Hammarsk jold weerlegt in
V.N. Sovjet-beschuldiging
Khroesjtsjev beukt vol
afkeer met vuist op tafel
Benzine wordt
Ghanese VN-t roepen. gaan
Leopoidötad verlaten
Triest rapport over Congo's
levensomstandigheden
A
Regering zal verhoging in
metaalsector
Vakraad blijft in principe
vóór loonsverhoging
de
Zekerheid een
Nationale
traditie
Dinsdag 27 september i960
iNasser nodigt
Eisenhower uit
duurder in
Zwitserland
Het
NEVEDA
breiboek
is uit!
inzittenden van verongelukt vliegtuig
Loemoemba doet water in de wijn
Soekarno bedankt
Japanse premier
Opnieuw mijn
ramp in JAPAN
Het
weer
#A-l
STAATSSECRETARIS ROOLYINK OYER LONEN
NATIONALE
LEVENSVERZEKERING-BANK
L i
New YORK, 27 september (U.P.I., Reuter, A.F.P.) Onver
dacht is de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Dag Ham
marskjöid, gisteren ter zitting van de Algemene Vergadering der
UN. verschenen teneinde te antwoorden op de kritiek van premier
Nhroesjtsjev van de Sovjet-Unie op de topleiding van de Verenigde
Naties. Ook Khroesjtsjev was aanwezig. De secretaris-generaal werd
J)a het uitspreken van zijn rede door de meeste aanwezige gedele
geerden met een warm applaus gehuldigd. Toen dit applaus onge
ler een halve minuut had geduurd, vond Khroesjtsjev het welle
ns en de Sovjet-premier begon met zijn vuist hard op zijn tafel te
sNan. De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Gromyko,
Usook de andere leden van de Sovjet-afvaardiging, volgden dit voor
meld onmiddellijk op. Het lawaai dat de communisten produceerden
,vas zo luid en ritmisch, dat het boven het lawaai van het applaus
bit hoorbaar was. Gedelegeerden keken verbaasd om en Khroesjtsjev
begon breed te grijnzen, terwijl hij voortging met slaan. Ook premier
Nehroe van Indië keerde zich tenslotte om en zag vol verbazing
baar de Sovjetleider die met geweld op de tafel beukte.
CASTRO SPREEKT DRIE UUR
DRUK POLITIEK OVERLEG
De „Karei Doorman'*
Weer koude nacht
A
16
ONTWRICHT
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 26 september
Minister Van Rooy, staatssecre
taris Roolvink en minister De
Pous hebben vanavond de verte
genwoordigers van de werkge
vers- en werknemersorganisaties
uit de Vakraad voor de metaal
industrie op het ministerie van
Sociale Zaken ontvangen. Zij
voerden een gesprek over de
moeilijkheden rond de CAO voor
de metaal. Staatssecretaris Rool
vink heeft de Vakraad verzekerd,
dat de regering niet akkoord zal
gaan met een voorstel om de
CAO thans open te breken ten
einde tot een verhoging van de
loonschaal in de bedrijfstak te
komen.
HET NIEUWE DAGB
Hammarskjöid had in zpn antwoord
onder meer betoogd niet bereid te zijn
tot een compromis op het gebied van d.e
hoge beginselen van zijn ambt, ondanks
de oppositie, die tegen hem wordt ge
voerd. Zonder de Sovjet-premier te
roemen, ging Hammarskjöid in op de
vrijdag tegen hem ondernomen aanval,
toen Khroesjtsjev had beweerd, dat
Hammarskjöid in de Congolese crisis
door de „koloniale machten" wordt ge
bruikt. Khroesjtsjev stelde toen voor de
functie van secretaris-generaal af te
schaffen en te vervangen door een drie
manschap, bestaande uit vertegenwoor
digers van resp. de Westelijke, de oos
telijke en neutralistische blokken.
