opnieuw aan
Em igra tie beleid
ondersoek onderwerpen
DAARNA een beslissing over
actieve emigratiepolitiek
NIEUW N.S.-MATERIEEL
DOORSTOND PROEF
Treinstel met 140 km vaart
door Oostenrijkse bergen
kou gevat
Dr. J. Luning Prak tegen
planologische ideologie
Nog GEEN beslissing
over grafische lonen
Utrecht terug naar tijd van
FRANCOIS VILLON
Markt taferelen, tournooispelen en
openluchtspel op het Domplein
CHAUFFEUSE BIJ VAN GEND EN LOOS
-
Sport-
ondergoed ff
Onderscheiden Rotterdammer
H
E
CENTRUM STAATKUNDIGE VORMING
Voordracht in
F riesland
Kortere werkweek
in de mijnen
Prof. Diepenhorst
eert prof. Romme
Teleurstelling in betrokken kringen
Bezwaren rijksbemiddelaars tegen
ruimteberekening
Fred Kossman*1
Wallie Elenbaas
■PSIwIrPl
lÉH' JëM
ONDERGOEDWEEK
DINSDAG 21 FEBRUARI 1961
-I
„RANDSTAD IS NOG NIET VOL"
Detachement terug
uit Suriname
Waarschijnlijk per
15
mei
Oude lieer verdronken
Russisch circus
O o
o
Openluchtmaaltijd op
de markt van Wijk
bij Duurstede
UTRECHT, 21 februari Van
1 mei af zullen de leden van het
Utrechtsch Studentencorps ge
tooid gaan met een korte cape in
de kleur van hun faculteit, om de
aandacht te vestigen op het open
luchtspel „Frangois Villon", dat
bij de viering van het 65ste lus
trum der universiteit op het Dom
plein zal worden uitgevoerd.
Tegen de Domkerk zullen 300
personen 250 heren en 50 da
mes in een volkomen middel
eeuwse sfeer met markttaferelen,
tournooispelen en wat daar alzo
bijhoort, de tijd oproepen, waarin
de grote vagebond-dichter en
student Francois Villon met als
tegenspeler Charles d'Orléans,
zijn ongebonden leven leidde.
WÊÈ
mmm
4
uil
«m
Prof. mr. dr. G. M. G. fl*
Russel 70 jaar
nif
singlet of slip
Herenmode-tip
per 2 stuks voordeliger IÊ
zuiver Egyptisch }::jf
katoenen garens jj
I
DEN HAAG, 20 februari Het Cen
trum voor Staatkundige Vorming
heeft een rapport over het emigratie-
beleid en over werkgelegenheid gepubli
ceerd, waarin de wenselijkheid wordt
bepleit, dat de regering dit beleid op
nieuw aan een systematisch onderzoek
onderwerpt. Eerst dan kan worden be
sloten of het voeren van een actieve
emigratiepolitiek wenselijk blijft.
De nota heeft een beperkte strekking.
Hoewel ook aan andere aspecten van
het vraagstuk aandacht wordt geschon
ken, beziet de nota het emigratiebe-
leid vooral in het licht van de relatie
tussen werkgelegenheid en emigratie.
De nota is een pleidooi geworden
voor een hernieuwde bezinning op de
uitgangspunten van het emigratiebe-
leid. De argumentatie wijst in de rich
ting van een matiging en een diffe
rentiatie van het gevoerde beleid.
Na tien jaar beleid op grond van
prognoses die verre van juist zijn ge
bleken, bestaat daartoe alle aanlei
ding, aldus de nota. De relatie tot het
algemeen werkgelegenheidsbeleid
moet hierbjj opnieuw in aanmerking
genomen worden. Het realiseren van
een optimaal inkomen per hoofd van
de bevolking komt door het huidige
emigratiebeleid steeds moer in ge
vaar, waardoor dus schade wordt
toegebracht aan de achterblijvende be
volking.
