Na Salamonsky de
Verbazing en bewondering
Maar geen ontroering
maar een
greep uit
r
Van Saltimbanque tot ambtenaar
I
mm
-Zekerheid van bestaan
voor bejaarden
I
w
Sociaal
commentaar
D
OMVANGRIJK
RESERVOIR
m
1 JK.A-
Oudedagoerzorging kent naast de
A.O.W. twee andere elementen
i\
MQ
ar
wÈÊmËm^
-y - - tik -•
VERSCHENEN
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1961
mtê
m.
N
I
-
■rt- V.
Zeepost
ÏA:
Vraag de boeken (geheel vrijblij
vend) ter inzage aan Uw behang-
leverancier.
Onbegrensde mogelijkheden voor
een prachtige begrenzing van „Uw
kamer van Ik".
CIRCUS VAN MOSKOU komt met een feilloze
vertoning naar Rotterdam
Geheel zijn eigen weg in het pro- 1 J
D3 gevoelige pen van Heinrich
Eang heeft haar breeduit ge-
j^u V'^endde aankomst van het
ta VIsche circus Salamonsky in de
heel a Gr •'aren te Rotterdam, met
diet- bonte drukte van mens en
VerH °p bet station. Nu generaties
als 6r 231 bit beeld zich herhalen,
oik n°® beze maand het staatscir-
ï"ivee>an ^osb°u in de Maasstad ar-
t*. op zijn tweede Europese
be rZ? VOOr het eerst in Nederland,
^iv ,van een buitengewoon hoog
h0nAu is het vooruit gesneld, in
tje„ zaah gebaseerd op de presta-
kn' z°als men die hier heeft leren
Ahov^n,van be fbm. In de markante
w P zullen de Russen hun kun-
stuk en met een programma van
een +Voor stul< prachtige nummers,
fe»'] tot Eet uiterst gedisciplineerde,
VoUU3 verl°pende vertoning, uitge-
perr verbluffende technische
Salamonsky vergeten en
etl U'en°n in het verre verleden
ken ?et Moskouse staatscircus be-
u en beroemd van heden, het
in a°g niet de oude saltimbanques
tgp. gevecht om de dagelijkse bo-
narn, het ander gevormd door
van top tot teen verzorgde
J°hter
VaUU^htenaren, zonder de prikkel
higp avontuur, het geheimzin-
snoi Jluïdum van het oude circus-
SpgJ T _j "r
Schil ir, Ah°yhal zal men dit ver-
takei T?nnen Proeven hij een spek-
Verkt, bat zonder twijfel de grootste
ijasazing en bewondering wekt.
zal het ook ontroeren
?»Önetn^?Mrcus. van Moskou begon
ParnhA eS, in de Duitse havenstad
aet hikU' Er was een mogelijkheid tot
i'chtiffi^onen van een officiële voorbe-
'hièr» g tijdens de Europese pre-
ille .deze gelegenheid bood ons
hieen e grote roep van dit feno-
Ujj upaan de werkelijkheid te toetsen.
-cv_ ?n van ons bezoek aan de enor-
Jiet U"st.Merckhalle geen spijt gehad;
eveni* inderdaad een bijzondere be-
ank 1 machtige staatscircus met
u_"neenschakeling van louter goede
?en aPPe nummers. En eigenlijk had-
et n'et anders verwacht van
UeuUo waar de belangstelling voor
fcr«7®n zo gro
ter wereld.
eigi
gramma gaat Oleg Popov, met zijn 29
jaren voor menigeen de beste clown
ter wereld.
Van oudsher was Rusland het land
van de politieke clowns, waaronder
de overleden Wladimir Durow wel de
allergrootste is geweest. Hij vermaakte
zijn publiek dikwijls ten koste van de 1
hoogste autoriteiten. Dat heeft hem
overigens heel wat jaartjes cellulair
gekost.
