Vier natuurverkenners
op vlucht voor vloed
Paulien van de Wildt nieuwe
ster op 100 m vrije slag?
pa.
Na tien jaren varen de
wijkraden nog in de mist
R
os 1 tie
i
Onvergelijkbaar instrument
Het Goudse orgel weer in oude glorie
s
Geen taakomschrijving
en geen bevoegdheden
M'
Presid ent Jan Leis
voer uit
SIEBEL
Theo Sijthoff naar
Kopenhagen
Beraad over i
lantaarn
'en
Hl'Cflli
Nette taak
LEGENDE EN WERKELIJKHEID
OMTRENT JEAN MOREAU
Sober bestaak
CONSTANT
pagina
Basketball-competitie
ging van start
Nationale Parkveldloop
van A.V. '40
Een evenement op meubelgebied
N S C—N D C
MAANDAG 7 NOVEMBER 1960
RESERVEKLASSEN K.N.V.B.
R.-K. SCHAAKVER. „R. S. R."
R.-K. S. V. „IVOREN TOREN"
A
li1
it I
HNIIIiimiiII
HL
t°.e I
V
tA
HOEK VAN HOLLAND, 7 nov. Drie
jongens en een meisje op excursie in
de natuur werden gistermiddag door
de vloed verrast op de pier in Hoek van
Holland. De reddingsboot „President Jan
Leis" voer uit op alarm van de sema- i
'oor. doch behoefde geen assistentie te
verlenen. Het viertal was eigener bewe
ging reeds teruggekeerd en werd halver
wege e pier afgehaald door twee sport
vissers. Een nat pak was de enige schade
die Sonja van Ameide (17). kantoorbe
diende uit Rotterdam, Hans van Leeu
warden (15), scholier uit Schiedam, de
14-jarige scholier Cor van der Kruit en
de 19-jarige adspirant-analist Harm
Horn, uit Vlaardingen opliepen.
ROTTERDAM, 7 nov. „We waren
om elf uur ongeveer de pier opgelo
pen met zijn vieren. Om deze tijd van
het jaar dachten we voor de kust wel
Jan van Genten te zullen aantreffen",
zei Sonja van Ameide vanmorgen aan
de ontbijttafel. Het water was door het
stormachtige weer van de voorbije
week vrij hoog, ondanks het feit dat
het eb was. Hierin hebben de vier zich
vergist. Zij verkeerden in de veron
derstelling dat het juist vloed was ge
weest en dat het water verder zou
zakken. Zij liepen tot aan het laatste
baken en bemerkten daar pas dat het
water weer kwam opzetten. Onmid
dellijk gingen zij dus het stijgende
water op de terugweg. Halverwege
kwamen de twee vissers hen tegemoet
en zij hielpen het viertal via de hoge
DE ALLERMOOISTE
GOUDEN
VERLOVINGSRING
ALLE GLADDE
EN BEWERKTE
MODELLEN
VINDT U BI]
SPECIAALZAAK
Rotterdam! Sta<fhui*plei5 24-26 Coolsingd 50
Nwt Binnenweg 227 Deo Haag: Lange Poten 11
Amsterdam t Kalverstraat 123
CONSTANT EN SIEBEL DUBBELE GARANTIE
De eerste wedstrijden voor de basket-
ballcompetitie afd. Rotterdam, zijn za
terdagavond in de Energiehal gespeeld.
De dames van Schilperoords tweede team
hadden blijkbaar niet zozeer moeite met
Rotterdam Zuid. Was tot halftime reeds
een overwicht (133) tot uiting geko
men. het eindsignaal kwam na de bereik
te stand van 24—6.
Min of meer eenzelfde geluid is te ho
ren rond de ontmoeting in de afdeling
Heren le klasse, waarin U.S.V. tegen Ro
de Duivels I ook al niet veel had in te
brengen en met 3311 verloor (rust 20—
6). Bepaald enerverend was de spel-ver-
houding in de wedstrijd in deze zelfde
groep tussen Rotterdam Zuid II en Spi
rit I. Met slechts één puntje verschil
2322 verloor Spirit dit duel, nadat ook
met rust een dergelijk verschil (10—9)
was te noteren geweest. Dan waren er
Voorts twee ontmoetingen in de afd. He
ren 2e klasse t.w. Spirit IIRotterdam
III met de uitslag 22—13 (rust 6—7) en
de door thuisblijven van Rode Duivels
Hl afgelaste wedstrijd tegen A.M.J.V.
