Oostduitse propaganda wil
dr. Otto Dibelius treffen
Poging om 81-jarige bisschop
brandmerken als nazi-
te
Waar spionnen
handkar verp!
Spanningen aan de grens tussen
Oostenrijk en Hongarije
zich per
acties remmen een
'—gunstige ontwikkeling
commentaar
joiyM-
w
1
i:
,v-
m
IT
rVi
v
-hm
BROCHURE VOL VERVALSINGEN
Ulbricht is niet
erg kieskeurig
De Europeaan
leeft langer
NEUTRALITEIT EN KOUDE OORLOG
„Postzegelkunst
INDUSTRIE IN NOWA HUTA
De zwaksten hebben de eerste rechten
THEORIE EN
PRAKTIJK
Welpen voet
ballen voor
poliofonds
SPOTSPIE G£h
HÜ
\VfeN-l
PISCH
Beschavingsziekten
vormen echter gevaar
Hm
Boek van Christiaan
de Moor
Mensen rondom Jezus
\z4
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1960
(Van onze correspondent in Bonn)
fschoon de voorzitter van de Raad dei-
Evangelische Kerken in Duitsland Z-. en
als zodanig leider der protestantse kerk
bisschop dr. Otto Dibelius toch al bekend heeft
gemaakt, dat hij in de loop van 1962 al zijn ker
kelijke ambten ook dat van lid van bet pre
sidium van de Wereldraad van Kerken wil
neerleggen, houden de communisten in de Oost-
zone van Duitsland er niet mee op de 81-jarige
bisschop aan te vallen. Onder de titel „Hier
spreekt Dibelius" is bij de uitgeverij Rütten en
Löning in Oost-Berlijn thans een brochure van
135 bladzijden uitgegeven, die kennelijk ten doel
heeft bisschop Dibelius zo ongeveer op één lijn
te stellen met de Westduitse oud-minister voor
Vluchtelingenzaken, prof. Oberlander (die van
wege de beruchte Lemberg-affaire uit het kabinet
moest treden) en de andere hoge Westduitse
functionarissen en politici, die de communisten
nog als „actieve aanhangers van het nazi-regime"
aan de schandpaal willen nagelen. Met behulp van
reproducties van foto's, preken, boeken, artikelen
en akten willen de Oostduitse communisten „be
wijzen", dat bisschop dr. Dibelius het nationaal-
socialisme zou hebben gepredikt en gepropageerd.
Johannes den Hertog
dirigeert Aïda
Doelmatige adviezen
voor Uw ejfectenbelatigcri
P. Oudhof Co.
V'i
IV
Examens
lllllllltllllllllllllllllllllllllllllllll
luiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinttiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiminitiiiiiiiiiiHiHiiiiitiHi
De aantijging is niet nieuw. De Oost
duitse communisten zijn er al eerder
mee voor de dag gekomen, maar zü
vonden geen geloof. Nu voeren zij „be
wijsmateriaal" aan, dat van hetzelfde
kaliber ls als dat. wat zij onlangs pu
bliceerden tegen de katholieke se
cretaris-generaal der bondskanselarij
en medewerker van dr. Adenauer, dr.
Hans Globke. Bisschop Dibelius staat
reeds aan de communistische balk als
..N.A. V.O.-bisschop" (vanwege het ver
drag. dat de E.K.D. met de Bondsre
gering heeft gesloten betreffende de
zielzorg der protestantse soldaten in de
„Bundeswehr") en als „rebel" (vanwe
ge zijn geschrift over de niet-erkenning
van de communistische overheid door
de christen, in de Oostzone).
Het is volgens het Westduitse dag
blad „die Welt" niet bekend, wie de
schrijver is van de brochure „Hier
spreekt, Dibelius". Er staat echter in
gedrukt: „Samenstelling: Neues
Deutschland". 7' „Neues Deutschland"
is de naam van het partijorgaan van de
S.E.D., de communistische partij in
Oost-Duitsland. De veronderstelling is
dus niet gewaagd, dat de propaganda-
central.? der S.E.D. de brochure heeft
samengesteld. Het is de bedoeling, dat
de brochure in het Engels zal worden
vertaald en ook in het buitenland zal
worden verspreid.