Popov zet de Russische clownstradi
tie voort, op een geheel eigen, zeer spe
ciale wijze, gespeend van de grapjes
waarmee^ Durow en de zijnen hun
lachsalvo s verwierven. Het opvallende
daarbij is dat Popov niet eens zo heel
lang m het vak zit, maar lange tijd
als typograaf bij de „Prawda" en als
bankwerker heeft gewerkt. Maar hij
kreeg zijn kans op de Moskouse acro-
batenschool, ontwikkelde zich in record
tijd tot een doorgewinterde artiest met
een sterke voorliefde voor de clowne
rie. Voor hem gold daarbij als basis
zijn mimiek, zijn. wonderlijke, maar al-
tyd grappige bewegingen. Vreemd is
dat met als men weet dat de Franse
pantommespeler Marcel Marceau en
het filmidool Charly Chaplin tot zijn
grootste favorieten behoren. De ietwat
gedrongen Popov, met zijn doffe, bolle
ogen, zijn vreemde, maar tot in de
puntjes verzorgde kleding, onthaalde
ons op een originele reeks, een volko
men eigen genre van clownerieën en
evenals zijn medeartisten was hij daar-
in perfect. Zijn repertoire was van be-
fm at aan vrijwel nieuw, terwijl toch
e meeste clowns haast onvermijdelijk
van elKaar copiëren. Popov lijdt, zo
jong ais mj is, aan een vrjj ernstige
hartkwaal, waardoor hij lang niet al
tijd in staat is zijn gehele programma
af te werken en ook op de slappe
draad zijn komische fratsen te tonen.
Een trieste handicap, die hij overi
gens meesterlijk camoufleert achter zijn
gebaren en woorden, zijn duizenden
kleine, geraffineerde vondsten.
Hoe zal Nederland reageren op „deze
TGGD lilt llGf r\v-\ t-v* /-A i tL-ó Pncoicpho
Een paardrijdende Berberleeuw m de nylonkooi, de Qrote ftnole van het JMos*
kouse circus
greep" uit het onmetelijke Russische
circusreservoiro? Oleg Popov is er nu niet
zo gerust op. „Wij zouden koel en een
moeilijk publiek zijn."
Alleen Licin en Smajakowskaja met
hun vermetele toeren onder een op
eigen kracht rondsnorrende raket, de
Polownjows met de sensatie aan de
metershoge perche, het echtpaar Wols-
hanska met zoon en dochter op de steile
draad, de Soiochins met hun duivelse
sprongen zijn zeker van hun zaak. Zij
weten dat hun optreden feilloos is, de
lonche hen redt bij vergissingen of val-
A UT. A,
Het warmbloedige element in het programma: de woeste steppenruiters en hun felle kozakkenpaarden.
kt
it is als nergens an-
Rusland telde in de
0lidepJ^e tÜd verschillende bloeiende
<)Us ^y^zaingen, zoals het keizerlijke cir-
de Tt-fi Amert Salamonsky en dat van
'slanHlan-s-e kunstrijder Ciniselli, die in
Ije !a zijn tweede vaderland vond.
bit hof0ern*es van de grote circussen
erd v. Westen waren er altijd verze-
°verai éclatant succes. Ging het hier
altijd i, s'echt, dan was er in Rusland
*6hs Wel wat te verdienen. Zo heeft
ivVare i gr°te Sarassani, gekweld door
Zijp ®n schulden, geprobeerd
aan p„ ,tige onderneming in zijn geheel
Jphe Tz la.nd te verkopen. De Russi-
btaar at bad daar wel oren naar,
nd aaagezien Sarassani zich uitslui-
®n „ui, luwelen en bont wenste te la-
Ündpr<;?f 2.n' Gn de Russen hem niet
ona^K11 R°«bels wilden geven, liepen
leerhandelingen af.
^al van ïssetl in Rusland zijn sinds de
6 tsaar ondernemingen van
de A' "Re het dient gezegd
?a de ,te zor8 aan besteedt. Is het
l'l rp,Ueede wereldoorlog een tijdlang
^leideiuu rond bet Russische circus,
Jb fiim aan hebben wij er door pers
bejj ,,'f1 toch
per:
v«Ulocn weer over gehoord en kun-
Sid een dat het circus er nog al-
nSv°orroP£pulaire en door de staat zeer
Vb hpt te vr>rm van ontspanning is.
