ftO
I
KIND WIL ALTIJD VERDER REIKEN
„Dat mag je niet lezen!": géén
remedie tegen slechte lectuur
Samen zoeken is veel beter dan verbieden
al loze beroepen dreigen
onderbezet te geraken
ie zullen over twintig jaar
de open plaatsen vullen
Etalagefiguren evenzeer aan mode
onderhevig als hun kleding
fesr
Nederlandse poppen verleiden
buitenlandse vrouw tot kopen
M
fes
MAÏZENA
DU RYEA
Ook scholieren lezen in Homerus en
Shakespeare woorden die niet staan
in „HOE HOORT HET
V oor j aarshoed j es
en parasols
Katoen met ingeblazen lucht
De avondmantel
krijgt zijn kans
Goede mannequin
is tijd vooruit
^inkelbelletjes om
voor te lezen
VAN WAS TOT NITROSE
Groot zeeroversboek
f"""—
DONDERDAG 15 DECEMBER 1960
niet helemaal
n l'even j
tö tot „vro»v -
fcun
'SjS dp
^^l2|F'NDfR
beschik.
lSSëÖK$ïlp
v"lN^ Tminuut
I
erkwaardig veel stiller dan
hij is gekomen heeft Sint
Nicolaas inmiddels ons
land verlaten en in de etalages
hebben zijn gouden staf en rode
mijter plaats gemaakt voor zil
veren ballen en dennegroen, die
ervoor moeten zorgen, dat de
feestelijke cocktail-toiletjes een
kerstsfeer oproepen. Het publiek
blijft even staan om er naar te
kijken en gaat dan naar binnen,
getroffen door de fraaie stof of
het flatteuze model of misschien
wel door beide, maar één ding is
zeker: de etalage-mannequin
heeft haar werk verricht.
SBH
mitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiinriuiMi!
d® reeks Rinkelbel-boekjes komen
s Frn„ e P°es Mimi, de tweelingen
A)oi en Marijke, die niet naar
h?teb h en Tiny. die gaat kam
den 1111 opwachting bii dp iener
- opwachting bij de jeugd
Van die drie zal het door Mia
Delft
in a ln bet bos willen spelen, het
ut vertelde verhaaltje
tl öiere Nari.jke, die zo graag met
Ir tbopH smaak vallen bij de vaders
Slflerp^ jS.' die Saan voorlezen en de
i'Se t®, die wijze beestjes op de grap*
wM0 keningen mogen bekijken. Wij
n '®n Ze spruiten echter beslist niet
'5h» Vertellon Hof hot hooi-in" Mo.
u 4 lyraT.?? list poesje Mimi op gezag
ft Bij ij Engiebert een reep choco-
ko rUhit?a^r b°rdje morgenpap krjjgt,
s Mipi-l ais we kunnen geloven, dat de
«o Pierlu 9 T|"y T aIdus G!JS Haag
ti °r dp if 1 het bos m extase brengt
tf» te i ".raagbare radio vrolijke deun-
Sd da schallen. Moeten wij onze
uan al zo vroeg bederven?
Hnd
(Advertentie)
In Engeland is een proces geweest
over de vraag, of een tot dusver
verboden boek, dat door sommigen
een meesterwerk wordt genoemd en
door anderen om verschillende redenen
wordt afgewezen, nog steeds als porno
grafie moet worden beschouwd en het
boek heeft dat proces gewonnen. Voort
aan mag het in Engeland gedrukt, ver
kocht en gelezen worden.
We weten allemaal, dat onze grootva
ders al een schok kregen, als ze de
enkel van een vrouw zagen en dat on
ze zonen, wanneer ze nog dezelfde men
taliteit zouden hebben, zenuwziek zou
den worden alleen van wat er op straat
te aanschouwen valt. We zijn meer ge
wend, vinden iets minder gauw
shocking", maar toch zit er iets ver
bazingwekkends in, dat wat oprechte
mensen als kwetsend en schadelijk voor
de goede zeden hebben verworpen voor
een volgende generatie plotseling' aan
vaardbaar zou zijn. We worden daar
eigenlijk op een moraal geworpen, waar
bij we ons niet vast kunnen houden
aan uiterlijke dingen of concrete bepa-
lingen, maar waarbij we telkens tot de
kern moeten doordringen om vast te
stellen wat geoorloofd is.