Hammarskjöid, die zich het recht
voorbehield om zo r.odig later nog oen
r.artece verklaring af te ieggen, had zijn
rede op schrift gesteld. Hij zei dat ais
de secretaris-generaal voor iemand of
voor een bepaalde grpep een „struikel
blok" mocht zijn geworden omdat hij
vasthoudt aan de beginselen van het
Handvest en om die redenen aan kri
tiek wordt onderworpen, dergelijke kri
tiek terugslaat cp do functie als zoda
nig. „Ik zou liever zien, dat deze func
tie schipbreuk lijdt wegens het vasthou
den aan do beginselen, die ik zojuist
heb uiteengezet, dan blijft voortdrijven
op de basis van een compromis." aldus
de secretaris-generaal. „Dit is de keu
ze, waarvoor de secretaris-generaal is
geplaatst en dit is ook de keuze, waar
voor do Algemene Vergadering is ge
steld. Deze keuze is niet een gelegen
heidskeuze voor het ogenblik, rr.aar eer.
beslissende keuze voor de toekomst." al
dus Hammarskjöid. Hij verklaarde
dat niet de secretaris-generaal de di
recte verantwoordelijkheid draagt voor
het optreden in Congo: „Dit ia uw ope
ratie, heren, of u nu de Afro-Aziatische
landen vertegenwoordigt of spreekt en
handelt namens andere delen der we
reld."
HAMMARSKJöLD
BERn, 27 sept. (S.D.A.) Het Zwit-
s®r.
Vqi
s<5 parlement heeft het regerings-
°rstel aanvaard om de benzineprijs te
fhogt
*bgen
l>rll0£en teneinde geld beschikbaar te
-'&en voor de aanleg van autowegen,
gevolge dit besluit zal de benzine aan
l9RlP°mp in Zwitserland per 1 januari
Val, 52 centimes gaan kosten in plaats
45. Men schat dat deze belasting-
(./""ging in de eerstvolgende jaren
br2 100 a 120 miljoen francs zal op
wegen. Het Zwitserse autowegennet,
!.,„aryan enkele gedeelten reeds in aan-
M*in, gaat op zijn minst zes miljard
a a"Ps kosten en zal pas over zeventien
chttien jaar gereed komen,
he 6 autoelubs hebben tegen de benzi-
tcu^'^verhoging geprotesteerd. Het zou
tje volksstemming over deze kwes-
V*„ nnen komen maar de uitslag daar-
Behalve Hammarskjöid, de Tsjechi
sche president Novotny, die niet anders
deed dan Khroesjtsjev naar de mond
praten, de Argentijnse minister van
Buitenlandse Zaken, Taboada, die het
beleid van Hammarskjöid verdedigde,
en de Canadese premier Diefenbaker,
die het eveneens voor Hammarskjöid
opnam, hield ook de Cubaanse premier,
Fidel Castro, gisteren een rede voor de
Verenigde Naties. Hij beloofde kort van
stof te zullen zijn en langzaam Ie zul
len spreken, teneinde de vertalers te
helpen". Toch sprak hij nog drie uur,
veel langer dan Khroesjtsjev vorige
week vrijdag. Castro kreeg een hartelijk
applaus van onder meer Khroesjtsjev
en andere communistische afgevaardig-
Vfth?11
ls onzeker.
Terwijl de Westerse en de meeste neu
tralisüsche afgevaardigden applaudis
seerden toen secretaris-generaal Ham
marskjöld zijn verdediging tegen de
aantijgingen van Khroesjtsjev beëindigd
Imd, sloeg de rode leider met zijn vuist
op tafel. Dat was het sein voor zijn satel
lieten om hetzelfde te doen. Rechts op
dc foto Khroesjtsjev, naast hem Gro
myko, achter deze (met bril en kop
telefoon) Tito.
den, toen hij zich naar bet spreekge
stoelte begaf. Castro sprak zonder op
winding of woede. Hij was gekleed in
zijn bekende groene „battleclress" en
had de handen op de rug.
