Britse mode
fe'
Hoe is de huisvrouw waakzaam
tegenover industrieel voedsel?
Monstres
ïnkeer van Franse sensatiepers?
Aangename huishouding
Moderne keukens
MODERNE
afwasmiddelen
deacmeMI-REVcentrifuge
Huishoudraad vraagt bescherming tegen onzekere
twijfelachtigemogelijk schadelijke stoffen
Iedereen spreekt er schande
van, maar iedereen leest het
V
Veel bacteriën
in afwasdoeken
Woekeren met
kleine ruimten
>1
I§
55
GASFORNUIZEN
Beter dan gewoon centrifugeren
w -DROOGT HET BEST VAN ALLE
DONDERDAG 6 OKTOBER 1960
Sr
Het wordt een beetje grieze
lig met. alles wat we tot
ons nemen, nu we steeds
verder van de natuur af raken.
De lucht die we inademen, stinkt
door oliestook, industriegassen en
verkeersdampen. Het water staat
ver af van wat je ooit in een berg-
vakantie uit een bron hebt ge
schept. En wie als niet-ingezetene
van Rotterdam per ongeluk een
kop thee bestelt, denkt aan een
afschuwelijke vergissing in de
keuken, tiet vervuilen van sloten,
vaarten en rivieren is bijna dage
lijkse kranteqstof. Welke nare
dingen verfstoffen kunnen doen
is niet lang geleden gebleken in
een Brabantse leerindustrie. En
in hoeverre schaadt een mens
zichzelf met dat hele complex van
insectendoders? En vooral, wat
zit er allemaal in het geïndustri
aliseerde voedsel, waar we in
goed vertrouwen ons mee voe
den? De Planta-affaire heeft, met
z'n gevolgen op grote schaal, slui
merende argwaan aan alle kan
ten ineens wakker gemaakt.
•«ftfISII
«gg 1
A-:~'
STA OP EEN
""■■niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiiiitittiHiiiiiiiiiiiDii
Engelse mode, vertegenwoordigd
tür"r een aantal vooraanstaande cou
In6? en confectiehuizen, is deze maand
£„lber
,u op rondreis door noordelijk
°Pa. £)e reizende show is
1 ripJa. De reizende snow is op
ko^|'°ber gestart in ^Kopenhagen en
via Stockholm en Oslo de 15e en de
tigjjOktober respectievtrijk in Amster-
iti0J eh in Scheveningen. Daarna gaat 't
kq^uze team verder naar Brussel en
t)6r kke-le-Zoute. Getoond worden on-
jjn atlderen de bijgaande modellen; een
VcJhPakje in pied de poule van een-
bq^ge perfectie in een wit en donker-
Horrockses-ruitje en een „passe-
jurkje van tricel jersey in
^.wanent plissé. Van dit laatste model
ftie ®r alleen in Engeland vorig jaar
r dan een miljoen verkocht. Het is
?eieS°°rt japon die voor honderd en één
4er ?ehheden geschikt is en die al eer-
ttw0 Amerika in miljoenvoud was ver-
Vto,'Svuldigd. Sommigs Amerikaanse
en kochten er een paar tegelijk
^schillende kleuren.
*"erbot>e» ziet men een donkerbruin
f wit ruitje, afgebiesd niet donkere
.'oliën, franje. Het/.model- rechts wordt
Jt vijftien verschillende kleuren ge-
a3en door Amerikaanse vrouwen. Het
is van permanent jersey plissé.
PROF. DR. J. F, G. REITH
Op kleine schaal, zo uit de natuur,
zijn er vroeger door de mens natuurlijk
ook verkeerde dinge.n gegeten. Een
besmette koe leverde besmette melk
met. wellicht navenante gevolgen1 voor
de boter. De natuur heeft haar eigen
gevaren. De verrukkelijke film van
Sacha Guitry ,,Le roman d'un
tricheur" begint met het eenzaam
achterblijven van de hoofdpersoon als
knaapje omdat de ganse familie in het
Franse bergdorp was weggevaagd na
zich te goed gedaan te hebben aan
zelf gezochte vergiftige paddestoelen.