ah 6(ktoPnblik zÜn in de Sovjet-Unie
»6b, vas,e ®n 9 reizende circus-
bpUÏÏ°,or tezamen zo'n 9.000 arties-
hlast Popi ar z,in- De schaakenthou-
eraal-rti- ssy Bardian is daarover ge
directeur. Hij deelt de program
ma's in, bepaalt wie van dit en wie
van dat staatscircus Moskou deel zal
uitmaken, heeft het toezicht over de
vele artiestenscholen en circusacade
mies en het beheer over een staatsbij-
drage van 800 miljoen roebel. Hij leidt
het systeem van deze staatsdienst, dat
evenals het zogenaamde staatsamateuris-
me in de sport, de mensen ongetwijfeld
grotere mogelijkheden biedt tot training
en voorbereiding. Zij kennen niet als
in het vrije beroep de strijd om het be
staan, de dagelijkse ervaring dat tijd
geld is, de vaak bittere noodzaak van
haast en vaart, maar krijgen allen de
gelegenheid om hun nummers tot in de
perfectie op te bouwen en af te wer
ken. De noodzaak om er voortijdig mee
te beginnen bestaat eenvoudig niet, de
elementen van het avontuur, het onze
kere, het tekort of bekommernissen,
ontbreken.
In deze aantrekkelijke kracht schuilt
tegelijk een zwak punt; het gemis van
sfeer, de zweem van romantiek, nu een
maal onverbiddelijk verbonden, met het
circus zoals wij dat kennen. Heel de
vertoning door was het Staatscircus
Moskou voor ons een wezensvreemde
wereld, in elk opzicht verschillend van
wat ons vertrouwd mocht heten. Het
bleef van begin tot einde een zeer grote,
maar in zijn grootheid heel verre demon
stratie van circuskunst, al had men
uit de ervaringen, opgedaan tijdens de
vorige toernee, lering getrokken en het
irogramma waarin de variété onmisken-
aar domineert, gekruid met verschil
lende nummers waarin het dier zijn
woordje meespreekt. Dank zjj de grijze
Ali-Bek met zijn wervelende steppen-
ruiters op hun vurige Kozakken-
paarden en het lange, maar zeer indruk
wekkende optreden van Tamara
,v'; \U- U
-v--A'" ;>Ui
fe -"..gjip liWM
v'-- -s-.. '.'A"" AU--''".-"' Av- A;
-A, --V":AAi jAAA'A'kGiA,:-
feill
dunn°ie dzaadiiur7imcr van het gezin Wolshanski, waarbij de lonche een
smalle draad die over een katrol loopt alle gevaar wegneemt.
Alexander Bula-
jew met hun vier
imponerende Ber
berleeuwen laat het
Moskouse Staatscir
cus toch nog een,
wat wij zonden wil
len noemen, warm
bloedige indruk na,
die absoluut ontbro
ken zou hebben,
wanneer de fantas
tische acrobaten, de
formidabele sprin
gers en meesterlijke
equilibristen, die
het grootste deel
van het programma
vullen, alleen de
sfeer hadden be
paald, hoe uitzon
derlijk hun presta
ties ook leken.
Voor ons kwamen
voor de pauze Ali-
Bek en in de finale
het roofdiernummer
als grote verrassin
gen. De hoogbe
jaarde Ali-Bek, die
over een indruk
wekkende collectie
Circusboeken be
schikt, joeg een
woest steppenvolk-
je de piste in, recht
en vast in het zadel,
zoals dat steigerde
en trilde op de
woeste en nerveus
trappelende paar
den. Ze raasden
in toomloze vaart
enl langs de pistewand,
omhoog het zand
en zaagsel in de rof
fel van hun hoeven. Dit was een pro
gramma op zichzelf, een fantasisch
beeld, een actie uit een andere we
reld. Men snoof een stuk Rusland in de
onstuimige gratie, de hippische bedre
venheid van het echte ruitervolk. Rij
den achterstevoren, onder het paard
door in voile galop en dan al of niet
geblinddoekt of met een zwaard tussen
de blinkende tanden, deze piepjonge en
oudere ruiters deden het met een speels
om niet te zeggen superieur glimlach
je. In hun vaart en temperament be
reikte het programma een grandioze
climax.