De voorzitter van de Raad der Evangelischp Kerken in
Duitsland, bisschop dr. Otto Dibelius, staat thans bloot aan
even felle als onscrupuleuze aanvallen van de Oostduitse
communisten.
DEN HAAG, 8 september Europa
is gezond. Dc levensduur van de Euro
peaan van nu is gemiddeld circa twin
tig jaar langer dan in 1900, doch als
gevolg van deze vooruitgang worden de
Europeanen steeds meer geconfron
teerd met de zg. „beschavingsziekten"
(kanker, hartkwalen en geestesziekten).
Het woord is nu vooral aan biochemi
ci, virologen en psychiaters, die de
Europeaan in staat moeten stellen om
zolang als ook maar biologisch moge
lijk is, een gezond, evenwichtig en pro-
duktief leven te leiden.
Dit zegt dr. P. van de Calseyde, di
recteur van het Europese bureau van
de wereldgezondheidsorganisatie, de
W.H.O. in een speciale uitgave van de
organisatie over de ontwikkeling van
de gezondheidstoestand in Europa se
dert de tweede wereldoorlog. De „be
schavingsziekten" zijn volgens hem
geen onontkoombare consequentie van
deze tijd. Zij worden steeds belangrij
ker omdat de Europeanen, door het
terugdringen van besmettelijke ziekten
als tuberculose, steeds ouder worden.
Het stijgende aantal geestesziekten is
volgens dr. Van de Calseyde een ge
volg van de steeds intensievere indu
strialisatie. Daardoor trekken steeds
meer mensen van het rustige platte
land naar de als maar drukker wor
dende steden, waar het tempo van de
tijd de enkeling dikwijls aan lichame
lijke en geestelijke druk blootstelt die
hij niet altijd kan verdragen.
Uit de jongste statistieken van de
wereldgezondheidsorganisatie blijkt,
dat het sterftecijfer in vijftien Europe
se landen (w.o. Nederland) sedert 1947
met 9,6 procent is gedaald, van 11,9
per 1.000 inwoners tot 10,7. De sterfte
als gevolg van tuberculoze daalde
met 72,6 procent, van 0,73 per 1.000 in
woners in 1947 tot 0,20.
AMSTERDAM, 9 sept. Zoals bekend
heeft de dirigent Josef Krips, wegens
ziekte die een lange rustkuur noodzake
lijk maakt, zijn directie van Aïda moe
ten afzeggen.
Nadat een nagestreefde oplossing -
o.a. zijn gevraagd de dirigenten Erecle,
Guilini en Previtali was mislukt,heeft
de intendant van de Nederlandsche Ope
ra de dirigent Johannes den Hertog - on
danks het feit dat: uiteraard een deel
van de voorbereidingstijd is verstreken
- bereid gevonden de leiding van de uit
voeringen op zich te nemen.
Een -van de kennelijke vervalsingen
is een foto, waarop bisschop Dibe
lius beet te zijn afgebeeld met
Adolf Hitier. De geestelijke op de foto
is evenwel niet de toenmalige generale
superintendent der kerk, want op de to
ga die de geestelijke draagt ontbreekt
het kruis. Een andere is een preek van
dr. Dibelius in de Nicolaikirche. Uit de
fotokopie van de tekst zijn alle passages
geschrapt, die niet passen In het beeld,
datde communistische propagandisten
willen creëren van dr. Dibelius als
nazi In de tekst komt dus niet de pas
sage voor, die dr. Dibelius in tegen-
wooféiïgheld van Adolf Hitler uitsprak:
„Wij. weten, dat Luther de overheid heeft
gerriaand haar gezag niet met wraakzucht
en aanmatiging te vervalsen, dat hjj
rechtvaardigheid en barmhartigheid eis
te. Daartoe te manen moet ook de op
gave der protestantse kerk in dit uur
zijn".
