Radio Vaticana 30 jaar
Zendinstallatieis de laatste jaren
gemoderniseerd en uitgebreid
H
WÊÊ
Moeilijkheden in open
gesprek behandeld
De HAV is uiv vertrouwen waard!
ÜLVl
MICHELIN "X'bond
deopetaiit
MICHELIN
Spoorwegen blijven tegen
Haags Centraal Station
Eerste lid Papoea-parlement
KOOP
LINNEN
MAAR
LET OP DIT
GARANTIEMERK
Mens en
medemens
Een rijke inhoud
Station Staatsspoor krijgt lijn
naar Amsterdam en Rotterdam
IN 1931 DOOR PIUS XI INGEWIJD
MISSIE EN ZENDING IN NW.-GUINEA
^ederlands schip in
viw. moeilijkheden
Brig.-gen. F. E. van
Hom overleden
J. H. F. Sollewijn
Gelpke
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1961
PAGINA 5
(Van onze Romeinse correspondent)
et was twee minuten voor half vier in de
middag van de 12e februari 1931. In een
klein gebouw, onlangs opgetrokken in de
Vaticaanse tuinen, zei een stem voor de micro
foon: „Ik heb de zeer hoge eer aan te kondigen,
dat binnen enkele ogenblikken de Paus het radio
station van de Staat van Vaticaanstad zal inwij
den. De elektromagnetische golven zullen over de
gehele wereld zijn woorden van vrede en zegening
brengen. Gedurende twintig eeuwen heeft de Ro
meinse Pontifex het woord van zijn goddelijke
leraarsambt doen horen in de wereld. Maar heden
is het voor de eerste maal, dat zijn levende stem
welhaast over het gehele aardoppervlak op het
zelfde ogenblik vernomen kan worden". En even
later: „Het werk, dat Uwe Heiligheid mij wilde
opdragen, lever ik U heden af. Gewaardig U, Hei
lige Vader, de wereld uw verheven woord te doen
horen". Guilielmo Marconi, de bouwer der eerste
Vaticaanse zendinstallaties, had met enkele zin
nen de Paus ingeleid. Daarop richtte Pius XI zich
in de historisch geworden Latijnse toespraak „tot
alle dingen en alle mensen": „Volkeren, hoort dit
allen aan, luistert, bewoners der aarde, kinderen
uit het volk en edelgeborenen, rijken en armen
allen tezamen! Ons eerste woord zij: Ere aan God
in de hoge, op aarde vrede aan de mensen van
goede wil". Het station H.V.J. was zijn leven be
gonnen.
HAV LEVENSVERZEKERINGEN - SCHIEDAM TELEFOON (010) 93 04* HAV LEVENSVERZEKERINGEN
BABYSET
de
geeft brandstofbesparing
Wist U dit niet?
zal het U bewijzen.
De Waerdye biedt U
een kans de
geldontwaarding
te ontlopen door
levensverzekering
op basis van
belegging in aandelen
DE WAERDYE
alduTdeh"?-teISel t\ h°m'
De Nieuw-Guinea-raad heeft dat immerl zelf met ïf.?egaeri'
W °wel in zijn persoonlijke verhou-
nS tot God als in zijn relatie
zijn relatie
als i z!jn rnedemensen gezien
Schanln ^uen pn a's genieen-
°erbeoï3 ls de Drievuldigheid het
RecJr-i 3 voor r'e kern van 's mensen
de tr ^nSen. Zoals de Zoon Zich in
richt' est vo°rtdurend op de Vader
haar'o°Jmoet de afzonderlijke mens
drie a °o gewend staan; en zoals de
rnaak+ elijke Personen een vol-
°neirirr gemeenschap vormen door
ben i ge onderlinge liefde, zo die
één *nmensen 'n wederzijdse liefde
hej(j ?eheel te vormen. Deze waar-
Wjj een openbaringsgegeven, dat
repf1c in het Oude Testament
reeds
de duid{
ei., 'tverkie
J 6e^+. du.idelijker zien worden. Door
lezing van Israël tot Gods
hebhi k' dat geroepen is deel te
Der k ^an het 'even van z'in Schep
keilen e®ln^ een nieuwe etappe in he'
en m.?nc?e'?n van God met weri
een 4*heid. Hier ligt het begin v
Sema„, .al nieuw menstype, dat r
Ven^t moet worden voor het bo
venn ll'ur'i'k kindschap Gods.