Maar iets verkeerds plukken en eten,
daar is de mens zelf nog bij. Van
de voedingsmiddelen die je als huis
vrouw nu koopt, weet je niets. Dat ze
wel goed zullen zijn en onschadelijk,
laat je in goed vertrouwen over aan
de warenwet, dus aan de ove-rheid, die
meer en meer onze voogd wordt naar
mate we ons van moeder natuur af
wenden. Maar de Planta-zaak heeft
duidelijk doen blijken, dat de waren
wet nodig moet worden aangeschroefd.
De Nederlandse Huishoudraad
heeft zich, samen mét de Consumen
tenbond en het Consumonten Contact
Orgaan, dezer dagen tot de minister
gewend met een protest tegen toe
voegingen van stoffen waarvan de
onschadelijkheid niet vast staat en
het ijringend verzoek die alleen toe
te staan indien z,e in ee.n strikte
behoefte voorzien en ze dan nog
slechts toe te laten in de minimale
hoeveelheid die nodig is om het ge
wenste effect te verkrijgen. In de
brief van de Huishoudraad worden
ook cosmetica genoemd en wasmid
delen en insecticiden. Er is een
kleurstof voor lipstiften, waarvan
men niet geheel en al zeker is, dat
die niet ziekteverwekkend zou zijn.
En van de hormoonpreparaten is
meï no® niet zeker. Van alle
verfstoffen evenmin. En zijn alle af
wasmiddelen, waaraan we ons eet
I' y a quelque chose qui ne tourne
Pas rond. zeggen de Fransen op
r— rond, zeggen
ltla t ogenblik. Hiermee willen ze ver-
lqJTn- dat iets in de Franse maat-
chaPPÜ niet in orde is. Dat ge-
^an op alles slaan en volgens ve-
ls het thans ook op alles in toepas-
hpA te brengén. Maar laten wc ons
tii a''r'!en tot het meest dwaze van de
«in a waar wat aan hapert: de ver-
S;t(13 van de zogenaamde ..monstres
wat wij de „heilige" of mis-
'honl ''eter gezegd „de verafgode
Vole ers" zouden kunnen noemen. Die
dijden van deze tijd bestaan groten-
uit filmsterren, liedjeszangers
Prinsessen.
h^eze verafgoding is ontstaan door
Set, ophitsen en de indiscretie van de
jlePers en dat is sinds het einde
fle .de oorlog het overgrote defcl van
A.lle r®nten en tijdschriften geworden,'.
UCu] voorwendsels zijn goed, om het par-
6enuere leven van mensen die om de
°f andere reden op de voorgrond
c°hW uit te rafelen cn er de nodige
2 nientaar aan vast te knopen.
Yan° ^ten we allen haarfijn alles af
We de histoyie Margaret-Townsend.
ScKn.ebben tranen van aandoening ge-
Pw d bij het huwelijk van prins Eai-
ive en Grace Kelly. Daarna kregen
itin6eh kleine idylle van een Zweeds
sie met een pianist te verwerken.
1 Werd het huwelijk van Margaret
q jny tot de kleinste hjjzonderhe-
■th1'"
b
°r Eaola
-xv.
j 0i„n„stellenden staan dagelijks voor de kliniekin Nice om nieuws af
umwacMen de toestand van Brigitte Bardot, die overspannen in het
te wachten on ziekenhuis is opgenomen.
beb^ ^esproken; we weten hoe Èliza-
6q Twerd het huwelijk van Margaret
Ibnv w ao kleinste biizonderhe-
«oc
"Je L* a°la en Aioen s»'"",-'
s i at)sen ongepast gevonden Maar
K-.en Philip' daarover dachten, hoe
rj b de trouwplechtigheid keken.
dochi huiselijke twist, in het openbaar
d6°r Paola en Albert gevoerd hebben
^9 i»5?nsen ongepast gevonden Maar
v6m'Pdfuk werd weggenomen door de
van de Belgische koning. De
Pbt q?.n hier begrepen niet goed waar-
K>s t een Spaanse gravin tot vr°"w
6 krn er toch n°S Franse Prm£jef?®a
L®ftpa ®en waren, maar een verloving
rt altijd de gemoederen en teer-
?f ZnSeu zielen spreken over Jfabiola
*ehd aar bun hele leven hebben ge-
f>erb °P het ogenblik geen vorstelijke
|b aen meer dé. aandacht trekken en
eUrt telÜke kringen ook niets ge-
deq .Waarop voortgeborduurd kan wor-
We keert de pers zich momenteel
^eemf naar de „monstres sacrés" en
Heciii de2e ondui' het Vergrootglas,
bebh ®szangers, filmsterren, couturiers
«anti1 deze week de oplagen van de
P doen oplopen en bezorgden de
de nodige sensatie
ie:
.dot maar eens aanBrigitte Bar-
kan't e. bekende B.B. heeft zich van
UveP gillen maken maar voelt zich
®ftthTv?a*en lat.er weer bijna kiplekker.