Nergens staat in de brochure, dat
reeds in 1933 de door de nazi's aange
stelde „staats-commissaris voor de Evan
gelische Kerk in Pruisen", Jager, de
generale superintendent Dibelius uit
zijn ambt onthief. Evenmin komt er de
brief in voor, die dr. Dibelius de staats-
commissaris naar aanleiding van zijn
ontslag schrééf en waarin h(j o.m. op
merkte „Ons volk heeft niets méér no
dig dan mannen-, die naar de Heilige
Schrift leven, waarin staat: Men moet
God meer gehoorzamen dan de méns",
Dat dr. Dibelius de Jodenvervolgin
gen heeft goedgekeurd, zou moeten biy-
<en uit een besluit van de Berljjnse ste-
deiijke synode van 8 april 1933, waarin
deze zich keerde tegen cte „hetze" van het
büjtenland (jegensDuitsland). Een klein
maïheurtje voor de communistische pro
pagandisten: dr. Dibelius had met die
stedelijke synode niets te maken. Hij
behoorde er niet toe, noch als generale
superintendent, noch als dommee.
Terwijl de samenstellers van de bro
chure het doen voorkomen alsof dr. Di
belius zich in zijn boek „Vrede op aar
de?" in 1929 al deed kennen als een
..militarist en vijand van de vrede", is
de werkelijkheid, dat op grond daarvan
de nazi's in 1934 tegen dr. Dibelius een
aanklacht wegens landverraad baseer
den. In de rechtszaal riep dr. Dibelius
tijdens, het proces destijds uit: „Ook
wanneer het Gauleiters en Reichsleiters
uit de hemel regende: ik zou niets her
roepen en bij alles blijven, wat ik in
mijn leven heb gezegd, gelijk mijn gro
te. ste:ds onbereikbare voorbeeld, die
zeide: Hier sta ik. Ik kan niet anders.
Gód helpe mij. Amen!"
Zo staat de brochure vol vervalsingen,
die stuk voor stuk bewijzen, hoe on
scrupuleus Walter Ulbrichts propagan
disten te werk gaan als het er om gaat
de kerken in Oost-Duitsland en haar
herders te belasteren.
LONDEN, 10 sept. Gisteren is hier
een internationale organisatie voor zelf
bediening opgericht, genaamd „Inter
national self service organization". Tot
de landen Uie tot de organisatie zijn
toegetreden, behoort o.a. Nederland. De
heer H. Hupkes, directeur van de N.V.
Hupkes Winkelbedrijf, is met algeme
ne stemmen tot president gekozen.
(Van een bijzondere correspondent)
WENEN. 10 sept. In de Oosten
rijkse hoofdstad maakt men zich de
laatste tijd bezorgd over een reeks in
cidenten aan de grens met Hongarije.
Het ernstigste geval heeft zich op 21
augustus j.l. afgespeeld. Een Oosten
rijkse douanier is toen door een Hon
gaarse militaire patrouille, die onder
leiding stond vnn maar liefst zes offi
cieren, beschoten en op Oostenrijks
grondgebied achtervolgd. De Hongaren
keerden na enige tijd met medeneming
van enkele uitrustingsstukken van de
douanier naar hun eigen territoir terug.