Zijn ®tuurl«k. omdat God, door
korpj, nwezi2keid onder het uitver-
v°lk, diens natuurlijke be-
'hopH doorbreekt en zo de ont-
kiopinf van Schepper en schepsel
eer?* fk maakt. De schepping, die
is nifgr- ..passief' voortgekomen
hu Gods creatieve macht, krijgt
Gort actieve opdracht, doordat
deel* zelt aan zÜn schepsel mede-
lfem' opdat het zich in liefde aan
hcbhoZOU kinden en door het deel
een n aan het goddelijk leven tot
..Inrti' volk" zou uitgroeien.
tert 'en gij aandachtig naar Mij luis-
gij rP mijn verbond trouw blijft, zult
ziinalle volkeren Mijn eigendom
ttw' vL..ganse aarde behoort im-
hinkr"! 'i' En gii zult Mii een ko-
Volt ,van Priesters en een heilig
zibo- Z1Jn" ^Ex- Deze uitverkie-
z°hdp1S- echter tegelijkertijd een af-
te ,e"ng. een isoleren van de ande-
Gort ikeren..Ik ben de Heer, Uw
hekDie U van de andere volkeren
zoudt ♦ge?onderd- °Pdat gi-i M«
toebehoren" (Lev. 20.24). Een
het ing tot heiligheid om zo des
het Sr de taak te kunnen vervullen
heei"^0l,t der aarde" te zijn voor
dra ,de overige mensheid. Die op-
zeniiiL-utot heiligheid werd verwe-
\vaJKbaar door de Wet van Mozes,
hoori» .9aast de praktische (en
het zakelijke) geboden en verboden,
Jeifj yoornaamste kenmerk ongetwij-
ben dat zij het volk God deed ken-
gehjvi1' het Verbond met God en
een Pen door de Wet
v'olk
moest Israël
•Uitzonderlijk en afzonderlijk"
iga. Worden, dat de providentiële
VodL heeft het hele mensdom om te
Zijn a9n' Wil het trouw blijven aan
klom genl'ike roeping zegt Tres-
haa„ant terecht dan moet het
Vojr 1'de geslotenheid van zijn eigen
§ezi,igestaan tegelijk een mondiale
l-srai ei.1 openheid cultiveren,
best mag zlch niet zelfgenoegzaam
Zou n in zijn isolement, want dan
'bon de zin van zijn bestaan ver-
vari \enen: de eerstelingen te zijn
de mensheid, die komen moet.
Telkens weer werd Israël op
tweeërlei wijze ontrouw aan
z0_ zijn roeping. Het vergat ziin af-
dering en bezweek zodoen-
hpjf]Vo°r de verkeerde invloed der
hpi se volkeren, dan weer sloot
'ijk +Zlctl in zichzelf op om „behaag-
'iJkh vegetcren op eigen voortreffe-
8ey en te vergeten, dat het af-
ten°"derd zijn heiligheid is, krach-
iiteit - wezen gericht op universa-
dr„ heiligheid, geladen met de op-
eec°L u'f te gaan en vrucht te dra-
-d tot
zo
aan de uiteinden der aarde"
VarT 's Israël een verpersoonlijking
g0drtdp mensheid geworden, die de
'igh ke e's van bekering en hei-
Vgi'd veronachtzaamt tot op de dag
he* vandaag. Daarom is de Kerk,
hep. euwe Israël, die weliswaar ge-
aitji0Pen staat voor alle volkeren,
schi ,jn een ..situatie van balling-
1)p„ P als postulaat van het geroe-
UzÜn door God.
IwpUdeze grote jjjn v00r 0gen ke.
i'Ubt r weer terug naar ons uitgangs-
Ee mens is geschapen voor de
x>- GOptl n rr mof fTrvrl unn»" oor* lo
Uh
toeting met God, voor
,dat deel mag hebben
een
aan
le-
het
•Sjs e"jk leven. Wij mogen dit de ba-
tira,x'an de openbaring noemen. De
<Osche vraag is echter, hoe deze
bps a°eting met God in ons dagelijks
«b k n. te verwezenlijken is. Kort
tbp( °ndig: fn en door de ontmoeting
ibe he medemens. De mensenge-
P 's geschapen, zoals ge-
^bh' naar het oerbeeld der H. Drie-
k. eiri £,e afzonderlijke personen
v^en een werkelijke gemeenschap
dibp ezenlijken door hun juiste hou-
vklrii egenover elkander. Het drie-
totk'S.e leven van God, zegt Semmel-
'ijk ts het model van alle persoon-
- trekkingen, zowel van de be-
^b ngen tussen de geschapen mens
,UsU,od. alsook van de verhoudingen
kietiJ1 de geschapen mens en zijn
ty.ymens.