Al vroeg in de avond was tenslotte nog
gespeeld een wedstrrijd voor de afd. He
ren hoofdklasse B. De Maasvogels put
ten na hun lange reis uit Maastricht de
winst uit hun wedstrijd tegen Rotterdam
Zuid. Zij wonnen met 36 punten vóór en
31 tegen van hun gastheren, die overi
gens een verdienstelijke partij hebben
gebracht en tegen het einde nog dreig
den met een stevige come-back. Was bij
de Maasvogels De Jong met een totaal
score van 19 punten dé man, Alexander
nam met 6 punten voor en 4 punten na
rust bij de Rotterdammers de hoogste
score voor zijn rekening, terwijl De Groot
in zijn team tot 7 punten wist te komen.
AV '40 hield gisteren in de omgeving
van de Nootdorpse plassen zijn jaarlijk
se nationale Parkveldloop en mag on
danks de minder gunstige weersomstan
digheden op een uitstekend geslaagd
evenement terugzien. Het aantal deelne
mers was alleszins bevredigend; de par-
coursen bleken met zorg jiitgezet. De
Trekvogel-man H. de Vreede leverde
een opmerkelijk goede verrichting; deze
zegevierde in de D-klasse en bracht
10.46.3 op .de chronometero Dè organise
rende vereniging beleefde vreugde aan
de overwinning van G. v. d- Kooij op de
1500 m. race voor B-junioren.
De belangrijkste resultaten luiden als
volgt: heren: A-klasse (3300 m.): -1. A.'
Steijlen (Shell) 10.17.1: 2. D. Janssen
(Vlug pn Lenig) 10.47.4; 3. P Skliba
(LDA) '10.52.3; B-klasse (3300 m): 1. P.
Zijderlaan (Gouda) 10.33.4; 2. F. Heij-
mans (Phoenix) 10.37.6; 3. P. v. Veen
(DOS) 10.58.4; 4. K. Frijters (Siomo)
11.00.6; 5. A. Bak (Metro) 11.13.8; 6. W
de Graaf (SCR) 11.21.5;.C-klasse (3300 m)
I. C. v. Gerven (DOS) 11.13.0; 2. A. v.d.
Steenhoven (Pro Patria) 11.13.2; 3. J. v.d.
Brink (Heracles) 11.34.3; 4. L. Poel (Ba
taven) 11.36.4; 5. G. Koornneef (Metro)
II.39.8; 6. A. v. Dijk (Siomo) 11.45.5; D-
klasse: 1. H. de Vreede (Trekvogels)
10.46.3; 2. J. v. Erp AV '34) 11.50.7; 3. J.
Kurver (Phoenix) 11.52.2; 4. M. Steehou
wer (SSS) 11.53.3; 5. H. de Jong (DCV);
6. W. de Jong (Metro); Junioren A
(2000 m): 1. J. v. Leeuwen (Holland)
6.42.6; 2. F. Gerlach (Phoenix) 6.49.0;
3. F. Homan (Bataven) 6,51.0; 4. P. Brug
man (Bataven6.56.6; 5. F. v. d. Plas
(LDA) 7.23.0; 6. J. v. Zon (LDA) 7.40.0;
Junioren B (1500 m): 1. G. v. d. Kooij
(AV '40) 5.15.7; 2. J. Wertler (Phoenix)
5.18.5; 3. W. Schoenmaker (LDA) 5.23.0;
4. A. Suiering (Metro) 5.28.2; 5. P. Baldé
(AV '40) 5.28.3; 6. A. Smalheer (Siomo)
5.37.5; Verenigingsklassement: 1. Trekvo
gels 33.42.7; 2. Metro 34.44.2; 3. Phoenix
34.54.8.
Betaald voetbal:
Reserve eerste divisie A: Enschedese Boys
2Alkmaar 2 33, Vitesse 2Graafschap 2
2—1, Ajax 2—Spel. Enschede 2 2—2; B: RCH
2DFC 2 1—3, NAC 2DHC 2 1—0.
zijde van de pier verder naar het
strand. „We hebben de reddingsboot
nog voorbij zien varen", zei Sonja.
Op het politiebureau waar de natte
natuurexplorateurs heengebracht wer
den, kregen zij een preek. Sonja was
daar vanmorgen nog verontwaardigd
over. Niet zozeer om de preek, want ze
begreep wel dat zoiets, maar wel om
het feit dat een visser, die nog verder
op de pier had gezeten en kort na het
drietal de wijk had genomen naar dro
ger oorden, helemaal geen vermaning
kreeg.