De Hongaarse regering heeft de Oos
tenrijkse ambassadeur in Boedapest
sindsdien een nota overhandigd, waar
in geprotesteerd werd tegen een zoge
naamde „schending van de Hongaarse
souvereiniteit door een Oostenrijks
douanebeambte op 21 augustus". In
overeenstemming met deze lezing heeft
het officiële Hongaarse persbureau
M.T.I. een drie pagina's lange officiële
verklaring gepubliceerd, waarin net
als trouwens in een artikel van het
blad van de Hongaarse communisti
sche partij ,,Nepszabadsag"-Oostenrijk
wordt beschuldigd van een „ernstige
grensschending en provocatie". Onge
twijfeld zal de Oostenrijkse minister
van buitenlandse zaken, dr. Bruno
Kreisky op dit protest scherp en on
dubbelzinnig moeten antwoorden. In de
eerste plaats wijken de feiten sterk af
van wat de Hongaren beweren. De Hon-
faarse patrouille heeft op die bewuste
1 augustus namelijk eerst een brug
aangelegd over een mijnenveld en ver
volgens Oostenrijks grondgebied betre
den. Zij loste enkele mitrailleurschoten
op de douanier en nam vervolgens een
deel van diens uitrusting als buit mee
terug naar Hongarije. Vervolgens zou
het uitblijven van een krachtig Oosten
rijks antwoord de Hongaren kunnen
aanmoedigen tot nieuwe grensschendin-
gen. •Een ernstige verscherping van de
toestand aan het IJzeren Gordijn, in
de officiële Hongaarse verklaring heel
fraai aangeduid als „technische ver
sperring", zou daarvan dan het onver
mijdelijke gevolg zijn.
De toon en de vorm van de Hongaar
se verklaring verdienen ongetwijfeld de
aandacht. Er wordt eerst in gezegd,
dat de Oostenrijkse douanier zich op 21
augustus heeft schuldig gemaakt aan
„een grove grensschending en aan een
ernstige provocatie. Hij is, gekleed in
zijn uniform en bij klaarlichte dag,
doorgedrongen op Hongaars grondgebied
en hij heeft zich daar op een uitdagen
de wyze gedragen tegenover een Hon-
faarse patrouille. Toen de Hongaren
aarop enkele waarschuwingsschoten
losten, begaf hij zich, met achterlating
van zijn wapen en enkele andere uitrus
tingsstukken, ijlings terug naar Oosten
rijks gebied."
In de verklaring wordt vervolgens ge
zegd, dat de Oostenrijkse kranten de
feiten volkomen hebben verdraaid en
dat zij het startsein hebben gegeven
voor een grove, ophitsende lastercam
pagne tegen dc Hongaarse Volksrepu
bliek. De kranten zijn daartoe aange
moedigd door een officieel Oostenrijks
rapport, waarin de feiten al evenzeer
verdraaid worden en waarin gepoogd
wordt het provocerende optreden en de
grensschending van de douanier goed
te praten.
Het persbureau M.T.I. beweert, dat
soortgelijke grensschendingen dik
wijls zouden voorkomen. Ook op
13 mei zou zich iets dergelijks hebben
afgespeeld.
oorlog in de hand wc^en." Tot zover
de uiteenzettingen varrfret officiële Hon
gaarse persbureau.
Het hele voorval toont aan, dat zelfs
het kleine Oostenrijk, ook ai geeft het
nog zoveel bewijzen van zijn goede
wil en van zijn onvoorwaardelijke neu
traliteit, niet gevrijwaard is tegen de
chicanes van de communisten, die
voortdurend de „bewijzen" moeten
scheppen, dat de schuld van de kou
de oorlog bij de vrije wereld ligt.
Dr. Bruno Kreisky, Oostenrijks minis
ter van buitenlandse zaken.
Volgens het communistische persbU'
reau zouden toen „onbekende perso
nen" 's nachts Hongaars gebied zijn
binnengedrongen. Z(j baanden zich een
weg door de Hongaarse „technische
versperring" en duwden een Oostenrijk
se handkar tot ver in Hongaars gebied.
Volgens M.T.I. bestond er „alle reden
om aan te nemen, dat deze grensschen
ding in verband stond met een poging
een buitenlands agent over de grens
te brengen." Na het Trojaanse paard
derhalve: de handkar!
In juni, zo gaat de verklaring ver
der, hebben Oostenrijkse vliegtuigen,
negen keer het Hongaarse luchtruim
geschonden, op 6 augustus hebben drie
Oostenrijkse douaniers zich „bij klaar
lichte dag" schuldig gemaakt aan
„mensenroof". Op 8 augustus tenslotte
is er, zoals in de Hongaarse verklaring
woordelijk wordt uitgedrukt, „een be
kende mensensmokkelaar over de grens
op Hpngaars gebied geworpen."
