WIE IS EEN
OP DE WEG?
A'erkeersopvoeding of verkeerstechniek
ig uit. veilig thuis
Volkstelling
Gevacolor
ct
De open brief van Partai
Katolik in Indonesië
€sso.
Gouden
FIAT VAN EERSTE KAMER
NA ENIGE BEDENKINGEN
PLECHTIG REQUIEM VOOR MGR. LEMMENS
i
t
Utrechtse commissaris vertelt
k
Esso Extra Motor Oil
Gegevens van de
Nederlander te
Voorzitter ir. Kasimo antwoordt op
commentaren in Ned. kath. bladen
Rapport van drie
hoofdofficieren
Minister Cals geeft voorkeur
aan „De Schaduw van Morgen
Brand in Loenen
V B
I óók in de vakantie:
®°k bevolkingsregisters
niogen ze gebruiken
Djakarta in arrest
GEVACOLOR
Affaire majoor K.
NOODMAATREGELEN VOOR HET ULO
Ketchü
Woonpand grotendeels
verwoest
Mr. Th. van Roosmalen
WOENSDAG 27 JULI 1960
PAGINA 5
Het aantal doden en gewonden
in het wegverkeer neemt steeds
toe en het probleem van de ver
keersonveiligheid wordt met de dag
benauwender. Naarmate het benau
wender wordt komen er meer men
sen, die een oplossing zoeken en zeg
gen dat zij er een gevonden hebben.
Ieder zoekt die oplossing echter bin
nen de grenzen van zijn vak of be
langstelling. Psychologen houden vol.
dat chauffeurs met een gespannen
en labiele geestesgesteldheid meestal
.brokkenmakers" zijn. Artsen zeggen,
dat suikerzieken en lijders aan toe
vallen van de weg geweerd moeten
worden. Psychiaters zijn van mening,
dat alcoholisten (ook in niet aange
schoten toestand) en paranoici ge
varen op de weg zijn. Politiemensen
leggen de nadruk op onvoldoende
ver keer s - op voe di ng
Het is de verdienste van Theo B.
Walbeehm, medewerker bij de Psy
chologische Dienst der P.T.T., dat hij
in een helder boekje al deze menin
gen duidelijk en objectief naast el
kaar heeft gezet. Het boekje heet
,,De Brokkenmaker" en is uitgegeven
door de Kon. Nederl. Toeristenbond.
Het is een literatuurstudie betreffen
de de ongevalsvatbaarheid ofwel „ac
cident. proneness". Walbeehm wil
geen eigen theorieën aandragen,
maar allereerst een beeld geven van
de vele manieren van denken waarop
het probleem benadert wordt.
KLEURENFOTO'S
duizendmaal mooier!
PRINSES IRENE IN
SANKT ANTON
Bescherm
uw motor
als hij loopt
en als hij
stilstaat
met
MET esso bént u BETER UIT!
BROKKENMAKER
Advertentie
Ten eerste merkt hij op, dat veelal
conclusies worden getrokken uit onder
zoekingen, waarbij het grondmateriaal
onvoldoende was of de gebruikte sta
tistische methoden niet correct werden
toegepast. Ook viel het hem op, dat
auteurs zich beroepen op bekende on
derzoekers zonder het voorbehoud van
deze onderzoekers te vermelden. Ook
zag hij, dat getallen en uitspraken af
wijken van de oorspronkelijke gegevens,
dat er soms opstellen worden aangehaald
die de facto niet bestaan, dat er een
voorkeur bestaat voor publicaties met
veel psychologische en medisch-psychia-
trische vaktermen, dat de deskundigen
de waarde van eigen uitkomsten sterk
overschatten.