J staan hier voor een fundamen-
de 'kgegeven van de openbaring, dat
<ijn en het wezen van ons mens-
et iin+van het Christendom raakt,
'kist dan ook voor de hand, dat
Zobri-, er het kwaad, de zonde bij-
rir actief is. Gods opdracht luidt,
é<5u mensen in onderlinge liefde
bv -
Het verdrag van Lateranen (februari
1929) had de volledige souvereiniteit
van de Staat van Vaticaanstad erkend.
Dit hield ook in de erkenning van het
recht op eigen telefonische, telegrafi
sche en radiofonische verbindingen met
andere staten. Van meet af aan stond
het bij Pius XI vast, dat er een Vati-
kaanse zender moest komen als een
rechtstreekse spreekbuis van het pau
selijk magisterium. Het zaaltje, waarin
die februarimiddag de Paus sprak
naast hem stonden de kardinalen Pacel-
li en Gasparri bestaat niet meer,
evenmin als de eerste 10 KW zender met
zijn twee golflengten. In 1930 was het
nog betrekelijk stil in het aetherverkeer
en met Marconi's constructie kon de
stem van de Paus helder en duidelijk
verstaanbaar tot in Australië worden
gebracht.
Een zendmast van Radio Vaticana in de vorm van een kruis.
Daarnaast een beeld van de patroon van de omroep, de
Aartsengel Gabriël
De zender was oorspronkelijk be
doeld om slechts de belangrijkste
booschappen van de H. Vader en de
gewichtigste kerkelijke dokumenten te
verbreiden. Pater Giuseppe Gian-
franceschi S.J. mocht medewerker
van Marconi zijn, rector magnificus
der Gregoriana-universiteit, hoogle
raar in de natuurkunde en president
van de Pauselijke Academie van We
tenschappen, als eerste directeur van
Radio Vaticana stond hij voor een
eenmanszaak en de professor was te
gelijk programmachef, omroeper, ad
ministrateur en amanuensis. Na zijn
dood in 1934 werd p. Filippo Soceor-
si S.J. tot directeur benoemd. Hij
kreeg als hulp er eerst een, later
twee broeders van de Sociëteit hij.
Intussen was van alle zijden bij de
Paus aangedrongen op meer zendtijd
en meer informaties. Pius XI heeft
zelf nog de uitbreiding der omroep
gelast. Dit kreeg zijn beslag tussen
1937 en 1939. Er kwam een 25 KW
Telefunkenzender bij. Negen anten
nes aan vier masten spanden zich
nu boven het Vaticaanse park en
de vijfde verticale antenne kreeg van
de Duitse technici de naam van de
„Papstfinger". De uitzendingen kon
den nu op tien verschillende frequen
ties plaats hebben. Kort daarop ver
huisden de studio's naar het hoogste
punt der Vaticaanse heuvel, naar
het zg. Paleisje van Leo XIII. Daar
had van 1910 tot 1935 de Vaticaanse
sterrewacht gezeten, tot deze naar
Castelgandolfo werd overgebracht.
Een vaste verbinding met de St. Pie-
ter en met verschillende punten in
het Apostolisch Paleis kwam te
vens tot stand.
1939
In
haar
Gedurende de wereldoorlog zond Ra
dio Vaticana in tien verschillende ta-
begon de Vatikaanse Radio
geregelde en vaste programma's.
len uit. Paus Pius XII schakelde ter
stond na de oorlog de zender geheel
m voor het verschaffen van inlichtin
gen over het lot en de verblijfplaats
van krijgsgevangenen en verplaatste
personen. Intussen was een algemeen
plan uitgewerkt voor een grootse uitbrei-
ding en modernisering. Duidelijk was
hierbij, dat voor het complex van zulke
zendinstallaties in de kleine Vaticaan
stad geen plaats was. Een pauselijke com
missie kocht 18 km buiten Rome te S.