Vastgesteld kan worden, zo zegt de
nota, dat de emigratiepolitiek in we
zen een vraagstuk is, dat beschouwd
moet worden in het kader der door
de regering gevoerde structuurpoli
tiek, d.w.z. de bevordering van een
zo gunstig mogelijke structurele ont
wikkeling van ons land. De nota ver
volgt: als een ventiel voor aanwezige
bevolkingsdruk kan emigratie, indien
de eigenlijke middelen voor het cre-
eren van bestaansmogelijkheden te
kortschieten, een nuttige en heilzame
functie vervullen.
In de nota is getracht aan te to
nen, dat het gebruiken van een derge
lijke veiligheidsklep in de tien ach
ter ons liggende jaren niet nodig is
geweest. Op grond van prognoses en
uitlatingen van gezaghebbende eco
nomisten in Nederland, alsook op
grond van studies welke in interna
tionaal verband zijn verricht, kan
met vrij grote stelligheid worden ge
zegd, dat men zich ook voor de toe
komst baseren kan op een toestand
van „full employment". In het al
gemeen is men van oordeel dat, be
houdens kleine inzinkingen, een hoog
niveau van bedrijvigheid gehand
haafd zal blijven, o.a. ook als gevolg
van de in structureel opzicht gunsti
ge invloed van de toeneming der be
volking.
Met deze constatering lijkt de eigen
lijke „raison d'être" aan de actieve
emigratiepolitiek, zoals deze in Neder
land wordt gevoerd, te ontvallen. Wel
zijn er onder de' nevenmotieven enige
welke niet zonder waarde zijn met
name het argument van de ruimtelij
ke bevolkingsdruk kan niet worden ver
waarloosd maar een reële fundering
vormen zij toch niet.
Tenslotte zegt de nota, dat er vol
doende klemmende redenen aanwezig
lijken te zijn om het emigratiebeleid
opnieuw te plaatsen in de oorspronke
lijke principieel beleden maar niet
consequent doorgevoerde relatie tot
het algemeen werkgelegenheidsbeleid.
UTRECHT21 februari (ANP)
Het nieuwe Diesel-elektrische materi
eel van de Nederlandse Spoorwegen
heeft met succes een proefrit door het
besneeuwde Oostenrijkse bergland
schap gemaakt.
Ingenieurs van de spoorwegen en
vertegenwoordigers van de Nederland
se industrie, die samen aan het nieuwe
Diesel-elektrische drierijtuigentreinstel
hebben gewerkt, toonden zich enthou
siast over de proefrit met een van deze
treinstellen, die hellingen nam van
soms meer dan 26 pro mille. Zonder
veel reminspanning doken de beide
N.S.-machinisten Lugtenberg en Mul
der ook de hellingen af, joegen zij het
moderne rode treinstel door donkere
nauwe tunnels alsof ze deze dagelijks
op de Betuwelijn, waar thans vijf van
deze treinstellen zijn ingezet, tegenko
men.
Na deze proefrit van ruim 1600 kilo
meter hebben de beide N.S.-,,meesters"
hun treinstel in de klimaatkamer van
de O.R.E., een researchinstituut van
de gezamenlijke Europese spoorwegad
ministratie gereden. Deze klimaatka
mer, die ligt in het wetenschappelijk
centrum .Arsenal" in Wenen, is nóg
niet geheel gereed. Wel kan men er in
de zogenaamde statische kamertempe
raturen bereiken van 40 en +50
graden C en aan de hand van ingewik
kelde meetinstrumenten constateren
hoe de warmtetoevoer en de ventilatie
in het treinstel functioneren.