In een overzicht van de geschiedenis
van Cuba zei de premier, dat de beste
cultuurgronden in handen waren geko
men van Amerikaanse maatschappijen,
terwijl bedrijven en concessies evenals
de overheidsdiensten door Amerikanen
werden uitgebuit. De Amerikaanse am
bassadeur heeft over Cuba geregeerd,
aldus Castro, „maar nu wordt Cuba
door zijn volk geregeerd," vervolgde hij
onder applaus. Verder sprak hü over
de regeringen In Latijns-Amerika, die
door middel van geweld regeren. Hij
zei, dat terwijl de Verenigde Staten zich
wat dit betreft er in de Dominicaan
se republiek tegen verzetten, niets werd
gezegd over de situatie in Nicaragua.
Castro roerde ook de „vernederende be
handeling" die zijn delegatie in New
York had moeten ondervinden, aan.
Voorts verklaarde hij dat hij ernstig
overwoog om, „in het kader der in
ternationale wetten," de Verenigde Sta
ten te verzoeken hun strijdkrachten te
rug te trekken uit de Amerikaanse ma-
ririebasis te Guantanamo, op Cuba. Bij
deze passage in de rede van Castro,
ging Khroesjtsjev staan, en gaf hij aan
de communistische afgevaardigden een
teken om de Cubaanse premier luid toe
te juichen.
Ook buiten het gebouw van de
Verenigde Naties hebben gisteren
weer vooraanstaande politieke leiders
uit vele landen elkaar gesproken. Pre
sident Eisenhower van de Verenigde
Staten heeft twee leiders van hét z.g.
„neutrale blok" ontmoet, te weten
premier Nehroe en president Nasser
van de Verenigde Arabische Repu
bliek. Nasser heeft Eisenhower uitge
nodigd voor een bezoek aan Egypte.
Voordat Nehroe zich naar de Ameri
kaanse president begaf, had hij op
liet hoofdkwartier van de Verenigde
Naties een ontmoeting met Hammar
skjöid en voorts had de Indische pre
mier een bespreking met de Britse
premier Macmillan. Khroesjtsjev heeft
gisteren de lunch genuttigd bij zijn
vriend Cyrus Eaton, een Amerikaans
industrieel en miljonair. Khroesjtsjev
heeft tijdens de lunch een rede uitge
sproken. Journalisten noch fotogra
fen mochten van Eaton aanwezig
zijn. Later is bekend geworden, dat
do Sovjet-leider de volgende anecdote
zou hebben verteld.
Khroesjtsjev verklaarde dat Eisenho
wer hem tijdens het bezoek aan de Ver
enigde Staten in 1959 had verteld dat
zijn militairen hem altijd om geld vroe
gen voor nieuwe wapens en als argu
ment aanvoerden, dat als Amerika ze
niét maakte, Rusland het zou doen.
„En ik zei hetzelfde," vervolgde Khroesj
tsjev. „Dus, zei do president: Kunnen
we niet tot een vergelijk komen? En
ik zei, dat ik daarvoor naar Amerika
was gekomen." „De militairen komen
altijd vertellen, dat we juist een heel
goede nieuwe raket hebben uitgevon
den en wat bewapening betreft kan je
beter het allerbeste hebben en daarom,
moet ik ze geld beschikbaar stellen.
Dan komen ze weer en zeggen, dat de
raket verouderd is en ze willen meer
en meer geld voor een nieuwe. Zoiets
kan eindeloos doorgaanwaarom ko
men we niet tot een overeenkomst om
deze onnodige verspilling te beëindigen
en onze hele bevolking hiervan te laten
profiteren?", zou Eisenhower volgens
Khroesjtsjev hebben gezegd.
De Russische premier verklaarde,
dat algehele ontwapening „een van de
voornaamste doeleinden" van zijn le
ven was.
Advertentie
meer dan 100 patronen
w.o. 40 in volle kleuren
Vraag uw winkelier of stuur
een postwissel/postgiro (no.
301655) aan de Leidsche
Wolspinnerij N.V., Zoeter-
woudseweg 3, Leiden.
Maandagmiddag is een Harvard van de Marine Luchtvaart Dienst in zee gestort.
De twee inzittenden worden vermist. Links: luit. ter zee der tweede klasse M. C.