Maria di Galena terreinen aan en de
Italiaanse staat verleende die extrater
ritoriale rechten. Bij gelegenheid van
het priesterjubileum van Paus Pius
XII m 1949 heeft de gehele wereld bij
gedragen voor de ontplooiing van de
Vatikaanse Radio. Het meest spekta-
t Advertentie)
tinnen heeft alléén voordelen
'l zit op alle linnen artikelen.
ief] ge tneenschap
éipc.: Naar het voorbeeld van
behoren te
age
8oqd drieëne leven,
*éhu Jke Personen elkaar
vor-
Zijn
waar de drie
ehri "*v^e personen elkaar voortdu-
v9lrnaakt ontmoeten. Wie die
st'h;.,n ,et-'ng met God - in de gemeen-
^eel t Verwezenlij ken - weigert, be-
gemeenschap en zondigt te-
li fd én tegen de gemeenschap,
i^lhen miskennen en veronacht-
rt-ls °Pstand tegen de wil van
dle „geobjectiveerd is in de
Op en de wereldorde".
fundamenteel uitgangspunt
aah rt11 de zedelijke deugden, waar-
"e n3e liefde vorm en norm is. In
r'ti (j tls Jesus Christus is die liefde
Thy,,?, meest volmaakte, gemeen-
éft (jP-eneppende wijze beleefd. In
t 11 m de liefde tot onze medemen-
OQ,?eten wij het antwoord geven
s. üefde voor ons. Dat is naar
§4
hp P'an het fundament en uit-
Pünt van de hele seheppings-
^AG, 11 febr. De
k'a?;iingr.,V,Waddenzee'
V in (s voor de
,Si.NpHr.rï!oe"'jklieden geraakt en
Vi torn kustvaarder
y u op sleeptouw naar Penzans-
kust-
(498 ton, uit
kust van Corn-
door
Hado"
8®ho:
'men.
WITMARSTJM, 10 febr. Op initia
tief van drie Rome-Reformatie con
venten in Friesland is in Witmarsum
een conferentie gehouden waar verte
genwoordigers van missie en zending
samen met de leden van deze conven
ten uitvoerig van gedachten hebben ge
wisseld over de problemen, die gere
zen zijn tussen missie en zending op
Nieuw-Guinea. Aan de conferentie na
men o.a. deel, de apostolische vicaris
van Hollandia mgr. dr. M. Stavcrman
met twee missionarissen en dr. G. P.
Locher, secretaris van de zending van
de Ned. Hev. Kerk met twee zendings
predikanten. Van deze bijeenkomst op
17 januari gehouden, is nu een samen
vatting bekend gemaakt.
In grote openheid hebben mgr. Sta-
verman en dr. Locher de wederzijdse
standpunten uiteengezet. De apostolisch
vicaris begon met de theologische zij
de van het vraagstuk der verhouding
missie-zending. Daarbij betoogde hij,
dat de katholieke kerk zich beschouwt
als de enige, die Christus op volledige
wijze kan verkondigen. Daarnaast
echter staat zij niet afwijzend tegen
over de Christusverkondiging door an
dere kerken. In de protestantse ker
ken waardeert zij wel degelijk het
Christelijke. Hierin ligt de basis voor
de verdraagzaamheid, niet in opportu
nisme of democratie of humanisme.
In de christelijke waardering vindt
de katholieke kerk ook de mogelijk-
jpraken, die
echter niet principieel en definitief zijn.
Een terreinverdeling in maagdelijk ge
bied kan de kerk echter zeker niet aan
vaarden.
Op grond daarvan zijn missie en zen
ding in 1928 tot de afspraak gekomen,
dat men niet zou opereren op gebieden,
die reeds intensief door een van bei
den werd bewerkt, tenzij de bevolking
een ernstig verzoek tot de andere zou
richten.