«enqE.Frey, een jonge acteur, die
laadde jeugd heeft gehad en m de
baar P&s opgenomen film van B.B.
mgenspeler was, is totaal van de
kook en slaat ook al de hand aan zich
zelf. Jacques Charrier, de man van
B.B., dwaalt nog steeds in de natuur
rond en zijn gezondheidstoestand laat
hem nog niet toe zjjn dienstplicht te
vervullen. Yves Saint Laurent verblijft
nog altijd in een hospitaal, waar de
ramen van tralies zijn voorzien en zal
waarschijnlijk worden afgekeurd voor
de dienst; en een liedjeszanger, die
eindelijk en ten leste, moest opkomen,
is meteen over zijn zenuwen heenge
raakt.
Dit alles in een week tijds twee
maal per dag aan de lezers voor te
zetten, leek sommige kranten wel
een beetje beschamend. Zebegonnen
hun eigen indiscretie te' verontschul
digen met te zeggen dat het publiek
nu eenmaal alles van dergelijke ge
beurtenissen wil vernemen, dat de
fotografen of de persagent van het
monstre sacré" daar de schuld van
"zijn. Maar geenblad komt er eerlijk
voor uit dat, wat de pers betreft,
al dat walgelijke gedoe alleen op
tmiw Is gezet om de verkoop te ver
groten.
In feite hebben publiek, kranten, fo
tografen, persagenten plus het „mon
stre sacré zelf daar schuld aan. Nu
jg (jaar een hele polemiek over ontstaan.
Iedereeen verklaart met de hand op
het hart en met een schijnheilig ge
zicht, dat als het aan hem Mg, aaa
dergelijke gevallen geen ruchtbaarheid
zouAvorden gegeven. Maar om de kli
niek waar Brigitte Bardot naar toege
bracht was stond het zwart van pu
bliek, journalisten, fotografen en raaio-
U AUen zeggen, dat het schande is dat
„het arme schaap" niet met rust wordt
gelaten, maar als de lezers hun krant
openslaan, zoeken ze allereerst naar
nieuws over B.B.
Het is dus wel een waarheid als een
koe, dat er iets in de Franse maat
schappij niet in de haak is. Al begint
men dat te begrijpen, het ziekteproces
is toch nog in volle gang en we zul
len nog heel wat onverkwikkelijke of
ih ieder' geval indiscrete verhalen over
bekende personen moeten slikken voor
het publiek daar niet Smeer van smult.
DINY K.-W.
gerei toevertrouwen, totaal onschade
lijk? Welk effect heeft een insecten-
dodend middel, dat we in de kamer
verstuiven, op de huisgenoten die het
ook inademen?
H&t is goed, dat de Huishoudraad en
de consumentenorganisaties dit ge
zamenlijk „in het groot" voor de con
sument opnemen. Want die kan Zelf
weinig doen. Individueel kun je moei
lijk „terug tot de natuur", dus weer
zelf gaan produceren en verbouwen
wat het gezin nodig heeft en een eigen
koe voor zuivere melk en bote.r houden.
Je zou er niet eens vergunning voor
krijgen! Het is ook niet reëel. Reëel
is om de risico's van de steeds meer
denaturerende samenleving waarin
we verzeild geraakt zijn, te aanvaarden
en tot troost te be.denxen, dat de mens
aan veel kan wennen en een groot
aanpassingsvermogen heeft. En op de
-nu dus te verbeteren-warenwet te
vertrouwen.