Er werden in de Oostenrijkse ber
gen snelheidsproeven van haast 140 ki
lometer per uur genomen. Op de uit-
loopproeven, waarbij de helling 6 pro
mille was en de energie-toevoer werd
afgezet, werden snelheden bereikt van
(Advertentie)
19 cent per rol
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 21 februari Het
leeglopen van de ene landstreek en het
vollopen van een andere is een heel
natuurlijk verschijnsel, zo betoogde gis
teravond dr. J. Luning Prak uit Den
Haag in een inleiding die hij voor het
„Zakencentrum" alhier hield. Het
klassieke patroon van de export uit
Friesland is: stamboekvee, pootaard-
appelen en schoolmeesters. Zouden de
Friese leraren en onderwijzers zich te
gelijkertijd terugtrekken, dan zou het
hele onderwijs in de randstad Holland
ineenstorten.
Het is goed dat ondernemende en
bekwame mensen weg durven te
trekken, aldus spreker. Stabiliteit
en permanentie van gemeenten, ste
den en industrieën zijn slechts illu
sies. De planologen hebben op deze
zaken geen zicht, want zij hebben
daar nog nooit over nagedacht.
In Amsterdam verhuist per jaar 25
procent van de bevolking; van de indu
strieën in ons land is liet personeels
verloop gemiddeld 20-200 per jaar, in
Den Haag bestaat 51 procent van de
bevolking uit import, zo gaf dr. Lu
ning Prak als voorbeelden.
Er wonen meer Friezen buiten Fries
land dan erin. En daar is niets op te
gen, zo zette hij uiteen, een vergelij
king makend met de geslaagde vesti
ging \an de Ieren in Amerika. In de
ruimere zin telt Nederland geen 480.000
Friezen, maar een miljoen. De rand
stad krioelt van de Friezen, in Am
sterdam en Den Haag wonen er even
veel als in Friesland zelf.
Spreker verdeelde de Friezen in
drie groepen: de blijvers, de emigran
ten naar het buitenland en de trek
kers naar de randstad. Alle drie we-
DEN HAAG, 21 febr. Donderdag
23 februari zal het eerste detache
ment van de eerste Suriname-compag-
nie 1960, na eon verblijf van ruim een
jaar in Suriname, per „Willemstad"
van de K.N.S.M. in Amsterdam terug
keren.
gen moeten voor de jonge Friezen
openstaan. Kunstmatige barrières
door welke planologische ideologie ook
ingegeven, zijn uit den boze. Medewer
king van de Friezen aan de verdere
uitbouw van de randstad is dringend
gewenst. Wil men per se niet en wei
geren ook Groningen, Drente, Brabant
en Zeeland hun steun, dan moeten we
omzien naar andere hulp, zo zei spre
ker, die daarbij aan de Italianen dacht.
Hij gaf een beschrijving van de bij
zondere ontwikkeling van Rotterdam-
Europoort, als middelpunt van de
randstad, die nog moet klimmen tot
acht miljoen inwoners. De randstad
is nog niet vol, het is nog een groene
gordel met hier en daar een stad, al
dus dr. Luning Prak.
HEERLEN, 20 febr. De mijnimlus-
trieraad heeft vandaag in een besloten
vergadering gesproken over de arbeids
tijdverkorting in de mijnen. Uit het
communiqué dat na afloop werd ver
strekt, blijkt dat waarschijnlijk met in
gang van 15 mei de vijfdaagse werk
week zal worden ingevoerd voor al het
ondergrondse en bovengrondse perso
neel. Tot dusver had dit personeel één
vrije zaterdag per veertien dagen.
Do mijnindustrieraad was het in
beginsel eens met de voorstellen van
een commissie, die de arbeidstijdver
korting en andere arbeidsvoorwaarden
heeft bestudeerd. De voorstellen moe
ten nog in een openbare vergadering
worden behandeld. Een verordening
over de werktijdverkorting heeft ook nog
de toestemming van de minister van
Economische Zaken nodig.
Voor enkele bijzondere groepen arbei
ders, o.m. op de chemische bedrijven,
zal het in verband met de organisatie-
en de produktiegang nodig zijn, een an
dere oplossing uit te werken.