Sommige mensen komen dan in de
verleiding om te denken, dat de hele
moraal een verschuivende, veranderen
de factor is, maar dat komt door het
feit, dat ze alleen de buitenkant heb
ben gezien en die buitenkant voor de
kern hebben gehouden. Het gaat hier
niet om centimeters bloot of liet ver
bieden van bepaalde woorden, maar mo
raal wil in feite een wetgeving zijn om
eigen en andermans zieleheil niet in
gevaar te brengen.
Vanouds heeft men in slechte lectuur
dat gevaar gesignaleerd en van ons,
ouders, wordt daarom verwacht, dat
we controle uitoefenen op hetgeen onze
kinderen lezen.
Leeshonger
schien nauwelijks meer voorstellen, hoe
sterk die drang om te weten is. Nu
kan deze drang zeker ontaarden in sen
satiezucht, behoefte aan opwinding van
de ongezondste soort. In wezen is het
echter h.eel normaal, dat het kind ken
nis wil nemen van de wereld, waarin
het terecht is gekomen en lezen is een
aanbevelenswaardige manier om die
kennis te vergroten.
Een generatie die bepaalde aspecten
van het leven wilde verdoezelen, zag in
dertijd heil in een lectuur, die feitelijk
niets met de werkelijkheid te maken had,
maar het grote gebaar, de holle frase,
de gelegenheidswoorden hebben geen
stand kunnen houden. Tegenover de
dat niet deed, was het geen kind Geen
wonder, dat het lezend hetzelfde doet.
De boeken, die men voor de jeugd van
twaalf tot zestien bedoelt, worden gele
zen door kinderen van elf en zo kunnen
we verder gaan. Of ze het begrijpen?
Maar wat bedoelen we met begrijpen?
We hebben allemaal in onze jeugd boe
ken gelezen, die we niet helemaal be
grepen en waar we toch van genoten
hebben. Als heel klein kind vonden we
Prikkebeen een duister, maar verruk
kelijk boek.
Niet van de laatste tijd
Als het jonge kind alleen hoorde en
zag en las, wat het helemaal bevatten
kon, kwam het nooit verder en zo is
mens, die men zou willen zijn, stelt de I het met de opgroeiende jeugd ook. Ze
hedendaagse schrijver de mens, die I willen weten en ze moeten ook weten,
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
in in ii minim ui ui in ui i hui ui in ui in illinium in ui ui in ui iiiii ui in mi milium hui milium iiiii murium in in mm illinium
want er zjjn misschien meer
men waarlijk is en in zjjn drang naar
oprechtheid zegt hij dan weer vaak te
veel. Te veel, niet omdat de oprechtheid
een grens zou hebben, maar omdat de
kunstenaar altijd moet styleren, omdat
hij uit de veelheid, die leven heet, een
keuze moet maken, die kunst is. Al te
realistisch realisme is niet schokkend,
maar vervelend. Als een schrijver ons
meedeelt, dat de held lange, vervelen
de dagen doormaakt, zoekt Hij dat in
enkele zinnen uit te drukken. Hij hoeft
ons niet dagenlang te vervelen om aan
te geven, wat hij bedoelt. Zo moet hij ook
alle andere handelingen, waaronder de
sexuele, aangeven en slechts uitwerken,
waar dat voor het goede begrip van
zijn verhaal nodig is. Het is evenwel
moeilijk te oordelen over die noodzake
lijkheid. De meningen kunnen daarover
^iFj e„Ven eetl briefkaart aan ATAG n.v. postbus 60
^°chu. U or|tvangt gratis de meest Inspirerende
vnn. II
derwaardigs beschouwden.
We kunnen ons op oudere leeftijd mis-
Laten we even vooropstellen, dat de
ze controle, zelfs al is ze nog zo tact
vol en ruim, zelden de contrabande zal
uitsluiten. Kinderen, vooral de grotere,
hebben, soms een leeshonger, die bijna
gelijk staat; aan een physieke behoefte
om voedsel tot zich te nemen. Ze zou-Izeer verdeeld zijn.