De leden van de jeugdnatuurstudie
club hebben op het bureau droge kle.
ren gekregen. Later hebben zij hun
verkenningen voortgezet in de polder,
waar het overigens ook nat was. „We
hebben Noordse stormvogels gezien op
de pier en goudplevieren in de polder",
vertelde Sonja enthousiast en weinig
onder de indruk van het gebeurde.
Maar de Jan van Genten zijn waar
schijnlijk ook geschrokken van het
pieravontuur. Zij lieten zich in ieder
geval niet zien.
De uitslagen van deze week: Ch. van
ElderenC. de Blok, afgebroken; B. Wit
teN. Wyngaarden 10; Th. Wijsbroek
A. Dekkers 0—1; G. Ley ten—A. Velt-
meyer 10; Th. WierksC. Yark 10;
W. Reichardt de Koning jr. 01.
De voorlopige uitslag van de voor de
Rott. Schaakbond gespeelde wedstrijd
RSR 2 tegen Rotterdam 5 is 26, terwijl
in de wedstrijd RSR 1 tegen Onesimus 1
de punten werden gedeeld: 55. Vrijdag
a.s., 11 november, speelt het eerste tiental
een uitwedstrijd tegen De Pion, Rotter
dam-Zuid 2.
ROTTERDAM, 6 nov. Voor de huis
houdelijke wintercompetitie van de r.-k.
schaakvereniging „Ivoren Toren'' werden
de partijen gespeeld: L. v. d. PlasM.
Vosselman 10; R. Alders—P. Dekker af
gebroken; J. de LooperA. Verbeek
l'i; J. NijhuisF. Jacobs 01. Door
dat gewonnen werd door W. Jansen, P. v.
Vianen, H. Rijnboutt, C. Greeve, W. Suij-
ker en P. Janssen en remise behaald door
F. Werrelman, was de uitslag van de
wedstrijd Ivoren Toren II—Eeuwig
Schaak II 6y2— 3!i.
A.s. vrijdag speelt het eerste tiental
van de Ivoren Toren in het clublokaal
Adriaan Pauwlaan 5 een wedstrijd tegen
Onesimus I, voor de competitie van de
Rotterdamse schaakbond.
Miss Blanche
herkent u
aan de
goudgele tabak
ROTTERDAM, 5 november De
mogelijkheid is niet uitgesloten, dat er
in Schiedam een zwemstertje rond
loopt, dat in de sporen gaat treden van
haar oudere stadgenote Cockie Gaste
laars. Dit hebben talrijke bezoekers in
het. Sportfondsenbad gezien, want de
16-jarige Paulien van de Wildt won de
100 meter vrüe slag, welke een onder
deel uitmaakte van de vijfde zwem-
comipetitie van de Z.R.O., in de tUd van
1.6.2, Gezien haar geringe routine lang
geen slechte prestatie, doch insiders
vertellen, dat Paulien nog sneller kan.
want zij heeft op de training al een
tijd van 1.4.3 op de klokken gebracht.
Een tweede opmerkelijk resultaat was
de tijd die Jan Jiskoot van Merwede
uiit Dordrecht maakte bij het nummer
100 meter vrije slag heren. Kranig par
tij gegeven door Piet Doeleman, deed
hij de 100 meter in 58,8 seconden en
werd eerste op dit nummer, waarmede
hij zijn persoonlijk record verbeterde.
De 100 meter schoolslag dames B.-
klasse werd een overwinning voor W. v.
d. Lee in 1 minuut, 29,7 seconden. De
tweede en derde plaats waren voor de
Vlaardingse meisjes Van der Vaart en
Goederond in resp. 1 minuut 29.8 secon
den en 1 minuut, 30 seconden. Het zelf
de nummer bij de heren was voor G.
v. d. Kolk van RZPC in 1 minuut 19,6
seconden gevolgd door L. v. d. Windt
van VZC in 1 minuut 19,9 seconden en op
de derde Plaats J. Karei van SZC in 1
minuut, 23,9 seconden.
De 100 meter vrije slag dames A.-
klasse bracht in de laatste serie Poulijn
van de Wildt op de Startblokken, met
naast haar Silly van Alphen, Martha
Sterringa en Corry van Alphen. Reeds
in de eerste 25 meter nam het Schiedam-
se meisje een kleine voorsprong, die zij
niet alleen wist te behouden, maar on
der aanmoedigingen van haar clubgeno
ten, zelfs groter maakte. Silly van Al
phen. die wel kranig partij gaf, moest
haar laten gaan en tikte in 1 minuut.