Iets daarvan keerde terug in de ny-
lonkooi van het echtpaar Buslajew. Die
kooi op zich was als een stunt te be
schouwen. Gedurende de gehele voor
stelling had ze ingeklapt op de piste-
rand gelegen, verborgen onder een e
van bruine en gouden kleuren. Op een
teken van Alexander Buschée, de 79-
jarige spreekstalmeester en chef-de-
manège, werd ze eenvoudig elektrisch
opgetakeld, vormde zij binnen de mi
nuut een afscheiding met een unieke
doorkijk. Tamara Buslajew, met haar
echtgenoot en leermeester bescheiden
op de achtergrond, speelde er in haar
spel van attaqueren en retireren, dat
in Hamburg waar eens de grote Carl
Hagenbeek zijn beroemde tamme dres
suur creëerde diepe indruk maakte.
Het had iets fascinerends, deze lango,
magere vrouw en haar vier norse „bul
lebakken", die geen moment genoegen
namen met lieve woordjes en kozerajjn-
tjes, en alleen op „de vonkjes" in Ta-
mara's donkere ogen reageerden. Dan
trappelde het vrouwtje uit Sverdlovsk
ogenschijnlijk driftig met haar laarsjes
in het zand ©n balde z\j haar vuisten*
Dan kwam er beweging in de gespier
de kolossen, sprongen zjj op en renden
zij rond, poseerden zij tezamen met
twee reusachtige bloedhonden of namen
zij met een intens tevreden gezicht
plaats op wat zjj ooit als een grote
vergissing zouden hebben beschouwd,
vier brede en met kleden beschermde
paarderuggen. En zij bleven erop, al
knalde de chambrière en gingen de
paarden over in een onstuimige galop,
of draaide Tamara hun haar rug toe
om met behulp van elektrische takels
de ornamenten weg te duwen.
R'
Oleg Popov, de 29-jarige meesterclown van het Russische
staatscircus Moskou met zijn doffe, holle ogen en zijn
wonderlijke page-haar onder de geblokte pet.
partijen. Zij rekenen op een groot pu
bliek, verwachten trouwens niet an
ders voor hun circus, waarin zij in het
eigen nummer de grote sterren zijn,
maar daarbuiten ieder een eigen taak
hebben, hetzij als jongen van de piste,
hetzij als assistent achter de gardine.
Ze maken zich ook niet de minste zor-
gen, want waar zij ook komen worden
zij goed ontvangen, slapen zij in eer
ste klas hotels wie zij ook zijn en wat
ze doen. Alles is van tevoren tot in de
puntjes geregeld. Het leven van de
saltimbanques is hun vreemd.
HAYE THOMAS.
DEN HAAG, 10 febr. Met de vol
gende schepen kan zeepost worden ver
zonden. De data, waarop de correspon
dentie uiterlijk ter post moet zijn be
zorgd, staan tussen haakjes achter de
naam van het schip vermeld. Argentinië:
Algorab (13/2), Westland (16/2), Ar-
lanza (16/2); Australië: Delphic (12/2),
Amerskerk (15/2), Orion (16/2); Bra
zilië: Algorab (13/2), Brasil star (16/2);
Canada: United states (14/2), Wester-
dam (16/2); Chili: Achilles (15/2). Wer-
rastein (16/2); Indonesië: Darmstadt
(12/2); Ned. Antillen: Delft (14/2); Ned.-
Nw.-Guinea: Langkoeas (15/2); Nieuw-
Zeeland: Carnetic (14/2); Suriname: Ma
rathon (15/2); Unie van Z.-Afrika en
Z.-W.Afrika: Pretoria Castle (12/2), Ga-
roet (14/2).
Inlichtingen betreffende de verzen
dingsdata van postpaketten geven de
postkantoren.
(Advertentie)
n onze kritiek op de voorlichting
van de werkgroepen in de K.V.P.
namen we vorige week als voor
beeld een aantal besproken vragen
rond de bejaarden in Nederland. We
stelden, dat ofwel een deskundig ge
spreksleider aanvullende stof moet bie
den ofwel dat aan de groepen zelf uit
gebreider oriënterend materiaal ter be
schikking moet worden gesteld. Ge
beurt dit niet, dat is een verzamelrap-
port, als nu verscheen, onvermijdelijk.