den door de muur gaan om het hoofd
dat ze willen lezen te pakken krij- En inmiddels staan we dan in deze
gen. We herinneren ons tenminste uit wereld met een veelheid aan literatuur,
onze eigen jeugd, dat we het toen nogal die d?°r goedkope uitgaven steeds dich-
opzienbarende boek van de Amerikaan- ter binnen ons bereik komt en dus ook
se rechter Lindsey stiekem uit de lin- gemakkelijker in handen van onze kin-
nenkast namen, waar onze zorgzame derea- Vaak zullen we met enige schrik
moeder het veilig voor ons waande, hoe- ke.nnla. nemen van hetgeen zij lezen,
wel we op alle andere gebieden liegen, misschien komen we zelfs tot de over-
wegnemen en oneerlijk zijn als iets min- tulSinS> dat ze, lezend, in een meer vol-
-••••' 1 wassen wereld verkeren dan die waarin
ze zelf op dit ogenblik leven, maar is
dat zo ernstig? Het kind is het groeien
de. altüd-ver-reikende. Het heeft gepro
beerd een stap te doen, toen het nog nau
welijks zijn evenwicht had, het reikt tel
kens weer naar de prestatie, die ter-
I nauwernood in zijn macht ligt. Als hot
jonge
mensen te gronde gegaan aan niet
weten dan aan te veel weten. En dat
weten is alleen te krijgen bij schrij
vers, die geen blad voor hun mond
nemen. Stel u gerust, dat is niet iets
van de laatste tijd.. Als u een kind op
de middelbare school hebt en het
leest tot uw grote voldoening Shakes
peare komt het ook woorden tegen,
die u in „Hoe hoort het eigenlijk?"
vergeefs zult zoeken en eertijds
- misschien nu nog - moest de met
Homerus worstelende gymnasiast van
zijn ieraar nog wel eens een stukje
overslaan, dat hij dan thuis met ver
dubbelde ijver ging zitten vertalen.
We willen niet beweren, dat er geen
pornografie zou bestaan. Juist in deze
tjjd zijn er mensen, die er hun brood
winning van maken om bedenkelijke
zaken te boek te stellen tn de resul
taten zijn zo, dat men ze werkelijk
niet in een behoorlijk huis kan dulden.
Misschien doet vader of moeder, die
onverhoopt zo'n werkje in eigen huis
aantreft, er wel goed aan om eens
P't te leggen, waarom hij of zij derge
lijke dingen afwijst. Niet uit preuts-
neid, niet omdat men neiging he«eft
een heel levensgebied te negeren,
maar omdat juist er op dit gebied
een objectieve norm van de moraal
bestaat, en omdat de sexualiteit
te mooi instrument is om vals te
bespelen.
Vrijheid is geen anarchie. Als we
goed vinden, dat onze kinderen ken
nis nemen van zaken, die vroeger
verzwegen en verheimelijkt werden,
wil dat nog niet zeggen, dat die
zaken op alle mogelijke manieren
besproken kunnen worden. Mis
schien kunnen we samen mét hen
zoeken naar de juiste verhoudingen
op dit terrein en zeker is, dat er
zich dan wel eens prettige verras
singen kunnen voordoen. Met een
tikje vrijheid wordt de spanning van
de nieuwsgierigheid opgeheven en
het kind komt er soms uit zichzelf
toe om onfrisse relazen af te wijzen.
H.Sw.
Mare Bohan, de opvolger in het mo
dehuis Dior van Yves Saint Lau
rent, heeft te Londen zijn nieu
we voorjaarshoeden getoond. Ze zijn
aangepast aan het korte kapsel, laten
het gezicht vrij, sluiten van achteren
nauw aan, zijn laag naar voren en hoog
van achteren.
Stro is het materiaal, dat overwegend
voor deze collectie is gebruikt, in twee
kleurencombinaties. Bloemengarnerin-
gen, van lelietjes van dalen tot madelief
jes prijken op de meeste hoeden. Soms
ook kersen. De kleuren zijn ro.od, roze
en geel-oranje, turkois en zwart. Bij ve
le hoeden werden parasols getoond, in
de lichtste kleur van de hoed, aan de
binnenzijde versierd met bloementuil-
tjes.