8,5 seconden als tweede aan. Martha
Sterringa werd derde in 1 minuut, 10,3
seconden.
De uitslagen van deze vijfde competi
tie wedstrijden waren:
50 meter vlinderslag meisjes c. klasse
1213 jaar: 1. N. Soeteman, RDZ, 34,7
sec; 2. C. Droppert, VZC, 35,5 sec; 3. W.
Timmermans. Merw. 38,5 sec.
Idem jongens; 1. C. Aartsen, VZC, 33,7
sec; 2. M. Pieterse, Merw 38,7 sec; 3
C. v. Pelt, VZC, 38,8 sec.'
50 meter vlinderslag meisjes C klasse
1415 jaar: 1. N. Schell, RDZ 34,9 sec;
2. S. v. Alphen 35.1 sec; 3. T. Rotteveel,
SZC, 35,2 sec.
Idem jongens: 1. P. Doeleman, RZC,
30,9 sec; 2. W. v. Dijk, VZC, 33,5 sec; 3.
L. Martin RZC, 35,6 sec.
100 meter schoolslag dames B. klasse:
1. W. v. d. Lee, 1 min. 29,7 sec; 2. N.
v. d. Vaart, 1 min. 29,8 sec; 3. E. Goe
derond, VZC, 1 min. 30 sec.
Idem heren: 1 G v. d. Kolk, RZPC,
1 min. 19,6 sec; '2. L. v. d. Windt, VZC,
1 min. 19,9 sec; 3. J. Karei, SZC. 1 min.
23, 9 sec.
100 meter vrije slag dames A klasse:
1. P. v. d. Wildt, SZC, 1 min. 6,2 sec;
2 S. van Alphen, RDZ, 1 min 8,5 sec;
3. M. Sterringa, ODZ 1 min. 10.3 sec.
Idem heren: 1. J. Jiskoot, Merwede,
58,5 sec; 2. P. Doeleman 1 min. 0,8 sec;
3. P. Koning SZC, 1 min. 0,8 sec.
5x50 meter vrije slag estafette dames
C klasse 16 jaar en quder: 1. VZC, 3 min.
3,5 sec; 2 Merwede, 3 min. 3,8 sec; 3.
WF, 3 min. 12,1 sec.
Idem heren: 1. Merwede, 2 min. 34,7
sec; 2. VZC, 2 min. 35,9 sec; 3. RZC, 2
min. 44,9 sec.
4x50 meter wisselslag estafette meis
jes C klasse 1213 jaar: 1. VZC, 2 min.
33,7 sec. 2. RDZ, 2 min. 34,9 sec; 3.
SZC, 2 min. 41,8 sec
Idem jongens: 1. Merwede, 2 min. 33,4
sec; 2. Rotterdam, 2. min 38,6 sec; 3.
SZC, 2 min. 41,1 sec.
Idem meisjes 14,15 jaar: 1. RDZ, 2 min.
30 sec; 2. SZC, 2 min. 34 sec; 3 Merwede
2 min. 38,3 sec.
Idem jongens: 1. RZC 2 min. 20,5 sec;
2. Rotterdam, 2 min. 31,4 sec; 3. RET,
2 min. 38,8 sec.
ROTTERDAM, 6 nov. Samen met
Adri Voorting zal de Rotterdammer Theo
Sijthoff de komende maanden deelnemen
aan wedstrijden op de winterbaan van
Kopenhagen. Reeds eerder verbleef Sijt
hoff op het hout van genoemde baan,
destijds in gezelschap van Henk van Bas-
telaar. Allerlei vormen van tegenslag
stonden toen succes in de weg.
Geducht voorbereid en met een vijftal
reeds afgesloten contracten op zak zijn
beide renners intussen vertrokken.
van 5 t/m 14 november
in. de glazen zaal -van
Overdag van 10-5 uur. 's avonds van 7-10 uur,
Zondag van ï-10 uur n.m.
J\\
iniiiiiiniiiiiiiii
„ui
hun.
AADHUIS staat in forse letters
op de gevel van een kasteelach
tig herenhuis in Hiilegersberg. De
80-jarige heer in de villa aan de over
kant k(jkt er dagelijks tegenaan en
denkt dan terug aan de jaren toen hij
er als burgemeester placht te zetelen
in een met goudleer behangen kamer.
Tot het oorlogsbestuur een streep haal
de door de Hillegersbergse zelfstandig
heid en er een „wijk" van maakte.