De commissie adviseert verder een
begin te maken met de omvorming van
de bijzondere premie, door aan deze
premie het ..aanwezigheidskarakter" te
ontnemen. Dit zou betekenen dat met
ingang van 15 mei de bijzondere pre
mie ook op verlofdagen, op feestdagen
en op vrije zaterdagen zal worden uit
gekeerd. Op dagen waarop ziekengeld
of ongevallenuitkering wordt genoten,
zal een gedeelte van de bijzondere pre
mie worden uitgekeerd.
122 kilomeier per uur ondanks de wrij-
vings- en luchtweerstand waaraan de
trein bij zo'n snelheid onderhevig is.
De Oostenrijkse spoorwegen bereikten
op ditzelfde proeftrajeet een uitloop
snelheid van 114 kilometer per uur.
De leider van de groep van ruim
twintig technici van spoorwegen en
industrie die deze rit meemaakte, ir.
J. A. E. G. Moreau, was aan het slot
van zijn vlagvertoon door Oostenrijk
meer dan tevreden.
Het nieuwe drierijtuigentreinstel van
de spoorwegen is tot stand gekomen
door nauwe samenwerking tussen de
N.S. en de Nederlandse industrie. Het
produkt is voor het grootste deel van
Nederlands fabrikaat cn ondervond in
Duitsland en Oostenrijk bijzonder veel
belangstelling.
Zoals bekend, zullen deze treinstellen
nog dit jaar worden ingezet op de lijn
Zwolle-Emmen en het volgende jaar
op Nijmegen-Venlo en eventueel Nn-
megen-Roermond.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 21 febr. Het Eerste
Kamerlid prof. I. Diepenhorst heeft in
zijn radiocommentaar „Volk en Staat"
een opvallend afscheidswoord gewijd
aan professor Romme. Hij zei, dat hef
„uitlokken van ondoordachte crises"
onder zulk een voorman niet te duch
ten zou zijn geweest. Een merkwaardig
oordeel-achteraf over en een duidelijke
zinspeling op hetgeen zich eind 1960 in
de Tweede Kamer heeft afgespeeld,
waar de A.R. en de C.H. dus niet de
partij waarvan prof. Romme de afwe
zige voorman was een crisis hebben
uitgelokt.
Hij zei verder van de thans afgetre
den fractieleider van de K.V.P., dat hij
de kunst heeft verstaan om buiten ieder
kabinet blijvend toch te regeren in het
na-oorlogse Nederland. Romme was vol
gens prof. Diepenhorst een staatsman,
die noch voor Sehaepman, noch voor
Nolens, noch voor Ruys de Beeren-
brouck onderdeed. Wanneer de boeken
der parlementaire geschiedenis open
gaan, zal zijn naam als van de toen
invloedrijkste politicus van zijn tijd
daarin vergezeld worden.
Prof. Diepenhorst noemde zijn katho
lieke collega een van de beste rede
naars van de laatste tijd en een staats
man, die nimmer van zijn stuk was te
brengen en die aanvankelijk tegensput
terende aanvallers onbarmhartig en
feilloos wist te verslaan. Zijn deskundig
heid acht hij boven alle twijfel verhe
ven en zijn alzijdigheid ongeëvenaard.
Romme was, aldus de radiospreker,
niet een geliefd staatsman. Men aan
vaardde zijn leiderschap ondanks inner
lijke weerstand. Slechts enkelen kwamen
met hem op voet van vertrouwdheid.
Zijn intellectualistische inslag, die bij
na nooit tot gemoedelijkheid kwam,
werkte belemmerend.
Romme bezat naar het oordeel van
prof. Diepenhorst een groot meester
schap over de taal en gebruikte de sa
mengestelde zin waartoe het Neder
lands zich zo goed leent, maar die men
in onze dagen helaas vaak als verach
telijk verwerpt.