Te weinig analyse van ongevallen
Een veel gemaakte denkfout is de vol
gende. Men onderzoekt bij een groep
van 100 brokkenmakers de frequentie
van een eigenschap, die men verwacht
bij hen te zullen aantreffen, bijv. emo
tionele onevenwichtigheid. Men vindt,
dat 60 van de 100 die onevenwichtig
heid inderdaad in zich hebben. Men con
cludeert derhalve, dat emotionele on
evenwichtigheid typerend is voor de
brokkenmakers. Dit is een logische kort
sluiting. Immers er ontbreekt een con
trole-groep van 100 niet-brokkenmakers
(ook wel kraslozen genoemd). Als blijkt,
dat deze voor minstens 60 pet. in emo
tioneel evenwicht verkeren, klopt de re
denering. Maar nu is uit een onderzoek
gebleken, dat onder de 100 kraslozen zich
veel méér dan 60 emotioneel oneven-
wichtigen bevinden. Deze eigenschap
correleert dus niet, althans niet signi
ficant, met de ongevalsvatbaarheid. Men
had met dezelfde onvolledige redenering
ederland wordt veel gemoraliseerd, (dus zonder controlegroep)" kunnen be
wijzen, dat het bezitten van zwart haar
of een lange neus predisponeert tot
brokken makenEen bepaalde on
derzoeker, W. Winsemius, drukt het zo
uit: „Zo gaat elk onderzoek uit van een
bepaalde conceptie betreffende de gene
se van ongevallen, maar bijna altijd is
deze conceptie maar half uitgesproken,
slecht uitgewerkt en het geheel niet aan
een analyse van werkelijke ongevallen
of onveilig gedrag getoetst."
Daar kunnen veel artikelenschrijvers
en verkeersverbeteraars het mee doen.
Niettemin komt Walbeehm tot de
voorzichtige conclusie: „dat met be
trekking tot „accident proneness" in
derdaad psychologische oorzaken als
constante factor (mede) werkzaam
kunnen zijn. Pag. 66. De definiëring
van die oorzaken iaat hij echter in het
midden. Dat is veelbetekenend. Zij kun-
jien in diverse situaties verschillend
zijn. Het psychologisch onderzoek van
(Chauffeurs kan daarom slechts een be
perkte bijdrage leveren tot het totale on
gevallenprobleem. (Omdat het interes
sant is vermeld ik, dat de Amerikaanse
onderzoeker Mac Farland heeft opge
merkt, dat de volgende gedragingen bij
brokkenmakers méér voorkomen dan
bij „kraslozen": het overtreden van
maximum-snelheden, het accepteren
van een defect voertuig, alsmede het
niet controleren daarvan, en weerspan
nigheid tegen de politie.).
'Van onze Haagse redactie)
HAAG, 27 juli Het gebruik
tr0i Volkstellingsgegevens voor de con-
hU' van de gemeentelijke bevolkings-
iw!sters was geheel overeenkomstig de
•Waande voorschriften. Waar van het
V8ebruiken van volkstellingsgegevens
Jh I andere dan statistische doeleinden
'Wv/Nproken, kon dit alleen betrekking
9en op de gegevens die niet ook in
<liis evolkingsregisters voorkomen, al-
(ir,,,. Oen antwoord van minister Toxo-
*iw,. °P vragen van het Tweede Ka-
Jll<l Scheps (PvdA).
|w0 bewindsman geeft echter toe, dat
itw, aanbeveling zou hebben verdiend
W6ri dit in de toelichting op het volks-
WJjgsformulier ook uitdrukkelijk ware
iw^sld, zodat iedereen zich had kun-
jr, yealiseren, dat de volkstelling mede
Wl°etsing van de bevolkingsregisters
Vf.' boel had. Uit het achterwege blij-
VQ' van deze vermelding kan echter niet
Vj,en afgeleid, dat de gemeenten,
Wae toetsing van de bevoikingsregis-
aan de volkstellingsgegevens uitvoe-
w verkeerd zouden handelen."
J: verklaring van de minister gaat
feit!,e.?eld van een uiteenzetting van de
(Ir, 'like gang van zaken, niet alleen bij
v0]uolkstelling 1960, maar ook bij vorige
eHingen. De gegevens van de tel-
jU' aldus mr. Toxopeus, kunnen wor-
0riderscheiden in gegevens, die ook
Q.a t bevolkingsregister voorkomen
pyer naam en adres en gegevens
CtM.b'et in dat register staan. De ge-
sWcjs van deze tweede groep worden
s gebruikt voor statistische doel-
U er, zodat zij niet in individuele vorm
!'et i?^ worden. Voor de eerste groep
W bet echter anders. De instelling van
evolkingsregister beoogt ten be-
van de overheidsdienst in het al-
v'bii over de bevolking bepaalde indi-
e gegevens te verkrijgen. De ge-
v0or van be volkstelling zijn steeds ook
tso-i be controle van deze bevolkings
vers gebruikt.