Aangrenzende gemeenten deelden dat
lot. Daar gingen ze, allemaal tegelijk:
Schiebroek, Overschie, Hoogvliet; met
veel vroeger waren IJ sselmonde, Hoek
van Holland en Peruis al voorgegaan.
In de grijze oudheid lagen al de an
nexaties van Kraliugen en Delfshaven,
Gharlois en andere gebieden, die eens
fier het eigen wapen voerden, in de glo
rie der zelfstandigheid.
In Amsterdam had zich eenzelfde
ontwikkeling, zij het in wat bescheide
ner mate, voorgedaan. Oude raadhui
zen en -huisjes aan men er nog altijd
vinden, zowel in Watergraafsmeer ais
aan de overzijde van het IJ, waar eens
de Ransdorpse burgemeester vruchten
uit eigen tuin at.
De vraag rees: zuilen de grote,
groeiende gemeenten goed bestuurba
re lichamen blijven.' rroi. mr. P. J.
Oud had er in de laatste oorlogsjaren
zwaar over gepeinsd en met groot op
timisme meende hij, daarbij gesteund
door belangrijke functionarissen ten
Rotterdamsen stadhuize, er de oplossing
voor gevonden te hebben. Wijkraden
zouden het stadsbestuur dienen bij te
staan. De samenstelling zou kunnen
geschieden op grond van de laatste
uitslagen der gemeenteraadsverkiezin
gen, wijksgewijs bezien. En zo werd
dan, kort na ae oorlog, Rotterdam het
I Nederlandse proefveld voor het gede-
8 centraliseerde stadsbestuur.
Men moet er niet te gering over
denken. De geesten, die zien met
dit probleem Dezig hielden, spraken
van „verordenende bevoegdheden" en
de eerlijke en prominente poorters,
die zich in de wykr&den benoemd (en
niet gekozen!) zagen, droomden zich
ai een zekere macnts-toedeling, al
zou het aureooltje wat minder fel
glanzen dat van het raadslidmaat
schap.
Vanuit het gebouw van de Bossche
Griffie keek de toenmalige commissaris
der koningin, prof. dr. J. de Quay, met
veel belangstelling naar het westen.
Hij was immers voorzitter geworden van
de Staatscommissie, die zich bezig
moest houden met het probleem van
het bestuur van grote steden. En van
Rotterdam moesten de ervaringen ko
men.
Ach, die ervaringen. De oude burge
meester Van Kempen van Hiilegersberg
ziet nu de twee dames en de negentien
heren van de wijkraad in zijn voorma
lige raadhuis verdwijnen om er over
de dingen des dagelijksen wijklevens te
beraadslagen, maar er is nog altijd
geen „verordenende bevoegdheid". Die
zal er wel niet komen ook, want een ge
meentelijke commissie heeft zich als
een zwaar broedse kip op dit probleem
geworpen en uit de eieren kwam slechts
eén afgrijselijk mager kuiken. Er zijn
jaren nodig geweest voor dit resultaat.
Verordenende bevoegdheid? Volledig
uit den boze, zei de commissie, die een
chaotische toestand aan de Coolsjngel
vreesde. Neen, de wijkraden zoude" een
nette en beschaafde taak kunnen vin
den in het bevorderen, stimuleren en
coördineren van de culturele en soci-
le aangelegenheden in hun wijk. Feest
jes organiseren op koninginnedag hoort
daar ook bij. „Het bevorderen en le
vend doen worden van de wjjkgedachte"
heet dat, fraai geformuleerd.
Maar, zo zegt de wijkraad, er bestaan
al zovele organisaties op dit gebied.
inds korte tijd
is ons natio
naal kunstbe
zit vermeerderd: het
orgel van de St.-
Janskerk te Gouda
heeft zijn oude luis
ter herwonnen. Dit
gebeuren is overi
gens onopvallend
verlopen gelijk dat
met de werken van
Vrouw Musica wel
meer in deze ge
westen het geval is.
Welke bezitter b.v.
van een einddiplo
ma Gym. of H B S.
heeft wel eens dit
instrument in zijn
vaderlandse ge
schiedenis vermeld
gezien? Sterker nog:
ivelke afgestudeerde
aan onze onder
Rijkstoezicht staan
de! Conservato
ria kent bijzonder
heden over dit, een
der klankrijkste in
strumenten die de
Nederlandse mu
ziekwereld rijk is?