Van de 394 ingeschreven gespreks
groepen zonden 155 een samenvattend
antwoord in op de gestelde vragen en
het is interessant de reacties eens goed
te bekijken van politiek geïnteesseer-
de mensen in de vraagstukken rond de
bejaardenzorg.
We moeten nog opmerken, dat we
het de vragen begeleidende werkstuk
zowel te summier van toelichting als
te breed van opvatting achten.' Als re
gel beperkt zich een werkgroep immers
tot het op één avond eens doornemen
van de vragen en men poogt dan een
antwoord te componeren.
„Het bejaarden vraagstuk" is even
wel een nogal ingewikkelde kwestie, die
al bjj een eerste benadering aan ver
schillende aspekten blijkt te moeten
worden bekeken. Dit is dan ook in de
vragen, die .we vorige week publiceer
den, gedaan. Vraag 1 betreft de be
staanszekerheid, vraag 2 de huisvesting
en maatschappelijke begeleiding, vraag
3 de kwestie van de z.g. calamiteiten
verzekering, waarover de laatste jaren
nogal eens iets is te doen geweest en
vraag 4 het doorwerken van gepen
sioneerden.
Deze vier aspekten kunnen met geen
mogelijkheid op één avond enigszins
deskundig worden besproken. En nu
lijkt het ons veel beter, dat men, mis
schien het hele vraagstuk even stellen
de, er één onderdeel van goed behan
delt dan alle vier de delen oppervlakkig.
Laten we als voorbeeld nemen het ma
teriële bestaan van de bejaarde in deze
tijd.
Zoals gezegd beantwoordden 155 van
de 394 geregistreerde werkgroepen de
vragen. Ten aanzien van het materiële
randeren. Er dient dus uitgegaan te
worden van een andere zaak, n.l. wat
dient in een normale gezonde samenle
ving ten aanzien van de bestaanszeker
heid van bejaarden als redelijk te wor
den gesteld. We menen als antwoord
hierop te mogen geven, dat het rede
lijk en rechtvaardig is, dat iemand, die
in de periode dat hü tot arbeiden in
staat was, zijn plicht normaal heeft ge
daan, tengevolge van die plichtsvervul
ling zich geen zorg behoeft te maken
voor de oude-dag, wanneer hij niet lan
ger tot produktieve arbeid in staat is
De overheid moet pïjmair zorgen, dat
hij gelegenheid krijgt tijdens zijn pro
duktieve jaren zijn recht op en plicht
tot arbeid te kunnen waarmaken. Hij
zelf heeft de verplichting om de vmch-
ten van de arbeid zo te besteden, dat
daaruit een normaal bestaan voor zijn
gezin voortvloeit en dat hij calamitei
ten (noodtoestanden) in het leven kan
opvangen.
Nu is beleving van dit principe een
praktische onmogelijkheid gebleken.
De levensrisico's zijn zo omvangrijk
en zo onberekenbaar, dat een mens al
leen als regel niet in staat is deze op
te vangen. Daarom is al van het begin
van onze sociale verzekeringswetgeving
bestaan luidde de vraag: Heeft de
werkgroep de indruk, dat de uitkering
van de A.O.W. momenteel op een aan
vaardbaar peil ligt? 89 Werkgroepen
achten de uitkering op een aanvaard
baar peil gelegen en achtten de A.O.W.-
uitkering te laag, althans voor die be
jaarden die geen neveninkomsten heb
ben; 47 werkgroepen hadden verschil
van mening.
e hebben ons afgevraagd of het
aangaat de vraag te stellen, zo
als ze gesteld werd. De Alge
mene Ouderdoms Wet immers
heeft van het begin af aan niet be
doeld de bestaanszekerheih van de
bejaarden zo volledig mogelijk te ga-
af gegrepen naar het stelsel van de
collectiviteit voor het dragen van deze
risico's.