Dat vertrouwen moet de huis
vrouw behouden, zegt niemand meer
en minder dan professor J. Reith,
hoogleraar in Utrecht in de chemi
sche levensmiddelenleer en bekend
als schrijver van het openhartige en
interessant boekje „Wat eten wij?",
dat verschenen is in de Raad en
Daad serie. Prof. Reith leidde tot
voor kort het secretariaat van de
Adviescommissie van de warenwet,
waarin tien leden die waken over de
gezondheid en tien leden van de zijde
van de voedselindustrie- regelmatig
besprekingen voeren. Wat wij eten
en daarbij naar binnen slikken heeft
voor prof. Reith geen geheimen. Hij
heeft er de geïnteresseerde lezer zo
boeiend over ingelicht met boven
genoemd boekje toen dat drie jaar
geleden verscheen, dat wij ons tot
hem gewend hebben om te vragen,
hoe de huisvrouw die in hoofdzaak
de verantwoordelijke is voor het ge-
zinsvoedsel, waakzaam moet zijn bjj
haar inkopen. Hoe kan ze haar ge
zin beschermen tegen industrieel
voedsel dat ondeugde-iijk is, zoals die
ongelukkige Planta?
Wei, ze kan daar individueel niet
heel veel aan doen. Ze kan zich slechts
vasthouden aan de bescherming door
de warenwet, die in ons land strenger
is dan in de andere, ook de secure,
Europese landen. In ons land worden
bijvoorbeeld do roulerende etenswaren
onderzocht met een vier maal grotere
frequentie dan in Duitsland. Maar de
snelle ontwikkeling van het moderne
voedsel vraagt bq voortduur waak
zaamheid en aanpassing van de wette
lijke maatregelen. Dat is ten eerste,
zo zegt prof. Reith, verscherping van
de wet zelf, ten twe-ede een beter toe
geruste keuringsdienst, dus aanzien
lijke vermeerdering van het personeel
van deze diensten. En ten derde een
strengere rechtspraak bij overtreding.
Als de slager betrapt wordt op rood
kleure.n van het gehakt met sulfiet en
daarvoor f 50,- boete krijgt, moet hij
bij herhaling van de overtreding niet
weer gestralt worden met 50,- maar
met het tiendubbele.
Wat de warenwet betreft, het marga
rinebesluit was juist op de helling. De
uitgebroken Planta-ziekte heeft het op
gestelde ontwerp achte.rhaald. In het
nu nog geldende levensmiddelenbesluit
waren de toevoegingen aan margarine
namelijk nog een open zaak. Maar nu
zullen die door de overheid zorgvuldig
aan banden worden gelegd. Bij een
dergelijke bepaling laat de ministe-r
zich adviseren door de Adviescommis
sie Warenwet en het spreekt vanzelf,
dat naarmate de toevoeging van kunst
matige stoffen wordt gereglementeerd,
het risico wordt beperkt. Maar elk
risico wegnemen is onmogelijk. „On
danks de verkeersregels", zo illustreert
prof. Reith de gang van de moderne
voedingsmiddelen, „gebeuren er in
het verkeer toch onge-lukken." Zelfs
na langdurige en uitgebreide proeven
heeft men slechts een waarschijnlijk
heid dat de stof onschadelijk is. In
zeer zeldzame gevallen kan diezelfde
stof dan een verrassing opleveren.
Gerustste-lling kan de gebruiker
slechts putten uit de wetenschap, dat
de warenwet toezicht houdt. Op het
ogenblik bijvoorbeeld wordt er onder
meer gewerkt aan een aardappelbe-
sluit, waarbij de patates frites onder
de loupe worden genomen. Die worden
tegenwoordig aan de lopende band ge
bakken als „straat-hapje". Ze blijven
wel eens -lang lauw liggen voor ze
weer in het warme vet gaan en daar
door kan bederf optreden. Er is ook
een groepje de-skundigen, die zich op
het ogenblik bezig houdt met de even
tuele schadelijke invloed van modern
verpakkingsmateriaal op de gezond
heid. Als zou blijken, dat overgevoeli-
gen of zieken schade ondervinden van
een bepaalde verpakking, dan moet
die over de hele linie worden afge
keurd.