De conclusies, die in de officiële Hon
gaarse verklaring uit deze „georgani
seerde acties" worden getrokken, zijn
typisch voor de communistische ta
tiek en het communistische denken. Er
staat namelijk:
„Het is opmerkelijk, dat de provoca
ties sinds het bezoek, dat de Amerikaan,
se onder-minister van buitenlandse za
ken, Douglas Dillon, in de tweede helft
van juli aan Oostenrijk heeft gebracht,
in aantal en betekenis zijn toegenomen.
Ook kan het geen toeval zijn, dat de
jongste provocatie juist op 21 augustuf
plaats greep, dé dag dus, waarop de
vertegenwoordiger van de Verenig*
Staten bij de V.N.- het voorstel deed de
zogenaamde Hongaarse kwestie op dt
agenda van de komende Algemene Ver.
gadering te plaatsen. Het is duidelijk
dat de genoemde grensschendingen deel
uitmaken van een over de hele wereld
gevoerde koude oorlog, die ten doel
heeft de internationale atmosfeer te ver
giftigen. Het is betreurenswaardig, dat
enkele Oostenrijkse instanties aan deze
manoeuvres actief meedoen en dat in
veie gevallen zelfs, zoals de voorbeel
den aantonen, de officiële Oostenrijkse
organen deze campagne van de koude
HILVERSUM, 10 september Chris'
tiaan de Moor, kunstschilder en sedert
1951 estetisch adviseur van de PTT,
heeft een boek, getiteld „Postzegel
kunst" geschreven. Het werd gister,
avond in de expositiezaal van de Steen
drukkerij De Jong en Co. aan de 's Gra-
velandseweg alhier ten doop gehouden.
De auteur overhandigde een exemplaar
aan de algeeneen secretaris van de cen
trale directie van de PTT, dr. C.
Grüntzner. Mr. L. J. F. Wijsenbeek,
directeur van het gemeentemuseum
te Den Haag. hield een korte voor.
dracht.
Daarmee werd tévens de. expositie
„De man achter de vormgeving van
de PTT" geopend, een tentoonstelling
van afbeeldingen van postzegels, beeld
houwwerken en andero kunstobjecten,
die onder supervisie van de heer De
Moor zijn tot stand gekomen. De dienst
van de estetisch adviseur houdt zich
niet alleen bezig met het ontwerpen
van de ongeveer vijftien postzegels per
jaar of he-t verstrekken van opdracht
daartoe aan jonge kunstenaars, maar
regelt ook de aanschaffing van meubi
lair en adviseert bij het inrichten van
gebouwen van de PTT.
De heer De Moor noemde ons als
uitgangspunt voor het schrijven van
zijn boek de poging om alle elementen
van de postzegel te verenigen, als hef
ontwerpen en de geschiedenis van de
postzegel. Het boek behelst tevens een
kritische beschouwing. „Met nadruk
heb ik de titel postzegelkunst gekozen
en niet die van postzegelkunde. Het
laatste is geheel iets anders, hoewel
de postzegelverzamelaar zeker voor
het boekwerk belangstelling zal tonen".
Het is een goede gedachte geweest
van de Uitgeverij J. H. Kok N.V. té
Kampen een pocket-editie te verzorgen
van het bijzonder mooie boekje, dat de
gereformeerde professor dr. J. H. Ba-
vinck geschreven heeft onder de titel:
Mensen rondom Jezus. Het zijn losse
schetsen, met een psychologische in
slag, karakteruitbeeldingen zo men wil,
van de vele verschillend geaarde men
sen, die, volgens de Evangeliën, tijdens
Jezus' leven op aarde met Hem in
aanraking kwamen. Schrijvers visie op
de beschreven personen is subjectief
en uiteraard van gereformeerden hui
ze, wat vooral ook ïn de stijl tot uiting
komt. Hiermee wil echter bepaald niets
minder waarderends over het boek ge
zegd zijn. Er spreekt een diepe vroom
heid uit deze schetsen evenals een
froot geloof in Christus, de enige wer-
eltjke Helper In menselijke nood. De
karakterisering van de verschillende
personen heeft duidelijk de bedoeling
algemeen-menselijke eigenschappen in
het licht te plaatsen, zodat dit mooie
boekje volop actueel mag worden ge
noemd. Aanbevolen.