Naast de werkloosheidsverzekering
kennen we zulke collectieve verzeke
ringen voor allerlei soorten van ar
beidsongeschiktheid: wegens ziekte, on
geval, invaliditeit en sinds 1 januari
1958 ook wegens ouderdom. Er zij aan
herinnerd, dat ten aanzien van laatst
bedoelde wet een nogal principiële
strüd aan de orde is geweest. Velen,
vooral van socialistischen huize, heb-
ben jarenlang gevochten, en vechten
eigenlijk nog steeds, voor staatspen
sioen. De voorstanders van het subsi
diariteitsbeginsel hebben altijd voor de
verzekeringsgedachte gepleit, waarin
dus de persoonlijke verantwoordelijk
heid een belangrijk woord meesprak.
De oplossing die werd gevonden was
geen compromis maar zoals destijds
werd geformuleerd: een synthese. En
we herinneren ons bij de totstandko
ming van de A.O.W. er onze voldoe
ning over te hebben uitgesproken, dat
deze vorm een oplossing bood ook voor
de persoonlijke verantwoordelijkheid,
omdat de zorg voor de oude dag nu in
(Advertentie)
de 5talenboeken
van de
unieke
nieuwe
R&D.
collectie
behang
jaargang 1961
Rath Doodeheefvar N.V.
drie fasen kon worden gerealiseerd,
n.l. a) de wettelijke regeling, b) de be-
dnjfspensioenenc) de persoonlijke bij
drage door de bevordering van de
spaarzaamheid. Over deze drievoudige
opbouw van de oudedagsverzorging
spreekt het verzamelrapport met geen
woord. Wanneer men dan één van de
drie elementen eruit haalt, blijft de op
lossing een zeer oppervlakkige benade-
ring en komen meerdere groepen van
zelfsprekend tot antwoorden die kant
noch wal raken. Dat is niet aan de
groepen te wijten, maar aan de voor
lichting die van hoger hand gegeven
werd.
e vraag is dus niet alleen, of de
A.O.W.-uitkering op voldoende
hoogte is, maar ook, hoe het
staat met de bedrijfspensioen
fondsen en ook hoe men persoonlijk
reageert is op de noodzaak om er zelf
nog iets bij te sparen. Dit laatste is
dus een kwestie van voldoende loon-
hoogte en van verantwoordelijkheidszin
van het individu. De A.O.W. is z.g.
waardevast. Dat wil dus zeggen, dat de
uitkering gebonden is aan de indexcij
fers van de regelingslonen. Stijgen die
lonen, of dalen ze met een bepaald
percentage, dan wisselt daarmee de
uitkering krachtens de A.O.W. Datzelf
de is niet het geval, althans als regel
niet, met de bedrijfspensioenfondsen.
Naar onze stellige overtuiging zal het
dus noodzakelijk zijn eenzelfde element
van waardevastheid in de bedrijfspen-
sioenen te brengen.
Dit is een uitermate moeilijke affai
re. Voorzover wij weten werkt er op
het ogenblik al sinds enkele jaren een
commissie uit het bedrijfsleven aan
deze materie en zijn wij goed georiën
teerd, dan zou het rapport gereed zijn
en op het ogenblik onderwerp van ge
sprek uitmaken bij de vakcentrales van
werkgevers en van werknemers. We
hopen t.z.t. in de gelegenheid te zijn dit
rapport hier aan een bespreking te on
derwerpen, maar kunnen dit uiteraard
niet doen voordat het voor publiciteit
is vrijgegeven.
Tenslotte rest nog de kwestie van het
persoonlijk sparen. Dit sparen kan on
derscheiden vormen hebben. Men kan
de traditionele methode volgen van het
spaarbankboekje, men kan de vorm kie
zen van de particuliere lijfrenteverzeke
ring of één van de vele andere metho
den van bezitsvorming volgen. Met dit
laatste hebben we dus meer het oog
op de mentaliteit onder de mensen.
Men heeft als jonge mens zo licht de
neiging om te zeggen: Waar zou ik me
zorg over makGn, myn kostje is toch
wel gekocht tegen dat ik 65 ben. Dat
dit een ernstige vergissing is blijkt pas,
wanneer het te laat is. Laten onze poli
tieke en sociale organisaties ook aan
deze kant van het vraagstuk de nodige
aandacht schenken.