tojjf.AKAP.TA, 27 juli. (Reuter) De
tgnt 6 alhier heeft de Nederlandse di-
V<rUr ber C.V. Vita te Djakarta en
Op "bachtig in Be. -.doeng aangehouden
hpjJ'erdenking van oplichting tot een
dif.^g van een miljoen roepiah. De
cteur werd op 6 juli aangehouden,
ip aanklacht door de N.V. Roem
Etr; Jakarta, die beweerde op 1 febru-
'anrie6n miljoen roepiah aan de Neder-
bitboJ te hebben uitgekeerd als voor-
barr- ing op een door hem te leveren
v5h i van 500 ton rubber, afkomstig
*«iw°°r bet parket van de proo
raal geconfisiifierde rubber.
Dekaminen zijn gevaarlijk
Met het medisch onderzoek is men
echter ook nog slechts aan het begin,
Het staat wel vast, dat aandoeningen
met een medische indicatie door hun
psychisch effect bevorderend kunnen
werken op „accident proneness". Mi
graine, catarrh, algemene zwakte kun
nen van invloed zijn op ongevalsvat
baarheid, maar het fijne daarvan weet
men nog niet.
Men krijgt de indruk, dat medici
hun uitspraken veelal steunen op theo
retische beschouwingen zonder statisti
sche achtergrond; zij geven hij hun ver
klaring hun persoonlijke méning weer,
meer niet. Veel aandacht wordt uiter
aard gegeven aan het gezichtsvermo
gen. Het valt dan weer op, dat metin
gen van het gezichtsvermogen alsmede
van de andere zintuigelijke functies
doorgaans in het psychologisch labora
torium plaats vinden. De Duitse arts W.
Dieke heeft zijn collegae er op gewezen,
dat zij er goed aan doen met vrouwen
te waarschuwen, dat zij tijdens men
struatie en zwangerschap liever niet
moeten chaufferen; deze biologische
functies verhinderen bij de vrouw dik
wijls een volledige opmerkzaamheid op
de omgeving. Deze tijdelijke ongeschikt
heid tot chaufferen bij de vrouw schijnt
practisch van groter belang dan de
vraag naar haar algemene meerdere of
mindere ongevalsvatbaarheid. Tenslot
te nog een conclusie van de arts Nele
mans: ,,een kopje thee of koffie kan
vermoeidheid in zeker opzicht tegen
gaan en als zodanig een nuttige functie
vervullen. Voor het gebruik van weka
minen door verkeersdeelnemers kan
'.«chtez niet genoeg worden gewaar
schuwd; de soms sterke verzwakking
van het vermogen tot zelfcritiek dat
wekaminen kunnen veroorzaken,
maakt daarom alleen al deze zo ge
vaarlijk..."
Minder moraliseren,
meer toezicht
Het laatste deel van 't boekje van Wal
beehm is niet het minst interessant. Dit
handelt over verkeerstechniek, de vorm
geving van de weg en het politietoezicht.
Ik resumeer: de wegsituatie moet aange
past zijn aan de psyche van de gemid
delde weggebruiker. De houding van
de chauffeur ten opzichte van de weg
die hij berijdt is van belang. Er moet
worden nagegaan of aan de weg waar
een ongeval is gebeurd, wellicht nog
verbeteringen kunnen worden aange
bracht. De politie, die bij het ongeval
wordt betrokken, kan door ondervra
ging van en samenwerking met ande
ren hiertoe bijdragen.
De gemiddelde autobestuurder zal op
de weg die hij berijdt, zo snel rijden
als hem op deze weg verantwoord lijkt.
Hij ondervindt zijn wijze van rijden noch
als lichtzinning noch als gevaarlijk.
Daarom is een moraliserende verkeers-
opvoeding weinig succesvol. Een brede
weg zal bijv. vaak als een voorrangs-
weg worden gezien. Men zal dan daar
op rijden alsof men zich op een voor-
rangsweg bevindt. Op een dergelijke
weg moeten dan geen verkeersborden
worden aangebracht, die in tegenstel
ling zijn met de onbewuste opvattingen
van autobestuurders omtrent het ge
dragspatroon op een dergelijke weg.