ASSEN, 21 febr. Gistermorgen is
de 72-jarige heer J. Loman in de Drent
se Hoofdvaart te water geraakt cn ver
dronken. Zeer waarschijnlijk is hij mis
leid door de duisternis en de mist.
ROTTERDAM, 20 febr. Het Rus
sisch staatscircus „Moskou" zal na het
optreden in Rotterdam, direct naar
Hannover vertrekken.
De directie heeft de burgemeester
van Hilversum dank gebracht voor zijn
poging Hilversum in de Europese tour
nee van dit circus te doen opnemen.
AMSTERDAM, 21 februari Het
college van rijksbemiddelaars heeft
gisteren nog geen beslissing genomen
over de tussentijdse wijzigingen van
de grafische C.A.O's, waarover de ver
tegenwoordigers van werkgevers- en
werknemersorganisaties eind decem
ber overeenstemming bereikten. De
belangrijkste herziening betreft de lo
nen en salarissen, waarop met ingang
van 1 januari een toeslag van 41/! pro
cent zou worden gegeven.
Na een urenlange bespreking tussen
het college en het centraal bureau
voor de grafische bedrijven (het over
legorgaan van werkgevers en werkne
mers), werd gisteravond in een com
muniqué van de laatste groepering me
degedeeld, dat „het college zijn inzich
ten omtrent de loonvoorstellen aan de
werkgevers- en werknemersvertegen
woordigers kenbaar beeft gemaakt"
cn dat „de besturen zich hierover na
der zullen beraden".
In grafische kringen is dit
bericht met enige teleurstelling ont
vangen, aangezien de algemenè ver
wachting was dat het college van
rijksbemiddelaars gisteren een be
slissing zou nemen over de tussentijd
se loonherziening. Deze was geba
seerd op produktiviteitsberekeningen
voor 1961. Hoewel de grafische
C.A.O's pas eind van dit jaar aflo
pen, werd bij het afsluiten ervan met
medeweten van het college van
rijksbemiddelaars afgesproken, dat
de voor 1961 beschikbare ruimte pas
eind 1960 zou worden berekend.
De Stichting van den arbeid bracht
enige tijd geleden een gunstig advies
uit. Nadat de grafische werkgevers
minister De Pous kort daarna hadden
toegezegd, dat zij de loonsverhoging
niet in de prijzen zouden doorbereke
nen, heerste de verwachting dat de
eindbeslissing niet lang meer op zich
zou laten wachten. Het nadere over
leg, waarvoor rijksbemiddelaars vori
ge week het centraal bureau voor de
Wie hem zal uitbeelden, is nog niet
bekend. De speler zal eerst te voor
schijn treden in een show op de stu
dentensociëteit P.H.R.M. met de hoofd-
- - e
..-J.':-,
A
Mevrouw Renes uit Velp is de vorige week gestart als eerste chauffeuse op een
bestelauto van Van Gend en Loos. Zij heeft evenals haar mannelijke collega's een
bestellerscursus in Den Haag gevolgd. Als dit experiment met een vrouwelijke
chauffeur voldoen zullen meer chauffeuses worden aangesteld.
figuren uit andere lustrumspelen als
Ichnaton, Cortez, Willem van Oranje
uit ,,De Groote Geus", uit „Quo Va-
dis", Djenghis Khan en Xerxes. De
overige rollen zijn dan inmiddels ver
deeld en worden ingestudeerd onder
regie van André van den Heuvel. De
kostuums zijn ontworpen door Lisette
van Meeteren.
Het stuk is, zoals wij reeds eerder
meedeelden, geschreven door de stu
dent H. E. Eykman. Grappig is, dat de
winnaar van een prijsvraag voor het
te bezigen vignet bij de propaganda
voor spel en lustrum is de man, die te
voorschijn kwam met een houtsnede
uit 1450 met een beeltenis van Fran
gois Villon.