De vrouw vereenzelvigt zich met de modefiguur in de etalage.
een
"IIIIIUIIIHIIIIIIIIIIIUIIIIUIIUIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinimillllllllllllUIIIIHIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIHIIUIIUIIIUinilIHHIHIIIUIIHII
all,,' in een tjjd. waarin men
'ta »f> "'trekent. En voor een in-
V'1 W|kkelde berekening hoeft
kJh (|.,„ns meer terug te schrikken,
|((5 doet de rekenmachine het
lés^hd 'S er uitgerekend, dat het toe-
':T,(dUi/ V!>lg
L,.'" „,.'ïnd mannen zijn, die tever-
vrouwentekort over twintig
zal hebben, dat er hon-
VDbewpL. een bruid zoeken. In een
iV 41 i„ hebben wij daar de vorige
;Sï* het ,d'nK van gemaakt, nadat
jL erdai Gewestelijk Arbeidsbureau
V|M ove* een discussie-avond was
"histip.1- de consequenties van het
,,6^ s tekort aan vrouwen.
^h^°hkel°®e mevrouw dr. Hilda Ver-
becJ? sPreekster over dit onder-
J'i met te constateren, dat
V ®®loVp °S aan een vrouwentekort
N .'üt tou" Hoewel men het bestaan
\'h de jr°rt dagelijks kan constate-
hA ,§eneo-proePswereld. wordt het ge-
SV *ijn de consequenties niet ge-
Niet alleen zullen duizenden
X-kiaa'en geen meisje kunnen vin-
fl v 0ok zullen zich voor talloze
Ttj, öe "®ei te weinig meisjes mel-
i!-ti uit r?Uw is niet meer weg te
1 Uit ri T 1S nlet meer weK te
tVite Non 6 baroepswereld en aange-
?ShJ]genrt».r'andI meer dan in de ons
wSracM- ianden, de vrouwelijke be
ft fiM vo°ral het meisje in de
\4^ef sen school en huwelijk is,
V-J êeriHpE'her Uit. met name voor
H verpue .beroepstakken als onder-
n en maatschappelijk
lil,, °eidsh„ v}'°uwen en mannen van
'Dn,.. ^Pddeling, die de centrale
"■'■IIIIIIIUIUIIIUIIIIUUIUIUIIIIIUUIHIHIII
van'8è huisvrouw in een gezin met
^jiersonerv^^^^^
de huisvrouw loopt
~\25km.perdaq
i> L
de huisvrouw wast per
jaar een stapel vaat-
rk af die r
de dom v.
Deze winterka-
toen - hier gedra
gen door de ex-
Miss-World" Co-
rinne Rotschaefer -
is er één uit de col
lectie, die voor de
winter 1961-1962
door ten Cate Mo
de N.V. te Henge
lo is samengesteld.
In deze collectie
zijn. waar vraag en aanbod op de ar- zijn nieuwe garens
beidsmarkt bijeenkomen, met bet gebruikt waamn-
vraagstuk dagelijks te maken hebben, der TASLAN een
l1od"S„VHanHdie Z^de gen?er?d? discus- continudraad, Waar-
sie-avond de vorige week belegd. Na in door blazen lucht
de inleiding van mevrouw Verwey, wordt gebracht het
werden verscheidene punten onder de eepn
tweehonderd aanwezigen (er waren er t h ft bollend
oorspronkelijk negentig verwacht, maar
de belangstelling was veel groter dan I He wmter-cotton
geraamd) in discussie genomen, is uni, gestreept en
Discussianten waren enkele man- geruit verkriighaar
nen maar vooral vrouwen uit het f_ a
maatschappelijk werk, van arbeidsbu- n lrnpnmé s, als
reaus, directrices van ziekenhuizen, jacquard, en in een
ersoneelschefs van allerlei bedrijven, druk dessin dat
estuursters van vrouwen^ganisaües vergelykbaar is met
dat van herendas-
en anderen, die met de werving van
personeel hebben te maken.
Dit samen denkend en besprekend I sen"
contact heeft natuurlijk geen onmid- Hoewel de stof
dellyke conclusie opgeleverd, maar dus nieuw is ma-
het is vruchtbaar geweest, omdat ken sommige' des-
het probleem van alle kanten is aan- Zs eSi vrij bi-
gesneden Vergroting van het aantal kende indruk- een
vrouwelijke arbeidskrachten door beetie zoals dé 2
werving ih het buitenland is, gezien diinin h
de opgedane ervaring, te verwaarlo- laar ?pruo n Z f
zen als aanvulling van enige beteke- do 2 me
nis. Is het aantal jonge ongetrouwde romantische gro-
ie rozen m grijs-
Corinne Rotschaefer in winter-katoen, met gebreide muts
handschoenen en maillot.