Geen politionele „opvoeding" van de
weggebruikers dus, geen moraliseren
de leuzen en vlaggen, maar aangepas
te vormgeving van de weg en ver
scherpte surveillance op condities van
berijders (gezondheid, nuchterheid, rij
bewijs) en van voertuigen (defecten) ën
op overtredingen.
Er wordt in Nederland, overeenkom
stig de volksaard, door de politie veel
gemoraliseerd en gepredikt. De preven
tieve werking van scherp en rationeel
politietoezicht wordt echter zeer onder-
Drs. H. van EEDEN.
De Brokkenmaker, door Th. B. Wal
beehm. Verkeersmonografie van de
A.N.W.B. Mei 1960.
vergroot formaat
Gevacolor kleurenfoto's
9 *9 cm.
9x13 cm.
vroeger
A.&QT
nü
85 ct.
90 ct.
Gevacolor rolfilms
4- x 6,5 cm.
6 x 6 en 6 x 9 cm.
2.80
2 95
Gevacolor kleinbeeldfilms
20 opnamen
36 opnamen
4.95
✓6145
3.60
5.60
Ontwikkelen
1.80
COM 6024
DJAKARTA, 27 juli (K.N.P.) Het
Indonesische katholieke weekblad „Pe-
nabur" (De Zaaier) publiceert een com
mentaar van de voorzitter der Partai
Katolik, ir. Kasimo, naar aanleiding
van de Nederlandse reacties op de
„Open Brief". Nadat is vastgesteld, dat
de K.V.P. geen enkel officieel stand
punt heeft ingenomen, grijpt :1e voor
zitter allereerst de commentaren van
prof. Romme aan, dat 2 juli in „De
Volkskrant" is verschenen.
Hij zegt, dat het alhoewel een par
ticuliere mening verkondigend van
belang is, omdat prof. Romme een zeer
invloedrijk politicus is, fractieleider in
de KVP, die 1/3 der zetels in de Volks
vertegenwoordiging bezet. Kasimo ver
volgt: „De open brief wil niet beweren,
cat de KVP bewust de moeilijkheden
voor de Kerk in Indonesië veroorzaakt.
Schrijver dezes is er zelfs van over-
AMSTERDAM, 27 juli Een drie
manschap van hoofdofficieren van de
koninklijke landmacht heeft aan de
chef van de generale staf luit.-generaai
G. J. Ie Fèvre de Montigny een rapport
uitgebracht over het verslag van de
Tweede Kamer-commissie Koersen,
waarin majoor K. er van werd beschul
digd persoonlijke belangen te hebben
doen prevaleren boven dienstbelangen.
Het driemanschap concludeert zo
meldt „De Telegraaf" ons hedenochtend
dat de felle wijze waarop majoor K.
in een nota zich keert tegen de com
missie Koersen en de manier waarop
deze haar onderzoek heeft gehouden,
zoal niet geheel te verontschuldigen
toch wel volkomen verklaarbaar is, ge
zien de wijze waarop de commissie
Koersen de majoor K. in haar verslag
heeft aangevallen.
INNSBRUCK, 26 juli Prinses Ire
ne, die in Lausanne een oecumenische
jeugdconferentie heeft bijgewoond, is
vandaar naar Sankt Anton gereisd naar
hotel „Post", waar het koninklijk gezin
dikwijls verblijft voor de wintersport.
De prinses is gisteravond met een vrien
din in Sankt Anton aangekomen.
Advertentie
i
POST BLIJF!
(Van onze onderwijsredacteur)
DEN HAAG, 26 juli Het ulo-wets
ontwerp, dat enkele maanden geleden
in de Tweede Kamers aanleiding heeft
gegeven tot een uitgebreid debat, is in
de Eerste Kamer vrij snel afgehandeld.
Minister Cals wil niet twee maatrege
len van tijdelijke aard een bijdrage le
veren tot het lenigen van de nood bij
het u.I.o., dat met een niet gering te
kort aan leerkrachten ka'mpt. De bedoe
ling is het tot 1 januari 1964 mogellijk te
maken, dat volledig bevoegde onderwij
zers, die niet over de akten voor de mo
derne talen, wiskunde of handelskennis
beschikken, toch in die vakken les mo
gen geven en dat personen, die hele
maal geen onderwijsbevoegdheid heb
ben, maar die door hun studie of werk
kring over bepaalde kwaliteiten beschik
ken, als „vakonderwijzers" kunnen op
treden.