Dr. Locher heeft betoogd, dat hij dit
principiële standpunt van de r.k. kerk
respecteert, met name dat deze haar
apostolaat exclusief verstaat. De zen
ding echter gaat uit van de absolute
godsdienst-vrijheid, die zij geëerbiedigd
wil zien. Terrein afbakening tussen mis
sie en zending, is voor haar daarom
niet verwerpelijk: deze methode is
daarom bij de internationale zending
aanvaard. In die terreinverdeling ligt
het verwijt van de zending aan de mis
sie dan ook niet. Wel ligt het in de
middelen, die de missie bij haar apos
tolische arbeid gebruikt: middelen, die
niet in overenstemming zijn met het
geestelijk karakter van de evangelie
verkondiging. En juist dit gebruik van
middelen verraadt een geesteshouding,
zei de dr. Locher.
De conferentie heeft zich daarop uit
voerig bezig gehouden met de klachten
der zending, zoals die te voorschijn ko
men in het praktisch werken van mis
sie en zending op Nieuw Guinea. Het
bleek dat vooral de scholen-kwestie de
meeste punten van wrijving oplevert.
Deze verwijten bleken te zijn:
1). De missie gebruikt de politieke
partij in Nederland als steun.
2). De missie beoogt dat protestan-
die katholiek onderwijs genieten,
ten.
later katholiek zullen worden.
3). De missie negeert door het gouver
nement gestelde regels, door toelating
van afgewezen leerlingen en stichting
van ongesubsidieerde scholen.
Tegenover deze feitelke verwijten,
die met voorbeelden gestaafd werden,
heeft mgr. Staverman bekend, dat som
mige gebeurtenissen door hem op-
lecht betreurd werden. Tegenover an
dere gebeurtenissen heeft hij aange
voerd, dat
1). De druk der bevolking soms tot
maatregelen noopt, omdat het gouver-
nement niet kan ingrijpen of kan haar
politiek om geldelijke redenen moet
vasthouden.
2). Men mag bij het toelaten van
Papoea's toch niet als enige maatstaf
gebruiken de economische ontwikkeling
van het land.
3). De protestanten zijn traditioneel
meer geneigd tot een gouvernementele
houding.
4). Steun zoeken bij partijen in Ne
derland doen missie en zending bei
den: er is niets ongeoorloofds in.
De gedachtenwisseling had voorlopig
twee besliste resultaten. De zending
aanvaardde met vreugde de verklaring
van mgr. Staverman, dat het beslist
niet de bedoeling van de missie is in
Nieuw-Gumea protestanten katholiek te
maken.
Vele problemen op onderwijsgebied
zouden worden opgelost, als Nederland
meer dan 95 miljoen gulden op de be-
giotmg van Nieuw-Guinea zou uittrek-
Deze conferentie zal zegenrijke gevol
gen hebben voor de zending en missie.
(Advertentie)
VERZEKERD KAPITAAL
RUIM 1 MILJARD GULDEN
BREDA, 11 febr. Gisteren is hier
plotseling overleden de brigade-gene
raal F. E. van Horn, territoriaal be
velhebber Zuid van de koninklijke land
macht. Hij overleed tijdens het raad
plegen van zijn arts in diens spreek
kamer.
Brigade-generaal Van Horn werd ge
boren op 11 oktober 1910 in Medan, ging
in 1928 naar de koninklijke militaire
academie en trad in 1931 in dienst van
het KNIL. Van 1942-1945 verbleef hij in
een krijgsgevangenenkamp op Java.
Na de bevrijding was hij o.a. hoofd
operatiën van de A-divisie in Soerabaia.
Na zijn terugkeer in ons land vervulde
hij hoge functies in de landmacht, was
o.a. commandant van de derde mili
taire afdelingen in Vught, territoriaal
bevelhebber West, Nederlands territo
riaal bevelhebber en hoofd van de afd.
G I van het hoofdkwartier van de ge
nerale staf. In 1958 werd hij verbonden
aan het hoofdkwartier van de North
Army Group in Duitsland. In 1960 volg
de zijn benoeming tot territoriaal be
velhebber Zuid.
(Advertentie)
Bus poeder met rammelaar in de
deksel, doos zalf, flacon olie, stuk
zeep, flacon shampoo, plastic zeep-
doos, plastic speldenbakje, meetlint,
Doktersboek. Dit alles in een super
a f5.95
Deze artikelen ookafzonderlijkverkrijgbaar
culaire geschenk was de 100 KW Phi-
lipszender der Nederlandse katholieken.