vrouwen, die willen en kunnen wer- j
ken, in ons land zelf nog uit te brei- I meetkun^^*;^ is d?t.b®t gevaL Een moderne figuratie van Veelkleurige
den? Misschien door goede beroens- ,undlge figuren maakt hierop een uitzondering Tnnh er ve„iE.
uen: S-iiiiHHIB uuui gucue ueiueps- i materiaal Tj'Üi.™"" hierop ecp uitzondering. Toch is er veel met dit
keuzevoorlichting en wat de verzor- vSa~alfH?Jthaus - zelf Twentenaar - deed er knappe dingen me"
den? Misschien door goede beroeps
keuzevoorlichting en wat de verzor- vnérdé"*^ ""c"-
gende beroepen betreft door sprei- door troken enTtnufiï splitt®n tot b°ven aan toe met persianer en hield zich
i—n.-g Voor een op- ivriot ou stnkken ook aan de romantische aard der stof
van gezinsver- h„ TT®1 a', n Is ?r veel méé te doen, er was bij de introductie' van de™ «Hef uk
id.st.er zal een de P.ers' ook veel óm te doen. want omdat liet miut! h? n.f nez® stof blJ
zorgster of kleuterleidster zal een wnpf °fk v®el oin te doen, want omdat het mistte op de dag dat de shim,
meisje van het platteland misschien ^nJtda^„ge^d®^. kon: de gecharterde Convair van Amsterdan?''naar Twente niet
eerder iets voelen, als ze daarvoor s 71J per bus m°esten rijden. Hetzelfde hadden al MrL
niet naar de stad en ver van huis fpitw12™?lodellon van Holthaus en niet te vergeten ziin gouden
hoeft. Misschien z\jn ook meisjes, stoeltj es moe ten doen, die werden opgesteld in de fabriek van Ten Cate tJimi^
die „seizoenwerk" verrichten nog in- ?S? sPinspillen, weefgetouwen en ik weet niet hoeveel werk-ïf
tensiever in te schakelen. al d e Bjd onledig moesten houden. Nou ja, onledig Miss World" T
lnve te zien is nok v™i J "lue"ig, „ivnss woria Jn levende
Zouden er meer meisjes te stuwen
zjjn in de richting van de verzorgende
lijve te zien is ook wel wat waard.
in levende
G. S.-de W.
degem.huisvrouw
syullen.werkt1?-13uurperdag
Een heerlyk boek over zeerovers
lOor jongens van twaalf jaar en ouder.
Wet ter0HorstUidrde pen""vln
maakt TT'1 i 11CAv dluui
S^bei f® "die^eïn
Vlot - van drfon^a^!ls^?l_ent®rt,. een
gebonden
stammen
biezen én riet
keuze van een beroep steeds meer re- buitenshuis nodig zijn. En wanneer
^ejIÜE*zJNmHe!:en worde" gehouden men schat, dat er zo'n twee en een
met het feit, dat er grote kans is, dat
ze later, nadat ze getrouwd is en de kin- half miljoen huisvrouwen zqn in Ne-
deren groot geworden zijn het beroep derland, dan heeft men een inzicht hoe
weer opneemt. Eenvoudig, omdat er vnor .taan
niemand anders is die de plaats, welke r
ingenomen moet worden, vervult. Eni- Maar de maatschappelijke proble-
ge herscholing zal dan nodig zijn, men, die dan opgelost moeten worden,
maar welke beroepen lenen zich het ziin legio. Eerstens is ons leefklimaat
best om na herscholing, te worden er niet naar en voorts hoe moet het in
herval. Dit zal op de duur waarschijn- de vakanties of als er een kind ziek
lijK mee gaan spreken bjj de beroeps- is? Bij- voorbaat zal men, dit voor-
Keuze. Juist die keuze van een vakop- ziend, met een groter verzuim reke-
leiüing elk jaar weer door duizenden ning moeten houden. En hoe moet het
meisjes, aie van school komen, maakt dan met de eventueel te sluiten win-
i e Sni1- me!? d-'- de puhüe- kels op zaterdag? Een huisvrouw met
op!"!e mecr doordrongen wordt en dubbele taak zal juist zaterdags
van wat zich onzichtbaar in onze be- boodschappen willen doen
volkmgsopbouw voltrekt. Met alle on- -c* k h
verbiddelijke consequenties voor de l?aa nle-t denkbeeld'g ge-