De heer Derksten (K.V.P.) achtte de
eerstgenoemde maatregel aanvaardbaar
de tweede maatregel noemde deze spre
ker echter „moeilijk te verteren". Ve
hebben gezien, dat bij het v.h.m.o. de
mogelijkheid van dispensatie leidt tot
een niet meer aanvaardbare toestand en
we waren gelukkig, dat bij het u.I.o.
dispensatie niet mogelijk, was, aldus spr.
Het kan wel zo zijn, dat sommige men
sen een kennis van talen of handelsza
ken hebben, die bruikbaar is voor de
school, doch zij hebben geen pedagogi
sche scholing gehad. De bewindsman
zei in reactie hierop, dat tot voor enke
le jaren alle academisch gevormde le
raren ook zonder pedagogische scho
ling voor de klas stonden. Daarmee wil
de mr. Cals de betekenis van pedagoi-
sche scholing niet wegwuiven, maar er
zijn nu eenmaal „natuurtalenten".
De heer Van Hulst (CH) maakt zich
eveneens zorgen over de mogelijkheid
om niet-onderwijsmensen voor de klas
te zetten en hij besprak daarbij inzon
derheid de voorwaarden, waaronder dit
zal gebeuren. We moeten niet de situatie
krijgen, dat de wet verklaart, dat de
bevoegdheden buiten de wet om kunnen
worden vastgesteld, aldus spreker. De
heer Van Hulst wilde voorts uitdrukke
lijk in de wet aangegeven zien welke
rol de schoolbesturen bij deze zaak zul
len spelen. Aan deze laatste wens kon
mr. Cals niet voldoen. De bewindsman
wees erop, dat de tijdelijke maatregelen
buiten de wet zijn gehouden juist omdat
ze een noodkarakter hebben.
De kwestie van de gemeenteclassifi
catie is in de gedachtenwisseling ook
nog even ter sprake gekomen. De heer
Derksen wees op de moeilijke situatie,
waarin het u.I.o. vooral ten plattelande
verkeert. De minister merkte naar aan
leiding hiervan op: „het is onmoge
lijk om in het gehele land voor alle sec
toren van het maatschappelijk leven een
ideale situatie te scheppen. Het classi
ficatieprobleem is niet op te lossen voor
de onderwijzers alleen; wel wordt ge
streefd naar een geleidelijke afzwak
king van de classificatie".
Het wetsontwerp werd tenslotte on
danks de geuite bedenkingen zonder
hoofdelijk stemming aanvaard. Minister
Cals heeft in het debat terloops nog
weer eens de hoop uitgesproken, dat zijn
mammoet-wet spoedig behandeld zal
worden .De heer Van Hulst had gezegd,
dat het moeilijk was het u.l.o.-noodont-
werp niet te beoordelen in de schaduw
van de mammoetwet. De bewindsman
haakte hierop snel in: „U doelt op
de „Schaduw van Morgen" en niet van
overmorgen, hoop ik".
(.Advertentie)
Zeer velen hebben dinsdag de plechtige uitvaart van mgr. dr.Lemmens bijgewoond. Daarnaast kwam op het bisschoppelijk
paleis in Roermond een groot aantal bewijzen van deelneming binnen. Van het koninklijk paar kwam een krans; prinses
Wilhelmina zond een condoleance-telegram, waarin zij speciaal de vaderlandlievende houding van mgr. Lemmens tijdens
de bezettingstijd mem.oreerde. Tevens woonde haar particuliere secretaresse mej. mr. J. Geldens de begrafenis plechtig
heden bij. Ook de minister-president prof. dr. de Quay stuurde een schriftelijk bewijs van deelneming. Uit Rome kwam een
condoleance-telegram binnen van mgr. P. C. van Lierde, sacrista van Z. H. de Paus, alsmede van de vroegere internuntius
in ons land, Z. Exc. Paolo kardinaat Gibbbc, die mgr. Lemmens kwalificeerde als een vaderlijke herder en een groot
apostel van de devotie tot Q. L. Vrouw.
Hfcl H*
HffHZ
tuigd, dat van de kant van de KVP ge
noeg goede wil aanwezig is. De krasse
taal werd gebruikt, in de hoop, dat de
leiding van de KVP op grond van har
de feiten, de vergissing van zijn beleid
zou gaan inzien en het spreekwoord in
praktijk zou brengen: beter ten halve
gekeerd, dan ten hele gedwaald".