Daar wordt aller
wegen over de
„Goudse Glazen"
gesproken. Doch een
instrument dat de
trots onzer genera
ties zou moeten uit
maken blijft een
schim. Toch was
het een der ver-
maardste orgelbou
wers der 18e eeuw,
Jean Frangois Mo-
reau, die hier een
monument deed
verrijzen waarnaar
_,ien, gelijk Bach
eertijds naar Lü-
oeck, zich een lange voetreis zou moe
ten getroosten. Doch het rijn meer de
buitenlanders dan de vaderlanders die
hier ter beêvaart komen. En zij hebben
-Hfiliik! Het Goudse orgel dateert nl. uit
uitbloei van hetgeen in voorafgaande
tijden in kiem aanwezig was. In Gouda
kwam Moreau vanuit het zuiden; Chris
tian Müller, eminent discipel van de
Duitser Arp Schnitger bouwde het
Bavo-orgel te Haarlem, en een andere
niet minder begaafde leerling van
Schnitger, Christian Vater, wrochtte
het onvergelijkbare instrument der
Oude Kerk te Amsterdam.
Ik noem hier slechts drie orgels om
dat zij behalve representatief, alle uit
de 1ste helft der 18e eeuw dateren. Nu
is over het Haarlemse orgel zodanig de
loftrompet gestoken dat men bijna doof
geworden is voor andere geluiden. Met
nadruk moeten we evenwel zeggen dat
het Bavo-orgel van de drie genoemden
het minst op oorspronkelijkheid aan
spraak mag maken. Tè ijverig zijn hier
z.g. restaurateurs in de vorige eeuw aan
de slag geweest, tè veel typisch-barok
pijpwerk verdween in de smeltkroes der
Romantiek. Hiervoor zijn de orgels van
Amsterdam geheel en van Gouda voor
een groot deel gespaard gebleven. Af
gezien van deze inbreuk op het origi
neel, bezitten de disposities van Gouda
en Amsterdam een groter variëteit dan
de wat eenzijdige Prestant-klank van
Haarlem. Reeds een vorige eeuwse Duit
se orgelkenner en organist, Abt Vogler,
formuleerde na een concertreis door
Holland zijn mening in de volgende hof
felijke phrase: „Monsieur, je les com-
oare avec deux femmes bien differen-
tes; l'une (Haarlem) c'est une belle
femme, superbe, mais fiére, capricieu-
se; l'autre (Gouda) est douce, aimable,
raitable, en un mot, c'est ma maitres-
se".
Zijn mening bezit vandaag aan de
lag nog geldigheid. Haarlem bezat
iet staat momenteel in de steigers van
:en Deense orgelbouwer een fier-
nannelijke klank die echter een vrij
miform beeld vertoonde, terwijl Gouda
aajesteit paart aan mildheid, een to-
erantie die goed past bij een ontwik-
:elde burgerij die door de geest der
erlichting in die tijd werd beïnvloed.
Het monumentaal instrument is nu
edurende een paar jaar met veel con-
ciëntie en goede smaak door de orgel-
aorwer Flentrop te Zaandam aan een
totale revisie onderworpen, met dien
verstande dat het pijpwerk slechts van
stof-smetten gezuiverd is en dat enkele
later toegevoegde stemmen van infe-
de laatste bloeitijd van orgelbouw in rieure (zinken) Duitse makelij door gra
de Nederlanden. De 18e eeuw betekenl tendeels tinnen pijpen zijn vervangen,
nl. voor de orgelbouw in ons land het- Hieronder vallen een open fluit 4', een
zelfde wat de Gouden Eeuw voor de violon 8', een carillon, een voix céleste
andere kunsten verbeeldde: een «rootse en een bazuin 32'. Dr. Qussoren verleen
de hier waardevolle adviezen bij de
mensuren der nieuwe pijpen.
De kast die te veel naar achteren was
gebouwd terwille van de praktijk van
het stemmen, is nu om meer ideële re
denen ruim een meter naar voren ge
bracht.
Uit een en ander blijkt dat men niet
a tort et a travers orthodox heeft willen
zijn gelijk veel hedendaagse neo-barok
bouwers. Zij bereiken slechts met hun
overdaad van mixturen een scherpte
van klank die men gekscherend wel eens
„prikkeldraad" noemt. De verdienste
der restaurateurs van het Goudse orgel
is juist deze messcherpe klank te heb
ben vermeden door de mixturen en vul-
stemmen hun mild karakter van wel
eer te doen behouden, en ook om enkele
later toegevoegde stemmen zoals de
Voix céleste en Gamba te behouden
zij het met veredeling van het mate
riaal om zodoende het orgel ook voor
muziek uit later tijden meer dienstbaar
te maken.