R. van Haga, oud 25 jaar, gehuwd, wonende in Den Helder. Rechts: sergeant
vlieger H. H. Velfmaat, oud 22 jaar, gehuwd, vader van een kind, wonende in
Den Haag.
LEOPOLDSTUD, 27 sept. (A.F.P.,
Rtr, U.P.I.) De Ghanese V.N.-troe-
pen zullen „in de nabije toekomst" uit
Leopoldstad worden teruggetrokken.
Dit heeft de Indische generaal Indarjit
Kikhye, militair adviseur van secreta
ris-generaal Hammarskjöid van de
V.N., gezegd. Kolonel Moboetoe, de sterke
man" van Congo, had gisteren de te
rugtrekking van de Ghanese cn Guine-
se V.N.-eenheden uit geheel Congo ge-
TOKIO, 27 sept. (U.P.I.) De Indo
nesische president Soekarno, die met een
delegatie van 51 man op weg is naar
New York voor het bijwonen van de
Algemene Vergadering der Verenigde
Naties, zal vandaag in Tokio een ont
moeting hebben met de Japanse pre
mier, Hajato Ikcda.
Volgens zegslieden in Tokio zal Soe
karno Ikeda zijn „dank betuigen voor
het afgelasten van. het bezoek van het
Nederlandse vliegkampschip Karei Door
man aan Japan."
Soekarno arriveerde met een gechar
terd straalvliegtuig van het type 707 van
de Pan American World Airways in
Tokio.
Hij zal de reis naar New York morgen
voortzetten.
TOKIO, 27 sept. (U.P.I.) In de
steenkoolmijn Kaho, te Foekoeoka in
K loesjoe, heeft zich oen mijngasexpio-
sie voorgedaan 31 cnljnwerkers slaag
den er in te ontsnappen, doch 13 van
hun collega's raakten ingesloten door
een instorting welke het gevolg was
van de ontploffing. Onmiddellijk wer
den pogingen in het werk gesteld hen
te bereiken, doch als gevolg van de
grote gasdichtheid was dat na vele uren
nog niet gelukt. Er wordt gevreesd dat
alle mgeslotenen zijn omgekomen. Het
was het tweede Japanse mijnongeluk
binnen een week. Vorige week dinsdag
kwamen 67 mijnwerkers om, toen zij
m een andere mijn te Foekoeoka dooi
water van de buitemVere.ld werden af
gesneden.
Verwachting: tot woensdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Nu en dan overdrijvende wolken
velden en op de meeste plaatsen
droog weer. Koude naclit, morgen
middag ongeveer dezelfde tempera
turen als vandaag Zwakke tot ma
tige wind uit oostelijke richtingen.
Zon: 6.35-18.26. Maan: 14.44-23.46.
U "WA-Sk/.i|v U,. v
.....«-Ai».
q i.
Zon op
DE BILT, 27 sept. In de koude
lucht, die om het hogedrukgebied na
bij de kust van Noorwegen naar ons
land is gestroomd, daalde de tempera
tuur vannacht in ons land op enkele
plaatsen tot om het vriespunt. Ook de
komende nacht zal de temperatuur weer
aanzienlijk dalen, maar de minimum
temperaturen zullen van plaats tot plaats
nog al verschillen in verband met wol
kenvelden, die ook in de nacht nu en
dan overdrijven.
De kans op regen blijft gering. Wel
komt een depressie, die nu boven de
randstaten is gelegen, iets naderbij en
ook een storing, die van de Golf van
Biskaje naar zuid-Frankrijk is getrok
ken, breidt zijn invloed nog naar het
noordoosten uit, maar het weer in ons
land zal daarbij nog overwegend be
paald worden door de zwakke rug van
hogere luchtdruk tussen beide syste
men in.
Station Weer
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
Zd-Limburg
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Londen
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Parijs
Berlijn
Frankfort
Müuchen
Zürich
Locarno
max. min. neersJ
temp. temp afgel.
gisteren
24 uur
onbew.
15
12
0.2
zw. bew.
16
7
0
half bew.
16
8
0
licht bew.
16
4
0.1
mist
16
4
0
mist
16
2
1
licht bew.