„Die harde feiten zijn. dat het beleid
van de KVP. dat de richting bepaalt
of tenminste sterk beïnvloedt van de
Nederlandse politiek t.o.v. Indonesië,
voornamelijk wat betreft de kwestie
West-Irian. dat dit KVP-beleid hier
wel degelijk gezien wordt als een oor
zaak van de moeilijkheden voor de Kerk.
Dit is de opvatting niet alleei. van de
leiding van de Partai Katolik, maar
ook van de geestelijk leiders, al of niet
geboren Nederlanders. De mening van
deze kerkelijke leiders, die toch wel com
petent mogen worden geacht om de si
tuatie van de Kerk in dit land te be
oordelen, werd meer dan eens aan de
katholieke leiders in Nederland meege
deeld. al lang voordat de Partai Kato
lik zijn brief zond. Onze partijleiding
wet, dat de KVP-leiders op de hoogte
zjjn van het standpunt van deze geeste
lijke leiders, maar moet tot zijn spijt con
stateren, dat er, desondanks geen ver
andering kwam in de houding van de
K.V.P.".
(Het K.N.P. moge hierbij opmerken,
dat het drie weken lang tevergeefs ge
probeerd heeft beide Indonesische bis
schoppen, mgr. A. Soegiapranata en mgr.
A Djajasepoetra die een bezoek aan
oris land brachten, om verduidelijking
en bevestiging van deze opvattingen te
verzoeken. De beide bisschoppen waren
onbereikbaar).
In het verdere gedeelte van het com
mentaar van ir. Kasimo lezen wij:
„Maar gelukkig zijn er naast reacties
van het soort van prof. Romme ook
commentaren die sympathiek klinken.
Zo b.v. in „De Gelderlander" en ..Het
Arnhems Dagblad" van 25 juni 1960.
Daarin wordt aangeraden dat de K.V.P.
nader beraad zal houden en het West
Irian-beleid aan een herbeschouwing on
derwerpen. Dit is al voorgesteld door
de kring Gelderland van de K.V.P. en
de open brief onderstreept nog eens de
noodzaak hiervan"-
Ook het commentaar van „Het Bin
nenhof" van 25 juni is sympathiek; Na
geconstateerd te hebben dat rationele
argumenten van beide zijden, tegenover
elkaar blijven staan, zonder de ander
te overtuigen, zegt het blad dat de open
brief een brug van redelijkheid tracht te
slaan tussen de tegenstrijdige opvattin
gen. Dat daarbij de nadruk wordt ge
legd op wat bindt nl. de eenheid van
geloof, waardeert het blad hoog.
APELDOORN, 27 juli Een felle
brand heeft vannacht het perceel
Voopsterweg 109 in Loenen op de Ve-
luwe grotendeels verwoest. De oorzaak
van de brand is nog niet bekend. Gis
teravond was de eigenaar, de heer Oud
bier, die het huis kort geleden had ge
kocht aan het werk geweest om het
pand, vroeger een bakkerij, voor bewo
ning gereqd te maken. Het zou over en
kele dagen worden betrokken. De brand
is ontstaan op de overloop en greep zo
snel om zich heen, dat de bovenverdie
ping al spoedig in lichterlaaie stond.
Deze verdieping brandde geheel uit, ter
wijl er gelijkvloers grote waterschade
werd aangericht. De Apeldoornse en de
Loenense brandweer bestreden het
vuur met drie stralen. De heer Oudbier
is tegen brandschade verzekerd.
O' inds een jaar is de Utrecht-
se commissaris van_ poli-
tie, mr. Th. B. J. P. van
Roosmalen wegens gezondheids
redenen al op non-actief, maar
1 augustus komt er officieel een
eind aan het dienstverband en
gaat de nu 59-jarige vervroegd
met pensioen. Gelukkig is zijn
toestand de laatste tijd aardig
goed. Monter, zoals wij hem al 31
jaar kennen, vertelde hij ons in
zijn woning, waar een goed gevul
de boekenkast op zijn grote lees
lust wijst, van zijn ervaringen.
