Nieuw werkterrein voor de
Engelse raket „Blue Streak"
Venetië van het mordengaat saneren
GROOTSE
PLANNEN
Schade aan de grachten door
toenemend toerisme
Massale slachting
op Duitse wegen
14.000 mensen vorig jaa*
in het verkeer omgekom#1
Europese landen gaan
werken bij ruimte-onderzoek
BHBBBPP ;bjfS
Nederland kan
ervaring opdoen
o -
nf^*—-"V#
IN 1965 EERSTE KUNSTMAAN ROND DE AARDE
Dit is de ,J3lack Knight",
tweede trap van de drietraVs'
raket, waarmee de Engels0»
een kunstmaan in een
rond de aarde willen hrei1'
gen. In Woomera in AustrV'
lië worden de proeven
genomen.
DE RUSTELOZE VLAM
West-Europa heeft plannen om ac
tiever dan voorheen mee te
gaan doen aan het ruimte
onderzoek. Het is voor geen
der Europese landen meer mogelijk ge
heel op eigen gelegenheid een zo kost
baar onderzoek te ontwikkelen en uit
te voeren. De totale kosten van een
dergelijk project zijn ongeveer zeven
honderd miljoen gulden. Zoals het kern
energie-onderzoek via de O.E.It.N.
Centre Européenne de Recherche Nu
cléaire in Genève wel mogelijk werd
in samenwerking met een aantal Euro
pese landen moet ook het onderzoek
van de ruimte in West-Europa geza
menlijk uitvoerbaar zijn. Wanneer ons
land mee gaat doen en de tékenen
wijzen er op dat dit inderdaad zo is
zal 't twintig miljoen gulden moeten
bijdragen. Deze investering in een
vuurpijl de „ouderwetse" maar
eigenlijk enig goede beflaming voor
een raket kan ook na de lancering
een schat aan ervaring hebben opge
leverd afgezien van de wetenschappe
lijke resultaten, zodat de uitgave echt
wel verantwoord is.
Specialisten zullen bij een project
als het ruimte-onderzoek met behulp
van raketten in eigen land een werk
klimaat vinden, waar ze hun talenten
ten volle kunnen ontplooien. Door voor
uitstrevende industriële ontwikkeling
zal elk land mee kunnen doen met het
opzetten van belangrijke researchpro-
gramma's. Het geld, gespendeerd aan
het project, kan zo geheel of gedeelte
lijk in het land blijven. Het kan de
technische kennis van haar industrie
vergroten door de mogelijkheid erva
ring op te doen aan het front van al
lerlei onderzoek.
De Britten hebben lang aan de con
structie en vervolmaking van twee be
kende raketten gewerkt,
Knight" en de „Blu
GIETHOORN MODERNISEERT AAN...
...DE ACHTERKANT
„Na „Fanfare" is het hier veel drukker geworden: sinds 1959 komen
er 400.000 a 500.000 toeristen", zegt burgemeester Van der Goot van Giet
hoorn. Een half miljoen mensen is heel wat voor „het Venetië van het
noorden", zoals het Overijsselse dorp zich annonceert. Er wonen buiten
het seizoen niet meer dan 2500 zielen en dit aantal vertoont de neiging
om terug te lopen. Toch wordt in het dorp volop gebouwd: uitbreidings
plannen worden uitbreidingen, die weinig verschillen van de nieuwbouw
in andere delen van het land en schril contrasteren met het oude Giet
hoorn dat zich Venetië noemt. In dat oude Giethoorn is gesaneerd. De
bewoners van de oude boerderijtjes aan het water zijn voor een deel weg
getrokken naar de moderne bedrijven in „de polder" of naar nieuwe, zin
delijke woningwetwoningen en hun schilderachtige oude bedoeninkjes zijn
onbewoonbaar verklaardtenzij ze, volledig verbouwd, tot artistieke
woonruimte zijn gaan dienen voor kunstenaars of kunstzinnige welgestel-
den. We hebben zo'n vernieuwd boerderijtje bezocht; een romantische
droom van nissen, houten balken, trapjes en deurtjes en achter het huis,
op de plaats waar vroeger de beesten stonden, een kathedrale atelier
ruimte. Een moderne bungalow is goedkoper dan een op deze wijze ver
nieuwd boerderijtje, maar de sfeer is niet te vergelijken.