Maar wat kan de huisvrouw nu
zelf doen in die doolhof van verpakt,
toebereid en geprepareerd eten en
drinken? Goed op het etiket letten
bij aankoop. Bijvoorbeeld als ze limo
nade koopt. Wil ze die niet louter
chemisch dan moet ze kijken naar
de benaming „vruchtenlimonade
Het andere heet gazeuse. Die naam
geving is een der wijzen, waarop de
warenwet de consument beschermt.
En zo is men achter de coulissen
doende om de naam „smeltkaas
verplichtend te stellen voor wat nu
„korstloze" kaas heet, maar wat be
paald niet hetzelfde is als gewone
kaas ontdaan van de korst. En vis
in de etalage van de viswinkel moet
met z'n eerlijke naam aangeduid
worden.
Een daagse wegwijzer voor de huis
vrouw bij dit alles kan de consumen
tengids zijn, het maandblad van de
Consumentenbond. Die vri) jonge bond
In ons land heeft h'i officieel erken
ning gekregen door toewijzing van een
subsidie van 50.000. Het is logisch,
dat tegenover de opmars van de -in
dustrie de consument zijn zelfbescher
ming intensiveert. En een goede con
sumentenorganisatie kan het vertrou
wen tussen koper en industrie slechts
ten goede komen. Dat ziet de industrie
zeer wel in, zoals prof. Reith beaamt.
In de toekomst zullen de consumenten
organisaties in de verschillende Euro
pese landen elkaar c meer en meer
vinden, zoals ook, om bij de levens
middelenindustrie te blijven, de richt
lijnen voor wat de industrie wel en niet
is toegestaan, internationaal van
kracht moeten zijn. Hoe moet het
anders met de in- en uitvoer van eet
waren? Men denke slechts aan de in
tensieve uitwisseling in de Benelux-
landen, waarvoor dat dan ook re«ds
geldt.
Zoals men weet is de positie van de
consument nergens zo sterk als in
Amerika, waar de „Consumers Union"
een machtige organisatie is. Jaarlijks
produceert die een „koop-gids", waarin
men van de meest uiteenlopende pro
ducten, van stijfsel tot kinderschoenen,
van vishengels tot buitenboord-motoren
en van blikzalm tot ijs-spinazie, van de
vele fabrikaten die aan de markt zijn
de waardering vindt - aangegeven. Zo
lang wij dat hier nog niet hebben,
kunnen we ons enigszins behelpen met
de verschenen jaargangen van de Con
sumentengids. Rgl De keurmeester bewaker Van de volksgezondheid - steekt zijn neus in het brood.
Advertentie
Stuur «ven «en briefkaart aan AT AG n.v. postbus 60
ULFT en U ontvangt gratis de meest Inspirerende
brochure voor kook- en bakapperaten.
De doorgeefkast in deze montagekeuken verbindt kamer en keuken. Deze keuken
is er slechts een van de meer dan vijfendertig typen uit verschillende landen, die
op de Femina werden bijeengebracht.
In ieder huis een moderne keuken,
een der belangrijkste onderdelen van
de Femina te Rotterdam, vormt 1
waar paradijs niet alleen voor de
vrouw, maar ook voor haar echtge
noot, die met evenveel belangstelling
de fraaie vormgevingen en de tecnnlscne
vindingen zal bezien. Jonge
met huwelijksplannen en echtparen,
die hun keuken eens willen vernieuwen
vinden hier mogelijkheden te kust
te keur.
(Van onze correspondent in Bonn)
Zon tien miljard malen per dag wast
de mensheid zijn handen of ge
zicht, gaat in het bad of onder de
douche. Rond één miljard maal per dag
wordt op de wereld de was „gedaan
worden koffie- en theeserviezen gewas
sen of de etensvaat gedaan. Het congres,
dat dezer dagen in Keulen werd Oeaou-
den er werd aan deetgenom
1.000 geleerden en technici uit 25 landen
—over de z.a. „detergentien", heeft de
mannen, die 's avonds bij de In°e~
ten helpen, belangrijke arsiznreriferi. ge
geven om op de barricaden te stijgen.
Het is bij gebruik van moderne (af)was-
middelen door de huisvrouw nl hele
maal niet (meer) nodig, dat de man zich
een schort voorbindt en helpt bij het
afdrogen van het bestek, de soep-terri
nes en de borden. Dat droogt allemaal
veel beter „aan de lucht", rechtop staand
in het vaatwerk, zonder dat er merk
bare of schadelijke sporen van de ge
bruikte moderne afwasmiddelen achter
blijven.