personeelsbezetting in de scholen zip vaar 1S> dat- velen ztch zullen overwer-
kenhuizen, kindertehuizen, kantoren de f-.. Ze u het. .organisatievermogen
industrie, op de plaatsen waar nu tp1 0m u elflclent ln te de'
meisjes staan en die straks leeg blij- iVE m,n, v „,wie z.f eventueel de her
ven als geen getrouwde vrouwen be- scb°bag in9ft®n u'tgaanIn het groot-
reid zijn de samenleving draaiende te ^v.inkelbedrlJ' bestaat reeds een zekere
houden. binding tussen bedrijf en uitgetreden
gebuwd personeel, dat door het perso-
De berekeningen wijzen uit, dat er neelsblad op de hoogte blijft en in de
over twintig jaar 430.000 getrouwde drHk?)e weken van het jaar inspringt,
vrouwen zullen moeten inspringen, wil 7ai bJj dd de praktÜk wel
'*ai neipen oplossen, m hoeverre er „lu
de boel niet vastlopen. Maar als ze mannen zijn in te schakelen. Het ge- achter ons. In deze verzorgde uitgave
slechts een halve dag beschikbaar 'iee^ ieder geval een puzzle waar- van ^an ^nnr vnnon tt
roosters van populieren
waarop een vloertje van
vorm van zfwóofW Via^de eernte
Aben Chapella, de schurk°
meer dan veertin'eaJeier vnl u
tiendl00 edZUChtige Vikingan en de vW-
T ikflHpi euwse Viktualiebroeders of
Likedelers, de brutaliteiten van onze
Claas Compaen, komt de schrijver op
de echte boekaniers, hun gebruiken en
gewoonten, hun heldhaftigheden en
vernuft, hun gruwelen en meedogen
loze roofzucht. In eenvoudig, maar
vlot Nederlands worden demeest be
wogen avonturen weergegeven en we
bekennen hel eerlijk; ,,Het Groot 'Zee-
roversboek" hebben we in één è.dem
uitgelezen, ook al liggen dan de jaren
van de korte broek al geruime tiid
Jfhior- /-.n.-. T„ jv
hebben, orndat ze ook hun gezin moe- ^a^ nlemand zich zal kunnen onttrek-
ten verzorgen, dan zullen er tégen het
A. Bgl.
van Van Goor en Zonen Den Haag
heeft R. D. E. Oxenaar voor vaak
kostelijke illustraties gezorgd.
H. Th.
Nee, wij gebruiken niet het woord
„pop"; dat zou alleen maar ondeskun
digheid verraden en daar komt nog bij
dat zij veel meer is dan een pop. Zij
kan zijn een charmante vrouw, die sier
lijk en gracieus het model tot leven
brengt en de al wat rijpere vrouw
aan de andere kant van de etalage de
overtuiging geeft, dat zij er in deze
japon juist zo bekoorlijk zal uitzien. Of
zij is een pittige teenager met felrode
paardestaart en een „hier ben ik" hou
ding, die in de „twenny" voor de spie
gelruit de begeerte naar net zo'n grove
patent-steek-trui of precies zo'n rok-
met franje doet ontwaken.
Het mannelijk publiek gaat blijkbaar
met zo op de etalagefiguren af, want
anders zouden veel meer herenmodeza
ken er aandacht aan besteden. Het zoe
telijke genre van grote eerste-commu-
mcanten, dat zichzelf allang heeft over
leefd, is in menig etalage nog te vin
den en ziet men in een zaak er naast
dan de moderne markante figuren met
de scherpe jukbeenderen staan dan is
het verschil gewoon lachwekkend. Merk
waardig genoeg wordt daar wel de gro
te mannenmaat op een figuur geëtaleerd
terwijl dat in de damesmodezaken niet
het geval is. Toch worden ze gemaakt:
bij de firma Michels in Amsterdam za
gen wij enige etalage-mannequins in
grote damesmaat in de proefetalage,
maar die blijken voor Engeland bestemd
waar ze bij honderden worden afgeno
men. Daaruit ziet u, dat de man in het
algemeen en de vrouw in Engeland een
uitzondering zijn op de regel van de
moderne verkooppsychologie, die meent
dat de mens voor de etalage zich ver
eenzelvigt met de figuur erin.