Burgemeester Van der Goot, Amster
dammer van geboorte, heeft 22 jaar in
't Gooi gewoond en hij zal de laatste zijn
om afbreuk te doen aan het Giethoornse
dorps- en landschapsschoon. Maar het
welzijn van zijn overwegend agrarische
ingezetenen maakt ingrepen noodzake
lijk. Een veehoudersbedrijfje van 10 ha,
verdeeld over vijftien percelen, die her
en der verspreid liggen en alleen over
het water bereikbaar zijn, is een onmo
gelijke zaak. Giethoorn wil dus aanpas
sing, maar zoveel mogelijk met behoud
van het unieke, historisch gegroeide
schoon, ook al omdat dit een steeds rij
kere bron van inkomsten gaat vormen.
Er zijn in het seizoen heel wat pen
sionbedden en elke boer maakt winst uit
zijn bootje. Ook de gemeente vaart er
wel bij, want iedere passagier betaalt
.vaargeld. tot voor kort 10 ct, dit sei
zoen 15 ct. Die verhoging is gemotiveerd:
liet toenemend toerisme heeft de Giet
hoornse dorpsgracht en de zijkanalen
zwaar op de proef gesteld. De vele vlot
ten hebben het water dusdanig beroerd,
flat de wailekanten zijn gaan brokke
len, waardoor zich tevens modderban-
ken hebben gevormd. Het is nu zover,
dat op korte termijn voorzieningen moe
ten worden getroffen: de vaarwegen
moeten worden uitgebaggerd en de kan
ten krijgen een beschoeiing. Met dit
werk, dat nog vóór het seizoen moet
worden voltooid, is een bedrag van twee
ton gemoeid. De gemeente heeft daar
een halve ton subsidie voor losgepeu
terd bij de Cultuurtechnische Dienst en
het Incor, maar de rest moet uit het
vaargeld komen.
Pun1 eren in Giethoorn moet een
sensatie zijn. We hebben die niet er
varen, want de punters lagen nog op
het droge én de moedige sneeuwklok
jes in do voortuintjes ten spijt, was
liet er nog volop winter. Het seizoen
begint in Giethoorn pas in mei, maar
dan spreiden de bloeiende fruitbomen
en de weelderig kleurende oeverlanden
ook een pracht ten toon, die op het
schilderij dat op het gemeentehuis
hangt nog maar zwak weerspiegeld
moet. zijn. U kunt al ver van liet üorp
op de boot stappen en de borden die
u daartoe uitnodigen wekken zelfs de
indruk, dat u er met de auto niet
kunt komen. Dat laatste is riet hele
maal waar: ook in Giethoorn kan men
heel gewoon naar het gemeentehuis
rijden. Maar dat is dan ook echt het
eindpunt: enkele tientallen meters ver
der lioudt de weg op en leidt alleen
een voet- en fietspad het oude dorp
met de grachten in. Men kan er langs
wandelen en over de typische hoge
ruggen van de bruggetjes klauteren,
maar een vaartocht is nog wat an
ders. Die brengt de bezoekers ook de
..wieden" op; grote, ondiepe meren,
die ontstaan zijn uit de vroegere ver-
vonirgan, waaraan ook de dorpsgracli-
ten hun bestaan danken. Hier is ruim-j
te nog. geen kostbaar goed: voor 2500
mensen is 4000 ha, beschikbaar. 600
daarvan worden in beslag genomen
door het water, domein van Itertei
vogels, die kunnen kiezen uit een
krans van natuurreservaten.
Voor moderne landbouw leent het land
zich veel minder. Daarom staat er een
weg op stapel, die de weidegebieden
achter het water over land bereikbaar
zal maken. De primitieve toestand van
de oude Giethoornse bedrijven springt
in onze dagen temeer in het oog, omdat
aan de andere kant van het kanaal, in
..de polder", het ontginningsgebied van
Domeinen, grote, moderne en efficiënt
werkende bedrijven zijn ontstaan. Maar
een weg naar hun gronden heeft voor
de boeren in het oude Giethoorn uiter
aard alleen maar zin, als ze ook hun be
drijf over land kunnen bereiken. Het ligt
dan ook in de bedoeling, de boerderijen
aan de schilderachtige dorpsgracht te
zijner tijd te ontsluiten door de aanleg
van een weg. Terwille van het dorps-
schoon en het toerisme komt die weg
aan de achterkant, zodat de illusie van
een alleen te water toegankelijk dorp
bewaard zal blijven. Helemaal echt is
V-
de ,,Black
ue Streak". Voor mi
litaire doeleinden zal de „Blue Streak"
niet meer worden gebruikt. Men kan
zich voorstellen dat het besluit deze
raket van de militaire lijsten te voeren,
na de enorme investeringen die men
in de ontwikkeling ervan had gestoken,
in Engeland grote opschudding heeft
veroorzaakt. Men heeft om het geld
niet geheel verloren te doen zijn, ge-
iiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiii
iii^iiiiiiiiiiiiiiiHiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiimiMmiiiiiimn
zocht naar een manier de raket toch
ten nutte te maken. Een toepassing
voor wetenschappelijk onderzoek van
de ruimte lag voor de hand. Maar ook
dit alternatief zou weer grote geldbe
dragen eisen en nu niet meer voor een
wapen waarmee de natie zich zou ver
dedigen, maar voor een wetenschappe
lijk onderzoek. Het land zou hier niet
direct nuttige vruchten van plukken.