(Advertentie)
Nowa Huta is niet alleen voorbestemd het centrum te worden van de Poolse
zware industrie, het is ook geplanned als een socialistische modelstad. Vandaar,
dat, er spanningen optreden, wanneer van een overwegend katholieke bevolking
wordt- geëist de communistische blauwdrukken te bevolken. Herhaaldelijk worden
uit' Nowa Huta ongeregeldheden en stakingen gemeld, bijvoorbeeld wanneer de
autoriteiten de toezegging v'èor de bouw van een kerk niet gestand doen. Toch
vordert de opbouw .van de industrie gestadig. Men ziet hier een deel van de
nieuwe Lenin-staalfabrieken.
(Van een medewerker)
Het officiële orgaan van het Ver
bond van Protestant Christelijke
Werkgevers in Nederland wijdt
in het nummer van8 september een
beschouwing aan, het vraagstuk van de
arbeidsvoorziening en de loonorde. We
willen hieruit een tweetal citaten lich
ten om vandaar uit 'te bezien, welke
houding ons op het ogenblik past in het
belang van de zowel direct hierbij be
trokkenen als van het algemeen wel
zijn.
Het bedoelde blad schrijft: ,.De ar
beidsvoorziening bezorgt in grote de
len van ons land de ondernemingen
aanzienlijke moeilijkheden. Deze ver
leiden tot maatregelen, die beslist on
toelaatbaar zijn. Van de zijde van de
Centrale Werkgevers Organisaties is
kortgeleden gewezen op de noodzaak
bij het werven van werknemers ma
tiging te betrachten. Ook wat het b e -
houd van hef bestaande personeels
bestand betreft. zijn er bepaalde gren
zen, die. ih acht -genomen moeten wor-
.deiy,'!
u:"''Ra ëèïi pleidooi voor het haqdhaven
van de orde in de onderneming, omdat
anders de orde in .do bedrijfstak wordt
verstoord,, iaat. 'de schnjjVr even de
praktijk *an h'ClT V^boKcl hebt van
achter, uvs* ..scbrijffaio) gen) rikkeiijk- pra
ten," is in vele gevallen de reactie op
een algemene geaachtengang als de bo
venstaande, „De theorie loopt rond;
dat valt niet te ontkennen, maar in de
praktijk liggen de zaken anders en zijn
de krachten te sterk dan dat zij in de
theorie zouden zijn aan te passen."
Er komen de laatste weken nog al
eens- wat wilde stakingen voor. Ze zijn
goddank niet van grote omvang, ze zijn
niet van zo lange duur en eigenlijk zou
den we er dan ook niet ai te veel aan
dacht aan moeten schenken, ware het
niet dat de oorzaken die tot deze ac
ties voeren veel dieper blijken te lig
gen dan alleen maar in een eis tot b.v.
onmiddellijk ingaande loonsverhoging.
Wie de sociale vredesperiode van 1945
tot, begin 1960 nog eens in de herinnering
roept, weet dat wanneer het uitsluitend
om een stukje compenserende of wel-
vaartstljgcnde loonsverhoging ging, de
werknemers een vaak te bewonderen
volgzaamheid aan de leiding van hun
vakbeweging hebben gedemonstreerd.
Zeker, ook onder de figuur van de
geleide loonpolitiek hebben we kleinere
en grotere wilde acties gekend van
sit-downstpking tot, iangzaamaanactie.
Met uitzondering van d e befaamde
iangzaamaanactie hadden we bijna al
tijd te doen met ophitsingen van de
E.V.C. of andere te kwader trouw zijn
de elementen. Wie zich het Korea-con-
flict en de Suezkanaal-moeilijkheden in
verband met de binnenlandse loon- en
prijssituatie nog weet te herinneren,
hem zal duidelijk zijn wat wij bedoel
den, toen wij spraken van volgzaam
heid, op basis van verstandelijke bere
denering, van de zijde der werknemers
aan hun vakbondleiders.