Het speelterrein beslaat een opper
vlakte van 100 bij 20 meter met een
diepte van 30 meter, terwijl de tri
bunes aan 2600 personen plaats zullen
bieden. Hella Haasse adviseert om
een zo naturalistisch mogelijke uit
beelding van de bewuste middeleeuw
se episode te geven.
Zaterdag 1 juli des avonds half tien,
de laatste dag van een reeks festivi
teiten voor de burgerij, is de eerste
voorstelling. De galavoorstelling uit
sluitend toegankelijk voor reünisten
zal zijn dinsdag 4 juli.
Des nachts half één volgt daarop
door Utrechts' straten een grootse
maskerade, waarin verscheidene scè
nes uit het spel worden gegeven, een
allegorische voorstelling van de zeven
hoofdzonden, waarbij grote hoeveel
heden levensmiddelen worden meege
voerd om het goede der aarde te tonen,
zoals dit in de middeleeuwen werd ge
waardeerd, <le „Blauwe Schuit" met
carnavalvierders wordt meegetrok
ken, zoals Utrecht weleer heeft ge
kend cn waarbij voorts markante fi
guren als de bisschop cn beul van Pa
rijs zullen paraderen.
Het feest voor de burgerij begint
reeds 24 juni met een kermis op het
Leidseveer, waar des middags twee
uur het Villon-vuur zal verschijnen,
door estafettelopers uit Parijs gehaald,
waar het ontstoken is door president
De Gaulle.
Op het programma staan verder een
ruiterfestijn, schaak- en klaverjaswed-
strijden op do studentensociëteit, een
bromfietsen-country, een liefdadig
heidsconcert en op 28 juni een taptoe
op het Domplein met als intermezzo
vendelwedstrijden van gilden uit Bra
bant en Limburg.
Voor kelners wordt een wedstrijd in
serveren langs de openbare weg geor
ganiseerd, lussen Esplanade cn het
janskerkhof, waar do studentensocië
teit is gevestigd.
Vrijdag 30 juni zal er in Tivoll of
de schouwburg ecu optreden zijn van
de bekende Franse artisten Richet Bar
rier, Mouloudji, Cathérine Sauvage cn
Les trois Ministrels met gedichten van
Frangois Villon en moderne chansons.
Na als voorspel sludentenroeiwed-
strijden op de Bosbaan in Amsterdam
op zaterdag en zondag 1 cn 2 juli,
wordt maandag 3 juli de lustrumweek
voor de studenten geopend met een
intocht voor de reünisten ongeveer
2000 hebben zich gemeld met een
stoet van het station naar de Domkerk,
waar een officiële kitting wordt gehou
den.
Er zijn deze weck verscheidene eve
nementen als concerten en travesti-
voorstellingen en als bijzondere at
tractie een „buitenfeest" op vrijdag 7
juli in liet park Duurstede, waarna
een openluchtmaaltijd op de markt
van Wijk bij Duurstede, waaraan een
honderdtal personen in middeleeuws
kostuum zullen bedienen.
Na het bijwonen van een speciaal
„Son et Lumière-spel" in de geest
van Francois Villon, vertrekken de
gasten in autobussen met onbekende
bestemming voor een nachtfeest.
grafische bedrijven hadlen uitgenodigd,
ging niet door, hetgeen voedsel gaf
aan deze verwachting. In alle grafi
sche vakbladen van zaterdag werd
aangekondigd dat de eindbeslissing
maandag kon worden verwacht.
Het centraal bureau voor de grafi
sche bedrijven wenst zich van com
mentaar op de gisteren in Den Haag
gehouden besprekingen te onthouden.