Ook maakten velen bezwaar tegen het
geven van een zo grote financiële fa
ciliteit aan een klein onderdeel van
het wetenschappelijk onderzoek. Zo
veel andere belangrijke research kreeg
te weinig fondsen ter beschikking. Voor
aanstaande onderzoekers hebben in ve
le bladen waaronder de „New Scien
tist" een felle strijd hierover gevoerd.
In Engeland ging men daarom op
zoek naar eventuele partners die ge
zamenlijk het ruimteonderzoek zouden
willen aanvatten en daarbij gebruik
wilden maken van de bestaande „Blue
Streak". De Europese landen hadden
juist de eerste besprekingen om tot
een collectief ruimteonderzoek te ko
men gehouden. En waren tot de
conclusie gekomen dat als er iets ging
gebeuren men dat dan tezamen dien
de te gaan doen. De investeringen zou
den met alleen het onderzoek maar
een veel breder terrein van wetenschap
ten goede komen.
Engeland heeft al ver uitgewerkte
plannen voor het ruimte-onderzoek. In
hoeverre die zullen worden overgeno
men zal afhangen van het verdere ver
loop van de besprekingen. De Britse
onderzoekers denken tegen 1965 een
eerste satelliet met aan boord een te
lescoop met een spiegel van veertig
cm. diameter rond de aarde te kun
nen brengen. Zij zijn zeer voorzichtig
in hun schattingen en staan sceptisch
tegenover de Amerikaanse prognoses
die tegen diezelfde tijd grotere teles
copen willen lanceren.
De plannen voorzien in de construc
tie van een drietrapsraket. De eerste
trap zal een „Blue Streak"-raket zijn.
De tweede trap is de iets kleinere
„Black Knight". De derde trap te
vens de satelliet zal aangepast moe
ten worden aan het doel dat men met
de ancering wil bereiken. Wordt de
derde trap licht gehouden ongeveer
tien kilo dan kan de genoemde com
binatie dat projectiel naar de maan
voeren. Maakt men de satelliet daar
entegen zwaar ongeveer 250 kilo
dan zal men komen tot het brengen
van die satelliet ln een baan om de
aarde.
Het terrein waar de Engelse raket
bouwers hun proefnemingen houden is
de lanceerbasis Woomera in Australië.
Om te voorkomen dat de uitgebrande
eerste en tweede trap op bewoonde
delen van het vasteland terecht komen,
zal de richting waarin de raket ge
lanceerd wordt mede door veiligheids
overwegingen worden bepaald. Een
richting vanuit Australië ongeveer naar
Japan zal wel de gebruikelijke worden.
De uitgebrande trap zal voor Japan
in zee storten.
het dan natuurlijk niet meer, maar dat
is het sedert de sanering en de bewo
ning van oude boerderijtjes door „bur
gers" eigenlijk toch al niet. Dit moge
enigszins afbreuk doen aan de sensatie,
de schoonheid wordt er niet minder door.
Veel erger lijkt ons het feit, dat het
oude, geruisloze punteren bijna verdron
gen is door de vaart met gemotoriseerde
boten. Daarmee kan men verder de
„wieden" op, maar de geluiden van de
natuur zullen vaak overstemd worden
door het motorgeronk. De Giethoornse
vloot van vandaag is echter hard no-
Moiiem iGOe&oomt -btjmrderwmingen.
dig om de sterk gegroeide belangstelling
te kunnen opvangen.
In de toekomst zullen de toeristen
in Giethoorn niet alleen voor een vaar
tocht terecht kunnen, maar ook voor
allerlei andere vormen van recreatie.