Maar de zaak ligt nu bepaald iets
anders. Laten we de feiten maar eens
op een rjj zetten. In '56-'57 mislukte de
eerste poging tot meer vrijheid in de
loonvorming door een onhandige ma
noeuvre van de. regering. De gevolgen
waren zo ernstig dat het beruchte be-
stedingsprogram moest worden opge
steld en afgewerkt. De economische
verhoudingen herstelden zich, dc vol
ledige werkgelegenheid kwam weer
terug en de produktiviteitsstijging
schiep voldoende ruimte om feitelijk
voor het eerst na de oorlog aan echte
welvaartloonsverhoging te gaan doen.
Over de weg. naar die welvaartstijging
ontstond een ernstig meningsverschil
tussen de confessionele groeperingen
dié pleitten voor toenemende vrijheid
in de loonpolitiek, en het N.V.V., daar
in soms merkwaardig gesteund door
de liberale werkgevers, die vasthielden
aan de geleideloonpolitiek.
De resultaten van het gevoerde so
ciaal economisch beleid zijn als volgt
samen te vatten: Er is overvloed van
werkgelegenheid, zelfs zo dat vrijwel
elk bedrijf te kampen heelt met ge
brek aan arbeidskrachten. Deze volle
dige bezetting is een van de kernoor
zaken van een produktiviteitsstijging
die de verwachtingen verre heeft over
troffen. Dit zal naar onze stellige me
ning tot gevolg hebben dat een verdere
produktiviteitsstijging in een trager
tempo tot stand zaj komen als liet
laatste jaar het geval was. Dat dit van
invloed moet zijn op een te voeren loon-
beleid spreekt haast van zelf. Het twee
de gunstige gevolg is het feit dat de to
tale belasting van het bedrijfsleven met
wat we doorgaans de loondruk noemen
met ongeveer 12 pet. is gestegen. Hier
in zit zeker 10 pet. welvaartsverbete
ring voor de werknemers, vooral om
dat, ondanks de loonsstijgingen de prij
zen niet opliepen. Deze prysstabllisatle
is dus een derde gunstige gevolg van
het gevoerde beleid.
Ondanks de verhoogde druk op het
loonfonds blijven inmiddels de
resultaten van tal van onderne
mingen zo gunstig, dat naar de stellige
overtuiging van meerdere ondernemers
en vakbondsleiders een verdergaande
loonsverhoging of beter gezegd een
sterke druk pp, het Joonfonds zou kun
nen plaats vinden zondof dat dit tot
prijsstijging zou behoeven te voeren.
Deze situatie is uiteraard ook aan de
werknemers bekend. En het is geheel
logisch dat daar de redenering wordt
opgezet: wanneer mede door mijn ar
beid het resultaat van een onderneming
zo gunstig is dan heb ik toch minstens
moreel recht op een redelijk deel daar
van.
Ja maar, voert men hier tegenover
aan, er is een collectieve arbeidsover
eenkomst die voor een bepaalde tijd
geldt en dus'kunt ge pas over verbete
ring spreken als die C.A.O. eindigt.
Deze redenering zou naar onze mening
juist zijn, indien van een normale toe
neming van de produktiviteit en renda
biliteit moest worden gesproken. En al
geven we toe niet concreet te kunnen
aangeven waar de grens van dat „nor
male" ligt, de verwachtingen zijn thans
zodanig overtroffen, dat hier wel dege
lijk een beroep op mag worden gedaan.
We hoorden van belangrijke bedrijfs
takken waar ook van ondernemerszijde
wordt toegegeven, dat na de recente
loonsverhogingen weer een extra ruim
te van ver boven de 10. pet. zou zijn
ontstaan.