Niet alieen in de vrouwelijke, ook in
mannelijke etalagefiguren is een grote
sortering. Stoere koppen met haar van
lamsvel of kleine stukjes schuimrub
ber. Ook losse nylonpruiken, die even
tueel kunnen worden verwisseld, worden
gebruikt voor de koppen van de moder
ne man-mannequins. Verder is de man
figuur vrij mager, bijna hol-kakig, be
halve de grote maat dan, en soms heeft
hij een mooie goudbruine kleur, die wordt
bereikt door hem met jute te beplakken.
Houten armen, die uit vele delen be
staan, geven hem een maximum aan
beweeglijkheid. Dat is trouwens het ge
val met alle moderne figuren; armen
benen en romp zijn allemaal verstel
baar en er zijn zelfs fabrikanten, die
hun figuren een rubberhand meegeven,
zodat daar nog iets tussenin kan wor
den geklemd, maar dat doet de firma
Michels niet, omdat dat in ons vochtig
klimaat niet geschikt is. Deze firma
was overigens de eerste in Europa,
die na de oorlog haar figuren beweeg
baar maakte en ze van losse pruiken
voorzag. Die zjjn dan van nylonhaar met
een haast onatuurlijke glans, dat in
alle voorkomende (en niet-voorkomen-
de) kleuren wordt gemaakt. Binnenin
hebben zij een dikke knop die in een
gat van het hoofd moet passen zodat
de pruik altijd op de goede manier
wordt opgezet.
Voor de oorlog, toen alle figuren
nog van was waren, werd ieder haar
tje stuk voor stuk ingeplant. Nu zijn
bijna alle etalage-mannequins van
polyester, dus onbreekbaar en heel
licht. Ze wegen maar zeven kilo en
als men zich realiseert, dat de was
figuren meer dan dertig kilo wogen,
dan is het duidelijk, dat het voor de
etaleurs wel veel makkelijker is ge-
I jaar op de mode vooruit te lopen. De
grote confectie-zaken sturen hun inko
pers met een collectie kleren naar het
atelier met de namaak-mensen, waar
de figuur, die zich in de belangstelling
mag verheugen, een en ander wordt
aangetrokken om op bruikbaarheid te
worden getoetst. Het komt wel eens
voor, dat een beeldhouwer de noncha
lante moderne spreidstand van de be
nen overdrijft, zodat de „pop" alleen
maar wjide rokken kan dragen. Dit is
voor een grote zaak, die de figuren voor
verschillende doeleinden wil gebruiken
niet erg praktisch. Komt er een heel
nieuwe modelijn dan moet men radicaal
tot de aanschaf van nieuwe figuren
overgaan. Maar anders koopt men er
enige per jaar bij.
Het is met die figuren een wonder
lijk geval. Heeft een modezaak in de
binnenstad van Amsterdam er een
nieuw type bij, dan duurt het niet lang
of de winkels in de buurt volgen.
Wij hebben hier in Nederland meer
figuren in de etalages dan in andere
landen. In Parijs waar er vele
en goede worden gemaakt ziet
het publiek er maar weinig, voorna
melijk in de warenhuizen. De kleine
modezaakjes, waar Parijs er zoveel
van heeft, vullen met proppen papier
de japon of mantel, die in de etalage
wordt neergelegd. Dat scheelt in de
winst, want met de aanschaf is een
niet te verwaarlozen bedrag, dat in
de honderden guldens loopt, gemoeid.
Zoals u hier in Nederland naast de
figuren van Michels, de Deense Gitta
en UUa kunt zien staan en de Italiaanse
Rosa naast de charmante Franse Imans.
mannequins, zo wordt in Zuid-Afrika en
Australië, in België en in Engeland, in
Zweden en Israël, ja zelfs in Canada
het publiek tot kopen verleid door onze
Nederlandse etalage-figuren. Ze beelden
worden. Alleen de prijs is bijna om
gekeerd evenredig aan het gewicht.
In de crisisjaren kon de firma Michels
voor zeven gulden vijftig een etalage
mannequin uit Duitsland importeren,
wat veel voordeliger was dan hem zelf
te maken. Totdat de heer Herman Mi-
chels, die de benodigde kennis bij het
Nederlands Panopticum had opgedaan,
met produceren begon. Het waren was
sen beelden met glazen ogen, aange
plakte wimpers en echt haar: een heel
natuurgetrouwe weergave van een vrou
wenfiguur. De japon werd om hen heen
geschoven zonder een enkel vouwtje en
als houten soldaatjes stonden ze in de
„kast
In 1927 tijdens de Exposition des
Arts m Parijs gingen verschillende
beeldhouwers zich erop toeleggen iets
nieuws te ontwerpen en er ontstond een
enigszins gestyleerd type, licht-abstract
met een bijna devote gelaatsuitdruk
king, waarvan een grote rust uitging.