Volgens andere ingewijden duidt de
formulering van het communiqué er
op dat rijksbemiddelaars waarschijn
lijk bezwaren hebben gemaakt tegen
de ruimteberekeningen (liet percenta
ge van 4'/s procent), de extra-toeslag
van twee uurlonen voor ploegenarbei-
ders die minder dan 45 uur per week
werken en de extra-toeslag van 7 cent
op de uurlonen van vrouwelijke werk
nemers, zulks in verband met het stre
ven naar gelijkwaardige beloning van
mannen en vrouwen.
AMSTERDAM, 21 febr. Morgf.1
wordt prof. mr. dr. G. M. G. H.
sel, sinds 1928 hoogleraar in het het
tingrccht cn de belastingpolltiek aap ft
Nijmeegst universiteit, zeventig 3
Prof. Russel is in Venio geboren-
het gymnasium in Rolduc te
doorlopen, studeerde hij rechtswet
schappen in Amsterdam. Hij Pl0Lef-
vcerdc in 1918 cum laude op het Pr°rj.
schrift „De onderneming in het P
vaatrecht", waarna hij zich als a<j ](l
caat en belastingconsulent vestigd® jj
Amsterdam. Van 1923 tot 1928 was
lector in het Romeins recht aan-eii.
katholieke universiteit in Nijmeg
daarna werd hij tot hoogleraar
noemd. .n.
Prof. Russel bekleedt een groot
tal functies in het maatschappelijk®
ven. Hij is o.m. voorzitter van de Pfln
sioencentrale in Amsterdam en
de vereniging van belastingconsü' r,
ten; voorts ondervoorzitter van de
eniging tegen vallende ziekte CI? ju
- LV-bVll U11CUUV "'V-llH. j,
de Alexander van der Leeuwklinie14
toe'
set1®
Amsterdam, lid van de raad van
zicht van de Katholieke Econonu.s' e.
Hogeschool in Tilburg. Ook is hti f.
dert 1935 president-commissaris en ge
zitter van de raad van toezicht van
N.V. Drukkerij De Spaarnestad. k-
Hij heeft vele publikaties in
vorm over het belastingrecht enede
naamloze vennootschappen, alsn'e
bladen
series artikelen in tal
zijn naam staan.
Prof. Russel zal zijn verjaardag
in ons land vieren, omdat hij voor
ledig herstel van zijn gezondheid na
operatie enige weken in Spanje
ope
blijft
Advertentie)
(maat 4)
Per 2 stuJcs
svjgmg per maat.
et was wel een groot toeval
dat uitgesproken twee verte
genwoordigers van de stad die
het epitheton Sterker door
strijd", maar tegelijk het stempel
„on-cultureel" draagt, zaterdag de
prijzen I960 van de Stichting Kun
stenaarsverzet 1942-1945 uitgereikt
kregen. Wallie Elenbaas en Fred
Kossmann, zoals ze onofficieel heten,
zijn nl. beiden Rotterdammers. Zij ken
nen elkaar oppervlakkig, maar geven
in werk en karakter geen aanleiding
tot een uitgewerkte vergelijking, zij
het dat het thema van dood en leven
dat bij Elenbaas even obsederend
werkt als het Achterberg tot de dich
ter van de sarcofaag maakte, ook bij
Kossmann een rol speelt. Dit blijkt
al uit zijn laatste bundel essays die
de titel meekregen „De rijmende
dood."
Fred Kossmann is sinds 1952 kunst
redacteur van Het Vrije Volk in Rot
terdam. Hij schrijft over .toneel, bal
let en film en uiteraard over litera
tuur. Hij is een bijzonder prettige
collega, wars van alles wat naar een
ivoren torenmentaliteit zou kunnen
zwemen cn met een humor die even
ironisch is als in zijn wérk tot uit
drukking komt. Kossmann is o.m.