De moderne wasmiddelen-industrie
zou zonder detergentiën niet meer kun
nen existeren. Zij geven het wasmiddel
de gelegenheid min. of meer ünder h,e^
vuil op kleding-in-de-was of op de
v at te kruipen en die m het water
af te voeren. Het is bij de moderne was
middellen voor de huisvrouw nauwelijks
nog nodig om een kledingstuk, dat enige
tijd „in het sop" heeft gestaan, met zeep
na te wrijven teneinde zeker te zijn, dat
het vuil er af en de vlekken er uit gaan.
Merkwaardigerwijze maken vele vrou
wen praktisch geen gebruik van deze
faciliteit, die het moderne wasmiddel
haar biedt. Evenmin van de omstandig
heid dat de vaat niet behoeft te worden
afgedroogd. Vermoedelijk is dit te wij
ten aan de conservatieve instelling, aan
de gedachte dat de afwas niet compleet
is wanneer niet .alle schalen, borden en
schoteltjes zijn afgedroogd en (in de
kast) opgestapeld. Wellicht ook ver
trouwt de huisvrouw de moderne was
middelen nog steeds niet of vreest zij,
dat de in de wasmiddelen aanwezige de
tergentiën schadelijk voor de gezondheid
zouden kunnen zijn, wanneer daarvan
sporen op de afwas zouden achterblij
ven.
Dit ontkende op het Keulense con
gres de bacteriologe mevr. dr. Maria
Nolte. Zij onderzocht verder afwasdoe
ken uit vele huishoudingen en vond
daarin talloze bacteriën, o.a. sommige
met 75 staphylococcen en andere ziek
teverwekkers er in.
Tal van praktische snufjes veraan-
genamen ii? onze tijd het werk van
de huisvrouw, terwijl met de ruimte
oplevert.
Zo is daar bijvoorbeeld de draaien-
ao hoekkast waardoor extra ruimte
verkregen wordtEr zijn uittrekbare
werkbladen en uitklapbare snijmachi
nes. Veel keukens werden voorzien van
doorgeefkasten, zodat kamer en keuken
met elkaar zijn verbonden en deze nau
we connectie kan worden doorgevoerd
tot het begrip „woonkeuken
Een heel simpele, maar veel ge
mak opleverend foefje is de kast met
de plastic afvalemmer, welke laat
ste gelijktijdig met het openen van
de kast van zijn deksel wordt ont-
daan Flessen worden opgeborgen in
schuifladen, die in vakjes zijn ver
deeld.
Roostertjes in kasten met etens
waren nemen nare luchtjes weg. Voor
het afvoeren van kookluchtjes en wa-
semdampen zorgt de ventilatiekoker
boven het fornuis, die tevens een
knopje bezit voor licht boven de pan
nen.
Voor de vrijgezel is er een keuken
tje, waarbij het gehele interieur in een
soort kast werd bijeengebracht. Het
bovenste gedeelte wordt ingenomen
door spoelbak en fornuis benevens
planken voor pannen en servies. Aan
de openslaande deuren worden deksels,
pollepels, theedoeken en handdoeken
bevestigd. In het onderste gedeelte kun
nen een ijskast en een oven worden
aangebracht.
Ook aan de kleuren in deze interieurs
werd veel aandacht besteed, zodat de
huisvrouw met plezier in een harmo
nieuze omgeving haar werkzaamheden
kan verrichten.
H.K.
Advertentie
Door hoog toerental (Hi-Rev),
onttrekt de Acme Centrifuge
méér water aan uw was en
maakt het goed daardoor
droger. Daardoor en dankzij
de Acme kwaliteit in constructie
en vormgeving biedt de Acme
Centrifuge de meeste waarde
voor uw geld. De practische
vierkante vorm past tegen
gootsteen of wasmachine. Het
veiligheidsdeksel start en stopt
de motor vanzelf.
met automatische pomp f.310 standaard model f.268
Schrijf voor uitvoerige folders aan
ACME DOMESTIC EQUIPMENT LTD Postbus 1034 's-Graveahage
Fabrikanten van de wereldberoemde Acme wringers
I