Hoewel de Fransen zelf het initiatief
daartoe hadden genomen, durfden zij
het toch niet aan het nieuwe type in
hun etalages te gebruiken. Zo werd het als het ware een tendens uit en wii
Nederlandse publiek uit die dagen als aan de andere kant van de etalage eel
eerste tot kopen verleid door de nieuwe loven er in.
creaties. Zij waren er in ivoor, zilver,
goud en ook zwartglanzend. Een paar G.S.-DE W.
jaar lang waren ze erg gewild en ook I
andere landen hadden zich er inmid
dels aan gewaagd, maar ineens was
men erop uitgekeken.
Het leek er een ogenblik op, dat het
gebruik van etalagefiguren uit de mode
zou raken en daarom gaven de heren
Michels de Duitse beeldhouwer Rudolf
Belling opdracht met iets heel anders
te komen. Onder zijn handen groeide
een plastiek, dat artistiek op zeer hoog
peil stond. Het was een soort schaduw
beeld van een vrouw, een verlengde
torso met armen die in een bal uit
mondden en benen die werden gesug
gereerd door een kogel. Dit was een
grote omwenteling na de voorafgaande
figuren, die wel gestyleerd maur toch
betrekkelijk realistisch waren. Ze oogst
ten veel succes ook in het buitenland
en men zag ze in de etalages van pa-
pier-maché, in zilverkleur, goud, grijs
en ivoor. Maar even plotseling als ze
waren gekomen, verdwenen ze uit de
belangstelling. Ook de wasfiguren, waar
de kleding aan vastkleefde als de zon
scheen, wilde niemand meer hebben.
Overal werd naar vervanging gezocht
en iedere firma had een eigen geheim
procédé.
De firma Michels noemde haar vin
ding uiteindelijk nitrose. Het was niet
alleen het materiaal, dat verschilde
met het vroegere, ook de uitdrukking
was totaal anders. Er kwam bewesinS
in en ze hoefden niet meer ais hoüten
Heintjes op een rij te staan. Dit bleef
zo jaren lang, tot na de oorlog, en daar
na waaide er een hoe kan het anders
mo rlüerlJ*aaNTSe ^'nd door de etalages,
dl® °"s de New-look toonde op Greta-
T a ^a^,en® Dietrich-achtige
poppen. In Amerika doet dit genre het
steeds, terwijl wij het hier allang
etnlncL rug hebben. Onze moderne M
hiiJag®:7nanne<luin heeft een zeer lange s? o,
nais, athangende schouders heel soitse w
benen en voeten, en een 'klein kopte T n.gejijd krijgt de avondkle-
met een naar de mond iets toelo- X 9 haar grote kans en daar-
Pend gezichtje, zodat het profiel een ho.ort< ln,een weelderige
beetje lijkt op een halve maan omgeving, de avondmantel. Het kle- jï
De heer Herman Michels die met dmBstuk bij uitstek, waarin de ont- 8?
heel veel liefde over zijn levénd bedrijf Y,erper rran tormaat zich kan uit-
weet te vertellen, spreekt over een fi- ÏS le"e^ Het ,Franse model van de
guur adopteren inplaats van kopen. Hii IS van d^ofizend materiaaldoor- SS
heeft zijn informaties van overal, maar weven met lurex. het gouddraad
staat het meest in verbinding met de 8» V} een Amsterdamse industrie
couture. Een goed figuur dient een half Br°kaat en lamé SS
I *i zijn weer volop m de mode net al* SS
SS dertig jaar geleden, en dure vrou-
SS ifen °Ve-r hele Gereld, die zich SS
bullen tn avondgewaden van de SS
#S grote Paryse modehuizen, weten ls
>o waarschi.vnliik «L SS
(Advertentie)
maakt Uw groenten xo lékker.
Wij zijn nog wel
meer dan alleen maar kaasland, al SS
•o zijn we meestal niet chauvinistisch
j genoeg om het naar voren te halen. SS
LV.V.NVèV.'.V.LVSNNVS'SSSSSSStó'