17
2
0
mist
16
3
0
regen
11
6
9
onbew.
15
7
0
licht bew.
16
9
0
licht bew.
18
9
0
mist
7
0
mist
16
4
0
onbew.
14
4
0
licht bew.
18
6
0
regenbui
16
6
0.1
mist
16
-0
0
mist
15
2
0
half bew.
18
7
0
half bew.
20
10
0
eist, dit in verband met de openlijke
bevordering van Loemoeinba's pogin
gen om weer de eerste viool te gaan
spelen in het land. Loemoemba schijnt
intussen bereid heel wat water in de
wijn te doen, wanneer men hem maar
premier laat zijn. Op een persconfe
rentie heeft hij gisteravond weer ge
zegd, dat hy met Tsjombe wil pra
ten. Ook vertelde hy, dat een delega
tie van het leger er. met toestemming,
van president Kasavoeboe, bp hem op
had aangedrongen, dat het regerings
apparaat spoedig weer normaal zou
wecken. Voorts verzekerde Loemoem
ba dat hü volledig vertrouwen stelde
in Moboetoe.
Schipper Willem van Seters (op voorgrond) overhandigt aan boord van de red
dingboot „President Jan Leis" hetgeen hij op zee vond drijven aan overschotten
van het gisteren ter hoogte van Terheyde in de Noordzee neergekomen Harvard-
marinetoestel van de basis Valkenburg, aan de agent van de Zuidhollandse Red
dingmaatschappij, de heer Quint. Het zijn enkele kaarten van Nederland en
Engeland, een lege portemonnaie en een stuk vliegerhelm. Om half 3 keerde de
reddingboot in Hoek van Holland terug na een speurtocht die vier uren duurde.
In een rapport over de levensom
standigheden in Congo is door Ham-
marskjölds afgevaardigde, Dayal, de
opvolger van dr. Ralph Bunche, het
volgende medegedeeld:
13.700.000 Congolezen die in een ge
bied wonen, dat vier maal zo groot is
als Frankrpk, moeten 'het zonder de
meest noodzakelijke middelen van een
beschaafde samenleving stellen.
Er dreigt een pokken- en pest-epide-
mie. Maar minder dan 50 van de 400
ziekenhuizen hebben doktoren.
Het vervoer, dat gedurende het hoog
tepunt van de binnenlandse twisten
volkomen was ontwricht, is nu weer
enigszins geregeld, maar de verbindin
gen zün primitief.
De belastinginkomsten van de re
gering zijn „aanzienlijk gedaald" en
de noodzakeiyke uitgaven voor be-
stuursdoeleinden zijn in verhouding ver
minderd.
Het onderwijs is vrijwel gestaakt. Er
zijn slechts 16 Congolezen met een uni
versiteitsopleiding, geen ingenieurs, ar
chitecten of leraren met een universi
teitsgraad.
Zoveel boerderijen zijn in de steek
gelaten, dat de V.N. niet meer in staat
zyn, het aantal nauwkeurig bij te hou
den.
De industrie en de mijnbouw zijn
érnstig benadeeld door de massale af
tocht van de Belgische deskundigen.
De werkloosheid heerst overal, de
inwoners van de steden weten wat hon
ger is, en er is een hachelijk tekort aan
de noodzakelijkste artikelen, zelfs voor
de weinigen die veel geld hebben.
De ernst van de situatie wordt nog
verscherpt door de slachtpartijen die
de stammen in de provincie Kasai on
der elkaar aanrichten. Hierdoor hebben
ongeveer 250.000 mensen moeten vluch
ten, die nu afhankelijk zijn van het
Rode Kruis en de V.N.
In zyn rapport zegt Dayal, dat de
16.400 soldaten en technici, in het ka
der van de V.N. gezonden, de belang
rijkste functies waarnemen, maar
dat zy dit niet vol kunnen houden zon
der dat de hulpverlening op grote schaal
wordt uitgebreid.
Dayal schat, dat het in sommige
openbare diensten, zoals de volksge
zondheid, wel twintig jaar kan duren,
voordat Congo voor zichzelf kan zorgen.