Desondanks is hier een klassiek even
wicht verkregen, een organische op
bouw der 53 stemmen waarin het zilver
der mixturen wedijvert met de straling
der tongwerken en de kracht der grond
stemmen. Door de geweldige klankruim
te der vijfbeukige Sint Janskerk groeit
deze orgelklank tot een majesteitelijke
praal. En dit alles danken we aan dat
genie van orgelbouwkunst dat Jean
Frangois Moreau heette.
„Een Franse Hugenoot" schreef eens
een anoniem scribent. Sindsdien praat
ten velen hem na. De Nederlandse orga-
noloog dr. M. Vente aan wie we een
hier besproken standaardboek over de
orgelbouwkunst in de vroege Nederlan
den danken bewees echter dat Mo
reau Fransman noch Hugenoot is ge
weest, maar een zuid-Nederlander, een
Vlaming wellicht uit Antwerpen die
katholiek was, een zoon had die te Ant
werpen priester was en zelf in later ja
ren op het Grote Marktplein te Rotter
dam woonde. Naast het orgel van de
oude katholieke kerk te Rotterdam dat
in 1778 naar de kerk van Zoeterwoude
is overgebracht, is dat van Gouda Mo-
reau's unieke schepping.
Er is dus werk aan de winkel voor con
certgevers zowel als luisteraars, voor
geschiedschrijvers zowel als grammo
foonmensen die het abc van hun eigen
orgelbouwkunst nog moeten leren.
MAEIUS MONNIKENDAM
Confessionele en niet-confessionele. Ze
hebben hun eigen „koepels", waardoor
wij tot een koepel-overkoepeling zou
den geraken en zou men geen moeite
ervaren wanneer wjj met de nieuwe
koepel kwamen aandragen?
Er zijn wijkraden geweest, die zich
niet lieten ontmoedigen. Forse plan
nen werden op touw gezet. Er zou
een sociograaf worden aangesteld, die
de hele wjjk eens onder de ioep moest
nemen en dan alles, netjes in cijfers
en curven aan het papier moest toe
vertrouwen. Zo zou men dan een
diep-doorwrochte inventarisatie van
het hele wjjkleven verwerven ais ba
sis voor verdere actie. Eilaas, waar
moest men het van doen? De gemeen
te trok per jaar per wijkraad 300,-
uit. Daaruit konden net de kopjes
koffie van de wijkraad worden bestre
den, indièn men althans met te druk
vergaderde. En misschien nog een be
scheiden uitgaafje voor een penninkje
voor een wijkwedstrijd of zo.
Intussen bloeiden allerlei wijkgemeen-
schappen op. Lichamen, waarin goed
willende burgers elkaar vonden om
tentoonstellingen, feesten, uitvoerin
gen e.d. te organiseren en de wijkraad
zat er weer naast. Die kon er dan hoog
stens voor zorgen, dat men elkaar niet
in de wielen reed en dat iedere wijk-
gemeenschap, die meende voor een ge
meentelijk subsidie in aanmerking te
komen, het hare kreeg.
Nog steeds zwevend in het ijle vorm
de zich echter in de loop der jaren een
zeer nieuw en uitermate ondankbaar
werkterrein voor de wijkraad. De wijk
bewoner zag er blijkbaar toch wel een
verlengstuk in van de gemeentelijke
overheid in zoverre dan, dat men meen
de, dat een advies van de wijkraad een
bepaalde steun kon verlenen aan een of
ander verzoek.
En zo verstreken vele wijkraadsavon
den met de behandeling van zaken als
te weinig lantaarnpalen langs zekere
straten, verdord gras in een plantsoen
tje, straatverontreiniging, een ongeluk
kig verloop van een fietspad, de wen
selijkheid van een parkeerverbod, het
versmallen van een trottoir. Om de
wijkraden niet al te zeer te veronacht
zamen voerde het gemeentebestuur de
goede gewoonte in, ze te raadplegen als
er een uitbreidingsplan moest worden
uitgevoerd. Maar vaak zaten de hei-1 Zo slepen dan de wijkraden r
palen voor de nieuwbouw al in de grond I Nederlandse proefveld hun son11*
I. VAN DER WAAL.
taris, is voorzitter
wijkraad Hillegersbe
Schiebroek. Hij is verre van tge
mistisch ten opzichte van
verordenende bevoegdheid va
wijkraad. „Ik zou niet weten,
dat te verwezenlijken zou *et
Daar is altijd nog de Gemeen1 ^Ij
en bovendien weet Rotterdam t!{In
nog niet, waar het ten aanzien
zijn verordenende bevoegdhein eea
toe is, gezien Rijnmond. W
goed-georganiseerde wijk
bouendien al tal van organe
op cultureel en sociaal terreWi
voldoende presteren
als men met het bouwplan bij
raden kwam aandragen.