In het twintig jaar oude gebouwtje,
dat achter de St. Pieter in het groen
der Vaticaanse tuinen verdoken
lag, werd nog meer veranderd. De
oude Maroniczender ging op pensioen
tn TervanSen door een nieuwe van
?tV p de Saracenentoren van Leo
1\ kwam een kubusvormige bovenbouw,
die wel het functioneren van de radio
maar zeker niet de schoonheid van het
Vaticaanse park ten goede kwam. Op
de kubus werden ingewikkelde staal
constructies gemonteerd, de studio's
uitgebreid, een nieuw telegraafkantoor
geïnstalleerd en een nieuwe elektrische
centrale voor de energieverschaffing der
radiozenders gebouwd. Overziet men
deze en de andere werkzaamheden tus
sen 1950 en 1960, dan is er heel wat
meer gebeurd dan het alleen maar
roestvrij houden van de Piiipszender in
zijn kratten! En terugziende verwon
dert men zich er wederom over, waar
om er in vooral de eerste helft der ja
ren vijftig zo weinig publiciteit werd
gegeven van Vaticaanse kant aan het
reusachtige werk, dat geleidelijk tot
stand kwam.
Op het terrein van S. Maria d)
Galeria werden gebouwd: de 100 KW
Philipszender en twee Brown Boveri-
zenders van 10 KW voor de korte gol
ven en een Brown Boverizender van
120 KW voor de middengolf. Rond het
zeshoekig gebouw ter plaatse verrezen
24 zendmasten, die in hoogte varieer
den van 34 tot 54 m. Daartussen lie
pen 21 gerichte antennes. Het geheel
werd voorzien van de modernste ap-
paraturen. Ruim een km. verder werd
een 98 m. hoge mast geconstrueerd
voor de uitzendingen op de midden
golf. De studio's in Vatikaanstad wer
den door een radiobrug met S. Maria
di Galeria verbonden. De 27e oktober
1957 wijdde Paus Pius XII het nieuwe
centrum in. Sindsdien ging daar en
in Rome de planmatige uitbreiding
verder. In juni 1959 werden nieuwe
studio's geopend in het gebouw van
het voormalige „Museo Petriano",
dat ligt tussen de (linker) kolonnade
voor de St. Pieter en het paleis van
het H. Officie. De jongste aanwinst,
die dit jaar in gebruik zal worden
genomen, is een 100 KW Telefunken
zender, een geschenk uit 1960 van de
Duitse katholieken.
Pius XI droeg het beheer van de
Vatikaanse Radio op aan de paters Je
zuïeten. De eenmanszaak van prof. Gian-
franceschi uit 1931 heeft zich uitge
breid tot een grote organisatie en de
44-jarige filosoof en fysicus prof. A.
Stefanizzi S.J., die sinds 1953 directeur
der Vatikaanse Radio is. staat aan het
hoofd van honderden personen.
Radio Vaticana zendt heden op zes
tien golflengten alle zeven dagen van
de week uit van 7 uur 30 tot 0 uur 45
en in totaal in 30 talen.
Het ligt niet binnen onze competentie
de technische en praktische werkwijze
en de resultaten van Radio Vaticana
te beoordelen. IVei is ons bekend, dat
drieduizend stoorzenders proberen de
uitzendingen voor de landen achter het
IJzeren Gordijn onverstaanbaar te ma
ken.
De Nederlands-Vlaamse sectie, waar
p. H. van der Kroft S.J. verantwoorde
lijk voor is, verzorgt op maandag-,
woensdag-, vrijdag- en zondagavond te
22 uur 15 uitzendingen op de 25, 31 en
41 meterband en op de 196,2 m. van
de middengolf. Men kan in de eigen
taal Radio Vaticana schrijven. Aanmer
kingen, opmerkingen en suggesties wor
den dankbaar aanvaard.
(Advertentie)
61.596H
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 11 februari De Ne-
derlandsche Spoorwegen zijn van mening,
dat het station Staatsspoor gunstiger
is gelegen dan het station Hollands
Spoor. In de toekomst zal daarom het
zwaartepunt op dit eerste station ko
men te vallen. Een (lijn naar Amster
dam en Rotterdam-I^ofplem zal er op
worden aangesloten en ook de eventu
eel aan te leggen spoorlijn Amsterdam-
Sehiphol-Den Haag zal het (nieuwe)
Staatsspoor als eindpunt krijgen. De
N.S. voelen niets voor een Centraal
Station in Den Haag. Het station H.S.
zal gehandhaafd blijven voor het door
gaande verkeer Amsterdam-Rotter
dam en voor het treinverkeer verder
het zuiden in.