Beiden zaten we prettig wegge
doken in een door hem zelf ver
vaardigde stoel. Een hobby, die
men niet van een politieman
direct zou verwachten. Er zit
een geschiedenis aan vast. De
heer Van Roosmalen is niet al
tijd met hart en ziel aan de po
litie in de Domstad verknocht
geweest, maar hij is ook een
echt studiehoofd. Het was wa
rempel geen kleinigheid om tij
dens een drukke werkkring, die
soms dag en nacht van iemand
vroeg, nog voor Staatsexamen te
studeren en daarna in 1939
de meestertitel te behalen. Een
vriend zei hem toen, dat hij
moest ophouden met alleen maar
zijn hersens te gebruiken en ook
eens met zijn handen moest gaan werken Hij heeft de raad opgevolgd,
schafte zich een enorme balk aan en timmerde allereerst een werkbank in
elkaar. In de daarop volgende oorlogsjaren vooral toen de N.S.B.-burge
meester Van Ravenswaay hem in zijn toenmalige functie van hoofd van de
luchtbescherming had ontslagen had hij alle tijd om wat te knutselen.
Het begon met het maken van poppen en meubeltjes voor de kinderen
zijn vijf kinderen variëren nu in leeftijden van 32 tot 22 jaar maar er
volgden prachtige meubelen, waarop mevrouw Van Roosmalen terecht trots
is, al vindt zij het niet nodig daarover veel ophef te maken.
Liever schuift mevrouw, die altijd zeer met het werk van haar man
heeft meegeleefd en bij moeilijke zaken ook de spanning meemaakte, de
kwaliteiten van haar man als politie-deskundige naar voren. Zij vertelt ons
van zijn aandeel in de bewerking van het bekende Leerboek voor de
politie" van P. Stapel en J. J. A. de Koning, waarmee hij al twaalf jaren is
belast en dan is hij wel gedwongen ons ook een tweetal boeken te laten zien
„Brievenboek" en „Theorie en Praktijk", die hij zelf voor de opleiding
schreef.
Met een derde boek is hij nog bezig. De opleiding van de politie heeft
hem altijd na aan het hart gelegen en hij begon daar al vroeg geheel be
langeloos mee, toen hij van Breda uit in 1923 als adjunct-inspecteur in
Utrecht werd benoemd. Hij was de tweede katholieke hogere politie
functionaris in de vierde stad des lands.
„Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen, dat een paar ouderen zaten
te blokken voor de toen bestaande rang van hoofdagent en geen kans zagen
het te halen. Ik heb een stuk of 25 van die mannen bij me thuis les gegeven.
In 1927 werd ik gevraagd voor de examencommissie van St.-Michael
welke opleiding in 1940 werd overgenomen door de C.P.O. (Centrale Politie
Organise tie), tot het later rijksexamens zijn geworden. Op advies van
mijn dokter heb ik in 1955 het examineren gestaakt." De heer Van Roos
malen blijft echter nog les geven aan het Rijksinstituut voor opleiding van
hogere politie-ambtenaren te Hilversum, waarmee hü in 1949 is begonnen.
In november 1947 werd hij benoemd tot commissaris van de justitiële
dienst, na van 1945 af hoofd van de recherche te zijn geweest. Hij bewaart,
zo zegt hij, zeer prettige herinneringen uit de jaren 1929-1932, toen hy net
contact met de pers onderhield.
Zijn slimheid deed hem in de bezettingsjaren, toen hij illegaal werk
deed, menig maal de dans ontspringen. Eén keer hebben ze hem een week
in de gevangenis gezet. Dat waren angstige dagen, lulst ln a.e cfat
Ranter werd overvallen. Zijn dappere vrouw speelde het aoorinscnakeien
van relaties klaar, dat hij werd vrijgelaten, net op het nippertje. Want de
Duitser, die hem had ondervraagd en reeds gezegd had: „U bent vrijgelaten
adviseerde hem voortaan niet meer illegaal werk te doen, om hem alsnog
door de mand te laten vallen. „Wat bedoelt u?" vroeg de heer Van Roos
malen snel „Ik heb me nooit met illegaal werk opgehouden
Vrijdag gaat de heer Van Roosmalen zijn mannen van het politiekorps
nog eenmaal de hand drukken. Er zal dan zeker gezellig geboomd worden
Die kunst verstaat hij goed. Hij is altijd een prettig en zeer humaan chef
geweest met meer dan gewoon zakelijke belangstelling voor zijn onder
geschikten.