Nu hebben de bonden van industriële
werknemers het overleg geopend om
vooreerst verbeteringen te kunnen be
reiken vanuit die meerdere ruimte in
de z.g. secundaire sector. En juist
daarin valt heus nog wel iets te ver
beteren. Ook met behoud van de gedif
ferentieerde aanpak van het verdelings
vraagstuk. Niet alleen dat we hierbij
denken aan de versnelling van het pro
ces tot invoer van de verkorte werk
week, we moeten eveneens denken aan
de kwestie van de gelpke betaling van
mannen en vrouwen voor gelijkwaar
dige arbeid, aan de verbetering van
de bedrijfspensioenfondsen, aan een on
derlinge regeling tot bijbetaling op wet
telijke verzekeringsuitkeringen e.d..
Maar er is altijd ook nog zo iets
als de kwestie van de bezitsvorming.
Een eenmaal toegekende loonsverho
ging maakt men in de tegenwoordige
situatie heus niet zo gauw ongedaan.
Wanneer betere resultaten evenwel me
de aan de werknemers ten goede zou
den komen in de vorm van winstde
ling, welke dan enigszins in verhouding
zou moeten staan tot de hoogte van
de verkregen winst, dan betekent dit
dat bij keren van het get(j ook dit aan
deel in de winst zou moeten worden
verminderd.
Tenslotte moet ons nog een andere
opmerking van het hart. Er wordt nog
al eens over coördinatie gesproken,
waarmee dan wordt bedoeld, dat niet
al te grote verschillen moeten gaan
ontstaan tussen de hoogste en de laag
ste lonen. Wij menen dat ook van ge
brek aan coördinatie moet worden ge
sproken wanneer er eeg te grote af
stand is tussen het inkomen van hen
die werken kunnen en van hen die van
wettelijke renten moeten leven.
Wanneer cr sprake is van algeme
ne ruimte dient dit onder de huidige
omstandigheden op de eerste plaats
ten goede te komen aan de minst
draagkrachtigen onder ons, waarbij
we met name nog eens willen herin
neren aan de invaliditeitsrentetrek-
kers.
Laat men ons nu niet verwijten, dat
we het woord coördinatie verkeerd ge
bruiken, want met woordenspel zijn de
ze mensen niet gediend. We zullen de
ontwikkeling van deze zaak ernstig
moeten blijven volgen. Waarbij wij
vooral menen een beroep te mogen doen
op de leiders van werkgevers- en werk
nemersvakverenigingen, die door de
voorlichting van hun leden in deze si
tuaties zo sterke invloed doen gelden.
DEN HAAG, 10 sept, De commis
saris van de koningin in Zuid-Holland
T ^'aasesz heeft gisteravond in
zijn functie van voorzitter van het
Prinses Beatrix Poliofonds een cheque
van 18,431,83 gulden in ontvangst ge
nomen uit handen van de welp Johny
van der Spek uit Rotterdam. Dit be
drag hebben de welpen tussen tien en
twaalf jaar voetballend voor bet goede
doel bij elkaar gebracht.
De commissaris toonde zich zeer ver
heugd met de cheque. „De Hollandse
jeugd heeft hiermede getoond, aan-
fespoord door de woorden van prinses
■cftrix, iets over te hebben voor hun
leeftijdgenootjes, die door polio getrof-
len ziin" ZO ZP i hil NTa Ha rrr-rvf^ nnL
0 ^1. v* V»vv* ^cttuu
ten zijn zo zei hij. Na de grote epi
demie van 1956 is het aantal poiioge-
valien gelukkig erg teruggelopen, aldus
de commissaris. Dit jaar zijn er in to
taal slechts negen nieuwe gevallen ge
constateerd.
Commissionairs in effecten
DAMRAK 98. AMSTERDAM-C.
Beursbericht op aanvraag.
V
if
(NADRUK VERBODEN)
DEN HAAG, 9 sept. Staathuisf^.
kunde en statistiek m.o.J. Flint.
sterdam; W. Veersma,Zaandam; j-j-
inrichting m.o.: F. Cortenraarl, ^e^.g,
sen; mej. W. van Dokkum, Voor''1