tiet
EVROUW M. Bh OM-MOU-
RITS is de enige vrouwe
lijke voorzitter van een
wijkraad, nl. die van Oud-Charlois
in Rotterdam-zuid. Deze dokters
vrouw zegt: „De wijkraad voelt
zich ongelukkig, omdat hij geen
omschreven taak voor zich ziet. Ik
ben er niet van overtuigd, of men
nu werkelijk serieus alle mogelijk
heden voor een verordenende, be
voegdheid heeft onderzocht. Wat de
werkzaamheden in het sociaal-cul
turele vlak betreft, ik zie nog niet,
hoe de wijkraad hier iets in bewe
ging zou kunnen brer.gen. Slechts
incidenteel blijkt er iets gedaan te
kunnen worden, zoals de door ons
opgezette actie voor het adopteren
van door St.-Nicolaas vergeten kin
dertehuizen. Maar toen dat goed
op dreef was, hebben we dat werk
overgedragen. Dat was tenminste
nog iets."
staan voort. Is er dan voor he"zJk<J
lichtpunt en geen uitkomst?
Het rapport van de gemeentelijk1' d
missie heeft een studieobject n W!
wijkraden uitgemaakt en zij heb'* er"'
zegje erover ten stadhuize gedeP^ gif
Maar wat moet Rotterdam
doen? De gemeenteraad kan de
WA mnoilHU- W„hnTiWo1.on alc Hjl w)l"
je Lo1'
daar immers niet het plan R'dn„,i
rie moeilijk behandelen, als pKoIarf
niet weet waar hij in de toe
met zijn bevoegdheden aan toe |?L0i>£
waar een boven-gemeentelijk or„u-,
paalde taken krijgt toebedeeld, IneWf
geen gemeentelijke aangelege'
meer zijn? Als je dan zelf nl6'0r^Ê<i
weet, welke je eigen taak zal w
hoe kun je dan taken toebed®1®
anderen? eeI,
En toch, ja toch blijkt het,
wijkraad iets kan doen, wanne vj>
thans de leden bereid zijn zich 1 gftif'j,
te bijten in bus- en tramhalten,
strookjes en lantaarnpalen. Zti.j'fijflf,
zich o.i. grondig te beraden op.
tie van de wijk in het geheel
gemeente. Enkele voorbeelden 9,'gril
vinden wij bij de wijkraad Hy' V*
berg-Schiebroek, e het karakw
de wijk zag als eern gunstig oy.W'
gebied naar een landelijk r®F-co'"
een.
n dit
gelijkwaardig zal doen zijn aan
dam. De A.N.W.B. heeft erop in^®
oord, waaruit tenslotte een
groeide, dat Rotterdam in dit "rifc
velrikwaarditr zal ilrwn ziin aan A'
V-1 CUiart.it. t» ,JJ, IlCcil Clfy 'AP
met een recreatieplan, dat W'
sen zou kunnen verbinden tot een j,eJ
me groengordel dwars door
provincie Zuid-Holland heen. GLre'fr
raad heeft het in ieder geval "fajiO1
dat zijn plan in de provinciale P
gie is verwerkt.
Een ander object van de
gen in deze wijkraad is het, jA
type, dat vooral de opgroeiende J(je
zo weinig ontspanningsmógeW
biedt, zodat zij het avontuur nP„c Kt
gaat zoeken. Als deze stof eeZ-iic.'
dege wordt uitgewerkt, zou de
van dit wijkberaad wellicht
groot gemeentelijk belang kunne'
Al zou men dus, het totaal ovj
de, geen gejuich kunnen aanheft® „peL
het nu reeds 10 jaar durende K. ji
ment, het werk in de wijkraden pih
zonder verschiet. Maar dan fii.,
er zich wel bewust van zijn,
het geheel van een wijk verteg®"^
digt, een wijk, die mede het k8'
van een grote stad bepaalt.
V -.W
Men kan er trouwen en rouwen, men kan er lenen uit de gemeentebiblio' cet>-
men kan er ztH pas aanvragen, maar de bestuurszetel staat er niet mf®r- ,!l
in de twee maanden vergadert dc wijkraad in dit voormalige raadhuis
Hillegersbera.