B. en W. delen dit de raad mee in
een „nota over de ligging van de spoor
wegstations". Zjj spreken daarin de
hoop uit, dat de raad akkoord kan
gaan met de beslissing te komen tot
vernieuwing van het station S.S. met
handhaving van het station H.S. Zou
Den Haag tot een andere conclusie ko
men, bij voorbeeld opheffing van het
station S.S., dan zou dit trouwens toch
weinig praktisch nut hebben, zo zeg
gen B. en W. De gemeente zou niet
voldoende machtsmiddelen hebben om
dit denkbeeld te kunnen afdwingen en
bovendien zouden de Spoorwegen eisen,
dat Den Haag de meerkosten zou be
talen, wat in de tientallen miljoenen
guldens zou lopen.
Het stationvraagstuk in Den Haag,
dat nauw samenhangt met de plannen
tot wederopbouw van het Bezuidenhout,
is een reeds lang lopende zaak. Te
gen het denkbeeld van de Spoorwegen
de twee stations te handhaven is veel
verzet gerezen, met name van de Ka
mer van Koophandel en van de Haagse
Tramweg Maatschappij. In de nota
wordt gezegd, dat hard wordt gewerkt
aan een nieuwe opzet van het Weder-
opbouwplan Bezuidenhout. Een eerder
plan moest, zoals gemeld, wegens de
enorme kosten worden opgegeven. Dit
eerste plan voorzag ook in een specta
culair nieuw station S.S, dat gedeelte
lijk ondergronds zou komen te liggen.
In het nieuwe plan ligt het gehele
spoorwegemplacement a niveau.
De N.S. geven toe, zo zegt de nota,
dat in beginsel de wens om één sta
tion te krijgen, juist is. Maar dit sta
tion zal zo dicht mogelijk bij de
stadskern moeten liggen, een voor
waarde waaraan het station S.S het
best voldoet. Zou nu dit Centraal
Station gebouwd worden bij de krui
sing van de spoorbanen naar Amster
dam en naar Utrecht, dan zou dit
onaanvaardbaar ver van het cen
trum komen te liggen.
De Spoorwegen overwegen hierbij,
dat dit vele reizigers zou doen beslui
ten eigen vervoer te kiezen wat, vooral
in de stad (ongewenst) drukker ver
keer zou betekenen. Dat het bestaan
van twee stations verwarring bij de rei
zigers zou doen ontstaan, zoals de
K.v.K. heeft opgemerkt, nemen de
Spoorwegen niet aan. Deze reeds lang
bestaande situatie is bij het publiek vol
doende bekend.
Het station H.S. wordt niet geschikt
geacht als plaats voor Centraal Sta
tion, omdat de economische stadskern
de neiging vertoont zich naar andere
zijden uit te breiden. De ligging van
het Staatsspoor wordt gunstiger ge
acht in verband met de ligging ten op
zichte van deze uitbreidingen, temeer
omdat in de onmiddellijke nabijheid
van het nieuwe hoofdstation in het Be
zuidenhout de vestiging van een aantal
frote rijkskantoorgebouwen mag wor-
en verwacht.
In antwoord op de bezwaren van de
H.T.M., dat het bedienen van één sta
tion goedkoper voor haar is dan het be
dienen van twee stations zeggen B. en
W. dat spreiding uit (belangrijker) ver-
keersoogpunt de voorkeur verdient, zo
dat de belangen van de H.T.M. zullen
moeten wijken.