(Advertentie)
Zon onder
De regering heeft zich verenigd met
het standpunt van de meerderheid in
de Stichting van den Arbeid, volgens
welke meerderheid het conjunctureel
niet gewenst is thans tot een derge
lijke openbreking over te gaan. Deze
meerderheid verklaarde zich weJ
voorstandster van een verbetering
van de arbeidsvoorwaarden in de se
cundaire sfeer, terwijl zy-tevens haar
voorkeur uitsprak voor prijsverla-
gen.
De vakraad, welke voor de bespreking
met de bewindslieden nog een vergade
ring had gehouden, is echter unaniem
van mening, dat de CAO moet kunnen
worden opengebroken, teneinde tot een
verhoging van de loonschaal te komen.
Tot welke hoogte men daarby zou willen
gaan is in de betreffende Vakraadsver
gadering niet besproken. Het ging
slechts om het principe.
Een belangrijk principe overigens,
aangezien men er uit kan opmaken, dat
de katholieke metaalwerknemers ten
aanzien van een loonsverhoging anders
schijnen te denken dan de KAB, de be
langrijkste voortrekker van het meer
derheidsstandpunt in de Stichting van
den Arbeid. Tijdens de bespreking kwam
ook de vraag aan de orde of het wel
licht mogelijk zou zpn tot een onderne
mingsgewijze loonsverhoging over te
gaan. Het meerderheidsstandpunt van
de stichting heeft daarvoor namelijk een
gaatje opengelaten. Uit het antwoord van
de bewindslieden bleek echter, dat zij
zich omtrent deze mogelijkheid nog
geen duidelijke denkbeelden hadden ge
vormd. Aan werkgeverszijde-ontmoet de- acht.
ze gedachte overigens weinig sympathie.
Een der woordvoerders zei daarvan
slechts een desintegratie van de bedrijfs
tak te vrezen.
Morgen vergadert de Vakraad met
de bedoeling om eindelijk tot een defi
nitief voorstel te geraken. De verwach
ting in sommige kringen is, dat de Vak
raad, gezien het standpunt van de re
gering en de meerderheid van de Stich
ting van den Arbeid, de verbeteringen
nu inderdaad in de secundaire sfeer zal
gaan zoeken. Het heeft weinig zin met
een voorstel te komen, dat by voorbaat
tot sneuvelen gedoemd is.
Intussen heeft dat bp voorbaat af
wijzen van loonsverhogingen door de
regering met name bp het CNV kri
tiek ontmoet. Tijdens een persconfe
rentie verklaarde de voorzitter, de
heer Van Mastrigt, dat het onjuist zou
zon, als de regering in naam van de
arbeiders een Keuze zou gaan maken
uit diverse manieren waarop de ruim
te, welke in de metaalsector ongetwij
feld aanwezig is, zou kunnen worden
verdeeld. Dit zou naar zpn mening in
strijd zpn met de contractvrijheid.
Het is dan ook om deze reden, dat het
CNV zich in de Stichting van den Ar
beid heeft uitgesproken voor het open
laten van de mogelijkheid tot een ver
hoging van de primaire lonen. Welis
waar ziet de bond het gevaar van een
dergelijke verhoging, zo zij tot een
„massieve" loonsverhoging, ook in an
dere bedrijfstakken,zou leic'en, zeer goed
in. Om die reden pleit men dan ook voor
matiging en heeft men een voorkeur voor
prijsverlagingen en voor verbeteringen
in de secundaire sfeer, waarvan veron
dersteld mag worden, dat zij niet zo
spoedig in de consumptieve sfeer zullen
belanden. Deze voorkeur neemt echter
niet weg, dat in gevallen waarin prps-
verlagingen of secundaire verbeteringen
niet kunnen worden toegepast, de moge
lijkheid tot loonsverhoging niet hele
maal buitengesloten mag worden. De
situatie van onze betalingsbalans wordt
door het CNV zeer gunstig geacht. Zo
gunstig, dat enige stijging van de beste
dingen wel aanvaardbaar wordt ge-