De gemeente heeft een recreatieplan
laten ontwerpen, dat voorziet in de
aanleg van een strandbad, een jeugd
herberg, kampeer- en caravan-terrei
nen, gelegenheden voor het beoefenen
van de hengelsport, een wildbaan en
een korte verbindingsweg naar de bos
gebieden van Havelte. Het zwembad
is hard nodig, omdat de wieden te on
diep zijn voor het beoefenen van de
zwemsport. Bij de verwezenlijking van
diverse desiderata werkt de gemeente
samen met de buurgemeenten. Acht
gemeenten in de noord-west-hoek van
Overijssel houden geregeld contact
via een informele streekraad, ge
vormd door de burgemeesters en hun
adviseurs. Samen tellen deze gemeen
ten 30.000 inwoners. Steenwijk is de
enige industrieplaats in dit erkende
probleemgebied, maar het is geen
kerngemeente. Die moet men zoeken
op meer dan 30 km afstand: Meppel,
Zwolle en Kampen zijn daarvoor aan
gewezen. Dit èn het gebrek aan goe
de woningen, doen veel mensen uit
het gebied naar elders trekken. Bur
gemeester Van der Goot blijft niet
temin optimistisch. De Giethoornse
gemeenschap heeft hechte bindingen,
het moge blijken uic het bestaan van
niet minder dan 25 bloeiende vereni
gingen. In de nieuwe uitbreidingen
staan twee moderne nieuwe scholen en
in de oude heeft men gymnastieklo
kalen gekregen dieveeJ. heel wat gro
tere, dorpen het wetwWe vairtwfcmoonv-
Twee foto's van Oud-Giethoorn, zoals
het aan duizenden en duizenden toeris
ten bekend is.
den zullen benijden. Giethoorn heeft
zijn problemen, maar ook zijn licht
punten. In dit opzicht is het geen bij
zondere gemeente.
VIC LANGENHOFF.
De Schrijver van deze lijvige roman
over „Augustinus' levensstrijd",
Louis de Wohl, heeft reeds ver
schillende historische romans, die
alle goed geslaagd mogen heten, op zijn
naam staan. Ook dit uitvoerige boek
leest men geboeid. De auteur heeft zich
goed gedocumenteerd over de politieke
en sociale situatie in Augustinus' tijd.
Hij geeft bovendien blijk van een be
hoorlijke vertrouwdheid met de gedach-
tenwëreld van de grote Kerkvader,
wiens ideeën hij met onopvallende vaar
digheid heel natuurlijk door zijn ver
haal heeft weten te weven. Het boek is
een roman dié, zoals de ondertitel aan
geeft, tot doel heeft Augustinus' levens
strijd'te schetsen. De Wohl heeft deze
opzet op prijzenswaardige wijze verwe
zenlijkt, zonder ergens de historische
waarheid geweld aan te doen.
Over het bekeringsproces van Augus
tinus zijn betere en grondiger boeken
beschikbaar. Maar omdat deze een an
dere opzet hebben dan het onderhavige
kan men ze niet met elkaar vergelij
ken, zeker niet om dan die vergelijking
in het nadeel van De Wohl te laten uit
vallen. Het valt o.i. eerder te bewon
deren, dat de schrijver bij zijn behan-
dellng-in-grote-lijnen van dit onderwerp
de kern heeft weten te treffen. Zijn voor
naamste aandacht schenkt hjj aan het
ontwerpen van een betrouwbaar beeld
van de mens Augustinus, die langs veel
omwegen en innerlijke strijd door Gods
genade de weg naar de waarheid vond.
Wie van dit boek niet meer verwacht
dan het geven wil. zal het met veel
voldoening lezen. Het Is uitgegeven in
de Cultuurserie van de firma Ad. M. C.
Stok. Zuid-Hollandse Uitgeversmaat
schappij, Den Haag. L.
In Engeland heeft men in
dezelfde technische moeilijkheden.^
de Amerikanen. Vooral de
ling van de energie leverende z"ete';
cellen zal nog sterk verbeterd y/
worden. De Britten willen de n
keurige stabilisatie en het richteh j,i
de telescoop bij voorkeur met
uitstroomraketten uitvoeren. De OV
rikanen met gyroscopen. Afgestem vit
een bruikbaarheid van één jaar
de astronomische spiegel lijken d® ic'
stroomraketten de goedkoopste eV
kerste instrumenten.
S. L. TH. J. VAN A
FRANKFORT, 3 maart (U.P.I.)
In West-Duitsland hoort men algemeen
zeggen, dat de automobilisten hun wa
gens niet besturen, ze „richten" ze.