(Advertentie)
COOLSiNGEL 57 - ROTTERDAM
Waarom draagt een van de
vier dochtertjes van de
heer J. H. F. Sollewijn
Gelpke de zo juist
benoemde dr. Kortenhorst voor
Nieuw-Guinea de Papoea-
naam Jiry? Dat is een herinne
ring aan een van de merkwaar
digste avonturen, die hij als
Hoofd plaatselijk Bestuur in dat
land beleefd heeft. Op een in
spectiereis ontdekte de H.P.B.
een Papoeameisje, dat al vier
jaar door de gemeenschap was
uitgestoten, omdat zij verdacht
werd van melaatsheid. Het kind
moest met twee oude zieken die
werkelijk melaats waren, maar
zien ergens in het oerwoud rond
le komen. Het was ongeveer
twaalf jaar oud en zo afgestompt
door de eenzaamheid, dat het
niet meer kon praten. In Sorong
bleek dat het geen melaatsheid
had, maar framboesia. Mevrouw
Sollewijn heeft het meisje een
jaar in huis genomen, waar het
in het begin tegen de muur op
vloog van schrik, zodra er
iemand binnenkwam. Later bleek
het een van de liefste Papoea
kinderen te zijn, die het gezin
ooit ontmoet heeft. Bij over
plaatsing van de heer Sollewijn
naar Fak-Fak kon Jiry niet mee,
omdat een broer van haar uitmaakte, dat een reis over de bergen niet kon
worden toegestaan. De herinnering aan haar leeft nu in het gezin voort
m een dochtertje van zes jaar, dat haar naam draagt.
De heer Sollewijn is in de ogen van vele Papoea's een vermogend man.
Hij heeft vier dochters en kan dus hoge inkomsten maken uit de bruids-
scnatten, die deze meisjes hem zullen opleveren. De prijs voor een 'bruid
stijgt de laatste tijd onrustbarend in Nieuw-Guinea, zo zelfs dat de zaak
6hïï van Blak aan de °rde is geweest. De heer Sollewijn luisterde
met belangstelling, met zozeer om zijn kansen op vermogensaanwas als wel
mTrtilj s}l1Jlhetd' waarmede een van de leden van de raad voorstelde als
leggen prijsbeheersmg een progressieve heffing op bruidsschaten te
onti^kkl\7eWp^n^dVaadSiV'aorzittef; heef* "Ml vertrouwen, dat de meer
ontwikkelde Papoea s, die gekozen zullen worden, de juiste instellina zullen
hebben voor het parlementaire werk, dat hen wacht. Op de eerste
JLZv ?a nf°a met toe aan de vele levensbehoeften, die het westen
zich ve'ZZoecken voelj
is slechts leiding te geven allerpprvt nnn 9e^eel m handen. Mijn taak
van het reglement van orde. Verder naar ik 7 w vastft.^ni
concretiseren van de problemen dip in w Ü7i 'ielPe™ *>y hei
en inhoud te geven aan het ruiriJmtniï- Parlement naar voren komen,
in opril gaat beginnen zonder ThrifteWk^'mLY'n06* nie\dat.V}en
Het zal dan wel eens moeilijk ziin ideeën nge v°orbereiding.
leren en dat wat er gaat leven m rlfS helder en Boed te formu-
aldus de eerste voorzitter van de Nieuw-GiZTaVn^ WrCn te hrenB™."
dat
bevrijding van ons land in 1945 was hH 77 n' (Bmk). Nog voor de
werelddat hem en zijn gezin -al onder™e3 naa/ deel van de
lerende werk van resident s van d°0r het stimu'
meester in de praktijk beschouwt. hout> die als zijn eerste leer-
tenignt[94LrendDealn^eiA?n docl°.mal examen Indologie, om in 1948 weer
hebben nenititn.i' ?e m Nieuw-Guinea de laatste tijd enige vrees
worden aVkn7n J}V'?°rZltter mn de Nieuw-Guinea-raad een figuur zou
toch noa iets nn7,L voormalige Nederlands-In die, die in dit parlement
heer tniiJ, 2 de vroegere Volksraad zou zien. kunnen gerust Hin De
\Zit ïel l !H heef slechts Nieuw-Guinese parlementaire ervarina' Hii
vatdt7ZeekZrLgB?akd ^voorbereidingen tot hetsam^sieüen
geweest op Biak en is ook enige tijd voorzitter van deze raad
naariHoVnn1!tinS?Uew^nN dat met verlof is in Nederland, gaat begin maart
J terug. „Een van mijn eerste zorgen is thans reeds een nned
fuictLmcrende griffie en administratie van de raad op le houwen" nidus
NieZmUrïen0emde voorzitter voor dit parlement vaT28 ingezetenen van
rïn u nf^'Wüarvan het merendeel uit Papoea's zal bestaan HU zoekt
op het ogenblik gegadigden in Nederland voor deze onmisbare'functies.
