
sterven. Hij had zeven dochters, doch
slecht één zoon en deze zoon gaf, na
enkele jaren aan aambeeld en blaasbalg
te hebben gestaan, het beroep eraan en
trad m politiedienst, waardoor hij ver
van zijn geboortedorp terecht kwam. Ja
renlang leefde Concezio Cortese in het
vooruitzicht, dat met hem de dynastie
der dorpssmeden van Borona zou uit
sterven. Hij was hierover dubbel be
droefd. omdat hij een meester in zijn
vak was Dusdanig beheerste hij dp
fijne smederij, dat hij in de eerste we
reldoorlog naar Rome ontboden werd,
in het laboratorium van het techm-
N OP D
O L O
HM*
«TS0K
WtMWG
max
MGSCI
rtltftttlYE
KAW5TIK1W
fuoa
0M4K
AMUJt
i'V
U»M
IttlM
sche instituut der artillerie te gaan wer
ken. Een vakman als hij bestond er nog
nauwelijks en zijn zoon. die hij een uit
stekende opleiding had gegeven, was po
litieman.
Maar laat nu een tiental jaren na de
tweede Wereldoorlog deze zoon naar
zijn geboortedorp terugkeren, om in de
smederij van zijn vader te komen wer
ken. Hij bleek het vak niet ver
leerd te hebben en werd aldus de vreug
de van zijn vaders oude dag.
Deze vreugde werd schier een zaligheid
toen Carlo de zoon trouwde en twee
kinderen kreeg, waarvan hij de oudste,
een jongen, Concezio doopte. Kort voor
dat grootvader Cortese stierf, vermaak
te hij heel de hele inventaris van zijn
smederij aan zijn kleinzoon, op voor
waarde. dat die ook dorpssmid zou
worden en aldus de traditie zou voort
zetten.
Toen Carlo in naam van zijn zoontje
deze voorwaarde aanvaardde, kon Cor
tese Concezio rustig sterven. Hij had een
aardig spaarduitje, maar van de zeven
zusters waren er nog zes in leven en
voor de zevende moest wat de erfenis be
treft rekening worden gehouden met twee
kinderen, terwijl tevens de weduwe nog
haar rechten had.
Na de kosten van het aankopen van
het familiegraf en de begrafenis bleef er
niet veel meer over. De weduwe Car
lo waren het er inmiddels over eens, dat
er op het familiegraf een prachtige ge
denksteen moest komen, met bronzen
kandelaars verfraaid. Dit gebeurde ook
Het opschrift luidde: Aan profesor Cor
tes e Concezio, in eeuwige herinnering
Deze steen werd neergelegd door zijn
zoon. zijn vrouw en zijn dochters, uit
gezonderd Olga, Argia en Lea.
Ja lezer, ten eerste dat „professor".
Wel smid Concezio Cortese was zulk een
bekwaam vakman, dat zijn dorpsgeno-
en mede vanwege ziin verblijf in Ro
me. hem deze titel hadden gegeven
waarop hij erg trots was geweest. Wat
die drie dochters betreft, ze hadden ge
weigerd. hun aandeel in de erfenis af-
te staan ten behoeve van die prachtige
steen. Nu is er een proces gaande,
want de drie dochters wensen zich niet
onteerd te zien Ze eisen, dat het ha
telijke opschrift verwijderd wordt
1. Heel lang geleden gebeurde het, dat een hartstochtelijk
oesterliefhebber op een goede dag een oester opende en er
een minuscuul pareltje uithaalde. De allergrootste ontdekking
dateert eigenlijk uit 1954. Toen ontdekte eeo zekere M. Eduard
Leblavec de Morley kort achter elkaar twee parels. De ene
inzijn Kerstontbijt. De ander inzijn diner op
NieuwjaarsdagMaar om de waarheid te zeggen kon hij
er noch zijo diner mee betalen noch zijn vrouw een plezier mee
doen.U moet immers weten, dat de oesters, die hun som
bere bestaantje op onze distafels eindigen, slechts neefjes zijn
van de pareloester en dat de afscheiding van parelmoer, die zij
produceren er alles behalve aanlokkelijk uitziet. Bovendien
Is de parelvangst een gevaarlijk soort sport, waar elk jaar op
nieuw slachtoffers bij te betreuren zijn.
2. Een van de beroemdste parelvissers, bovendien uitvinder
van een nieuw soort duikbril, was de Zweed Victor Gerbe.
Als operatieterrein koos hij meestal de Stille Oceaao en ook
op die ongeluks-dag was dat het geval. Toen hij ongeveer
30 meter beneden de zeespiegel was afgedaald, ter hoogte van
de Bilang-Bilang kust, vlakbij Borneo, voelde hij eenklaps een
hevige pijn in zijo linkerarm. Bliksemsnel trok hij zijn dolk.
Maar het mocht niet baten. De afgrijselijke tentakels van een
afzichtelijk monster hielden hem reeds in hun verstikkende
greep. Zeker zou hij een verschrikkelijke dood gestorven zijn,
als zijn vrienden hem niet nog ternauwernood hadden gered.-
3. En toch: het zijn zeker niet in hoofdzaak de poliepen>
haaien en andere gevaarlijke dieren meer, die de vissers doden-
Veel erger immers zijn de omstandigheden, waaronder zij tot
dikwijls grote diepten moeten afdalen. Van juni tot september,
dat is het seizoen, duiken de meeste van hen wel 40 tot 50 keer
per dag. Iedere keer blijven zij twee, ten hoogste drie minu
ten onder water, maar het duiken vergt het uiterste van hun
krachten. Het bijtende water en de enorme druk maken de
vissers niet zelden blind of doof. Vraag ook niet, wat hun hart
er onder te lijden heeft, zodat maar weinigen onder hen ouder
worden dan 40 jaar!
4. Ongeveer uit een op de twintig oesterschelpen komt een
klein Pareltje te voorschijn. Klein wil zeggen, niet veel groter
dan een flinke zandkorrelVoor een beetje behoorlijke
parel moeten er zo tussen de 1.000 en 1.500 schelpen geopend
worden. De voornaamste oesterbanken zijn te vinden in de
Goj I van Perzië. Daar vinden we dan kleine ronde korreltjes
rnei een zacbtrose weersschijn. De zeldzame en uiterst kost
bare zwarte parel moeten we zoeken in Tahiti In Polynesia
is de parel slechts een bijprodukt van de bloeiende parelindus-
Ook Australië en Ceylon hebben hun oesterbanken
I
l