Indien men dus ziet, dat auto's als
projectielen worden gehanteerd, dan
kan men er zich niet over verbazen,
dat er verleden jaar meer dan veer
tienduizend mensen op de Duitse we
gen zijn omgekomen. Dat betekent een
sterftecijfer van ongeveer één op de
3100 Westduitse burgers. Het totaal
aantal ongelukken bedroeg verleden
jaar 334.000 en bij al die ongelukken
werden er mensen gedood of gewond.
Indien men ooit heeft geprobeerd
aan eèn razende Volkswagen te ontko
men of getracht heeft een twaalfwieli-
ge vrachtauto van veertig ton op een
van Duitslands kronkelwegen te pas
seren, zal men zich over deze cijfers
geenszins verbazen. Het verkeerspro
bleem in de Bondsrepubliek is een on
fortuinlijke combinatie van te veel au
to's, vrachtauto's, motoren en andere
voertuigen en een bevolking, die qua
rijden nog in het stadium van dc begin
nelingen is. Naar schatting ts de ge
middelde rijervaring van de Duitsers
ongeveer vier jaar. Een op de twaalf
Duitsers heeft thans een auto en de
meeste auto's zijn aangeschaft in de
periode 1956-'60.
Alleen al de arbeiders hebben ge
zamenlijk een klein miljoen auto's
en dat is twintig maal meer dan in
1956.
Er bestaat in de stad Flensburg
een centraal bureau, waar alle ver-
keersovertreders wórden ingeschre
ven. Dat register bevat op het ogen
blik reeds anderhalf miljoen namen.
In sommige landen heeft de voet
ganger een zodanig ontwikkeld in
stinct tot zelfbehoud, dat hij zichzelf
voor verplettering kan behoeden,
maar in West-Duitsland zijn er zo ve
len die nog nooit een auto bestuurd
hebben, dat zij de snelheid en uitwijk
mogelijkheden van een auto volkomen
verkeerd schatten.
Op de provinciale wegen, die voor
ossewagens bedoeld zijn, heeft de da
gelijkse verkeersslachtina noa nlaatsl zullen bliivon.
bij matige snelheden. Maar Gfr
Autobahnen gaan alle remmen
goed los. Er zijn grote wegeh> -
rijdt, indien u het "hart hebt rjjdfie
men zijn koplampen op u richt.
claxon gaat leunen of u eenvouw®yiO,,
dan 120 kilometer per uur
Met Pasen verleden jaar P rfjiO'
de bondsregering het met een griv
ke snelheidsgrens. Het aantal d Wp
ken bleef echter gelijk, maar P-y»
men gigantische verkeersopstOF*
bij.
Wat ongelukken ook in <je
werkt, is de mode van de auto'
te. Heel veel auto's hebben°v
dieren voor de achterruit h»», tfi'Ql
dat de bestuurder vrijwel
niet
„ui. „V „v., „ptlfb C-l'
ziet wat er achter hem Se„*ie$ .pi'
er hangen aapjes, babyschoen
andere snuisterijen tegen de e -
te bengelen, hetgeen is.
goed zicht evenmin bevorderlijk y L
brek aan rijervaring leidt er
dat sommige autobezitters ef ILt
midden op de weg stoppen 01 at.
hun wagen iets verkeerd g00 p1* 5t-
maakt hem tot een gemakkelijk {Sp
voor de man, die hem achtei'OF
Een dagblad heeft onlangs eCPetl
7.npk naar Hp nnitsp riitJPWOOfl'
Acht procent heeft een velJ»
in i in \vn p-pn pn Iwpp nroceh
zoek naar de Duitse rijgewoori'.--j0t--'|j5,
steld en is daarbij tot he jpob'jjv
gekomen, dat zeer weinig 0 heb?0£>5
ten enig gereedschap bij zic ,ba
in zijn wagen en twee proci
blussers.
De politie wijt het Duitse vaan -V
lankmoedige houding van de r e a
ken. Veel overtredingen ^Tt-iri3 i
voudig met een vaderlijke v® vèfl,tt%e
bestraft. Ook heeft de omvang gei'Ue
korps verkeerspolitie lang geefggr°e
tred gehouden met het snel
autopark. ee\
Jat 1' V
Men is het er over eens, d0 <j" et<
soort nationale „veiligheidsra,] e-
moeten komen of in ieder ?ujgt® Jp
campagne om mensen het JLd lwV
bruik van de weg te leren. 0 w.e|l
slechts, dat degenen die ëaarv \e
ten profiteren, lang genoeg