voorzitter van de Kring van Rotter
damse auteurs hetgeen wel aantoont
dat hij ook in dat vlak van zijn
werkzaamheden een belangrijke VCTL'r
plaats heeft ingenomen. Opvallend rona'
bij hem is zijn grote nuchterheid en
scherp analytisch vermogen. Onder
de collega's filmrecensenten staat hij men' verschafte,
b.v. bekend als degene die een soort Elenbaas geeft les de M*
feeling heeft trt het voorspellen van damse Academie voor BeeHe\e
de oplossing van mysteriefilms. Wel. Kunsten. Hij doceert inleiding °P,git-
decoratieve en toionumentale kun'fIj
Li het juryrapport dat zaterdag "igftt
uitgebracht, staat vermeld dat 'ge
de prijs 1960 is toegekend van^ !t,
zijn geïnspireerd vakmanschap d V'
zijn werk de mogelijkheid van e,i
meenschap van beeldende kunt'
architectuur waar maakt. a(ts,
hetopmerkelijk dat van Elen° ^e'
gezien zijn belangrijkheid, betrc
lijk weinig groot werk in Rotter je'
voorkomt. Hij begrijpt dit niet t'g-
maal. Wel is hij een wat ve- e
zaamde figuur, maar in de sf® gC
een geheel nieuw architectonisch
zicht heeft gekregen, had men eer
nen verwachten dat zijn werk 'ggj'
zou worden gewaardeerd. Het fo-
testamentische gezegde van n® y>e'
J feet in eigen land, zal ook l'ie! e"'
i van toepassing zijn. Elenbaas
thousiast over zijn huidige werkuar'
Hij doceert graag. Met zijn
reiende stem geeft hij aanun)z,„cgi'
en begeleidt hij de creatieve lj!
ning van zijn discipelen. In -ji,aa"b
j schouioingen die hij bedachg jjO
uitspreekt, voorzichtig, als lfj te
steeds bang letterlijk geciteej
worden, toont hij een groot sM
gevoel. Een van zijn uitspraken hg
in de kunst leesbaarheid noodzusSe1*
licht is een detective er nog wel eens is, als ware deze een gesprek facif
het resultaat van. Voorlopig zal Rot- kunstenaar en gemeenschap. Y.a gif
terdam Kossmann moeten missen. HU zijn monumentale werken.
gaat in de maand april voor een jaar fische en picturale arbeid, f- -ijfl
naar Griekenland. Ook vorig jaar meest persoonlijke expressie,
vertellen. Al eeuwen geleden
rond deze plek een sfeer die ff en
Katendrechts zou kunnen noemeTVJg-
die de reizigers het nodige V"1
ttef'
heeft hij daar geruime tijd doorge- hem het meest geliefd
bracht cn het resultaat is geweest zich daarvan overtuigen in
dat hij de journalistiek nu voor een handel Plaats in Den Haag
ui
vracht aan indrukken terugkwam die het contact tussen kunstenaar e
hem tot nieuw werk zullen dwingen, meenschap. leidt bij hem nlrs«**'
Want zo nuchter als hij is, zo opge- enige concessie in zijn meest ej]
i,
jaar vaarwel zegt. Hij zou echter geen nieuw werk van hem wordt gc go0r
Kossmann heten als hij niet met een seerd. De aandacht die hij heelgr
uw fty es, zu upye- -'-u6 uiu I
togen is hij over de schoonheid van ÏÏike werk, vastgelegd in j»'.' j.43'
het klassieke land. schilderijen. Elenbaas werd, „nic*"1'
in Rotterdam geboren. Er ia 'Gjg
lenbaas woont in Katendrecht, geen Rotterdamse kunstenaar aafer
vlak aan de haven op de plaats zo'n eigen wijze het contact ge
waar eens de herberg stond en schip tot 'uitdrukking heel
die de reizigers onderdak ver- bracht als hij dip. het thema v°' rip-
schafte die hier begonnen aan hun dodenschip zo graag en op z°„fStaJJe
tocht via de oude Dordtse straatweg gevarieerde, originele wijze se
naar Parijs, Hij weet er veel van te heeft, gegeven.
